T.C. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu ÖNSÖZ

Transkript

1

2 i ÖNSÖZ 5307 sayılı Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (LPG) Piyasası Kanunu ve Elektrik Piyasası Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun un amacı; yurt içi ve yurt dışı kaynaklardan temin olunan sıvılaştırılmış petrol gazlarının güvenli ve ekonomik olarak rekabet ortamı içerisinde kullanıcılara sunumuna ilişkin piyasa faaliyetlerinin şeffaf, eşitlikçi ve istikrarlı biçimde sürdürülmesi için gerekli düzenleme, yönlendirme, gözetim ve denetim faaliyetlerinin yapılmasını sağlamaktır. Kanunun ortaya koyduğu bu amacı, Kurumumuzun düzenleme ve denetim yetkisi kapsamında kendimize misyon edinmiş bulunmaktayız. Buna istinaden, gerek mevzuat hazırlık çalışmalarında gerekse LPG piyasa faaliyetlerine yönelik yapmış olduğumuz düzenlemelerde, piyasa vizyonumuz; LPG piyasasının, kalite ve güvenliğin ön planda olduğu, rekabetçi piyasa koşullarının sağlandığı, sürdürülebilir bir pazar yapısına kavuşturulması ve nihayetinde LPG kullanıcılarının güvenli, ekonomik ve kaliteli ürün kullanabilmelerinin sağlanmasıdır. İşte bu noktada, Kurum olarak piyasaya ilişkin tüm düzenleme ve denetim faaliyetlerimizde; etkinlik ve verimliliğin sağlanması, isabetli ve sağlıklı kararlar alınmasının temini hususunda doğru ve güvenilir piyasa bilgilerine sahip olma zorunluluğunun bilinci içerisinde LPG Piyasası İzleme Grubu kurulmuştur. Kurumumuzun görev ve yetkisinde olan LPG piyasasının izlenmesi çalışmaları; Kanunun yürürlüğe giriş tarihinden itibaren yürütülmüş olup, bugün bu faaliyetler büyük bir titizlikle ve belli bir sistem dahilinde sürdürülmektedir. Düzenlemeye esas doğru ve güvenilir piyasa bilgilerine sahip olma hedefi doğrultusunda yapılan çalışmalarda; Kanunun piyasa katılımcılarına getirmiş olduğu Bildirim Yükümlülükleri kapsamında alınan beyanlar, lisans başvurularında alınan bilgi ve dokümanlar ile LPG piyasa faaliyetleri ile ilgili diğer

3 ii kurum, kuruluş ve organizasyonlardan temin edilen veriler, temel bilgi kaynağı olarak kabul edilmiştir. Bu verilerin belli bir düzen ve sistem içerisinde tasnifi, işlenmesi, analizi ve raporlanması için hali hazırda sektörün de bildiği ve kullandığı LPG Bilgi Yönetim Sistemi Kurumumuz tarafından hayata geçirilmiş, böylece gerek Kurumumuz gerek piyasa katılımcıları açısından büyük kolaylık ve aynı zamanda önemli zaman tasarrufu sağlanmıştır. Bugüne geldiğimizde; LPG nin ithalatı ve üretiminden son kullanıcıya ulaşıncaya kadar ki tüm piyasa faaliyetleri, ürün hareketleri ve ilgili tüm piyasa büyüklükleri Kurumumuz tarafından izlenmiş ve bunlara ilişkin olarak ilki 2006 yılı sonunda büyük bir titizlikle ve kapsamlı bir şekilde hazırlanan sektör raporu, ilgili tüm kurum, kuruluş ve sektör katılımcıları ile paylaşılmıştır. LPG piyasası ile ilgili tüm kesimler tarafından ilgiyle karşılanan ve piyasaya ilişkin önemli bir başvuru dokümanı haline gelen bu rapor, bir önceki rapora gelen yapıcı görüş ve öneriler doğrultusunda, bu yıl da Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (LPG) Piyasası 2007 Yılı Sektör Raporu olarak daha kapsamlı bir şekilde hazırlanmıştır. Her zaman olduğu gibi, hazırladığımız bu dokümana gelebilecek her türlü görüş ve önerilere de açık olduğumuzu iletmek isteriz. Bildirim yükümlülükleri kapsamında gösterdikleri duyarlılık ve katılımcı yaklaşımlarından ötürü sektörde faaliyet gösteren firmalar ve sektör temsilcileri ile bu raporun hazırlanmasında emeği geçen LPG Piyasası İzleme Grubu Enerji Uzmanları ve Enerji Uzman Yardımcılarını kutlar, bu çalışmanın ilgili tüm kişi, kurum ve kuruluşlara faydalı olmasını temenni ederim. Hasan KÖKTAŞ BAŞKAN

