DÜNYADA VE TÜRKİYE DE MERSİN BALIKLARINI KORUMA STRATEJİLERİNE BAKIŞ

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "DÜNYADA VE TÜRKİYE DE MERSİN BALIKLARINI KORUMA STRATEJİLERİNE BAKIŞ"

Transkript

1 DÜNYADA VE TÜRKİYE DE MERSİN BALIKLARINI KORUMA STRATEJİLERİNE BAKIŞ Yrd.Doç.Dr. Serap USTAOĞLU TIRIL-Sinop Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi, SİNOP Giriş İlk bakışta Mersin ilini çağrıştıran mersin balıklarının adını nereden aldığı merak uyandıran bir konudur. Bilindiği üzere Mersin ili adını mersin bitkisinden almaktadır. Mersin balığının vücudu üzerindeki kemik plakalar, mersin bitkisinin dörtgen şekilli dikensi yapraklarını andırmaktadır. Aynı zamanda mersin balığının yumurtaları, bitkinin yuvarlak meyvelerine benzemektedir. Bu iki nedenle mersin balığı adının verildiği tahmin edilmektedir. Mersin balıklarını dünya sularındaki en değerli balıklar olarak nitelendirmek yanlış olmayacaktır. Nitekim havyar adı verilen işlenmiş yumurtası dünya çapında çok değerli ve pahalı bir gıda maddesidir. Mersin balığı avcılığı özellikle Hazar Denizi kıyısındaki ülkeler için çok önemli bir gelir kaynağıdır. Havyarının bu kadar değerli olması aynı zamanda bu balıklar için bir dezavantaj oluşturmaktadır. Neslinin tehlike altına girmesindeki temel nedenlerden biri, havyarı için aşırı ve kaçak avlanmasıdır. 200 milyon yıldır dünya üzerinde bulunan mersin balıkları, Avrupa, Asya ve Amerika kıtasının Kuzey yarımkürede bulunan sularında iki familya (Acipenseridae, Polyodontidae) ve 27 türle temsil edilirler. Bir taraftan kıkırdak iskelete diğer taraftan kemik plakalara ve baş iskeletine sahip olan mersin balıkları, Osteichthyes (kemikli balıklar) sınıfına ve Acipenseriformes takımına dahildir. Acipenseridae familyası 25 (Acipenser-17 tür; Huso-2 tür; Pseudoscaphirhynchus-3 tür; Scaphirhynchus- 3 tür) ve Polyodontidae familyası ise iki tür ile temsil edilmektedir. Kuzey yarımkürede yaşayan bu balıklar, başlıca Rusya Federasyonu, Azerbaycan, Kazakistan, Türkmenistan, İran gibi Hazar Denizi ne kıyısı olan ülkelerde; Bulgaristan, Romanya, Ukrayna, Gürcistan ve Türkiye gibi Karadeniz e kıyısı olan ülkelerde, Kuzey Amerika da ve ayrıca büyük nehir sistemlerine sahip olan Avrupa ülkeleri ile Çin de dağılım göstermektedir. Dünya çapında en yaygın türlerden biri A. sturio dur. Karadeniz, Akdeniz, Baltık Denizi, Avrupa nın bütün batı kıyıları ve Avrupa daki hemen hemen bütün nehir sistemlerinde bulunan bu tür aynı zamanda günümüzde nesli en tehlikede olan iki türden biridir. Son verilere göre sadece Fransa daki Gironde nehrinde ve Gürcistan daki Rioni nehrinde doğal populasyonları kalmıştır. Almanya sularında tamamen tükenen bu türü tekrar doğal sulara kazandırmak üzere Fransa kökenli balıklar Alman nehirlerine bırakılmaktadır yılında Almanya nın Elbe nehrinde bu tür bir çalışma yapılmış olup kültür kökenli 50 birey markalanarak nehre bırakılmış ve izleme çalışmaları başlatılmıştır. Türkiye sularında beş tür mersin balığı olduğu bilinmektedir. Bu türler A. sturio, A. gueldenstaedti, A. stellatus, A. nudiventris ve Huso huso dur. Acipenser persicus un da Türkiye sularında bulunduğu bazı kaynaklarda bildirilmektedir. Karadeniz de bulunan bir diğer tür de kuzeyde Rusya kıyılarında denize kadar inebilen tatlı su mersini A. ruthenus dur. Ancak bu türün Türkiye sularındaki varlığı bazı kitaplarda bildirilse de, kesin bir kanıt yoktur. Mersin balıkları uzun ve yuvarlağımsı bir vücut formuna sahiptir. Öne doğru sivrilmiş baş kısmı, birçok kemiğin birleşiminden oluşmuş bir zırhı andırır. Vücut, sırtta ve yanlarda birer, karında iki sıra olmak üzere kemik plakalarla kaplıdır. Bu plakaların şekli, büyüklüğü, rengi ve sayısı tür tayininde önemli rol oynamaktadır. Sırt yüzgeci oldukça geride ve kuyruk 7

2 Dünyada ve Türkiye'de Mersin Balıklarını Koruma Stratejilerine Bakış yüzgeci heteroserktir. Başın alt kısmında bulunan dişsiz ağız öne doğru uzama özelliğine sahiptir. Ağız önünde bir sıra halinde dört adet, çok sayıda dokunma ve tat alma özelliğine sahip hücrelerden oluşan bıyıklar bulunmaktadır. Alışılagelmiş balık formundan farklı olan bu morfolojik özellikler nedeniyle mersin balıkları medya tarafından kamuoyuna sıkça yanlış tanıtılmaktadır. Avcılığı tamamen yasak olan bu balıklar zaman zaman tezgahlarda kaçak olarak satılmakta ve kg lık balıklar medyada Karadeniz Canavarı ya da Mersin Köpek Balığı olarak nitelendirilmektedir. Bu durum aslında korunmaya muhtaç olan ve çeşitli uluslar arası sözleşmelerle de koruma altında olan bu balıkların kamuoyunda yanlış tanınmasına neden olmakta ve koruma faaliyetlerine zarar vermektedir. Oysa bu balıklar canavar değil aksine korunmaya muhtaç zararsız balıklardır. Mersin balığının en önemli düşmanı insanlardır. Bu balığın yumurta ve yavru dönemlerinde bir çok düşmanı olmasına rağmen erişkin bireylerin tek düşmanının insan olduğu söylenebilir. Mersin balıkları milattan önceki dönemlerden günümüze kadar özellikle havyarı nedeniyle her zaman büyük önem taşımışlardır. Tarih kayıtlarında mersin balıklarının M.Ö lü yıllarda Dinyester de avlandığından, büyük kutlamalarda süslenmiş bir şekilde ikram edildiğinden, resimlerini taşıyan paralar bastırıldığından bahsedilmektedir. Mersin balığı havyarının politik açıdan da büyük önem taşıdığı, hatta havyar yüzünden savaşlar yapıldığı bildirilmektedir. Ancak avcılığının en yoğun yapıldığı 19. yüzyıl sonlarında ve 20. yüzyıl başlarında havyarının yanında etinin pek değeri yoktu. Özellikle işçi sınıfının yediği ucuz bir gıda idi. Aşırı avcılık nedeniyle 20. yüzyılın başlarında yıpranan mersin balığı stoklarının, 60 lı yıllarda doğal üreme alanlarını oluşturan nehirler üzerine barajların inşaasıyla birlikte üreme alanları da büyük oranda tahrip olmuştur. Aynı yıllarda evsel ve endüstriyel atıkların arıtılmaksızın bertaraf edilmesinde en kolay alıcı ortam olarak nehirlerin görülmesi de üreme alanlarının tahribatını artırmıştır. Günümüzde de aynı etkenler mevcut olduğundan mersin balıklarının sayıları her geçen gün biraz daha azalmaktadır. Dünyadaki mersin balığı avcılığının % 90 ı, stokların en yoğun bulunduğu yer olan Hazar Denizi nde gerçekleşmekteydi. Avcılık verilerinin en yüksek olduğu dönem 70 li yılların sonları olup FAO istatistiklerine göre 1977 yılında dünyada ton mersin balığı avlanmıştır. Bu rakam 1986 yılında tona, 2000 yılında tona, 2006 yılında ise 940 tona gerilemiştir. Doğal stoklardaki gerileme devam ettikçe mersin balıklarının akuakültürdeki önemi artmaya başlamıştır. Mersin balığı yetiştiriciliği ilk olarak 1869 yılında F. Ovsyannikov tarafından Rusya da A. ruthenus un suni üretimi ile başlamış olup bunu 1875 de ABD de S. Green tarafından A. fulvescens in ve 1886 da Almanya da Frauen ve Mohr tarafından A. sturio nun suni üretimi konusundaki çalışmalar izlemiştir. Mersin balıklarının ticari anlamda üretiminin başlangıcı ise 1980 li yılların sonlarına denk gelmektedir. Yine FAO verilerine göre 1986 yılında 180 ton olan mersin balığı yetiştiriciliği, 2000 yılında tona, 2006 yılında ise tona yükselmiştir. Mersin balığı üretim ve yetiştiriciliği özellikle havyar üretimi amaçlı yapıldığından, yetiştiriciliğe olan ilginin artması ve kültür kökenli havyarın piyasada yerini alması, doğal stoklara olan baskının bir ölçüde azalmasına neden olabileceğinden yetiştiricilik çalışmaları da koruma stratejisi olarak değerlendirilebilir. Koruma Stratejileri Mersin balıklarını koruma stratejileri arasına uluslar arası sözleşmeler ve anlaşmalar, etiketli havyar uygulaması, stok takviyesi uygulamaları, habitat rehabilitasyonu, uluslar arası ve ulusal sivil toplum kuruluşlarının faaliyetleri ve bilimsel çalışmalar sayılabilir. 8

