PARA ARZI REAKSĐYON FONKSĐYONUNUN DEĞĐŞKEN KATSAYILI-DEĞĐŞKEN VARYANS MODELĐ ĐLE TAHMĐNĐ

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "PARA ARZI REAKSĐYON FONKSĐYONUNUN DEĞĐŞKEN KATSAYILI-DEĞĐŞKEN VARYANS MODELĐ ĐLE TAHMĐNĐ"

Transkript

1 H.Ü. Đksad ve Đdar Blmler Faküles Dergs, Cl 9, Sayı 2, 2, s. -7 PARA ARZI REAKSĐYON FONKSĐYONUNUN DEĞĐŞKEN KATSAYILI-DEĞĐŞKEN VARYANS MODELĐ ĐLE TAHMĐNĐ (Doç. Dr., Haceepe Ünverses, Đksa Bölümü, 6532, ANKARA, e-mal: Öze: Bu çalışmanın amacı, Türkye'de dönem çn, para ooresnn polkalarını uygulamaya koyma aşamasında kullandığı br reaksyon fonksyonunu ahmn emekr. Tahmn aşamasında, değşken kasayılı Markov-değşml varyans model kullanılmakadır. Tahmn sonuçları, polka ensrümanı olarak kullanılan dolaşımdak para arzı arış oranı le enflasyon oranındak değşkenlk arasında skrarsız br lşk olduğunu gösermekedr. Bu bulgu, reaksyon fonksyonu paramerelernn zaman çnde değşmes nedenyle oraya çıkan belrszlk nedenyle, arasında yalnızca sıkı para polkaları aracılığıyla enflasyonu düşürmenn mümkün olmadığı şeklndek öngörüyü deseklemekedr. Absrac: Esmaon Of Money Supply Reacon Funcon By Usng Tme Varyng Parameer Model Wh Heeroskedasc Dsurbances The purpose of hs sudy s o esmae a reacon funcon used by moneary auhory n conducng s polces for he perod of n Turkey. A me varyng parameer model wh heeroskedasc dsurbances s used n he esmaon procedure. Resuls ndcae ha here had been an unsable relaonshp beween he growh rae of currency n crculaon used as polcy nsrumen, and he volaly of Anahar Sözcükler: Para arzı, reaksyon fonksyonu, Markov-Değşml model. Keywords: Money supply, reacon funcon, Markov-Swchng model.

2 2 nflaon. Ths fndng suppors he fac why conraconary moneary polcy alone had no been suffcen o reduce nflaon durng he sample perod as a resul of uncerany, whch was due o he changes n regresson coeffcens of he polcy reacon funcon. I. GĐRĐŞ Cumhurye'n kuruluşundan bu yana dokuz ade kapsamlı skrar programı uygulanmış olmasına rağmen, Türkye ekonomsnn en öneml problem durumundak enflasyonun düşürülmes konusunda başarısız olunduğu blnen br gerçekr arasında 3 hüküme değşklğne gdlmş olması ve sık sık lan edlen skrar programlarının başarısızlığa uğramış olması, özel kesmn polka oorelerne karşı güven duymamalarına ve enflasyon beklenlernn düşürülememesne yol açmışır. 2 Dolayısıyla, enflasyonu düşürme yönündek çabaların sonuçsuz kalmasına neden olan fakörlern ayrınılı olarak rdelenmes zorunluluğu devam emekedr. Bu çalışmada konu, makroekonomk hedefler le para polkası ensrümanları arasındak lşknn skrarı açısından ele alınmaka ve para arzının polka ensrümanı olarak çerldğ br reaksyon fonksyonu ahmn edlerek polkanın, hedeflenen değşkenlerdek sapmalara verdğ epklern ne ölçüde skrarlı olduğu araşırılmakadır. Araşırmanın hareke nokası, başarısız olmuş skrar programlarının makroekonomk yapıda skrarsızlık yaramış olduğu düşüncesdr. Abrams, Froyen ve Waud (98)'un da belrğ gb, makroekonomnn skrarsız olması halnde, skrarlı br yapının olduğu varsayımı üzerne kurulu sab kasayılı modeller uygun olmakan çıkmaka ve polka reaksyon fonksyonlarının, lgl polka ensrümanı açısından varolan belrszlk oramını dkkae alarak oluşurulmaları gerekmekedr. Km (993), makroekonomk değşkenler açısından varolan belrszlğn k farklı kaynakan doğma olasılığını dkkae almakadır. Bu çalışmada, Km (993)' zleyerek, haa erm varyansının değşmes nedenyle oraya çıkan belrszlk le yapısal paramerelern zaman çnde değşmes nedenyle meydana gelen belrszlk olguları, kurulan para arzı modelnde çerlmekedr. Çalışmanın knc bölümünde, polka ooresnn hedef değşkenlere skrar kazandırma amacı le kullandığı reaksyon fonksyonları kısaca anıılmakadır. Üçüncü bölümde se, Türkye'de dönem çn para arzının polka ensrümanı olarak alındığı br reaksyon fonksyonu ahmn edlmekedr. Reaksyon fonksyonu ahmnnde, yukarıdak açıklamalardan harekele, değşken kasayılı Markov-değşml varyans model kullanılmakadır. Dördüncü ve son bölümde, çalışmanın sonuçları kısaca değerlendrlmekedr.

3 H.Ü. Đksad ve Đdar Blmler Faküles Dergs 3 II. REAKSĐYON FONKSĐYONLARINA KISA BĐR BAKIŞ Düşük enflasyon ve/veya fya skrarı, büyüme ve/veya üremde skrar, yüksek shdam ve dış dengenn belrl ölçülerde sağlanması gb amaçlar, oplumsal erchler yansıığı kabul edlen hükümelern ksa polkaları aracılığıyla ulaşmayı arzuladıkları nha durumun ana unsurlarını oluşurmakadır. Para, malye ve dış care polkası araçları le belrlen amaçların gerçekleşrlmes, makroekonomk dengelern kurulması sonucunu yaraacağı gb, oplumsal refah baryle daha üs br düzeye ulaşılmasını da sağlayacakır. Bununla brlke, Fredman (968)'ın da belrğ gb, para polkası gb ensrümanlar yoluyla brkaç hedefe brden ulaşılableceğn söylemek zordur. Bunun en öneml neden, ek br hedefe sahp olmadığı sürece, para ooresnn brbrne rakp durumdak amaçlar arasında br denge sağlamaya zorlanması ve dolayısıyla amaçlarına ulaşma konusunda çeşl fedakarlık yapma zorunlukları le karşı karşıya kalmasıdır. 3 Merkez bankalarının, uyguladıkları polkalar aracılığıyla yukarıda sayılan nha amaçlara doğrudan ulaşmaları, gerek bu amaçların para polkası dışındak fakörlerden de eklenyor olması ve gerekse para polkasının eklernn oraya çıkması konusundak geckmelern varlığı nedenyle mümkün olmamakadır. Bu nedenle uygulamada merkez bankaları nha hedefler le yakından lşkl bazı makroekonomk değşkenler 'ara hedef' olarak belrlemeke ve ellerndek ensrümanlar aracılığıyla amaçlarına ulaşmaya çalışmakadırlar. Makroekonomk bazı değşkenlern "hedef" bazılarının se "ensrüman veya araç" olarak smlendrlerek kl br sınıflandırmaya ab uulmaları, para eors leraüründe oldukça uzun geçmş olan br arışmanın başlangıç nokasını oluşurmakadır. Değşkenlern bu şeklde sınıflandırılması, Keynezyen polka analznn lk aşamasıdır. Keynezyen analzde hedef değşkenler, elemanları nha polka amaçlarından oluşan br sosyal refah fonksyonunu maksmze eme amacına uygun bçmde seçlmekedr. Polka oorelernn y-anımlanmış sosyal refah krerlerne veya 'kamu yararı'na uygun hareke ekler ve bu nedenle hedef değşkenler çn ek br değer belrleyebldkler varsayılmakadır. Dolayısıyla, polka oorelernn sosyal refah fonksyonuna eşdeğer br amaç fonksyonunu maksmze emeye çalışıkları söyleneblr. Polka ooresnn amaç fonksyonunda, hedef değşkenlern gerçekleşen değerlernn arzulanan (veya sosyal olarak opmal olan) değerlernden sapmalar yer almakadır. Sözkonusu sapmalar ne kadar küçük se, polka ooresnn, dolayısıyla oplumun faydası o kadar büyük olacakır. Hedef değşkenlernn arzulanan değerler alması çn kullanılan 'araç' değşkenlernn değerler, ssemdek dğer değşkenlerden bağımsız olarak

4 4 polka oores arafından belrlendğ çn, bu değşkenler 'dışsal' kabul edlmekedr. Keynezyen polka analznde ekonom, davranışsal denklemler ssem aracılığıyla oluşurulan büyük ölçekl ekonomerk modeller yardımıyla asvr edlmekedr. Bu modellerde polka ensrümanlarının alması gereken değerlern belrlenmes çn, polka ooresnn çsel ve dışsal değşkenler arasındak lşky belrleyen makroekonomk yapıyı blmes; başka br deyşle makroekonomk yapıyı asvr eden br modele sahp olması gerekmekedr. 4 Makroekonomk skrar polkalarının başarıya ulaşması, polka ooresnn hedef değşkenlere a brek değer belrleyeblmes ve araç değşkenlern am olarak konrol edeblmesne bağlıdır. Buradak sorun, ekonomy anımlayan çok sayıda davranışsal denklemn brbrleryle lşkl olmaları nedenyle, herhangbr araç değşkenn değernn ek br hedefe yönelk olarak belrlenmesnn olanaksız olmasıdır. Bu nedenle, üm araç ve hedef değşkenler kümesnn brarada değerlendrlmes zorunlu olmakadır. Bu nokada, araç değşkenlern, sayı olarak, hedef değşkenlern belrlenmş değerlerne ulaşılması açısından yeerl olup olmadıkları sorusu önem kazanmakadır. Bu soruya yanı Tnbergen (952) arafından verlmşr. Leraürde 'Tnbergen kuralı' olarak blnen kurala göre, belrlenen üm hedeflere ulaşılablmes çn, bağımsız ensrüman sayısının hedef değşken sayısına eş olması gerekmekedr. Bu kural, amaçlar le araçlar arasındak "uarlılık" lkesn fade emekedr. Örneğn, ensrüman sayısının hedef değşken sayısından daha az olduğu durumda hedefler arasında uarsızlık doğmaka ve bu da, polka ensrümanları le amaçları arasında çelşk yaramakadır. Bu soruna Thel (96) arafından gelşrlen çözüm öners, hedef değşkenler arasındak ödün verme (rade-off) lşklernn açıkça oraya konulmasıdır. Aralarında bu p br lşk bulunan hedef değşkenlerden brsnn değernn belrlenmes dğer değşkenn değernn de belrl hale gelmes anlamını aşıyacağı çn, ensrüman sayısının yeerszlğ problem çözülmüş olacakır. 5 Yukarıda kısaca açıklanan Tnbergen-Thel çerçeves, para polkası baryle, merkez bankalarının kullandıkları polka ensrümanının hedef değşkenlern arzulanan düzeylernden sapmalarını göseren br dz bağımsız değşken le lşklendrldğ br polka reaksyon fonksyonu'na göürmekedr. Reaksyon fonksyonları, polka oorelernn ekonomk polka erchlernn yanısıra, polka ensrümanlarının hedeflere göre ne şeklde uyarlandığını oraya koymanın bas ve popüler br yoludur (Al ve Chrysal, 983). Bu fonksyonlarda, para ooresnn kullanableceğ para arzı veya kısa dönem faz oranı gb br ensrüman veya polka göserges,

