DİJİTAL VATANDAŞLIK VE E-DEVLET UYGULAMALARI

Transkript

1 DİJİTAL VATANDAŞLIK VE E-DEVLET UYGULAMALARI DR. MEHMET İMAMOĞLU DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET İMAMOĞLU 1

2 Dijital Vatandaşlık Bilgi teknolojilerinin gelişmesi ile bir çok işlem bilgisayar ve internet aracılığı ile yapılmaya başlanmıştır. Günlük hayatta yapılan resmi işlemler, bankacılık işlemleri, iletişim, eğitim, üretim, alışveriş gibi işlemler dijital ortamda da yapılmaya başlanınca dijital vatandaşlık kavramı ortaya çıkmıştır. DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET İMAMOĞLU 2

3 Dijital Vatandaşlık Dijital ortamda iletişim kurabilen, bilgiyi kullanırken eleştirebilen, dijital ortamda üretip ve tüketebilen, dijital ortamda alış veriş yapabilen, dijital ortamdan eğitim alabilen ve bu davranışları yaparken etik kurallarına uyan, hak ve sorumluluklarının bilincinde olan kişidir. DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET İMAMOĞLU 3

4 Dijital Vatandaşlık Dijital vatandaşlığın ortaya çıkışı internetin kullanımıyla başlamış, (1985) hızlanması ise 2000 li yılların başında olmuştur. Facebook un ortaya çıkışıyla birlikte insanların sosyal mecralara akımı başlamış ve süratli bir şekilde artış göstermiştir. WE ARE SOCİAL (2015) raporuna göre dünya nüfusu milyar ve bu nüfusun milyarı internet kullanmaktadır. Yani dijital vatandaştır. DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET İMAMOĞLU 4

5 Dijital Vatandaşlık Boyutları 1- Dijital Erişim (Herkes İçin İnternet): Üretken vatandaşlar olmak için, eşit olarak teknolojik imkânlara dijital erişim sağlanması anlamına gelir. Örneğin, cinsiyet, ırk, yaş, etnik kimlik, fiziksel ve zihinsel farklılıklara aldırış etmeden elektronik topluma tam katılımın sağlanmasıdır. DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET İMAMOĞLU 5

6 Dijital Vatandaşlık Boyutları 2- Dijital Ticaret: Elektronik ortamlarda satma ve satın alma işlemlerini yapacak yeterliliğe sahip olma anlamına gelir. DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET İMAMOĞLU 6

7 Dijital Vatandaşlık Boyutları 3- Dijital İletişim: İletişim biçimlerinin değişikliğe uğrayarak elektronik araçlar vasıtasıyla da yapıldığının farkında olmadır. Örneğin, e-posta, cep telefonu, anlık mesajlaşma teknolojisi kullanıcıların iletişim yolunu değiştirmiştir. DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET İMAMOĞLU 7

8 Dijital Vatandaşlık Boyutları 4- Dijital Okuryazarlık: Öğrenme öğretme sürecinin artık teknoloji kullanılarak da gerçekleştirildiğinin farkında olmadır. DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET İMAMOĞLU 8

9 Dijital Vatandaşlık Boyutları 5- Dijital Etik: Sanal dünyada gösterilen davranışın ya da işin elektronik standardının da olduğunun farkında olmadır. Örneğin, siber zorbalık, sanal küfürleşme, gibi birçok olumsuz davranıştan kaçınmalıyız. DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET İMAMOĞLU 9

10 Dijital Vatandaşlık Boyutları 6- Dijital Kanun: Sanal dünyada yapılan işlerin elektronik sorumluluğunun olduğu ve kanunlarla yaptırım altına alındığı anlamına gelir. Örneğin, yasak yayınlar, yasadışı organ ve uyuşturucu satışı, intihara meyilli hale getiren web siteleri sanal dünyada yapılması kanunen yasaktır. DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET İMAMOĞLU 10

11 Dijital Vatandaşlık Boyutları 7- Dijital Haklar ve Sorumluluklar: Herkesin sanal dünyada kendini özgürce ifade edebilecek haklara sahip olduğu ve bununda yasaklanamayacağı anlamına gelir. Örneğin, sanal ortamda forumlarda görüş bildirme, grup oluşturma, tartışma ortamlarına katılma vb. temel haklar kısıtlanamaz. DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET İMAMOĞLU 11