3 Uluslararası ve Ulusal Sözleşmeler Uluslararası sözleşmelere örnek olarak CITES ( Nesli Tehlike Altındaki Yabani Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslararası Ticaretine İlişkin Sözleşme) verilebilir. Son yıllarda yaşama alanları hızla tahrip edilen yabani hayvan ve bitki türlerinin uluslararası ticarette sürekli artan değere sahip olmaları, her geçen gün bu türlerin nesillerinin devamını tehdit etmektedir. Önlem almada geç kalındığından pek çok canlı türünün nesli tükenmiş ya da tükenme noktasına gelmiş, bir çoğunun nesli ise sadece üretim çalışmalarıyla sürdürülebilir hale gelmiştir. Diğer taraftan tehdit altında olmayan ancak yoğun ticaret nedeniyle gelecekte nesillerinin devamı risk altına girecek türler de vardır. Uluslararası ticaretin ortaya çıkardığı problemler ilk olarak 1960 yılında eski adı Uluslararası Doğayı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği, şimdiki adı Dünya Koruma Birliği (The World Conservation Union) olan IUCN nin 7. genel kurultayında uluslararası boyutta tartışılmıştır de IUCN Genel kurultayında yabani türler ya da onların derileri ve trofelerinin ihracatı, transit ve ithalatı yönetmelikleri üzerine bir uluslararası sözleşme kararı alınmış ve bir taslak hazırlanmıştır. Taslaklar 1967, 1969 ve 1971 yıllarında hükümetlere gönderilmiş ve hükümetlerin incelemeleri sonucunda final taslak 1973 de Washington da 80 ülkenin katıldığı bir konferansta tartışılmıştır. 3 Mart 1973 de 21 ülke Nesli Tehlike Altındaki Yabani Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslararası Ticaretine İlişkin Sözleşme yi (CITES ya da Washington Sözleşmesi) imzalamıştır. Sözleşme 1 Temmuz 1975 yılında yürürlüğe girmiştir. Bugün CITES Sözleşmesi 173 taraf ülkeyi kapsayan gerçek bir küresel sözleşme özelliği taşımaktadır. Ek listelerinde yer alan 30 binden fazla hayvan ve bitki türünün uluslararası ticareti bu sözleşme hükümlerine göre düzenlenmektedir. Sözleşme isminde belirtildiği gibi sadece nesli tehlike altındaki türleri değil bu türlerle birlikte nesilleri henüz tehlike altına girmemiş fakat uluslararası ticaret nedeniyle tehlikeye girebilecek türleri de kapsamaktadır. CITES sözleşmesinin I, II ve III nolu eklerinde, ticaretten etkilenen ve nesli tükenme tehlikesi ile karşı karşıya olan türler listelenmiş ve bu türlerin ticaretine ilişkin sınırlamalar ve yasaklamalar getirilmiştir. EK I, ticaretten etkilenen veya etkilenebilen ve nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıya bulunan bütün türleri kapsamaktadır. Bu türler ciddi anlamda tükenme tehlikesinde olup ticareti yalnızca istisnai durumlarda ve özel izinle mümkündür. EK II, halen nesilleri mutlak olarak tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olmamakla birlikte ticareti sıkı mevzuatlara tabi tutulmadığı takdirde soyu tükenebilecek olan türleri kapsar. EK III listesi ise herhangi bir taraf ülkenin kendi yetki alanında düzenlemeye tabi tuttuğu ve aşırı kullanımı önlemek veya kısıtlamak amacıyla diğer taraflarla işbirliğine ihtiyaç duyduğu türleri kapsar. Mersin balığı türlerinden Acipenser brevirostrum un ticareti 1976 dan itibaren, Acipenser sturio nun ise 1986 dan itibaren CITES kapsamında kontrol altına alınmıştır. Bu iki mersin balığı türü EK I de listelenmektedir. 1 Nisan 1998 den itibaren ise diğer bütün mersin balığı türleri (25 tür) CITES kapsamında EK II de listelenmiş ve ticareti kontrol altına alınmıştır. Halen 173 ülkenin üyesi olduğu CITES ile, bütün mersin balığı türleri koruma altında olup, bu balıkların ve balıklardan elde edilen ürünlerin (havyar, et, canlı balık ve balık yumurtası) dünya çapındaki ticareti kontrol edilmektedir. CITES sayesinde, bir taraftan dünya çapındaki havyar kaçakçılığı önlenmeye çalışılırken, diğer taraftan mersin balıklarının en önemli yayılış alanlarından biri olup altı mersin balığı türünü barındıran ve dünya çapındaki havyar üretiminin % 90 ının gerçekleştiği Hazar Denizi nde mersin balığı stoklarının sürdürülebilir kullanımının sağlanması hedeflenmektedir. Hazar Denizi ne kıyısı olan Rusya Federasyonu, 9

4 Dünyada ve Türkiye'de Mersin Balıklarını Koruma Stratejilerine Bakış Azerbaycan, Kazakistan, Türkmenistan ve İran, kendi sularında yaptıkları stok çalışmaları sonuçlarına göre kota talep etmekte ve CITES sekreteryası tarafından onaylanan kotalara göre yasal olarak avcılık ve ihracat yapmaktadır. Tablo 1 de Hazar Denizi ne kıyısı olan ülkelerde 2008 yılı havyar kotaları yer almaktadır. Tablo 1. Mart 2008-Şubat 2009 tarihleri arasındaki havyar ihraç kotaları (kg) (Anonim 2008g) Tür Azerbaycan Iran Kazakistan Rusya Federasyonu Türkmenistan Acipenser gueldenstaedti A. nudiventris A. persicus A. ruthenus A. stellatus Huso huso CITES sekreteryası, Hazar Denizi nde mersin balığı avcılığını tamamen durdurma yetkisine de sahiptir yılında Paris Anlaşması adı verilen bir anlaşma kapsamında, Hazar Denizi ndeki aşırı seviyede kaçak avcılık ve havyar ticaretini gerekçe göstererek Rusya Federasyonu, Azerbaycan, Türkmenistan ve Kazakistan ın havyar ihracatına geçici bir yasak getirmiştir. Bu anlaşma, adı geçen ülkelere 2001 yılı sonuna kadar sularındaki stoklara ilişkin bilimsel surveyler yapma ve bir yönetim planı geliştirme zorunluluğu getirmiştir. Hazar Denizi ne kıyısı olan beşinci ülke İran a ise herhangi bir yasak uygulanmamıştır. Türkiye, CITES a 134. taraf ülke olarak 20 Haziran 1996 yılında katılmış ve sözleşme 22 Aralık 1996 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Sözleşmenin yürütülmesinde Çevre ve Orman Bakanlığı, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı yönetim mercileri olarak, TÜBİTAK ise bilimsel merci olarak tespit edilmiştir. Türkiye nin sözleşmeyi imzalamasıyla birlikte mersin balığı ve havyarının ticaretinde sözleşme kapsamında kontrol zorunluluğu ortaya çıkmıştır. Türkiye'nin taraf olduğu CITES sözleşmesi gereği mersin balıklarını koruma ve nesillerinin devamını sağlama konusunda önlemler alma yükümlülüğü de bulunmaktadır. Karadeniz de Türkiye sularında doğal olarak bulunan mersin balıklarından A. sturio EK I, A. gueldenstaedti, A. stellatus, A. nudiventris ve H. huso ise EK II kapsamındadır li yıllara kadar mersin balıklarının aşırı ve bilinçsiz avcılığı nedeniyle Türkiye sularındaki mersin balıklarının sayılarının azaldığının farkına varılmış ve ilk olarak av mevsimine ait su ürünleri avcılığını düzenleyen sirkülerde, stokların kendini yenileyebilmesine fırsat vermek amacıyla, Yeşilırmak, Kızılırmak ve Sakarya nehirlerinin civarında avcılık yasaklanmış, diğer bölgelerde ise 140 cm den küçük Huso huso ve diğer türlerin 15 kg dan küçüklerinin avlanması yasaklanmıştır yılından itibaren ise Türkiye nin CITES a imza koymasıyla mersin balığı avcılığı tamamen yasaklanmıştır. Etiketli Havyar Uygulaması Özellikle Sovyetler Birliği nin parçalanmasından sonra, dünya çapında havyar üretiminin en yoğun yapıldığı yer olan Hazar Denizi ndeki stoklar üzerindeki mevcut kontrol sistemi çöküntüye uğramıştır. Artan aşırı avcılık sonucunda stoklarda meydana gelen azalma, hem koruma önlemlerinin artırılmasını hem de rehabilitasyonu zorunlu hale getirmiştir yılında CITES in 11. toplantısında yasa dışı havyar ticaretini önlemek ve yasal yoldan havyar 10

5 ticaretini kontrol etmek üzere havyar kutularının etiketlenmesi kararlaştırılmıştır ve bu konuda çalışmalar başlatılmıştır yılında hem doğal stoklardan hem de kültür balıklarından elde edilen havyarın ihracında ve ithalinde kullanılan bütün kutularda kullanılmak üzere ortak bir etiketleme sistemi geliştirilmiştir. Bu sisteme göre kutular üzerinde tür kodu havyarın cinsi, menşei kodu, ülke kodu, üretim yapan işletme ve bireysel marka bulunması zorunluluğu getirilmiştir (Şekil 1). Şekil 1. Havyar etiketleme sistemi (URL 2008h) Stok Takviyesi Uygulamaları Mersin balığı stoklarının en büyük kısmının bulunduğu Hazar Denizi ve Azak Denizi nde 50 li yıllardan itibaren mersin balıklarının üreme alanlarını oluşturan nehirlerde kurulan barajlar nedeniyle meydana gelen doğal üreme kayıplarını telafi etmek üzere stok takviyesine başlanmış ve bu yolla doğal stokların korunması ve artırılması yoluna gidilmiştir. Barajlar nedeniyle azalan yumurtlama alanlarını telafi için yılları arasında Sovyetler Birliği nde 13, Iran da 1 üretim istasyonu kurulmuştur yılları arasında 2-3 gramlık 100 milyondan fazla yavru üretilerek stok takviyesi amaçlı kullanılmıştır. Sovyetler Birliği nde yılları arasında 2.2 milyar yavru üretilmiş ve stok takviyesi için kullanılmıştır. Bu balıkların geri dönüşü yıldan yıla değişmekle birlikte % 1 gibi çok düşük bir seviyede kalmıştır. Stok takviyesi çalışmalarının sonucunda yılları arasında av miktarı ton seviyelerine ulaşmıştır. Ancak yılları arasında ton a, 2000 li yılların başında ise 2000 ton civarına gerilemiştir. Bu gerilemenin ana nedeni kontrol edilemeyen kaçak avcılıktır. Stok takviyesi çalışmaları hem koruma amaçlı hem de üretim miktarını artırmak amacıyla yapılmaktadır. Stok takviyesi uygulamalarının doğal stokların devamlılığını sağlamada tek başına yeterli olmadığı bir gerçektir. Diğer taraftan kuluçkahanelerde kullanılabilecek özellikteki dişi balıkların doğal ortamdaki sayısı zaten sınırlı olduğundan bu balıkların stok takviyesi çalışmaları için doğadan çekilmesi her zaman önerilen bir uygulama değildir. Sonuç olarak, kuluçkahaneler sayesinde belli bir dereceye kadar stok takviyesi sağlansa da bu durum doğal 11