5 H.Ü. Đksad ve Đdar Blmler Faküles Dergs 5 enflasyon, şszlk, ödemeler denges ve paranın dış değer gb makroekonomk amaçlar le lşklendrlmekedr. Reaksyon fonksyonlarının da çnde yer aldığı formel ekonomk polka modellernde, ekonomk kısıların polka oorelernn amaçlarından ayrışırılmasını olanaklı kılan br analz çerçeves sağlanmakadır. Bu p modellern, () polka ooresnn nye veya erchler ve (2) ekonomk değşkenler arasındak lşklern asvr edldğ kısılar kümes olmak üzere k parçası bulunmakadır. 6 Belrlen k unsur, reaksyon fonksyonlarının br al grubunu veya özel br durumunu oluşurduğu opmzasyon modellernn de genel çerçevesn oraya koymakadır. Opmzasyon modellernde, polka ooresnn faz oranı gb bazı değşkenler üzernde bağlayıcı olmayan br arzda konrolü vardır ve bu gücünü makroekonomk koşulları 'arzulanan' şeklde yönlendrmek çn kullanmakadır. 7 Bununla brlke polka oores, hedef değşkenlern değerlerne ulaşma konusunda kısılanmamış şeklde hareke eme olanağına sahp değldr. Yukarıda da belrldğ gb, polka oores, aslında makroekonomk değşkenler arasındak lşklern oluşurduğu kısı çerçevesnde davranmak durumundadır. Dolayısıyla, polka ooresnn elndek ensrümanlar aracılığıyla polka hedeflerne ulaşma sürec, 'kısılı br opmzasyon' problemnn çözüm sürecn fade emekedr. 8 Burada kısılar, makroekonomk yapıyı karakerze eden ndrgenmş form denklemlerdr. Sosyal refah fonksyonunda yer alan değşkenler ve bunlara afedlen ağırlıklar, polka ooresnn maksmze emeye çalışığı fya skrarı ve/veya büyüme gb hedeflere oplumsal olarak verlen önem gösermekedr. 9 Opmzasyon modellernn emel varsayımı, elde edlen sonucun, yan hedef değşken değerlernn, ekonomk yapının oraya koyduğu kısılar alında ulaşılablecek en yüksek oplumsal faydayı yaraan sonuç olduğu şeklndedr. Bununla brlke, Abrams, Froyen ve Waud (98)'un da şare eğ gb, ekonomerk olarak ahmn edlen reaksyon fonksyonlarının kasayıları, polka ooresnn maksmze emeye çalışığı fayda fonksyonu hakkında doğrudan br blg sağlamamakadır. Başka br deyşle, reaksyon fonksyonu ahmnler, polka oorelernn örneğn enflasyon konusunda kaygılanıp kaygılanmadıkları veya duydukları kaygının dönemler baryle değşme göserp gösermedğ gb soruların doğrudan doğruya yanıını sunmamakadır. Bu p soruların yanılanması, ahmn edlmş reaksyon fonksyonu kasayılarının alında yaan, veya başka br deyşle kasayıların lgl değerler alması sonucunu doğuran yapısal unsurların belrlenmesn gerekrmekedr. Eğer polka ensrümanı gerçeken de polka ooresnn konrolü alında se, ahmn edlen reaksyon fonksyonu kasayıları polkanın hedef değşkenlerdek değşmelere nasıl epk verdğn göserecek, ancak polka ensrümanının neden böyle epk verdğ, epk verme konusunda neden başarısız olduğu veya farklı zamanlarda neden farklı epkler verdğ konusunda herhang br açıklama germeyecekr.

6 6 Para polkasının uygulanması açısından uygun br çerçeve sağlıyor olmasına rağmen, Tnbergen-Thel yaklaşımının yaraığı reaksyon fonksyonlarının uygulamaya geçrlmes le lgl olarak bazı problemler bulunmakadır. Makroekonomk yapıyı asvr eden modeln 'blnmezlğ', bu konuda çözülmes gereken brnc problem durumundadır. Blnder (998), ekonomslern 'doğru' model ve 'doğru' ekonomerk eknk konusunda uzlaşma sağlayamamış olmaları nedenyle, sözkonusu problemn aşıdığı önemn arığını ler sürmekedr. Bu durum, dğer şeylern yanısıra, yapısal modeln polka ensrümanlarına göre ürev le emsl edlen polka çarpanlarının da öneml ölçüde belrszlğe ab olduğu anlamına gelmekedr. Benzer şeklde Abrams, Froyen ve Waud (98), polka ooreler açısından ekonomy asvr eden ndrgenmş form parameerlerndek skrarsızlığın, reaksyon fonksyonunda yer alan hedef değşken sapmalarına karşı verlen polka epklernde de skrarsızlık yaraacağını belrmekedrler. Gerek blnmeyen makroekonomk yapının ahmn edlme zorunluluğu ve gerekse geleceğe lşkn ahmnler yapma konusundak güçlükler, reaksyon fonksyonları çerçevesnde ahmn edlen paramereler hakkında belrszlk yaramakadır. Uygulamada çoğunlukla yapıldığı gb, maksmze edlecek fayda fonksyonunun doğrusal-kuadrak anımlanması durumunda dışsal değşkenlern gelecekek değerlerne lşkn belrszlk, problem olmakan çıkmaka; blnmeyen değerlern yerne beklenen değerlern kullanılması yeerl olmakadır. Bu, "belrllk eşdeğer" (cerany equvalence) kuralı olarak smlendrlmekedr. Reaksyon fonksyonundak paramereler ve dolayısıyla polka çarpanlarına lşkn belrszlk se, kavramsal düzeyde ble, çözümü çok daha güç olan br problemdr. Bu problemn varlığında belrllk eşdeğer kuralı da şler olmakan çıkmakadır. Reaksyon fonksyonu paramerelernde, başka br deyşle hedef değşkenlerdek sapmalara verlen ağırlıklarda oraya çıkan değşklklern nedenler, polka analzlernn emel araşırma konularından brsdr. Al ve Chrysal (983), sözkonusu ağırlıkların ekonomk polkalar hakkında karar verme sürecndek kurumsal değşklklere bağlı olarak değşebleceğn ler sürmekedr. Ekonomk kararların alındığı çerçevey asvr eden 'oram'dak değşklkler, ahmn edlmes gereken makroekonomk sonuçları da değşrecek ve bu değşklkler se karar kuralları le davranışsal lşkler ekleyecekr. Al ve Chrysal, ekonomk kararların alındığı kurumsal çerçevede başlıca üç p değşklğn oraya çıkableceğn ler sürmekedrler: Polka ensrümanına yönelk br kuralın yürürlüğe konulması; polka ooresnn konrolü alında olan veya olmayan yen br ensrümanın oraya çıkışı ve flen kullanılan polka ensrümanlarında brakım değşmlere yol açan rejm değşklkler.

7 H.Ü. Đksad ve Đdar Blmler Faküles Dergs 7 Blndğ gb, para polkasına lşkn br denklemn 'polka kuralı' olarak anımlanablmes çn bas olması ve epksel olmaması gerekmekedr. Bu bağlamda, reaksyon fonksyonları herhangbr polka kuralının değl, bağlayıcı olmayan polkanın maemaksel göserm olarak düşünülmes gereken br araç olmakadır. Dolayısıyla, ekonomk polkanın önceden belrlenmş br kurala göre yürüülmeye başlanması, polka oorelernn reaksyon fonksyonu yaklaşımı çerçevesnde sahp oldukları bağlayıcı olmayan arzda karar verme yesn oradan kaldırarak, reaksyon fonksyonunun yapısını ve yaraığı sonuçları değşrecekr. Öe yandan, mevcu ensrümanların zaman çnde değşmes, fl br ensrümanın şleyşnn değşmes veya uyarlanması, polka ooresnn yen eork gelşmeler hakkında blglenmes durumlarında da reaksyon fonksyonlarının kullanımı güçleşmekedr. Bu koşulların varlığında, polka hedef le fl ensrümanlar arasındak bağlanılar zayıflamaka ve bu durum, reaksyon fonksyonu paramerelernn değşmesne yol açablmekedr. Reaksyon fonksyonlarının uygulamada kullanılması konusunda karşılaşılan üçüncü problem, rejm değşklkler le lgldr. Örneğn, sab dövz kuru ssemnden dalgalı kur ssemne geçlmes halnde, dövz kuru müdahaleler gb yollarla bazı değşkenler polka ooresnn nsyafne bağlı hale gelmeke; başka br deyşle, kuralların geçerl olduğu br oramdan polka kararları baryle bağlayıcı olmayan br orama geçlmekedr. Bu durum, daha önce kullanılmaka olan br polka ensrümanına lşkn önceden belrlenmş kural uygulamasına geçlmes le aynı ekler yaraacakır. Ekonomk karar oramındak bu p değşklkler paramereler değşreceğ çn, rejm değşklğ önces ve sonrasına a k ayrı reaksyon fonksyonu ahmn edlmes zorunlu olacakır. 2 Açıklanan güçlük, Lucas (976)'ın, polkada br değşklk olmadan öncek 'gerçek yapı' le değşklken sonrak 'gerçek yapı' arasında farklılık olduğu şeklndek eleşrsne dayanmakadır. Lucas'a göre, ekonomdek karar brmler polka ooresnn geleceke zleyeceğ polkaları öğreneblmeke ve öngöreblmeke; özel kesmn beklenlernde oraya çıkan değşklk se, reaksyon fonksyonu paramerelern değşrmekedr. 3 Bunun sonucunda, belrl br polka farklı dönemlerde farklı ekler yaraablmekedr. Opmzasyon yaklaşımı çerçevesnde bunun anlamı, ekonomk yapıyı oraya koyan kısıların, yapısal ve davranışsal lşklere a polka ensrümanlarının seçlmş değerlernden bağımsız olarak ele alınamayacağıdır. Reaksyon fonksyonundak paramerelern değşmes halnde, doğrusallık kısıı ve dolayısıyla kasayıların sab olduğu varsayımı üzerne kurulu model ahmnler, gerçekler doğru bçmde yansımayacakır. Shen, Hakes ve Brown (999)'un belrğ gb, sab kasayı varsayımı üzerne kurulu modeller, emeldek ekonomnn skrarlı olduğu kabulüne dayanmakadır. Eğer

8 8 makroekonomk yapı skrarsızlık serglyor se, belrszlk olgusunun dkkae alınmadığı fonksyonlara dayalı olarak yapılan ahmnler, ekonomk polkanın göserdğ reaksyonları 'doğru' bçmde oraya koyamayacakır. 4 III. REAKSĐYON FONKSĐYONU TAHMĐNĐ: DÖNEMĐ PARA ARZI MODELĐ A. GĐRĐŞ Km (993), mevcu araşırmalarda belrszlğn brden fazla kaynakan doğma olasılığının dışlandığını ler sürmeke; farklı belrszlk plernn ekonomk brmlern karar süreçler ve dolayısıyla ekonomk faalyeler üzernde farklı eklere sahp olableceğn belrmekedr. Km, herhangbr regresyon açısından k p belrszlk olduğunu kabul emekedr: Haa erm varyansının değşmes (Heeroskedascy) nedenyle oraya çıkan belrszlk ve ekonomk brmlern blnmeyen veya zaman çnde değşen regresyon kasayılarını çıkarsama zorunlulukları nedenyle oraya çıkan belrszlk. Burada brnc p belrszlk gelecekek esadüf şoklara bağlı olarak oraya çıkarken, knc p belrszlk, polkanın brbr le çelşen amaçlarına afedlen önemn veya polka oorelernn ekonomnn yapısı hakkındak görüşlernn değşmes nedenyle oraya çıkablmekedr. Bu kısımda, dönem Türkye s çn, üçer aylık verler le para arzı arış oranının polka ensrümanı olarak kullanıldığı br reaksyon fonksyonu ahmn edlmekedr. Km (993)' zleyerek, modelde k farklı belrszlk kaynağı dkkae alınmakadır. B. MODEL Tahmn edlecek reaksyon fonksyonunda dönemndek dolaşımdak para arzı arış oranı (m) le bankalararası faz oranının değşm oranı (), ükec fya ndeks bazında ölçülen enflasyon oranı (π ), büçe açığı/gsyđh değşm oranı (d) ve para arzı arış oranının br dönem geckmel değerler yer almakadır: m β + e () + β, + β 2d + β 3π + β 4m Yukarıdak denklemdek bağımsız değşkenlern seçlmesnde Türkye ekonomsnn kendne özgü koşulları dkkae alınmışır. Bu bağlamda, enflasyon oranını düşürme hedefnn para polkasının öncelkl amacı durumunda olması, Sargen ve Wallace (975)'ın büçe açıklarının GSYĐH'ya

