Türk deniz taşımacılığının gelişimi ve mevcut durumu ile ilgili veriler aşağıda alt başlıklar halinde sunulmuştur.

Transkript

1 Türk Deniz Taşımacılığı ve Gelişimi Türk deniz taşımacılığının gelişimi ve mevcut durumu ile ilgili veriler aşağıda alt başlıklar halinde sunulmuştur Denizyolu Dış Ticaret Yüklerinin Son 10 Yıllık İstatistikleri Denizyolu dış ticaret taşımalarının yıllara göre gelişimi Tablo ve Şekil de verilmiştir yılları arasında denizyolu ile dış ticaret taşımaları yıllık ortalama %4,6 lık bir artışla 2003 yılı itibari ile 140 milyon ton seviyesine ulaşmıştır. Toplam dış ticaret yükünün Türk Bayraklı gemilerle taşınan kısmı yıllık ortalama %2,8 lik bir artışla 39.7 milyon ton olarak gerçekleşmiştir. Türk Bayraklı gemilerin toplam taşıma içindeki payı göreceli olarak azalmıştır. Toplam dış ticaret taşımalarının %29.6 sı ihracat, %70.4 ü ithalat taşımalarından oluşmaktadır. Dış ticaret taşımalarının yük cinslerine ve bayraklara göre dağılımı detaylı olarak Tablo A-D ve Şekil de verilmiştir. Tablo Denizyolu dış ticaret taşımalarının gelişimi ve Türk bayraklı gemilerin payları İhracat İthalat Toplam Türk Bayraklı Gemiler Yıllar (Ton) (Ton) (Ton) Taşıma Miktarı (Ton) Payları % , , , , , , , , , , , ,8 Kaynak: DTO , 2002 DİE, Denizcilik Müsteşarlığı Verileri

2 Denizyolu Dış Ticaret Taşımalarının Gelişimi Milyon Ton İhracat İthalat YILLAR Şekil Denizyolu dış ticaret taşımalarının gelişimi. Tablo A Denizyoluyla taşınan dış ticaret yüklerinin yük cinslerine göre dağılımı (2001). Dökme Katı Yükler Dökme Sıvı Yükler Karışık Eşya İHRACAT TAŞIMALARI (Ton) İTHALAT TAŞIMALARI (Ton) TOPLAM DIŞ TİCARET TAŞIMALARI (Ton) Yük Cinsleri Türk Bay. Yab.Bay. Türk Bay. Yab.Bay. Türk Bay. Yab.Bay. HUBUBAT MADEN CEVHERİ KÖMÜR HAM PETROL PETROL ÜRÜNLERİ SIVILAŞTIRILMIŞ GAZ DİĞER SIVILAR SANAYİ MAMÜLLERİ TARIM ÜRÜNLERİ DİĞER KARIŞIK YÜK KONTEYNER KERESTE GENEL TOPLAM Kaynak: DTO Sektör Raporu,

3 35 İHRACAT İTHALAT KERESTE Miktar (Milyon Ton) Miktar (Milyon Ton) KONTEYNER (TON) KARIŞIK EŞYA DÖKME SIVI YÜKLER DÖKME KATI YÜKLER Türk Bay. r. Yab.Bay. r. 0 Türk Bay. Yab.Bay. Şekil Denizyoluyla taşınan dış ticaret yüklerinin yük cinslerine göre dağılımı (2001). Tablo B Yılında Denizyoluyla Yapılan İhracatımızın Bayraklara Göre Dağılımı (İlk 15 Bayrak Türk Bayrağı Dahil) SIRA BAYRAK TAŞINAN MİKTAR (Ton) 1 Türk Malta Panama Antigua ve Barbuda Liberya St.Vincent Yunan Bahama İtalya Hollanda Suriye Hong Kong Ukrayna Gürcistan Kamboçya Kaynak : DTO 2003 Sektör Raporu, İstanbul