4 iii İÇİNDEKİLER 1. GİRİŞ TÜRKİYE LPG PİYASASI BÜYÜKLÜKLERİ (2007) Lisanslandırma İller Bazında Depolama ve Dolum Kapasiteleri Piyasanın Mevcut Durumu TÜRKİYE LPG PİYASASI FAALİYETLERİ (2007) Üretim İthalat-İhracat İthalat İhracat Yurtiçi LPG Ticareti Dağıtıcılar Bazında Satışlar İllere Göre Satışların Dağılımı Dağıtıcıların 81 İlde Ürün Bazlı Satışların Dağılımı Dağıtıcılar Arası Ticaret Yıllarına Ait Bayi Sayıları ve Satış Miktarlarının Bölgesel Dağılımı EĞİTİM FAALİYETLERİ VE TEKNİK DÜZENLEMELER

5 1 1. GİRİŞ Yurt içi ve yurt dışı kaynaklardan temin olunan sıvılaştırılmış petrol gazlarının (LPG) güvenli ve ekonomik olarak rekabet ortamı içerisinde kullanıcılara sunumuna ilişkin piyasa faaliyetlerinin şeffaf, eşitlikçi ve istikrarlı biçimde sürdürülmesi için gerekli düzenleme, yönlendirme, gözetim ve denetim faaliyetlerini yerine getiren Kurumumuz, 5307 sayılı Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (LPG) Piyasası Kanunu ve Elektrik Piyasası Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun kapsamında ikincil mevzuat çalışmalarını büyük bir titizlik içerisinde yürütmüş ve piyasanın belli bir düzen ve sistem dahilinde kayıt altına alınması yönünde lisanslama çalışmalarını başarıyla tamamlamıştır. Bilindiği üzere, lisans başvurularını kabul eden ve bu başvuruları hızlı ve zamanında neticelendiren Kurumumuz, bu süreçte, eşzamanlı olarak piyasa katılımcılarından gelen bildirimleri almış ve bu kapsamda hızlı, güvenilir, etkin ve erişilebilir bir bilgi yönetim sistemi kurmuştur. Düzenleme, yönlendirme, gözetim ve denetim faaliyetlerini yerine getirirken doğruluk, kararlılık, adalet ve etkinliğin sağlanması yönünde güvenli, sağlam ve sürdürülebilir bir piyasa bilgi alt yapısının oluşturulması çalışmalarını tamamlayan Kurumumuz, 2006 yılında LPG Piyasası Bilgi Yönetim Sistemi ni hayata geçirmiştir. Sistemin işleyişinde, AB ile uyum sürecinin de bir gereği olarak, piyasaya ilişkin istatistiki verilerin zamanında ve güvenilir bir şekilde toplanması ve işlenmesi hedeflenmektedir. Bu nedenle LPG sektörü ile ilgili tüm faaliyet verilerinin kurulan sistem vasıtasıyla toplanması, analizi ve raporlanması Kurumumuz ve ülkemiz için de büyük önem arz etmektedir. Piyasaya ilişkin yürüttüğümüz lisanslama ve izleme faaliyetleri kapsamında; sektörün sahip olduğu tesis ve lojistik varlık yapıları, faaliyet büyüklükleri, temin, üretim, dağıtım ve pazarlama faaliyetleri, ürün hareketleri ve buna benzer tüm piyasa büyüklüklerini ortaya koyacak veriler dikkatle toplanmış, erişilebilir bir bilgi alt yapısı içerisinde işlenmiş ve sektörel açıdan anlamlı ve analize elverişli hale getirilmiştir.

6 2 Raporlamaya esas teşkil eden temel veriler, öncelikle dağıtım şirketleri başta olmak üzere sektör katılımcılarının bildirim yükümlülükleri kapsamında verdikleri beyanlar üzerinden derlenmiştir. Bilindiği gibi, 2007 yılı içerisinde, LPG piyasasına ilişkin ilk altı aylık verileri kapsayan Sektör Raporu; 2007 Yılı Ocak-Haziran Dönemi olarak Temmuz 2007 de yayımlanmış olup, takip eden son altı ayda da devam eden piyasa izleme faaliyetlerimiz neticesinde, 2007 yılına ait on iki aylık tüm piyasa verileri toplanmış, kontrol edilmiş, analiz edilmiş ve rapor halinde yayımlanmaya hazır hale gelmiştir sonu itibariyle şirketlerin göndermiş oldukları güncellenmiş ve kesinleşmiş son verilerle birlikte 2007 Yılı LPG Piyasası Sektör Raporu hazırlanmıştır. Bu raporda yer alan analiz ve değerlendirmeler yapılırken, yine Kurumumuz tarafından hazırlanan 2006 yılı verileri baz alınmış ve nisbi karşılaştırmalar yapılmış olup böylece daha güvenilir ve sağlıklı bir mukayese tekniğine ulaşılmıştır. Dikkatle incelendiğinde bu raporda bir önceki yıl yayımlanan sektör raporuna göre yeni analiz ve değerlendirmelere yer verilmiştir. Dolayısıyla rapor daha kapsamlı bilgiler içermektedir. Örneğin, bölgesel (coğrafi) bazda bayii ve satış rakamları 2006 ve 2007 yılları ile birlikte mukayese edilmiş, piyasanın gelişimi ve değişimi ile ilgili anlamlı rakamlar ve grafikler elde edilmiştir. Yine bu raporda; Dağıtıcı Şirketlerin ürünler bazında satış rakamları, 81 ilde verilerek daha şeffaf ve paylaşımcı bir raporlama tekniği izlenmiştir. Ayrıca; ilk üç büyük ilde, tüm dağıtıcılar göz önünde bulundurularak, satışların dönemsel dağılımı verilmiştir. Sektörün meslek grupları itibariyle 2007 yılı sonu eğitim faaliyetleri envanterine de raporda yer verilmiştir. Piyasa izleme faaliyetleri kapsamında yapılan tüm bu çalışmalar ve veriler, aynı zamanda Kurumumuzun yapmakta olduğu denetim faaliyetlerine de önemli bir geri bildirim (feedback) sağlayacaktır.