9 H.Ü. Đksad ve Đdar Blmler Faküles Dergs 9 oranının sürdürülemez olduğu argümanları çerçevesnde 'hoş olmayan monears armek'n (unpleasan monears arhmec) oraya çıkmış olma olasılığı, büçe açıklarının faz oranlarını belrleyen emel fakör halne gelmş olması ve Fsher denklemnn geçerllğ olguları dkkae alınmışır. Markov-değşml varyansın olduğu değşken paramere model, mars noasyonunda aşağıdak gb fade edlmekedr: m X β + e,,2,,t (2) β υ ~ N(, Q) β + υ ( ) e ~ N, h 2 2 ( σ ) 2 h σ + S σ burada X 5 boyularında dışsal veya önceden belrlenmş değşkenler vekörü; β 5 boyularında değşken regresyon kasayıları vekörü ve Q pozf belrl br marsr. h değşken varyanslı erm çn Markov-değşml model gösermekedr. S gözlenemeyen k ayrık değere sahp plao (durum) değşkenn gösermekedr. Paramerelern değşme sürec k farklı plao çn şöyle anımlanmakadır: plao, S olduğu durumu gösermekedr; burada para arzındak değşkenlğn ölçüsü olan varyans küçükür. plao 2, S olduğu durumu gösermekedr; burada para arzındak değşkenlğn ölçüsü olan varyans yüksekr. Modelde plaolar çsel olarak belrlenmeke; başka br deyşle, plaoları brbrnden ayıran sınırlar dışsal olarak gerlmemekedr. Plaolar arasındak geçş, Hamlon (989)'u zleyerek, aşağıdak gb fade edlen,. dereceden Markov sürec le anımlanmakadır.. dereceden Markov zncr, herhangbr plaoda ken, bu plaodak gerçekleşmenn daha öncek dönemlerdek gerçekleşmeler çerdğ; başka br deyşle, geçmşe a üm blgler yansıığı kabulü alında, yalnızca bugünkü gerçekleşme dkkae alınarak geleceke hang plaoda olunacağı hakkında ahmn yapma sürecn fade emekedr. Dolayısıyla,

10 [ S S ] p [ S S ] p [ S S ] p [ S S ] p Burada p, - dönemnde 2. plaoda bulunan ekonomnn dönemnde 2. plaoda olma olasılığını ve - p, - dönemnde 2.plaoda ken dönemnde. plaoya geçme olasılığını fade emekedr. Benzer şeklde, - dönemnde. plaoda olan ekonomnn dönemnde 2. plaoya geçme olasılığı -p le ve - dönemnde. plaoda olan ekonomnn dönemnde de aynı plaoda kalma olasılığı p le göserlmekedr. 2 2 (2) denklem le verlen genel modelde Q, σ, σ, p ve p değerlernn blndğn varsayalım. S (,) ve S j ( j,) ) ken, Kalman flres aşağıdak gb yazılablr: β β (3) burada R R Q (4) + η β (5) m X H ahmn; (, j ) X R X + { σ + ( σ σ ) j} (6) R X K, H (, j ) β + (, j ) K η (, j ) ( j ) (7) β (8) ( I K ) X R (, j ) (, j ) (9) R β, S ver ken β 'nn - dönemndek blgye dayalı olan R, β 'nn kovaryans mars; η, S ver ken M 'nn -

11 H.Ü. Đksad ve Đdar Blmler Faküles Dergs ( j ) dönemne kadar olan blgye dayalı koşullu öngörü haası; H,, S ( j ) S j ver ken öngörü haası η 'nn koşullu varyansı ve K,, S ve S j ver ken oluşan Kalman kazancıdır. ve Yukarıda verlen Kalman flresn uygulamak çn, (2 2) sonrak değer (, j ) ( j ) (poseror) ( β ve R, ) aşağıdak şeklde (2 ) boyularındak vekörlere ayırmak uygun olacakır. β ve R j j (, j ) [ S, S jψ ] β [ S jψ ] (, j ) j (, j ) [ S, S jψ ] R + β β [ S jψ ] j. () j (, j ) ( )( β β ) Buradaψ dönemnde mevcu blgy gösermekedr., j, () () ve ()'de kullanılan olasılık ermler Hamlon (989)'un algorması genşlelerek şu şeklde elde edleblmekedr: [ S, S jψ ] f ( m, S, S jψ ) f ( m ψ ) f ( m ) [ ] S, S j, ψ S, S jψ f ( m ψ ) (2) Burada ( m S, S j, ) (, j ) ( η ) 2 ψ exp ( j ) (3) 2πH 2H f,

12 2 f ve ( m ) f ( m, S, S jψ ) ψ (4) j [ S, S j ] [ S j S ] [ S ψ ] ψ (5) dır. [ S j ] [ S, S jψ ] ψ (6) Dolayısıyla, (3)-(6) denklemler, değşrlmş Kalman flresn amamlamakadır. (6) numaralı denklemden görüldüğü gb, öngörü haalarının koşullu varyansı şu k ayrık ermden oluşmakadır: Regresyon kasayılarındak değşmeden kaynaklanan koşullu varyans [ H, X R X,] ve haa ermlerndek varyansın değşmes olgusuna bağlı olarak oraya çıkan koşullu σ + σ σ j, j,. Bunlardan brncs - varyans [ ( ) ] H 2 dönemndek durumu göseren S durumu göseren S 'ye bağlıdır. Dolayısıyla, H ve 'e bağlı ken, kncs dönemndekk H 2 'nn herbrndek 2 elemanı eke ndrgersek, uygun ağırlıklar, sırasıyla, [ ] S ψ, (,) ve [ j ], j, olacakır. Sözkonusu ağırlıkların kullanılması le, farklı kaynağa sahp k belrszlk erm aşağıdak gb hesaplanablr: S ψ ( ) ~ ~ ~ (7) H H + H 2 ~ ~ H (8) X R X Burada ve ~ H 2 S j [ jψ ] σ 2 j

13 H.Ü. Đksad ve Đdar Blmler Faküles Dergs 3 ~ [ S ] ~ ~ R + β β β β R ψ ( ) ( ) ~ olup, gderek [ S ψ ] kovaryans marsdr. β β ve R de β 'nn C. TAHMĐN SONUÇLARI Tablo 'de () numaralı denklemn ahmn sonuçları verlmekedr. Tablo. Değşken Kasayılı Markov-Değşml Varyans Model Bağımlı Değşken: Para Arzı Arış Oranı (m ) Kasayı Tahmn Sandar Sapma σ v σ v σ v 2 σ v 3 σ v 4 σ u σ u p p Log olablrlk Değşken kasayılı model çerçevesnde, p.82 ve p.85 olarak bulunmuşur. Bu sonuçlar, plaolar arasındak geçş olasılığının oldukça düşük olduğu anlamına gelmekedr. Para arzı arış oranı denklemnde rend emsl eden sab erme lşkn kasayıdak değşkenlğn ( σ v ) sasksel olarak anlamlı bulunamaması, dönemlerarası geçş olasılığının düşük olduğu sonucunu deseklemekedr. Faz oranı ve büçe açığı/gsyđh değşm oranlarındak değşkenlk ( σ v ve σ v2 ) sasksel olarak anlamsız bulunurken, enflasyon

14 4 oranı le dolaşımdak para arış oranının br dönem geckmel değerlerndek değşkenlk se ( σ v3 ve σ v4 ) sasksel olarak anlamlı bulunmakadır. Son k değşkene lşkn bulgular, para arzı arış oranı le enflasyon oranı ve br dönem öncek para arzı arış oranının değşkenlğ arasındak lşknn skrarsız olduğunu gösermekedr. Başka br deyşle, para arzı arış oranının polka ensrümanı olarak kullanılması halnde, enflasyonu düşürmeye yönelk polka epkler skrarsız olacakır. Ayrıca, para arzı arış oranının kend geckmel değer le lşksnn skrarsız olması da, para arzı sürecne lşkn belrszlğ oraya koyan br dğer bulgudur. IV. SONUÇ Bu çalışmada, Türkye ekonomsnn yılları arasında sergledğ skrarsız yapı dkkae alınarak, polka ensrümanları le hedef değşkenler arasındak lşk açısından oraya çıkan belrszlk olgusu modellenmşr. Polka ensrümanı olarak kullanılan dolaşımdak para arzı arış oranı le enflasyon oranındak değşkenlk arasında gerçeken de skrarsız br lşk olduğu esp edlmşr. Bu bulgu, Türkye'de analz dönemnde yalnızca sıkı para polkaları aracılığıyla enflasyonu düşürme amacına ulaşmanın mümkün olamayacağı şeklndek öngörüyü desekler nelkedr. Ayrıca, çalışmanın sonuçları, skrar programlarının başarısızlığı le özel kesmn enflasyon beklenlernn düşürülememes arasında karşılıklı br ekleşm sürecnn varlığına şare emekedr. Buna göre, makroekonomk yapıdak skrarsızlığın reaksyon fonksyonlarına kaığı belrszlk, ekonomk brmlern davranışlarını yansıan paramerelerdek değşklk aracılığıyla oraya çıkmakadır. Paramerelerde zaman çnde oraya çıkan değşmenn yaraığı belrszlk se, para polkası ensrümanlarını kullanarak enflasyonu düşürme amacına ulaşılmasını engellemekedr. Dolayısıyla, Türkye'de makroekonomk skrarsızlık ve buna bağlı belrszlk oramı oradan kaldırılmadan, para polkası araçları le amaç değşkenler çn belrlenen hedeflere ulaşılmasının mümkün olmayacağı söyleneblr. KAYNAKLAR Abrams, R. K., R. Froyen ve R. Waud, 98, "Moneary Polcy Reacon Funcons, Conssen Expecaons, and he Burns Era", Journal of Money, Cred, and Bankng, 2(): Al, J.E. ve K.A. Chrysal, 983, Polcal Economcs, Unversy of Calforna ess. Blnder, A., 998, Cenral Bankng n Theory and acce, Cambrdge: The MIT ess.

15 H.Ü. Đksad ve Đdar Blmler Faküles Dergs 5 Chappell, H. W., T. M. Havrlesky ve R. R. McGregor, 993, "Parsan Moneary Polces: esdenal Influence Through he Powers of Apponmen", Quarerly Journal of Economcs, 7: Fredman, B. M., 979, "Opmal Expecaons and he Exreme Informaon Assumpons of Raonal Expecaons Macromodels", Journal of Moneary Economcs, 5: Fredman, M., 968, "The Role of Moneary Polcy", The Amercan Economc Revew, 58(): -7. Gamber, E. N. ve D. R. Hakes, 997, "The Federal Reserve's Response o Aggregae Demand and Supply Shocks: Evdence of a Parsan Polcal Cycle", Souhern Economc Journal, 63: Hakes, D. R., 988a, "Moneary Polcy and esdenal Elecons: A Nonparsan Polcal Cycle", Publc Choce, 57: Hakes, D. R. 988b, "Ocober 979: Dd he Federal Reserve Change Polcy Objecves?", Journal of Economcs and Busness, 4: Hakes, D. R. ve E. N. Gamber, 992, "Does he Federal Reserve Respond o Erran Money Growh? Evdence from Three Moneary Regmes", Journal of Money, Cred, and Bankng, 24: Hamlon, J. 989, "A New Approach o he Economc Analyss of Nonsaonary Tme Seres and Busness Cycle", Economerca, 57(2): Havrlesky, T. M., R. Sapp ve R. Schwezer, 975, "Tess of he Federal Reserve's Reacon o he Sae of he Economy", Socal Scence Quarerly, 55: Km, C.J., 993, "Sources of Moneary Growh, Uncerany and Economc Acvy: The Tme-Varyng-Parameer Model Wh Heeroskedasc Dsurbances", The Revew of Economcs and Sascs, 75: Lucas, R.E., Jr., 976, "Economerc Polcy Evaluaon: A Crque", K. Brunner ve A. Melzer (der.) çnde, The Phllps Curve and Labor Markes, Carnege- Rocheser Seres no.: Pos, G.T. ve D. G. Lucke, 978, " Polcy Objecves of he Federal Reserve Sysems", Quarerly Journal of Economcs, 92: Sargen, T. ve N. Wallace, 975, "Raonal Expecaons, he Opmal Moneary Insrumen and he Opmal Money Supply Rule", Journal of Polcal Economy, 83:

