Soru: Türkiye III. zaman sonu IV. zaman başında epirojenezle toptan yükselmeye uğramıştır. TÜRKİYENİN FİZİKİ ÖZELLİKLERİ JEOLOJİK ZAMANLAR VE TÜRKİYE

Transkript

1 TÜRKİYENİN FİZİKİ ÖZELLİKLERİ JEOLOJİK ZAMANLAR VE TÜRKİYE I.JEOLOJİK ZAMAN Türkiye'de. adı verilen sert kütleler oluşmuştur. Örn. Kırşehir, Bitlis, Yıldız Dağları ve Menteşe masifleri gibi. Zonguldak ve çevresindeki.. yatakları bu devirde oluşmuştur. II. JEOLOJİK ZAMAN Türkiye düzleşmiştir. Buna.. denir. Yüksek yerler aşındırılmış deniz seviyesinde hafif dalgalı düzlükler oluşmuştur. III. JEOLOJİK ZAMAN.. kıvrım kuşağının bir uzantısı olan ve dağları oluşmuş..,., ve petrol yatakları oluşmuş. Volkanik faaliyetler etkinliğini arttırmış. Bu zamanın sonunda ülkemiz toptan ve platolar oluşmuştur. V. JEOLOJİK ZAMAN.. denizinin olduğu yer daha önce bir kara iken çökmüş ve ege denizi oluşmuştur. Egenin suları.. ve.. boğazlarını oluşturmuştur. Dikkat!!! Türkiye daha çok yakın jeolojik devirlerde oluştuğu için: Soru: Türkiye III. zaman sonu IV. zaman başında epirojenezle toptan yükselmeye uğramıştır. Aşağıdakilerden hangisi bu epirojenik hareketin sonucunda oluşmamıştır? A) Ortalama yükseltisi artmıştır. B) Kıyı seviyesinde değişmeler olmuştur. C) Akarsularının akış hızı artmıştır. D) Yüksek düzlükler geniş yer kaplamıştır. E) Kuzeyde ve güneyde kıvrım dağları oluşmuştur. Türkiyenin Dağları Dağ; çevresine göre 500m. ve daha yüksek kabarıklıklardır. Bazıları tek bulunurken bazıları da sıradağlar şeklindedir. Türkiye'de dağlar çok geniş bir alan kaplar. 1-Orojenik Hareketlerle Oluşan Dağlar: dağ oluşumu demektir. Yan basınçla sıkışan yerkabuğu plakaları kıvrılarak ya da kırılarak engebe kazanır ve dağlar oluşur. Ülkemizde orojenez iki şekilde görülür. A) Kıvrılma ile B) Kırılma ile A) Kıvrım Dağları: Orojenez sonucu esnek tabakalar kıvrılarak yükselir ve sıradağlar oluşturur. Kıvrılma sonucu yüksekte kalan kubbemsi kısımlara., alçakta kalan çanaksı yapıya ise. denir. Ülkemizdeki dağların çoğu Alp-Himalaya orojenezi sonucu oluşmuştur.... bu şekilde oluşmuştur. Genç bir ülkedir. Akarsular profiline ulaşmamıştır.. hatları yaygındır ve deprem riski fazladır.. engebelidir. Eğimli arazi fazladır. Soru: Türkiye'de linyit yataklarının çok geniş alanlarda bulunması aşağıdakilerden hangisine kanıt olabilir? A) Yüzölçümünün geniş olmasına B) Bitki örtüsünün çeşitliliğine C) Orta kuşakta bulunduğuna D) Genç oluşumlu olduğuna E) Yüksek düzlüklerin geniş yer kapladığına 1 Doğu Anadolu, Akdeniz ve Karadeniz bölgelerindeki sıradağlarla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) Etkin volkanlara rastlanır. B) Alp orojenezi döneminde oluşmuşlardır. C) Genelde yükseltileri 1500m yi geçer. D) Bazıları 4. zaman buzullaşmasından etkilenmişlerdir. E) Genelde doğu-batı yönünde uzanırlar. b) Kırık Dağları: Yan basınçlara maruz kalan sert tabakalar kıvrılamaz kırılır. Böylece yükselen kısımlar ( ) dağları oluştururken, alçalan kısımlar çöküntü ovalarını (..) oluştururlar. Horst ve Grabenler arasında ise kırıklar (Fay Hatları)

