;;.f7 ~"'- J.:.IJJIIII Ili OkU!JIII"Iıi(UTIII/:

Transkript

1

2 N J.:.IJJIIII Ili OkU!JIII"Ii(UTIII/: EtkBI YORUM OOglsi olaral<2007 ylilim Illi lllyi$1\ie l<llfllllizdaytz Yapso bt11jflçolrşmll<mon emeh çoeuklatmza daha iy bl geooel< llzrtomo< çndr """z...glniz aç~<ça g6$ rrmlde Ç<!I<!MOITM!fyoz Sevgden mal1rum bor ÇO<:LJğoo ruhsal bll<mdan am gel~ l>lont,..,. Ancak. çocu< ~ - gow de bor so.., ""' bu $11Wnda l<o\jrmas oe<atcivo< Alne-llabalam seyqi ve ~e _.., ' zora. - çecui)n şmanl<... :aşna ~ yut~ teep OlJ)'OI E{)! - ~ lala 1011<.,.. QLor. S<Wgr ve şe!la& elçuyu kaçors çoc:uoun llow yaşamnda bu durum katş-sna çonmu kolay~ S(l(unlar olarak çd<a. BW.r name. dtngeltnn cooru i<j<uimasmctacr Ç<k kal/ d."mllf1maku doou de(ld QOCUI)ulluzun kalbini nc.. bu durum ÇOCUkiD snld gan ya daçakjrgen t. ya<oloşunblllr. Prol Or Nevn wun oanz~ de<li(ll gibi çocul<la \lpi< sabun gbidir Fazla skh.., kay!ll gc.. aza oor1los birakiiisa yne ~<ayar g<~er Esasolan a or dslplln O<toyn koyo ral<.davranş i<0<1u$uilda ~ duşmoden cooru ve guzalolan yapmakl~ Dana öneek ~da izscdcnt gbi ckwgmz ul<emim oğnm aa..a ~- r;ocucamzn.. ve katal<t ~ kallcda tuunnak l&bycr Bl ler kn.rnsaltlgtormwroz 8!)1tndJny.Uyawd8"' ame baba!ar1a~mullwi<dumo<uz D"'JI<ni eqilm goodfmirj ya.rndln llyot & sayrnna eqi""'" gunl m"' oluq(uttnpel< ;o~ nllll<alovoyomrdlk 811 le lle:ş;o Sara ÇocuOnm ~ KuJn Bm Dnlee Çocuk yejijlrltnede :;;n o... SCVGI"d Çocukkt ~"'- ()!.;~ ~"".-ebl1tlmdenilgnç ''""" ay<ii>!iyq ztam ll"' ald!)r"' "Elki~! YORUM u.. zo. o pa~aşoruz SaQO>h muw aşr~ w &eyq> loo rie"5 lio ye'~""'"'k u.e..cnrlid ;;.f7 S..""'f GURSOY

3 İHLAS KOLEli BiREYSEL GELİŞİM ve EGİTİM DERGisi IÇINDEKILER SEVGiLi AN N ECiôiM, BA6ACIQfM OAŞARI L I O L.ABh. M E K NASI L. BiR A l L E İMTİYAZ SAHİBİ Hami KOÇ 1~ SOllim wuan Geoe Milclonl GENEL YÖNETMEN s.ver GORsov SANAT YÖNETMENi l,vteldn IWV>CA DANI$MA KURULU "'""'' t:jw.v Sebat;,tt~n Kam MiJ9< auç Silo ÇEUJC REKLAM SORUMLUSU Ahmet oeceoo. YAYlN KURULU Zcld~ All Olm Ç<llk&s M-ÇUiiA!\AA Hatlee AlltABAY Şen>yG()NEŞ Hakan kocamall -OZOEHtR MehmeiEm<eÇELlK Murat OEMIA htihalkan AyhanÖZBEK Kaller 't1)ca lsmaapala YAZI İŞURİ A. fartae LEVENT soo...nlya SegOmAKINO Şaban YILMAZ AIIMI"AYVA2 T~. ~ReNKAYA R,;h$en FER IM!ye GiiR Mi MIS YAPIM O'IC lletijlm o 212 4S S2 n 68 BASKI lhjm M,>- O lll4s4 JS 08 KAL-iTELi ZAMAN ÇOCUKLAR VE SORULARI VItaminleri Oo!lal Yoldan Al n Çocu~unuzla Empati Kurun Çocuk E~itiminde Etkln Dinleme Çocuklarda lllder Çocuklarda TV Seyretme Alşka nl~ Internet Dü nyas Okul Başans tçin Öneriler Sinema Dü nyas R ÖPO RTA.J ÇOCUKL.AROA ÖZGÜVEN S I NAVA I L.. ET I ŞIM S A NATTIR HAZlRLANAN ÇOCUGUNUZ

4 Pruf. /)r, lwlmj,\ IH11bl{!/u -Anneciğim, Babac1ğ1m; Buo dll)llu "" du~uoceltm dtje gerl!bolseydm 1IIU' ~lar> sôy!emef< ser Om Der>oo ile «oenr"" Bana OiU"((a ar!\acla~ta 110 ~- Olgo)rli* tanyn Barv ""' yetde "'" oşmcle. ~ I<CIIamay3 ~ ~mof\ SO nuçjann kendm görursom daha rfl öğre n.m K.ondl"rnokend m gomeyes!şllhft aovoo~oumu!)aşka ~asl enlarm? SUyuny ço~ fatyou;am da ara sm yaşmdm kuçuk davronith\lklan kfllldmj alar1\ly0fum Bunu Onemsoeyin Ama sit bonl şnanmoyt Hop çoc<jk kelmok starm sonrt Hor lstodqiml eldo ed<!meyece(lm bilyorurn Ancak sz vero Kçe amooat edemyof\lm Bana ym yersiz soz de vermeyn Sozunuu l\ltit1ilyillca safefe gim)nm aalyo< Bana kesn ve krarh OIMamol<lanQ<' moyn YotaanS<!jlbğ> m goruna ben..-.liyn ~ u.nb"' Y-"' tepsn ~rn ~ - tw; l.>dlanmaytnc ne yapacaqm ~yorum Tuasz CiN randon.t gouncc h'n bocalyo hem le bundan yarlonmaden edefl1t)'orum Ben dlnl yn Ooonmoye "" yaj<n ocuqun onijr SOlU sorduqum anlrd. Açldamalarn los\' vo ttçk 01 9tt1 (>Ovlo.N.u:Sen çok davtl)ll lllllldan ok!ondi(jm unumayn e... o(jlllkc!fl ara so yalş:r yapabilir snz Bunlar c;atu. unutuum Ancalo.bit 'lfllle sayg ve -onm lllldqn I)ÖRTl'll< ben ya:la ve Sl#el< wdotg.n..._ Çok kooşup ~ to0<mavn Vui\Sel< sesle ~pqkduymôltn ~veke.., SOzler tonde 0011\a "',_ btokf 'Bn senn Y"i"'da on o-ye ooşsyan sooo rep kuia% arcona oanm Kuçik ysttig! am buyuk suçrnu' gb bajm l<ak msyn oo. I<OIIMUP s.londlrerel<. suç luluk duygusu aşlyak usandm-.aya çahşmsyl Ynh~ oavrorl$1m u.ernde duup gulo!iln Ce.u wmnodon önce beni dinleyin Syçuru O$fnOtlQo s\lrocn ecza ma MtlruxbllrT'I Be"' yeconokttrmn usruode şier e m1amay amn bl$ilfllbltecogm şlon yapmamo belli9y>n ~m.m çn be<o ~ ;.ç <JeO<tse çubarn OVIln aa. na QINendOn. be6 edr Ben taş<alaryla ~om.vn umusuzuoa kapo ''"" Bnden YI..,.. us IUnd< Olgunlul< ~ Butun lqjrilllan bord\,'fl ogre. moyol<ll<m~ll'l Banu.reauyon. Yllde yuz durust doiifonmldio<m g<rurce li< meyln Beni koşoye skşnmoyn yniana s1{nmak ounca knlnr Szi ÇOk t:natll)m sraaa o.o SO(IukkMilQniZi yt- meyn KzontQnil hak~ goeb1lnm ama ben 'l"i)lamayn Hele başkalannn ya,.ndaof'll llitiu km.:vn l.lnuttn<~yn k ben siz, yatxncam yarmda guç CkJim>ll ~m Banate<zlke()nanla yonca a;>k.n.l<tn çel nrnyn 0Zo a..- y;ş..z w e o~;n!1e11q«n IWitmal tersone. ten w.e daha ~ y~1-. Aslnda ben salcr1 oldjout1udan daha 1)1 QOfl.l youm Bana kendnozj yanlm;z..., etoşil mez gost emeye çabolrunoyn Yanl dq1n1ll gorunoo uuntom ouyuk Olu! Btyorum ara sa SIZI u.uyor. belki Oe dui ~nkl1qno ugrauyorm 13(1na vrrd1klcnzn yşnnao beodon sodlktenn,n çok c»na ~ d!)n ca bliyorum Yuk.nda şra~dl}nl ISIOklof Sle ÇOk geldyse J çoouncran vaz~:o m. yeter k on oon cca 01<...ee(onoze Olan nancm $ll'siinl0sn BendiJn 'ornc«c;ocul<. olmarn ~z. ben ae sa den kusursuz ana-caba clmand beli 1emom Seoeoen -..e~ otm<nz bana ~e< Sllll'l ÇOQQuru.r Ciarak cio!)ma.. alomoe deqld tm seçme h8lj<m Olsayd, sizden baikn kmmiill1 çoo::uov ISlemezdonl ETKILI YORUM 04

5 8a{!.arh ki!! i, fw>gi göflu,nrpyi IJilmeli,.~ rl'//l eyi /.)(!cerel;ilnu/idil: B sr-r-gi, i{! i srm>nin. yanmda. ç:<mresd fak ilir/eri, Loplwnla il~~kileri Sl'rmr..;e kadar st ralayabildiğim i::; se>gidit: Bu drmrallt{>, r.;e '('(/e<ki i11wlorn size giirf't m wlrl'illi S(lğ/o. : hilll(l/ f{j[kilf f'd<~t: fnf;(u I{{.fr(lt l/f(iji ~ /(11'/Illl) 1\ötf!J/(' ktfl(tltfilll(l!)(/cciğtlll, daima m/arn r;k.m lamw gözl'lilt.>bileceğini lisselliri: rf3u da,gii7et,yaplğ duygsw tt/1 perçin.letll t?sini sağlcii: Insantar ; y bt nsan olab1mek, haoul gormek, meslegnde grp a edlr br nok aaa oaomek çrn hayallern gebşre. özetilkle meslek nayanca ba~al olabilmek çalşandanziyade araen kişi oabllm.ek, gökteo par~üue indiriferek elde edlen rneiyeller değildir. 13aşannr de()erlendrlmesr, klşnrn ken CfiSI IÇII) V<J[eceğl karar efeğridr 8aŞ811 0 kşnn kend kendne verece{ not olamaz. Başan n değerlendrmes; us vo asl ann. çevreden gozleneolele or aya KoycuKian :e~ereme e olabilir. islef günlük haya nzdl. ster Iş haya. tnlda serqijedl()inz davanş. tutum ve gqsterdi{jiniz pt!tlormans sizi aranlan l<l ş yepablmel<tedlr Başar, yaşannzn oz<l veya genel her dekk~sndln alnan kesfllerto gsterd(nz venmlllk.le ôl çumeked l~e başar ; gunluk hayaa dogru, sabell, skral karar verme yetonel<lerne sahp oaoomek demel<lr. Olayiann ötune Inebilen s.a(jduyusu yüks!ll< olan geeksz ceaytetla u{lraş mayan garekslz düşünoelerte meşgul sergiledikleri olmayan insanlarn sonuçlarbaşan olma!ladrr Başarl kişi, sevg gösterneyi bilmetldir Sevmeyl beceretlmeldir Bu sevgi ETKiLI YORUM Q6

6 ya{l ~~ sevmenn yannda çeneset fakmor, ouma şklen sevmeye kada srallyabl(fiq>m sevgdl Bv davranş ÇO\Irodel<i lnstnlann gwennelenni sooiar. ltlmn tcll<ln odat Insaniann nançlarn kötuyo kullnmayacaklann, dam~ onwn çkatarn gllzeebifecek.. lrnl lsson Bu da gven duygusunuo perçnte masni sagla Blgye ve c!<n04opk yenğe, gunce aegş.m ve Qel.şmejefe ceoe< voren. tunlan uyo~ayn veya uygulanmasna önde~ k ecener oo~y daha çabuk elde odetle<. Guletyllzlu obblc. cluygulao açqa 1/Uiabolen, toplumsal TAinasebellede kllkodl bolunantar daha scak katol gouler Moah duygular gelişmiş, eteşriyi ve ozeeşwy enmseyen kişller Ilaşan lakorern ocrnce 1uan 1<şerar. Başar akôrertiçlnde. oorontu ÇOk önemli bir yer ulmakactt Başann sembolü. ho zaman omlz. hor zamon uiuio, Iş Oflamra yakş11 larda olmak. bnkmh olmak bulunulan nakla)" oommsemlş olmakfon kynaklam;)](tadr lşrp ve başatlanna duyutan saygnn Olesnde. l<mllj)ne du)'ouou aygnn g<stegesdw Başat çn gereldi olan oncr; "" novas)'orl ôzoi yaşany dokkat edile<ek elde edlet Ouzenll. - saygonll< çeren b~ özel h:ya başah almada oem ve billneo sroda olan b unsordur Eeş de ykic olmadan, ya pc eleştiriler ge!lmncr I'JUIIer duyuusuna daha ÇOk sahlprar Bu ca başan younaakl onemil unetletden txndll Kendifen te blko. çevrefennn bllgo sahibi olmasn iseyanler blgyo pay laşanlar başary dlha çabuk elde ederler Stres ve bask Ila deol llldtllçndo panks z hareket edonor boşonlnndan kuşku duymoztar Başan. pot>leron çozonune Ulaşnak ve lektsin yaşamamk çon geekj aeneyinw k~ş otmas ve ecannon OluŞmm.1So çn oereoonon yapimasdemelitr Başan. söyfetenden ÇOk y30olaa Olçu lur. Yapdanlar çten. gost~on uaksa başarya ulaşt Başany elek emeoz dlloomte ETKILI YORUM 07

7 ':JVini. k<di ai/e.~inde rtasl gvrdiiy~< e ay lll! n l>w kin li;i di' a ill' ~ini kedi!>iiip IIJ}gt.ladğ faklll ke11dir;i11 in lo ~ lo111 wdğ npiodlardm uzck dmw.ya bakuo:.;lu-ck langi n rodu ku/lanr.wuu:: kul/w w. ii l(lm/i IJial! uug ladğ11 z Pğilim ;>ekli nin ya;adğ111u:::. rağn {;oruğ oauygun ol11mtdr" yglomc;a d1ncn ederken, FARKLI ANNE-BABA TUTUMLARI ÇoouK <>Qitlmlnde 4 tip anne-baba oldu aunu söyleyen uzman!a1. tunla Inceleyerek hangi grupta yer aldjo= ve bu n. larn yi ve köü yanarn gôrebl!ecel)inizl kydediyor Uzman~r, Daha sonra~endnizj değerlendirme altna almal ve ço cu!)unutun gerçekten neyt hak euğine Kara vermelisiniz. c,iyor Ço:tJk b(yiit menn soumlulu~ steyen ciddi blf IŞ odu()unu Ifade eden uzmanlar, au konuda harkesin larl\l göru~erl var Kimi, kendi atasnden nasl gördüysa ayne bunu uygulamayadevam ederl<en. I<Jmisi de ailesinin Kanelisine uygulad(j falkal kenolsinm hoşlanmado matollardan u zak d.rrnaya bakyo Arcak hangi me lodu kuiias.n kullann önemli olan uygula;lğnz eğilim şeklnin yaşad{l mt ça{)n çocugu ia uygun olmasdr " ~ekllnle göri.ş blldiren uzmanlar, bu 4 lp anne-babay şöylesralyo Özgürlükçü ÖZgürlükçO anne-babalar çocuklarna sevgyle yaktaşsalar da, genellilde Konulmas gerekan $nrlar şartlan ~oymallar. Kend yaşayamadl<larn çocuk au~nyaşamas n lstee çoeul)ageiş bir özgürlilk arar Çocuklartil uygun olmayan davranşlar çol)u zaman gôrneden gellrk, Bu ekilde yeşirilen wcvklarn genelde kaşfedici ve ofljinaj ok!uklan gözlemlenir Ancak. bu çocuklar oama uymakla zoranr, du~ulerinl denellemode ve şqojmluluk kabul etmede isteksz davranr~ar Açk va n~ snrlar ~rw<sz n Ç«Uğun akl karşr. kendini gwehsiz hlssedeblfr "" yanlş kararlar alr. Bunlarn sonucunda anne va baba "Kendin etln kendo buldun lelselesyle çoçuga yaklaşken, daha t>üy\k problemlero başlaycagndan ETKILI YORUM 116