4 Tablo C Yılında Denizyolu İthalat ve İhracatımızın Yük Cinslerine Göre Dağılımı (15 Yük Cinsi) İHRACAT Yük Adı Miktar (Ton) Demir Çelik Sanayi Mamülleri Çimento Metalik Olamayan Taşocakçılığı (Kömür) İşlenmiş Petrol Ürünleri Seramik Cam Mamülleri Kimya Sanayi Ürünleri Gıda Sanayi Ürünleri Meyveler Maden Cevherleri Taşıt Araçları Dokumacılık Mamülleri Elektrik-Elektronik Eşyalar Lastik Sanayi Ürünleri Hububat Makine Sanayi Mamülleri İTHALAT Yük Adı Miktar (Ton) Yakıt Maddeleri (Akaryakıt) Demir Çelik Sanayi Mamülleri İşlenmiş Petrol Ürünleri Kimya Sanayi Ürünleri Maden Cevherleri Hububat Lastik Sanayi Ürünleri Metalik Olamayan Taşocakçılığı (Kömür) Yağlı Tohumlar Gıda Sanayi Ürünleri Gıda Sanayi Yan Ürünleri Yuvarlak ve Yontulmuş Ağaçlar Dokumacılık Mamülleri Metal Sanayi Ürünleri Taşıt Araçları Kaynak : DTO 2003 Sektör Raporu, İstanbul

5 Tablo D Yılında Denizyoluyla Yapılan İthalatımızın Bayraklara Göre Dağılımı (İlk 15 Bayrak Türk Bayrağı Dahil) SIRA BAYRAK TAŞINAN MİKTAR (Ton) 1 Türk Malta Panama Norveç Rusya Federasyonu Yunan Liberya Kamboçya Ukrayna Bahamalar Hong Kong Antigua ve Barbuda İtalya Bulgaristan Gürcistan Kaynak : DTO 2003 Sektör Raporu, İstanbul 2004 Avrupa Birliği Ülkeleri ile Yapılan İthalat ve İhracat Avrupa Birliği Ülkelerine 2003 yılında denizyoluyla yapılan ithalat ve ihracat Tablo de görülmektedir yılında AB ülkeleriyle yapılan toplam dış ticaret hacmimiz 32,7 Milyon Ton olarak gerçekleşmiştir. Bu hacmin 18,3 Milyon Tonu İhracat, 14,4 Milyon Tonu ise İthalat taşımalarıdır. Bu taşımalardan Türk Bayraklı gemilerimizin payı yalnızca %25,3, İthalat ve İhracat yapılan ülke bayraklarının payı %5,4 ve diğer ülke bayraklarının payı ise %69,3 olmuştur

6 Tablo Yılında AB Ülkeleriyle Denizyolu Dış Ticaret Hacmi AB Ülkeleri Toplam Dış Ticaret İHRACAT İTHALAT T/B (%) Kendi Ülke Bayrak Diğer Ülke Bayrak Almanya ,1 4,6 72,3 Avusturya ,4 6,0 69,6 Belçika ,7 4,2 70,1 Danimarka ,7 25,6 67,7 Fransa ,7 5,3 73,0 Finlandiya ,6 14,5 74,9 Hollanda ,7 4,6 71,7 İngiltere ,1 9,2 72,7 İrlanda ,8 0,9 92,3 İspanya ,5 1,9 70,6 İsveç ,3 1,4 96,3 İtalya ,4 6,4 60,2 Lüksenburg ,5 5,4 66,1 Portekiz ,5 1,4 84,1 Yunanistan ,5 10,4 49,1 TOPLAM ,3 5,4 69,3 Kaynak : DİE, DTO 2003 Sektör Raporu, İstanbul

7 KEİ Ülkeleri ile Yapılan İthalat ve İhracat 2003 Yılında KEİB Ülkeleri denizyolu ile yapılan dış ticaret taşımaları Tablo da verilmektedir yılında KEİB Ülkeleri ile denizyolu ticaret hacmi 37,3 milyon ton olarak gerçekleşmiştir. 37,3 milyon ton hacmin 3,6 milyon tonu ihracat, 33,7 milyon tonu ise ithalat yükleridir. Bu taşımalardan Türk Bayraklı gemilerimizin payı %33,6, kendi ülke bayraklı gemileri %13,9 ve diğer ülke bayraklı gemilerin payı ise %52,5 olarak gerçekleşmiştir. Deniz yolu ile yapılan dış ticaretin 2002 yılı itibariyle bayraklara göre dağılımı Tablo de verilmiştir yılına ait veriler ise Tablo B-D de verilmişti. Tablo Yılında KEİB Ülkeleri Denizyolu Dış Ticaret Taşımaları KEİB Ülkeleri Toplam Dış Ticaret İHRACAT İTHALAT T/B (%) Kendi Ülke Bayrak Diğer Ülke Bayrak Arnavutluk ,7 42,0 35,3 Azerbeycan ,1-10,9 Bulgaristan ,3 4,6 35,1 Ermenistan Gürcistan ,5 12,4 77,1 Moldova ,9 6,5 64,6 Romanya ,3 8,6 53,1 Rusya ,4 12,8 57,8 Ukrayna ,2 22,3 44,5 Yunanistan ,5 10,4 49,1 TOPLAM ,6 13,9 52,5 Kaynak : DTO 2003 Sektör Raporu, İstanbul