2 bulunur. Bu yüzden buralar hem alanlarıdır hem de. kaynaklarının sık görüldüğü yerlerdir. bölgesinde kıyıya dik uzanan dağlar bu şekilde oluşmuşlardır. Bunlar kuzeyden güneye doğru;,,..,,. dağlarıdır. Bu dağların arasında ise,,.. ve.. grabenleri yer alır. Güney Anadolu Dağları: Alp sisteminin güney koludur. Genel olarak.. Dağları denir. Girit ve Rodos Adalarından başlar İran'a kadar uzanır. Batı, Orta ve Güneydoğu.. olarak üç bölüme ayrılırlar. Batı Toroslar: Antalya Körfezi'nin iki yanında uzanırlar. Göller Bölgesi'ni içine alırlar. 2- Volkanizma ile Oluşan Dağlar: Yerin derinliklerindeki. yerkabuğunun zayıf ve çatlak kısımlarından yer üstüne çıkmasıyla oluşan genelde bulunan dağlardır. Türkiyedeki volkanik dağlar; G.Doğu Anadolu Bölgesi : Akdeniz Bölgesi : Ege Bölgesi :. Doğu Anadolu Bölgesi :.. İç Anadolu Bölgesi :.. TÜRKİYE'DEKİ DAĞLARIN DAĞILIŞI Kuzey Anadolu Dağları: Karadeniz boyunca uzanırlar. Yükselti Batı Karadeniz'de. m., Orta Karadeniz'de m., D.Karadeniz'de ise m. civarındadır.. kıyısı boyunca uzanan sıradağların kapladığı alana. denir. 1. Sıra diyebileceğimiz kıyı şeridinde doğuda.. Dağları (Kaçkar Tepesi 3937m), ortada Dağları, batıda.. Dağları vardır. 2. Sırada,. dağları bulunur. K.Anadolu Dağları kıyıya paralel uzanırlar. Bundan dolayı; 2 Orta Toroslar: Adana yöresini batı, kuzey ve doğudan çevirirler. Güneydoğu Toroslar: İskenderun Körfezi'nden başlar bir yay çizerek Van Gölü'nün güneyinden Hakkari'ye ulaşırlar. Bu dağlar özellikle de Taşeli Yarımadası. arazilerden oluşmuştur. Bir çok.. şekle rastlanır. Batı Anadolu Dağları: yapıda olduklarından horstlar şeklinde oluşmuşlardır. Aralarında ise Grabenler yani çöküntü ovaları uzanır. Denize uzandıkları için; İç kısımlara kolaylaştırmışlardır. Kıyıların çok. olmasını sağlamıştır... iç kısımlara kadar girebilmesini sağlamış. Bu da tarımı olumlu etkilemiştir. Kıyılarda ve iç batı kısımda olarak iki bölümde ele alabiliriz. Kıyıda;.,,,, ve. dağları, İç kesimde; Tü.. ve E dağları ile M... Dağı bulunur. Marmara Bölgesi: Bölgede dağlar azdır. Daha çok verimli ovalar vardır. K.. dağları, U.., Y dağları, S.. Dağları, I.. ve K en bilinenleridir. İç Anadolu Dağları: İç kısımlarda daha çok yüksek.. bulunur. Burada tek dağlar, volkanlar ve yüksek ovalar vardır. El, Ak, Te, Er., Kar.., Kar.., en belli başlılarıdır. Doğu Anadolu Dağları: Burası yurdumuzun en. ve. bölgesidir. Ortalama yükseklik.. metreyi geçer. Tekdağlar, sıradağlar, sönmüş volkanlar ve yüksek ovalar vardır. Mu. Dağları, Pa.. ve Bi.. Dağları, Al dağları ile daha önce bahsedilen volkanik dağlar en bilinenleridir.