8 taberszterd Otoriter Otoriter ebeveynler aae dei)er verirler Onlara göre hayann nasl yaşanacağ şarttarla kontrol edilir, her şey önceden şekiilendirilir Çocuk, ~endini nasl yöne leceğlni öi)rendiğnden değil. ama cezadan korl<1uğu için Itaat etmeyi öğrenr Bu ar.z, gunumgz toplum yaj)<sra aykord Çunku Mk yeniliklere ve seçme hakkina değer venlnekedr. Bedensel ceza!ar, çocukta problemlero şddelle çôzimlenmes gerekliğine dair bir kan uyanardğndan. gene gününfiz anayşya baljdaşmaz. Sürekh emir almay kabullenir ş~kilde youşiirilm çocuk, geeceklede kendi başnahareket Memez bale gelir ve slrel<ll onu bir başkasnn yöt;emeslnl bekler. Pasif Bu tpanne -babillarm beklenls azdr ve buna bağl olarak verdiklan epkj de m nmum olacaj<ur. Çocukla ters doşme mek çn şan k0yma2lar. Çocugun kendi başna tl)yümesioe izin verdiklerini düşünürler. Buna I<IDşJk ç;cuksa, annebabllsnn ilgsz oldu(juna nan. Bu tur ailelern çocuklan genelkle sosyalleşme yeteneklern geliştlremedil<lerlndeo ya çekngen ya sinr tozucu veya egost olurlaf ve ço(ju zaman da kendine gqvendeoyoksun kalrlaf iglll ve demokratik Bu gruba gren ebeveynler, çocuklruna kaytsz şasz bor sevgi sunar. Ancak bunu yaparken uymas gereken bnakm kurallar be11rlemey de Inmal etmezter Çocuğun sorumluluk anas eğ~lmn öncelikleri arasndadr. Bu sebeple de çocu~a seçim yapmas sa~anan pek çok brsa sunulu ve yaptğ seçimleir sonuçlann yaşarken de llllyac olan rehbertk verilir. Bu meo, gunonlirun hzl yaşans için en uygun metotu Bunun sebabi, akseçenaklerin snlsz olmas ve bir şeyi yapmak Için doğru olan birden laja metodun omasd Bu şekll:fe eğillan çocuk. soumluluk d\lygusu geliştirir, daha akll ca seçimler yapar, değişlkhklere ayak uydurur ve kendlneguvt!nr oluşur ETKILI YORUM 119

9 J\.aliteli zw geç. im ek, ', 1itr-lik/i t'<' ~sürekli beraberlik k11mwk11r. Daha aç k bir ;o<ttğtt.nu;;/a hirliktp geç;irer eğiniz :::rllll(l/11 sadece m w aymnok ~e o an doyr1 doya!j(wuiwktr. 13u lir/iku-likte; ç;ocklaru anlataca{p f;<',i.jieri dikkm/ dinlemek, o la m 1 dtjjf:!:1 lan lllfxt.l.)la:;;al>iln ek r:e ş ergi/(win e: kcrşbk ;'(lt'l'fil 111-k /i<j/'1 derece (fcdeylp, ön e11lidi: ETKILI YORUM 10

10 Çocuklarnzla Kaliteli Zaman Geçirin Burun gün ça şyotum ve şcn eve çok yorgun gellyorum Geid>Qm zaman ca çocugumyamş~ ' lşlenn yo()ur(uounclall çocuo..rna )'11- erf zamanayuamyoum'. şegmesem km pam kalanac<k? zaen Ç81şy0sam da çoeulllam ç... ça.şyorum. Ane-bdb:l:vla yap>qomz g(tu~ lerde yul<andal< ladelen çok sk lelalanyot olmas çoculllatla geçnlen zamann süresi ve!<nlcs konusu Ulefode to kez daha durma of)!eo.n lrşsollrd OOna Ozelll<le Ouyuk şehrae yaşyoşanrz vo çalşrn bir anne va <la bal>ayşonz QO e.klannrzla geçrdoonz umnor çok k slld Yo(lun ş 1ecrposu ve buyuk şehr de yaşamann gelr<uoi torlklal, zaman zaman anoo batolarn ev~ Çal< geç saallcrdo golmclorlna rw<!en olabilir Anre-babalannlr eve geldiği sol~rde so çocukl~r ya uy<muş va do uyumay holonyor ol:bll~cr Dol,ysya ew geç gelen anne.babalar, çocul\lorylll hiç göüşememek gibi bor clurutnlo bile l<a!ş karşya kalabtlryo. Hediye Vermek Yerne, Zaman Ayrn ÇocUI<Ianyta yet<~~l zam.-.n ge;~cmey<ll'l tar enne-baba';t, onlar.. yeenc" g..nemedkle< çn duyduklar vcdan azabnr ~ ge<~rdet lilla tcdyeter alatak gode<meye yaruna başvurablyct Oysa bu ~P rnaddl ledoyete ante-baba le çocu< a~a oo<ew 0100 duygusal ya!onlq.. yenn asla lutnu)'ll< Bunun yannda ou ~Cf ÇOCUI<lr., cor sue soora totmf\siz, bel< en sevyeter yuiisek kuçuk şeylerden muo omayan ve sahp oldul<lannn değerini bilmeyen boleyler h81 ne gol mesne ooden Oluyor Her gun bor oyun cak ya da şekorlne orm~k yone, çocuğunu J<.cal)n alp onu o~k. koklamak. onunlu 1 ().15 dukka konut mak gununun 11l1911 geçton omak çocsklt Için maddi l'ledyeleden daha de~ erli ve OMmlldr ÇoouQunuz hnr şeyden oco., ~ sevgot~ze ve lgnze nyac auyar. Eğer anne-aoo çeişyosa çocukla geçran zamann kt!ttl olmas çok daha fazla önem ar eme~ecr Bu ooi<u.da, anne e babalarn çocul<lany1a geçrd kln tamat>n mklar değl kalrtesi ön pl:vl. ÇktMkl3d Peki kaliteli zaman ne demektir? Koher zaman geçrm<:k.,.ej*ir ve SUtet<l terabe<1 )(' k\jrnal<lw Daha açk o tl~. çocu)uouzla oor ao QOÇreceOonoz zaman s:oeceona ayormakveo an <Soya doya yaşrmal<lr Bu buloketoae ÇOCUI<Jan anlal8ca!)l şeylel dok kcllle d""em>k on ann duygutaon poylaşabolmek ve sevgerne l<arşlk verebolmekson derece öoemldr. Çocukla sadece ay"' ortam payla lllal<, l«lloll zaman go:çimek mana;.na gelmel. Gun çnde sadece size ve çocu Ounuza all başkl hçblr şeyle bölutlmeyecek en tema9 ve Q<iZ konug e yllk n ve ka.rşbk~ bu etkleş yaşayabl ~ niz t onam geek.r Bu onamca. onun seviyesine 100tek. puzle yar.mak l<apollumökgbr~o oyunveallmw - ~olan atlar zeng.nle lonlebll~ Her gun sn <IZ J0-4() dak kalol< bu sure :u kal teli zaman uygulamas rçll ayl malrdr Ayt.:a akşam yem:>i<lemde aenon bu arada oma.. ve yeme~< srasnda eevzyonon kapa~ ojrnasj tbl<le geç<lebolecek kate aman IÇon 1)'1 br l!$all Böytooe ao blrcyloo btbrlooyte daha rta leşm kurabur ve duygularn p;ytaşutll Anoe babalann e\'de boyle O ooam Oluşturmas ve devamn saqiamas çocuklann "E!)er konuşmak slediqn br~~ varsa bunu rahatlkla orzmle konuşabllrsot~ ' msajn almaisn so<jlor Sonuç olarak. bulun 05an oö~~ninde OiduQU gobi ÇOCIA< le anne-baba M.Ş. ksndc bnl<te geç ~en zatn:ndl k.tll es1 ÇOk önemildr Ayn onaro payj~yo a.. m-dk, ale breylen IÇ<l zemann b lllkle geçirilmesi anlanlll\a gelmez. Oak ola rali paytaş()nz zarnanlada. kr~lkl duygu a~şvenş şcl<flndo geçen 20 da l<kalk ksa br sure bolo çocu~1ann kendlerr yalnz h ssumoloon öni"yy cektr Çocuğunuzia kor lkh pay1o~m çnde zaman geçrmen z. onun duygusal ihryaçlann doyuroca(lndan.!arkl aravşla 1ç1ne grmesinl engeer Böylece anne-baba olarak. çocugunu:za ilgili oraye çkmas muhte~ birçok poblemn Onuna geçmş olur sunuz. Ya.şad(Jmz yuzylcla en deg&rl ;ey Zilmlll O halde bunu neden en çok deger veroqmz nsan1a olan ÇOCUK 1atrmZtapaylaşmyotUZ" Eşoniz ve çocul<lata ktl... lamaridr geç menzd~ ETI< ILI YORUM ll

11 .~ Ciiiiniiule pek ~ ok ailpdt lu1111 wu wilu>~ dt' IJahaw çal,~nws. i!l yaşm/amw rok konna~k n> slrr-s/1 olmr:;t, o/maktodu: '/)i{jer lamjim da ai/t nin IOiJllltnRa/ ('PlT IY /PII kopuk o/namrtm fok rdrir i sğmokgiiji giirmfiprinl' wrlpn iiwmiidii:. (lill! flll'llğa toplumla llo.~tluk p in l irliği içindi' yatama k.orw;mc/a.!jf'lrrli :p i,~; i lir m.odr4 o l,~lu nwltdu:.jijii'ltrl rilr- hirpylrwi r,in dt{il.lldrt.!j flll!rinr:t m k it gaçim eli. kpndisilli smyal iilii.llll' lrpsr!l nr:mplidh: ETKiLI YORUM 12

12 Ozguven. """' 9(nmuZOe ÇOOt,.. kiji. - letmlel<lef\ DoSidio Oguw....,. rom.,.deluyiool:ra.gonede.>. ~ savool b" "'"'""' yapmak sa11m yamk olacak t. Oguve,!lu ey., kendinoen rnomm llflk~ntl slyle bmşk omosdu Çocll<larn ögüvn 1<3ZarrMinnd:t alv yllfjmnn t;ak <nemli bl 1c111 Villdlt All oçe<lsnde ya~ çoou umar ywmoz Ale oço<!e A<J<ta mullllul< oyunu oyn...,. AslnOa ÇOCUI<lar.na n taz., UlllfWIOO~. yuzeysel lltllim:lolttlul'u.. halas:z gottrmaye ça"""'- Bu.plllele( Bo«un çccut<1antnz -vo on- "''" k<vfl hiçbor eynmyapmayz delu An Cllk aiio IÇIM$ hala Y9 ktjs u ÇOCUkl~ ruornr Ale yaşaitijnn gorunollattl do(l gofullnoyn laaf l lo!cn ool1~9rl()~l 8 çocuq~,n ozgliven gel~ m nl ctosokle mokio ya <ta eogeuemeldedl Bunun lçn her "''" çndo coger slsl<m.çllmal ~le çoc;ul<la ncyrl'<l<qu ~ ~ tanrş OldoOunu anlamal atnn ~-I<Oia)'Ca~ ve go<aki<oiflde an~ Ayro ça athrcb QIMWlM vo uyumlu bl< yuşam suobllm~k çn re alenn DW ko."a" olm t om okt ÇoOu ;ocuh çi/lde~ br kur~ln vwl!lmnn lle kez. tx1 kuf'dl çli)oed{ za. mun ltabeclw OIUI Ba2n 80IJ Illi beborlll tl'4j korufan kaallatla lou ç.tşm;"' çowgu du'jgus<ll a<;icim ÇOk ounauz c'""" Çllni<U~ amewotenn bo< bon uzonnde us!jj111uk..ma,a çalq- "''s""" kend gereksir..., co. bf1nl ooou duygusuna ka lab~cet< Gunumuz ale yaps çetlsirde öq(ncn oluşumunu alkleyen en onomil olkon todon >U$1 oo nouşimdc. Allo o.rey«fl farki ku~~lmdarolu~j ~Çn, ~e!şn twuuu nun li!~ 'k '50Juntara nedon Olm.'lS ~çr,matd Aynca he.. enn ve bu -,.. r bireyn eti"m 11lk~ bo 0\)oronlare - ~ oguven kalanmas tçn 8 1 e ~ rde sonteole(e zaman ;yomaty>.. Aile bor0)'1en ounurn.nde adila lelev!zy"""" C$10 d<a mund&d11 Ale txreylel adeta r...m a~larnda bkaç tapklde bulunobl n'okt~dlrl Oysa baon sadqto şdj~i notdj vnfttw.lk sözel olmayan mcsnjtru dn olmakonemi d11 ÇocuOn geloşmn eti<lleyen n Orem' tey &e\'ihp sevlmeme duygus.dur Mu - aal.ndan - "" ÇOCuk ken <In S8IIITlG)1 oor- Ancal< yapo9m grup ~apoleroje )'<lt ~ QOCUI<Ju> yoş.>~lla ~e ligl sevme ile g.ll p$ "'>1<>l~ umqandn nas binl almd>klilln hep go.dum Saln lopluinunnuda. toi!qi QO!< kolav gôstorllcmivor. Oysa sovq nlll go reug.gtfaoe eownemesno ka<;--llr lr$81 oaa. QOru-JOium Çoc:u~Uam oç on w;me lcavmmron "'"""""' 'NQM!ak sevgm annra BÇ kç.' goseroornmim to;t11 ruom yotZgUY!l1l duyguwnu nluşij111'13k çn oru saoeoe sv<riğmz ol<rollilnok yool ooğldll. Onu neden so\iii!i)imr. açklamamz da çok onemlld. zaman amo çocu()urruz blz Illet bizi l<zchor On3 lwtş lçmde 1..zQn1 k!a l- ama ~ et:aw.!''" Olet8l< onu ho< zann ÇOk ~ l>*l1ilsi ger- Ona Olan ~ bor al<om ~ ooqi Ol<luQ.nJ ~ '""""""90-' ÇocoA<kru v<m>idllllol ya şamommouiiiqj~i ~ZO<In<lel... l(&dut OnimO bir etk yapğlno anlamomrt Coomldr Oysa Wgil!\ QQI)\J ona bobo. çocukla Mda.rl behse<jel<en o""clouno çaklltdlklercon ale b<1çesno goiiichk~ yuken. zman stresi. olan l:xbanr akmtsn dana da ~lrundan toh8etm01ce tuno. da çocola MselNne-tec.tl(lf Çocul.lar çn. d<: vaşadl<lar kullur ec~en~y. beni< s.yo,o,n, ~tmeye b91tat.> Bu dwumda çocuqa doslek ~abimdt duy gutarn faoe etmeet1n GaQ.atnBk ÇOk onomdo O(lven oo~umada o.n IQIItol~mlln çok 0111!1111 olduğunu vuqulamştk lon,mn eooneml1 ogele'11den brrs do Onkmaktr Qoa- blo I;O<UMI,IMY y:> 00 ood şl$11\1 ddoi gett ~en cnun <1U9UI~~t,. ~le(n ve ~..,.,...,. -.. ~... <lo arllayş Q051el)iW ~ konuşmasn a. nariamadanlesdenen.zyadegerek "" ooele<do bull.flmii!tiil. çoet(a hata; clduqu pes;ll'fl V(llooelltr Oy>;a onu şa. dece-ilin!mk "" sonta<ta annak onu çok d8li lila rallllllatat.gkt COOJOO aile yaşam lçellsinc> zamn >ynnk çol< O oonlldlr Avnlan umann st~ eel dll{)ll nilellot ÇOk orema Baun we b reylen BVf" oam pay!aşrla ama ualotoa toçtr duygusal alof'~ yo w ÇvnloJ bu blraber~kn..'!ml clei)tldlr Çocu< topm'n c;ene.ndo oazoo """~ 1a: stsmar uqmr Bu yuzoon de çocukla>azan l<endllennl guçsui ve tyl tvsse<lelllrrle Ome()o duşunc:esz b11 çocukla elay <~etll ya da onu aşo tayat<llr Oöotmonl laalrdnn gereksiz yere ceaardcaolhr au gl:) ouumarda. çocui)un Ouyguiatllll OIIOyD ç<amak ve onu anlamak kenos~ne yaptiann ho.:l\s.:t bor d<m~ oiwquru!..'cu! ~'"""' ;al< Oneml<lil Çoc:U<I.l ll!l1""" >aa.'!ll onu --tsenn!jb1 çocu.or. mesale ~coyma~< (SeR dnfemvo<um ). çowgu oaşkalany!a kaş l~ mak (Ab/311 hç ooye davranmac ). abrumal< (Son za"" her zaman yarama'lsn ) elay elmek. suçlukl. duygusil aşdam~ (Beni odl~e- o- ) gonollemo<le bufunmaj( (Asla taşannazsi'i ) çal-y"""tl r flülii x epiolel çocuoun o.cguvonon y.i<al çoc;u> ya çn>»apan y da xoso e1meo çn,,,. çnlaşu sald IQan da\llllnşlara yöneil Çocuk yotişhnkcn osta şmartjmamall Her sreoiğ.n 0100 om- boy ooa oluştur mada Lo luk çekobiin yaşamla lg ll ao )\lmsuzlllklar blry mul uz odefell """'9' sloija Stlll.lklll E O lln~ M guç olan Çt> Cllkla """"''~'~ çoc:udatct. ljrulma. yahnl. ÇOCtA. 1tçbr z;xr.yt bzn ll<~ ll'"'iz de\)ld<r Yup!~ Ş3l1lt> Nilll9 &u,_ de(jvnel<ledo Çoa<Uc ~ ~Omz. ul\sk kalan sureç!enrro ll ane baba Olorek ~uqun t.zsrnde cto )'Omayo Qlllomi<l9, obru~ da111anşara y elmektoy a.n vat marm. çocv!)um vaş/lsln Son ctnllm olm.ls n " gbi yaklaşmja aocoee I«Hldoç dunvamzaal< ÇOQJQu doyum!ill<tan oa b<r 'i'!y degld.r Yl1Şa11""'1'<1 bdl<loomaja lol'lcam21 ve <ayganmçow.amaa ~'*""' gonj<uz ÇoQuka<ananmdatukortwve ~rayg>lrmzn soonlufuounu almak bae ÇOk ge,, U>tollll bu kartao ~"""' Ila arlamzdl B.ljklarl! n l<aalana O'Jmak t.zo djhb oo.y g~l. Yaf21Tumoda fazlaca iskjoe g11mk stom<yi. Deği şmaen tep I<Otl<n \lll un<onz 61ldll< ta OO k ama onutsul ntyqifllab OO'Ialll Ol.,...k bczd dm kaijy gol Çunl<s her ~ br 11"..1< ldfl' YUfliOimtlek c:e yweyn()lmoze gcmmut bo< durijmcia Cn'U1cnlrOll oeço... çu...; '"' ulal< bor de()şmce nne D8ba veya opum aa:ahnaan uyan.nr odeta lo.ji111ef kayanoz çnde Sl!<ş.nl1' kulm; Boylece do{)~ ~e.rtiiq.mlz oouc duygularmz Iç du~tyal!ltza h~psactr.l V~şArmnzda yonl aiayşlado bulurlmoy:. BaziGI<niZ ç sss1nltl aayqlarn URt:.lkl:: sunarken oozlanmz da hç duynllll!l!ll!fl<lan geuz. Oysau ~u. bu oç aes duj<ij Itnek çu c:csan1 ht..ron ÇOk ônmlldir Çljl<u :esatl!l c~ - yaşar Bumefa ltasleuq m ~oru ~.onne Dr c.essr deq'idu Çoni<U klliu 1cntune br cesaro ~lyo "'"" vcemr Ama getei<j!) zamanlada ccsu om.~y bilme!< çok Onemildr Unulmaynllrtl ullndu!)umuz ~o~ulallnlll bill dam~ goye goturur Yaşanwndo bloçok alnncta ll<li kilill~r Sna larda bllps olar gençleno büyik çoğuni~u lle yazk ki Olqwcn eksildğnn I<Urfaa olmilkuo nar Ozg.ven kawarro...,... tl;llda ""'""" atan ~ b ~.avrarrw ca AadP. eml<lldor Çvrl<U botey.sec.kç@.. başat <lu)gusun tal..çl ôzgwe< duyguunu daha!azla yşaya cak asnda IQOfl$lnde vr Olan potansiyeli onaya çk.boc.nl<~ ETI< it.) YOAYM IJ