8 Tablo Denizyoluyla yapılan dış ticaretimizin bayraklara göre dağılımı (2002 Yılı). İHRACA İTHALA TOPLAM Sıra BAYRAK T T No ÜLKESİ TON DOLAR TON DOLAR TON DOLAR 1 Türkiye Malta Panama Norveç Liberya Yunanistan Rusya Kampucya Ukrayna Bahamalar Antigua Ve Barbuda 12 St.Vincent İtalya Hong Kong Bulgaristan Hollanda Romanya Almanya İngiltere Suriye Filipinler Singapur Çin Gürcistan İran Hindistan K.Ülke. Ve Böl Marshall Adaları 29 A.B.D Lübnan Portekiz K.K.Türk Cum Danimarka Cebelitarık Amerikan Ok Cayman Adaları 37 Malezya Mısır Fransa Güney Kore Brezilya Lüksemburg Avustralya Hırvatistan Japonya Kanada Azerbaycan Tonga Honduras İsviçre Diğer Ülke Bayrakları GENEL TOPLAM Kaynak: DİE verileri

9 Taşımaların Miktar ve Değer Olarak İstatistikleri Dış ticaret yük taşımalarının ulaştırma türlerine ve yıllara göre ağırlık ve değer olarak dağılım yüzdeleri Tablo ve Tablo 'de verilmiştir. Denizyoluyla taşınan Türk dış ticaret yüklerinin değer olarak gelişimi Tablo 'de verilmiştir yılı dış ticaret yük taşımalarının ulaştırma türlerine göre miktar ve değer olarak dağılımı Tablo ve Şekil ve Şekil de verilmiştir. İthal taşımalarında deniz ulaşımının payı miktar olarak %89,6 değer olarak %52 olmasına rağmen ihracat taşımalarındaki payı ise miktar olarak %82,6 değer olarak ise %47 olmaktadır. Toplam dış ticarette deniz ulaşımının payı miktar olarak %87,3 değer olarak ise %49,9 dur yılında ise toplam dış ticarette deniz ulaşımının payı miktar olarak %87,6 olmuştur yılı ithalat ve ihracat taşımalarının miktar olarak dağılımı Tablo da verilmiştir. Tablo Ulaştırma türlerine göre Türk dış ticaret yüklerinin ağırlık yüzdeleri. Yıllar Denizyolu Demiryolu Karayolu Havayolu Boru/Diğer ,6 1,4 10,9 0, ,7 0,8 11,3 0, ,6 1,2 9,0 0, ,3 1,0 8,7 0,7 1, ,8 0,7 6,8 0, ,1 0,5 7,2 0, ,1 0,8 7,7 0,2 0, ,8 0,3 11,4 0,8 2, ,5 0,3 12,5 0,4 1, ,1 0,6 9,1 0,3 2, ,9 0,5 8,7 0,2 1, ,6 0,5 8,6 0,2 2, ,0 0,6 10,6 0,2 1, ,3 0,7 9,7 0,2 2, ,6 0,8 10,5 0,1 1,0 Kaynak: DİE, DTO Verileri Tablo Ulaştırma türlerine göre Türk dış ticaret yüklerinin değer ($) yüzdeleri. Yıllar Denizyolu Demiryolu Karayolu Havayolu Boru/Diğer ,5 3,3 38,0 6, ,7 1,8 40,7 6, ,1 1,9 41,5 6, ,4 1,4 43,5 7,3 0, ,8 1,4 39,7 8, ,8 0,9 41,0 8, ,4 0,7 40,3 9,6 0, ,3 0,3 40,0 9,9 1, ,5 0,4 41,4 9,8 1, ,9 0,5 44,0 9,4 1, ,5 0,4 41,9 9,7 1, ,4 0,4 36,8 10,0 2, ,8 0,6 37,2 9,0 3, ,9 0,8 36,1 10,3 2,8 Kaynak: DİE, DTO Verileri