6 Dünyada ve Türkiye'de Mersin Balıklarını Koruma Stratejilerine Bakış üremenin yerini tam olarak alamamıştır. Bu nedenle mersin balıklarının neslinin devamının sağlanmasında doğal üreme ve yaşama alanlarının rehabilitasyonu şarttır. Habitat Rehabilitasyonu Rehabilitasyon çalışmaları hem uzun süren hem de maliyeti yüksek uygulamalardır. Mersin balıklarının üreme alanlarını oluşturan büyük nehirlerdeki baraj ve setler su rejimini etkileyen en önemli unsurlardır. Su rejiminin üremeyi engellemeyecek şekilde ayarlanması gerekirken diğer taraftan dip yapısının da üreme için elverişli olması gereklidir. Bütün bunların yanı sıra anaç balıkların nehre girişini ve ilerlemesini engelleyen tekne trafiği, ışıklandırma, avcılık ya da tarımsal amaçlı sulama suyu alımı gibi faaliyetlerin de göz önünde bulundurulması gereklidir. Nehirlerdeki rehabilitasyon ve restorasyon çalışmaları genellikle gelişmiş ülkelerde uygulanan yöntemler olup özellikle Kanada ve ABD gibi doğal mersin balığı stoklarına sahip olan ancak aşırı avcılık, habitat tahribatı ve kirlilik gibi nedenlerle günümüzde sayıları azalan mersin balıklarının doğal yaşama ve üreme alanlarında yürütülmektedir. Bu tür çalışmalara örnek olarak Kolombiya nehrinin ABD ve Kanada sınırları içinde kalan kısımlarında her iki ülkenin işbirliği ile 2000 yılında başlayan bir proje verilebilir. Proje, A. transmontanus (beyaz mersin balığı) stokların son durumunun belirlenmesi, habitat incelemeleri, doğal üreme alanlarının tespiti ve rehabilitasyon imkanlarının araştırılması gibi çalışmaları kapsamaktadır anaç A. transmontanus bulunduğu tespit edilen Aşağı Kolombiya nehrinde doğal üremenin tamamen durması halinde bu türün 2044 yılına kadar tamamen tükenebileceği tahmin edilmektedir. Rehabilitasyon çalışmaları oldukça yüksek maliyetli, kurumlar arası işbirliği ve uzun vadeli planlamalar gerektiren uygulamalar olup mersin balıkları konusunda ülkemizde örneği henüz bulunmamaktadır. Ancak mersin balıklarının ülkemizdeki üreme alanlarından olan Yeşilırmak, rehabilitasyon için uygun görünmektedir. Yeşilırmak nehrinin denize açıldığı bölgede ve nehir içinde tesadüfen yakalanan mersin balıkları bu nehrin rehabilitasyon açısından umut vaadettiğini göstermektedir. ABD ve Kanada daki bazı nehirlerde mersin balıklarının uygun ortam bulunduğu takdirde barajların aşağı kısımlarında da üreyebildikleri bildirilmektedir. Yeşilırmak, nehir ağzından ilk baraja kadar olan yaklaşık 40 km lik mesafe göz önünde bulundurularak rehabilitasyon çalışmaları için değerlendirilmelidir. Ancak rehabilitasyon ve restorasyon için öncelikle nehir yatağında faaliyet gösteren çakıl işletmelerinin ve nehirdeki kirlilik kaynaklarının yarattığı olumsuz etkiler değerlendirilmeli ve çözüm üretilmelidir. Uluslararası Ve Ulusal Sivil Toplum Kuruluşlarının Faaliyetleri Nesli tehlikede olan canlı türlerinin korunması, doğa koruma konusunda faaliyet gösteren sivil toplum kuruluşlarının temel hedeflerinden biridir. Mersin balıkları da nesli tükenme tehlikesinde olan balıklar olarak birçok sivil toplum kuruluşunun koruma faaliyetlerinde yer almaktadır. Örneğin, 1948 yılında, hükümetlerden bireylere kadar, doğanın korunmasıyla ilgilenen herkesin katılabileceği bir forum olarak kurulmuş olan Dünya Koruma Birliği (The World Conservation Union-IUCN), dünyadaki en büyük ve etkili koruma örgütlerinin başında gelmektedir. Merkezi İsviçre de bulunan ve 62 ülkede temsilcilikleri olan IUCN nin günümüzde 140 ülkede 1000 in üzerinde üye kuruluşu bulunmaktadır. IUCN bünyesinde civarında bilim adamı ve uzman bulunmaktadır. Kuruluşun en çok bilinen çalışması, sonuncusu 2006 yılında yayımlanan Nesli Tehlikede Olan Türlerin Kırmızı Listesi (Red List of Threatend Species) nin hazırlanmasıdır. Dünya Koruma Birliği nin mersin 12

7 balıklarının korunması konusunda faaliyetleri bulunmaktadır. Mersin balıkları konusunda çalışan 40 kişiden oluşan bir Mersin Balığı Uzman Grubu (Sturgeon Specialist Group) bulunmaktadır. Bu grup, Dünya Koruma Birliğinin Kırmız Liste Programı, Yabani Hayvan Ticaret Programı ve TRAFFIC ile bağlantılı çalışmalar yürütmektedir. Sadece belli bir canlı grubunun ya da türünün korunması amacıyla kurulmuş sivil toplum kuruluşları da bulunmaktadır. Örneğin 1994 yılında Almanya da bilim adamları, ticari ve amatör balıkçılar ile balık yetiştiricileri bir araya gelerek Avrupa da 20. yüzyıla kadar en çok yayılış gösteren mersin balığı türü olan Acipenser sturio için Acipenser sturio yu Kurtarma Derneği (Gesellschaft zur Rettung des Störs e.v.) kurmuşlardır. 19. yüzyılın sonlarına kadar Avrupa nın bütün büyük nehirlerinde, Baltık Denizi ve Atlantik kıyılarında yayılış gösteren ve günümüzde neredeyse tamamen tükendiği bildirilen Acipenser sturio, Avrupa ülkelerinde üzerinde en çok durulan mersin balığı türüdür. Doğal yayılış bölgeleri Karadeniz, Akdeniz, Kuzey Atlantik, Kuzey Denizi ve Baltık Denizi olan A. sturio, yok olma tehlikesi bakımından en kritik durumdaki mersin balığı türü olup ciddi tedbirlerle korunmaya çalışılmaktadır. Acipenser sturio yu Kurtarma Derneği üyeleri, doğal üreme alanları tahrip olmuş ve doğal ortamda neredeyse tamamen tükenmiş olan bu türün yapay üretim yoluyla çoğaltılması ve doğal ortama salınması yoluyla geri kazanılması amacını gütmektedir. Dernek gönüllüleri ve A. sturio nun yaşayan birkaç doğal populasyonundan birinin bulunduğu Fransa dan bilim adamları tarafından, doğadan elde edilen anaçlardan yavru elde etme ve bunlarla doğal suların balıklandırılması konusunda ortak çalışmalar yapılmaktadır. Bu çalışmalara ortak olan diğer bir sivil toplum kuruluşu, 2003 yılında kurulan Dünya Mersin Balığını Koruma Derneği (World Sturgeon Conservation Society) dir. Derneğin amacı mersin balıkları ile ilgilenen herkesi uluslararası bir platformda bir araya getirmek ve koruma konusunda uluslararası düzeyde işbirliği imkanları yaratmaktır. Derneğin vizyonu mersin balıklarının doğal yayılış alanları olan Hazar Denizi, Azak Denizi, Karadeniz, Baltık Denizi, Sibirya ve Çin deki nehirler, ABD ve Kanada daki büyük göller bölgesi ve Kuzey Amerika daki diğer doğal sulara dikkat çekmek, politik ve kültürel yapısı farklı ve küresel çapta ticaret yapılan bu bölgelerde doğal suların sürdürülebilir kullanımını sağlamak ve mersin balığı türlerinin ulusal ve uluslararası sınırlar dahilinde korunması konusundaki bilinç seviyesini artırmaktır. Diğer taraftan, dünya genelinde mersin balıklarının korunmasına ve stokların rehabilitasyonuna katkı vermek; ilgili kişiler arasında mersin balıklarının genel biyolojisi, habitat araştırmaları, üretim ve yetiştiriciliği ve stok takviyesi gibi konularda bilgi alışverişini sağlamak ve desteklemek; ulusal, bölgesel, uluslararası, hükümetler arası, araştırma kurumları ve sivil toplum kuruluşları arasındaki bilgi alışverişini geliştirmek; mersin balıklarının biyolojisi ve stok yönetimi gibi konularda bilimsel araştırmalar yapmak ve desteklemek; amatör ve profesyonel balıkçılar, bilim adamları, resmi kurumlar, sivil toplum kuruluşları ve uluslararası organizasyonlar arasında işbirliğini sağlamak ve geliştirmek; mersin balıklarının içinde bulundukları kritik durum, korunması konusunda yapılabilecekler ve stok yönetimi gibi konularda kamuoyunu bilgilendirmek ve bilinçlendirmek ana hedeflerdir. Dünya Mersin Balığını Koruma Derneği, Federal Doğa Koruma Birliği, Acipenser struio yu Kurtarma Derneği ve Fransa dan CEMAGREF işbirliğinde, tarihinde 50 adet Acipenser sturio markalanarak Almanya nın Elbe nehrine bırakılmış olup balıklar radyo telemetri yöntemiyle izlenmektedir. ABD ve Kanada da da mersin balıklarının korunması konusunda faaliyet gösteren örgütler mevcuttur. Bunlar arasında Strugeon for Tomorrow ve Fraser River Sturgeon Conservation Society sayılabilir. Bu tür örgütlerin asıl amacı halkın bilinçlenmesini sağlamak olup hedef kitle olarak özellikle çocuk ve gençler seçilmektedir. Mersin balıkları ile yapılan her türlü faaliyet (örneğin markalama ve stok takviyesi çalışmaları) uygulamalı olarak 13

8 Dünyada ve Türkiye'de Mersin Balıklarını Koruma Stratejilerine Bakış yapılmakta ve bu uygulamalar eğitici etkisinin yanı sıra balığın tanıtımını da sağlamaktadır. Doğa koruma çalışmalarında korunmaya muhtaç olan canlıların özelliklerinin bilinmesi, ekosistem içindeki yer ve önemlerinin kavranması, koruma hedefine ulaşmada önemli adımlar olarak bilinmektedir. Ülkemizde mersin balıklarının korunması konusunda faaliyet gösteren çeşitli sivil toplum kuruluşları bulunmakla birlikte özellikle mersin balıklarının korunmasına yönelik kurulan ilk ve tek dernek, 2004 yılında kurulmuş olan Mersin Balıklarını Koruma ve Yaşatma Derneği (MERKODER) dir. Derneğin amacı, doğal sularımızda sayılarının azalması nedeniyle unutulmaya yüz tutmuş bu değerli balıklara tekrar dikkati yönlendirmek, kamuoyunu mersin balıklarının içinde bulunduğu kritik durum hakkında bilgilendirmek, her kesimden ilgiliyi bir araya getirerek çözüm önerileri üretmek ve uygulamaya koyulmasını sağlamak, uluslararası sivil toplum kuruluşlarıyla ortak çalışmalar yaparak küresel anlamda mersin balıklarının korunmasına katkı vermektir. MERKODER in şimdiye kadarki faaliyetleri arasında mersin balıklarını tanıtım amacıyla hazırlanan broşür, afiş vb materyaller, eğitim seminerleri, televizyon ve gazete haberleri sayılabilir. Dernek, tanıtım faaliyetleri için 2006 yılında Birleşmiş Milletler Küresel Çevre Fonu Küçük Destek Programı ndan destek alarak çeşitli tanıtım materyalleri hazırlamıştır. Yine 2006 yılında Future Fish Eurasia fuarına katılarak mersin balıklarının tanıtımına katkıda bulunmuştur. Dernek son olarak TAGEM/HAYSÜD/2006/09/02/01 No lu Mersin Balıkları Populasyonlarının Mevcut Durumlarının Belirlenmesi ve Yetiştiricilik İmkanlarının Araştırılması adlı projede işbirliği yapmaktadır. Türkiye de mersin balıklarının korunmasına destek olan başka sivil toplum kuruluşları da vardır. Bunlar adasında TÜDAV, Doğa Derneği ve WWF-Türkiye sayılabilir. Doğa Derneği nin Kızılırmak Yönetim Planı nın hazırlanmasında ve Yeşilırmak a koruma statüsü kazandırılmasına yönelik yapılan çalışmalarda mersin balıklarının korunmasına yönelik önemli katkıları bulunmaktadır. Ayrıca Karasu Belediyesi nin her yıl düzenlediği Mersin Balığı Festivali de önemli tanıtıcı ve eğitici faaliyetler arasında sayılabilir. Bilimsel Çalışmalar 1940 lı yılların sonunda, dünyadaki mersin balığı stoklarının özellikle aşırı avcılık nedeniyle azalmaya başladığının farkına varılmış ve mevcut stokları korumak, artırmak ve bu balıktan ekonomik olarak faydalanmayı mümkün kılmak için biyolojisi, ekolojisi, genetiği ve yetiştiriciliği konularında bilimsel çalışmalar yapılmaya başlanmıştır. Bu çalışmaların merkezini genellikle Rusya oluşturmakla birlikte, son yıllarda, mersin balığı doğal stoklarına sahip olan ABD, Fransa, Japonya ve Almanya gibi ülkelerde de bilimsel çalışmalar yapılmaktadır. Özellikle doğal stoklardaki azalmayla birlikte akuakültüre olan ilgi artmış ve son yıllarda üretim ve yetiştiricilik metotlarının geliştirilmesi, beslenme ve sindirim fizyolojisi, yem formülasyonu gibi alanlarda da bilimsel çalışmalar yoğunluk kazanmıştır. Kültür şartlarında havyar elde etmek üzere yapılan yetiştiricilik ve kaliteli havyar üretimine yönelik çalışmalar neticesinde elde edilen kültür kökenli havyarın pazarda yerini alması ve pazar payının gittikçe artması sayesinde doğal stoklar üzerindeki baskının bir ölçüde azalacağı düşünülmektedir. Diğer taraftan kültür şartlarında muhafaza edilen anaçlar, gen muhafazası bakımından da önem taşımaktadır. Türkiye de mersin balıkları ile ilgili bilimsel çalışmalar 90 lı yılların sonunda başlamıştır. Bazı üniversitelerde yurt dışından getirilen yavrularla besleme ya da doğal ortamdan elde edilmiş bireylerde yapay üretimin gerçekleştirilebilmesi için adaptasyon ve besleme çalışmaları yapılmaktadır. Ancak bu çalışmalar yetersiz olup doğal ortamdaki türlerin son durumları ve yaşama-üreme alanlarının mevcut durumları konusunda açık 14