13 ~ \ Icw/l M rt '''' u 1.fi/o::.ojlar!Jli::.JJIIIar öwc in~anof!lmwl iim r!itl!ltrd{rm-tpk rowklrr giiji- 1'( doln ~11111'(1 ()/lljj/ar. lll slltll'r QI'(I:Stllda/Jağ/WIIt/an giimtf'!jl' />e!;/clj,jij'!j(-lli tilcil ll ktlifi lli(!:illi!>iiylrtlilc :!JII:::dla: Biliuo:: ki dgcula rt 111/llwmlcll tl/w kadar yafj/011 açk/awlara, ~iii!/( li ukla!>llll, "gr rrr /.: /)tl, Illi?" ~()/11.': <:iii'( k/i!)ilir/( 111/ll'~i. "(1('(1/)(1 /(1111 /( ri mi:r' di!j( diit;il (/.;!JOili ta<mak. dob,y(/ gf'lc i lfi!jif' An as gr rr-k tliy" kobtl/i ' /lu)/( k.tj(u i u krar 1< k mr ~o rg /a u ak. l ejj ilerleml!ll in "wltji'ii u/1111 1,~. T1pk çocuklam 1 ij(lflltjp J:!ili. ETKILI YORUM "

14 O:ooos s.k<$0< m ""'"" Yagmur yağva Ve ureqnz<iqiu çocucnuz SO<IJ)'<lr W.ot! Dot,_, dog<jvm'r S.Z luzaroyo tonn)'iy , oze l>al<oj)n re..,.. bonoz - o bo.~ ~ "" - bor cunlcyfe yant vtr)'<lt5lftl &n... Ga!lof (>< ÇOCVI< sa//bt olmak~$~& dk yt>... t:loqoun' Ew b C(vp v<(jt Çooul)unuz oo momnun ~"' şoyror kejşfatmek u21!<oerarur x~mayo <Jwam e<jiyo< Be~ dakik~ goçmlldonyool bor aou Anö, çocuk sa hlbi nmuk no ccnclc?' Sz yavaş yava} s ~'"Y"'.u.w: ve "şimd tunlann sras. cel)l bal ana oo v rooe()m deyp elloo bir gevrek S mll paçaoo veyo çan1an luluştutup doiwoo <JaOomay~ çalşiyor SUI'IUZ Çoco.k devam edoyo ~orre nede<\ ~aomu yaqrv<fl Bl yo1 ~ bu 111 Wl ll) tmaaa yam,_ oruda ~ vorl!bf myu. yani _,_ stoycrmu)iijl? ÇOCVI<I"r M< gun l.l!klo larkil ortamlarda onlar '9'1 blhnmc: onlaşirnar OO$nele(1e olsylorl~ kwşl.şoyalar ve onan ön~ gölon Hll,.l. kulaklun ve dha smro kellnijlorle rll\frmaya çolşyola Oysak Ola lçon ulllnnezleole ooiu duny bit )'('lişl<nlltlfl blldl~l lmdoq bir dunya rm?). bi m OlAn l)lon hqo şeyle llgiu bir açkamo,... va (m.?) Orla """'"'" bai giil duruyor. bile sal Mmk w bbsl gellya. Orlara omeee blrnaca gol geen şey4e< ~l<layac&l< nlomsel k\jllu<e tanhse I)OIQ4e<e boz ~-...tz ~ tay.~o duşuion...ocam.n g><~e<o af&. doidon gc)ayuzunun """'"9 tm nedense ~şrrtmoyo Bor yoll~knrer şaşknlq hy<t& d~my genmcle D alo.tl< Atlk at CleOohl t tuyuduk Pok. ÇOC\ildu D n ncodr bld*lenmoze m şaşnyqno/? Şaşomo hayrat e1mo ÇOCIJk SllfiiQonn ve bllgsiz&omn br dşa vur~ blçmlt ll? Çccuktann 1\aye. şaşkonğ ~enon 1<r fl<l oç noo oose oya Birincisi ~ ça0r1<1a G<zem. ça 8Ç8 IGO'lor çkaaral< ~ ~y31.1n ns.n...t kqfodoyotat ~ ar.m.yo ~ ve - bor,., - 1$li'/OfiOJ lkincisi Cl<illn (lorn \lt!.,genh()<> llaoot uzanvoo G.oçek oon. go<unen bizom ep l>ldo~itii.o 0y1e soul<r hahre getiryor vo booi onola lllşl<lk<l onlamak lsrlyxlar ki DU seio< bz 'IOOtkl>iOr $8~113 ~ yenden (lu""'""" ok.rmak zounda l<a loy<cuz 'Oo(<< ~tlol ydftll- 1/'df m? Saatter._, ep ert;e go<t<>f? OJn. ya <JOr<n<ne ben..,aua durai>w mym? G:. Bu """U!d< bl y<'lşlu<ltrr açol<t.r mas v:r çunku duyll<lalo 1ct şeyon rr duzen çlnd yurudjounu. lct ~..., trr rxmr ol<uqoou t:llyouve tu todenle de bll'b bo:;to sorular sonlouqonda lop kefttken suortnrdan. ÇIZQlcdon ba!lso diytu7 Oysnkl Ni.< y nimonll ol~uqu her yetde nsano yar.lotolocoqiiu. aa yapa. blle<:oq1111 ve yanl$ unmln ve epkllelcc ouunabecegn oo bl VONL f loollnr yuzvounr önce ll'lsanooluriijii """" şa~doqofl 11))10 ÇOCUI<II gb-... daha son Cia)1t nesnc>4er orasnda ba(j'.aürt gom1eya boşlav'l) )'(>lll olan ~fett9t' sov<ote< vazoar e.oycrw 1<1 ooğaoa,.. ~ o ana """"' ya13n ac;-~aa.tuetyk~ 'gaçekbu mtr sorvsunun S4J<ck yre""'"""' aca aa :m rort m?" doy du~k yano şa şmak, dooal IJ')Iont boyle olmas gerek d"'" k;obul oomomck 'flll rl)l<r(u teloar sorguinmek o lklürnenfn not 1>11r ol mui TpkçocuklannyaptQglbi Devam ooolln Çocuk lk once n ne. nedor? 80tusu11u soruyor Masadaki abbg gostrp tju.-..? dye so<dlrl)unda 'yanoll"ff'uz. Bu abal<~ Onn Cl!l<ap \'llt dk ama çocuk y1w1111llnd m? Solusurda 'bu tenn t;"' onoml 11'11 "<')'e y...,..,.. sorusu Qld. doqol rro? l.loek çone yeme~ kon.b... ~ b<l dt! v.-meoon. labll<lan yer~ AMet amcaw ~ f<e. drin de yeneom yed~ ~ y;y' "" yetek ona yann v.ltmlf Olutuz çevresndo 1e1 QIJI1 QO<dli(IO nsneeb onun ;o go<eldt!q ve :unor nasil ~u1anaeaov ona anlar m~ <Mui\JX Çoeukkv lik onee bor wş~l~ rat>a~ ornslfldnk fark. doha son alan do <Juşunon tn Manla C1uŞunmeyon.nsa-n arasrrtat< terk aneo.h Doyle Mlllyab..rler Anc.l< r yell~~lnlef ne? sorusunu Y<Jiorooce Ollolmsem~. Belld oruya cwap vttyo ancak cevabn çocuqun çevrwn tonoma ocndoro \'On,..,.,. yo4ui1da hangi bocode """"" olduj)uuz.'!<iill'~ul Ge<9 çocuooo,..., go.. QOfdUOol... lar'ô(j ve bzom lwl!.'ll1dq1tiu...me olgl btg. ed'mes -olay w b de pek mrlanmy<ru Ama ooul\il> nedr"' <f,ye SOt<I<J{unda 00<1 p.'\t1'11ol()mr.t goseebttec«)moz gozu llt Qlltobll~()l. koi<ldyp dolun llocol')o br ~ yok çewemizda. Boytas sovu kej"amij!t ac<cu()unda loi!an"!!'ul çoou i<.& o. 'bon do! btm.. yorum demet< gclyor lqmden 11mo bir düşmtlm Belki rnullltlt lzlo.ol"" psikolojik doyum mu,drcylr voyo bit oplun\ini toşnutoqu mu 110)'0 yn,anm. MllltMDn, arnoç Qdla< br YOlOnl llok!osi m go çeş~h O.Çmlcrdo ve bm ta la g ll y)kselen souta la vo açklamnllrlo çocuqa fade odlleb " Vo bc"'l de hor.omwo yan.t yeni br savyu doouvrlen sanuçta açlllama!a fade~<'! 111Jvada <IÇokla da -bt Çocul< soruça r.ç br ~ O!)enrne<JoOotl kalaso>n ""'~!91 l1issedel ve aa ş6yte d c.yotu 8ef.ç br şoy ml3madm B J de"""""nuo<"y"' " IJznanlal bt'ylt$ tum çon de ror c<an sonrtard< çoculo l);ştan ilklarmamz ger~en fti<!sa[lm vo Oklu\'liJ'IV t>ebrl yqlar. Bu sarularta lgl lk'uii pak ol oevuplu ya!. Kanller l/tl{llnmtt Dolju yanlbelki ae tunmayacago. Bel! SOtlAa '13( stersan btl 1(1 8 oounmonne ~... 1ey21111C~gD Esas oao w ÇOC\J1 lçr onom oan w zoen te<odğo onun aoruarn ret zaman conromeve hal oououmuzu ve bnhkte yan uromak çm yonnda ofdi.içul1'1\121.1 bolrmso VO 111$WIInll8<, Ot!QII m? ETKILI YORUM t~

15 ) 1 - JUD0 1 DA ihilas KOb Ji istanbul BiRiNCiSi ;?.;. u;..a'<.. r ('m r<,şi r Pr,.:.rw g'ln il ~lrr(j ii'j)ii'r/1, uat lr t.wmhl ('tmlr rijji I.AtJc.~.}uiiJ misalakclamdc flln~.a:ul fi e m aclatwlcr top/cu/. Son dörl yd 1 ihas l<oe~ l<alq(j milsaool<alada en ;ok madalya alan Ol<ut llnllan<n ~orudtj Kasm CUma es w Pazar gonleonde Suanbeyl'de yapolan lsanb<ji Cwnhwlye Kupaso,v. do mosabakatannda ~ toroc;~"'nde lvas Kole yne madalyajan toptad Beden e(mr o{retmenr Ayşegül Aygur yonatmnde çal~n okul udo takm 2 altn 5 gumuş lo bronz ma dajya ne opom 17 madalya!<azand Yai<Jaşk 300 sporcumr l<alld>o ve Ilk iiğrem okullan a asnda yaplan maçlar büy\k çel<şmeyo sahro oldu Mnll< sporcularn. son zamanlarda popoiares artan~ sporundak loi harokelen tuyuk matarole<e cra elmesi her kesn lakonn!oplad Beden eğ1m «Jernen A)l1eglll Aygun 'Ksa br za. manda yaprc)mq yo{un çalşmalar semaresn verdr geçen yllarda oldu{u gb islanburda en ÇOk madalya alan okul olma unvonn surdurduk Bu ba ~rnn devam gelocek." diye kot~u. Altn madalya alan 6 renc:llar: Ilayda Unvonnş SPrm Apak Gümü' madalya alan 6 roncller: Zyoep 8lgiç Ler.e Esen Z~ ~ Raba OzdoQan Mutote Goenoğ!u Bronz madalya atan öqrencller: MSNe Kurul Nurhar GOI<aş Gamze Aslan Meliko Oem ot Gamze Haçer. Oll\lba Gural wno Uçar loqba Oz~ Utfye Beka. Zeynep GöronoOlU ETKILI YORUM ş