7 3 Bu çalışma hazırlanırken, sektörün kendi stratejik planlamasını yaparken kullanabileceği bilgilerinde yer almasına özen gösterilmiştir. Bu güne kadar ülkemiz LPG piyasası faaliyetlerine ilişkin en kapsamlı ve güvenilir verilere dayalı olarak hazırlanan bu çalışmanın, ilgili tüm kişi, kurum ve kuruluşlara, yerli ve yabancı yatırımcılara, piyasanın geleceğine ilişkin yapılacak projeksiyonlara, akademik çalışmalara referans doküman olacağına inanıyoruz.

8 4 2. TÜRKİYE LPG PİYASASI BÜYÜKLÜKLERİ (2007) 2.1. Lisanslandırma LPG Piyasasında, Kurumumuzca 2006 ve 2007 yıllarında gerçekleştirilen lianslandırma faaliyetlerine ilişkin bilgiler Tablo 2.1 de gösterilmiştir. Lisans Türü Tablo 2.1: 2006 ve 2007 yıllarında gerçekleşen lisanlandırma işlemleri Lisans Verilen 2006 Yılı 2007 Yılı 2007 İptal Sonuç Lisans Verilen İptal Sonuç 2007 Son Durum Tadil Edilen Lisans Adedi LPG Dağıtıcı Lisansı LPG Depolama Lisansı LPG Taşıma Lisansı LPG Tüpü İmalatı Lisansı LPG Otogaz Bayilik Lisansı LPG Otogaz Bayilik Lisansı (Geçici Lisans) LPG Tüpü Muayenesi, Tamiri ve Bakımı TOPLAM İller Bazında Depolama ve Dolum Kapasiteleri Sıvılaştırılmış Petrol Gazları Piyasası Kanununun yürürlüğe girmesini takiben Dağıtıcı ve Depolama lisansı sahiplerince Kurumumuza iletilen verilerin güncellenmesi ve tadil işlemlerinin gerçekleştirilmesi sonucu ülkemizde LPG ikmalinin alt yapısını oluşturan depolama ve dolum kapasiteleri Tablo 2.2 de verilmektedir.

9 5 Tablo 2.2: İller bazında tüp dolum ve depolama kapasiteleri Tüp Dolum Kapasitesi Depolama Kapasitesi İl (ton/yıl) (ton) Adana Adıyaman Afyon Aksaray Amasya Ankara Antalya Aydın Balıkesir Batman Bolu Bursa Çankırı Çorum Denizli Diyarbakır Elazığ Erzincan Erzurum Eskişehir Gaziantep Giresun Hatay Iğdır Isparta İstanbul İzmir Kahramanmaraş Karabük Karaman Kayseri Kırıkkale Kırklareli Kocaeli Konya Malatya

10 6 Manisa Mardin Mersin Nevşehir Niğde Ordu Osmaniye Samsun Siirt Sivas Şanlıurfa Tekirdağ Tokat Trabzon Van Yozgat Zonguldak TOPLAM Şekil 2.1: Depolama kapasitesi dağılımı

11 7 Şekil 2.2: Dolum kapasitesi dağılımı 2.3. Piyasanın Mevcut Durumu 2007 yılı içerisinde LPG Piyasasında 9 adet LPG Dağıtıcı Lisansı, 4 adet LPG Depolama Lisansı, 15 adet LPG Taşıma Lisansı, 2 adet LPG Tüpü İmalat Lisansı, 22 adet LPG Tüpü Muayenesi, Tamir ve Bakımı Lisansı, 1193 adet LPG Otogaz Bayilik Lisansı, 41 adet LPG Otogaz Bayilik (Geçici Faaliyet) Lisansı olmak üzere toplam 1286 adet lisans verilmiştir tarihi itibariyle 5522 sayılı Kanunda tanınan sürenin dolması nedeni ile tüm LPG Otogaz Bayilik (Geçici Faaliyet) Lisansları iptal edilmiştir yılında çeşitli sebeplerden dolayı Kurumumuza yapılan başvurular neticesi 929 adet lisansda tadil işlemi gerçekleştirilmiştir. Piyasada faaliyet gösteren tesislerin kurulu kapasitelerine baktığımız zaman toplam depolama kapasitesinin 2007 yılında ton ile geçen yılki seviyesini koruduğu görülmektedir. Tüp satış rakamlarındaki düşüş devam ederken tüp dolum kapasitesi 5.3 milyon ton/yıl ile bir önceki yıla yakın bir seyir izlemektedir.