3 Dağların Ekonomiye Etkileri Olumlu Etkileri Kıyı kesimleri iç bölgelerden ayırarak iklim çeşitliliğine neden olmuştur. Bu durumda tarımsal ürün çeşitliliğine imkan sağlar. Kıyılarda gür ormanlar oluşmuştur. B) Kıtaların doğu-batı yönlü yaptıkları baskı C) Yüzey şekillerinin genç, yeni oluşmuş olması D) Yarımada durumunda olması E) Ortalama yükseltisinin fazla olması Soru: Dağlar akarsuların su deposu, yaban hayatının yaşama alanlarıdır. Yer altı kaynaklarının temel depo alanlarıdır. Avcılık, Dağ Sporları ve Kış Turizmine imkan sağlarlar. Yaylacılık faaliyetleri ile hayvancılığı destekler. Olumsuz Etkileri Ulaşımı.., yol yapım.. arttırır. Heyelanların fazla olduğu yerlerde can ve mal kayıplarına neden olurlar. ve alanlarının sınırlanmasına neden olur. I. Yamaç eğiminin fazlalığı II. Orman üst sınırı III. Yıllık yağış tutarı IV. Körfez ve yarımada sayısı Dağların kıyıya göre uzanışlarının farklı olması, Ege Bölümü kıyılarıyla Doğu Karadeniz Bölümü kıyılarının yukarıdakilerden hangileri bakımından farklı olmasında etkilidir? A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) II ve IV E) III ve IV Soru: Yukarıda bazı dağ oluşum şekilleri gösterilmiştir. Buna göre aşağıda verilen dağlar ve oluşum şekilleri eşleştirilmelerinden hangisi yanlıştır? A) Toroslar-Kıvrılma B) Erciyes-Volkanik dağ C) Bozdağlar-Kırılma D) Köroğlu Dağları-Kırılma Yukarıda gösterilen yer şeklinin yandaki harita üzerinde işaretli alanlardan hangisinde bulunduğu söylenemez? A) I B) II C) III D) IV E) V Soru: Aşağıdakilerden hangisinin dağılışı ile kırık (fay) hatlarının dağılışı arasında paralellik görülmez? A) Depremler B) Volkanizma C) Ilıca ve kaplıcalar D) Jeotermal enerji E) Kıvrım dağları Soru: Aşağıdakilerden hangisi Ege dağlarının uzanış doğrultusunun bir sonucu değildir? A) İklim etkisi iç kesimlere girer. B) Kıyıda yetişen ürünler 200 km içerde de yetişir. C) Kıyıda çok sayıda koy ve körfez oluşmuştur. D) Dağlar kırılma sonucu oluşmuştur. E) Akarsular doğu-batı yönünde akarlar. Soru: Aşağıdaki bölge-dağ eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır? A) Marmara B.-Uludağ B) Ege B.-Küre D. C) Karadeniz B.-Canik D. D) Akdeniz B.-Bolkar D. E) Doğu Anadolu B.-Allahuekber D. E) Süphan-Volkanik dağ Soru: Türkiye'deki dağ kuşakları ana hatlarıyla doğu-batı doğrultusunda uzanırlar. Dağların uzanış doğrultusunu etkileyen temel faktör aşağıdakilerden hangisidir? A) Kıtaların kuzey-güney yönlü yaptıkları sıkıştırmalar 3