9 noktalar vardır. Bu açığı kapatmak üzere TAGEM/HAYSÜD/2006/09/02/01 No lu Mersin Balıkları Populasyonlarının Mevcut Durumlarının Belirlenmesi ve Yetiştiricilik İmkanlarının Araştırılması adlı projeye başlanmıştır. Bu projenin amaçları Kızılırmak ve Yeşilırmak gibi mersin balıklarının doğal üreme alanlarını oluşturan nehirlerin su kalitesini belirlemek, balıkçıların tesadüfen yakaladığı mersin balıklarını markalayıp salarak hem korunmasına katkı sağlamak hem de balıkların takibini yapmak, mersin balıklarının geçmişte ve günümüzdeki populasyon durumlarını değerlendirmek, ileriye yönelik anaç stoku oluşturarak üretim ve yetiştiricilik faaliyetlerine başlamak ve mersin balıklarını tanıtıcı ve broşür, afiş vb. materyallerle tanıtım ve eğitim faaliyetleri yürütmektir. Bu proje ile şimdiye kadar ülkemiz sularında bulunan mersin balıkları konusunda eksik olan birçok noktaya açıklık getirileceği düşünülmektedir. Kaynaklar URL, 2008a. What is CITES? ( ) URL, 2008b. Upper Columbia White Sturgeon Recovery Plan. RecoveryEfforts/RecoveryPlan.pdf ( ) URL, 2008c. What is the World Conservation Union? ( ) URL, 2008d. IUCN/SSC Sturgeon Specialist Group (SSG) ( ) URL, 2008e. Gesellschaft zur Rettung des Störs. URL, 2008f. About WSCS-Mission Statement. ( ) URL, 2008g. CITES publishes quotas for wild caviar from the Caspian Sea ( ) URL, 2008h. Universal Caviar Labelling Requirements. traffic_species_fish24.pdf ( ) URL, 2008ı. CITES World. ( ) Arndt, G.-M., E. Anders Der Stör (Acipenser sturio) und seine Wiederbürgerung in Mecklenburg- Vorpommern und Deutschland. Binnenfischerei M-V 4:14-19 Bemis, W.E., Findeis, E.K. and Grande, L An overview of Acipenseriformes. Env. Biol. Fish., 48: Birstein, V.J. and Bemis, W.E How many species are there within the genus Acipenser? Environmental Biology of Fishes, 48: Burtzev, I. A., The history of global sturgeon aquaculture. Journal of. Appl. Ichthyol., 15: 325. FAO 2008a. Capture. tomcat/fi/5.5.23/figis/webapps/figis/temp/hqp_38931.xml&outtype=html ( ) FAO 2008b. Aquaculture. tomcat/fi/5.5.23/figis/webapps/figis/temp/hqp_38976.xml&outtype=html ( ) Hochleithner, M., Störe. Verbreitung, Lebensweise, Aquakultur. Österreichischer Agrarverlag, Klosterneuburg, (1996), 202 s. Raymakers C Assesment of the Implementation of CITES listing of Acipenseriformes, TRAFFIC EUROPE, IUCN: 51 pp. Raymakers C International Trade in Sturgeon and Paddlefish Species the Effect of CITES listing. Internat. Rev. Hydrobiol., 87: Reichle, G Der Stör. Ein gefaehrdeter Urweltfisch im Meer, im Strom und als Nutzfisch in der Teichwirtschaft. Verlag Lassleben Kallmünz: 80 s. Schmidt, G.W Gefaehrdung der Störbestaende- Ist unser Stör noch zu retten? Landesanstalt für Ökologie, Bodenordnung und Forsten Nordrhein-Westfalen; LÖBF Mitteilungen, 4/02: Secor, D.H., Arefjev, V., Nikolaev, A. ve Sharov, A Restoration of sturgeons: lessons from the Caspian Sea Sturgeon Ranching Programme. Fish and Fisheries,1: Secor, D.H., Anders, P.J. Van Winkle, W. ve Dixon, D.A Can we study sturgeons extinction? What we do and don t know about the conservation of North American Sturgeons? American Fisheries Society Symposium, 28: Ustaoglu, S. ve Okumus. İ The Sturgeons: Fragile Species Need Conservation. Turkish Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 4: Ustaoğlu, S Nesli Tükenme Tehlikesindeki Mersin Balıklarını (Acipenseridae) Koruma Stratejilerinin Değerlendirilmesi. E.Ü. Su Ürünleri Dergisi 23:

Nesli Tükenme Tehlikesindeki Mersin Balıklarını (Acipenseridae) Koruma Stratejilerinin Değerlendirilmesi

Nesli Tükenme Tehlikesindeki Mersin Balıklarını (Acipenseridae) Koruma Stratejilerinin Değerlendirilmesi E.Ü. Su Ürünleri Dergisi 2006 E.U. Journal of Fisheries & Aquatic Sciences 2006 Cilt/Volume 23, Ek/Suppl. (1/3): 509-514 Su Ürünleri Avlama ve İşleme Teknolojisi / Fishing & Processing Technology Ege University

Detaylı

MERSİN BALIĞI YAVRU ÜRETİM ÇALIŞMALARI

MERSİN BALIĞI YAVRU ÜRETİM ÇALIŞMALARI MAKALE MERSİN BALIĞI YAVRU ÜRETİM ÇALIŞMALARI Dr. Bilal AKBULUT, SUMAE Türkiye den Karadeniz e akan Kızılırmak, Yeşilırmak, Sakarya nehirleri ve Türkiye sahil sularında Acipenseridae familyasına ait 6

Detaylı

ÇALIŞTAY V. OTURUM Oturum başkanı: Prof. Dr. Recep BİRCAN - Sinop Üniversitesi, Su Ürünleri Fakültesi

ÇALIŞTAY V. OTURUM Oturum başkanı: Prof. Dr. Recep BİRCAN - Sinop Üniversitesi, Su Ürünleri Fakültesi ÇALIŞTAY V. OTURUM Oturum başkanı: Prof. Dr. Recep BİRCAN - Sinop Üniversitesi, Su Ürünleri Fakültesi SİBİRYA MERSİN BALIĞI (Acipenser baeri) YETİŞTİRİCİLİĞİNDE KULUÇKA VE YAVRU ÜRETİM TEKNİKLERİNİN GELİŞTİRİLMESİ

Detaylı

SU ÜRÜNLERİ AVCILIK TEBLİĞİ VE CITES SÖZLEŞMESİNDE MERSİN BALIKLARININ YERİ. Konuşmacı: Ali Osman Karakaş-TKB- Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü

SU ÜRÜNLERİ AVCILIK TEBLİĞİ VE CITES SÖZLEŞMESİNDE MERSİN BALIKLARININ YERİ. Konuşmacı: Ali Osman Karakaş-TKB- Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü Mersin Balığı Koruma Stratejisi ve Üretim Çalıştayı 3-31 Ekim 28 SU ÜRÜNLERİ AVCILIK TEBLİĞİ VE CITES SÖZLEŞMESİNDE MERSİN BALIKLARININ YERİ Konuşmacı: Ali Osman Karakaş-TKB- Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü

Detaylı

ÜLKEMİZDE KALKAN BALIĞI ÜRETİMİNİN DÜNÜ BUGÜNÜ

ÜLKEMİZDE KALKAN BALIĞI ÜRETİMİNİN DÜNÜ BUGÜNÜ MAKALE ÜLKEMİZDE KALKAN BALIĞI ÜRETİMİNİN DÜNÜ BUGÜNÜ Binnur CEYLAN, SUMAE Türkiye de yetiştiricilik yoluyla balık üretimi son yıllarda hızlı bir artış göstermiştir. Yetiştiriciliği yapılan türler çoğunlukla

Detaylı

2009 YILI FAALİYETLERİ

2009 YILI FAALİYETLERİ Faaliyetlerimiz 2009 YILI FAALİYETLERİ 1- Rusya Federasyonu Bilimler Akademisi, Güney Bilim Merkezi The Southern Scientific Centre of the Russian Academy of Sciences (Rostov-on-Don, Russia) kurumunun talebi

Detaylı

YÜKSEKÖĞRETİM KURULU DOÇENT 17.12.2014 : SİNOP ÜNİVERSİTESİ SU ÜRÜNLERİ FAKÜLTESİ 57000 SİNOP

YÜKSEKÖĞRETİM KURULU DOÇENT 17.12.2014 : SİNOP ÜNİVERSİTESİ SU ÜRÜNLERİ FAKÜLTESİ 57000 SİNOP SERAP USTAOĞLU TIRIL ÖZGEÇMİŞ YÜKSEKÖĞRETİM KURULU DOÇENT 17.12.2014 Adres : SİNOP ÜNİVERSİTESİ SU ÜRÜNLERİ FAKÜLTESİ 57000 SİNOP Telefon : 3682876265-3116 E-posta : serapt@sinop.edu.tr Doğum Tarihi :

Detaylı

Dünya Bakliyat Pazarı ve Son Gelişmeler

Dünya Bakliyat Pazarı ve Son Gelişmeler Dünya Bakliyat Pazarı ve Son Gelişmeler Bakliyat üretiminde artış trendi sonraki yıllarda da devam etmiş, 2013 yılında 77,2 milyon tona, 2014 yılında da 77,6 milyon tona çıkmıştır. Bu artışta hem ekim

Detaylı

DÜNYADA NÜFUS VE EKONOMİK FAALİYETLER

DÜNYADA NÜFUS VE EKONOMİK FAALİYETLER DÜNYADA NÜFUS VE EKONOMİK FAALİYETLER Dünyanın bazı yerlerinde nüfus yoğunken bazı yerlerinde seyrektir. Bu durumu etkileyen iklim, yeryüzü şekilleri, su kaynaklarını yakınlık, bitki örtüsü, sanayi, tarım,

Detaylı

3 1 0 2 20 BUĞDAY RAPORU

3 1 0 2 20 BUĞDAY RAPORU 0 1 Dünya buğday üretimi, üretim devlerinden biri olan ABD nin yaklaşık 4 milyon tonluk üretim azalmasına rağmen bu sene ekili alanların ve verimin artmasıyla paralel olarak Ağustos ayı verilerine göre

