PLASTİK VE KAUÇUK İŞLEME MAKİNALARI ve AKSAM VE PARÇALARI SEKTÖRÜNÜN 2008 YILI DEĞERLENDİRME RAPORU

Transkript

1 1 FİRMA SAYISI : PLASTİK VE KAUÇUK İŞLEME MAKİNALARI ve AKSAM VE PARÇALARI SEKTÖRÜNÜN 2008 YILI DEĞERLENDİRME RAPORU Barbaros Demirci Genel Sekreter PAGEV / PAGDER PAGEV bilgi bankası kayıtlarına göre, Türk plastik ve kauçuk işleme makineleri sektöründe 808 firma faaliyet göstermektedir. Bu firmaların 209 u birden çok mamul üretmektedir. Firmaların % 29 u kalıp, % 16 sı plastik işleme makineleri imal ederken, yardımcı ekipman ve ambalaj makineleri imal eden firmaların oranı % 12 dir. Firmaların % 69 u ise plastik ön işleme ve geri dönüşüm, son işlem, ölçme, finisaj, kaynak makineleri ile aksam ve parçalar imal etmektedir. Makine ve Ekipman Bazında Firma Sayısı İTHALAT : Üretilen Makine Adı Firma Sayısı % Dağılım Kalıplar Plastik İşleme Yardımcı Ekipmanlar Ambalaj makineleri Plastik ön işleme ve geri dönüşüm 65 6 Son İşlem 65 6 Ölçme 57 6 Finisaj 51 5 Parça ve komponentler 51 5 Kaynak 19 2 Kaynak : PAGEV Bilgi Bankası 2008 yılında 37,638 ton plastik ve kauçuk işleme makineleri ile aksam ve parçaları ithal edilmiş olup, miktar bazında ithalat % 14 azalmıştır. Püskürtme, kesme, yarma ve biçim verme makineleri ile aksam ve parça ithalatı miktar bazında artarken diğer tüm makinelerde ithalatın miktar bazında azaldığı görülmektedir. Plastik ve kauçuk işleme makinelerinde miktar bazında ithalatın % 53 ünü enjeksiyon, % 11 ini Ekstrüzyon makineleri oluşturmuştur. Aksam ve parça ithalatının payı % 22 düzeyindedir. Plastik İşleme Makineleri Aksam ve Parçaları İthalatı 1 ( KG ) GTİP ( T ) % Artış % Dağılım Enjeksiyon Mak , Ekstrüzyon Mak , Püskürtme Mak , Dış lastiğin dökümüne mahsus mak , Sırt kaplama ve şekil verme mak , Presler , Kesme, yarma, biçim verme mak , Aksam ve Parçalar , Toplam , yılı gerçekleşmesi, 10 aylık ithalat rakamlarına göre tahmin edilmiştir.

2 2 Plastik ve kauçuk işleme makineleri ile aksam ve parçaları ithalatı 2008 yılında ABD doları bazında % 9 artmıştır. Miktar bazında % 14 azalırken dolar bazında ithalatın % 9 artması, Türkiye nin giderek daha ileri teknolojik, karmaşık ve katma değeri büyük makineleri ithal ettiğini göstermektedir yılında plastik ve kauçuk işleme makineleri ile aksam ve parçaları ithalatı 528,4 milyon $ olarak gerçekleşirken toplam ithalatın % 27 sini enjeksiyon, % 21 ini ektrüzyon makineleri oluşturmuştur. Kesme, yarma ve biçim verme makinelerinin payı % 29 dur. Plastik İşleme Makineleri Aksam ve Parçaları İthalatı ( ABD $ ) 2 GTİP 2007 % Artış % Dağılım Enjeksiyon Mak , Ekstrüzyon Mak , Püskürtme Mak , Dış lastiğin dökümüne mahsus mak , Sırt kaplama ve şekil verme mak , Presler , Kesme, yarma, biçim verme mak , Aksam ve Parçalar , Toplam ,0 ORTALAMA BİRİM İTHAL FİYATLARI : 2008 yılında ortalama ithal fiyatları 14,04 $ / Kg olarak gerçekleşmiş ve 2007 yılına kıyasla % 26 artmıştır. En yüksek fiyat artışı aksam ve parçalarda, ektrüzyon ve püskürtme makinelerinde görülmektedir. Plastik İşleme Makineleri Aksam ve Parçaları Ortalama Birim İthal Fiyatları ( ABD $ / KG ) GTİP ( T ) Enjeksiyon Mak. 5,70 7, Ekstrüzyon Mak. 19,20 26, Püskürtme Mak. 127,63 32, Dış lastiğin dökümüne mahsus mak 42,80 24, Sırt kaplama ve şekil verme mak 33,80 11, Presler 4,54 7, Kesme, yarma, biçim verme mak. 6,78 18, % Artış Aksam ve Parçalar 2,52 44, Toplam 11,10 14, yılında % 61 i AB ülkeleri olmak üzere Avrupa nın ithalatımızdan aldığı pay % 67 olarak gerçekleşmiş ancak 2007 yılına göre Avrupa nın payı % 3 azalmıştır. Buna karşılık başta Çin ve Tayvan olmak üzere ithalattaki payı artış gösteren uzak doğu ülkelerin paylarındaki artış nedeniyle Uzak Doğu ülkeleri 2007 yılında % 26 olan paylarını 2008 yılında % 29 a yükseltmişlerdir. Başka bir değişle, AB nin kaybettiği % 3 Pazar payını Çin ve Tayvan almıştır yılı gerçekleşmesi, 10 aylık ithalat rakamlarına göre tahmin edilmiştir.

