Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme

Transkript

1 Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme TEMEL KAVRAMLAR Yrd.Doç.Dr. Gülçin Tan Şişman Eğitim Programları ve Öğretim

2 Teknoloji Bilimsel ya da sistematik bilgilerin pratik alanlara sistemli bir şekilde uygulanmasıdır (Heinic ve diğerleri, 1993). Belli amaçlara ulaşmada, belli sorunları çözmede, gözleme dayalı ve kanıtlanmış bilgilerin uygulanmasıdır (Seferoglu, 2006).

3 Eğitim bireyin davranışında kendi yaşantısı yoluyla ve kasıtlı olarak istendik değişme meydana getirme sürecidir. yaşantılar, deneyimler, gözlemler ve denemeyanılma yoluyla bireyin kendi bilişsel şemalarını yapılandırma sürecidir.

4 Birey Biyolojik Canlı organizma Kültürel davranış biçimleri, sanat, inanç, gelenek vb. Sosyal organize gruplar halinde yaşaması

5 Yaşantı Diğer bireylerle ve çevresiyle etkileşiminin bireyde bıraktığı izlenimdir.

6 Davranış Psikoloji organizmanın etkiye karşı gösterdiği tepki veya tepkiye karşı gösterdiği etkidir. Eğitim organizmanın gözlenebilir, ölçülebilir ve istendik olan hareketleridir.

7 İstendik Davranış değişikliklerinin neler olacağının daha önceden tasarlandığını vurgular. Kasıt Bireyde oluşması istenilen davranış değişikliklerinin daha önceden seçilmiş, hedeflenmiş ve tesadüfi olmadığını belirtir. Süreç Belli bir sonuca ulaşmak veya bir oluşumu gerçekleştirmek için birbirini izleyen olayların yada durumların akışı, işler dizisi.

8 Eğitim Formal Eğitim Planlı, programlı İnformal Eğitim (Günlük yaşam deneyimleri) Örgün Eğitim Belli yaş grupları, aşamalı ve kademeli okullarda yapılır Yaygın Eğitim İlgi ve gereksinimlere kademeli değildir. İlköğretim Ortaöğretim Üniversite Hizmet içi eğitim Halk eğitimi Çıraklık

9 Öğretim Eğitimin okulda ya da sınıf ortamında, planlı ve programlı olarak yürütülen kısmıdır. (Küçükahmet, 2002) Belirli bir öğrenci grubu ve belirli bir içerik için belirli bir ortamda öğrenmenin gerçekleşmesine rehberlik eden ve planlı olarak gerçekleştirilen etkinliklerden oluşan bir süreçtir. (Fer, 2009)

10 Eğitim ve Öğretim Eğitim Bireyin gerek okulda ki gerekse okul dışındaki yaşam boyu süren eğitiminin, planlı olarak düzenlenen ve uygulanan tarafı bireyin öğretimini oluşturur. Hem rastlantı eseri hem planlanmış olarak yaşantılar kazanmak mümkündür. Öğretim Öğretim süreci ister evde ister okulda gerçekleştirilsin, planlı olup olumlu değişmeleri hedefler. Öğretim, öğrenmeyi gerçekleştirdiği takdirde, eğitimin bir değeri olur.

11 Öğrenme Bireyin davranışlarındaki gözlemlenebilir değişimlerdir. Dışsal uyarıcıların içsel ya da zihinsel süreçlerle işlenmesidir. Öğrenenin duyu organları aracılığıyla algıladığı nesne, olay, olgu ya da kavramlara ilişkin zihninde kendi gerçeğini yapılandırması ya da önceki deneyimlerine dayalı olarak gerçeği yorumlaması sürecidir. İstediğimiz davranışlar; Bilişsel Duyuşsal Devinimsel olabilir.

12 Öğrenme Öğretim Çevreyle etkileşim Değişme Bilinçli ya da bilinçsiz Dünyayı ve çevreyi anlama süreci Bilgiyi anlamlandırma Öğrenenin yaptığı Belirli bir ders, kurs, belirli öğrenme içeriği ve belirli bir öğrenen grubu için Belirlenmiş ve düzenlenmiş bir ortamda yapılan rehberlikler Başlangıç ve bitişi olan bir süreç Planlı yapılan öğretim etkinlikleri Öğreten, öğrenen ve öğrenilen arasındaki etkileşim

13 Program Belli bir amaca ulaşmak için yapılması gereken etkinliklerin Nelerden oluşacağının Aşamalı (yatay ve dikey ilişki) bir şekilde sıralanması Aktivitelerin alacağı zamanı Aktivitelerin nasıl uygulanacağı Öğrenme kazanımlarına ne düzeyde ulaşıldığının belirlenmesinin bir tasarısı

14 Eğitim Programı Eğitim programları okullardaki eğitimin planlı, programlı olmasını sağlayan planlardır. Okul içinde ve dışında yapılabilecek tüm uygulamaları kapsamaktadır. Bu amaçla eğitim programları okullarda, okul dışındaki eğitim kurumlarında olabilecek planlardır.