Detaylı

ELEVATÖRLER-KONVEYÖRLER SEKTÖR NOTU

ELEVATÖRLER-KONVEYÖRLER SEKTÖR NOTU ELEVATÖRLER-KONVEYÖRLER SEKTÖR NOTU Bu çalışmada elevetörler-konveyörler sektörü, GTIP tanımları aşağıda belirtilen kalemlerin toplamı olarak ele alınmıştır. 8428.20 Pnömatik elevatörler ve konveyörler

Detaylı

Doç. Dr. Mehmet Azmi AKTACİR HARRAN ÜNİVERSİTESİ GAP-YENEV MERKEZİ OSMANBEY KAMPÜSÜ ŞANLIURFA. Yenilenebilir Enerji Kaynakları

Doç. Dr. Mehmet Azmi AKTACİR HARRAN ÜNİVERSİTESİ GAP-YENEV MERKEZİ OSMANBEY KAMPÜSÜ ŞANLIURFA. Yenilenebilir Enerji Kaynakları Doç. Dr. Mehmet Azmi AKTACİR HARRAN ÜNİVERSİTESİ GAP-YENEV MERKEZİ OSMANBEY KAMPÜSÜ ŞANLIURFA 2018 Yenilenebilir Enerji Kaynakları SUNU İÇERİĞİ 1-DÜNYADA ENERJİ KAYNAK KULLANIMI 2-TÜRKİYEDE ENERJİ KAYNAK

Detaylı

T.C. TARIM VE KÖYİŞLERİ BAKANLIĞI Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü KARADENİZ BÖLGESİNDE MERSİN BALIĞI ÜRETİM İMKANLARININ ARAŞTIRILMASI

T.C. TARIM VE KÖYİŞLERİ BAKANLIĞI Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü KARADENİZ BÖLGESİNDE MERSİN BALIĞI ÜRETİM İMKANLARININ ARAŞTIRILMASI T.C. TARIM VE KÖYİŞLERİ BAKANLIĞI Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü KARADENİZ BÖLGESİNDE MERSİN BALIĞI ÜRETİM İMKANLARININ ARAŞTIRILMASI PROJE NO: TAGEM/HAYSÜD-2001-07-01-04 Dr. Bilal AKBULUT (Proje

Detaylı

Dünya Seramik Sektörü Dış Ticareti a) Seramik Kaplama Malzemeleri

Dünya Seramik Sektörü Dış Ticareti a) Seramik Kaplama Malzemeleri Dünya Seramik Sektörü Dış Ticareti a) Seramik Kaplama Malzemeleri ÜLKE Dünya Seramik Kaplama Malzemeleri Üretiminde İlk 1 Ülke 29 21 211 212 212 Dünya /212 Üretiminden Aldığı Pay Değişim (%) (%) 1 ÇİN

Detaylı

Türkiye de Kalkan Balığı Yetiştiriciliğinin Gelişimi

Türkiye de Kalkan Balığı Yetiştiriciliğinin Gelişimi PROJE Türkiye de Kalkan Balığı Yetiştiriciliğinin Gelişimi Cennet ÜSTÜNDAĞ -SUMAE Birinci Dönem Ülkemiz, 6. beş yıllık kalkınma planında (1990-1994) balık üretiminin geliştirilmesi yolu ile iç tüketim

Detaylı

Su Ürünleri Avcılığı. Balıkçılık ve Su Ürünleri Genel Müdürlüğü Avcılık ve Kontrol Daire Başkanı Dr. M. Altuğ ATALAY

Su Ürünleri Avcılığı. Balıkçılık ve Su Ürünleri Genel Müdürlüğü Avcılık ve Kontrol Daire Başkanı Dr. M. Altuğ ATALAY Su Ürünleri Avcılığı Balıkçılık ve Su Ürünleri Genel Müdürlüğü Avcılık ve Kontrol Daire Başkanı Dr. M. Altuğ ATALAY 23.12.2015 Aralık 2015 1 Su Ürünleri Potansiyeli Kaynak Sayı Alan (ha) Deniz 4 24 607

Detaylı

EGE SU ÜRÜNLERİ VE HAYVANSAL MAMULLER İHRACATÇILARI BİRLİĞİ EGE İHRACATÇI BİRLİKLERİ

EGE SU ÜRÜNLERİ VE HAYVANSAL MAMULLER İHRACATÇILARI BİRLİĞİ EGE İHRACATÇI BİRLİKLERİ EGE SU ÜRÜNLERİ VE HAYVANSAL MAMULLER İHRACATÇILARI BİRLB RLİĞİ EGE İHRACATÇI I BİRLB RLİKLERİ Ege Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller İhracatçıları Birliği, i, Ege İhracatçı Birlikleri bünyesinde yer alan

Detaylı

CITES 16. Taraflar Konferansı Bangkok TAYLAND

CITES 16. Taraflar Konferansı Bangkok TAYLAND CITES 16. Taraflar Konferansı Bangkok TAYLAND 03-14 Mart 2013 Murat TOPLU Grup Sorumlusu Balıkçılık ve Su Ürünleri Genel Müdürlüğü İÇERİK - CITES NEDĠR? - CITES IN TÜRKĠYE DEKĠ KURUMSAL YAPISI - 16. TARAFLAR

Detaylı

ANTEP FISTIĞI DÜNYA ÜRETİMİ

ANTEP FISTIĞI DÜNYA ÜRETİMİ ANTEP FISTIĞI DÜNYA ÜRETİMİ Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) nün en güncel verileri olan 2010 yılı verilerine göre; dünyada Antep fıstığı üretiminde lider durumda bulunan ülke İran dır. Ancak

Detaylı

BuNLarI BiLiYOr muyuz?

BuNLarI BiLiYOr muyuz? BuNLarI BiLiYOr muyuz? D B Turmepa Kimdir? eniztemiz Derneği/ TURMEPA, ülkemiz kıyı ve denizlerinin korunmasını ulusal bir öncelik haline getirmek ve gelecek nesillere temiz denizlerin kucakladığı yaşanabilir

Detaylı

TOHUMLUK İHRACATI UYGULAMA GENELGESİ (2013/4)

TOHUMLUK İHRACATI UYGULAMA GENELGESİ (2013/4) TOHUMLUK İHRACATI UYGULAMA GENELGESİ (2013/4) Amaç MADDE 1 (1) Ülkemizden yapılacak tohumluk ihracatı ile ilgili usul ve esasları belirlemektir. Kapsam MADDE 2 (1) Bu Genelge, ülkemizde üretilen tohumlukların

Detaylı

LOJİSTİK SEKTÖRÜ BÜYÜME ORANLARI

LOJİSTİK SEKTÖRÜ BÜYÜME ORANLARI RAPOR: TÜRKİYE NİN LOJİSTİK GÖRÜNÜMÜ Giriş: Malumları olduğu üzere, bir ülkenin kalkınması için üretimin olması ve bu üretimin hedefe ulaşması bir zorunluluktur. Lojistik, ilk olarak coğrafyanın bir ürünüdür,

Detaylı

Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı,

Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, 2017 0 HUBUBAT ÜRÜNLERİN TANIMI Hububat grubu ürünler dünyada stratejik önemi en yüksek olan ürünler olup ilk çağlardan itibaren ekimi yapılarak üretilen besin grubudur.

Detaylı

ANTEP FISTIĞI DÜNYA ÜRETİMİ

ANTEP FISTIĞI DÜNYA ÜRETİMİ ANTEP FISTIĞI DÜNYA ÜRETİMİ Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) nün en güncel verileri olan 2011 yılı verilerine göre; dünyada Antep fıstığı üretiminde lider durumda bulunan ülke İran dır. İkinci

Detaylı

DÜNYADA VE TÜRKİYE DE ARICILIK

DÜNYADA VE TÜRKİYE DE ARICILIK A. ANAKARALARIN KOLONİ SAYILARI VE BAL ÜRETİMLERİ DÜNYADA VE TÜRKİYE DE ARICILIK H. Vasfi GENÇER Yasin KAHYA A. Ü. Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü Sayısı ve Bal Üretimi (2002) Gıda ve Tarım Örgütü (FAO)

Detaylı

TÜRKİYE PLASTİK İŞLEME MAKİNELERİ SEKTÖR İZLEME RAPORU / 9 Ay PAGEV

TÜRKİYE PLASTİK İŞLEME MAKİNELERİ SEKTÖR İZLEME RAPORU / 9 Ay PAGEV TÜRKİYE PLASTİK İŞLEME MAKİNELERİ SEKTÖR İZLEME RAPORU 2016 / 9 Ay PAGEV YÖNETİCİ ÖZETİ Türkiye, plastik işleme makineleri ve aksam ve parçaları talebinin yıllar itibariyle değişmekle beraber yaklaşık

Detaylı

ÇEVRE VE DOĞA KORUMAYLA İLGİLİ ULUSAL VE

ÇEVRE VE DOĞA KORUMAYLA İLGİLİ ULUSAL VE TÜRKİYE NİN TARAF OLDUĞU ULUSLARARASI SÖZLEŞMELER ÇEVRE VE DOĞA KORUMAYLA İLGİLİ ULUSAL VE ULUSLARARASI ÖRGÜTLER DERS 5 TÜRKİYE NİN TARAF OLDUĞU ULUSLARARASI SÖZLEŞMELER 1-Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının

Detaylı

SU ÜRÜNLERİ VE KÜLTÜR BALIKÇILIĞI

SU ÜRÜNLERİ VE KÜLTÜR BALIKÇILIĞI SU ÜRÜNLERİ VE KÜLTÜR BALIKÇILIĞI Türkiye kültür balıkçılığı için uygun iç sulara, tatlı sulara ve denizlere sahiptir. Kültür balıkçılığının geleceği tahminlerin ötesinde bir önem arz etmektedir. Dünyanın

Detaylı

2016 YILI İPLİK İHRACAT İTHALAT RAPORU

2016 YILI İPLİK İHRACAT İTHALAT RAPORU 2016 YILI İPLİK İHRACAT İTHALAT RAPORU Haziran 2017 İçindekiler Yönetici Özeti... 2 1. Dünya İplik İhracatı... 3 2. Türkiye nin İplik İhracatı... 5 Yıllar İtibariyle İhracat ve Pay... 5 Başlıca Ülkeler

Detaylı

Dünya Halı Pazarları ve Türkiye nin Durum Tespiti. Fazıl ALKAN Ar-Ge ve Mevzuat Şubesi 2008

Dünya Halı Pazarları ve Türkiye nin Durum Tespiti. Fazıl ALKAN Ar-Ge ve Mevzuat Şubesi 2008 Dünya Halı Pazarları ve Türkiye nin Durum Tespiti Fazıl ALKAN Ar-Ge ve Mevzuat Şubesi 2008 Dünya Halı İthalatı (Milyon $) 12.000 10.000 8.000 7.621 8.562 9.924 10.536 11.241 6.000 4.000 2.000 0 2002 2003

Detaylı

PLASTİK İŞLEME MAKİNELERİ SEKTÖR İZLEME RAPORU

PLASTİK İŞLEME MAKİNELERİ SEKTÖR İZLEME RAPORU TÜRKİYE PLASTİK İŞLEME MAKİNELERİ SEKTÖR İZLEME RAPORU 2016 Ağustos PAGEV YÖNETİCİ ÖZETİ Türkiye, plastik işleme makineleri ve aksam ve parçaları talebinin yıllar itibariyle değişmekle beraber yaklaşık

Detaylı

TUNCELİ ÜNİVERSİTESİ SU ÜRÜNLERİ UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