12 Dijital Vatandaşlık Boyutları 8- Dijital Sağlık: Dijital dünyada hem fiziksel, hem ruhsal hem de psikolojik yönden sağlığı direk ya da dolaylı olarak etkileyecek etmenlerin bulunduğunun farkında olmadır. Örneğin, göz sağlığı, tekrarlayan stres sendromu, a- sosyal yaşam, içe kapanıklık ve fiziksel bozukluklar (bel ve sırt ağrıları) yeni teknolojik dünyanın ortaya çıkardığı sağlık sorunlarıdır. DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET İMAMOĞLU 12

13 Dijital Vatandaşlık Boyutları 9- Dijital Güvenlik: Bireyin sanal ortamda kendi güvenliğini sağlayacak önlemleri alması demektir. Örneğin, başkalarının bilgilerini izinsiz kullanma, solucan, virüs veya truva atı oluşturma, spam gönderme, birilerinin bilgilerini veya mallarını çalma vb. faaliyetlerin farkına vararak gereken güvenlik tedbirlerinin alınması( virüs programları, filtreleme programları vb.) DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET İMAMOĞLU 13

14 Dijital Vatandaşlık Boyutları Dijital vatandaşlık boyutları 9 başlık altında toplanmaktadır. 1. Dijital erişim 2. Dijital ticaret 3. Dijital iletişim 4. Dijital okuryazarlık 5. Dijital etik (ahlak) 6. Dijital kanun 7. Dijital haklar ve sorumluluklar 8. Dijital sağlık 9. Dijital güvenlik DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET İMAMOĞLU 14

15 Etik Nedir? Etik; doğru ile yanlışı, haklı ile haksızı, iyi ile kötüyü, adil ile adil olmayanı ayırt etmek, bunun sonucunda da doğru, haklı, iyi ve adil olduğuna inandığımız şeyleri yapmaktır. DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET İMAMOĞLU 15

16 Bilişim Etiği Nedir? Bilişim teknolojilerinin ve İnternet in kullanımı sırasında uyulması gereken kuralları tanımlayan ilkelere bilişim etiği denir. Bu ilkelerin temel amacı, bilişim teknolojileri ve interneti kullanan bireylerin yanlış bir davranış sergilemesine engel olarak onları güvence altına almaktır. Buna göre bilişim etiği, bilişim teknolojilerinin kullanımı esnasında toplum tarafından kabul gören uyulması gereken kurallar bütünüdür. DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET İMAMOĞLU 16

17 Bilişim Etiği Maddeleri? Uluslararası Bilgisayar Etik Enstitüsüne göre bilişim teknolojilerinin doğru bir şekilde kullanılabilmesi için aşağıda belirtilen 10 kurala uyulması gerekmektedir. 1.Bilişim teknolojilerini başkalarına zarar vermek için kullanmamalısınız. 2.Başkalarının bilişim teknolojisi aracılığı ile oluşturduğu çalışmaları karıştırmamalısınız. 3.Başkasına ait olan verileri izinsiz incelememelisiniz. 4.Bilişim teknolojilerini hırsızlık yapmak için kullanmamalısınız. 5.Bilişim teknolojilerini yalancı şahitlik yapmak için kullanmamalısınız. DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET İMAMOĞLU 17

18 Bilişim Etiği Maddeleri? 6.Lisanssız ya da kırılmış/kopyalanmış yazılımları kullanmamalısınız. 7.Başkalarına ait bilişim teknolojisi ürünlerini izinsiz kullanmamalısınız. 8.Başkalarının bilişim teknolojileri aracılığı ile elde ettiği çalışmalarını kendinize ait göstermemelisiniz. 9.Yazdığınız programların ya da tasarladığınız sistemlerin sonuçlarını göz önünde bulundurmalısınız. 10.Bilişim teknolojilerini her zaman saygı kuralları çerçevesinde kullanmalı ve diğer insanlara saygı duymalısınız. DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET İMAMOĞLU 18