3 3 Plastik İşleme Makineleri Aksam ve Parçaları İthalatının Ülke Gruplarına Dağılımı ( % ) ÜLKE ADI ( T ) AB ÜLKELERİ TOPLAM DİĞER AVRUPA 3 5 AVRUPA TOPLAM AMERİKA TOPLAM 4 4 UZAK DOĞU ASYA yılında 80 ülkeden ithalat yapılmış olmasına rağmen ilk 20 ülke toplam ithalattan % 98 pay almıştır. Almanya, İtalya ve Çin, plastik ve kauçuk işleme makineleri ithal ettiğimiz ilk 3 ülkeyi oluştururken bu ülkelerden yaptığımız ithalat, toplam ithalatın % 61 ini oluşturmaktadır. Plastik ve Kauçuk İşleme Makineleri İthalatında İlk 20 Ülke ÜLKE ADI 2007 ÜLKE ADI 2008 ( T ) İHRACAT : ALMANYA ALMANYA İTALYA İTALYA ÇİN HALK CUM ÇİN HALK CUM TAYVAN AVUSTURYA AVUSTURYA JAPONYA FRANSA TAYVAN JAPONYA İSVİÇRE İSVİÇRE A.B.D KANADA FRANSA HOLLANDA GÜNEY KORE CUM A.B.D KANADA HİNDİSTAN İNGİLTERE GÜNEY KORE CUM LÜKSEMBURG İNGİLTERE HİNDİSTAN BELÇİKA İSPANYA İSPANYA HOLLANDA İSRAİL BELÇİKA POLONYA POLONYA HIRVATİSTAN İSRAİL LÜKSEMBURG DANİMARKA Türkiye nin 2008 yılında plastik ve kauçuk işleme makineleri ile aksam ve parçaları ihracatı, KG bazında 2007 yılına kıyasla % 7 artarak ton a çıkmıştır. Toplam ihracatın KG bazında % 17 sini enjeksiyon, % 17 sini ekstrüzyon makineleri oluştururken % 40 ını kesme, yarma ve biçim verme makineleri teşkil etmiştir.

4 4 Plastik İşleme Makineleri Aksam ve Parçaları İhracatı ( KG ) 3 GTİP NAKİNA, AKSAM VE PARÇA GRUPLARI 2007 % Artış % Dağılım Enjeksiyon Mak Ekstrüzyon Mak Püskürtme Mak Dış lastiğin dökümüne mahsus mak Sırt kaplama ve şekil verme mak Presler Kesme, yarma, biçim verme mak Aksam ve Parçalar Toplam Kaynak : OAİB TUİK Plastik ve kauçuk işleme makineleri ile aksam ve parçaları ihracatı döviz bazında 2007 yılına kıyasla % 33 artmıştır. Döviz bazında en yüksek artış % 151 ile enjeksiyon makinelerinde, % 69 ile aksam ve parçaların ihracatında gerçekleşmiştir. Döviz bazında toplam ihracattan kesme, yarma ve biçim verme makineleri % 49 pay alırken, enjeksiyon ve ektrüzyon makineleri toplam olarak % 30 pay almıştır. Bu durum, Türkiye nin 2008 yılında daha yüksek katma değeri olan makineleri ihraç ettiğini göstermektedir Plastik İşleme Makineleri Aksam ve Parçaları İhracatı 4 ( ABD $ ) GTİP MAKİNA, AKSAM VE PARÇA GRUPLARI 2007 % Artış % Dağılım Enjeksiyon Mak Ekstrüzyon Mak Püskürtme Mak Dış lastiğin dökümüne mahsus mak Sırt kaplama ve şekil verme mak Presler Kesme, yarma, biçim verme mak Aksam ve Parçalar Toplam ORTALAMA BİRİM İHRAÇ FİYATLARI: 2008 yılında Türkiye nin plastik ve kauçuk işleme makineleri ile aksam ve parçaları ihracatında, ortalama birim ihraç fiyatı 2007 yılına kıyasla % 29 artmış ve 11.7 $ / Kg olarak gerçekleşmiştir. Birim ihraç fiyatı Enjeksiyon makinelerinde % 88, aksam ve parçalarda % 63 artış göstermiştir yılı gerçekleşmesi, 10 aylık ithalat rakamlarına göre tahmin edilmiştir yılı gerçekleşmesi, 10 aylık ithalat rakamlarına göre tahmin edilmiştir.