4 TÜRKİYENİN OVALARI Çevresine göre alçakta kalmış çoğu akarsuların biriktirmesiyle alüvyon dolgu alanı haline gelmiş geniş düzlüklerdir. Çevrelerine göre alçakta olmalarına karşın denizden yükseklikleri farklıdır. (Yüksekova 2000m., Adapazarı Ovası 17m. gibi) 1) Oluşumlarına Göre Ovalar a) Tektonik Ovalar: Çöküntü ovaları da denir. Yerkabuğu hareketleri sonucu yükseltiler arasında çukurda kalan ya da çöken sahaların zamanla alüvyonlarla dolmasıyla oluşmuşlardır. Genellikle... üzerinde bulunurlar. Kuzey Anadolu Fay Hattı Üzerinde Oluşan Tektonik Ovalar: Ezine, Manyas, Ulubat, Biga, Gönen, Bursa, İnegöl, İznik, Suluova, Taşova, Vezirköprü, Turhal, Kargı, Eleşkirt, Kaynaşlı, Zile, Erbaa, Suşehri, Niksar, Erzincan, Erzurum, Pasinler ve Ağrı ovaları. Batı Anadolu Fay Hattı Üzerinde Oluşan Tektonik Ovalar: Bakırçay vadisinde; Bergama, Kırkağaç ve Soma, Gediz vadisinde; Manisa, Turgutlu, Akhisar, Salihli ve Alaşehir, K.Menderes vadisinde; Torbalı, Tire, Ödemiş ve Bayındır, B.Menderes vadisinde; Söke, Koçarlı, Aydın, Yenipazar, Nazilli ve Sarayköy ovaları bulunur. Güney Anadolu Fay Hattı Üzerinde Oluşan Tektonik Ovalar: Amik, Malatya, Elazığ, Hınıs, Muş, Varto, Elbistan, Göynük, Afşin, Ardahan, Kahramanmaraş, Karlıova, Iğdır, Bingöl ve Bulanık ovaları yer alır. Bu üç fay hattı dışında; Güneydoğu Anadolu Bölgesinde; Nizip,Suruç, Ceylanpınar, Harran( Altınbaşak) ve Viranşehir, İç Anadoluda; Eskişehir, Akşehir, Mürted, Ankara, Çubuk ve Develi ovaları birer tektonik ovadır. b) Delta Ovaları: Akarsuların taşıdığı malzemeyi denize döküldükleri sığ kıyılarda biriktirmesiyle oluşan kabaca üçgen şekilli ovalardır. Bir kıyıda delta ovasının oluşabilmesi için; > Kıyının çok.. olmaması, > Kıyıda kuvvetli.. olmaması, > Kıyıda.. güçlü olmaması, > Akarsuyun bol taşıması gerekir. 4 Başlıca delta ovalarımız şunlardır: Karadeniz kıyısında, tarafından oluşturulan Bafra ovası,. tarafından oluşturulan Çarşamba ovası,.. nehri tarafından oluşturulan Sakarya ovası, Ege denizi kıyısında;.. ırmağının oluşturduğu Bakırçay ovası.. nehrinin oluşturduğu Gediz ovası.. in oluşturduğu K.Menderes ovası,. in oluşturduğu B.Menderes ovası, Akdeniz kıyısında; ve. Nehirlerinin birlikte oluşturduğu Çukurova,. nehrinin oluşturduğu Silifke ovası Not: Delta ovalarının toprakları farklı bölgelerden getirildiğinden. bakımından zengin ve dolayısıyla. c) Karstik Ovalar: Kayatuzu, kalker( kireçtaşı), jips( alçıtaşı) gibi kolay eriyebilen kayaçlara.. kayaç denir. Karstik arazilerde dolin ve uvalaların birleşip genişlemesiyle oluşmuş ovalardır. ovası olarak da adlandırılır. Akdeniz Bölgesinde örnekleri görülür. El.., K, Ac, Ko ve Te karstik ovalara örneklerdir. d) Dağ Eteği Ovaları: Dağların eteğinde dağdan inen akarsuların biriktirdiği alüvyonlarla oluşmuş az eğimli düzlüklerdir. B.. Ovası, Nur Dağlarının eteklerinde İs ovası. e) Volkanik ovalar: Volkan patlamasıyla çıkan lavların tektonik çukurlukları doldurmasıyla oluşan düzlüklerdir. Erciyes dağından dolayı oluşan Kayseri D ovası örnek olarak verilebilir. 2) Bulundukları yere göre Ovalar a) İç Ovalar: Denizden uzak iç kesimlerde oluşmuş ovalardır. Büyük çoğunluğu tektonik kökenlidir. Bunun dışında karstik, volkanik ovalarımız da iç kesimlerde yer alırlar. b) Kıyı Ovaları: Akarsuların kıyılarda oluşturduğu delta ovaları ve diğer kıyı şeridi düzlükleridir. Delta ovalarımızın dışında kıyı şeridi