16

17 Türkiye'de gun goçmyo ki lik w nr dereceli okullatdan şddet hilbotlen ge. mesn MIUI Ei)ilm Bal<anl() i<ororon uene gderck ÇOI< cdd araşrmaat yapyo< Toplum mal 01nJ4 f<ii'1s yetlef1e gençlere utaşmy tedllleyen Bakan ~ emo. bt gcnçlok çn. ba!jlk ~ğkur\ltnannçabasiçrdll Oze Bançe- llllil$ Kol&- ()Qtenc iimslcs BaşkM Kull\iWI Uçol< ~ r:en setepeo ve ~ ç.-. nee y;p*las geei<l>() 11r lgl. 1111as EQhm t<urum1an Gtnel Mld:l:u Hamo Koç1a yapll) r0p0r1ajda 1U onem noi<!glara değndi K.U Sayrt Kcç son Z9matlao.1 OI<UI Jatoa yaşanan ş1ade Olllyl&nlllfl seoeb sll.cened f> H K : Tukye<le Okutlanmzo hat yl 6 bin şdde olaynn meydana gcld(o M us mercer tararnaan dle gertmşr Medyaca aa su elll gundeme geliyor Çoomu yalnzca kolluk kuweene bo rakmak dol)ru o ma. O nce to bat ak lqn kaynağn ku u nak 101 n Sevgi ollam n htutjru kljitu doqe<iorlrnl:l O lumlu ~~vay, ln sn olmotn greqi olan lomel la!jla bozan bu tjiddel oly1arnd~ son yllarda alşotdu!)u gozonmekloal Okullarda artan şiddet olaylannn lamelnde llellşnswk kulwsuzluk ve sev glsrzlk vat Ulkemozn lam egllm, kunu 'il! ~ ne 6ahlp bölge ve keslmleonden getmş olan allelern ekonomk 119 sosyl yolllerden yaşadklan SOI\>111& çocuktannn uzernde olumsuz oko btrl<rmldadr Nas4 u gençl<k ~brmelusi)'oiiii) Nasl bor gelecek tei<jyoiuz? Yarnn dmyasnd genr;letn yen ne oaca<> onaya bot ~ koya'ryoru. Gençlerrnzn onure dunya ~ yarşacak l>edelie< k<yamyouz Haçi k larn tem"' ecop, h.< ksel 11\ltyaçiann gderp. o1<u1a gondererek et:evoynk goremn yerne goooyor Zlll'lneoyoruz. Gençl< kend konurunun fon<nca ceq~ Yeteneklern ll lme vo kullona:a yetersz. Çocul<Jannzn ço{)u sorum luluk arlay şona da sahp de<)ll Y&piklan zaal eylenole~ laknd deqiiilt Iyi borny olma billncl. bşl<al an nnamn ve empa~ kurma korjsundn yot orszo Karşlaşlktan sorunl n ş;brtn çöi m ar&ma ve bulmooa lşte<. iler. Ken<ll ya şunol;ln OOremenlen ve aleleri:ln ovsiyesl o:joo<ullusunda pt ar:layam yorlar eeo ete sorumluluk bilna yetece verlemed( ç"' d.tjyoi bulun bunlar K U Uyuşurucu e ŞIO(Iel il!8.smda /)lt oa~w:rmtpelp H K \JyvştUI\ICU toplumun ~. geeceomzn en buyiji< etlot<es UW$..ucu ~"'" ok\marntzta btnkte <IMmassl<nh ve uzunuvenc:: Uyoşn.rucu ve ~~ Bonla botoome parael m den k txyuk p<oblem. Madde oagm hl ()nlan alkoie s.garacan oyuşurucu h&plan kadar uzanan boyu!< b ye.. p3z8 Aile ortamndan kopul<lok. a.eelyle y geçloeneyen çocuklar çareyo ;elelflfe s{lnmkla buluyot'la Okul!actakl e{m. ale lelycsi ve al<actaş çevres lazlell l çocuklarta akvye edl medi!) ç.,, goçterln aosuar çeoe uyeleri ve uyuşu ucu muplelalan oluyor Ayrca medyann garllm ve şidde e prim veren bir yuktaşm da gozenlyo Okulladakl ş ddet otaylan aricasnda uyu; uucu çelolonnin bulunouğu basn mzn say fntnnna da yansyor Oğrcnclcnmz bu c;eeleroe çok kolay ~vlanabilyor. ôö rot-.clor iliasnda ~ara kullamm orannn çel< yuksek odu(lu bhnyor Sgaa kullanantar arsnda oyuşurucu l<llla nm ca yaygnaşatlyor. O)iencenn OkUlCIM kaçarak veya Okul ÇII<JŞtn(UI dskotrua n~mel knlnlcre gtdstek IJ)'OUn olmayan fllkadaş ~es ~ sndo uyvş!ijfucuyla ~ Vellle QOOJkJ.ltno ne 'f"'i', ne tçtp: l<imle a I<Odaşl i< Y8fi't01 oş vaklern re<e0e ~ di',1' rnlfalca ranasz emecen wp emeliler veş.ayn ve lerl okularcia sigara içme y~ 9 alkol kutlama yaşron o. ovutoua kullanma yaşrm ise e ndt( r belonyor Yeş.t;y Camye~ bu konuda M ~ E~~m Bakat~t'na yat dtmc olmaya ça~l: Çol COddJ br gaye JçeriSindaler Yeş~ay Cemyet Başkan Musaa Neca l Öllatua. bun. don 20-s sena aw... UyUşturucu 1& lakell ve şddel n. Ulkemizn kaps>nda oldul)unv konunun gcnçlenmze yonehk çok ckld br tohai unsvn. ocll~un u sytodl).ra bazdan bu ongon.l o o telakol lellalli) olarak gor muşerdl Maoesel, say n özaura'nn o Oot~'- -"""" ()Qoono ~ i<uahn Uço.O. INas eo-_..,.., GoW._... l<.o:.. yc>!9- ~ anan tum lontavmrrr'q CU'c;W~ Türkiye, son günlerde, okullarda yaşanan şiddet olaylarn konuşuyor. Kamuoyu okullarda şiddet olaylarnn göz.le görünür bir şek ilde artmasnn sebeplerini merak ediyor. Uzmanlar araşt ryo rlar. lik bulgular kendi kültüründen uzak laşan, hedefsiz, amaçsz gençlerin şiddet kültürü lle yüz yüze kaldğn gösteriyor. ETI< ILI YORUM 19

18 zamanki ongorurennon de ötesinde bor teni<e le lcarşo lcar1jy3 oldu{lumuw tp. ~ Sadece v~ayo çalşmalany!a u meselay Madan kallramayz Dellle!m.zn bulun kurumlan blr.i<te hareket eroohcfr Bz yerşlun1e11n se. destel< ve lgls bolinci r.ereoedeonemlcjir K U: PeHocam /'l)fj(jyamn do{j/uijal> Ott etl<lsold~u ne dei9ce do{jru? H K. Kon rolsoz ve ş ddel çerkh yaynla, lilmler. dzler. blgisayar oyunlar şdce11n sorumluinn arasndadr Gençkr ve ~uklt o orz ve lilmlarclek oyuncular gt< dmanmaya ozenyo<ar. Şooetçeen yaynarn tacklncten teza One çkar mas c;ocul<lanmzda özenb Oluşturuyor Beş cjuyu ~ meşgulse. laloy1e nsan def'l<!tl duygusal canl da o aarda etlulenlyot c.selik. ~ u yuştuuaj çonkl sahnelen bulunduğu eevzyon pogtamlar gençlen l<ş.lklennde ve btlçllnda şidde duygulannn yotlşmeslne sebep olabuyo A bal televizyon Izlemek, bilgsayar ~macrn dşnda kullanmak. duygusal bozukluk. k>rku ve ondlşe duygularnn gollşmesrno sebep olabllyor. Okuilada yaşanan şdda. uyuşturvcu!\ullanm, oçkr ve sgara glbf kol\1 alşkanrklann. davrarw bozukluklarnn allnda zararl lv pogamaoon ve nternet Stelemn eus.n ce QlduOu t.nen br gerçeklw K U Pelu O{)renc..er oluj/iajda f}inoode mn H K owa~mz guven~ olmal Gözden kaçan br aynm guvenlik Sağlll. pskatok. sosyolok. duygusal. ruhsal, k" şiso Ckntakrnllk omrn ve llzk mokan gwenlioinln anamad{l kurumlada ooenclij<n başans oldukça düşlik Okullarda kişisol govenllk, sadece kolluk guçlon ile eo{lallllma Mosele ö{)ren Clen poansyo suçlu olarak germekle do çozulemu Bu konuda relberlk eg~ m almş O{lremenlenn oğrercler1e daha yaund.m f9 enmeocn O{letmen o(reno ~sn ÇOk oenoe kualak. onun ounyasna grmeye çaşmas. lazm Allelenn multa<.a CICidj ua~. do{jr'u esr.>k -etmes oeekyo Giivenll<!en sacece. pols.ye tedbitleti atlamayalm Küvga ve ~lddet eylemlern önl<mek çn. başo dared. OOretmen ve d!)p.r parsonelin omek vt model oluş. umm gcrokly>r Butun çalşaniann oak bir ulun. disiplin ve prensipe anlaşmas goekiyor Çocuklarmrzrn ald sevmas okjia devamr ca>p llalo gelmes.. okul Içensinde sevg ~0<1amnn~ okulatda genel guvenlorn ~ $ bo1o 1ÇJI'I<le sa(jlarmas cnem arz etmel<led r Ksacas okul sll\lll>rck gdlen. ozeen br mekan olmold. K.\J; Okul/atm fiol< y8p.s ne cterece öneml? Sosyal ve sponll nlltn/flrt ehsk fiğ/ önp.mh [)l sebep o/8mk gljsrerilebitir mi? Şidde oluy/aj verin<je ownwn erkisi v;vmkjr? H.K. Okullanmzn genel Fzl< yaps ogenoenn rahat~ ders gorulebecekle sosyal kulluret 1111 spobl elt<inlildenn yapablecel<le t<r Ql18ll1 OWŞ Iumalt $ond me-.clllal olros ge<elren Sl!lllyed<! se O()<eroron defsi a!.el okullar unlvorslayo ôi)renc:j yeloştrm konusunda dioer okullaa go o 1-S kat doha başanhlar. Sebebi de O(ranc mol<ozll br nlayşrn yannda lzl< ya<. snf rrevcutla, yelkn dar ve oğrom kadrosu eğhm ogem raalryeucrnll1 al<b ve l<onlrou. çarşan d{jer lozmeu ve menu kaarolarrm eo 11m o(lcm 0<1amo ~ llfllui'1 Oluşudl.t Bu :urum. 4-S kal aza şeldnde t3d0 ctml$ QlduOumuz orann oluşmasna ka!lu se)tyor EOUn baş& "s ve kalites yuksok Okullarda şiddet olayianna!azla rasllanmyor Oe oku~ larda şddet alaylannn yaşannamas eğillin kaltesinn yksok omasna bağl. Bmda, o~ullardakf tl~l şar ann Lygunugu, şnr n&~~cullannn 1511e 22 ögrenci arasnda olmas, görev alan öi)retmenlerln Ovenll. ceos ve 6ğtendi<ny1a y leuşrm ~rsndo olablmelernn t01u buyuk Dolaysyla ogrencn eoermenne o:w saygs sevglg kay txnuvo< bl:krs ~ K u Ot<u&.nn uzenne tjuşen goreylei nelere}.r? H K M lll EQ ~m BakanlQrrbl\ yeni br QU' iim var T~dek tannmş şatsyeller, kmlk sahbl unk1 sannçlar, şiddetli> zarartan alelee ve çocuklara antara:aklar. Çok do<)u ve yerinde br kta Oku~~;tmu buyuk du$un~blen nsanarn mulluluquru lledelemş. m. ve ""'""" IOJIIUri.nU e-.rensef OOOelcn ;ode 1<oruyup geliş en.!)lig ')'i ekll l<ullal\ablecek ourya çapnaa nsanlar yeişlrebolen renk 1111 yoct1 eknanma sat p br er kuvm olmaldr öncelkti olarnl< okullarml. uoreno duşen bu gorevieri oksksz olamk yapmak mclu lyetidoler O()rorncnll!f, duygusalilll llnsol golişimni dengeele tutmay başuan gcloce(ie go vele bakan ve hor.rsauo glşmeyi göev bilen gençlere de$1tll< Olmaldr Reh behk sevslerlnn ooenclnn "nl oamrc:lşncla da ogrenmeye devam etmesi tçn poele< oluştutmas geekmel<tedlr O)rencler torbrtonyle ve oğ nuenenyle ~l<lan ve usesrnderl geleme<l;lden SOI\IliM rehber O(jret menlerne w olwt yone(lmlenne lle!ebjmej sorunlarna çozumer bulun macr Gunumuz raya sandonran tek tp nsan anlayşndan gotorek vukjaş. makadr. Sosyal. duygl~sol ve zhnsel yonden gelşan gençler. opluma laydal breyler alatak yoşmeklodr Çocukla nmzn go>lune. buyu\')uno sayg. kü;ugune sevgr anlayş yerleşrmeldr Sağlkl Iletişim kuratoo. kendne gü \lenf olan gençjet yeşt mek g<cewruzdr K. lt Pei olul.naiarflrll elrs flll(}l(? H K Owllarda saqi I<J ll\)ltrn-ll(jtetm cnamro Olu llla9 çrn lllk yapnn da uygun olmas gotekf ()Orolenn raha ders ve one H us yapae&o oi)tse oyun la oynayat<leoei) onarnlem tulunmas. azrn, Her çeşt lab>rdtuarn, sosyal et knlik alanlarnn, be<:len eoiim salonlarrnn. açk ve kapali spor olanlarnn t>ulunmas ogencinn Ozk ve run ge ffş.mn tamamlamas çn çok onemli faktoncrdl. ()zer Ol<ollarda tunor mak smum sovydedr Fizki yop.nn dşon da oi)tm ve O()retm kadrosu da çok Onemil ~e:tncn~enn alan blg s Y"""" ca eqm b <l<>rne vakl Olmas OOr en csn ve ş.. çok~ gctekif KU: Aiefflll lxi e)<ld71 SUteCdJ(je/(1 yen neor" H.K Şidda ve kotu alşkanlklarn on başndak bnrayc kurum aoo.r OOren clenn başars çn ev duzonnn hor bakmdan uygun olmas gerekr Özel ETKILI YORUM 20

19 lkle evdekielevzyon. neme. cep tee. lonu v b araçlar konirol allnda Mulmaldr Çocuklann başarlan desleklenmek. o()remeoenyte lebşm çerisinele olunmal. ÇOCOQa ~ davranşlannda anne ve babalar utarhlk serg~emelidir Ailelerde sevg ve guven ortam çok öneml. Çocuklan le sağlam sevglişkisi olan. do()ru ve yanlşlar C)ğreten. dav ranşlan Için uygulanablr kurallar koyan. bunlarn uygulanmasn sağlayan ve çocuklarn gerçekten dinleyen ebeveynler. onlarn sa\')lkl br ale ortannda yeşmeslno sa()lamş olurlar. Çocukkendn aledo mutlu ve huzurlu hsseme~ k. aledeki bu guven ortan okulda da dovanes.n Egitim önce o lleele başlamal Eğm once alede başlar BUtün anne babalata seslenyoom Br defa gorev ler nelerdr? Hang davranşlarda bulunmalar lazm gelryor, bunu iy blmele<i ncelemeler gerekiyor Şu anda yerel yönemlerde, unlversleerde, bizim kolejlerimzde; Cikl anne-baba olma se minerlenverlyor. Bu seminerlereve bilgi aklarmiarna aleler brlkte ka lifmallar. çocuk yellşrmo konusunda üsl düzey de blglenmeller Bu şn en one!q1) çozum ye< okuldur Her1<es kerkljk' sorgulayacak. oz eleşr ozeeş., yapmayan yeşklol ocuou çocuounu y yeşlllll'tle! kun Olmaz Butun anne bat>afa lann ruhunu bozucu. psl<olok n bozucu SOylem ve davran r;onmaldr Çocuklara "Sen teceremezsn, tecerksiz. sn vb.' sevmsz ve negatf yükiii kelmeer kullanlmamalcfr. Biz yetişkinler daha ly bir ornek olma~\ Y çin, daha faydal olmak çin ya,trul:~ rmza yardmc olalm Bz çocuklarmza yardmc olanazsak, onlar fizkan hasta olmazsa te ruhen hasa olacaklar. Şu anda Avrupa. uyuş.rucu belasndan yavmann kurtarmak çn çareler aycr, bu baakan kurtulamayan a.leler kan a{jiryor PskOio,t< sknllatdan. flhş belasndan. şddenen. uyuşiu<ucudan k.. ulmak çn çareler anyoflar Bzler daha şanslyz, çunku güçlü br ale yapmz, zengn br kullurvmuz var. Ancak ale ve kullurdeki aşnmalar bz skntya SOkabilir.