5 5 Plastik İşleme Makineleri Aksam ve Parçaları Ortalama Birim İhraç Fiyatları ( ABD $ / KG ) GTİP MAKİNA, AKSAM VE PARÇA GRUPLARI ( T ) % Artış Enjeksiyon Mak. 4,12 7, Ekstrüzyon Mak. 11,30 12, Püskürtme Mak. 9, Dış lastiğin dökümüne mahsus mak 11,10 13, Sırt kaplama ve şekil verme mak Presler 9,95 7, Kesme, yarma, biçim verme mak. 10,79 14, Aksam ve Parçalar 5,85 9, Toplam 9,08 11,67 29 Plastik ve kauçuk Makineleri İhracatının Ülke Gruplarına Dağılımı ( % ) ÜLKE ADI AB ÜLKELERİ DİĞER AVRUPA AVRUPA TOPLAM AMERİKA TOPLAM 1 2 ASYA TOPLAM AFRİKA TOPLAM 9 12 SERBEST BÖLGELER 9 5 TOPLAM Türkiye nin plastik ve kauçuk makineleri ile aksam ve parçaları ihracatının % 31 i AB olmak üzere toplam % 44 ü Avrupa ülkelerine yönelik olarak yapılmaktadır yılında Avrupa Birliği nin payı % 31 e çıkarken, Asya nın payı % 12 ye Afrika ülkelerinin payı da % 12 ye yükselmiştir yılında 125 ülkeye ihracat yapılmış olmasına rağmen ilk 20 ülke toplam ihracattan % 67 pay almıştır. Rusya Federasyonu, İran ve Romanya ya yönelik ihracatımız, toplam ihracatımızın % 27 sini oluşturmaktadır. Plastik ve Kauçuk İşleme Makineleri İhracatında İlk 20 Ülke ÜLKE ADI 2007 ÜLKE ADI 2008 / 10 RUSYA FEDERASYONU RUSYA FEDERASYONU İRAN İRAN ROMANYA ROMANYA KAZAKİSTAN BULGARİSTAN BULGARİSTAN ALMANYA UKRAYNA UKRAYNA ALMANYA FAS AZERBAYCAN-NAHÇ YUNANİSTAN FAS AZERBAYCAN-NAHÇ YUNANİSTAN ÖZBEKİSTAN ÖZBEKİSTAN İSPANYA MAKEDONYA ARUBA SLOVAK CUMHUR MISIR İTALYA LÜKSEMBURG SURİYE KAZAKİSTAN GÜRCİSTAN SUUDİ ARABİSTAN CEZAYİR POLONYA MISIR FRANSA ÇEK CUMHURİYETİ AVUSTURYA MOLDOVYA FİLİPİNLER