12 8 Piyasada adet LPG tüp bayii tüketicilere hizmet verirken, küçük ve orta ölçekli adet dökme LPG müşterisi bulunmaktadır. Dökme LPG müşterisinde geçen yıla oranla % 50 ye yakın düşüş yaşanırken tüplü bayii sayısında önemli bir değişiklik yaşanmamıştır yılı sonunda LPG Dağıtıcı Lisansı sahipleri tarafından Katılma Payı Beyanı kapsamında Kurumumuza sunulan Gelir Tabloları incelendiğinde toplam brüt satışların (toplam cironun) 7.2 milyar YTL olarak gerçekleştiği görülmüştür yılı toplam satış miktarının ( ton) 2006 yılı seviyesine ( ton) yakın gerçekleştiği dikkate alındığında, 2007 yılı toplam bürüt satışlarının (toplam cironun), 2006 yılı rakamının -yaklaşık- üzerinde nisbi olarak arttığı görülmektedir. 3. TÜRKİYE LPG PİYASASI FAALİYETLERİ (2007) 3.1. Üretim 2007 yılında gerçekleştirilen toplam ton LPG üretiminin tonluk kısmı ilk üç aylık dönemde, tonluk kısmı ikinci üç aylık dönemde, tonluk kısmı üçüncü üç aylık dönemde, tonluk kısmı ise dördüncü üç aylık dönemde gerçekleşmiştir. Ülkemizde gerçekleştirilen LPG üretiminin tamamına yakını Karışım LPG dir yılında üretilen ton LPG nin, tonu Karışım LPG, 60 tonu Bütan, 140 tonu ise Propandır. Tablo 3.1: LPG üretiminin ürün ve dönem bazında dağılımı Ocak-Mart Nisan-Haziran Temmuz-Eylül Ekim-Aralık Toplam Ürünler Miktar Miktar Miktar Miktar Miktar Oran Oran Oran Oran (ton) (ton) (ton) (ton) (ton) Oran Karışım LPG %100, %99, %100, %100, %99,97 Bütan 0,00 %0,00 60 %0,03 0,00 %0,00 0,00 %0,00 60 %0,008 Propan 0,00 % 0, %0,07 0,00 %0,00 0,00 %0, %0,018 Toplam %100, %100, %100, %100, %100,00

13 yılında gerçekleştirilen LPG üretiminin rafinerilere göre dağılımına bakıldığında, yaklaşık tonluk üretimin İzmit, tonluk üretimin İzmir, tonluk üretimin Kırıkkale ve kalan 1000 tonluk üretimin ise Batman Rafinerisi nde gerçekleştiği görülmektedir. 35 Üretim Miktarı (x1000 ton) İzmit İzmir Kırıkkale Batman 0 Ocak Mart Mayıs Temmuz Eylül Kasım Şekil 3.1: 2007 yılı içinde LPG üretiminin rafinerilere göre dağılımı 2006 yılında, dönemlere göre LPG üretim miktarlarına bakıldığında, ilk üç aylık dönemde , ikinci üç aylık dönemde , üçüncü üç aylık dönemde , dördüncü üç aylık dönemde ton olmak üzere toplam ton LPG üretimi gerçekleşmişken, 2007 yılı ile karşılaştırıldığında toplam üretimde yaklaşık 60 bin tonluk düşüşün yaşandığı görülmektedir. 250 Üretim miktarı (x1000 ton) Dönem 2.Dönem 3.Dönem 4.Dönem Şekil 3.2: yılları LPG üretim miktarlarının karşılaştırılması

14 İthalat-İhracat İthalat Dağıtıcı şirketler ve Tüpraş tan alınan ithalat beyanı bildirimlerine göre, 2007 yılında 19 farklı ülkeden, dağıtıcı şirketler tarafından ton, Tüpraş tarafından ton olmak üzere toplam ton LPG ithal edilmiştir. En çok ithalat yapılan ülkeler sırasıyla Cezayir, Norveç, Kazakistan, Libya ve Nijerya olup ve bu ülkelerden yapılan ithalat toplam ithalatın %75 idir. Tablo 3.2: İthalat miktarının menşei ülkelere göre dağılımı Sıra Menşei Ülke İthalat Miktarı (ton) 1 Cezayir Norveç Kazakistan Libya Nijerya Rusya Suudi Arabistan Birleşik Arap Emirlikleri Ekvator Ginesi İran İtalya Ukrayna İngiltere Arjantin Mısır Fransa Almanya Katar Türkmenistan 154 Toplam

15 11 BAE 3% DİĞER 11% SUUDİ ARABİSTAN 5% RUSYA 6% CEZAYİR 41% NİJERYA 6% LİBYA 8% KAZAKİSTAN 9% NORVEÇ 11% Şekil 3.3: İthalatın ülkelere göre dağılımı 2007 yılı içerisinde ithalat miktarları aylık bazda incelendiğinde Mart, Ağustos ve Ekim aylarında ithalatın tonun üzerinde gerçekleştiği görülmektedir. İthalat Miktarı (x1000 ton) OCAK ŞUBAT MART NİSAN MAYIS HAZİRAN TEMMUZ AĞUSTOS EYLÜL EKİM KASIM ARALIK Şekil 3.4: İthalatın aylara göre dağılımı