20 K.U Pe/(/ Şiddete çare otarak tltller oneriyoo;unut;o Kültürü m (lu saniaim H K Çare az once s()y!oo:\'jm g.o cozm l<ôkjer vu ylara cayanan.ena Joğru kolitil blrkjmlm. güçlti aile yo. pmz ve kmiiqirnltcjedi Ool&~ CuJr rnde durdjqumuz zamar daha Iyi b cjuruma genz Bunun a"" özende çz. memz l.wm Anne babaya sayg. bt). yukler e sayg kuçul<lere sevg kendmz lçn lstem&d{ml.zl başkas içlo de <'>lemamek, koorllmz lçn lstecji()mll ba~i<as lçn do slamci< Bu bizim kullvrumuzun demll<lennde ve butun salha lamda Vilt Ş.mct bun.' emp;;l dfotbt Bunu ç:selleş~en nsan kôlu olablr m? Şddet ~and kulur ve de\'jerkrmize sarlaak öol onr Bu şin çozumu b" Bunun çn e()lr çok oneml. E?lm de a lede başlar, okulda sur er K U OW ~~ eğmmrn otj pel< neiflf'l H.K:IU11iye'do okul önces. eğilim oron t;ok duşük Anasnflamz:ta çoeuklrut mz mutlu swgl dolu bir 011amda paylo.ş may yadymşmay 'V'lOi doqruluqu ~ OOenrool<ledi BôytecQ ~ t. yaşarmannn saooo lemellen bu 6>fl l larda allmakladr Ol<t~ onccs e{lltmnl yuoll alamayanlot bu vaslladan rl()k. san yetişebltyor Eğilim anne karnnda başlar Gelece\'jm12 olan ÇOCUkJattm2n sa{ljl<il ve başarl b bley olabmeor ancak e(illmle nümkudür Anne kanndo (!(illi me baştayan yavrulawnt ae çnde $ekllenmeye başlar. Aleye e()tlmde yao drr.c Olmak VII yav\lfanmzj ~e.me ctaha Pf' hazrliyal<!rnot çn nasonf.ana buyuk gorev!ef cfojşmekledr Çunkl, zlhlnsol gollşlmn% 706 yaşna ktdr gerçol<luşr OKul Oncosi ylin ~un yaşamnda gelşmin hznn yuksak olduğu 118 Klş~Q;rnlçmlendoQI en oremjo donernd< 3 yaona kad.1t br çoeugw beyn r;. yeşl<jden 2.5 ka daha fazla çalşmaktadr Okul oneas e{jm pranlar le [t el mşlk duoy paralellik gosloryor Tu!<yede %15 olan okuuaşma O<an Almanya de %90. fransa'da. 00. Sutl'jede %!1dur Medya sorumluluk sahibi olmalt E!)hm; ull<emn en mohlm IlC edd daiasd Alesne. devletine ""'letne \ll! insar()a 'do{lrij' fetllet l<azandormalc adenn eq11m lwrumfannn ne<tyann Slllol toplum Orgullerinn kscru her ~esn onak (IÖ(Cvldr Medyarnot yayn. lannda sorumlulutdarnn ll<l ncnde ol mal. şdoa çen kormosuz yaynlar dan uzak utmajdf Blgsay81 oyunlan, t<orlaomhlto çocuklarn ç duryujarnda ykc sonuçlar oluşt.rablyor Malum dz ve llmlecjok ovunculargll) dvnv. maya çaşyor1& Oncekll olarak yazl ve gorşol besl: organlamdalo şddet sawetemn Otpoenmes ram Yen resl gotdtjoundon ço< aoeryor ~ m Dfllmclerl dnlediqmz ve kilapanne okudquu~do y.n yellşan tryror, nsanann soylemlerinden çok, yaşd~lanndan ve model aldğ laşlem awlardan olö<lo!ndqni göruyoruz ~ s<ya yeşknler {Je"9lere yaşam tanlar learnokolmal<jr K. U: l'el genç/e'"' ()ayma duşen/et oelerar? H K Toplut'nda ve aiooa durusuut<. ve leaaka~k Qto dr!qlrlet one ç.llrn41od Gençlermz. Turkçcy doğru ve etkl kul anmalt. anadl yannda en a br yaban c dl annal gb kullanablmeltdr Kooa. foe eden eşm kuron. I$D Ij) yapan. onşma ve sorun çozcn llor~et Olarak yot~meld ter- B:lmsel r:oşonn. anlayan aaşoran Ineeteyen eeş~er. sorgulayan VII yorunayan bir onlayşk çelşmalodrloc Hel<larn ve sorumlu luklato'lr ttrne~ çevtesvf> uyumlu.. mat akutmaklan ve öğrermel<on zevk almaldrlar Gençlenmzin tg teknolojilonr kullanan, ~reter ve gol()()e(llte yon v;ren blroyler Olarak yollşmclei oa recmel<tedr Çocukatmzn m IN manelll ahlalll..<to kuore. oosyalllesaral sal de()erlare 0rem o.11rmetern sa(llamak miii kol\or dlr)-gu w duşunceter guçler<11rmemz gerel<lyor Bl zorgn ~ullrumnlo nsanlara yardmc olaca!)z utul< <c;acagoz, o guol duq<rter mozle gerçjermze do(<uyu oqee Ce\'ja. San.r; gençern her birnn doq1u brer tedefi ornal. azmle, ylmaaar o lledefa gden yolda em n adnlara yuumefa,~er Mlli, mnev degeriarny ozum semş. bnm ve ~ yara1anan. evrenset de(e<lere oağ~. çaomzn llu ya~ana cev a~ayan. gr~mc zrmse. bedonse ve uhsal gelşmtamamlanmş gorçler yollştirmollyi4 B;ll'lln hzto yentenerek uralldl)t ~ - brey ve oplunun IJ'l'-c bl gye ulaşma. blgry kulanma ve uretme bece<terne OOQi bulunmakladr Bu becerern kazanlmas ve hayat boyu sur durumes DtQ uremre aaya çol)daş Dr ağlm gerekimei<iooii IŞIO bunu başard'l)mlda Mustal.l Ketn.ll Alallk'un tedel gostetdqt "Muon mede nlye $CV!y$Snon Gslüre ç1un0y başarmş oaco() ETI( IJ YORUM 22

21 D: ~ilk fi Çitlo Çonk,t}C't i:~timr' li~ im re!jiintemh,ri. l>ireu ingeli,~inind(l r~ cm/i bir rol O!JII(IIII<tktadu: Drgi~el ct!}(/1,~art/an. kuşaklor tr<l-~llld(lki fark. hir 0/l('f:-ki k!iakrcn öğrenilc/;ilgilc :.lja!;all<lll kültiir 1'1'.~osyo-rkoonik dii=:.ey anc~lalcmll ~~x uk yet i,~ li n /If. i)i~ in ~e!jöiiipii lt>rinl r'tkilp!j<>~ JakWrfr,rdtJn l>irka~'lflll : Çocuk yetlş.rme biçim ve yöntemteri l:oeyn gelişiminde önemn bir rol ayna nakad. Değişen tayai. <IJ'IIall. kuşaklar arasndaki lak. br Onceki ~uşaktan oğ enl en tlgle., yaşanan IWiür ve SOS yo-ekononk dozey anne-babarn çocuk yeli şlrme biçim ve yöntemlern >tkileyen!aktorlerden blrl<açdr SUntar anne-baba nn çocuklann gelişmler ; uygun o~amlar hazrlamasnda el~ e- der Tüm bu qlkllere raomen lik bebeklk doremnc:cn başieyarak çocuk ale içmde si!viidiğnl, kabul gidüoinü ve gövan duygusunu hssedebilece(ji oran"aa lhlyaç duyar Yanl ş Yola Dilşeblllr Bu uygun oramlan oluşuran etmenler. den biri de kullanlan dildr, yan llei!şim yoll'adu El.l<ili olmayan llelişimin kullanld(j aile ortamlannda, çocuk aile için- oo ~bul görmediğini ve eniaşlmadğn tissedeceğllçin bu duygular evdqnda arayacal<h Böyleço uygun olmayan a ~daş gruplarna yönelecek vaya uym flroblemlerl yaşa~cakl Umanlar, l;o ouklarna aş<o müdahalede bulunarak onlarlt lellşim problemi y8şllyar allele rin dikkatn çakyor Işte. o başlk atnda yapld~ lal<dirde wcvl)azararvmendavrruşlar ETKiLI YORUM ~

22 Emretmo. y6netme: Korku ya da akt! d enç ol uşturablll. Soyie<>anlern eso oanemeyo oavo eoebili syan~<a oav artşa ya :a ms<iiemeye yol aça011r. Uyarma, t ehdit etme: Korku, toyun f$e meydana geeblllr Soz konusu sonuçlam go<çekten meyd;na golp getme~t r denemeye yol aça. gucenme kzg rlk ve syar'kalqa sebep otabl " Ahlak dersl verme: ZO<unlolu< ya da suçlu&lt< du)'gu$1a.wl """" Ç«tl!)u dururoonu daha ş;ddelle s.mnmr..na yolaçabl, Öğüt ve fikir verme: ÇoroOun kendi <Oblemleoo c;ozmelc100 acz olct(uo omaedef sonntu butonoy:o ~p. değş ~ ç6ljmle< gel"p dencmesno engel olu Mantk yoluyla lnandrma. tart ma: Savunucu uumla ve 1<ar91 koymay KşKrt ÇO{)unlukta çocul)un aleyle llcllşml kosmnsno yol aça. çocuqun kmdnl toçet~it VB yotf'! sz hssemeslnc sebepol4bltlr. Ya r g lama. oloştl rmo, suçlama: veersziik aptallk. vanliş doce ten dme Mtam a~r. çocu~un azartanma korkus lle lletşmt kesmll$na yol nçoblllr ÖVme, t eşhis koyma: Alenn bek lonlilonn n çok y\lksck olduqunu ma ede stenlen davranş yapl rablrnek çn seytenen çtenlkten yol<sun br manevra goo algtanao çoculoa t<ayg ~urablr Ad takma, gülünç duruma düşürme: ~ lendis,. c1eqc'sz hisse~ sevlmeôğ kansna varmasna }Ol eçablr. çoc.oun ag.amasmca o..nsuzei<j ~ moydanagetnr Tahlll etme, te şhis koyma: Tehd1! edd tedltg ne<lcolabl w başaasalk ~u uyamrab4t ÇOCUk llendsinl koumasz hlssedebl< yanlş aniaşlma endşes ~.,e.ş.mo kesebilif Konu değiştirme, Işi alaya atma, f 8k8 yapma; HayJJ:n güçtökle<i ne savlllmak yerne onlardan kaçnmal< gereku imaj ma edilebilir. çocu a prob IAmAiZ onems z saçma sapan ve geçersiz Oldugu anarn vetobil Çocuk b guçi.ime ka şlaştqnda açk davra rmakttn çekln ebol ETI< ILI YORUM a5

23 o a n J lrwa/am.~oranas/a lir/iktr f..'l'ifl r so~'>-uk al!.,rttltq-mm aöriilmr sk/{.r do /11 ::./a..-,:~... ca... "'"" '-'... a111!j(ji: /Ju aijianlcla!>talk/ardw /.:mt11muk irili lwğ~klk.~isu 11ii l:"if/c ulimr r 11 t lkili!joiu!j( tt rli n r/( gdi IJCRit tu/lt k.. A:or/Jo11lidmt, pro1ri11. riwi11, u im m/ c lj arr</a clwml~i ontfjianllt d lltrli liiklltlf /.: r11'r ksiymlardall krmt11wk iri. o ~ ~ ~ ~f /Jii!Jc'ik (itll'lll wyu: Havalr soqud<ikça bwşklrk sstem de uylta Bu necenle v\oudu kşa ha rltmak adna bcslcnme şeklnz değş llrmpkt& fayda vat Kişin ne ur oesulenn. nang m~~<~a~oa ru~ewnes (leleklğ ile llg l. BesJetme ve Drter uzmat Dyt Seç.J Kenar şu (lnenllttf18 bulrlf!d Bağ şkl sistemini güçlendirmek Için hangi besin gruplar tilkelllmoll? BaOşklk saemude vamn ve rmnerallenn öaml ÇOI< ouyuklur Son yllarda yaplar o.roşrmalnr, wtloksidlll' vlla mnierin (A C, E vlmlnlet ) baqşkllk sistemini guçlndrdl)n ve hucre ara, doku h3sanr yol açan madclek!nn vucji\an uzaklaşrd(),.. goslcll'tl>şi~ 'l\mlla su Dalk spanak tay~ç. kayisi gb san turuncu ve yeşl sebze ve mey'jp.ierde ttp.mn A 111tamn gijçl(i bir antoksdand vucua sa"'-'"""3 sislm rde g<)r911 a.r. fet> los yapmo ve antkx< oluumuru aru boylece eote~s;yonara karş wcudu koru Bagşk111< S>Steml<11 g(jçlendlrmek IÇin koyu yeşil yaprakl sebzeler ak lu~e tlmcll. le gün 3-~ ade ku"' kays yonllmoll. halnda t 2 kez)'ijmura lul<eillmollve ayn uma" ds kajtel proeln 'itrl(ilndcn dolay dlzenr sul urunle<l ve sut ~~~tmeldir C vitaminini doğal yollardan alma.k Için hangi beslnlor toke\llmell? 6nemancoi<SdOOI8rdOn bor doo<!i ooc "'lamnodlf C Vl.Ynoni vo<iis engelley>cor vuo.ji\an zarato maddcll>rn atl. masro saqia< 'lljcodu bal<lon IOK$10- Iemlder korur savunma sstemin (lu<; lendrr Yeşl b<ber. mydllnoz or e. roka, karnabahar. spanak. ponakal ltmon. madana. kusburu goi besnler ETKILI YORUM 2$

24 oolru1<tt1ôa O v~mncerr. E vitamini ne kadar tüketilmeij? Fudk. cevz ba<tem gb y~lllol>umar. sm yağfal Kurubal<laqlle. tann gbi besinlecde bulunandi!)e.r bl< anlioksidan da E vllamlrid~ E v!tamiri <Je güçlü bir anliok;i<landor ve bağşklk sist~>mln(); görevllpi Ymekl01'e sv yağ KOymak, haftada 2 ke~ kuubuklagil hahada 2-3 kez 5-7 lndl< luketmek 2-3 cevz tukelltl ll E v!lamlnn ir yeten kadar alm sağtanabill Soğuk havalarda yağ tilketimi nasl ayarlanmaj? Yag ukelirrunin rrklar va çeşid Da ğşklk s stem Ozeruce ekifidir. Gunük lukeiilen yağ mktarnn rez1a olmas bagşkl k sis!e!il'llnln basklanmasna sebep OllJr Bu yilzden yağ tul(ellml I<JStlamal, kzartma. kaynat cps. pasta, kreta glbl yağl leşinlert likalroekten kaçonlmaldl. Balk, balk yağ lnd>k vo cevz.de bulunan omeg;-3 yat) aslum ise anlloksidendr ve bağşklk sisteminin güçlen:frilmesin()., ekl!ldr. Ayl~ zeytinyağ, fndk yağ gibi sv ya lada bulunan omega-9 yağ asiilen de bağ şklk sistemni olumlu etkiler. Bv ylden all ada2 ya da 3 kez balk, 5-7 tndk 2 3 :eviz okeumesl, eyllrya{ll salata ve sebze yemeklerinin her gon dtlzanll yanmas onenlmekledl Probiyotlk ürünler yararl mdr? >roblyollkler : bagşklk sisteminin uya ll lmas. barsal<lann enfaksiycnlara karş korunmas, unmünogloblnl ern (savunma s;emlnde gorevu) yaprmnm an.nl masna, mnunoentlematuar hastaliklarn onlennesnoe eikli:lrr. PobyotK çeren b~ nlern {yoqun v.!>.) :uzan lüketmes vucu aç sndan yararldr. Besinierin dşnda vitamin tab telleri kullanmak gerekli mi? Vtamln- mnera l ateerlnn sagjğ ko umak çn aoktoru OnMsi d~nlla Kuf. tarulmas yanlştr Çünkü baz vitaminler vüculla depo edll'llaktadir Fa.zlB kuttarml<arcij)erde fazla depqianrnsna ve boylece vüetda toksit atk yepma. sno yol $Çabllmektedi Ayrca vl!anir>lerir llllla atrms böb<ek taşlan gibi sal)tk problemlerine necen alabilmakledr. Doğal t>eslnletden alnan vltamn ve nineraern vücuda yararlan daha fazlacr. Aynr;a doğal t>esilerden sa ce vllai" değl ayn anda posa, karbonlldrat, volamn gb çeştli besn gruplarm da br arada alablmekiq)'ll Ookto a danşrnada1 surffi(t vtanun kullan iin doğru de{ldl