TUNCELİ ÜNİVERSİTESİ SU ÜRÜNLERİ UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ TUNCELİ ÜNİVERSİTESİ SU ÜRÜNLERİ UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ Kuruluş Tunceli Üniversitesi Su Ürünleri Uygulama ve Araştırma Merkezi 03 Aralık 2009 tarih ve 27421 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe

Detaylı

KANATLI ET SEKTÖRÜ RAPORU

KANATLI ET SEKTÖRÜ RAPORU KANATLI ET SEKTÖRÜ RAPORU TÜRKİYE DE ÜRETİM VE TÜKETİM Sağlıklı beslenme konusunda her geçen gün daha da duyarlı davranmaya başlayan tüketiciler kırmızı ete alternatif olarak, daha az yağlı ve daha ucuz

Detaylı

KAYNAK MAKİNELERİ SEKTÖRÜ NOTU

KAYNAK MAKİNELERİ SEKTÖRÜ NOTU KAYNAK MAKİNELERİ SEKTÖRÜ NOTU İki metal parçayı ısıl yolla birleştirme işleminde kullanılan kaynak makine ve malzemeleri, üretim sanayinde önemli bir paya sahiptir. Geliştirilen her teknolojik malzemenin

Detaylı

EKİM 2018 TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU

EKİM 2018 TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU EKİM 2018 TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU 2018 yılı içerisinde Türk araçlarının karayolu ile taşımacılık yaptığı ülkelerin harita üzerinde gösterimi İHRACAT TAŞIMALARI UND nin derlediği

Detaylı

İLAÇ, ALET VE TOKSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI ÇALIŞMA GRUBU. Dr. A. Alev BURÇAK Bitki Sağlığı Araştırmaları Daire Başkanlığı

İLAÇ, ALET VE TOKSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI ÇALIŞMA GRUBU. Dr. A. Alev BURÇAK Bitki Sağlığı Araştırmaları Daire Başkanlığı İLAÇ, ALET VE TOKSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI ÇALIŞMA GRUBU Dr. A. Alev BURÇAK Bitki Sağlığı Araştırmaları Daire Başkanlığı Sunu Planı Dünya da Tarım İlacı Kullanımı Türkiye de Tarım İlacı Kullanımı İlaç Alet

Detaylı

Berkalp Kaya KASIM 2018 TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU

Berkalp Kaya KASIM 2018 TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU KASIM 2018 TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU 15,5 Milyar Dolar İle Tüm Zamanların En Yüksek Kasım Ayı İhracatı Kasım ayı ihracat verilerine göre kasımda ihracat geçen yılın aynı dönemine

Detaylı

OCAK-EYLÜL 2017 DÖNEMİ TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRMESİ

OCAK-EYLÜL 2017 DÖNEMİ TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRMESİ 12.10.2017 OCAK-EYLÜL 2017 DÖNEMİ TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRMESİ Türk İhracat Taşımalarında Yoğunluk Haritası İHRACAT TAŞIMALARI Geçen yıl Ocak-Eylül toplamına bakıldığında 2016 yılında 849.247

Detaylı

SEKTÖRÜN TANIMI TÜRKİYE KOZMETİK ÜRÜNLERİ SEKTÖRÜ

SEKTÖRÜN TANIMI TÜRKİYE KOZMETİK ÜRÜNLERİ SEKTÖRÜ SEKTÖRÜN TANIMI Gümrük Tarife İstatistik Pozisyon Kodları (G.T.İ.P) esas alınarak oluşturulan Kozmetik ve Kişisel Bakım Ürünleri Gümrük Tarife İstatistik Pozisyon Kodları (G.T.İ.P) ve ürün tanımları aşağıda

Detaylı

Tablo 4- Türkiye`de Yıllara Göre Turunçgil Üretimi (Bin ton)

Tablo 4- Türkiye`de Yıllara Göre Turunçgil Üretimi (Bin ton) NARENCİYE DOSYASI Kökeni Güneydoğu Asya olan turunçgillerin, çağdaş anlamda üretimi 19. yüzyılda ABD`de başlamış ve hızla yayılmıştır. Turunçgil yetiştiriciliği dünyada 40 derece kuzey enlemi ile 40 derece

Detaylı

AĞAÇ İŞLEME MAKİNELERİ SEKTÖRÜ NOTU

AĞAÇ İŞLEME MAKİNELERİ SEKTÖRÜ NOTU AĞAÇ İŞLEME MAKİNELERİ SEKTÖRÜ NOTU Bu çalışmada ağaç işleme makineleri sektörü olarak GTIP tanımları aşağıda belirtilen kalemlerin toplamı olarak ele alınmıştır. 8465 GTIP GTIP TANIMI Ağaç, mantar, kemik,

Detaylı

PAGEV TÜRKİYE PLASTİK İŞLEME MAKİNELERİ SEKTÖR İZLEME RAPORU 2016 / İLK 9 AY

PAGEV TÜRKİYE PLASTİK İŞLEME MAKİNELERİ SEKTÖR İZLEME RAPORU 2016 / İLK 9 AY PAGEV TÜRKİYE PLASTİK İŞLEME MAKİNELERİ SEKTÖR İZLEME RAPORU 2016 / İLK 9 AY 1 YÖNETİCİ ÖZETİ: Türkiye, plastik makineleri ve aksam ve parçaları talebinin yıllar itibariyle değişmekle beraber yaklaşık

Detaylı

TEKSTĠL VE KONFEKSĠYON MAKĠNELERĠ SEKTÖR NOTU

TEKSTĠL VE KONFEKSĠYON MAKĠNELERĠ SEKTÖR NOTU TEKSTĠL VE KONFEKSĠYON MAKĠNELERĠ SEKTÖR NOTU Tekstil sanayiinin birçok alt dalında her çeşit iplik, kumaş, giyim eşyası, ev tekstili, hazır giyim tekstil ürünlerini üretebilen Türkiye nin son yıllar itibariyle

Detaylı

TÜRKİYE Su Ürünleri Üretimi

TÜRKİYE Su Ürünleri Üretimi AKDENİZ GENEL BALIKÇILIK KOMİSYONU TOPLANTISI HOŞ GELDİNİZ TÜRKİYE Su Ürünleri Üretimi Yıllar Avcılık Yetiştiricilik Toplam (Ton) Miktar Oran Miktar Oran Ton % Ton % 2002 566.682 90,3 61.195 9,7 627.847

Detaylı

T.C. Ekonomi Bakanlığı İthalat Genel Müdürlüğü Ankara 08.01.2013

T.C. Ekonomi Bakanlığı İthalat Genel Müdürlüğü Ankara 08.01.2013 T.C. Ekonomi Bakanlığı İthalat Genel Müdürlüğü Ankara 08.01.2013 Konu : 390319000000 GTİP no lu GPPS ve HIPS ithalatına % 3 oranında gümrük vergisi uygulanmasının kaldırılma talebi Sayın Bakanlığınızın,

Detaylı

Çimento, Cam, Seramik ve Toprak Ürünleri Sektör Raporu 2010

Çimento, Cam, Seramik ve Toprak Ürünleri Sektör Raporu 2010 Çimento, Cam, Seramik ve Toprak Ürünleri Sektör Raporu 2010 Avrupa kıtasından Amerika kıtasına, Orta Doğu Ülkelerinden Afrika ülkelerine kadar geniş yelpazeyi kapsayan 200 ülkeye ihracat gerçekleştiren

Detaylı

MAVRUŞGİL (Sciaena umbra) VE KÖTEK (Umbrina cirrosa) BALIKLARININ BİYOEKOLOJİK ÖZELLİKLERİNİN BELİRLENMESİ

MAVRUŞGİL (Sciaena umbra) VE KÖTEK (Umbrina cirrosa) BALIKLARININ BİYOEKOLOJİK ÖZELLİKLERİNİN BELİRLENMESİ PROJE MAVRUŞGİL (Sciaena umbra) VE KÖTEK (Umbrina cirrosa) BALIKLARININ BİYOEKOLOJİK ÖZELLİKLERİNİN BELİRLENMESİ Adnan ERTEKEN, SUMAE Projenin temel amacı Scanidae familyasına ait balıklardan mavruşgil

Detaylı

DOĞA - İNSAN İLİŞKİLERİ VE ÇEVRE SORUNLARININ NEDENLERİ DERS 3

DOĞA - İNSAN İLİŞKİLERİ VE ÇEVRE SORUNLARININ NEDENLERİ DERS 3 DOĞA - İNSAN İLİŞKİLERİ VE ÇEVRE SORUNLARININ NEDENLERİ DERS 3 İnsan yaşamı ve refahı tarihsel süreç içinde hep doğa ve doğal kaynaklarla kurduğu ilişki ile gelişmiştir. Özellikle sanayi devrimine kadar

Detaylı

Ayakkabı Sektör Profili

Ayakkabı Sektör Profili Ayakkabı Sektör Profili Elif UĞUR Ayakkabı, çok eski çağlarda insanların zorlu coğrafya ve iklim koşullarında ayaklarını muhafaza etmek ve zarar görmelerini engellemek amacıyla kullanılırken günümüzde

Detaylı

PİSİ BALIĞININ KÜLTÜRE ALINABİLİRLİĞİNİN ARAŞTIRILMASI

PİSİ BALIĞININ KÜLTÜRE ALINABİLİRLİĞİNİN ARAŞTIRILMASI PROJE PİSİ BALIĞININ KÜLTÜRE ALINABİLİRLİĞİNİN ARAŞTIRILMASI İlhan AYDIN, SUMAE Pisi balığı Karadeniz ve Akdeniz den Beyaz denize kadar bir alanda dağılım göstermektedir. Eurohalin ve eurotermal olan pisi

Detaylı

HALI SANAYİ. Hazırlayan Ümit SEVİM, Alpaslan EMEK 2006. T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi

HALI SANAYİ. Hazırlayan Ümit SEVİM, Alpaslan EMEK 2006. T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi HALI SANAYİ Hazırlayan Ümit SEVİM, Alpaslan EMEK 2006 T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi ÜRÜNÜN TANIMI Armonize Sistem sınıflandırmasına göre halılar 4 ana gruba

Detaylı

Tilapia Yetiştiriciliğine Giriş

Tilapia Yetiştiriciliğine Giriş Tilapia Yetiştiriciliği Giriş Tilapia nın Tanıtımı Taksonomik sınıflandırma Tilapia nın Biyolojisi Anatomik özellikleri Genetik özellikleri Tilapia Yetiştiriciliğine Giriş Yetiştiriciliğinin Yayılışı-Gelişimi

Detaylı

Balık Yemleri ve Teknolojisi Ders Notları

Balık Yemleri ve Teknolojisi Ders Notları Balık Yemleri ve Teknolojisi Ders Notları Giriş Balık, insanoğlunun varoluşundan itibaren değerli bir besin kaynağı olmuştur. Günümüzde ise kaliteli ve yüksek oranda vitamin, mineral ve protein yapısının

Detaylı

TÜRKİYE VE DÜNYADA KANATLI SEKTÖRÜNÜN GENEL DURUMU

TÜRKİYE VE DÜNYADA KANATLI SEKTÖRÜNÜN GENEL DURUMU TÜRKİYE VE DÜNYADA KANATLI SEKTÖRÜNÜN GENEL DURUMU Resim 1: Bakanlığımızca Geliştirilen Yerli Hibritlerimiz (ATAK S). 1. Kanatlı sektörü ile ilgili üretim, tüketim ve istihdam Bakanlığımız, 1930 lu yıllarda