6 6 DIŞ TİCARET AÇIĞI: Türkiye plastik ve kauçuk işleme makineleri ile bunların aksam ve parçaları dış ticaretinde net ithalatçı ülke konumundadır yılında 415 milyon dolar olan net dış ticaret açığı, 2008 yılında 433 milyon dolar olarak gerçekleşmiş olup, enjeksiyon ve ekstrüzyon makineleri ile kesme, yarma ve biçim verme makineleri en yüksek dış ticaret açığı veren makineleri oluşturmuştur. Plastik ve Kauçuk İşleme Makineleri Dış Ticaret Açığı ( ABD $ ) GTİP ( T ) Enjeksiyon Mak Ekstrüzyon Mak Püskürtme Mak Dış lastiğin dökümüne mahsus mak Sırt kaplama ve şekil verme mak Presler Kesme, yarma, biçim verme mak Aksam ve Parçalar Toplam Kaynak: OAİB - TUİK PLASTİK SEKTÖRÜNÜN MAKİNE TEÇHİZAT YATIRIMI: Plastik sektörü, işleme kapasitesindeki artışa paralel olarak her yıl artan ölçüde makine ve teçhizat yatırımı yapmaktadır. Sektörün 2007 yılında 558 milyon dolar olan yatırımı 2008 yılında 623 milyon ABD $ a çıkmıştır. Plastik Sektörünün Makine ve Teçhizat Yatırımı ve Proses Kapasitesi ( T ) Sektörün Proses Kapasitesi Milyon Ton 3,7 4,3 4,9 5,1 Sektörün Makine Yatırımı Milyon $ Kaynak: OAİB - TUİK Plastik Sektörü Makine Teçhizat Yatırımı Milyon $ Makine Yatırımı

7 7 ARZ ve TALEP DENGESİ: 2008 yılında plastik ve kauçuk işleme makineleri ile aksam ve parçaları sektöründe, üretim 190 milyon $, ithalat528 milyon $, ihracat 95 milyon $ ve iç pazar satışları ( plastik sektörünün makine ve teçhizat yatırımı ) 623 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Plastik ve Kauçuk İşleme Makineleri ve Aksam ve Parçaları Sektöründe Arz Talep Dengesi ( ABD $ ) GTİP MAKİNA GRUBU Üretim İthalat İhracat İç Satış Dış Ticaret Açığı Enjeksiyon Mak Ekstrüzyon Mak İthalat / İç Satış Püskürtme Mak Dış lastiğin döküm mak Sırt kaplama ve şekil verme mak Presler Kesme, yarma, biçim verme mak Aksam ve Parçalar Toplam PLASTİK KALIP SEKTÖRÜ 2008 yılında, plastik kalıp sektörü arz ve talep dengesi aşağıdaki tabloda verilmiş olup, 2008 yılında plastik kalıp üretimi ton ve 86 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Üretim 2008 yılında, 2007 ye kıyasla ton bazında % 12, ABD doları bazında ise % 45 artmıştır yılında Türkiye, ton plastik kalıp ithal etmiş ve ithalata 246 milyon dolar döviz ödemiştir yılında plastik kalıp ithalatı ton bazında % 10 azalmış, ABD doları bazında ise % 18 artmıştır. Türkiye 2008 yılında ton plastik kalıp ihraç ederek 43 milyon ABD doları döviz kazanmıştır. İhracat ton bazında % 12, ABD doları bazında % 45 artmıştır yılında iç pazara ton plastik kalıp satılmış ve satış hacmi 289 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Bu miktar, plastik sektörünün 2008 yılında yapmış olduğu kalıp yatırımını göstermektedir. İç satışlar ( kalıp yatırımı ) 2007 yılına kıyasla ton bazında % 5 azalırken, dolar bazında % 21 artmıştır. Türkiye plastik kalıp dış ticaretinde net ithalatçı ülkedir. Dış ticaret açığı 2008 yılında 5ç687 ton ve 203 milyon dolar olarak gerçekleşmiş ve açık ton bazında % 17 azalırken dolar bazında % 13 artmıştır yılında, plastik kalıp iç Pazar satışlarının ( plastik sektörünün kalıp yatırımı ) ton bazında % 77 si dolar bazında da % 85 i ithalatla karşılanmıştır Plastik Kalıplarda Arz - Talep Dengesi % Artış Üretim - Ton Üretim - Milyon ABD $ İthalat - Ton İthalat - Milyon ABD $ İhracat - Ton İhracat - Milyon ABD $ İç Satış - Ton İç Satış - Milyon ABD $ Dış Ticaret Açığı - Ton Dış Ticaret Açığı - Milyon ABD $ İç Satışlar İçinde İthalatın Payı ( % - Ton ) İç Satışlar İçinde İthalatın Payı ( % - $ ) 88 85