5 ovaları; Dal, Köy, Man, Fin..dir. İklim özellikleri göz önünde alındığında, aşağıdaki ovalardan hangisinde, tarımsal ürün çeşidinin diğerlerinden daha az olması gerekir? A) Gediz B) Bursa C) Konya D) Çarşamba E) Çukurova Plato: Çevresine göre alçakta kalmış, akarsularca parçalanmış, dalgalı geniş düzlüklerdir. Yayla belli bir şekli olmayan geçici bir yerleşim ve ekonomik etkinlik alanıdır. Ülkemizde platolar çok geniş alanlar kaplar çünkü.... zamanın sonunda epirojenez ile yükselen ülkemiz daha sonra akarsularca aşındırılarak platoların yayılış alanı haline gelmiştir. Platoların yükseltisi de.. doğru artar. Türkiye nin kıyı ovalarında aşağıdaki toprak türlerinden hangisi yaygın olarak görülür? A) Tüflü topraklar B) Kırmızı topraklar C) Alüvyal topraklar D) Kahverengi topraklar E) Löser Türkiye'nin en büyük iç ve kıyı ovası eşleştirmelerinden hangisi doğrudur? İç ova Kıyı ovası A) Konya ovası Çukurova B) Bafra ovası Konya ovası C) Iğdır ovası Çarşamba ovası D) Elbistan ovası B.Menderes ovası E) Çukurova Konya ovası Ovaların Ekonomiye Etkileri 1. Tarımsal. 2. Hayvancılığa.. 3. Ulaşımı.. 4. Yerleşmeye. 5. Su kaynakları bakımından... (Artezyen, kuyu, göl v.s.) Ovaların Sorunları 1. Sanayi kuruluşlarıyla dolmaktadırlar. 2. Tuğla, Kiremit v.s. yapımı için toprak ihtiyacı ovalardan karşılanmakta buda toprak kaybına yol açmaktadır. 3. Taban suyu yüksek yerler bataklığa dönüşmektedir. 4. Sanayi atıklarınca kirletilmektedirler. TÜRKİYE NİN PLATOLARI Türkiyedeki Platoların Dağılışı İç Anadolu: Ci, O, H., U ve B. Platoları. Marmara Bölgesi : Ça..-Ko. Platoları G.Doğu Anadolu Bölgesi: Şa., Ga., Ma. Eşiği, Ege Bölgesi : Ya. ve İç. Platoları Doğu Anadolu Bölgesi : Er..-K.., Ar.. Platoları Akdeniz Bölgesi : Te ve Ta.. Platosu. Bu platolar karstik arazi üzerinde oluşmuş.. platolardır. Platoların Ekonomiye Etkileri --Yüksek platolar yaz aylarında. dayalı yaylacılık alanları olarak kullanılırlar. -- Alçak platolar ise tarım alanlarıdır. Ancak kuru tarım yapılabilir. Az su isteyen, Ş, A. v.s. ekimi yapılır. -- Yüksek platolarda yerleşme seyrektir. Ülkemizin en tenha yerlerinden biri de Ta.. Platosu'dur. Aşağıdaki plato bölge eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır? A) Akdeniz- Taşeli B) Karadeniz- Uzunyayla C) Ege- Yazılıkaya D) Marmara- Çatalca-Kocaeli E) GD. And.- Gaziantep 5