16 6 Shen, C. H., D. R. Hakes ve K. Brown, 999, "Tme-Varyng Response of Moneary Polcy o Macroeconomc Condons", Souhern Economc Journal, 65(3): Thel, H., 96, Economc Forecass and Polcy, 2. baskı, Amserdam: Norh-Holland Tnbergen, J., 952, On he Theory of Economc Polcy, 2. baskı, Amserdam: Norh- Holland SONNOTLAR: Sözkonusu programlar, 946, 958, 97, 978, 979, 98, 994, 999 ve 2 yıllarında uygulamaya konulmuşur arasında, başbakan smler le ve sırasıyla, I.Özal ( ), II.Özal ( ), Akbulu (989-99), I.Yılmaz (99-99), VII.Demrel (99-993), I.Çller ( ), II.Çller ( ), III.Çller ( ), II.Yılmaz ( ), Erbakan ( ), III.Yılmaz ( ), IV.Ecev ( ) ve V.Ecev (999-) hükümeler görev yapmışır. 3 Fya skrarının para polkasının brncl hedef olarak belrlenmes yönündek güncel eğlmler, sözkonusu fedakarlıkların yaraığı sorunlardan kurulma çabası olarak değerlendrleblr. 4 Makroekonomk br modeln bulunmaması halnde, polka ensrümanlarındak değşklklern nha eklernn ahmn edlmes mümkün olmayacakır. 5 Thel'ın önersnn ekonomk polka analzne uygulanmasına verleblecek en y örnek, Phllps eğrs analzdr. 6 Kısılar kümes, ekonomk değşkenler brbrne bağlayan denklemler kümesn fade emekedr. Bu denklemlerden bazıları özdeşlk veya anımsal eşlkler şeklnde ken (büçe açığının 'harcama-gelr' lşks olarak anımlanması gb), bazıları da sokask yapıdadır ve haa erm çermekedr (gelr ve harcamaları yaraığı düşünülen süreçler anımlayan denklemler gb). 7 'Bağlayıcı olmayan arzda davranış', polka ooresnn lan eğ hedeflerden ayrıldığı veya bu hedeflere ulaşamadığı akdrde herhangbr malye le karşılaşmadığı; başka br deyşle polka ooresnn cezalandırılmasına olanak sağlayan br aahhü (commmen) oramının bulunmadığı polka oramını anımlamakadır. 8 Kuşkusuz, makroekonomk değşkenlere a gözlenen gerçekleşmelern polka oorelernn herhangbr kısıa ab olmayan erchlern yansıığını ler sürmek, oorelern sahp oldukları nsyaf abarmak anlamına geleceğ gb, polka yoluyla başarablecekler konusunda da gerçekç olmayan bazı beklenlern doğması sonucunu yaraablecekr. 9 Br sosyal refah fonksyonunun gerçeke belrlenp belrlenemeyeceğ sorusu, ayrı br arışma konusu olması nedenyle çalışmanın kapsamı dışında uulmuşur. Blnder (998), yaraığı sorunlara rağmen Tnbergen-Thel yaklaşımının polka karar sürecnde benmsenmesnn uygun olacağı şeklndek görüşünü, güncel yaşamdan br örnek le açıklamakadır. Blnder'a göre, araba sahb olan nsanlar, şe, alışverşe gmek ve seyahae çıkmak gb nha amaçların ağırlıklandırıldığı açık br fayda fonksyonuna sahp olmasalar da, arabalarını kullanarak maksmum faydayı sağlamaya

17 H.Ü. Đksad ve Đdar Blmler Faküles Dergs 7 çalışırlar. Ancak, güvenl yolculuk vb. amaçlara ulaşma amacı bazı kısılara abdr. Bunlardan en önemls, arabanın normal bakımının düzenl bçmde yapılmasıdır. Arabanın bakımı belrl br harcamayı gerekrmeke ken, gaz, benzn, ekerlek gb grdler güvenl yolculuklara dönüşüren 'model' hakkında br belrszlk söz konusudur. Ayrıca, ıpkı para polkası açısından söz konusu olan geckmelere benzer bçmde, (sık yağ değşmler gb) bakım harcamaları le bu harcamaların (daha uzun moor ömrü gb) yaraacağı sonuçlar arasında öneml ve sokask geckmeler bulunmakadır. Pek, gerçek modeln blnmyor olması ve malyel olan bakım harcamalarının eklernn oraya çıkmasında geckmeler olması nedenyle, düzenl bakım yapırmak yerne 'yangını çıkığında söndürme' polkasını mı erch emelyz? Blnder'a göre, arabaya düzenl olarak bakım yapırmak yerne bakım çn arabanın br parçasının bozulmasını beklemek, uzun vadede çok daha cdd sorunlar yaraablecekr. Dolayısıyla, fayda fonksyonundak ağırlıkların blnmyor olmasına ve bakım çn belrl br harcama yapma durumunda kalınmasına rağmen, Tnbergen-Thel yaklaşımına uygun davranılması, uzun vadede daha y sonuçlar elde edlmesn sağlayacakır. Mlon Fredman'ın para arzı çn önerdğ ünlü k-yüzde arış kuralı, dövz kurunu sableme (peggng) polkası ve kısa-dönem faz oranının belrl br düzeyde sab uulması, buna verleblecek başlıca örneklerdr. 2 Polka rejm veya syas rejm değşklkler bazında yapısal kırılma nokalarının dışsal olarak belrlendğ ve her br rejm çn ayrı br sab kasayılı modeln ahmn edldğ çalışmalara örnek olarak Havrlesky, Sapp ve Schwzer (975), Pos ve Lucke (978), Hakes (988b), Hakes ve Gamber (992) verleblr. 3 Fredman (979), ekonomk brmlern hang polka kuralının zlendğn öğrenmelern sağlayacak br mekanzmanın çerlmedğ gerekçes le Lucas'ın rasyonel beklenler modeln eleşrmekedr. Para polkası sık sık değşklklere konu olduğu çn, ekonomk brmler polkadak kaymaları öğrenmek zorunda kalacaklar ve bu da, reaksyon fonksyonu kasayıları açısından br belrszlk doğması sonucunu yaraacakır. 4 Sab kasayılı reaksyon fonksyonu ahmnler çn Hakes (988a), Chappell, Havrlesky ve McGregor (993), Gamber ve Hakes (997)'ye bakılablr.

ÇOKLU REGRESYON MODELİ, ANOVA TABLOSU, MATRİSLERLE REGRESYON ÇÖZÜMLEMESİ,REGRES-YON KATSAYILARININ YORUMU

ÇOKLU REGRESYON MODELİ, ANOVA TABLOSU, MATRİSLERLE REGRESYON ÇÖZÜMLEMESİ,REGRES-YON KATSAYILARININ YORUMU 6.07.0 ÇOKLU REGRESON MODELİ, ANOVA TABLOSU, MATRİSLERLE REGRESON ÇÖZÜMLEMESİ,REGRES-ON KATSAILARININ ORUMU ÇOKLU REGRESON MODELİ Ekonom ve şletmeclk alanlarında herhang br bağımlı değşken tek br bağımsız

Detaylı

PARÇALI DOĞRUSAL REGRESYON

PARÇALI DOĞRUSAL REGRESYON HAFTA 4 PARÇALI DOĞRUSAL REGRESYO Gölge değşkenn br başka kullanımını açıklamak çn varsayımsal br şrketn satış temslclerne nasıl ödeme yaptığı ele alınsın. Satış prmleryle satış hacm Arasındak varsayımsal

Detaylı

Cinsiyet Değişkeni Bağlamında Harcama Alt Grupları ve Gelir Đlişkisi: Dumlupınar Üniversitesi Öğrencileri Üzerine Bir Uygulama.

Cinsiyet Değişkeni Bağlamında Harcama Alt Grupları ve Gelir Đlişkisi: Dumlupınar Üniversitesi Öğrencileri Üzerine Bir Uygulama. Cnsye Değşken Bağlamında Harcama Al Grupları ve Gelr Đlşks: Dumlupınar Ünverses Öğrencler Üzerne Br Uygulama Mahmu ZORTUK * Öze: Đksa blmnn en öneml konuları arasında yer alan gelr le ükem lşks her dönem

Detaylı

İMKB BİLEŞİK 100 ENDEKSİ GETİRİ VOLATİLİTESİNİN ANALİZİ ANALYSIS OF ISTANBUL STOCK EXCHANGE 100 INDEX S RETURN VOLATILITY ABSTRACT

İMKB BİLEŞİK 100 ENDEKSİ GETİRİ VOLATİLİTESİNİN ANALİZİ ANALYSIS OF ISTANBUL STOCK EXCHANGE 100 INDEX S RETURN VOLATILITY ABSTRACT İsanbul Tcare Ünverses Sosyal Blmler Dergs Yıl:7 Sayı:3 Bahar 008 s.339-350 İMKB BİLEŞİK 00 ENDEKSİ GETİRİ VOLATİLİTESİNİN ANALİZİ Ünal H. ÖZDEN ÖZET Fnansal serlerde, aşıdıkları özellkler nedenyle doğrusal

Detaylı

Koşullu Varyans Modelleri: İmkb Serileri Üzerine Bir Uygulama

Koşullu Varyans Modelleri: İmkb Serileri Üzerine Bir Uygulama Çukurova Ünverses İİBF Dergs Cl:15.Sayı:.Aralık 11 ss.1-18 Koşullu Varyans Modeller: İmkb Serler Üzerne Br Uygulama Condııonal Varıance Models: An Alıcaıon on Isanbul Sock Exchange Serıes H.Alan Çabuk

Detaylı

YÜKSEK PLANLAMA KURULU

YÜKSEK PLANLAMA KURULU YÜKSEK PLANLAMA KURULU Tarh : 4/02/2008 Karar No : 2008/T-5 Konu : Enerj KİT lernn Uygulayacağı Malye Bazlı Fyalandırma Mekanzmasının Usul ve Esasları Yüksek Planlama Kurulu nca; Enerj ve Tab Kaynaklar

Detaylı

Enflasyon Hedeflemesi Sürecinde Para Talebi İstikrarının ARDL Modeli Yaklaşımı İle Analizi: Türkiye ve Endonezya Örneği

Enflasyon Hedeflemesi Sürecinde Para Talebi İstikrarının ARDL Modeli Yaklaşımı İle Analizi: Türkiye ve Endonezya Örneği Enflasyon Hedeflemes Sürecnde ara Taleb İskrarının ARDL Model Yaklaşımı İle Analz: Türkye ve Endonezya Örneğ Musa ATGÜR Dokora Öğrencs Ege Ünverses, Sosyal Blmler Ensüsü musaagur@yahoo.com N. Oğuzhan ALTAY

Detaylı

Korelasyon ve Regresyon

Korelasyon ve Regresyon Korelasyon ve Regresyon 1 Korelasyon Analz İk değşken arasında lşk olup olmadığını belrlemek çn yapılan analze korelasyon analz denr. Korelasyon; doğrusal yada doğrusal olmayan dye kye ayrılır. Korelasyon

Detaylı

Avrupa Birliği ve Türkiye de Mali Saydamlığın Panel Veri Yöntemi ile Analizi

Avrupa Birliği ve Türkiye de Mali Saydamlığın Panel Veri Yöntemi ile Analizi EGE AKADEMİK BAKIŞ / EGE ACADEMIC REVIEW Cl: Özel Sayı 0 ss. 59-73 Avrupa Brlğ ve Türkye de Mal Saydamlığın Panel Ver Yönem le Analz Fscal Transparency of he European Unon and Turkey wh Panel Daa Analyss

Detaylı

Kar Payı Politikası ve Yaşam Döngüsü Teorisi: İMKB İmalat Sektöründe Ampirik Bir Uygulama

Kar Payı Politikası ve Yaşam Döngüsü Teorisi: İMKB İmalat Sektöründe Ampirik Bir Uygulama Anadolu Ünverses Sosyal Blmler Dergs Anadolu Unversy Journal of Socal Scences Kar Payı Polkası ve Yaşam Döngüsü Teors: İMKB İmalat Sektöründe Amprk Br Uygulama Dvdend Payout Polcy and Lfe Cycle Theory:

Detaylı

BÖLÜM 9 İKİ BOYUTLU PANEL YÖNTEMLERİ

BÖLÜM 9 İKİ BOYUTLU PANEL YÖNTEMLERİ BÖLÜM 9 İKİ BOYUTLU PAEL YÖTEMLERİ 9.. Grş 9.2. Kompleks dülemde poansyel akım problemnn negral formülasyonu 9.3. Doğrusal paneller boyunca sab ekllk dağılımı hal 9.4. Kaynak dağılımını esas alan panel

Detaylı

TÜRKİYE HİSSE SENEDİ PİYASASINDA RASYONEL KÖPÜKLER: SAKLI EŞ BÜTÜNLEŞME YAKLAŞIMI

TÜRKİYE HİSSE SENEDİ PİYASASINDA RASYONEL KÖPÜKLER: SAKLI EŞ BÜTÜNLEŞME YAKLAŞIMI TÜRKİYE HİSSE SENEDİ PİYASASINDA RASYONEL KÖPÜKLER: SAKLI EŞ BÜTÜNLEŞME YAKLAŞIMI ÖZ Şeref BOZOKLU * Fama ZEREN ** Bu çalışmada Borsa İsanbul hsse sened pyasasında rasyonel köpüklern varlığı Ocak 1998-Nsan

Detaylı

İhracat, İthalat ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensellik İlişkileri: Türkiye Örneği

İhracat, İthalat ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensellik İlişkileri: Türkiye Örneği Uluslararası Alanya İşleme Faküles Dergs Inernaonal Journal of Alanya Faculy of Busness Yıl:05, C:7, S:, s. 87-94 Year:05, Vol:7, No:, s. 87-94 İhraca, İhala ve Ekonomk Büyüme Arasındak Nedensellk İlşkler:

Detaylı

TÜRKİYE DE ENFLASYON - BÜYÜME İLİŞKİSİ : ZAMAN SERİSİ ANALİZİ. Orhan KARACA Ekonomist Dergisi, Araştırma Bölümü