16 İthalat Miktarı (x1000 ton) Dönem 2.Dönem 3.Dönem 4.Dönem Şekil 3.5: yılları LPG ithalat miktarları karşılaştırması 2006 yılında Dağıtıcı Şirketler ve Tüpraş tarafından toplam ton LPG ithalatı yapılmıştır yılında bu rakam ton olarak gerçekleşmiştir.bu miktarın büyük bir bölümü Karışım LPG olarak serbest dolaşıma girmiştir. Tablo 3.3: İthal edilen ürünler GTİP Kodu Ürün Adı Miktar (ton) Karışım LPG Propan (min %99) Propan (%90-99) Propan (min%90-99) 8663 TOPLAM de ithal edilen LPG nin %44 ü Gebze Petrokimya Ürünleri İhtisas Gümrük Müdürlüğü nden, %33 ü İsdemir Gümrük Müdürlüğü nden, %7 si Samsun Gümrük Müdürlüğü nden, %6.6 i Aliağa Gümrük Müdürlüğü nden %6 sı Haramidere Akaryakıt Gümrük Müdürlüğü nden, %3 ü Tekirdağ Gümrük Muhafaza Müdürlüğü nden, %0.5 i Giresun Gümrük Müdürlüğü nden ülkeye giriş yapmıştır.

17 13 Tablo 3.4: İthalatın gümrüklere göre dağılımı Gümrük Müdürlükleri Miktar (ton) Oran (%) Gebze İsdemir Samsun Aliağa Haramidere Tekirdağ Giresun Toplam İhracat 2007 yılında dağıtıcı firmalar tarafından tonluk, Tüpraş tarafından ise tonluk olmak üzere, serbest bölgeler de dahil edildiğinde toplam tonluk LPG ihracatı yapılmıştır. İhracat yapılan ülkeler arasında ilk sırada % 49 luk payla Tunus yer almaktadır. Tunus u %21 lik payla Romanya ve %17 lik payla K.K.T.C takip etmektedir. Tablo 3.5: 2007 yılında ihracat yapılan ülkeler Ülke Ihracat Miktarı (ton) Tunus Romanya K.K.T.C Bulgaristan Yunanistan Makedonya 949 Diğer Ülkeler 97 Serbest Bölgeler 878 Toplam

18 14 Yunanistan Makedonya Bulgaristan 10% 2% 1% K.K.T.C. 17% Tunus 49% Romanya 21% Şekil 3.5: İhracatın ülkelere göre dağılımı 2007 yılında, LPG ihracat işlemlerinin gerçekleştirildiği gümrük müdürlükleri sırası ile Tablo 3.6 da verilmektedir. Bunlar incelendiğinde ihracat faaliyetinin başlıca İsdemir ve Gebze Gümrük Müdürlüklerinden yürütüldüğü görülmektedir. Tablo 3.6: İhracatın gümrükler bazında dağılımı Gümrük Müdürlükleri Miktar (ton) İsdemir Gebze Aliağa Halkalı Tekirdağ Yarımca İzmit 161 Diğer 790 Özellikle komşu ülkelerde yaşanan bölgesel istikrarsızlıklar ve gelişmeler neticesinde LPG ihracatı bir önceki yıla göre azalmaya devam etmiştir.

19 Yurtiçi LPG Ticareti Tablo 3.7: Ürün bazında tüketimin yılları dağılımı Yıl Ürün Tüplü Dökme Otogaz Toplam Satış (ton) Oran (%) 42,40 13,52 44,08 100,00 Satış (ton) Oran (%) 36,95 6,14 56,91 100,00 Yurtiçi Tüketim Miktarı (x1000 ton) Yılı 2007 Yılı Tüplü Dökme Otogaz Şekil 3.6: LPG tüketiminin dağılımı Tablo 3.8: Ürün bazında tüketimin dönemsel dağılımı Ocak-Mart Nisan-Haziran Temmuz-Eylül Ekim-Aralık Toplam Tüketim Tüketim Tüketim Tüketim Tüketim Ürün (ton) Oran (ton) Oran (ton) Oran (ton) Oran (ton) Oran Tüplü ,79% ,82% ,64% ,00% ,95% Dökme ,16% ,49% ,87% ,24% ,14% Otogaz ,05% ,69% ,50% ,76% ,91% Toplam ,00% ,00% ,00% ,00% ,00%

20 16 Tüplü 36,95% Otogaz 56,91% Dökme 6,14% Şekil 3.7: 2007 yılı LPG tüketiminin ürün bazında dağılımı Tüketimin Miktarı (x1000 ton) Tüplü Dökme Otogaz Ocak-Mart Nisan-Haziran Temmuz-Eylül Ekim-Aralık Şekil 3.8: Ürün bazında dönemsel tüketimin değişimi 2007 yılı yurt içi tüketim rakamları ürün bazında bir önceki yıl ile birlikte değerlendirildiğinde; alternatif enerji kaynaklarının kullanımının yaygınlaşması nedeni ile tüplü LPG tüketiminde yaklaşık % 12, dökme LPG tüketiminde yaklaşık % 54 azalma yaşanırken otogaz LPG tüketiminde ise yaklaşık % 30 luk bir artış yaşanmıştır. Veriler dönemsel bazda incelendiğinde ise; 2007 Temmuz-Eylül döneminde otogaz tüketiminde yaşanan artışın da etkisi ile toplam LPG tüketiminin aynı yıl içersindeki diğer dönemlere daha yüksek olduğu görülmektedir.