19 Sosyal Ağlar ve Sosyal Medya Sosyal ağlar insanlığın kendisi kadar eskidir. İnsanlar ilk çağlardan itibaren belli ilişkiler ve sosyal yapılar içerisinde bulunmuştur. Bugün yeni iletişim teknolojileri ile sağlanan da aslında eskiden bu yana alışılageldiğimiz yaşam özelliklerimizin yeni iletişim ortamlarına teknoloji vasıtasıyla taşınmasıdır. Sosyal medya, kullanıcılar tarafından oluşturulan bilginin basit, anlık ve çift taraflı olarak paylaşılmasını ve ulaşılmasını sağlayan yeni bir medya biçimidir. DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET İMAMOĞLU 19

20 Sosyal Ağlar ve Sosyal Medya Facebook sosyal ağ sitesinin kullanımına ilişkin temel bilgiler aşağıda açıklanmaktadır; Profil oluşturma: Kullanıcılar, profil fotoğrafı yükleyerek ve kişisel bilgilerini girerek profil oluşturabilir. Bağlantı kurma (Arkadaş ekleme): Bağlantı kurmak için arama yapılabileceği gibi doğrudan e-posta hesabı ya da telefonda kayıtlı kişi listesini aktarmak gibi seçenekler de değerlendirilebilir. DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET İMAMOĞLU 20

21 Sosyal Ağlar ve Sosyal Medya Facebook sosyal ağ sitesinin kullanımına ilişkin temel bilgiler aşağıda açıklanmaktadır; Duvar: Kullanıcıların sayfalarına eklediği ve izin verdikleri kişilerin görebileceği metin, resim ya da video gibi paylaşımlarının bulunduğu, arkadaşlarının da gönderide bulunabileceği bölümdür. Zaman tüneli: Kullanıcının paylaşımları ve hareketleri zaman içinde arttıkça bunların kronolojik sunumudur. Haber kaynağı: Bu kısımda kullanıcı için önemli olabilecek ya da arkadaşlarının paylaştığı gönderiler yayınlanmaktadır. DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET İMAMOĞLU 21

22 Sosyal Ağlar ve Sosyal Medya Twitter sosyal ağ sitesinin kullanımına ilişkin temel bilgiler aşağıda açıklanmaktadır. Tweet: Twitter daki gönderiler/paylaşımlar tweet olarak adlandırılmakta ve tweet atmak tabiri kullanılmaktadır. Tweetler bir anın ya da düşüncenin fotoğraf, video, internet bağlantısı ya da en fazla 140 karakterlik metinler ile ifade edilmesidir. Takip etme: Tweetler herkes tarafından görülebilmekle birlikte, kullanıcılar isterse sadece kendi arkadaşlarının görebileceği şekilde sınırlandırablir. DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET İMAMOĞLU 22

23 Sosyal Ağlar ve Sosyal Medya Twitter sosyal ağ sitesinin kullanımına ilişkin temel bilgiler aşağıda açıklanmaktadır. Trending Topic (TT): Atılan tweet sayısına göre en popüler 10 konunun listelendiği alandır. Ülke ve dünya bazında bu listeye erişilir. Retweet (RT): Kullanıcının, başka bir twitter kullanıcısının tweetini kendi takipçilerinin de görmesini istediğinde retweet tuşuna basarak kendi profilinde görünmesini sağlamasıdır. Herhangi bir tweetin yaygın hale getirilmesi için kullanılır ve birçok kişinin takip etmesi sağlanır. DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET İMAMOĞLU 23

24 Sosyal Ağlar ve Sosyal Medya Google+ sosyal ağ sitesinin kullanımına ilişkin temel bilgiler aşağıda açıklanmaktadır. Google şirketinin 2011 yılında kullanıma açtığı hizmetlerden biri olan Google+ (Google Plus), arkadaşlar, aile ve diğer kişiler ile iletişim kurulması amacına yöneliktir. Ortam ve kullanım biçimi olarak Facebook ortamı ile oldukça benzemektedir. DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET İMAMOĞLU 24