TÜRKİYE DE ENFLASYON - BÜYÜME İLİŞKİSİ : ZAMAN SERİSİ ANALİZİ. Orhan KARACA Ekonomist Dergisi, Araştırma Bölümü Doğuş Ünverses Dergs, 4 (2) 2003, 247-255 TÜRKİYE DE ENFLASYON - BÜYÜME İLİŞKİSİ : ZAMAN SERİSİ ANALİZİ INFLATION - GROWTH RELATIONSHIP IN TURKEY : TIME SERIES ANALYSIS Ekonoms Dergs, Araşırma Bölümü ÖZET:

Detaylı

λ = olarak hesaplanmıştır. Bu değerler para arzı ve kamu

λ = olarak hesaplanmıştır. Bu değerler para arzı ve kamu NOİNAL GSUH VE POLİTİKA TERCİHİ: S. LOUIS ODEL UYGULAASI Nedm DİKEN (*) Öze: Bu araşırmada, nomnal GSUH da, (GNP) meydana gelen değşmeler üzernde parasalcı polkalar mı, yoksa Keynesç polkalar mı daha ekl

Detaylı

GÜMRÜK BİRLİĞİ SONRASI TÜRKİYE NİN İHRACAT FONKSİYONUNUN TAHMİNİ

GÜMRÜK BİRLİĞİ SONRASI TÜRKİYE NİN İHRACAT FONKSİYONUNUN TAHMİNİ İsanbul Tcare Ünverses Sosal Blmler Dergs Yıl:7 Saı:3 Bahar 2008 s. 89-04 GÜMRÜK BİRLİĞİ SONRASI TÜRKİYE NİN İHRACAT FONKSİYONUNUN TAHMİNİ Cengz AKTAŞ * Vesel YILMAZ ** ÖZET Gelşmeke olan ülkelern ekonomk

Detaylı

Kİ-KARE TESTLERİ. şeklinde karesi alındığında, Z i. değerlerinin dağılımı ki-kare dağılımına dönüşür.

Kİ-KARE TESTLERİ. şeklinde karesi alındığında, Z i. değerlerinin dağılımı ki-kare dağılımına dönüşür. Kİ-KARE TESTLERİ A) Kİ-KARE DAĞILIMI VE ÖZELLİKLERİ Örnekleme yoluyla elde edlen rakamların, anakütle rakamlarına uygun olup olmadığı; br başka fadeyle gözlenen değerlern teork( beklenen) değerlere uygunluk

Detaylı

1.GİRİŞ. Cinsiyet Değişkeni Bağlamında Harcama Alt Grupları ve Gelir İlişkisi: Dumlupınar Üniversitesi Öğrencileri Üzerine Bir Uygulama

1.GİRİŞ. Cinsiyet Değişkeni Bağlamında Harcama Alt Grupları ve Gelir İlişkisi: Dumlupınar Üniversitesi Öğrencileri Üzerine Bir Uygulama 1.GİRİŞ Cnsye Değşken Bağlamında Harcama Al Grupları ve Gelr İlşks: Dumlupınar Ünverses Öğrencler Üzerne Br Uygulama Mahmu ZORTUK * Öze: İksa blmnn en öneml konuları arasında yer alan gelr le ükem lşks

Detaylı

ENERJİ TÜKETİMİ VE EKONOMİK BÜYÜME: GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELER İÇİN BİR PANEL EŞBÜTÜNLEŞME ANALİZİ

ENERJİ TÜKETİMİ VE EKONOMİK BÜYÜME: GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELER İÇİN BİR PANEL EŞBÜTÜNLEŞME ANALİZİ önem ve Ekonom Araşırmaları Dergs / Journal of Managemen and Economcs Research Cl/Volume: 5 Sayı/Issue: Ocak/January 207 Do: hp://dx.do.org/0.6/yead.306823 EERJİ TÜKETİMİ VE EKOOMİK BÜÜME: GELİŞMEKTE OLA

Detaylı

Lineer Olmayan Yapı Sistemlerinin Analizi İçin Yay-Boyu Metodu

Lineer Olmayan Yapı Sistemlerinin Analizi İçin Yay-Boyu Metodu Fıra Ünv. Fen ve Müh. Bl. Dergs Scence and Eng. J of Fıra Unv. 9 (4), 55-530, 007 9 (4), 55-530, 007 Lneer Olmayan Yaı Ssemlernn Analz İçn Yay-Boyu Meodu Cengz OLA ve Yusuf CALAYIR Fıra Ünverses eknk Blmler

Detaylı

dir. Bir başka deyişle bir olayın olasılığı, uygun sonuçların sayısının örnek uzaydaki tüm sonuçların sayısına oranıdır.

dir. Bir başka deyişle bir olayın olasılığı, uygun sonuçların sayısının örnek uzaydaki tüm sonuçların sayısına oranıdır. BÖLÜM 3 OLASILIK HESABI 3.. Br Olayın Olasılığı Tanım 3... Br olayın brbrnden ayrık ve ortaya çıkma şansı eşt n mümkün sonucundan m tanes br A olayına uygun se, A olayının P(A) le gösterlen olasılığı P(A)

Detaylı

NİTEL TERCİH MODELLERİ

NİTEL TERCİH MODELLERİ NİTEL TERCİH MODELLERİ 2300 gözlem sayısı le verlen değşkenler aşağıdak gbdr: calsma: çocuk çalışıyorsa 1, çalışmıyorsa 0 (bağımlı değşken) Anne_egts: Anne eğtm sevyes Baba_egts: Baba eğtm sevyes Kent:

Detaylı

Kİ-KARE TESTLERİ A) Kİ-KARE DAĞILIMI VE ÖZELLİKLERİ

Kİ-KARE TESTLERİ A) Kİ-KARE DAĞILIMI VE ÖZELLİKLERİ Kİ-KAR TSTLRİ A) Kİ-KAR DAĞILIMI V ÖZLLİKLRİ Örnekleme yoluyla elde edlen rakamların, anakütle rakamlarına uygun olup olmadığı; br başka fadeyle gözlenen değerlern teork( beklenen) değerlere uygunluk gösterp

Detaylı

kadar ( i. kaynağın gölge fiyatı kadar) olmalıdır.

kadar ( i. kaynağın gölge fiyatı kadar) olmalıdır. KONU : DUAL MODELİN EKONOMİK YORUMU Br prmal-dual model lşks P : max Z cx D: mn Z bv AX b AV c X 0 V 0 bçmnde tanımlı olsun. Prmal modeln en y temel B ve buna lşkn fyat vektörü c B olsun. Z B B BB c X

Detaylı

Kİ KARE ANALİZİ. Doç. Dr. Mehmet AKSARAYLI Ki-Kare Analizleri

Kİ KARE ANALİZİ. Doç. Dr. Mehmet AKSARAYLI  Ki-Kare Analizleri Kİ KAR ANALİZİ 1 Doç. Dr. Mehmet AKSARAYLI www.mehmetaksarayl K-Kare Analzler OLAY 1: Genelde br statstk sınıfında, öğrenclern %60 ının devamlı, %30 unun bazen, %10 unun se çok az derse geldkler düşünülmektedr.

Detaylı

Doğrusal Korelasyon ve Regresyon

Doğrusal Korelasyon ve Regresyon Doğrusal Korelasyon ve Regresyon En az k değşken arasındak lşknn ncelenmesne korelasyon denr. Kşlern boyları le ağırlıkları, gelr le gder, öğrenclern çalıştıkları süre le aldıkları not, tarlaya atılan

Detaylı

HAFTA 13. kadın profesörlerin ortalama maaşı E( Y D 1) erkek profesörlerin ortalama maaşı. Kestirim denklemi D : t :

HAFTA 13. kadın profesörlerin ortalama maaşı E( Y D 1) erkek profesörlerin ortalama maaşı. Kestirim denklemi D : t : HAFTA 13 GÖLGE EĞİŞKENLERLE REGRESYON (UMMY VARIABLES) Gölge veya kukla (dummy) değşkenler denen ntel değşkenler, cnsyet, dn, ten reng gb hemen sayısallaştırılamayan ama açıklanan değşkenn davranışını

Detaylı

BÖLÜM 5 İKİ VEYA DAHA YÜKSEK BOYUTLU RASGELE DEĞİŞKENLER İki Boyutlu Rasgele Değişkenler

BÖLÜM 5 İKİ VEYA DAHA YÜKSEK BOYUTLU RASGELE DEĞİŞKENLER İki Boyutlu Rasgele Değişkenler BÖLÜM 5 İKİ VEYA DAHA YÜKSEK BOYUTLU RASGELE DEĞİŞKENLER 5.. İk Boyutlu Rasgele Değşkenler Br deney yapıldığında, aynı deneyle lgl brçok rasgele değşkenn aynı andak durumunu düşünmek gerekeblr. Böyle durumlarda

Detaylı

F NANSAL ARAfiTIRMALAR VE ÇALIfiMALAR DERG S

F NANSAL ARAfiTIRMALAR VE ÇALIfiMALAR DERG S T.C. MARMARA ÜN VERS TES BANKACILIK VE S GORTACILIK YÜKSEKOKULU F NANSAL ARAfTIRMALAR VE ÇALIfMALAR DERG S THE JOURNAL OF FINANCIAL RESEARCHES AND STUDIES Marmara Ünverses Yay nlar, Yay n No: 773 2013

Detaylı

X, R, p, np, c, u ve diğer kontrol diyagramları istatistiksel kalite kontrol diyagramlarının

X, R, p, np, c, u ve diğer kontrol diyagramları istatistiksel kalite kontrol diyagramlarının 1 DİĞER ÖZEL İSTATİSTİKSEL KALİTE KONTROL DİYAGRAMLARI X, R, p, np, c, u ve dğer kontrol dyagramları statstksel kalte kontrol dyagramlarının temel teknkler olup en çok kullanılanlarıdır. Bu teknkler ell

Detaylı

Çok Barajlı Sistemde Gerçek Zamanlı Optimal İşletme *

Çok Barajlı Sistemde Gerçek Zamanlı Optimal İşletme * İMO Teknk Derg, 2011 5359-5385, Yazı 347 Çok Barajlı semde Gerçek Zamanlı Opmal İşleme * Mücah OPAN* ÖZ Bu çalışmada, çok amaçlı ve çok barajlı br su kaynakları ssem anımlanmışır. sem üzerne enerj ürem

Detaylı

Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 24, Sayı: 2, TÜRKİYE DE KREDİ KULLANIMI - EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ

Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 24, Sayı: 2, TÜRKİYE DE KREDİ KULLANIMI - EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ Aaürk Ünverses İksad ve İdar Blmler Dergs, Cl: 24, Sayı: 2, 200 2 TÜRKİYE DE KREDİ KULLANIMI - EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ Serve CEYLAN (*) Mehme DURKAYA (**) Öze: Kredler ve reel ekonom arasındak ekleşm

Detaylı

DENEY TASARIMI VE ANALİZİ

DENEY TASARIMI VE ANALİZİ DENEY TASARIMI VE ANALİZİ Bundan öncek bölümlerde bell br araşırma sonucu elde edlen verlere dayanılarak populasyonu anıma ve paramere ahmnlerne yönelk yönemlerden söz edld. Burada se sözü edlecek olan,

Detaylı

Veride etiket bilgisi yok Denetimsiz öğrenme (unsupervised learning) Neden gereklidir?