25 C't/,1 l/ ~ Çocuğun uz em a1 uru n Ç"oc~-uu:: si;:;l bi t;< ylcr rmlaur/.:t 11!JU da/.:( ndi cl!j~'lkmu.~i::inlr pa!jil,~r/.:m mu111tlnk< dinlc_jill. B danm,~u:: w w.!ii::.i11 de karşdaki /.:i>ikri dillllilin t'f dt!jgtlana Öll( 111 r-rdiği11i::.i wlata('(lktu: ~ J< I(ğu:::a kitap okjjuii o/.:u(/ittiktn!iora kitaptaki /.:cwc/.:u ril ri11 d,yg11 t'f liişilmv il ri lukkrulaxx ul-.'111111:::/a ko11. Bfi,y/u'! /.:crak,rill dygttrf dli,~lllr t,~ii ( c>rgtlltt::.w 111 /.:adar (tnlrdğ lpti_(jia,~tf!ll kom,,llllda.fi/.:ir sr/i/i o[lll'!ltlllll ::. ETKILI YORUM 28

26 Çocuğunu:tun doğdu ğunda em pat ö:telllğlne sahip olduğunu biliyor muydunu:t? Pskolog Ayşe EvliQ<>Oiu ÇOcuk~1rn ev da Okulda ili!..evyon yoynonnda şddee mauz ~"" be4noul< "Gutlmüz dlnyasnda çocu.ar CWdl sol<akra hana evce şddei olayla,. t:orflbf yaşyo ya da 1-hk e<i'v()t Gcetek iji an~ olayl<rnr y<j'91'b0 YG surer. filğ. çocul<jam bu Ol3yt.l..auonmesne SOOeP <*yqi decn ~~. ~cdee m:uz 1<a1rna1annn <;oalcla u zernc:e brçok neç.atl erks Olduguna dld<a çok erek. En onemo cuoercen lll n. zamanla otavta.ar,snca cuyar. lmdarn kaybclrrm!nrdt Anne v araralllldan <l ha sevecen. daha a(l daha sorumlu.., daha duyarl ola :l< yot~irilmek istenen çocuklarn ~ddetl redderneen Için ompau yctemi<lornn geli~! u lnesl greklr dye konu~ u Na sl Yapacaksnz? Psikolog E\lllçoğlu çocu(lun cmpa ku rtb lmes çn I)O<Akll oan modelel er şöyle srnlad 'Empa kumcok kişi, bu nu geçe!<eşrmek çn eoxu kumal< sedl(jl kişnin oue girmeli. onun ye rire geçmeidir Okşinn olunde ksa br sue l<almah. dah: sonra bu rolden Ç karak kpndi yerrmze g;lç(jblmelyiz #. < halde empal kumuş say.ma. ~~ mzdalll le yalnrca ozde$111 kumuş olllzijz Empat kurru,. saylmamz lçn kaşmzdalu kşnin duygulano w d> Ş(lnce!eml do()ru Olarak anl.lmarn g& ekr Empal kurarken kar~ kişon duygu ve duşuncele(n um olarak aniasak bl<l Qğef ar4ad0nz ona l ade edenezsel< empob kurma surecn ta rtal1"daattş say.rnayz Okul Öncesi Dönem Bebelde d kker!e QOLiemiPndodolnd<t ağl;rrolam<n bf<. larkir rmroa IÇflf cficrolark emek ~ 2-3 eyôan lbaren bebel<ler sosyal g<lumsemeye ba~lalar Yuzue gulcrek bakll\l nzd; beoek de sue gulerek epk verr Bu donem l<ond ouygui<rl<z> or~ oklo mann ve karşlkl. scak w şclkalll bor eşm wrablmenn mumkun olabld(j or dboemdr. GuouQulde yulmek aô ayarak Dr lhflyacn dla gerd)lnao yu muak b ses oo eşl(jinde htyactll gdemek. aslnda beteon de llendi duygulan lle.şm çnde I<Uianmay O(lrenmese yardilnc olur Çocuklar b az dha buvuyup yuvo çagna ge!dkfernde. deoşk durumlarda değşk ep. kle vermeye bo,.alar Oavrnnşla ve bu davran~ar srasnaa oaya çkan duyguisi arasdakl ton larkn anne batonn ark edip QOCuQa geri bildirim verrnosl. emparnrngeşmeslndegerei<jid~ U&tolk, birçok davr.nş problimlolr zalmasma, çocukl01111 kend :avranrş IBnn 'ounluluguw alabilmelerine yardmc. olmakladli Mutlaka Dinleyin ÇocuQuruz size b şeyle< anar<en ya da kondli dvyguan &IZinle payiaşrken onu mutal<a drleyn Bu davran.şnz ona_ szn da l<arşdakl kş te, düşunce w ~arna 0nem ve<dl\l~n~z> am- 18Cakl ÇocuOunoz,a kap okuyun w ol<ma o111cen sona krtapal<l karakeetn duygu ve du~ hakl-nda ~a.onu~ BoJ!;ce l<aal<enn duygu.e ~ncesno çocugu~ zun ne l<ad&r ~ (paytaşğ) konus...:la lk $81t oursunu Ona kenc ~ma antalmak çn. sev. dol) b $ey le durum arasmda 1ş1< kuun vu duygulamz bu lşki uzervoen anamoya çat~ r ÇocuQunuzun l<a:k> ~y!e yapg kavgalarda problem çozmok çn brbllerne duygulann w d}. $ucotorn arlanrma meocunu kulla nabllsnz Bu I<Onuşma sorrasnda kavgann IkiSi çn de anlamsz w nece vermeyen bir al< Iilille olduouru aniatn ETI< ILI YORUM - 29

27 ~ et 1n. I ililll /)(1/}(t olarak gerd/ik/e r()('tklamru:u, lwngi durwrlarda lwrgi djjj:.yllan JJW;iiiJJflttklarrc cl<ir gi.irii~l< ri111i: 1' an:/ : O!JI<CI (1JWklcr c/(1 i.~m d: farkit dtj)j!i tl ar!ja:~ayaijili: 811 clt.t)gt/(lr IJi: i11tkilr rdr /.:adnrf(lrklt olw'ir o/.wm, /nu lan kabul ((lll( yi ligy llllll /iyi:;. Çoc11~lar CI/IIIAIIIIJ!W<an ~)Ileti anne ba balar le r«ien konuşmak stemezlet? Nedet. çocul/ally/8 yakin ve çalşmasa br lşll s(i:j/rijj>ii}n 8flne l)ab;>lantl SfJ)'iSI Çok 1Ud1f1 l rsan lan ç<>lju d.rygulann : basrarak un.lrnnya çalşarak başka şeyler düşunrnck bu duygulad,11l kunullbllec.ek loinl sanifiat Bas~lmş duygular 1;u annda bll<eftl< '"" sağlq>mz lehdl etmeye ~lar Oysa sl<nb vereo duygutar oçl<ça c.e gerig..jettde çoğ\j aman ell<et.. kaytedef. Anno babalat elkn donle)'olel< ÇOCUidam duygtjiam wn Olalak aç.t<arnalan yarc,mc omalodlf Duygular oz;m 1ot patçamat Ouygusuz nsan duşunuemez. Sowç nete. gwen vo mutluluk veren duygular ne kadot normalse, uzunu, kayg. ~uphe, endşe vo ko<ku voren duygular da o kadar normaldt Olums..z duvgulandan do~ knanmad{ln, s!j9anmadl(ln ve anl&yşt karşandqr göcen bil ÇoOUk duygulanrqan korknamayogenr. Bir başkas ta/alln<jun klb.il gormek ve anla llmak lnsno o kadar Iyi gelir kf, anlatan kendisni eliniayip arl ayana kirş her zarmn sc:ak duygular besler Benzer duygul,lf anne babalarda da uyanw Çoculdanl\a karş daha 'cak ve yakn ~r besleme'je ~ Br sz dney.ce. SOD! de onu dnimek daha 1<c1ay gelor Bu yuzdm anne babala ;ocul<larn daha ooee dlllemşlcfse ;octjklar da anne bablann dll>lelef Çoa.klann k~nd~!yrl dnlooeclq;nda yaknan ane bebala. btlyuk htmalle, çocukleno diniome konvsun:a Iyi örnek olnamşlordt twe baba olarak QMI'll kle QOCU!< Ianmz, hag duunarda 1\angl duygular yaşeyacal<larna dar goruşlenml~ va rdr Oysa çocuklnr da nsandr IOikh duygular yaşayabilir Bu duygular btm klerden ne ka:ar fari<j Olursa Olsun t>unla ~atul emoy o{jrenmelyz B n :r zameue eqo mz çocuklarmzn ar< :ze ba(jmll Olrooyan, btden ay. larkl br kş odogunu l<lbul cmemz gerekl. Bu kabul. çoc..gumuzur kend duvgularrvn olmas a Y8 olaytn l<en < oce a!gdamasno zn vememt kq!ay1aşlnr Çoculdasmala lelş.m kuat<en stz do! nn yannda \IUCIJI d lm o kullar.z. Can1mrz skan bir davrenşndan dolay l<ztna:jornu söyterz. Ancak VUC\Jl d;ji. miz. ger l!mlş yuz llallamzta Kzdl{lrmz gôsleremk bi7j yianla Çocuk 111r0u1 ETKILI YORUM 10

28 dilimili okun>aklo çok uslacir Çocukla ayn sosyal orlam payaşr1<en llç konoşrnasac aan voe 181şrnce.unuyoruz d0f'nel(1r ~ yan oaşmzda renld eliş I<A{ltlry1a 1<esyap şur 1urunden btr ev rosn yaplğn var sayalm Onun şna kanşmyorsal<, l<end Olel a.n yapmasna zn ven yo<sak. SÖZSUl br 1<aJul jjel$1 gondermş olum:. Çocul<. "Yapi'Jm şey doğn. Annem ;mo kanşmyor. yoptqm şeyi f<abuj edyor diye d~ectkllr Annetaoolann çoğu maalesef çoeuklat kend t.lne br!wnaz onann şleme kanşaak. onar ~el.. onlara yardm ed<lrok onlara kabul ed~medk leri duygusunu yaşal~u KABULDiLi Çocul<l<r caniarn skan Ş8y1en ame baralar le neden konuşmak slemezlet'? Neden. çocuklaryla yakn ve ça tşmas z br lşk surduroben anne b3balam &rl's çok azdr? Son yllada yapdan ataş mla alkl ve yasart btr lşk oço sah P olmamz go el<l!fl onemi becerlorden bnn n 'l<ab\l dli' olduğunu goşteryor. Çocuğumuzu olduğu gibi kabul emek. tze bir şey anatrken akl vemedfln, yatglamadan. eleşt<rmeden djd<allce cnemek ve onu dnle<jiomzi ~ve davranşarmzla go ~eer göndererek belli dlmek ll~n\ilir deva'l1 Için çok Onomildir Bu da oncak kabul difnl k.llanmalda mumkundur l<altj d..!wland{lmada ÇOCUğufl l<l!fld p~ ve bo poblem ~<arşsnda h ssoll ğ duyglar açkça dile oetirmeslne ve p oblemlo yuz.,.erek onun oseslndon gelmesine yardm el mşouruz Örne~: Çoc:ugtn.au- ha$18l8'1do0 çn okula gelomeyen br al<ada~na OZI!fldlğnl vo bunu dle ge rdi)n vrsayatrr "Ne olurdu, ben de Hatce gibi tastalanop okula gilmek zorunda kalma saydrr ÇocuQunuzdan bo SOZien duyunca çoğu anne babelat gob li< anda okulu sevnedl(jini okula gttmek semediqini duşonordünüz d01lil ml? Buna ep!unz ne olurdu? Yine QOCiu anne b;.. balar g.bi her çocu!lun OkUla glmell zorunda olduqunu tasaarmaw çare olmad(lno onu derslernden geri t>.. kacaq n ve başarsn e kleyeceğnl söyteyenk hastalk özenllsinden vazge çirmeyeçal şrd.. z. KABUL DiLiNiN ETKiSi Ne yazk kl arue bab.la n ~o{lu çocuk tanro b(y(t:rllen gelenekiere uynral< kabul dl ytw!ile kabulsoztuk doli kltllarr h;yq derle Hayu defsiolbtmedm c:şa çkamazsn Hayu Tanero rukadaştk yapman somiyoru mt H ayr, wba() ndal<l yemel) billtt'11eden sot radan kalkmayacaksni Hayr yelolnce ça~şmyorsun Hayr. bo saane elt başna s0k;$ çkillona zn veremem!" Eloşilrme, yarglama. öğiji verme, uyar ma ve emr vermo çocuklaolumsul d Uygula! uyandud) k;<n bf bakma kabul SUZiukatWr<laŞIIIar K.buJ dln kullond~mzda çocukla yapc b r b qmde nasl kmu Şulacal)n o()renlr Çocuklara kendtern y h s settr.- onlar konuşmaya yurekten<fnr d\jygulam açklllmalanna yard.m eder tenhk kayglarn gder ozguven duygularn gtiçlendrr Meali. butun Iyi nyellenne a!jrn anne babalarn çr (ju laiknda Olmadan yukarda Crek 1orn verdğmz nega. teşm c>"w<..tanorla Bu u konoşmalal çocut< lmda yeteszlk ve suçluluk hissi oyan dtr, duyguarn<k)kça dile gemoarinl engellet sosyal lobl geüştrmolerlf1p neden OIYI Gerçek &e\19' onlar okjuqu gb Ilabul eme4<t ' Neden baz n6anlar1a beraber olmaktan sm rz? Bu oruna br genç 'Çunku ona~a paylaşacak azla şeymz )'Oklu Ci4Mibr verrnşl Genç do(ln. soytoyardo Pay1aşmak demek kaxa etmek c:emet<ur Brnn pmz. davrar~anm- 11 v. görüşlen'l17.1 beğcnrne(!l{lnl yani bill ojdu(lomuz glbo kabul etmedl)nl t.sseuj(jm :am..n onunla borll<e olmak isiemoyoz Şomd' fiotuitiuzu potrt y0rw ;evrclm Neden baz nsaniarta berabe olmakim ellk lz? NQ<:I<!n çekinmedon onlara smmz açaollr. IÇI rnz dokeb~ ÇUnl<il bz okluqtmll glmeer. yan Iyi bjr dneya ot ma far o DanşmaK çn ooe gelen lset b genç kzmz br saa1 slreylo ej<n Oldrel< areo.m Al~. OkUiuy\a a~ ve kendisoyla Olan bwn sknltar" onlatldan sonra; aana bu un bu sknllardan nasl kutulacaq n soylemeyocek msntl dyo sordu önco s~rtaon kaynaon bulmamz ge<e4< ded.m Bunudalor1eyunsaan& larda scnne bin kle yapacaoz. Yilwme b~kl Hayre dodr, tuçblf şey stlyl& mediqn halde kendimi ohallamş his ~'>orum Size anank~>n daha öna hç knsey!c ~m An nem ve babam ca tooa dah~ Zaten onoa hiçbr şeymi annmam YANllŞLARI DA KABUL EDlLMELİ Mi? Anne babatan akl-na şoy1e bor soru geleb<l Çoculd;nn yar11 davra,.şan karşsnda ne yapaca()t? KabUl diune bunlar da dahil ml?' Insanla nedense anne beba olunca yen br rol U5Uenp nsan OiWklamt unuiyi tuha~aşlat Bu tuhallaşmayo aone baba omarn gecg tr sovmulul< zannedetler Ane w bobn n da tlor ns~n gi'>l duyguinn kusur an ve eksiklet oauqunu unuura Duygutan ne OlurSa osun bunla ~ emeao l<end<lenn ozgu nsse-mezer ly b: anne Daba olmak çn klgm ll<larn taalan. lllgszlklern gzla- ETKiJ YORUM 31