8 8 Türkiye 74 ülkeden plastik kalıp ithalatı yapmıştır yılında 1 milyon $ ın üzerinde ithalat yaptığı 17 ülke, toplam plastik kalıp ithalatımız içinden % 96 pay almıştır. Plastik Kalıp İthalatında İlk 10 Ülke ÜLKE ADI ( T ) JAPONYA ÇİN HALK CUMHUR İTALYA ALMANYA FRANSA GÜNEY KORE CUM İSVİÇRE AVUSTURYA LÜKSEMBURG PORTEKİZ Türkiye 108 ülkeye plastik kalıp ihraç etmektedir yılında ilk 10 ülkeye yapılan ihracat toplam ihracatın % 70 ini oluşturmuştur. Plastik Kalıp İhracatında İlk 10 Ülke ÜLKE ADI ( T ) ALMANYA RUSYA FEDERASYONU İNGİLTERE A.B.D İTALYA ROMANYA LÜKSEMBURG FRANSA AVUSTURYA BELÇİKA YILI BEKLENTİLERİ - SEKTÖRÜN BAŞLICA SORUNLARI VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ: Plastik ve kauçuk işleme makineleri ile bunların aksam ve parçaları sektöründeki gelişmeler büyük ölçüde plastik sektörünün 2009 yılında göstereceği performansa bağlı olacaktır. Plastik sektörü için 2009 yılında öngörülen büyüme hızı, iyimser senaryoya göre % 5 pozitif büyüme, kötümser senaryoya göre ise % 15 negatif daralmadır. Plastik sektörünün büyüme hızı ve dış pazarlardaki pozitif / negatif gelişmeler, plastik işleme makineleri sektörünü doğrudan etkileyecektir. Plastik işleme makineleri, genel makine sektör alt grubunda yer aldığı için, sorunları, genel makine sanayinin sorunları ile örtüşmektedir. Küresel krizin olumsuz etkileri ile geleneksel dış pazarlarda büyük ölçüde daralma mevcuttur yılında bu daralmanın artması beklenmektedir. Firmaların yeni pazar bulmaları güçleşmektedir. Akreditif ile mal satmanın mümkün olmadığı Afrika pazarları son derece risklidir. Büyük fabrika yatırımı yapan işletmeler çeşitli ve avantajlı krediler ile gelişmiş ülkelerden 5 yıl vadeli makine alabilirken, ülkemize daha düşük fiyatlı tek makine siparişleri kalmaktadır. Siparişin boyutu az olduğu için yeterince indirim yapılamadığından bu siparişler de Çin Tayvan gibi ülkelere kaptırılmaktadır.

9 9 Yatırım kredilerinde faizler % 25 lerin üzerindedir. İçinde bulunulan dönemde bazı devlet bankalarının kredi faizlerini iki katına çıkarması ve ihracat gelirlerini de kredi için bloke etmesi nedeniyle firmalar makine yatırımı yapamamaktadır. Bu dönemde denk bütçe politikasının bir miktar gevşek tutularak yatırımlara öncelik vermesi, kamu kesimi ve yerel yönetimlerin yerli ürünlere yönelmesi beklenmektedir. İthal edilen makine ve aksamlarının % 80 i ülkemizde üretilebilmektedir. Kamu yatırımlarında yerli imalat oranı artırıldığı takdirde, üretimin artması sağlanabilecektir. Uzun vadeli ihracat satışlarında ihracatçıya kur ve vade garantisi getirilmelidir. Dünyada gümrükler azaltılmakta, fakat ülkeler çeşitli standartlar ile kendi sanayicilerini korumak için başarılı tedbirler uygulayarak ithalatı düzenlemektedirler. Bu uygulamalara benzer şekilde gümrüklerimizde de denetim mekanizmaları geliştirilmelidir. Piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetlerinin yeterli düzeye çıkarılması, standardizasyon kontrollerinin tavizsiz gerçekleştirilmesi sağlanmalıdır. etkilenmeye başlamıştır. Makine üreticilerine proje bazında özel teşvikler verilmelidir. Ankara daki kamu ortaklığı olan risk sermaye şirketi KOBİ GİRİŞİM A.Ş. daha işlevsel hale getirilmelidir. Bu amaçla, risk sermaye şirketlerinin gücü artırılmalı, sayıları çoğaltılmalı ve binlerce makine firması ile ortaklıklar geliştirilmelidir. Kredi Garanti fonu geliştirilmelidir. Makine ihracatının geliştirilmesi için Almanya daki Hermes kredi sisteminin bir benzeri kurulmalıdır. Exim Bank Kredileri makine üreten KOBİ firmalarının kolayca ulaşabileceği kaynaklar haline getirilmelidir. Makine ve yatırım mallarında yerli üretim için KDV indirimi yapılmalıdır.