Veride etiket bilgisi yok Denetimsiz öğrenme (unsupervised learning) Neden gereklidir? MEH535 Örünü Tanıma 7. Kümeleme (Cluserng) Doç.Dr. M. Kemal GÜLLÜ Elekronk ve Haberleşme Mühendslğ Bölümü web: hp://akademkpersonel.kocael.edu.r/kemalg/ E-posa: kemalg@kocael.edu.r Verde eke blgs yok Denemsz

Detaylı

Saklı Markov modelleri kullanılarak Türkiye de dolar kurundaki değişimin tahmin edilmesi

Saklı Markov modelleri kullanılarak Türkiye de dolar kurundaki değişimin tahmin edilmesi İsanbul Ünverses İşleme Faküles Dergs Isanbul Unversy Journal of he School of Busness Admnsraon Cl/Vol:38, Sayı/o:, 2009, -23 ISS: 303-732 - www.fdergs.org 2009 Saklı Markov modeller kullanılarak ürkye

Detaylı

Hataları Değişen Varyanslı ve Otokorelasyonlu Lineer Olmayan Regresyonda Parametre Tahmini

Hataları Değişen Varyanslı ve Otokorelasyonlu Lineer Olmayan Regresyonda Parametre Tahmini S.Ü. Fen-Edeba Faküles Fen Dergs Saı 0 (00) 55-68, KONYA Haaları Değşen Varanslı ve Ookorelasonlu Lneer Olmaan Regresonda Paramere Tahmn İsmal KINACI, Aşır GENÇ Öze: Blndğ gb, gerek lneer gerekse lneer

Detaylı

DENEY TASARIMI VE ANALİZİ

DENEY TASARIMI VE ANALİZİ 1 DENEY TASARIMI VE ANALİZİ 1.1. Varyans Analz 1.. Tek Yönlü Varyans Analz Model 1.3. İk Yönlü Varyans Analz Model Prof Dr. Leven ŞENYAY XII-1 İsask II Bundan öncek bölümlerde bell br araşırma sonucu elde

Detaylı

ENERJİ TÜKETİMİ-İKTİSADİ BÜYÜME İLİŞKİSİ

ENERJİ TÜKETİMİ-İKTİSADİ BÜYÜME İLİŞKİSİ Kocael Ünverses Sosyal Blmler Ensüsü Dergs () 0 / :-5 ENERJİ TÜKETİMİ-İKTİSADİ BÜYÜME İLİŞKİSİ SUNA KORKMAZ * Meehan YILGÖR Öze: Enerj fakörü, ürünlern ürem sürecnde kullanılan öneml grdlerden brdr. Enerj

Detaylı

alphanumeric journal The Journal of Operations Research, Statistics, Econometrics and Management Information Systems

alphanumeric journal The Journal of Operations Research, Statistics, Econometrics and Management Information Systems Avalable onlne a www.alphanumerournal.om alphanumer ournal The Journal of Operaons Researh, Sass, Eonomers and Managemen Informaon Sysems Volume 3, Issue 2, 2015 2015.03.02.STAT.08 Absra OUTLIERS IN SURVIVAL

Detaylı

ENFLASYON HEDEFLEMESİ VE TAYLOR KURALI: TÜRKİYE ÖRNEĞİ

ENFLASYON HEDEFLEMESİ VE TAYLOR KURALI: TÜRKİYE ÖRNEĞİ İsanbul Ünverses İksa Faküles Malye Araşırma Merkez Konferansları 45. Ser / Yıl 2004 ENFLASYON HEDEFLEMESİ VE TAYLOR KURALI: TÜRKİYE ÖRNEĞİ Yrd. Doç. Dr. T. Hakan ONGAN İsanbul Ünverses İksa Faküles İksa

Detaylı

Seralarda Isıtma Kapasitelerinin Hesaplanmasına Yönelik Bir Bilgisayar Programı

Seralarda Isıtma Kapasitelerinin Hesaplanmasına Yönelik Bir Bilgisayar Programı Seralarda Isıma Kapaselernn Hesaplanmasına Yönelk Br Blgsayar Programı Gürkan Alp Kağan GÜRDİL 1, Kemal Çağaay SELVİ 1, Hasan ÖNDER 2 1 Ondokuz Mayıs Ünverses, Zraa Faküles, Tarım Maknaları Bölümü, Samsun

Detaylı

NWSA-Social Sciences Received: May 2013 NWSA ID: 2013.8.4.3C0117 Accepted: October 2013 E-Journal of New World Sciences Academy

NWSA-Social Sciences Received: May 2013 NWSA ID: 2013.8.4.3C0117 Accepted: October 2013 E-Journal of New World Sciences Academy ISSN: 306-3/308-7444 Saus : Orgnal Sudy NWSA-Socal Scences Receved: May 203 NWSA ID: 203.8.4.3C07 Acceped: Ocober 203 E-Journal of New World Scences Acadey Burak Çaurdan Paukkale Unversy bcaurdan@pau.edu.r

Detaylı

AB BORÇ KRİZİ VE BUNUN TÜRK DIŞ TİCARETİNE OLAN ETKİLERİ

AB BORÇ KRİZİ VE BUNUN TÜRK DIŞ TİCARETİNE OLAN ETKİLERİ AB BORÇ KRİZİ VE BUNUN TÜRK DIŞ TİCARETİNE OLAN ETKİLERİ Musafa ÖZTÜRK Yrd. Doç. Dr. Fah Ünverses, İİBF, Uluslararası Tcare Bölümü Osman Nur ARAS Doç. Dr. Fah Ünverses, İİBF, Uluslararası Tcare Bölümü

Detaylı

1. KEYNESÇİ PARA TALEBİ TEORİSİ

1. KEYNESÇİ PARA TALEBİ TEORİSİ DERS NOTU 07 KEYNESÇİ PARA TALEBİ TEORİSİ, LM EĞRİSİ VE PARA TALEBİ FAİZ ESNEKLİĞİ Bugünk dersn çerğ: 1. KEYNESÇİ PARA TALEBİ TEORİSİ... 1 1.1 İŞLEMLER (MUAMELELER) TALEBİ... 2 1.2 ÖNLEM (İHTİYAT) TALEBİ...

Detaylı

YAYILI YÜK İLE YÜKLENMİŞ YAPI KİRİŞLERİNDE GÖÇME YÜKÜ HESABI. Perihan (Karakulak) EFE

YAYILI YÜK İLE YÜKLENMİŞ YAPI KİRİŞLERİNDE GÖÇME YÜKÜ HESABI. Perihan (Karakulak) EFE BAÜ Fen Bl. Enst. Dergs (6).8. YAYII YÜK İE YÜKENİŞ YAPI KİRİŞERİNDE GÖÇE YÜKÜ HESABI Perhan (Karakulak) EFE Balıkesr Ünverstes ühendslk marlık Fakültes İnşaat üh. Bölümü Balıkesr, TÜRKİYE ÖZET Yapılar

Detaylı

SEK Yönteminin Güvenilirliği Sayısal Bir Örnek. Ekonometri 1 Konu 11 Sürüm 2,0 (Ekim 2011)

SEK Yönteminin Güvenilirliği Sayısal Bir Örnek. Ekonometri 1 Konu 11 Sürüm 2,0 (Ekim 2011) İk Değşkenl Bağlanım Model SEK Yöntemnn Güvenlrlğ Ekonometr 1 Konu 11 Sürüm,0 (Ekm 011) UADMK Açık Lsans Blgs İşbu belge, Creatve Commons Attrbuton-Non-Commercal ShareAlke 3.0 Unported (CC BY-NC-SA 3.0)

Detaylı

FİNANSAL SERBESTLEŞME SÜRECİNDE TÜRKİYE EKONOMİSİNDE FAİZ VE KUR İLİŞKİSİ

FİNANSAL SERBESTLEŞME SÜRECİNDE TÜRKİYE EKONOMİSİNDE FAİZ VE KUR İLİŞKİSİ KMU ĠĠBF Dergs Yıl:10 Sayı:15 Aralık/2008 FİNANSAL SERBESTLEŞME SÜRECİNDE TÜRKİYE EKONOMİSİNDE FAİZ VE KUR İLİŞKİSİ Öze Doğan UYSAL * Mehme MUCUK ** Volkan ALPTEKĠN *** 1989 yılında alınan 32 Sayılı Karar

Detaylı

Dolar Kurundaki Günlük Hareketler Üzerine Bazı Gözlemler

Dolar Kurundaki Günlük Hareketler Üzerine Bazı Gözlemler Dolar Kurundaki Günlük Harekeler Üzerine Bazı Gözlemler Türkiye Bankalar Birliği Ekonomi Çalışma Grubu Toplanısı 28 Nisan 2008, İsanbul Doç. Dr. Cevde Akçay Koç Finansal Hizmeler Baş ekonomis cevde.akcay@yapikredi.com.r

Detaylı

PETROL FİYATLARI İLE BORSA İSTANBUL UN KAPANIŞ FİYATLARI ARASINDAKİ SAKLI İLİŞKİNİN ANALİZİ

PETROL FİYATLARI İLE BORSA İSTANBUL UN KAPANIŞ FİYATLARI ARASINDAKİ SAKLI İLİŞKİNİN ANALİZİ Selçuk Ünverses İksad ve İdar Blmler Faküles Sosyal ve Ekonomk Araşırmalar Dergs (The Journal of Socal and Economc Research) ISSN: 1303 8370 / Ekm 2013 / Yıl: 13 / Sayı: 26 PETROL FİYATLARI İLE BORSA İSTANBUL

Detaylı

Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 21 / Mehmet MUCUK * Mustafa Tahir DEMİRSEL **

Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 21 / Mehmet MUCUK * Mustafa Tahir DEMİRSEL ** Türkye de Doğrudan Yabancı Yaırımlar ve Ekonomk Performans Foregn Drec Invesmen And Economc Performance In Turkey Mehme MUCUK * Musafa Tahr DEMİRSEL ** ÖZET Küreselleşme sürecnn hız kazanması le brlke

Detaylı

A İSTATİSTİK. 4. X kesikli rasgele (random) değişkenin moment çıkaran. C) 4 9 Buna göre, X in beklenen değeri kaçtır?

A İSTATİSTİK. 4. X kesikli rasgele (random) değişkenin moment çıkaran. C) 4 9 Buna göre, X in beklenen değeri kaçtır? . Br torbada 6 syah, 4 beyaz top vardır. Bu torbadan yerne koyarak top seçlyor. A İSTATİSTİK KPSS/-AB-PÖ/006. Normal dağılıma sahp br rasgele (random) değşkenn varyansı 00 dür. Seçlen topların ksnn de

Detaylı

PARAMETRİK OLMAYAN HİPOTEZ TESTLERİ Kİ-KARE TESTLERİ

PARAMETRİK OLMAYAN HİPOTEZ TESTLERİ Kİ-KARE TESTLERİ PARAMETRİK OLMAYAN HİPOTEZ TESTLERİ Kİ-KARE TESTLERİ 1 Populasyonun nceledğmz br özellğnn dağılışı blenen dağılışlardan brsne, Normal Dağılış, t Dağılışı, F Dağılışı, gb br dağılışa uygun olduğu durumlarda

Detaylı

Doğal İşsizlik Oranı mı? İşsizlik Histerisi mi? Türkiye İçin Sektörel Panel Birim Kök Sınaması Analizi

Doğal İşsizlik Oranı mı? İşsizlik Histerisi mi? Türkiye İçin Sektörel Panel Birim Kök Sınaması Analizi EGE AKADEMİK BAKIŞ / EGE ACADEMIC REVIEW Cl: Sayı: san 0 ss. 05-5 Doğal İşszlk Oranı mı? İşszlk Hsers m? ürkye İçn Sekörel Panel Brm Kök Sınaması Analz Is aural Rae of Unemploymen or Hyseress? Secor-Specfc

Detaylı

DENEY 4: SERİ VE PARALEL DEVRELER,VOLTAJ VE AKIM BÖLÜCÜ KURALLARI, KIRCHOFF KANUNLARI

DENEY 4: SERİ VE PARALEL DEVRELER,VOLTAJ VE AKIM BÖLÜCÜ KURALLARI, KIRCHOFF KANUNLARI A. DNYİN AMACI : Bast ser ve bast paralel drenç devrelern analz edp kavramak. Voltaj ve akım bölücü kurallarını kavramak. Krchoff kanunlarını deneysel olarak uygulamak. B. KULLANILACAK AAÇ V MALZML : 1.

Detaylı

Mal Piyasasının dengesi Toplam Talep tüketim, yatırım ve kamu harcamalarının toplamına eşitti.