29 ETKiLi YORUM 32 e gereo duyarlar. Çocuklarna y örnek olmak Için daima uarl olmak ve ep y şeyler yapmak zoruncadrlar Her onuda fedakarlk yapmalar. kend arzu e steldernl br kenara brakp çocukann Istekler neoncelk vermeleri gerekr. nne babalarn al kşlamaya deoer bu iyi niyetli davranşlar ne yazk ki çocuklar zerinde çok az elki yapar Çünk.l çoklar yi birer gozlencdir Anne babaann hep y ve kusursuz gorunmek çn kendlarn ne kadar zorladklarn fark derler Oort yaşndaki bir kz çocugu kendisini taksz yere cezalandran annesne şöyle dyordu: "Haydi anne, hakszlk yaptğn kabul et Ben hakszlk aptğm zaman özur dlyorum sen eden dlemryorsun? Eğer özur o larsen sen affecerm ve ctana çok sevem Gerçek olan şu kl, çocuklar anne ve babal arn insan olarak gormek Istiyorlar, elek olarak degil. Insan ol malar onlar ocuklarn gozunde küçültmez azen çocuklardan brri o kadar şmarr e yaramazlk yapar k katlanmak mumün olmaz. Bu durumda rahas zjğm. dile gelirmek ve çocuklan uslu durma n isemek anne baba olarak en tabi hakkmzdr Yaramaz çocuğa mudahale tmedlğlm takdirde di!)er çocuklara aksztk yapmş oluruz_ Baz. kitaplarda er nedense anne ve babalara çocuklan trbrnden ayrmamatar ve ona ayn erecede kabullenmeleri istenir. Insanlar birbirine benzemediği gbi çocuklar a benzemayeceklc Insanlar kşlk zelliklerinelen dolay ayn derecede kaunenemeyz. Kmine yakinlk ve sernall duyduqumuz halde, kmne mesafe- n durmay torch ecenz. Çocuklar fçin ce ayn şey geçerlidir. Yaramaz ve tembel çocukla uysal ve çalşkan çocuğu ayno derecede kabujienmemz muml<un değlldr. Ne var ki çoğu anne babalar, yaramaz ve tembel çocuğun daha çok ilgye ve korumaya ht yac olduqunu dijşu nerek uysal ve çaşkan çocuğu üma ederler Bunu yaparken de 'O zaten kendi kendne yelyor, problem çkamyer derle Çocuklarn cavranştarm kabul eelllebiir ve kabul edilemez olarak Iki gn.pta oplayablllriz Baz çocuktann kabul edlemez cavranşlar alan dğer çocuklardan daha fazladr Anne babalar genahikle çocuklarn davranşlan hakknda her zaman aynlepl<de but.nmazlar Neşel ve muuyken kabul ettikleri br davranşa üzgun ve mutsuz oldukl ar zamar kzablrler. Ale Içinde kabul ettikler br davranş msafr olduğu zaman kabul etmez, çocuou uyarma gere!)i duya1ar "Ahmet. bôfe!) efnfe yemek çok ayp. çaaln k~tan lutfen!" Çocuk ayn davr& n şn neden kimi zaman kabul eclllp kimi zamar kabul edlmedi~ni bir turlt anlayama Doğru lle yaniş birbirine kanştrr. Hiç kimse mukemmel de!)ildir Anne baba da olsak bazen sinrterimze Mkm olamaz çocuğa geregnden fazla ser davranabllr Eğer bu davranşmzn sebebini açklarsak; çocuk bize anlayş göslerecek, duygulaf nctnmeyecektrr

30 f>.~ikolog Dm uşrm ~(1(/r ddir / ijn Ç'on1klnrdc 1'11!tk giin'iul:'utikler; gii -:. krtma, lf11dak oywuc. htw kr, a, ktt,~lttn kaldmtta ~"~'!Jfl.ljl>lllwliklcwicli:. ; l!jrtmlo!jllll. l1a;, J:,rii ~de kol 't lamklorda da ~ t'{iitli ~t,ki/lerde tik/!'1,riiri1/(/) i/i : Önui];ill bc cak sa llw c. ru lwn~ :: ;e; ~ tka niici gilji tiklt ri di' giircbi/iri::. Tildl!f bal kastarda bor o.ş eun olmak $!llll t.lkln ouya çkan kqnlrol dş hzi, lle 818~~- ka$lmalat veya yenileyco da111ar~~dc Çocul<latca en sk gôuen loklo gol kpma duda~ 0)'11at ma. bulun kv rma. kaşar l<alduma veya yolrna lklerld Ayca boyun, baş. govde ~0111\l tacakkda da ;eş111 şel<llerde likler gou eblll. ÖneOin bacak sallam, ~ ses ç.ama g :o l<le de g;wcbl z Br ;ocua brdan la!a ~ gozleyebdec:eomz Q bo tazm de bonn ot'{one doq<l bor hkol'l başiad9m şau olabilnz Tilllenotuşma9nda en oneml setepiefdl!ll t)u psiloloj k ~ ve çocui)un duygusal du umudu Ege bir çocuk aşao dakl mdrteerden b veya br kllçi yooun olarak yo!fryorsa bv çocukla bor veya bolkaç iu onun cavm.-.şlamdag;<etwz -IW>e baba lg<szlooi -Ale ee erasnda S8Qli<S1Z ~etşrrun omas - ÇocuCun çevesndell yoen lll ve sevgy gömom\l$1 - Kapasites 09 1 lnde çocuklan baş<n beklennesi ve zoarmas - Çoeu~un kar~ veya akronlnryla ETKILI YORUM 1-1

31 ~ ~------~--- kyoslnnms <uçuns«nes "" ~amas Aşr kll'v)'\k:v, niidallalocl w kontroo:u &le tutumu Aole lertl<rndeo bnnde va. olan lk alşkan h(! Ayt"Va ~~~ titiz C)l3n avere<n çocuklarnda dn değişik hkle goülei3111f Srteslr. s kc onam ve duumar tl<lern ~masna neden oluken. ko<ku öl l<e. kayg..,.,.; dullfl'lorda çocalrr'iasioi teliki er. Bal tl<lem ~ byoiot1< veya tyool< gelişimin yetetsztğylo brlk1o olumsuz çevre elke<le<l geçlen 1!>nemf ha$talldas kaza ve bunlara biq!o yo(un uovmatik olaylar ve bunlarn mc< kdv sin '~istemi \IZetonde verdoq ataf or da 1'10Cion olal311 Bunlar n6rolojlk voya.l)l) ll1ll<8lal ou: uzman tel001tet 1ara1ncon laçla 1 ecav edlir Qavas"'f.nnda lk gozlenen çocukllrn ~oş.k ozetl<lefnde. Bellrgn birşeklele h<uursuzlllk fazladuyal~ $1... ~~ Senellik Çabuk teyecaolanma ko~ kozma. kngatl k gb oze.oer goljeneo Hareket Ul<leinln bişloma ya!jl 2 ts yaş aosdol Egenr.on ;a.. doll!n"' oren co yo(}un olduğu dönemdr Aldldan bj sarnakl bor.,.,eşme gosteri Zaman :wman ol<iofin swq ve ~ddell değşeblr UyKuda kaybolur Sitrosle artnr Bit oy dan MC$ gec;erse geça tol\!)r seredan fazla s()ee 'konlk lik' denile bl lll Psll<OIOl k nedenle flaol tld"' br ps kolgpk danşman voya p$ko!ogdnn yardm slond(l nda otunlu san.ças elde edl~. Teoav ce br araan c;ocu{lun runsal auunu. ona gegn>k oluituran durumfar. kayglar sootanroya çahşt r. di!jar uraltan anne txbo we 8l'.e caoşmaniq yaplr Eger çocuk okula gdy()(sa o< re~ l6gotuşmtllerde yapd Unumamald~ lll. tktem amamen g& çp gec;meyeceği lleroyen Sllreç Içeri &nde t)ell Olmalllador Çocuk 3-4 yaşna kadar bu davranş devam exyorsa anne baba taratndan gormozl k!en geloeblt Ancak leleyen yşla davranş sal br şel<llde dwam ooyosa ah~ ~ haline ~ kurlulmnsna QSba tar;anmllbdr Çünkü mudah:llt ne kada g;ocuurse davranş o Kada vene~r. Anne-babayatavsiyeler 1 Çocuga se'j1tdo t. setnll!fek, olumlu bl oonllk algs ve kendine guven coygusu gelişonneso saeanma c. 2 çooogu yetenekterinin üstünde on ml<tan taşi<alanyla ki'(os'.am3klan ve sun!l ceştmat<en Kaçnmaod. 3 Koku ve gergnll~ ka~snda a C.ç.o tl<e t<arşo ser TCfllo goseme~ klerngoeek anmasna yol açabofr 4 ÇocuOu ~ek> Ikaz ed P bu ~ki Ya>' (Nik1an or.zgçmcs n &emck ono du)' gusat ve tollksel yuk all M sokmbka bu da QOCUMa olden devam ~~mesre ya da yen tilder oluşmasna yol açnbilnk 18<1< 5 A"edel<l nm l)lreylen bu davranş On pnna ç4<atarak ratasoz Dld\ll3J11'11 sj< sk nsseumete. tke ba!)l kaygy at urarak oowanş s l<laşt nbllir 6 Ev onamndalo çatt;ma ve g<gnlkte m.mkun oldu~u kader azalrarok çocuoun l<.onclono guvendo hsselmes sa{llanmald< T!lenn no oldjqu anne baba tamtndan tam olarak ö:)renl!met ve çocu~unde O()teMli)SIM yaromc olunmaldil ~ cuk ne kader bilgili Olll<sa UkiO< yle o ka del kolay aşa çkabol~ Atr# baba ne kadat btlgl olursa. çocuqa tklel Konu sunda ona 0!<Oda! ywornc otabdr ÇocuQ Jn ar1udeş il~klletlnde zolan masona nedef'l oan sosya4 oecer al<$k lkjetinin gidenlmes çin çok koçü~ ya~ ~cen l t:en lat~~sosyaçwrctemsokulmas onm aş.nakacr (Oll alşverişe giitümek yaşfaryla bir arada tuunmasna $0kakla (yfui' oynamasna izin vermeli allaokuluna g6rdermeki Çocuk k!ert t soro dojrdursa dahi bu l<lenn onun KontrOlU aillflde o1nat1~ t~nmerc Nne oo:aas çocuklarn.n sk sk okulda ouun gun onn kontrol atnda uup eve gelnce bunlar yar; l<lan,..de geonrle ÇociA<Iar bulu glln okulda tktorn1 basumak çu çaba hatcayp yego c.r.e<le AYf"V3 ~1\tel oosurnnk k dunusünu '\11nr vo çocuk eve ge!do<nde bu <lur\uyu konlfoi ~ meyeceqi br hale gemş oloijl ~ Bu durum "frl zamonda ev-n olcula oa~~ daha guvrot b~ onam oldu(u va çocuqun bu da\ll'at ş sal<l3ma gete{l duymad!) entamna geleb>l Evde ortan likterin bir aatsllk onod(l bilinmeli ve ÇOCUk bu y\llden oezaanmjrnamaldo T!ler r,ocugun o~glven1n tohdll odo<. sosyal uyununu bo2.ar r... olan çocul<lar genedi<je sosyae~e konusundo "' OlkadaŞ odlnmade zo~nn lal ~ aqun sosyaft~.çan aila<laşiai)'la oyun oam moydme gellrmesino ve ~ olduğu oğ<emm 3l<m 8114tenoru. bijyukanne gt< dcjer yetşkonlernden destek etonarak oll.ii'nu!ios'/!11 ~'1 klete g rmesne yardmc olunablir Anc. bu yetişkinlerin ll\lcnn <IDOas hak kncia yanhş tgye sal p omact~ emin olunmridu Gerekrse bu kşlloe çocugu tkleri karşsnda nasl davranmalan gerekll(ll, ;oeul)un yaşayabi IP.ceO\ geel<si2 srese maru kalabkce Ci alaydan nasl l<ouyatlece<) t.lklondo bilgi verilrrv'idlr. Çocuklar alay odolmoyo karş l<orumaldlat Butun ;oc.lb< evde ve ol<lda guven ve ehaol olmayan br çevreyi hak edeler Til< tozuklu{lu olan br ç.xuk ç.n bui10n anlami anne baba vo OQretmenltnn çocjo.n al&y konusu olmanas kcnsunda aml toi amas geret<oqaci TI!let genelde doğet çocuklar Için aloy kcnusu olop bir e{lence kayn3qr ~urabtr KendiSine alay edtrnesine snr letllf b QO<:Ukla tlklorin s kl(i anabor bu d8 data!azla li.if/ konusu olmasna ya açabil Alayla< eğitim veya dol)ruoan rnudallall> "" onge!emtşmaa. tklar hni<!mda t;üglonarron çoculdi:an b3zlonm ~ emeyl l<estik 1enn taa başkalannn alay etmesini engouedlk!crlnl gcstemektcdil ETKILI YORUM M 1

32 seyretme alşkan 1ğ1 'Ti>leri::;you gi<lrrr k giinliik lauatmn :;dan ::g(j! illl w:: IJinl,~kwlk la/(ut (/()llii ~ ll II'.!Jf' (Jit{;fad. _f/ i/(</( 1" i,~f rillc/1 11 1/fl(( k r/w 1 Z(/1 ll W ll (JÜJj Cik!'llg/1/t/1/ k/i tr /rw i:~j"" i>a{imda ge~ iri_ywlar. :rf Ir l'i:.uou.w _Jrr /11 w c lr kaulg tl'rr dt.l}-~t l ir lmğmllk. rw rt'l lalini aljjo : u lcri:;.;w1 klll"/l l ~llda çok.ftz/c :;a 11W1 g'(-çim 11k l r!}c lit kin i11:-wlarn l w dp Ç(IC11klam1 :: ilinsrl ge li;;imini oh11n~u::.l)iill(/t okili!jill: Ooce gon(lj anlamda eevzycn esarelofln ot~keenctn bar sadop sona özet otarak elev lyijn ve c;ocuk lşks uern de duralm Televl)'onu glde!fek aleleri esr almas. IOm dunyann tllkkollnt elevizyonun kj ~<11!1 uzerlnt1okl nikileriyle ilgili duşunrneyo ve bu konuyla Ug çalşmalar yapmaya yonellll Bai>Cia etevlzyonon ale ç>nde bu denl ell<l omas.. n gelecek M$1llen nas~ ekl~ uzem çok cddo ar&$hmaa yatfoyo Ale ç sounld otmasnda w toşarvnalarda eovzyonun eksnll'l orup olmad:!)r araş an çallşmiiiar yuruutuyor Hana Azheimc tasat!)n<n onaya çkmasn da eevzyonun CiKli oat$jna aa Cilldl bulgular var ()yt göruruyo kj yji<nda sgaa ba ğmhl(j g<b otevzyon baqmllğ da PSkya kaplorna g~recek. A$r derecede tehov:zyon zemek k şmn konsan rasyon teca!rsn DOZmakla beynilll emllelteşlrmel<le 118 pas~ze emekledit Ç(JoluJ televizyon teyn. ycmadan blg vet'' HalbiJI< beyni en ÇOI< gelişiiren ~ konuşm.k ya da dii!i'iw'i<de!)l. dil şuaeo. yorum yopmal Telewyon ~bu beeefter az.a malclad~ Araştrmata nsaniann QC>Ounun gunde onalama 3 4 saaolovzyona ayd<ğn ama asna ounun 2 saa11 geçmemes ge<eki Qnl gosemokledr GUnde 2 saauen lza televzyon teyene:e baz souna oaya çkmaktadil Birincs eovzyo klş ledo zh.nse embelllk yapa Beynin youm ama ve Cfüşi.inme lgl ksml~nnn gelşmesn engelter Kişnin youm yupma analilik düşunme. Sl!l'ltez yapna zhnsel becen yônuyle Oğronme gucur\ij azli r B qysei1kelc~'9'"' i<oell r Bu du~m çocuklada daha da oelrg.n tr Coçmde gozemlenmellleô Te!evzy011un tl«< ok.onsu1 eu<s ose ae içi letşme vo okeşme zara vmes yonunde Olroktadlr Bu durum atadek sevg sayi) w ouvon ba~rn zayllt makta ve alb IÇinde palkqiojol>. br duvarormekledl ETKILI YORUM 16