15 Öğretim Programı Eğitim programının amaçlarına hizmet edecek biçimde, belli bir öğretim kademesinin çeşitli sınıflarında bireye belli bilgi kategorileriyle ilişkili olarak okul içinde ya da dışında ne tür yaşantıların sağlanacağını gösteren düzenektir. Okulda ya da okul dışında bireye kazandırılması planlanan bir dersin öğretimiyle ilgili tüm etkinlikleri kapsayan yaşantılar düzeneğidir.

16 Kaynaklar Birey Toplum Konu Alanı PROGRAM GELİŞTİRME Amaçlar (NİÇİN?) Alanlar Bilişsel Duyuşsal Psikomotor İçerik (NE?) Değerlendirme (NE KADAR?) Öğretim Süreçleri (NASIL) Ders planı Öğretim Yöntemleri Öğretim İlkeleri Görsel-İşitsel Araçlar Sınıf içi İletişim Disiplin

17 Eğitim Teknolojisi NE ve NİÇİN konularını saptadıktan sonra NASIL gerçekleşebileceği sorusunun yanıtını aramaktadır. Eğitimin yürütülmesi yani bireylerin hedeflere ulaşmalarının sağlandığı aşama Öğrenme-öğretme süreçlerinin yapısallaştırılması, yani bu süreçlerin tasarımlanması, uygulanması, değerlendirilmesi ve geliştirilmesi işidir. (Alkan, 1998) Öğrenme ile ilgili sorunların analizi ve çözümünde insanları, yöntemleri, düşünceleri, araç-gereçleri ve organizasyonu içeren karmaşık ve tümleşik bir süreçtir. (Ergin, 1998)

18 Serbestlik Birinci kaynaktan bilgi Yaratıcılık Fırsat eşitliği Eğitim Teknolojisinin Yararları Bireysel öğretim Çeşitlilik ve kalite Kopya edilebilen sistem Üretken eğitim ve hızlı öğrenme

19 Öğretim Teknolojisi Öğrenme-öğretme ortamının en etkin şekilde düzenlenmesi için gösterilen sistematik ve planlı etkinlikler bütünü (Şahin-Yanpar & Yıldırım, 1999) Özel amaçların gerçekleştirilmesinde etkili öğrenmeyi sağlamak için iletişim ve öğrenme ile ilgili araştırmalardan hareketle, insan gücü ve insan gücünün dışındaki kaynaklar kullanılarak öğretmeöğrenme sürecinin tasarlanması, yürütülmesi ve değerlendirilmesinde sistematik bir süreçtir. (Ergin, 1998)

20 Öğretim Teknolojisi Bir konunun öğretimi ile ilgili öğrenmenin kılavuzlanması sürecidir. Bu süreçte konu alanının kazanımına ilişkin özel hedefler vardır. Matematik öğretiminde kullanılmak üzere bir araç gereç tasarlayıp kullanmak, Belirli bir konunun öğretilmesinde farklı yöntemler uygulamak Matematik dersindeki içeriğin kazanımlarına göre nasıl anlatılacağına karar vermek

21 Yöntem ve Teknikler Değerlendirme Öğrenci Ortam Kuram Araç-Gereç Kazanım Öğretim Teknolojilerinin Kapsamı Öğretmen

22 Öğretim Materyali Hedefleri gerçekleştirebilmek amacıyla araçlardan faydalanarak yapılan ders içeriklerini kapsar. (Şahin- Yanpar, 2000) Öğretim hedeflerine ulaşmak için farklı araçlarla sunulan, belli ilkeler doğrultusunda düzenlenen içeriğin görsel, işitsel ya da yazılı biçimleridir. Öğretim Aracı Tebeşir ve kağıttan başlayarak günümüzde bilgisayar ve ilişkili teknolojilere kadar basitten karmaşığa çeşitlilik gösterir.

23 Öğretim Materyali ve Araçları Materyal oluşturabilmek için araç gerekmektedir. Asetat kağıdı Asetat kağıdının üzerine hedeflere ulaşmak amacıyla işlem yapılmasıyla tepegözde kullanılabilecek bir materyal Hiçbir araç bir diğerinden daha üstün değildir. Önemli olan araçları derste kazanımları gerçekleştirmek üzere yaratıcı bir biçimde sentezleyip, materyal hazırlama ve tasarlama ilkelerine göre geliştirmektir.

