gelisimedu igugelisim

Transkript

1 gelisimedu igugelisim

2 ORTEZ VE PROTEZ gelisimedu igugelisim ORTEZ ÜRETİMİ II Öğr. Gör. Tuba ŞENOL e-posta:

3 RESİPROKAL YÜRÜME CİHAZLARI

4 Alt ekstremitelerde proksimal bölümden itibaren kas kuvveti eksikliğinde, aktif kalça fleksiyonunun korunduğu üst lomber paralizilerde ayakta durma ve yürümeyi sağlamaktadır.

5 Resiprokal Yürüme Ortezleri Medulla spinalis yaralanmaları Disk hernileri, düşme, kurşun yaralanmaları Vertebra kırıkları Vertebra dislokasyonları gibi nedenlerle mobilizasyonu ileri derecede kısıtlı olan ve yürüyemeyen(parapleji, paraparezi hastalarda mekanik özelliklerinden yararlanarak hasta mobilizasyonuna yardımcı olan cihazlardır.

6 Amaç, Hastanın fonksiyonel kapasitesini arttırmak Hastayı maksimum yeterlilik düzeyine ulaştırmak Sosyal yaşantısına dönüşünü hızlandırmak Dekübit ülserlerinin oluşmasını önlemek Negatif kalsiyum dengesini ve ortostotik hipotansiyonu engellemek Normal eklem hareketlerini devam ettirmek Fonksiyonel kasları kuvvetlendirmek Kontraktürleri önlemek Uzun süreli immobilizasyona bağlı olarak akciğerlerde oluşabilecek komplikasyonları önlemek

7 Resiprokal yürüme ortezlerinde uzun bacak yürüme ortezinin bağlandığı bir gövde parçası ile bir bacağın fleksiyonu diğer bacakta ekstansiyon oluşturmakta ve yürümenin sağlanması amaçlanmaktadır. Sırasıyla atılan adımlar ile resiprokal yürüme paterni oluşur. Belin alt kısmı ve gövdenin kontrolü, kilitli kalça eklemleri ile sağlanırken, yürüme üst taraf ve gövdenin öne arkaya salınımı ile yapılır.

8 Hastalar yer çekimine karşı vücudun ağırlığını taşımadığı için enerji tüketimi fazla değildir. RGO ile birlikte parapleji hastaları iki koltuk değneği kullanarak dört nokta yürüyüşü yapabilirler. Resiprokal Yürüme Ortezinin Kullanıldığı Durumlar; Meningomyelosel çocuklar Paraplejik hastalar

9 Meningomyelosel, bebeğin bel ya da sırt bölgesinde omuriliğin ve omurilik sıvısının dışarıya doğru kese şeklinde fıtıklaştığı ve hastanın bacaklarında tek ya da çift taraflı değişen derecelerde felçlere neden olan bir hastalıktır. Bazı hastalarda beyin omurilik sıvısının dolaşımının engellenerek beyin içinde kapalı kalması sonucu beyinde birikmesi ve buna bağlı başın büyüdüğü (hidrosefali) görülebilir. Beyin gelişimini ciddi olarak engelleyebilecek bir durumdur.

10 Parapleji bir diğer adıyla omurilik felci her iki bacakta ve genel olarak mide ile bel bölgesini kapsayan alt ekstremitede hareket ve his kaybı ile karakterize bir hastalıktır. Omurilik felci ile benzer bir hastalık olan paraparezi ise her iki bacağın kısmı felcidir. Yani paraplejide ayaklarda hareket vardır ancak güç kaybı nedeniyle hasta yardımsız yürüyemez.

11 Parapleji nedenleri: Yüksek seviye Spinal Kord kesileri Spinal Müsküler Atrofiler (SMA) MS ALS

12 T10 seviyesinin altındaki paraplejik hastalarda gövde korseli, pelvik kemerli, kalça eklemi kilitli uzun yürüme cihazı yeterli olabilir.