33 ,. çocugunuz ve s1z ~o lm.\ tltll r;; - f{t/ lx,. Öf!tr tl li11wra lw:: rrlj.:.~liuidc l>a.~arrl lrrcrl.:. sadc<t' 'Hrrmd11ir dc r;. e Ç(llt[illllllii!Jia ilgili IJir tlwur dcgildi: lk;w. iigrrrwi- ai/ - ok r/ it~lirli[jillt l><rj!ltdll: Suurrlardrrl>rr;cml olmww c 11 iimmli rr~rrfamrlaiiijiri;i dt li[pr ri11i llwlira.symwdu: & sayoa1c yazmaa snava nazranan oğtencenn uzenclel<l ~ ve yaknrvja kşdf!fl tutumlaytn be abet rootemeye çalştm Snava hr~nnn oğrenci Ister IIS«Je OkuyOt.erse melu!' olmuş osun. t.yatnda belki de ~k defa ÖSS ya d; OKS gbi eteld bol SO umuutca karşlaşmş. Pelu nechr bu sorumkluk Sonavda taşrt olmat kcn dne bir meslei< seçnell ve krrdsne gu vmen nsalaro nahcup ememolclir Bôyle bir sorumluluk ö()oncyll<aygon dm s.a.a hazranan 0\irenc egeqii< 00. nom k;ersnce oldu()unoan çevres.rcon Q(!leeel< oltnlu w olumsuz tep<; ltro hnr :romankncten daha <;d< onem Vll<t BOyle br dui\jm 00 enci 51113'111 hnzl.r»r.cn ayn :zarronda Başars% Olursam çewemdek '"sanar bana ne der?' ~aygson do\luur Yan snava tazrlamn gençter taşansz oldllklarnda başla kend aeel~e akraba ve kom~utallna, sonra akadaş çevresine ne dyecekletln ve kendisinin başnsz, 16mbcl hatta kolas çatşmayar bitnsan Snava hazll k sire<:nöe ba~rl olmak sadece ôğmncinn ders çab~masyta lglr dunm cteqldr llaşan. ooronc ale-okul şblqllo ba{jidr Snavlarda oaşal olrnann er onem unsurlq-. mdan bns da COrencnn mohvas- yonudur ~renc:nn movasyonu da yn kendne guvenn sa{llam3sna yardmc ounark ve Kenctlne aeaeflon başarablece() IBikn edletet<. va da psko- ETl<ILI YORUM 38

34 lolk vo llksel çe<~resnde onu olllmsuz etlo18)'9co!k k:yg w dvşunceteden u lllklaşmasona yardomc olun:ml< sa!} lanr Çocugurwun sna"' l<azannas tabi ki g.-ul ~rt: br dunmdul Anc.k gerçle< aile lle yal<rlrnn beleleni e..y.e StaV3 grmemed( Gencin "t<aaoamazsam aleme ne derim. arkadaşlarmn yüzüne nasl b~kn gib soulodan onndrl magerekldlr Alle'j11duşengorev. gence koşulsuz S<N9'Y' aşlamak om::<lt Bal ale 1/0 Oğremenle oonçleln ÇfiVeslndekl rs8111ann,larla liglll d)~un t.emr ne &em vermesinn onun soumluluk d.yousu kazanmasn sa(layacagn duşolnrroel<ledr Anca!< geo;le ol~;şrruş olan bel<lenllere c;e~~ap verme!steğ ilimonla bel<lenllm& cevap vet me ZQtUIIi ul iqu olarak olgl~ vo bu du rum genelll kyq duzeynt anr Kayg duzeynn \liiitl<lsi ~ okmsu2 }'lln<.1e eke Oğencyo o... na lgo beklerlen ak;arak yene snav ~azanmnrn onemnden bahse me~ yennce oo kara oiul Çocuğururun s nava dal'la yi koşu!ada na.tr1;nrrasnt ISil)'OisatZ. onun b3şan1 Ol!uQu nok aan vurgulamak ve onltri yorek. endlmek zouncas n. Alele<o~J'lfl'i!efe yapc"" morve edel bit yal<laşm çtde olmas onam ba şa1 orna se1<lenn artack Sadece ba~el o1du11jarnda onlarn yannda o~ m;k yerill<> hllf tarnan ve t;or koşulda Q111an yan~ Olduğunuzu hl$set ltman'z gerel<lof Çocvguro.la nadli< ve mancv t;or u1u çalşma koi>j"arn sa~~lamaruz. unun t>eş.anh olnas <;n geroku otan en Onemli laktolerden b sodr Sadece ma<ld oaral<lanno ~ - geoor ~OlmaS çn yee<ll or neden deqior CocuQunuz çn On<mll olnn knnd kşisel yoteoi< ve boc\lflf<lfil er y $eklfc;le llado edobloe~ bir meseo1 seçmesi ve başald omasd< Bu koajda alefere d.i,.et gotey çocu'ollannn olg ve yeteneklefllll' Onem vermeerl ve onlala saoikl bv llellşln 1wmalardr Hesap soran başarsz olunduqunda ~zan t1tt etevevn yeme başay1 ()dultendiren. ba$<nsa Olund<>Ounda nedenenn anlamaya çotşan. Oğrncl vo dershane le davml lloşlm çinde olun vel ö()rencnln başars çin en oneml etkenlerden brsldrt Unumaym l<l QOCVI<lauz. kendleri çu ooem!l bir yanen çndeler Onlarn bu yarşa başant o maa. bl1 eoiiimciler ~ar sz nne-abalarm aa çol<larna tcld Başarnn amac. muuu ve guven br nsan olmal<lu Muu ve g\lvellllt Insan oman: çeşitli yoar vardr ve sadoce snavsoucurab<~buyolu ~ maso~çocijqurlllayardmcoiuo Brblroe ba()~hgn amaç. snavn amç oldlğuuun ulmay n Başar dtekip.i'/1e... ETKILI YORUM :o

35 çocuklan ve gençleri bekleyen tehlikeler lneme. baomlil~ yapan b~ araqt Çoeuklaon l.lnçsz VI: denellmsi% kut!anrw neo;esim~ Internet b~mts olmas <IQOal blr sonuç o!ma.ldad, Erken yaşlarda por.. ogrofik 90nnuore maruz kalmak. ÇO cukfarn duygusal ve cn sel getş~mn olumsuz elkliqy~bilif Char orteitli'\o'a ranşllktan tuşilero erks annca kalarak :ekknmed~ d<vranşlar çc< sno gnoosi radll.al oefrol gn planna ua~abllmesl. madde baomhlo. yasa cş 6rgülioMellti al~naalabllmesi hrszbk!)b< Ml' olumsuzillklarla bula~ik<;e()l bit or- 1run olan tntomot QOCukJar Için sn.rsz toh dil unsui\j oabilmel<1edir. Zfrn l<ontrosuz şekfde ve zamannn buyuk br kisnn n ma başnca geçiren çoeul<lar saysa leşmede sounlor yaşamoy baştarla Yat<r akadaş, aile vo!qptum llşkteu uy tla va bireysel otarak kendini ya! Larak aaea bt ba{ntyk çine grele<. Bunun yan sm eoierce amacrya oynanan şcde eğllnn. hayalperesi bir rut hal ni k<<\lkledfijl gölenmekt dit l emetta ~Lu I\ICO, olkol, po<nogrfil< ynytnlann ÇOkiU(Jll ve konrols~ crtşmi çoeuktan okmsuz yönek eklenm orine. ooaysyla da arart sonuçlat n oaaya çt<masm neden oj.. mokladr. ANNELER BABALAR BU UYARILARA DiKKAT! Çoctklann btinçsfz ve defletimsiz kullan m neucestnoo tntemet oa{irnllğ,nl<açnl '""' rae ge~ llf)lilad~t Pe<Jgog Or. Mal d~ Alanlar """""" babalra avslytlelnl seşô~~sualo/llf dakika enfomasyon oplnmak Için yee tsgred. Vemn lliraramayürütmelef.t çn ogrenc~ ()OQn s01u sona ve konu rtn snitlann balrleyor br lu spzc\ik bulma l«ln\\sunca y(inlenoinlmelidirlet 2 Öellkle gençlombllgl ~ veri~inoo bu lundui<jat sol\bof Odalannda UV9tJnsuz. ta:~ağ mateydfle ou!unat)lfrr. Çoctgu wu gerellg ~lanlarna hlt.p eden selet yoloo teu g. aa-nrn> yonehk ( O<naOtn daqcdar, ;u i<oleksyanculan gb) Slet~n kullanmaya vöniq<ld,in Silolon lncoooiko ten sorva sadece eği~me itgq of.anla seçp. yul<loebilrs~ :- Uygonsuz malze,...n <nloncbll :ceğ denelim ss emler hakknda bilgi dinebl Ursniz.. 4 Içe dönük çocuklar Için intotnal yoly1a soylo~ero l<lllllnj<jk bir ç.kş noktas olatil. Cha1 otay sosyatleşmenn ~~ boyutudot At;ak $\lt$kll cn yaparak toplumsallayatru uzakla fflll ntcmo bağmll ğnn totllka sinyali olarak c!e{jor!pndr ilmal dlt s- Çocok(amur oyu amda~lan n;s l ki tanmak isl.yorsak, chat erkadaşlarr hal<l<rdo da b< lgi sahibi olmal<y. 6- Va bancl.arla konuşurkon dtkkatf mmas gerektğn çocoguru.a tlatnlat.n Tana. dq nsanlara- a<j soyad e posa vayi'j posta e.<.resi eteon numaras kradl km numaa gibi kişie! Uolgllor v rn"""""inl söy1eyir 7- Çocu(lunuun her gon ov btgsayanna. fefevy<no vo vldaoya ay dğmmam toplayn T01)tam sure okut öneto ça{dako çocu!<larda bir sabuen, lkokul çağncta~ çocfllada lkl saall~~ laliasya. sntaod~ m:~ya gldebllirsinlz.. fl. Kul!a rn silresn ;owğunuzla konuşa. rak belltleyn. El<ran umm\111 bo' ksmndan vageçersc kon;fislylo Claho fazla W ITIM g<çir:cğinzl söyleyip. çekici ;ftmr bl et<iro~<er önerebllin>iniz 9- Aşn kullanm oenetenoron eo kolayyollanndan lr, <!l>de!o big snyn szinoo a.p edebileoeğin: keô(jo veya :llfa>. çlşlna Odas gbil:if yore Koymok~n Ktr!lnlir mr l<tyi!l>. O)W oçerikktinl denetleyi\. i O. En etkili paziama ekni~lennaen on de rleme yoluyla çocklala leşrr kura ral< onar~ ooğrl.>clan ürcn samak Çocu ğulliz\io -sahş tuaklanna ~uşmcmsl i;in Ini ernoti nasl kuiiandğn iaj<ip edin "Ergenlikte Ruhsal Gelişim Sorunlara" Ankara'da düzenlenen seminerde ele alnd. SO Ilden 50 Ögretmen gençlerin ruhsal so run l a ryla ilgili olarak egitim ald. TG. SoOlk Ballrulğ, AB ' Komsyonu ve Tür~ Domak,rasi Va~l'nn a r t~kloşa.,.u~ml<terl GEN<; EÖlLIM PROJES liapsamnda ya~ grobl gençle<io sorunlanna \'Önelik tir sem ner dl4lnlendi.,ankara'd yaplan s gonluk seminee 50 farkl Ilden, 50 fal'kh OOretmen KaUfdl. Ergenllko Rul]sll Gel~im Sorunlan ko ~lu semnte i stanbtl mn tems/\1!1'1!hlas l<oaji cqremen101 nden.çagn.gii<şeo Va çin katl<l 0 9~ Giil<ştn VarÇin bu proje. ~<a:samnda lstanburda bauna llköl)reim.ve ol1tl0ğretim okullamca bu konuda sem nerl'!fvofl11l'~ lçln yalk ll fulnd. Varçln, amac çocuk ve et<veyin llişklerlnck aile. ç UeşlmsziK koous\nd gençler ve allelet' bifillçlanclormek otan semlnerleja Da~19cl1 ETKILI YORUM - 4()

36 oner1 er P,,klug hm//u. \ t'f;il!jurt /m ~tatitmal.j lospital/suml>l (;mut; kadar ; diğini:::. fc~ll'la C'll tifak ka::;wu i)i/(> gplllt P;ini iw n ediğini.z., 111i11ik,ycu w :: aruk Mviidii e akadr11ik kariyeri11it ilk lasa11ağuc adm allt.,jlkademik hriyer J)ll!wulct zor ~ E' :w IJir.JoiiJ<'kli!J<ll: Çol t;f'/.m iyi!)ir rğilim p iig;relill ga olarak l1i:::/er oler,yapobiliri::;? Çocu(jumuzla lgili ~ayglar b:r Kenara bwakp. bzm çocugumuz çn neler yapatoeceguz Konusurda di~inme mil aaa dogru oacaktr. Çoctöun okul ba~nsntfa zeka ve ye tenek öneml rol oynar El:eta ki yete~ o zeka po!anşoyelne sahrp olmayan çocugun başarl olabilmesi çok guç olacakh Fallat yeertl reka potarsyefre ve yeenel<ere salr o olan br çok çocuk da ol<uaa başarl olanayatilr. Işte Illi konuda tarkl bir laklö ortaya çkyor. O db, ageltişkgeri Çocuk öğrenme ve başarma sleğni once aile ortannda edr. Anab-1badan gordogu sevgi, llg ve uyanlma sonucu doğal ô{renme dü<lusu ala; Ana-babasyla y ilişklar çnde olar çocuk. onlar gib bnqm: güçlü ve oecerikh atmaya o2en. Başka bir değşe çoruk ana-oobasn nodel alr. Souan yantienan merak dqyurulan. çocuk daha çok ôğ renme iste\jl duyar Tesla lg "" ceslekeo yoksun. soiijia geçişunlen çoouka öğrenme isleğ1<örelr. ETKILI YORUM ~

37 1. Çocuğunuz, onun başarl olacağna olan inancnz bilmelidir. Eğer siz çocuğunuzun başarl olanayacağn düşünüyorsanz çocuğunuz da hemen bu fikre kaplabil ir, ve başarszlğa uğrayab i lir. 2- Çocuğunuzu övün. Eğer çocuğunuzun ba~arlt o lmasn istiyorsanz. ona sürekli olumlu mesajlar vermelisiniz. Sen bunu yapamazsn, sen becerenezsin, akln ermez gibi olumsuz mesajlar yerine sen bu işi yapabilirsin. bunu anlayabilirsin, bu işin üstesinden gelebilirsin mesajlan vermeyi deneyin. 3- Çocuğunuzun öğretmeniyle iyi bir ilişki kurun. Anne. baba. çocuk üçgenl. okul ortamyla birlikte büyüyecek ve bu üçgene bir başka kişi daha katlacaktr. Bu bakmdan öğretmen önemli konuma sahiptir. Öğretmen ile ge l iştirilecek scak ilişkiler ve samimi bir bağ çocuğun başarsn artt racaktr. 4- Okul aile toplantlarn kaçrmay, bu tür toplantlar aile ile öğretmen i erin rahatça konuşabilecekle ri ve çocuk hakknda görüşebi l ecekleri uygun ortamdr. Bu top l antlar kaçrmamaya özen gösterin. 5- Sorulana cevap verin. Çocuklar bitmek bilmeyen bir soru hazinesine sahiptirler. Sürekli soru üretirler. Işte bu sorularn cevap bulmas da çocuğunuzun öğrenmeye karşilg i sini artracaktr. 6- Çocuğun yannda yüksek sesle kavga etmekten kaçnn. Yannda kavga edilmeyen ve huzurlu bir çocuğun tüm dikkatini öğrenmeye yoğunlaşt rmas ko l aylaşacakt r. Aksi durumda çocuk derse ve öğrenmeye karş bir ilgisizlik yaşayacaktr. Çocuğun kafas. aile içi ana-baba problemleriyle doluyken öğrenmeyi düşünmesi beklenemez.

38 BITIRIM KARlNCA

Daha göster