24 Öğretim Materyali ve Araçları Öğretim materyalleri konuyu öğrencilere aktarmada öğretmenlere ASİSTANLIK yapar. Asıl hedef materyal kullanma değil, materyali kullanarak öğrencinin hedeflere ulaşmasını sağlamaktır.

25 Öğretim Materyalleri ve Araçları Bilgisayar DVD, film Televizyon, video Pano Kitap, dergi Yazılı materyaller (çalışma kağıtları, metinler, vb.) Öğretim yazılımları Görseller (resim, grafik vb.)

26 Eğitim Teknolojisinin Tarihi 1.Dönem Teknolojinin daha çok sanayi sektörünü etkilediği görülmektedir. 2. Dönem 2.Dünya Savaşı Teknolojide Altın Çağ Uzayı keşfetmeye yönelik çalışmalar, fizik ve davranış bilimlerindeki gelişmeler 3.Dönem Kitle eğitimi - Televizyon, bilgisayar, uydu ve video Bireysel eğitim Öğretim makineleri, bireysel okuma araçları, slaytlar, film,teyp bantları ve özel basılmış materyaller. 4.ve5. Dönem Yöntem ve araçların birleştirilerek daha ileri düzeyde otomasyon ve sibernasyon dönemleri

27 Öğretim Teknolojilerinin Tarihi 1.Dönem II.Dünya Savaşı Askeri eğitim amaçlı materyaller İş Analizi 2. Dönem Skinner Programlı öğretim ve materyalleri Bireysel Öğrenme Adım adım öğrenme 6.Dönem Sputnik öğretim tasarımı 7.Dönem 1970 Öğretim Tasarımı modelleri geliştirildi 3.Dönem Davranışsal hedeflerin yaygınlaşması 4.Dönem Norm yerine Kriter dayanaklı değerlendirme (bağımsız olarak hedefleri kazanma durumu) 5. Dönem Gagne Öğrenme ürünleri- sözel bilgi, bilişsel stratejiler, tutum 8. Dönem 1980 Mikrobilgisayar eğitim teknolojisi 9.Dönem 1990 ve sonrası Yapılandırmacılık, bilgisayar ve elektronik temelli sistemlerin etkisi aktif öğrenme materyalleri

28 Öğretim Araç ve Materyalleri Tarihi 1920 den önceki dönem Tebeşir ve ders kitabı 1920 Okul müzeleri (filmler, resimler, fotoğraflar) 1930 İşitsel teknolojiler (radyo programları, vb.) II.Dünya Savaşı ( ) Göze ve kulağa hitap eden araç ve materyaller. Tepegöz ve slayt projektörü 1950 Öğretimsel Televizyonlar 1960 Bilgisayar destekli öğretim hareketi 1980 Bilgisayarların okullardaki etkisi artıyor. Mikrobilgisayarlar 1985 Sonrası Bilgisayar teknolojisi yaygınlaşıyor Öğretmen eğitimi 1990 ve sonrası Multimedya, uzaktan eğitim, internet/web temelli eğitim yayınlaşıyor.

29 İlköğretim Matematik Dersi Öğretim Programı Programın uygulanmasına ilişkin açıklamalar Öğrenme-öğretme etkinliklerinde kazanımların edinilmesine yardımcı olabilecek uygun görsel, görselişitsel, basılı araç-gereçler ile müze, sergi, koleksiyon vb. ortamlardan yararlanılır. Ders Aletleri Yapım Merkezi rtuemart&category_id=12&page=shop.browse&it emid=96&limit=20&limitstart=0

30 Kaynaklar Adıgüzel, C., O. ÖTMT ders notları Ergin, A. (1998). Öğretim teknolojisi iletişim (2. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık. Koçak, R. (2011). Temel kavramlar, öğrenmeyi etkileyen etmenler. Öğrenme öğretme kuram ve yaklaşımlar (B. Oral, Ed.), s Ankara: Pegema yayıncılık. Seferoğlu, S. S. (2006). Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı. Ankara: Pegema yayıncılık. Yanpar, T. (2009). Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı (9.baskı). Ankara: Anı Yayıncılık Yanpar-Şahin T. & Yıldırım, S. (1999). Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı. Anı Yayıncılık, Ankara. Yılmaz, B. Eğitimde Materyal Tasarımı ve Kullanımı Ppt sunumu