Detaylı

SEKTÖRÜN TANIMI TÜRKİYE TEMİZLİK MADDELERİ SEKTÖRÜ

SEKTÖRÜN TANIMI TÜRKİYE TEMİZLİK MADDELERİ SEKTÖRÜ SEKTÖRÜN TANIMI Tablo-1: Temizlik Maddeleri Sektöründe Yer Alan Ürünler GTİP Ürün Adı 3401 Sabunlar, Yüzey Aktif Organik Maddeler 3402 Yıkama, Temizleme Müstahzarları-Sabunlar Hariç 3403 Yağlama Müstahzarları,

Detaylı

Patatesin Dünyadaki Açlığın ve Yoksulluğun Azaltılmasındaki Yeri ve Önemi

Patatesin Dünyadaki Açlığın ve Yoksulluğun Azaltılmasındaki Yeri ve Önemi Patatesin Dünyadaki Açlığın ve Yoksulluğun Azaltılmasındaki Yeri ve Önemi Prof. Dr. Necmi İŞLER M.K.Ü. Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü Antakya/HATAY Güney Amerika kökenli bir bitki olan patates

Detaylı

2013/ 2014 (%) 3301 Uçucu Yağlar 3.727.592 4.017.602 4.524.926 12,63 3,97

2013/ 2014 (%) 3301 Uçucu Yağlar 3.727.592 4.017.602 4.524.926 12,63 3,97 KOZMETİK SEKTÖRÜ HS No: 3301,3302, 3303, 3304, 3305, 3306, 3307 DÜNYA TİCARETİ Dünya kozmetik ürünler ihracatında ilk sırada güzellik/makyaj ve cilt bakımı için müstahzarları oluşturmaktadır. Bu ürün grubunun

Detaylı

MAYIS 2018 TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU

MAYIS 2018 TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU MAYIS 2018 TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU İhracat taşımalarımızın %55 i (~685.000) Ortadoğu ve Körfez Ülkelerine, %30 u (~380.000) Avrupa Ülkelerine, %15 i ise (~185.000) BDT ve Orta Asya

Detaylı

BALIKÇILIK VE SU ÜRÜNLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ İSTATİSTİK VE BİLGİ SİSTEMLERİ DAİRE BAŞKANLIĞI İŞ TANIMI VE GEREKLERİ BELGELERİ

BALIKÇILIK VE SU ÜRÜNLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ İSTATİSTİK VE BİLGİ SİSTEMLERİ DAİRE BAŞKANLIĞI İŞ TANIMI VE GEREKLERİ BELGELERİ BALIKÇILIK VE SU ÜRÜNLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ İSTATİSTİK VE BİLGİ SİSTEMLERİ DAİRE BAŞKANLIĞI İŞ TANIMI VE GEREKLERİ BELGELERİ ORGANİZASYON ŞEMASI BÖLÜM: ŞEMA NO: İSTATİSTİK VE BİLGİ SİSTEMLERİ DAİRE BAŞKANLIĞI

Detaylı

KARADENİZ ALABALIĞININ BİYO EKOLOJİK ÖZELLİKLERİ VE KÜLTÜRE ALINABİLİRLİĞİ

KARADENİZ ALABALIĞININ BİYO EKOLOJİK ÖZELLİKLERİ VE KÜLTÜRE ALINABİLİRLİĞİ KARADENİZ ALABALIĞININ BİYO EKOLOJİK ÖZELLİKLERİ VE KÜLTÜRE ALINABİLİRLİĞİ Muharrem AKSUNGUR SÜMAE, Mühendis Bu proje çalışması; Karadeniz alabalığı (Salmo trutta labrax PALLAS, 1811) nın biyoekolojik

Detaylı

TÜRKĠYE DÜNYANIN BOYA ÜRETĠM ÜSSÜ OLMA YOLUNDA

TÜRKĠYE DÜNYANIN BOYA ÜRETĠM ÜSSÜ OLMA YOLUNDA TÜRKĠYE DÜNYANIN BOYA ÜRETĠM ÜSSÜ OLMA YOLUNDA Nurel KILIÇ Türk boya sektörü; Avrupa nın altıncı büyük boya üreticisi konumundadır. Türkiye de 50 yılı aşkın bir geçmişi olan boya sektörümüz, AB entegrasyon

Detaylı

NİSAN 2018 TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU

NİSAN 2018 TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU NİSAN 2018 TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU İhracat taşımalarımızın %55 i (~685.000) Ortadoğu ve Körfez Ülkelerine, %30 u (~380.000) Avrupa Ülkelerine, %15 i ise (~185.000) BDT ve Orta Asya

Detaylı

MANİSA TİCARET BORSASI

MANİSA TİCARET BORSASI MANİSA TİCARET BORSASI KANATLI SEKTÖR RAPORU 2015 EĞİTİM ARAŞTIRMA BİRİMİ TÜRKİYE VE DÜNYADA KANATLI SEKTÖRÜNÜN GENEL DURUMU T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı nca Geliştirilen Yerli Hibritler (ATAK

Detaylı

TÜRKİYE. PLASTİK AMBALAJ SEKTÖRÜ 2010 YILI DEĞERLENDİRMESİ ve 2011 YILI BEKLENTİLERİ. Barbaros Demirci Genel Müdür

TÜRKİYE. PLASTİK AMBALAJ SEKTÖRÜ 2010 YILI DEĞERLENDİRMESİ ve 2011 YILI BEKLENTİLERİ. Barbaros Demirci Genel Müdür TÜRKİYE PLASTİK AMBALAJ SEKTÖRÜ 21 YILI DEĞERLENDİRMESİ ve 211 YILI BEKLENTİLERİ Barbaros Demirci Genel Müdür Firma Sayısı : Plastik ambalaj sektöründe 1152 firma mevcut olup, firmaların % 86 sı 1 şehirde

Detaylı

DÜNYA VE TÜRKİYE PLASTİK MEDİKAL MALZEMELER SEKTÖR RAPORU PAGEV

DÜNYA VE TÜRKİYE PLASTİK MEDİKAL MALZEMELER SEKTÖR RAPORU PAGEV DÜNYA VE TÜRKİYE PLASTİK MEDİKAL MALZEMELER SEKTÖR RAPORU PAGEV 1. MEDİKAL PLASTİK MALZEME TANIMI Medikal malzemelerin içinde plastik olanların GTİP numaralarını tam olarak ayırt etmek güçtür. Çünkü birçok

Detaylı

INCOMING TURİZM RAPORU / ARALIK 2017

INCOMING TURİZM RAPORU / ARALIK 2017 Özet Sonuçlar Ocak-Aralık döneminde gelen yabancı ziyaretçi sayısında % 27.84 oranında artış Aralık ayında gelen yabancı ziyaretçi sayısında %30.84 oranında artış Ocak- Aralık döneminde OECD ülkelerinden

Detaylı

Türk araçlarının taşıma yaptığı ülkelere göre yoğunlukları gösterilmektedir. Siyah: ilk 15 ülke

Türk araçlarının taşıma yaptığı ülkelere göre yoğunlukları gösterilmektedir. Siyah: ilk 15 ülke Türk araçlarının taşıma yaptığı ülkelere göre yoğunlukları gösterilmektedir. Siyah: ilk 15 ülke İHRACAT TAŞIMALARI UND nin derlediği verilere göre; Türk araçlarının geçen yılın Aralık ayında 111.953 adet

Detaylı

Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı,

Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, 2014 0 HUBUBAT ÜRÜNLERİN TANIMI Hububat grubu ürünler dünyada stratejik önemi en yüksek olan ürünler olup ilk çağlardan beri insanlar tarafından kültürü yapılarak

Detaylı

OLTA BALIKÇILIĞI, İLLEGAL AVCILIK VE KORUMA STATÜSÜ Burak KALAÇ 1, *

OLTA BALIKÇILIĞI, İLLEGAL AVCILIK VE KORUMA STATÜSÜ Burak KALAÇ 1, * OLTA BALIKÇILIĞI, İLLEGAL AVCILIK VE KORUMA STATÜSÜ Burak KALAÇ 1, * 1 Rastgele Balıkçı, Amatör Olta Balıkçıları Derneği, Ankara. * Dernek Genel Sekreteri Giriş Alabalık dünyada balık avcılarının en fazla

Detaylı

ŞUBAT 2018 TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU

ŞUBAT 2018 TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU ŞUBAT 2018 TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU İhracat taşımalarımızın %55 i (~685.000) Ortadoğu ve Körfez Ülkelerine, %30 u (~380.000) Avrupa Ülkelerine, %15 i ise (~185.000) BDT ve Orta Asya

Detaylı

Sıra Ürün Adı 2010 2011

Sıra Ürün Adı 2010 2011 YAŞ MEYVE VE SEBZE DÜNYA ÜRETİMİ Dünya Yaş Sebze Üretimi Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) nün en güncel verileri olan 2011 yılı verilerine göre; 2011 yılında dünyada 56,7 milyon hektar alanda

Detaylı

Sürdürülebilir Tarım Yöntemleri Prof.Dr.Emine Olhan Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi

Sürdürülebilir Tarım Yöntemleri Prof.Dr.Emine Olhan Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Sürdürülebilir Tarım Yöntemleri Prof.Dr.Emine Olhan Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi TARIMSAL FAALİYETİN ÇEVRE ÜZERİNE ETKİSİ Toprak işleme (Organik madde miktarında azalma) Sulama (Taban suyu yükselmesi

Detaylı

EYLÜL 2018 TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU

EYLÜL 2018 TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU EYLÜL 2018 TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU 2018 yılı içerisinde Türk araçlarının karayolu ile taşımacılık yaptığı ülkelerin harita üzerinde gösterimi İHRACAT TAŞIMALARI UND nin derlediği

Detaylı

SERAMİK KAPLAMA MALZEMELERİ VE SERAMİK SAĞLIK GEREÇLERİ SEKTÖRÜNDE DÜNYA İTHALAT RAKAMLARI ÇERÇEVESİNDE HEDEF PAZAR ÇALIŞMASI

SERAMİK KAPLAMA MALZEMELERİ VE SERAMİK SAĞLIK GEREÇLERİ SEKTÖRÜNDE DÜNYA İTHALAT RAKAMLARI ÇERÇEVESİNDE HEDEF PAZAR ÇALIŞMASI SERAMİK KAPLAMA MALZEMELERİ VE SERAMİK SAĞLIK GEREÇLERİ SEKTÖRÜNDE DÜNYA İTHALAT RAKAMLARI ÇERÇEVESİNDE HEDEF PAZAR ÇALIŞMASI ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ Seramik sektörünün en

Detaylı

AVUSTURYA VE MACARİSTAN DA TAHIL VE UN PAZARI

AVUSTURYA VE MACARİSTAN DA TAHIL VE UN PAZARI AVUSTURYA VE MACARİSTAN DA TAHIL VE UN PAZARI Avusturya da un üretimi sağlayan 180 civarında değirmen olduğu tahmin edilmektedir. Yüzde 80 kapasiteyle çalışan bu değirmenlerin ürettiği un miktarı 500 bin

Detaylı

Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı,

Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, 2013 0 HUBUBAT ÜRÜNLERİN TANIMI Hububat grubu ürünler dünyada stratejik önemi en yüksek olan ürünler olup ilk çağlardan beri insanlar tarafından kültürü yapılarak

Detaylı

2017 YILI TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU

2017 YILI TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU Uzman - Berkalp Kaya 23.01.2017 berkalp.kaya@und.org.tr 2017 YILI TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU Türk araçlarının taşımacılık yaptığı ülkelerin harita üzerinde gösterimi. İHRACAT TAŞIMALARI

Detaylı

İçindekiler İçindekiler... 2 Şekil Listesi Bağ Ve Bağ Ürünleri Sektörü Dünya da Bağ ve Bağ Ürünleri Sektörü Bağ Alanı...