Mal Piyasasının dengesi Toplam Talep tüketim, yatırım ve kamu harcamalarının toplamına eşitti. B.E.A. Mal Hzmet Pyasaları le Fnans Pyasalarının Ortak Denges Mal Pyasası Denges: (IS-LM) Model Mal Pyasasının denges Toplam Talep tüketm, yatırım ve kamu harcamalarının toplamına eştt. = C(-V)+I+G atırımlar

Detaylı

Saklı Markov Modeli Kullanılarak İstanbul daki Üniversite Öğrencilerinin GSM Operatör Tercihlerini Etkileyen Faktörlerin Analizi

Saklı Markov Modeli Kullanılarak İstanbul daki Üniversite Öğrencilerinin GSM Operatör Tercihlerini Etkileyen Faktörlerin Analizi Çukurova Ünverses Mühendslk Mmarlık Faküles ergs, 33(4), ss. 203-212, Aralık 2018 Çukurova Unversy Journal of he Faculy of Engneerng and Archecure, 33(4), pp. 203-212, ecember 2018 Saklı Markov Model Kullanılarak

Detaylı

Muhasebe ve Finansman Dergisi

Muhasebe ve Finansman Dergisi Muhasebe ve Fnansman Dergs Ocak/2012 Farklı Muhasebe Düzenlemelerne Göre Hazırlanan Mal Tablolardan Elde Edlen Fnansal Oranlar İle Şrketlern Hsse Sened Getrler Ve Pyasa Değerler Arasındak İlşk Ahmet BÜYÜKŞALVARCI

Detaylı

BANKACILIKTA ETKİNLİK VE SERMAYE YAPISININ BANKALARIN ETKİNLİĞİNE ETKİSİ

BANKACILIKTA ETKİNLİK VE SERMAYE YAPISININ BANKALARIN ETKİNLİĞİNE ETKİSİ BANKACILIKTA ETKİNLİK VE SERMAYE YAPISININ BANKALARIN ETKİNLİĞİNE ETKİSİ Yrd. Doç. Dr. Murat ATAN - Araş. Gör. Gaye KARPAT ÇATALBAŞ 2 ÖZET Bu çalışma, Türk bankacılık sstem çnde faalyet gösteren tcar bankaların

Detaylı

TEKNOLOJİ, PİYASA REKABETİ VE REFAH

TEKNOLOJİ, PİYASA REKABETİ VE REFAH TEKNOLOJİ, PİYASA REKABETİ VE REFAH Dr Türkmen Göksel Ankara Ünverstes Syasal Blgler Fakültes Özet Bu makalede teknoloj sevyesnn pyasa rekabet ve refah sevyes üzerndek etkler matematksel br model le ncelenecektr

Detaylı

SEK Tahmincilerinin Arzulanan Özellikleri. SEK Tahmincilerinin Arzulanan Özellikleri. Ekonometri 1 Konu 9 Sürüm 2,0 (Ekim 2011)

SEK Tahmincilerinin Arzulanan Özellikleri. SEK Tahmincilerinin Arzulanan Özellikleri. Ekonometri 1 Konu 9 Sürüm 2,0 (Ekim 2011) SEK Tahmnclernn Arzulanan Özellkler İk Değşkenl Bağlanım Model SEK Tahmnclernn Arzulanan Özellkler Ekonometr 1 Konu 9 Sürüm 2,0 (Ekm 2011) http://www.ackders.org.tr SEK Tahmnclernn Arzulanan Özellkler

Detaylı

Farklı Varyans. Var(u i X i ) = Var(u i ) = E(u i2 ) = σ i2. Eşit Varyans. Hata. Zaman

Farklı Varyans. Var(u i X i ) = Var(u i ) = E(u i2 ) = σ i2. Eşit Varyans. Hata. Zaman Farklı Varyans Var(u X ) = Var(u ) = E(u ) = σ Eşt Varyans Y X Farklı Varyans Hata Var(u X ) = Var(u ) = E(u ) = σ Farklı Varyans Zaman Farklı Varyans le Karşılaşılan Durumlar Kest Verlernde. Kar dağıtım

Detaylı

alphanumeric journal The Journal of Operations Research, Statistics, Econometrics and Management Information Systems

alphanumeric journal The Journal of Operations Research, Statistics, Econometrics and Management Information Systems Avalable onlne a www.alphanumercjournal.com alphanumerc journal The Journal of Operaons Research, Sascs, Economercs and Managemen Informaon Sysems Receved: March 0, 017 Acceped: Aprl 19, 017 Publshed Onlne:

Detaylı

Devalüasyon, Para, Reel Gelir Değişkenlerinin Dış Ticaret Üzerine Etkisinin Panel Data Yöntemiyle Türkiye İçin İncelenmesi

Devalüasyon, Para, Reel Gelir Değişkenlerinin Dış Ticaret Üzerine Etkisinin Panel Data Yöntemiyle Türkiye İçin İncelenmesi Dokuz Eylül Ünverstes Sosyal Blmler Ensttüsü Dergs Clt 6, Sayı:4, 2004 Devalüasyon, Para, Reel Gelr Değşkenlernn Dış Tcaret Üzerne Etksnn Panel Data Yöntemyle Türkye İçn İncelenmes Yrd.Doç.Dr.Ercan BALDEMİR*

Detaylı

BÖLÜM 1 1.GİRİŞ: İSTATİSTİKSEL DOĞRUSAL MODELLER

BÖLÜM 1 1.GİRİŞ: İSTATİSTİKSEL DOĞRUSAL MODELLER BÖLÜM 1 1.GİRİŞ: İSTATİSTİKSEL DOĞRUSAL MODELLER Blmn amaçlarından br yaşanılan doğa olaylarını tanımlamak ve olayları önceden tahmnlemektr. Bu amacı başarmanın yollarından br olaylar üzernde etkl olduğu

Detaylı

YAŞAM ÇÖZÜMLEMESİNDE AYKIRI DEĞERLER OUTLIERS IN SURVIVAL ANALYSIS

YAŞAM ÇÖZÜMLEMESİNDE AYKIRI DEĞERLER OUTLIERS IN SURVIVAL ANALYSIS YAŞAM ÇÖZÜMLEMESİNDE AYKIRI DEĞERLER OUTLIERS IN SURVIVAL ANALYSIS NURAY TUNCER PROF. DR. DURDU KARASOY Tez Danışmanı Hacettepe Ünverstes Lsansüstü Eğtm-Öğretm Yönetmelğnn İstatstk Anablm Dalı İçn Öngördüğü

Detaylı

KALĐTE ARTIŞLARI VE ENFLASYON: TÜRKĐYE ÖRNEĞĐ

KALĐTE ARTIŞLARI VE ENFLASYON: TÜRKĐYE ÖRNEĞĐ Central Bank Revew Vol. 11 (January 2011), pp.1-9 ISSN 1303-0701 prnt / 1305-8800 onlne 2011 Central Bank of the Republc of Turkey http://www.tcmb.gov.tr/research/revew/ KALĐTE ARTIŞLARI VE ENFLASYON:

Detaylı

Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 25, Sayı: 1, 2011 225

Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 25, Sayı: 1, 2011 225 Atatürk Ünverstes İktsad ve İdar Blmler Dergs, Clt: 25, Sayı:, 20 225 FİNANSAL ANALİZDE KULLANILAN ORANLAR VE HİSSE SENEDİ GETİRİLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ: EKONOMİK KRİZ DÖNEMLERİ İÇİN İMKB İMALAT SANAYİ

Detaylı

Hisse Senedi Fiyatları ve Fiyat/Kazanç Oranı Đlişkisi: Panel Verilerle Sektörel Bir Analiz *

Hisse Senedi Fiyatları ve Fiyat/Kazanç Oranı Đlişkisi: Panel Verilerle Sektörel Bir Analiz * Busness and Economcs Research Journal Volume. umber. 0 pp. 65-84 ISS: 309-448 www.berjournal.com Hsse Sened Fyatları ve Fyat/Kazanç Oranı Đlşks: Panel Verlerle Sektörel Br Analz * Mehmet argelecekenler

Detaylı

Sürekli Olasılık Dağılım (Birikimli- Kümülatif)Fonksiyonu. Yrd. Doç. Dr. Tijen ÖVER ÖZÇELİK

Sürekli Olasılık Dağılım (Birikimli- Kümülatif)Fonksiyonu. Yrd. Doç. Dr. Tijen ÖVER ÖZÇELİK Sürekl Olasılık Dağılım Brkml- KümülatFonksyonu Yrd. Doç. Dr. Tjen ÖVER ÖZÇELİK tover@sakarya.edu.tr Sürekl olasılık onksyonları X değşken - ;+ aralığında tanımlanmış br sürekl rassal değşken olsun. Aşağıdak

Detaylı

Dokuz Eylül Üniversitesi Yayına Kabul Tarihi:

Dokuz Eylül Üniversitesi Yayına Kabul Tarihi: Yayın Gelş Tarh: 07.06.205 Dokuz Eylül Ünverses Yayına Kabul Tarh: 04.0.206 Sosyal Blmler Ensüsü Dergs Onlne Yayın Tarh: 8.05.206 Cl: 8, Sayı:, Yıl: 206, Sayfa: 3-54 hp://dx.do.org/0.6953/deusbed.5934

Detaylı

Tek Yönlü Varyans Analizi

Tek Yönlü Varyans Analizi Tek Yönlü Varyan Analz Nedr ve hang durumlarda kullanılır? den fazla grupların karşılaştırılmaı öz konuu e, çok ayıda t-tet nn kullanılmaı, Tp I hatanın artmaına yol açar; Örneğn, eğer 5 grubu kşerl olarak

Detaylı

YARIPARAMETRİK KISMİ DOĞRUSAL PANEL VERİ MODELLERİYLE ULUSLAR ARASI GÖÇ

YARIPARAMETRİK KISMİ DOĞRUSAL PANEL VERİ MODELLERİYLE ULUSLAR ARASI GÖÇ Özet YARIPARAMETRİK KISMİ DOĞRUSAL PANEL VERİ MODELLERİYLE ULUSLAR ARASI GÖÇ Atıf EVREN *1 Elf TUNA ** Yarı parametrk panel ver modeller parametrk ve parametrk olmayan modeller br araya getren; br kısmı

Detaylı

Doğrudan Yabancı Yatırım ile Endüstri-içi Ticaret Arası İlişkiler: Türkiye nin Ulaşım Araçları Sektörü Üzerine Bir Analiz

Doğrudan Yabancı Yatırım ile Endüstri-içi Ticaret Arası İlişkiler: Türkiye nin Ulaşım Araçları Sektörü Üzerine Bir Analiz SESSION 1 Doğrudan Yabancı Yaırı le Endüsr-ç Tcare Arası İlşkler: Türkye nn Ulaşı Araçları Sekörü Üzerne Br Analz (2006-2013) Foregn Drec Invesen and Inra-Indusry Trade: Causaly Analyss of Transpor Equpen

Detaylı

Basel II Geçiş Süreci Sıkça Sorulan Sorular

Basel II Geçiş Süreci Sıkça Sorulan Sorular Basel II Geçş Sürec Sıkça Sorulan Sorular Soru No: 71 Cevaplanma Tarh: 06.03.2012 İlgl Hüküm: --- Konu: Gayrmenkul İpoteğyle Temnatlandırılmış Alacaklar İçn KR510AS Formunun Doldurulmasına İlşkn Örnek

Detaylı

Sıklık Tabloları ve Tek Değişkenli Grafikler

Sıklık Tabloları ve Tek Değişkenli Grafikler Sıklık Tabloları ve Tek Değşkenl Grafkler Sıklık Tablosu Ver dzsnde yer alan değerlern tekrarlama sayılarını çeren tabloya sıklık tablosu denr. Sıklık Tabloları tek değşken çn marjnal tablo olarak adlandırılır.

Detaylı

Farklı Varyans. Var(u i X i ) = Var(u i ) = E(u i2 ) = s 2 Eşit Varyans

Farklı Varyans. Var(u i X i ) = Var(u i ) = E(u i2 ) = s 2 Eşit Varyans Farklı Varyans Var(u X ) = Var(u ) = E(u ) = s Eşt Varyans Y X 1 Farklı Varyans Hata Var(u X ) = Var(u ) = E(u ) = s Farklı Varyans Zaman EKKY nn varsayımlarından br anakütle regresyon fonksyonu u lern

Detaylı

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Sayı: 2010-17 / 20 Aralık 2010 EKONOMİ NOTLARI. Kalite Artışları ve Enflasyon: Türkiye Örneği

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Sayı: 2010-17 / 20 Aralık 2010 EKONOMİ NOTLARI. Kalite Artışları ve Enflasyon: Türkiye Örneği Türkye Cumhuryet Merkez Bankası Sayı: 2010-17 / 20 Aralık 2010 EKONOMİ NOTLARI Kalte Artışları ve Enflasyon: Türkye Örneğ Yavuz Arslan Evren Certoğlu Abstract: In ths study, average qualty growth and upward

Detaylı

i 01 Ekim 2008 tarihinde yurürlüğe.giren 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık

i 01 Ekim 2008 tarihinde yurürlüğe.giren 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık . '" ıo:."'. >.. ~. T.C. BAŞBAKANLIK Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Genel Müdürlüğü Sayı, Konu :B.02.ı.SYD.0.08.300.5990/8237 :tılkemz Vatandaşı Olmayan ve Muhtaç Durumda Bulunan Yabancılara S\'D Vakınarından

Detaylı

ALTERNATİF AKIM DEVRE YÖNTEM VE TEOREMLER İLE ÇÖZÜMÜ

ALTERNATİF AKIM DEVRE YÖNTEM VE TEOREMLER İLE ÇÖZÜMÜ BÖLÜM 6 ALTERNATİF AKIM DEVRE ÖNTEM VE TEOREMLER İLE ÇÖZÜMÜ 6. ÇEVRE AKIMLAR ÖNTEMİ 6. SÜPERPOZİSON TEOREMİ 6. DÜĞÜM GERİLİMLER ÖNTEMİ 6.4 THEVENİN TEOREMİ 6.5 NORTON TEOREMİ Tpak GİRİŞ Alternatf akımın