13 T10 seviyesinin üstü kesilerde gövde kasları kontrolü olmadığı için korsenin seviyesi yükseltilir. Ama bu da dolaşım ve solunum problemlerine neden olabilir.

14 Ayakta Durma Çerçeveleri (Standing Frame) Postür; Bir veya daha fazla vücut bölümünün birbiriyle ilişkili konumu ve uzayda yönelimi, Kas tonusu, Vücut kompozisyonu, Yerçekimi, Ele ait fonksiyon, 14

15 Serebral palsi, spina bifida, kas distrofisi, gelişimsel gecikme, osteogenez imperfecta veya edinilmiş lezyonlar gibi problemleri olan çocuklar orta veya şiddetli fiziksel engelli olduğunda, bağımsız olarak ağırlık taşımayacakları için, bu gelişimsel ilerleme henüz gerçekleşmeyebilir veya kazanımlar kaybolabilir. 15

16 Vücudu dik pozisyonda tutar, Üst ekstremitenin serbest kullanılmasına izin verir, Üst alt ekstremite ve gövde desteği, Statik ortez, 16

17 Ayarlanabilir yükseklik, Postural destekler, Kullanım düzlemi, Ayarlanabilir kalça abduksiyon derecesi, Pelvisi desteklemek veya daha iyi pozisyonlamak için pelvis konumlandırma seçenekleri, Çeşitli ayar ve donanım yöntemleri, Estetik, 17

18 Swivel Walker 1-6 yaş arası Göğüs,sacrum,dizlerden desteklenir Resiprokal pivotlamayla yürür (lateral Gövde hareketleriyle bir ayak kaldırılınca öne ilerler) Koltuk değneğine gerek yoktur (avantaj) Oturmak mümkün değildir (dezavantaj)

19 1960 lardan beri torasik spinal lezyonları olan spina bifidalı hastalar için uygun bir ambulasyon şekli sağlayan özel bir yürüme ortezidir. C6 lezyonları, Hastayı tutan dış iskelet mevcut, Lateral salınım ile ilerleme, 19

20 Ayak bilekleri diz kalça 3 nokta prensibi ile stabilite, İtme gücü sağlayan mekanizma, Destek, İtiş; sallanma ile yapılacak, Sallanma; ileri dönme momenti, 20

21 1. Bağımsız transfer, 2. Yapısal sağlamlık, 3. Dayanıklılık, 4. Kolay kurulum, 21

22 Gövde ve bacakların yanlardan, sakrumun arkadan, dizlerin önden desteklendiği ortezdir. Ayakkabıların yerleştirildiği ortezin taban bölümünde yanlarda 7 lik açısı olan iki plaka bulunur. Lateral gövde hareketi ayak plakalarından biri kaldırıldığında aşırı kas kontraksiyonu ve enerji tüketimi olmaksızın resiprokal ilerlemeyi gerçekleştirir. Gövde ve kol hareketleri ile yürüme hızı kontrol edilir. Üst torakal bölge etkilendiğinde de 1-5 yaşları arası rahatlıkla kullanılabilir.

23

24 Parapodium 18 ay-6/7 yaş Swivel walker dan farkı: -diz ve kalça eklemi var -daha alt seviye kord kesileri için

25 Motloch tarafından tasarlanmıştır. Ayakta durma çerçevesi ile aynı, Oturmaya izin verir, Koltuk değneğine ihtiyaç yoktur, 25

26 Alt torakal seviye etkilendiğinde sakrum, dizlerden ve gövde lateralinden desteklenerek çocuğun ayakta durması ve ayakkabıların ortez tabanına tespit edilerek swing through yürüyüşü ile ilerlemesi sağlanır. Diz ve kalça kilidini açarak oturmak mümkündür.