10 Tablo Denizyoluyla taşınan Türk dış ticaret yüklerinin değer olarak gelişimi Yıllar Değer ($X1000) Kaynak: DİE, DTO Verileri Tablo Dış ticaret yük taşımalarının ulaştırma türlerine göre miktar ve değer olarak dağılımı (2002 Yılı). İTHALAT Taşıma Türleri Miktar (Ton) % Değer ($) % Denizyolu , ,0 Demiryolu , ,0 Karayolu , ,3 Havayolu , ,2 Diğer , ,6 TOPLAM , ,0 İHRACAT Taşıma Türleri Miktar (Ton) % Değer ($) % Denizyolu , ,0 Demiryolu , ,7 Karayolu , ,4 Havayolu , ,5 Diğer , ,4 TOPLAM , ,0 TOPLAM DIŞ TİCARET Taşıma Türleri Miktar (Ton) % Değer ($) % Denizyolu , ,9 Demiryolu , ,8 Karayolu , ,1 Havayolu , ,3 Diğer , ,8 TOPLAM , ,0 Kaynak: DİE, DTO Verileri

11 Miktar (%) 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% Havayolu Diğer Karayolu Demiryolu Denizyolu Değer (%) 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% Diğer Havayolu Karay olu Demiryolu Diğer Havayolu Karayolu Demiryolu Denizyolu 30% 20% 30% 20% Denizyolu 10% 10% 0% İthalat 0% İthalat Şekil Ulaştırma türlerine göre 2002 yılı dış ticaret ithal yüklerinin miktar ve parasal değer yüzdeleri Miktar (%) 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% Diğer Havayolu Karayolu Demiryolu Denizyolu Değer (%) 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% Diğer Havayolu Karay olu Demiryolu Diğer Havayolu Karayolu Demiryolu Denizyolu 30% 30% 20% 20% Denizyolu 10% 10% 0% İhracat 0% İhracat Şekil Ulaştırma türlerine göre 2002 yılı dış ticaret ihraç yüklerinin miktar ve parasal değer yüzdeleri

12 Dış ticaret yük taşımalarında 2002 yılı itibari ile Türk ve Yabancı Bayraklı gemilerin payları miktar ve değer olarak Tablo de özetlenmiştir. İthal taşımalarında Türk Bayraklı gemilerin miktar olarak payı %36,1 iken değer olarak payı %36,4 olmasına rağmen ihracat taşımalarındaki payı ise miktar olarak %25,8 değer olarak %20,5 oranında gerçekleşmiştir yıllarında denizyolu ile ithalat ve ihracat taşımalarında Türk ve Yabancı Bayrak payları Tablo de verilmektedir. Tablo Dış ticaret yük taşımalarının ulaştırma türlerine göre miktar olarak dağılımı (2003 Yılı) Denizyolu Demiryolu Karayolu Havayolu Diğer İHRACAT İTHALAT TOPLAM Kaynak: DTO Sektör Raporu, 2004 Tablo Türkiye nin denizyoluyla gerçekleşen dış ticaret taşımaların miktar ve değer olarak bayraklara göre dağılımı (2002) MİKTAR BAYRAK İTHALAT İHRACAT TOPLAM DIŞ TİCARET Ton % Ton % Ton % TÜRK , , ,6 YABANCI , , ,4 TOPLAM DEĞER ($) BAYRAK İTHALAT İHRACAT TOPLAM DIŞ TİCARET $ % $ % $ % TÜRK , , ,4 YABANCI , , ,6 TOPLAM Kaynak : DTO Sektör Raporu Tablo Denizyolu İthalat ve İhracat Taşımalarında Türk ve Yabancı Bayrak Payları (Milyon Ton) Türk Bayraklı Gemiler Yabancı Bayraklı Gemiler YILLAR İthalat % İhracat % İthalat % İhracat % , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,4 Kaynak : DTO Sektör Raporu,

13 İthal-İhraç-Transit-Üçüncü Ülkelerarası Ro-Ro Taşımacılığı Botaş taşımaları dahil olmak üzere, yılları arasında transit olarak taşınan yük miktarları Tablo ve Şekil de verilmiştir. Transit taşımaların diğer taşımalarla birlikte payları ise Tablo ve Şekil da görülmektedir. Tablo Transit taşımalar (Ton) Yıllar Yükleme Boşaltma Toplam Milyon Ton Transit Taşımalar Yıllar Şekil Transit taşımacılığın değişimi