21 Dağıtıcılar Bazında Satışlar Tablo 3.9: Satışların dağıtıcılara ve dönemlere göre dağılımı Ocak-Mart Nisan-Haziran Temmuz-Eylül Ekim-Aralık Toplam Satış Pazar Satış Pazar Satış Pazar Satış Pazar Şatış Pazar Dağıtıcı (ton) Payı (ton) Payı (ton) Payı (ton) Payı (ton) Payı Aygaz ,17% ,12% ,40% ,86% ,11% Milangaz ,63% ,92% ,95% ,47% ,00% İpragaz ,19% ,16% ,50% ,17% ,23% Shell ,10% ,21% ,32% ,26% ,23% Mogaz ,74% ,78% ,58% ,32% ,60% BP ,49% ,59% ,58% ,72% ,60% Total ,52% ,65% ,49% ,30% ,49% Bizimgaz ,45% ,57% ,54% ,55% ,53% Akpet ,73% ,98% ,33% ,11% ,05% Ergaz ,60% ,58% ,41% ,36% ,48% Habaş ,44% ,51% ,51% ,45% ,48% Güvenalgaz ,30% ,47% ,61% ,37% ,44% Güneygaz ,31% ,41% ,47% ,33% ,38% Gesan ,92% ,04% ,11% ,96% ,01% Anadolugaz ,85% ,94% ,98% ,89% ,92% Argaz ,73% ,77% ,77% ,97% ,81% POAŞ 58 0,01% ,54% ,14% ,35% ,78% Yurtgaz ,11% ,76% ,66% ,58% ,77% Akgaz ,58% ,69% ,78% ,67% ,68% Hizmetgaz ,55% ,51% ,70% ,66% ,61% Karadeniz ,60% ,60% ,61% ,53% ,58% Erciyesgaz ,53% ,56% ,60% ,52% ,55% Yeni Yücel ,58% ,49% ,53% ,55% ,54% Kongaz ,53% ,55% ,53% ,50% ,53% Margaz ,47% ,52% ,54% ,54% ,52% Antgaz ,51% ,53% ,52% ,50% ,51% Yamangaz ,41% ,54% ,56% ,49% ,50% Oralgaz ,48% ,53% ,51% ,44% ,49% Şarkgaz ,42% ,44% ,44% ,42% ,43% Yücelgaz ,41% ,42% ,42% ,40% ,41% Trabzongaz ,35% ,38% ,43% ,36% ,38% Altıngaz ,31% ,37% ,45% ,34% ,37% Nargaz ,28% ,35% ,37% ,39% ,35% Gapgaz ,39% ,30% ,30% ,37% ,34% Erolgaz ,31% ,32% ,35% ,33% ,33% Likitgaz ,28% ,35% ,24% ,24% ,28% Hürgaz ,14% ,27% ,33% ,35% ,27% Akçagaz ,25% ,29% ,27% ,26% ,27% Hilal Tüp ,25% ,18% ,30% ,22% ,24% Selgaz 918 0,11% ,20% ,30% ,26% ,22% Kalegaz ,26% ,18% ,12% ,12% ,17% Netgaz ,39% ,12% 576 0,06% 877 0,10% ,16% Gazmer 0 0,00% 0 0,00% ,31% ,26% ,15% Meramgaz ,27% ,28% 436 0,05% 0 0,00% ,14% Niğgaz ,34% ,26% 0 0,00% 0 0,00% ,14% Sorgun 931 0,11% ,14% ,16% ,11% ,13% Hasgaz ,13% 866 0,10% 893 0,10% ,12% ,11% Pegagaz 921 0,11% 904 0,10% 826 0,09% 956 0,10% ,10% Mavigölgaz 692,92 0,08% 603 0,07% ,12% ,11% ,10% Şiringaz 524,33 0,06% 810,42 0,09% ,11% 893 0,10% ,09%