6 HEYELAN VE EROZYON Heyelan (Toprak Kayması) Heyelan, toprağın üst kısmı ile birlikte alttaki ana kayanın bulunduğu yerden kayarak yer değiştirmesidir. Heyelanda Etkili Faktörler 1) fazla olması. 2) fazla olması 3) özellikleri (killi olması) 4) Tabakaların..: Tabakalar eğime paralel ise heyelan daha fazla görülür. 5). faktörler: Yol yapım çalışmaları ile yamaç denge profilinin bozulması. 6) De. 7) Yer Türkiye'de heyelan olayı en fazla Bölgesinin Doğu.. Bölümünde görülür. Sebepleri: ve.. fazla olmasıdır. Ayrıca toprağın killi olmasıdır. En fazla görüldüğü dönem... Sebebi.. ile toprağın suya doygun hale gelmesidir. Heyelanda bitki örtüsünün önleyici bir unsur olmadığının kanıtı aşağıdakilerden hangisidir? A) Heyelanın en çok ilkbaharda görülmesi B) İç Anadolu'da da heyelanın görülmesi C) Heyelanın en çok Karadeniz'de görülmesi D) Ağaçlandırmayla heyelanın sona ermesi E) Bitki örtüsünün tahrip edildiği yerlerde heyelanın fazla olması Erozyon Erozyon, dış kuvvetlerin etkisiyle toprak örtüsünün aşındırılarak başka alanlara taşınmasıdır. Akarsu ve rüzgar erozyonunun birlikte etkili olduğu yerlerin ortak özelliği.. bakımından fakir olmalarıdır. Erozyonda Etkili Faktörler 1) Arazinin çok olması, 2) arazilerde arazinin eğime.. sürülmesi. 3) Bitki örtüsünün tahrip edilmesi: Orman yangınları, tarla açmak amacıyla ağaçların kesilmesi, otlaklarda aşırı otlatılma yapılması, anız örtüsünün yakılması gibi. 4) Toprağın. işlenmesi. 6 5) Yağışların. yağış şeklinde olması. 6) Yağış rejiminin.. olması. 7) Akarsu Erozyonun Sonuçları 1) Toprağın. düşer, çölleşme olur. 2) Barajlar. 3) Tarım alanları... 4) Bozulan doğal dengeye bağlı olarak bir çok bitki ve hayvan türü yok olmaktadır. Erozyonu önlemek için; 1) Mevcut bitki örtüsü korunarak.. yapılmalıdır. 2) Eğimli tarım alanlarında tarla eğime sürülmemeli ve taraça (seki) yapılmalıdır. 3) tarım yöntemi uygulanmalı (bu yöntemde asıl amaç erozyonu önlemek değil, verimi artırmaktır.) 4) Otlaklarda erken ve aşırı otlatma yapılmamalıdır. 5) Baraj gölü yamaçları ağaçlandırılmalıdır. Türkiye de erozyon en çok hangi bölgelerde etkilidir? Neden? TÜRKİYE'DE DEPREM Türkiye dünyanın aktif deprem kuşaklarından biri olan Alp- Himalaya deprem kuşağı üzerinde yer alır. Ülkemizin yüz ölçümünün %..'si birinci derece deprem kuşağı üzerindedir. Ülkemizde başlıca deprem kuşakları şunlardır: a-kuzey Anadolu Deprem Kuşağı: Türkiye'nin kuzey kesiminde doğu-batı doğrultusunda uzanan Kuzey Anadolu deprem kuşağı yaklaşık 1500 km uzunluğa sahiptir. Marmara Bölgesi'nde;. Körfezinden başlar, Doğu Anadolu Bölgesi'ndeki. Vadisi'ne kadar uzanır. Bu kuşak Ge., Marmara Denizi'nin derin kısımları, İz Körfezi, Ad., Dü.-Bo., Ge.., Mer..., Su., Er. Ni.., Ke.. vadisi ile Er., Er, Va. ve V.. üzerinden geçen bir hat şeklinde uzanır. Ayrıca Çanakkale, Edremit, Bursa ve İznik bu kuşak içerisinde kalır. Bu kuşak ana çizgileriyle Kuzey Anadolu Fay Hattı adını alır. Kuzey Anadolu Fayının kuzeyinde ve güneyinde ortalama 50 km genişliğindeki alanı kapsayan bu kuşak içerisindeki çok şiddetli depremlerin meydana gelme olasılığı yüksektir.