14 Tablo Türk limanlarında yapılan yükleme boşaltma faaliyetleri (Ton). TAŞIMA TÜRÜ * 2003 * YÜKLEME Kabotaj BOŞALTMA TOPLAM TC GEMİSİ İhracat YAB GEMİ TOPLAM TC GEMİSİ İthalat YAB GEMİ TOPLAM YÜKLEME Transit BOŞALTMA TOPLAM YÜKLEME TOPLAM BOŞALTMA TOPLAM Kaynak: DTO Sektör Raporu, 2003, (*) DTO Sektör Raporu, 2004 Miktar (Milyon Ton) Yıllar TRANSİT İTHALAT İHRACAT KABOTAJ Şekil Türk limanlarında yapılan yükleme boşaltma faaliyetleri

15 Bazı Avrupa ülkelerinin Türk taşıtları için yeterli miktarda geçiş belgesi vermemesi nedeniyle, ortaya çıkan sorunlar ve dış ticaret hacminin gelecekte göstereceği gelişmelerin doğuracağı ihtiyaçlarda dikkate alınarak, Avrupa ülkelerine karayoluyla yapılan taşımalarda ortaya çıkan darboğazlara tedbir olması bakımından; Çeşme, Kumport, Tekirdağ ve Haydarpaşa limanlarından Trieste ye (İtalya), Zonguldak ve Samsun dan Ukrayna ya, Samsun ve Trabzon dan Rusya ya Ro-Ro hatları açılmıştır. Marmara bölgesinde özel sektör tarafından işletilen Akport Tekirdağ Liman İşletmesi A.Ş. Almanlarla işbirliği yaparak gerek tesis gerekse işletmecilik yönünden olumlu gelişme göstermiştir. Kabotaj hattında Ro-Ro taşımacılığı da yapan limanın önemi gittikçe artmaktadır. UN Ro-Ro (UND Ro-Ro), UND Denizcilik A.Ş., Ulusoy Denizyolları İşletmesi, Ege Ro-Ro A.Ş. gibi kuruluşlar tarafından Marmara, Ege ve Karadeniz limanlarından Ro-Ro hatlarıyla taşınan araç sayıları Tablo de verilmiş olup, taşımaların 2003 yılındaki değerlerinin 2002 yılına kıyasla değişimi aşağıda belirtilmiştir. - Çeşme-Trieste hattında % 13,4 artma, - Haydarpaşa-Trieste hattında % 15,7 artma, - Ambarlı-Trieste hattında % 30,5 azalma, - Samsun-Novorossisky hattında % 13,9 azalma, - Trabzon-Soçhi hattında % 33,6 artma, - Zonguldak-Kırım hattında % 3 azalma, - Trabzon-Rize-Poti hattında % 252 artma

16 Tablo Ro-Ro gemileri ile yapılan taşımacılık - taşınan araç sayıları Hatlar İHRAÇ İTHAL İHRAÇ İTHAL İHRAÇ İTHAL İHRAÇ İTHAL İHRAÇ İTHAL Türk Yabancı Türk Yabancı Türk Yabancı Türk Yabancı Türk Yabancı Türk Yabancı Türk Yabancı Türk Yabancı Türk Yabancı Türk Yabancı ÇEŞME-BARİ/BRINDISI RİZE-POTİ SAMSUN-ILYICHEVSKY ÇEŞME-TRİESTE DERİNCE- ILYICHEVSKY DERİNCE-KÖSTENCE HAYDARPAŞA-TRİESTE AMBARLI-TRIESTE SAMSUN- NOVOROSSISKY TRABZON-SOCHI ZONGULDAK-KIRIM TRABZON-RİZE-POTİ TOPLAM NOT: 1) Liman aktarma ve serbest bölge taşımaları dahil olup petrol ürünleri ithal taşımaları hariçtir. 2) Yukarıdaki taşıma sayıları, transit geçişleri ve boş giriş-çıkışları kapsamamaktadır. Kaynak :UND verileri