22 18 Güvengaz 0 0,00% 170 0,02% ,11% ,18% ,08% Selçukgaz 633 0,08% 617 0,07% 671,79 0,07% 461,66 0,05% ,07% Çelebigaz 176,02 0,02% 554,75 0,06% 775,22 0,08% 851,12 0,09% ,07% Hititgaz 540,48 0,07% 377,07 0,04% 619,15 0,07% 468 0,05% ,06% Ogaz 0 0,00% 0 0,00% 300,82 0,03% 930,66 0,10% ,03% Asgaz 309,86 0,04% 311,51 0,04% 301,92 0,03% 286 0,03% ,03% Eurogaz 1,5 0,00% 269,28 0,03% 347,06 0,04% 564,74 0,06% ,03% Yıldırım 0 0,00% 0 0,00% 119,92 0,01% 383,44 0,04% 503 0,01% Egepet 0 0,00% 0 0,00% 89,07 0,01% 199,94 0,02% 289 0,01% Goldgaz 0 0,00% 0 0,00% 0 0,00% 25,2 0,00% 25,2 0,00% Güneşgaz 0 0,00% 0 0,00% 0 0,00% 0 0,00% 0 0,00% Pamukkale 0 0,00% 0 0,00% 0 0,00% 0 0,00% 0 0,00% Toplam ,00% ,99% ,00% ,00% ,00% Ergaz 1,48% Akpet 2,05% Bizimgaz 2,53% Total 5,49% BP 5,60% Diğer 19,69% Mogaz 5,60% Shell 6,23% İpragaz 12,23% Aygaz 24,11% Milangaz 15,00% Şekil 3.9: 2007 yılında dağıtım şirketlerinin pazar payları Şekil 3.9 da 2007 yılı satış rakamlarına göre ilk onda yer alan dağıtım şirketlerinin pazar payları verilmiştir. Şekilde Diğer başlığı altında % 19,69 olarak verilen bölümde ise 2007 yılında piyasada faaliyette bulunan 52 adet Dağıtım Şirketi yer almaktadır. Dağıtım Şirketlerinin 2007 pazar payı rakamlarına bakıldığında; bir önceki yıl ile benzer şekilde, ilk on şirketin toplam satışların yaklaşık % 80 nini gerçekleştirdiği görülmektedir. Bir önceki yıl ile karşılaştırıldığında, satış rakamlarına göre Dağıtım Şirketlerinin pazar paylarında nisbi değişiklikler olduğu görülmektedir. Bu değişimde pazara yeni giren Dağıtım Şirketlerinin pazardan pay alma girişimleri ile birlikte, tedarikçi konumunda yer alan Dağıtım Şirketlerinin sahip odukları toplam bayii sayılarındaki rekabetçi değişimin de etkili olduğu görülmektedir.

23 19 Tablo 3.10: Satışların dağıtıcılar ve ürün bazında dağılımı Tüplü LPG Dökme LPG Otogaz TOPLAM Satış Pazar Satış Pazar Satış Pazar Satış Pazar Dağıtıcı (ton) Payı (ton) Payı (ton) Payı (ton) Payı Aygaz ,75% ,71% ,89% ,11% Milangaz ,08% 11289,84 5,22% ,96% ,00% İpragaz ,05% ,05% ,64% ,23% Shell ,20% ,06% ,94% ,23% Mogaz ,67% 22747,23 10,51% ,02% ,60% BP ,97% 0 0,00% ,61% ,60% Total ,63% 6312,8 2,92% ,32% ,49% Bizimgaz ,79% ,92% ,88% ,53% Akpet 817 0,06% 229 0,11% ,54% ,05% Ergaz ,13% 516 0,24% ,55% ,48% Habaş ,82% 566,95 0,26% ,04% ,48% Güvenalgaz ,23% 619 0,29% ,35% ,44% Güneygaz ,04% 946 0,44% ,71% ,38% Gesan ,77% 452,34 0,21% ,25% ,01% Anadolugaz ,53% ,59% ,99% ,92% Argaz ,49% ,39% ,74% ,81% POAŞ 32 0,00% 0 0,00% ,37% ,78% Yurtgaz 211 0,02% ,53% ,85% ,77% Akgaz ,24% 495 0,23% ,02% ,68% Hizmetgaz ,39% ,67% ,31% ,61% Karadeniz ,49% 433 0,20% ,68% ,58% Erciyesgaz ,43% 706,95 0,33% ,66% ,55% Yeni Yücel ,34% 2315,71 1,07% ,60% ,54% Kongaz ,92% 305,04 0,14% ,31% ,53% Margaz ,41% ,50% ,59% ,52% Antgaz ,27% 264 0,12% ,72% ,51% Yamangaz ,20% 193 0,09% ,74% ,50% Oralgaz ,36% 131,79 0,06% ,62% ,49% Şarkgaz ,46% 382,72 0,18% ,44% ,43% Yücelgaz ,14% 490,59 0,23% ,61% ,41% Trabzongaz ,38% 201,57 0,09% ,41% ,38% Altıngaz ,22% 157 0,07% ,49% ,37% Nargaz ,09% 804 0,37% ,51% ,35% Gapgaz ,23% 824 0,38% ,41% ,34% Erolgaz ,13% 705,33 0,33% ,45% ,33% Likitgaz ,75% 0 0,00% 0 0,00% ,28% Hürgaz ,14% 40 0,02% ,39% ,27% Akçagaz ,32% 267 0,12% ,24% ,27% Hilal Tüp ,11% 5633,03 2,60% ,07% ,24% Selgaz 859 0,07% 255 0,12% ,33% ,22% Kalegaz ,21% 37,2 0,02% ,15% ,17% Netgaz ,08% 97,51 0,05% ,22% ,16% Gazmer 215 0,02% 126,97 0,06% ,24% ,15% Meramgaz 367 0,03% 237,72 0,11% ,22% ,14% Niğgaz ,17% 769 0,36% ,10% ,14% Sorgun ,11% 115 0,05% ,16% ,13% Hasgaz ,11% 698,48 0,32% ,09% ,11% Pegagaz ,28% 0 0,00% 0 0,00% ,10% Mavigölgaz 918 0,07% 0 0,00% ,13% ,10% Şiringaz 562 0,04% 108,78 0,05% ,13% ,09% Güvengaz ,18% 0 0,00% 485 0,02% ,08% Selçukgaz ,17% 46 0,02% 164 0,01% ,07% Çelebigaz 565,46 0,04% 154,4 0,07% ,08% ,07% Hititgaz 703 0,05% 1,62 0,00% ,06% ,06% Ogaz 103 0,01% ,51% 26 0,00% ,03% Asgaz 861 0,07% 0 0,00% 348 0,02% ,03% Eurogaz 144 0,01% 62 0,03% 976 0,05% ,03% Yıldırım 269 0,02% 0 0,00% 234 0,01% 503 0,01% Egepet 38 0,00% 1 0,00% 250 0,01% 289 0,01% Goldgaz 25 0,00% 0 0,00% 0 0,00% 25 0,00% Güneşgaz 0 0,00% 0 0,00% 0 0,00% 0 0,00% Pamukkale 0 0,00% 0 0,00% 0 0,00% 0 0,00% TOPLAM ,00% ,00% ,00% ,00%