İçindekiler İçindekiler... 2 Şekil Listesi Bağ Ve Bağ Ürünleri Sektörü Dünya da Bağ ve Bağ Ürünleri Sektörü Bağ Alanı... 1 İçindekiler İçindekiler... 2 Şekil Listesi... 3 1. Bağ Ve Bağ Ürünleri Sektörü... 4 2. Dünya da Bağ ve Bağ Ürünleri Sektörü... 4 2.1. Bağ Alanı... 4 2.2. Üzüm Üretimi... 5 2.3. Üzüm Üretimi Verimi...

Detaylı

CAM SANAYİİ. Hazırlayan Birsen YILMAZ 2006. T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi

CAM SANAYİİ. Hazırlayan Birsen YILMAZ 2006. T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi CAM SANAYİİ Hazırlayan Birsen YILMAZ 2006 T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi TÜRKİYE'DE ÜRETİM Cam sanayii, inşaat, otomotiv, meşrubat, gıda, beyaz eşya, mobilya,

Detaylı

Türkiye Balıkları ve Temel Morfolojisi

Türkiye Balıkları ve Temel Morfolojisi Türkiye Balıkları ve Temel Morfolojisi Balıkların Sistematiği Regnum Animalia (Hayvanlar alemi) Subregnum Metazoa (Çok hücreliler alt alemi) Filum Subfilum Chordata (Omurgalılar şubesi) Vertebrata (Gelişmiş

Detaylı

2014 OCAK DIŞ TİCARET RAPORU

2014 OCAK DIŞ TİCARET RAPORU 2014 OCAK DIŞ TİCARET RAPORU ATSO DIŞ TİCARET SERVİSİ *Tablo ve listeler TİM ve TUİK istatistikleri ihracat ve ithalat verilerine göre ATSO- Dış Ticaret Servisi tarafından derlenmiştir. 2014 OCAK / TÜRKİYE

Detaylı

BALIKÇILIK ve SU ÜRÜNLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

BALIKÇILIK ve SU ÜRÜNLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ BALIKÇILIK ve SU ÜRÜNLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ III. SU ÜRÜNLERİ ÇALIŞTAYI 25.02.2015 ANTALYA 1 POTANSİYEL 2 SU ÜRÜNLERİ POTANSİYELİ Kaynak Sayı Alan (ha) Deniz 4 24 607 200 Doğal Göl 200 906 118 Baraj Gölü

Detaylı

KAUÇUK VE PLASTİK MAKİNALARI SEKTÖR NOTU

KAUÇUK VE PLASTİK MAKİNALARI SEKTÖR NOTU KAUÇUK VE PLASTİK MAKİNALARI SEKTÖR NOTU 2011 yılında, dünya kauçuk ve plastik makinaları sektörü toplamında ihracat %26 artışla 24,6 milyar $ a ulaşmıştır. GTİP GTİP TANIMI 8477 Bu fasılın başka pozisyonlarında

Detaylı

TÜRKİYE. PLASTİK İŞLEME MAKİNELERİ SEKTÖR İZLEME RAPORU 2015 / 6 Ay PAGEV

TÜRKİYE. PLASTİK İŞLEME MAKİNELERİ SEKTÖR İZLEME RAPORU 2015 / 6 Ay PAGEV TÜRKİYE PLASTİK İŞLEME MAKİNELERİ SEKTÖR İZLEME RAPORU 2015 / 6 Ay PAGEV YÖNETİCİ ÖZETİ : Türkiye, plastik işleme makineleri ve aksam ve parçaları talebinin % 70 80 ini ithalatla karşılayan, bu mamullerde

Detaylı

ANTEP FISTIĞI DÜNYA ÜRETİMİ

ANTEP FISTIĞI DÜNYA ÜRETİMİ ANTEP FISTIĞI DÜNYA ÜRETİMİ Uluslararası Sert Kabuklu ve Kuru Meyve Konseyi nin verilerine göre; 2016 yılı itibariyle dünyada Antep fıstığı üretiminde lider durumda bulunan ülke ABD dir. ABD son zamanlarda

Detaylı

SONUÇ RAPORU. CYF Fuarcılık A.Ş.

SONUÇ RAPORU. CYF Fuarcılık A.Ş. SONUÇ RAPORU Bitki sektörünün dev buluşması bu yılda 28 Kasım - 01 Aralık 2013 tarihleri arasında, İstanbul Fuar Merkezi nde gerçekleşti. Kıtaların buluşma noktası İstanbul da 21 farklı ülkeden gelen 286

Detaylı

BİRLEŞMİŞ MİLLETLER ÇÖLLEŞME İLE MÜCADELE SÖZLEŞMESİ 12. TARAFLAR KONFERANSI (COP12)

BİRLEŞMİŞ MİLLETLER ÇÖLLEŞME İLE MÜCADELE SÖZLEŞMESİ 12. TARAFLAR KONFERANSI (COP12) BİRLEŞMİŞ MİLLETLER ÇÖLLEŞME İLE MÜCADELE SÖZLEŞMESİ 12. TARAFLAR KONFERANSI (COP12) Çölleşme; kurak, yarı-kurak ve yarı nemli alanlarda, iklim değişiklikleri ve insan faaliyetleri de dahil olmak üzere

Detaylı

MART 2018 TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU

MART 2018 TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU MART 2018 TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU İhracat taşımalarımızın %55 i (~685.000) Ortadoğu ve Körfez Ülkelerine, %30 u (~380.000) Avrupa Ülkelerine, %15 i ise (~185.000) BDT ve Orta Asya

Detaylı

TOHUMLUK ĐHRACATI UYGULAMA GENELGESĐ (2015/4)

TOHUMLUK ĐHRACATI UYGULAMA GENELGESĐ (2015/4) TOHUMLUK ĐHRACATI UYGULAMA GENELGESĐ (2015/4) Amaç MADDE 1 (1) Ülkemizden yapılacak tohumluk ihracatı ile ilgili usul ve esasları belirlemektir. Kapsam MADDE 2 (1) Bu Genelge, ülkemizde üretilen tohumluklar

Detaylı

OCAK-AĞUSTOS 2017 DÖNEMİ TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ

OCAK-AĞUSTOS 2017 DÖNEMİ TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ 14.09.2017 OCAK-AĞUSTOS 2017 DÖNEMİ TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ Türk Karayolu Taşımacılarının Gittiği Ülkelerin Tümü Türk İhracat Taşımalarında Yoğunluk Haritası İHRACAT TAŞIMALARI Geçen yıl Ocak-Ağustos

Detaylı

BATMAN TİCARET BORSASI

BATMAN TİCARET BORSASI BATMAN TİCARET BORSASI 10-14 KASIM 2014 EURO TIER 2014 TARIM VE HAYVANCILIK FUARI & HANNOVER/ALMANYA İŞ SEYAHATİ RAPORU 1.EURO TIER 2014 TARIM VE HAYVANCILIK FUARI 1.1. FUAR İLE İLGİLİ GENEL BİLGİLER Euro

Detaylı

Daha fazla bilgi için, Uluslararası Ticaret ve Sanayi Bakanlığı, Uluslararası Ticaret Politikası Bürosu, Tarife Bölümü ile temas kurunuz.

Daha fazla bilgi için, Uluslararası Ticaret ve Sanayi Bakanlığı, Uluslararası Ticaret Politikası Bürosu, Tarife Bölümü ile temas kurunuz. II-1 DERİ AYAKKABI HS Numaraları Mal İlgili Yönetmelikler 6403 Deri Ayakkabılar Gümrük Tarife Washington Sözleşmesi 6404 Ayakkabılar (Tabanları kauçuk, plastik, deri ya da deri oluşumundan, arkaları düğümlü

Detaylı

PAGEV TÜRKİYE PLASTİK İNŞAAT MAMÜLLERİ SEKTÖR İZLEME RAPORU Ay

PAGEV TÜRKİYE PLASTİK İNŞAAT MAMÜLLERİ SEKTÖR İZLEME RAPORU Ay TÜRKİYE PAGEV PLASTİK İNŞAAT MAMÜLLERİ SEKTÖR İZLEME RAPORU 201-9 Ay 1 2 YÖNETİCİ ÖZETİ Plastiklerin tüm uygulama alanları arasında, % 20 2 bir hacme sahip olan yapı ve inşaat; ambalaj uygulamalarından

Detaylı

HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜNÜN 2012 TEMMUZ İHRACAT PERFORMANSI ÜZERİNE KISA DEĞERLENDİRME

HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜNÜN 2012 TEMMUZ İHRACAT PERFORMANSI ÜZERİNE KISA DEĞERLENDİRME HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2012 TEMMUZ AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU İİTKİİB GENEL SEKRETERLİİĞİİ AR & GE VE MEVZUAT ŞUBESİİ Ağusttos 2012 HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜNÜN 2012 TEMMUZ İHRACAT PERFORMANSI

Detaylı

PAGEV - PAGDER. Dünya Toplam PP İthalatı

PAGEV - PAGDER. Dünya Toplam PP İthalatı 1 DÜNYA ve TÜRKİYE POLİPROPİLEN ( PP ) DIŞ TİCARET ANALİZİ Barbaros Demirci ( Genel Müdür ) Neslihan Ergün ( Teknik Uzman Kimya Müh. ) PAGEV - PAGDER DÜNYA TOPLAM PP İTHALATI : Dünya toplam PP ithalatı

Detaylı

HİDROLİK PNÖMATİK SEKTÖRÜ NOTU

HİDROLİK PNÖMATİK SEKTÖRÜ NOTU HİDROLİK PNÖMATİK SEKTÖRÜ NOTU Akışkan gücü, basınçlı akışkanların, ister sıvı ister gaz halinde olsun, enerjilerinden faydalanarak elde edilen güçtür. Sıvı veya gaz, yada somut olarak su veya hava, ancak

Detaylı

TÜRKİYE PLASTİK İŞLEME MAKİNELERİ SEKTÖRÜNÜN 2014 YILI İLK 3 AYLIK DEĞERLENDİRMESİ Barbaros Demirci PLASFED Genel Sekreteri

TÜRKİYE PLASTİK İŞLEME MAKİNELERİ SEKTÖRÜNÜN 2014 YILI İLK 3 AYLIK DEĞERLENDİRMESİ Barbaros Demirci PLASFED Genel Sekreteri TÜRKİYE PLASTİK İŞLEME MAKİNELERİ SEKTÖRÜNÜN 2014 YILI İLK 3 AYLIK DEĞERLENDİRMESİ Barbaros Demirci PLASFED Genel Sekreteri Türkiye, plastik işleme makineleri ve aksam ve parçaları talebinin % 70 80 ini

Detaylı

AĞUSTOS 2018 TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU

AĞUSTOS 2018 TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU AĞUSTOS 2018 TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU 2018 yılı içerisinde Türk araçlarının karayolu ile taşımacılık yaptığı ülkelerin harita üzerinde gösterimi İHRACAT TAŞIMALARI UND nin derlediği

Detaylı

T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI

T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI AVRUPA BİRLİĞİ ve DIŞ İLİŞKİLER GENEL MÜDÜRLÜĞÜ EKONOMİK VE TEKNİK İLİŞKİLER DAİRE BAŞKANLIĞI 2015 YILI OCAK DÖNEMİ DIŞ TİCARET VERİLERİ Hazırlanma Tarihi: 27 Şubat

Detaylı