17 Yurtdışı Hatlarda Yolcu Taşımacılığının Durumu Yurtdışı hatlarda yolcu taşımacılığı ağırlıklı olarak TDİ A.Ş. tarafından yapılmaktadır. Şirketin yılları arasında taşıdığı yolcu sayıları Tablo da ve hatlara göre yolcu sayıları ise Tablo de verilmiştir. Tablo TDİ nin yurt dışı yolcu taşımaları. Yıllar Taşınan Yolcu Yolcu x Km Kaynak: DPT 595 Nolu ÖİK Raporu, 2001 ve TDİ verileri Tablo TDİ nin hatlara göre yurt dışı yolcu taşımaları. HATLAR İzmir-Venedik Çeşme-Brindisi Ant-Mar-Ven Mersin-Magosa İstanbul-Hayfa Taşucu-Girne Kruvaziyer Diğer Dış hatlar Toplamı Kaynak: TDİ verileri Kabotaj Hattı Yük Taşımacılığı Türkiye nin yurt içi yük taşımalarında taşıma türlerinin miktar ve yüzdelerinin yıllara göre değişimi Tablo de, 2002 yılındaki dağılım ise Şekil de görülmektedir. Kabotaj hattında deniz yolu yük taşımacılığının son yıllardaki payının ortalama %3,6 olarak çok düşük oranda olduğu görülmektedir. Ayrıca yıllara göre kabotaj hattı taşıma miktarları Tablo da görülmektedir

18 Tablo Türkiye nin yurtiçi taşımalarında kabotaj taşımacılığının payı (Ton). Taşıma Türleri 1998 % 1999 % 2000 % 2001 % 2002 % Denizyolu , , , , * 3,63 Karayolu , , , , ,17 Havayolu , , , , ,01 Demiryolu , , , , ,19 Toplam , , , , ,0 Kaynak : Denizcilik Müsteşarlığı *Yaklaşık Değer DEMİRYOLU 3,19% DENİZYOLU 3,63% HAVAYOLU 0,01% KARAYOLU 93,17% Şekil Türkiye nin yurt içi taşımalarında kabotaj taşımacılığının payı (2002). Tablo Yıllar itibariyle kabotaj hattı yük taşımaları (Ton). Yıllar Taşıma Cinsi Petrol/Petrol Ürünleri Maden Cevheri Maden Kömürü Hububat Karışık ve Diğer Eşya TOPLAM YÜKLEME BOŞALTMA YÜKLEME BOŞALTMA YÜKLEME BOŞALTMA YÜKLEME BOŞALTMA YÜKLEME BOŞALTMA YÜKLEME BOŞALTMA YÜKLEME BOŞALTMA YÜKLEME BOŞALTMA YÜKLEME BOŞALTMA YÜKLEME BOŞALTMA Kaynak: DTO Sektör Raporu

19 Kabotaj Hattı Yolcu ve Araç Taşımacılığı İç hatlarda yolcu ve araç taşımaları hizmeti, ağırlıklı olarak Türkiye Denizcilik İşletmelerinin (TDİ) yolcu gemisi ve feribotları ile İstanbul Deniz Otobüsleri A.Ş. nin (İDO) deniz otobüsleri ve feribotları ile yerine getirilmektedir. TDİ gemilerinin yaş ortalamaları 20 civarındadır. Şirketin yurtiçi yolcu taşımalarında İstanbul-İzmir, İstanbul-Avşa, İstanbul-Armutlu, Çanakkale-Gökçeada, İstanbul-Trabzon, hatlarındaki yıllara göre taşınan yolcu miktarları Tablo de görülmektedir. Tablo TDİ nin yıllara göre yurtiçi yolcu ve araç taşımaları. Yıllar Taşınan Yolcu Araç Sayıları (Oto eşdeğeri) Kaynak: TDİ verileri İDO nun 1 Temmuz 1998 de başlayan Yenikapı-Bandırma ve 12 Ekim 1997 de başlayan Yenikapı-Yalova hatlarındaki yolcu ve araç taşımacılığının yıllara göre değişimi Tablo de verilmiştir. Tablo İDO nun yolcu ve araç taşımaları. YENİKAPI-BANDIRMA YENİKAPI-YALOVA Yıllar Yolcu Sayısı Araç Sayısı Yolcu Sayısı Araç Sayısı Kaynak: İDO verileri Kentiçi Taşımacılık Kentiçi deniz taşımacılığının düzenli olarak yapıldığı İstanbul ve İzmir deki yolcu ve araç taşımaları incelenecektir. İstanbul kentiçi deniz ulaşımı İstanbul kentiçi yolcu taşımalarının ulaşım türlerine göre dağılımları Tablo de verilmiştir. Toplam yolcu taşımacılığının %91,8 i karayolu, %5,7 si raylı, %2,5 i ise deniz taşımacılığından oluşmaktadır. İstanbul da kentiçi deniz ulaşımı aşağıda belirtilen işletme grupları tarafından yürütülmektedir. i. TDİ (Türkiye Denizcilik İşletmeleri A.Ş.), Kamu kuruluşudur. ii. İDO (İstanbul Deniz Otobüsleri San. ve Tic. A.Ş.), İ.B.B. İktisadi Teşekkülüdür