25 Sosyal Ağlar ve Sosyal Medya Tumblr sosyal ağ sitesinin kullanımına ilişkin temel bilgiler aşağıda açıklanmaktadır. Tumblr, kendi sitesinde her şeyi barındıran, birbirinden farklı 235 milyon bloğun oluşturduğu bir bütün olarak tanımlanmaktadır. Blogların konusu; öyküler, fotoğraflar, animasyonlar, diziler, bağlantılar, şakalar, videolar, moda, sanat vb. konular olabilir. DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET İMAMOĞLU 25

26 Sosyal Ağlar ve Sosyal Medya Instagram sosyal ağ sitesinin kullanımına ilişkin temel bilgiler aşağıda açıklanmaktadır. Mobil cihazlara kurulum yaparak fotoğraf ve videoları filtreleyebilme ve sosyal ağlarda paylaşma olanağı sunan uygulama, farklı dillerde kullanımı da desteklemektedir. Geniş fotoğraf düzenleme özellikleri sayesinde fotoğraflara çok farklı görünümler kazandırılabilmektedir. DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET İMAMOĞLU 26

27 Güvenli-Güçlü Şifre Oluşturma Önerileri En az Sekiz karakter kullanın ******** Basit bir kelimenin içerisindeki harf ve rakamları değiştirebilirsiniz B->8 g->9 S->5 Şifrenize mutlaka Sayı, Büyük-Küçük harf ve Sembol ekleyin bilgisayar -> DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET İMAMOĞLU 27

28 E-Devlet Nedir? Türkiye'de e-devlet Kapısı, kamu bilgi bankası işleviyle birlikte vatandaşların internet üzerinden sunulan kamu hizmetlerinden tek noktadan ve güvenli bir şekilde faydalanabilmeleri amacıyla kurulmuştur. E-Devlet şifrenizi içeren zarfınızı PTT Merkez Müdürlüklerinden, şahsen başvuru ile, üzerinde T.C. Kimlik numaranızın bulunduğu kimliğinizi ibraz ederek temin edebilirsiniz. DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET İMAMOĞLU 28

29 E-Devlet e-hizmet Kategorileri E-Devlet Kapısı altyapısını kullanarak hizmet sunan yüzlerce kuruma ait binlerce hizmetten siz de güvenle faydalanabilir bu sayede zamanınızı ve paranızı boşa harcamamış olursunuz. DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET İMAMOĞLU 29

30 E-Devlet GSB Uygulaması? Gençlik ve Spor Bakanlığı nın, e-devlet entegre olan tüm projelerine erişebileceğiniz, kayıtlı olduğunuz etkinlikleri takip edebileceğiniz, başvurularınızı gerçekleştirebileceğiniz e-devlet online projesidir. DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET İMAMOĞLU 30

31 E-Devlet-> Spor Bilgi Sistemi T.C. Gençlik ve Spor Bakanlığı Spor Genel Müdürlüğü Dinamik- Spor Bilgi Sistemi ile spor elemanlarının, spor kuruluşlarının ilk başvuru, bilgi formu ve lisans işlemlerinizi takip edebilirsiniz. DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET İMAMOĞLU 31

32 E-Devlet-> Spor Bilgi Sistemi->Spor Elemanı DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET İMAMOĞLU 32

33 E-Devlet-> Spor Bilgi Sistemi->Spor Elemanı->Kurs Başvuru DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET İMAMOĞLU 33

34 E-Devlet-> E-Nabız Uygulaması Sağlık hizmeti aldığınız sağlık kuruluşlarında, başvurunuzla ilgili konulan teşhis, tahlil, tıbbi görüntü, reçete, alerji ve benzeri bilgilerinize ulaşabilirsiniz. DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET İMAMOĞLU 34

35 E-Devlet-> Merkezi Hekim Randevu Sistemi (MHRS) Merkezi Hekim Randevu Sistemi (MHRS), vatandaşların sağlık hizmetlerine erişimini kolaylaştırmak amacıyla 7/24 esasına göre web üzerinden vatandaşların istedikleri hastane ve hekime muayene randevusu almalarını sağlamaktadır. DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET İMAMOĞLU 35

36 TEŞEKKÜRLER DİJİTAL VATANDAŞLIK VE E-DEVLET UYGULAMALARI DR. MEHMET İMAMOĞLU DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET İMAMOĞLU 36