27 Myelomeningosel travmatik paraplejili hastalara uygundur, Büyümeye uyum sağlar, Farklı numaralı ayakkabılar için ayarlanabilir ayak plakası, Uzunluk ayarlaması yan barlar ile ayarlanabilir, 27

28 Alüminyumdan üretilir, Ağırlık; vücut ağırlığının %8-14 ü arası, Medio-lateral stabilite artar, Kontraktür önleyici diz pedleri, Eklemlerde anterior-posterior hizalama; Medial-lateral 90⁰ rotasyon eklem serbest, 28

29 Koltuk değneksiz ayakta durma ve ambulasyon için gövde ve alt ekstremitelerinde yeterli kas kuvvetine sahip olamayanlar, Ya hasta ayakta durma ortezini geçmiş ya da fiziksel ve zihinsel olarak doğrudan parapodyum kullanmaya sahip olmayanlar, Diz ve kalçalarını fleksiyona getirerek rahat oturma pozisyonuna geçebilecek olgunlukta olanlar 29

30 Üst ekstremite koordinasyonu ve gücü, Ayakların durumu, Şekil bozuklukları ve kontraktürleri, Cildin durumu, Omurga deformiteleri 30

31

32 Hip-guidance HGO özellikle C8-T12 arası tam kesisi olan hastalara önerilir. Gövde ve bacak kısmı rijittir Üst ekstremite kas kuvveti gerektirir Koltuk değneği veya walker ile yürünür.

33 Koltuk değneği ile ağırlık bir tarafa aktarılır, -10 lik lateral gövde hareketi ile karşı bacak yukarı doğru kaldırılır. -Gravite etkisi ile bacak otomatik olarak öne doğru ilerler, -Diz ve kalça kilitleri açıldığında ortez ile oturmak mümkündür. -Değişik gövde destekleri kullanılabilir.

34 HGO temelde 2 parçadan oluşmaktadır 1- Rijit bir gövde parçası: Yürümenin salınım fazında bacakların göreceli olarak abduksiyonunu sürdürmesine izin veren rijit bir gövde parçası, 2- Sınırlı fleksiyon/ekstansiyona izin veren sürtünmesiz kalça eklemi

35 HGO özellikle C8-T12 arası tam kesisi olan olgulara önerilir. Hasta stabil bir şekilde ayakta durur. Vücut ağırlığının sağdan sola veya soldan sağa aktarılmaso ile yürüme sağlanır. Eller serbesttir. Yüksek seviyede torakal lezyonu olan veya kilolu orta seviye torakal lezyonlu hastalarda tercih edilir.

36 Reciprocating Gait (RGO) Aktif kalça fleksiyonu olan L2-L3 hastaları Üst lumbal kesiler için fonksiyonel yürümeye en yakın yürümeyi sağlar.

37 Korseli uzun yürüme ortezine benzer bir yapıdadır. Her iki kalça birbirine bir yay aracılığıyla bağlıdır. Özel tasarımı, kalça eklemi aşırı ekstansiyonu sınırlar. Hasta öne adım atarak veya kalça fleksiyonu ile mekanik gerilim oluşturur ve diğer kalçada ekstansiyon momenti yaratır.

38 Bacağın öne ilerletilmesi, kalça fleksör ve alt abdominal kasların kullanılması veya gövde ekstansiyonu yolu ile olmaktadır Özellikle bir kalçada aktif fleksiyonu olan hastalarda tercih edilir. Genelde koltuk değnekleri ile yürürler. Kalçanın fleksiyon kontraktürünü önlemede etkin olduğu gösterilmiştir.

39 Gövde ve üst ekstremite kaslarının hareketi ile gravite yer değiştirir ve adım alma gerçekleştirilir. Diz ve kalça eklemleri kilitlidir. Ancak kalça eklemi 5 lik abduksiyon ve 10 lik fleksiyon yapabilir. Otururken kilit açılır. Üst lumbal seviyenin etkilendiği durumlarda kullanılır.

40 SORU VE ÖNERİLER

41 ÖNERİLEN HAFTALIK ÇALIŞMALAR İşlenen konuların uygun görseller veya videolar üzerinde tekrarının yapılması konunun pekişmesi açısından yararınıza olacaktır.

42 BİR SONRAKİ DERS HAKKINDA

43 gelisimedu igugelisim