7 b-güneydoğu Anadolu Deprem Kuşağı: İs Körfezi'nden V..'ın doğusuna kadar bir yay çizerek uzanır. Ha, Ka., A., M.., El.., Bi ve V. bu kuşaktır. Bu kırık hattı, Kuzey Anadolu deprem kuşağı ile Bingöl- Karlıova çevresinde birleşir. Ayrıca Van Gölü çevresi ile kuzeye doğru Malazgirt, Tutak (Ağrı), Aşkale Erzurum Pasinler-Horasan havzalarındaki faylar üzerinde de sıkça depremler oluşmaktadır. Soru: Aşağıdaki haritada derecelerine göre, etkili olan deprem alanları gösterilmiştir. c-batı Anadolu Deprem Kuşağı: Ege Bölgesi'ndeki Ba, G, Küçük ve Büyük Menderes çöküntü ovaları boyunca uzanan bazı diri fay hatları bulunmaktadır. Bu fay hatlarına uyum gösteren deprem kuşağı; Ayvalık, Dikili, İzmir, Aydın, Denizli, Isparta ve Akşehir'i içine alır. Ayrıca Burdur, Acıgöl havzalarının kenarlarında ve Sultan Dağları'nın kuzey eteklerinde de faylar uzamaktadır. Bu faylar boyunca zaman zaman depremler olmaktadır. Yurdumuz deprem tehlikesi bakımından beş bölgeye ayrılmıştır: I. Derece deprem bölgeleri; başta Kuzey Anadolu ve Güneydoğu Anadolu fay kuşakları boyunca uzanan sahalar ile Ege Bölgesi ve Göller Yöresi'ni kapsar. II. derece deprem bölgesi; I. derece deprem bölgelerinin çevresini kuşatır. Trakya'nın kuzeyi, Karadeniz kıyıları. III. Ve IV. Derece deprem bölgesi: İç Anadolu'nun çevresi ile Güneydoğu Anadolu'nun güneyi. V. Derece deprem bölgesi: Tuz Gölü ve Akdeniz kıyısı arasındaki saha ile Mardin Eşiği deprem tehlikesinin en az olduğu yerlerdir. Depremde Zararı En aza indirmek için; Sert yapılı arazilere yerleşmek. Buna göre aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz? A) Sıradağların yaygın olduğu tüm alanlar I. derecede deprem bölgesidir. B) Konya ve çevresi deprem bakımından tehlikenin en az olduğu alandır. C) Ege Bölgesi'nin büyük çoğunluğu I. derece deprem bölgesidir. D) Fay hatlarının geçtiği alanlarda deprem tehlikesi daha fazladır. E) Şanlıurfa-Mardin arası deprem tehlikesi az olan yerlerdendir. Soru: Kalker, jips, kayatuzu gibi eriyebilen kayaçların bulunduğu alanlarda mağara tavanlarının çökmesi sonucu çöküntü (göçme) depremleri oluşur. Türkiye'nin jeolojik yapısı düşünüldüğünde aşağıdaki alanların hangisinde çöküntü depremleri daha fazla görülebilir? A) Doğu Karadeniz B) Dicle Bölümü C) Antalya Bölümü D) Yukarı Sakarya E) Erzurum-Kars Az katlı yapılar inşa etmek. Depreme dayanıklı malzeme kullanmak. Halkı bilinçlendirmek. Fay hatlarından uzakta ev yapmak. Acil müdahale ekipleri oluşturmak. İstanbul ve Bolu kentlerinin deprem riski taşımalarına karşın, bu kentlerde ve aralarında kalan yerlerde nüfus yoğunluğu Türkiye ortalaması üzerindedir. Bu yerlerin aşağıdaki özelliklerinden hangisi nüfus yoğunluğunun yüksek olmasının nedenlerinden biri değildir? A) Verimli ovaların varlığı B) Endüstri kuruluşlarının çokluğu C) Orman alanlarının varlığı D) İklim koşullarının elverişliliği E) Ulaşım olanaklarının çeşitliliği 7