20 iii. Özel Deniz Motorları İşletmecileri a) TURYOL ( Kooperatif ) b) AVRASYA DEN-TUR ( Kooperatif ) c) İstanbul Yolcu Taşıyan Deniz Dolmuş Nakil Vasıtaları ESNAF ODASI Tablo İstanbul kentiçi ulaşımında yolcu taşımacılığının türlere göre dağılımı. KARAYOLU TAŞIMASI % 91,8 RAYLI TAŞIMA % 5,7 DENİZ TAŞIMASI GÜNLÜK ORTALAMA TAŞIMA TOPLAM TAŞIMADA PAYI (%) TAŞIMA TÜRÜ ARAÇ SAYISI İETT ,8 ÖHO ,9 OTOMOBİL ,7 MİNİBÜS ,8 DOLMUŞ ,7 TAKSİ ,4 SERVİS , ,8 BANLİYÖ ,2 METRO ,2 HAFİF METRO ,7 TRAMVAY ,5 NOSTALJİK TRAMVAY ,0 TÜNEL , ,7 TDİ ,7 İDO ,1 % 2,5 DENİZ MOTORLARI , ,5 TOPLAM ,0 Kaynak: İstanbul I.Kentiçi Ulaşım Şurası, Toplu Taşıma Sistemi Kom. Rap., 2002 Bu taşıma gruplarına ait iskele sayıları, araç sayıları, deniz araçlarının günlük taşıma kapasiteleri ve doluluk oranları Tablo de verilmiştir. Tablodan görüleceği üzere deniz ulaşımında arz edilen kapasitenin ortalama %25 i kullanılabilmektedir. Tablo Deniz taşıma gruplarına ait kapasiteler. Taşıma Türü İskele Sayısı Araç Sayısı Günlük Taşınan Yolcu Sayısı Mevcut Araçların Günlük Taşıma Kapasitesi Doluluk Oranı (%) TDİ İDO Deniz Motorları Toplam Kaynak: İstanbul I.Kentiçi Ulaşım Şurası, Toplu Taşıma Sitemi Kom. Rap., 2002 Deniz taşıma gruplarının günlük yolcu taşıma payları Şekil de görülmektedir. İstanbul da deniz ulaşımının % 63,7 si Türkiye Denizcilik İşletmeleri, % 28,7 si özel deniz motorları ve %7,6 sı ise İstanbul Deniz Otobüsleri İşletmesi tarafından sağlanmaktadır. Taşınan yolcu sayılarına göre belirlenen bu dağılım yolcumil olarak değerlendirildiğinde İDO ve TDİ nin taşıma yüzdeleri artacak, daha kısa mesafelerde yolcu taşıyan özel deniz motorlarının yüzdesi oldukça azalacaktır.

21 Deniz Motorları 28,7% İDO 7,6% TDİ 63,7% Şekil Deniz taşımacılığında taşıma gruplarının payı. TDİ nin yıllara göre yolcu ve araç taşımaları Tablo ve Şekil da, İDO nun son yıllardaki kentiçi yolcu taşıma verileri ise Tablo ve Şekil da verilmiştir. Tablo TDİ Şehir Hatlarının yıllara göre yolcu ve araç taşımaları. İstanbul Bölgesi İstanbul Dışı TÜM HATLAR TOPLAMI Yıllar Yolcu Araç Yolcu Araç Yolcu Araç Adedi Adedi Adedi Adedi Adedi Adedi Kaynak: TDİ verileri TDİ Şehir Hatları İşletmesi nin Haliç ve Boğaz Hattı ile Marmara Denizi ve Çanakkale Boğazı ndaki yolcu ve araç taşıma hatları Harita , İDO nun Marmara Denizi ve İstanbul kentiçi taşıma iskeleleri Harita de, İDO nun Bandırma ve Yalova hattı yolcu ve araç taşımaları Harita de gösterilmiştir