24 İllere Göre Satışların Dağılımı Tablo 3.11: Satışların illere göre dönemsel bazda dağılımı Ocak-Mart Nisan-Haziran Temmuz-Eylül Ekim-Aralık Toplam Satış Pazar Satış Pazar Satış Pazar Satış Pazar Satış Pazar İl (ton) Payı (ton) Payı (ton) Payı (ton) Payı (ton) Payı İstanbul ,21% ,92% ,47% ,03% ,61% Ankara ,26% ,47% ,70% ,62% ,00% İzmir ,94% ,65% ,38% ,15% ,75% Antalya ,47% ,67% ,16% ,23% ,38% Konya ,19% ,42% ,59% ,37% ,40% Adana ,10% ,77% ,62% ,94% ,85% Bursa ,91% ,88% ,72% ,80% ,82% Kocaeli ,34% ,23% ,98% ,17% ,17% İçel ,31% ,13% ,05% ,20% ,17% Kayseri ,99% ,11% ,40% ,07% ,14% Manisa ,12% ,03% ,70% ,07% ,98% Gaziantep ,85% ,85% ,72% ,92% ,83% Balıkesir ,75% ,82% ,82% ,91% ,83% Muğla ,73% ,95% ,86% ,68% ,80% Samsun ,70% ,75% ,90% ,75% ,78% Sakarya ,64% ,69% ,62% ,69% ,66% Hatay ,74% ,57% ,51% ,64% ,61% Denizli ,63% ,63% ,51% ,61% ,59% Aydın ,56% ,57% ,46% ,54% ,53% Şanlıurfa ,53% ,44% ,38% ,62% ,49% K.Maraş ,33% ,42% ,57% ,45% ,45% Amasya ,54% ,59% ,80% ,58% ,15% Eskişehir ,01% ,10% ,17% ,12% ,10% Trabzon ,03% ,07% ,96% ,01% ,02% Afyon ,89% ,01% ,14% ,00% ,01% Tekirdağ ,02% ,02% ,99% ,00% ,01% Diyarbakır ,04% ,96% ,93% ,09% ,00% Ordu ,93% ,00% ,06% ,96% ,99% Çorum ,83% ,06% ,95% ,00% ,96% Malataya ,93% ,98% ,87% ,90% ,92% Giresun ,55% ,64% ,70% ,60% ,89% Zonguldak ,87% ,89% ,80% ,84% ,85% Kütahya ,76% ,87% ,94% ,81% ,85% Sivas ,74% ,90% ,93% ,79% ,84% Tokat ,71% ,85% ,91% ,83% ,83% Yozgat ,66% ,79% ,91% ,74% ,78% Isparta ,75% ,79% ,74% ,79% ,77% Bolu ,74% ,68% ,75% ,74% ,73% Kırıkkale ,74% ,69% ,72% ,73% ,72% Çanakkale ,67% ,72% ,78% ,70% ,72% Osmaniye ,73% ,70% ,67% ,73% ,71% Elazığ ,71% ,71% ,66% ,71% ,70% Kastamonu ,60% ,71% ,70% ,67% ,67% Düzce ,57% ,62% ,83% ,61% ,66% Adıyaman ,65% ,69% ,64% ,65% ,66% Erzurum ,57% ,66% ,67% ,60% ,63% Nevşehir ,50% ,57% ,80% ,55% ,61% Burdur ,51% ,55% ,72% ,56% ,59% Aksaray ,50% ,57% ,62% ,54% ,56% Uşak ,51% ,54% ,53% ,51% ,52%