Detaylı

TÜRKİYE VE AB ÜLKELERİNDE TARIMSAL TOPLAM FAKTÖR VERİMLİLİĞİ VE YAKINSAMA ANALİZİ

TÜRKİYE VE AB ÜLKELERİNDE TARIMSAL TOPLAM FAKTÖR VERİMLİLİĞİ VE YAKINSAMA ANALİZİ Akdenz İ.İ.B.F. Dergs (2) 2, 86-3 TÜRKİYE VE AB ÜLKELERİNDE TARIMSAL TOPLAM FAKTÖR VERİMLİLİĞİ VE YAKINSAMA ANALİZİ AGRICULTURAL TOTAL FACTOR PRODUCTIVITY AND CONVERGENCE ANALYSIS IN TURKEY AND EU COUNTRIES

Detaylı

ENDÜSTRİNİN DEĞİŞİK İŞ KOLLARINDA İHTİYAÇ DUYULAN ELEMANLARIN YÜKSEK TEKNİK EĞİTİM MEZUNLARINDAN SAĞLANMASINDAKİ BEKLENTİLERİN SINANMASI

ENDÜSTRİNİN DEĞİŞİK İŞ KOLLARINDA İHTİYAÇ DUYULAN ELEMANLARIN YÜKSEK TEKNİK EĞİTİM MEZUNLARINDAN SAĞLANMASINDAKİ BEKLENTİLERİN SINANMASI V. Ulusal Üretm Araştırmaları Sempozyumu, İstanbul Tcaret Ünverstes, 5-7 Kasım 5 ENDÜSTRİNİN DEĞİŞİK İŞ KOLLARINDA İHTİYAÇ DUYULAN ELEMANLARIN YÜKSEK TEKNİK EĞİTİM MEZUNLARINDAN SAĞLANMASINDAKİ BEKLENTİLERİN

Detaylı

Makine Öğrenmesi 10. hafta

Makine Öğrenmesi 10. hafta Makne Öğrenmes 0. hafta Lagrange Optmzasonu Destek Vektör Maknes (SVM) Karesel (Quadratc) Programlama Optmzason Blmsel term olarak dlmze geçmş olsa da bazen en leme termle karşılık bulur. Matematktek en

Detaylı

YÖNETİM VE EKONOMİ Yıl:2006 Cilt:13 Sayı:1 Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F. MANİSA

YÖNETİM VE EKONOMİ Yıl:2006 Cilt:13 Sayı:1 Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F. MANİSA YÖNETİM VE EKONOMİ Yıl:2006 Clt:3 Sayı: Celal Bayar Ünverstes İ.İ.B.F. MANİSA Bulanık Araç Rotalama Problemlerne Br Model Öners ve Br Uygulama Doç. Dr. İbrahm GÜNGÖR Süleyman Demrel Ünverstes, İ.İ.B.F.,

Detaylı

DEĞİŞKEN DÖVİZ KURLARI ORTAMINDA GLOBAL BİR ŞİRKETTEKİ ESNEKLİĞİN DEĞERİ VE OPTİMUM KULLANIMI

DEĞİŞKEN DÖVİZ KURLARI ORTAMINDA GLOBAL BİR ŞİRKETTEKİ ESNEKLİĞİN DEĞERİ VE OPTİMUM KULLANIMI DEĞİŞKEN DÖVİZ KURLARI ORTAMINDA GLOBAL BİR ŞİRKETTEKİ ESNEKLİĞİN DEĞERİ VE OPTİMUM KULLANIMI Mehmet Aktan Atatürk Ünverstes, Endüstr Mühendslğ Bölümü, 25240, Erzurum. Özet: Dövz kurlarındak değşmler,

Detaylı

KIRMIZI, TAVUK VE BEYAZ ET TALEBİNİN TAM TALEP SİSTEMİ YAKLAŞIMIYLA ANALİZİ

KIRMIZI, TAVUK VE BEYAZ ET TALEBİNİN TAM TALEP SİSTEMİ YAKLAŞIMIYLA ANALİZİ Süleyman Demrel Ünverstes Sosyal Blmler Ensttüsü Dergs Yıl: 2007/2, Sayı: 6 Journal of Suleyman Demrel Unversty Insttue of Socal Scences Year: 2007/2, Number: 6 KIRMIZI, TAVUK VE BEYAZ ET TALEBİNİN TAM

Detaylı

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ÇOKLU İÇ İLİŞKİ VE EKOLOJİK REGRESYON İSTATİSTİK ANABİLİM DALI

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ÇOKLU İÇ İLİŞKİ VE EKOLOJİK REGRESYON İSTATİSTİK ANABİLİM DALI ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ Berrn GÜLTAY YÜKSEK LİSANS TEZİ ÇOKLU İÇ İLİŞKİ VE EKOLOJİK REGRESYON İSTATİSTİK ANABİLİM DALI ADANA, 9 ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ÇOKLU

Detaylı

C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt 13, Sayı 1, 2012 195

C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt 13, Sayı 1, 2012 195 C.Ü. İktsad ve İdar Blmler Dergs, Clt 13, Sayı 1, 2012 195 TÜRKİYE DE TİCARİ BANKACILIK SEKTÖRÜNDE REKABET DÜZEYİNİN BELİRLENMESİ (2002-2009) Abdulvahap ÖZCAN * Özet Türkye nn yaşadığı 2000 ve 2001 krzler

Detaylı

Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA)

Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) VARYANS ANALİZİ İ örne ortalaması arasında farın önem ontrolü, örne büyülüğüne göre z veya testlernden bryle yapılır. Bu testlerle, den fazla örne ortalamasını brlte test etme ve aralarında farın önem

Detaylı

NOT: Deney kılavuzunun Dönme Dinamiği Aygıtının Kullanımı İle İlgili Bilgiler Başlıklı Bölümü okuyunuz.

NOT: Deney kılavuzunun Dönme Dinamiği Aygıtının Kullanımı İle İlgili Bilgiler Başlıklı Bölümü okuyunuz. 8. AÇISAL HIZ, AÇISAL İVME VE TORK Hazırlayan Arş. Grv. M. ERYÜREK NOT: Deney kılavuzunun Dönme Dnamğ Aygıının Kullanımı İle İlgl Blgler Başlıklı Bölümü okuyunuz. AMAÇ 1. Küle merkez boyunca geçen ab br

Detaylı

= P 1.Q 1 + P 2.Q P n.q n (Ürün Değeri Yaklaşımı)

= P 1.Q 1 + P 2.Q P n.q n (Ürün Değeri Yaklaşımı) A.1. Mll Gelr Hesaplamaları ve Bazı Temel Kavramlar 1 Gayr Saf Yurtç Hâsıla (GSYİH GDP): Br ekonomde belrl br dönemde yerleşklern o ülkede ekonomk faalyetler sonucunda elde ettkler gelrlern toplamıdır.

Detaylı

BÜYÜME, DO RUDAN YABANCI SERMAYE YATIRIMLARI VE YURT Ç YATIRIMLAR ARASINDAK ETK LE M

BÜYÜME, DO RUDAN YABANCI SERMAYE YATIRIMLARI VE YURT Ç YATIRIMLAR ARASINDAK ETK LE M BÜYÜME, DO RUDAN YABANCI SERMAYE YATIRIMLARI VE YURT Ç YATIRIMLAR ARASINDAK ETK LE M Prof. Dr. Fak B LG L Ercyes Ünverses ksad ve dar Blmler Faküles ksa Bölümü fblgl@ercyes.edu.r. Yrd. Doç. Dr. Recep DÜZGÜN

Detaylı

Merkezi Eğilim (Yer) Ölçüleri

Merkezi Eğilim (Yer) Ölçüleri Merkez Eğlm (Yer) Ölçüler Ver setn tanımlamak üzere kullanılan ve genellkle tüm elemanları dkkate alarak ver setn özetlemek çn kullanılan ölçülerdr. Ver setndek tüm elemanları temsl edeblecek merkez noktasına

Detaylı

Sabit Varyans. Var(u i X i ) = Var(u i ) = E(u i2 ) = s 2

Sabit Varyans. Var(u i X i ) = Var(u i ) = E(u i2 ) = s 2 X Sabt Varyans Y Var(u X ) = Var(u ) = E(u ) = s Eşt Varyans EKKY nn varsayımlarından br anakütle regresyon fonksyonu u lern eşt varyanslı olmasıdır Her hata term varyansı bağımsız değşkenlern verlen değerlerne

Detaylı

bir yol oluşturmaktadır. Yine i 2 , de bir yol oluşturmaktadır. Şekil.DT.1. Temel terimlerin incelenmesi için örnek devre

bir yol oluşturmaktadır. Yine i 2 , de bir yol oluşturmaktadır. Şekil.DT.1. Temel terimlerin incelenmesi için örnek devre Devre Analz Teknkler DEE AAĐZ TEKĐKEĐ Bu zamana kadar kullandığımız Krchoffun kanunları ve Ohm kanunu devre problemlern çözmek çn gerekl ve yeterl olan eştlkler sağladılar. Fakat bu kanunları kullanarak

Detaylı

Talep Şokları: Türk Turizm Sektörü İçin Bir Analiz

Talep Şokları: Türk Turizm Sektörü İçin Bir Analiz Anaola: urzm Araşırmaları Dergs Cl 6, Sayı 1, Bahar: 9-41, 015. Copyrgh 015 anaola Büün hakları saklıdır ISS: 1300-40 (1990-015 do: 10.1713/aad.vol6ss1594 alep Şokları: ürk urzm Sekörü İçn Br Analz Demand

Detaylı

2005 Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi Sayı:16, s31-46

2005 Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi Sayı:16, s31-46 2005 Gaz Ünverstes Endüstryel Sanatlar Eğtm Fakültes Dergs Sayı:16, s31-46 ÖZET BANKALARDA MALİ BAŞARISIZLIĞIN ÖNGÖRÜLMESİ LOJİSTİK REGRESYON VE YAPAY SİNİR AĞI KARŞILAŞTIRMASI 31 Yasemn KESKİN BENLİ 1

Detaylı

Türk İmalat Sanayinde İstihdam, İhracat ve Kapasite Kullanım Oranı İlişkisi: Panel Koentegrasyon

Türk İmalat Sanayinde İstihdam, İhracat ve Kapasite Kullanım Oranı İlişkisi: Panel Koentegrasyon Türk İmala Sanaynde İshdam, İhraca ve Kapase Kullanım Oranı İlşks: Panel Koenegrasyon Seçkn SUNAL Elçn AYKAÇ Absrac In hs sudy he relaon beween employmen fgures and expors and capacy ulzaon of frms ha

Detaylı

YÜKSEK LİSANS TEZİ Savaş OK. Anabilim Dalı : Makina Mühendisliği. Programı : Sistem Dinamiği ve Kontrol

YÜKSEK LİSANS TEZİ Savaş OK. Anabilim Dalı : Makina Mühendisliği. Programı : Sistem Dinamiği ve Kontrol İSTABUL TEKİK ÜİVERSİTESİ FE BİLİMLERİ ESTİTÜSÜ DİAMİK MATRİS KOTROL VE GEELLEŞTİRİLMİŞ ÖGÖRÜLÜ KOTROL ALGORİTMALARII KARŞILAŞTIRILMASI YÜKSEK LİSAS TEZİ Savaş OK Anablm Dalı : Makna Mühendslğ Programı

Detaylı

SATIN ALMA GÜCÜ PARİTESİ G7 ÜLKELERİ İÇİN GEÇERLİ Mİ?

SATIN ALMA GÜCÜ PARİTESİ G7 ÜLKELERİ İÇİN GEÇERLİ Mİ? H.Ü. İksad ve İdar Blmler Faküles Dergs, Cl 30, Sayı, 01, s. 137-161 SATIN ALMA GÜCÜ PARİTESİ G7 ÜLKELERİ İÇİN GEÇERLİ Mİ? Öz Burcu ÖZCAN Saın alma gücü pares (SAGP) orak br para brm cnsnden fade edldğnde,

Detaylı

FARKLI REGRESYON YÖNTEMLERİ İLE BETA KATSAYISI ANALİZİ

FARKLI REGRESYON YÖNTEMLERİ İLE BETA KATSAYISI ANALİZİ FARKLI REGRESYON YÖNTEMLERİ İLE BETA KATSAYISI ANALİZİ M.Ensar YEŞİLYURT (*) Flz YEŞİLYURT (**) Özet: Özellkle uzak verlere sahp ver setlernn analz edlmesnde en küçük kareler tahmnclernn kullanılması sapmalı

Detaylı