MÜZİK VE GÖSTERİ SANATLARI KEMENÇE EĞİTİMİ MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)

Transkript

1 T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü MÜZİK VE GÖSTERİ SANATLARI KEMENÇE EĞİTİMİ MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI) 2012 ANKARA

2 ÖNSÖZ Günümüzde mesleklerin değişim ile karşı karşıya olması ve daha karmaşık bir yapıda bulunmaya başlaması nedeniyle, meslekî yeterliklerin de geniş tabanlı bilgilere, becerilere ve tavırlara dayalı olmasını ve programların buna göre geliştirilmesini zorunlu hâle getirmektedir. Program çalışmaları kapsamında yapılan sektör tarama ve inceleme çalışmaları sonucunda sektörde faaliyet gösterilen meslekler saptanarak bu meslekler ikinci, üçüncü ve dördüncü seviye meslek gruplarına ayrılmıştır. Sektörde çalışan kişilerin görüş ve önerilerinden yola çıkılarak her meslek dalına ait anket soruları hazırlanmış, daha sonra anketler yurdun çeşitli bölgelerinde uygulanarak mesleklere özgü yeterlikler belirlenmiştir. Program geliştirme sürecinin her aşamasında üniversitelerin ve ülkemizin önde gelen sektör temsilcileri ile iş birliği yapılmış kişi ve kurumların program çalışmalarına doğrudan katkıları sağlanmıştır. Sektör ve yükseköğretim kurumlarının beklentileri programa yansıtılarak mesleklere ait belirlenen yeterlikler öğretim programları ve modüllerin temel dayanağını ve içeriğini oluşturmuştur. Müzik ve Gösteri Sanatları alanı öğretim programları, gelişmelere bağlı olarak esnek ve sürekli güncellenmeye uygun bir yapıda tasarlanmıştır. Bireyler kazandıkları güncel meslekî yeterlikler doğrultusunda istihdam edilebileceklerdir. Müzik ve Gösteri Sanatları alanı altında yer alan mesleklerde ulusal ve uluslar arası düzeyde standartlara uygun, her yaşta ve düzeyde bireye meslekî yeterlikler kazandıracak eğitim ve öğretim olanağı sunulmuştur. 1

3 İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... 1 KEMENÇE EĞİTİMİ PROGRAMINA İLİŞKİN AÇIKLAMALAR... 3 MESLEK ELEMANI TANIMI... 3 GİRİŞ KOŞULLARI... 3 İSTİHDAM LARI... 3 EĞİTİM-ÖĞRETİM ORTAMLARI VE DONANIMLARI... 3 EĞİTİMCİLER... 3 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME... 3 BELGELENDİRME... 3 YATAY VE DİKEY GEÇİŞLER... 4 EĞİTİM SÜRESİ... 4 ÖĞRETİM YÖNTEM VE TEKNİKLERİ... 4 İŞ BİRLİĞİ YAPILACAK KURUM VE KURULUŞLAR... 4 ÖĞRENCİ/KURSİYER KAZANIMLARI... 4 EĞİTİM-ÖĞRETİM FAALİYETLERİ... 4 MESLEKÎ GELİŞİM MODÜLLERİ... 5 MODÜL VE İÇERİKLERİ... 6 YETERLİK VE MODÜL TABLOSU... 6 MÜZİĞİN TEMEL ÖĞELERİ MODÜL BİLGİ SAYFASI... 7 KEMENÇEYİ TANIMA VE BAKIMI MODÜL BİLGİ SAYFASI... 8 KEMENÇEDE AKORT DÜZENİ MODÜL BİLGİ SAYFASI... 9 KEMENÇEDE DURUŞ, TUTUŞ VE SES ÇIKARMA TEKNİĞİ MODÜL BİLGİ SAYFASI TEK TELDEN VE ÇİFT TELDEN ELDE EDİLEN SESLER MODÜL BİLGİ SAYFASI KEMENÇEDE ESERLERİ KURALINA UYGUN SESLENDİRMEK MODÜL BİLGİ SAYFASI

4 KEMENÇE EĞİTİMİ PROGRAMINA İLİŞKİN AÇIKLAMALAR : MÜZİK VE GÖSTERİ SANATLARI MESLEK : KEMENÇE EĞİTİMİ MESLEK SEVİYESİ : MESLEK ELEMANI TANIMI Kemençeyi temel düzeyde, genel müzik teori ve tekniklerine uygun olarak çalabilen kişidir. GİRİŞ KOŞULLARI 1. Okuma yazma bilmek veya ilkokul mezunu olmak. 2. Mesleğin gerektirdiği işleri ve yeterlikleri yapacak bedensel ve fiziksel özelliklere sahip olmak. İSTİHDAM LARI Mesleğin gerektirdiği yeterlikleri kazanan bireyler Müzik ve Gösteri Sanatları alanında; 1. Müzik ve gösteri sanatları alanındaki firma ve kurumlarda, 2. Organizasyon şirketlerinde ve benzeri yerlerde, 3. Bağımsız olarak çalışabilirler. EĞİTİM-ÖĞRETİM ORTAMLARI VE DONANIMLARI 1. Mesleki Eğitim Merkezleri, Halk Eğitimi Merkezleri, dernekler, gençlik merkezleri ve okullarda eğitim verilmektedir. 2. Programın uygulanabilmesi için Müzik alanı standart donanımları ve gerekli ekipmanlar sağlanmalıdır. EĞİTİMCİLER 1. Programın uygulanmasında Müzik alanında eğitim almış ve tercihen deneyimi olan alan öğretmenleri görev almalıdır. 2. Programın uygulanmasında gerektiğinde Müzik alanında deneyimi olan ve meslek elemanlarından yararlanılabilir. 3. Usta öğretici, bu programla ilgili modül ve yeterlikleri almış olmalıdır. ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Bireylerin çeşitli ölçme araçları kullanılarak; 1. Modüllerin sonunda kazandığı yeterlikler ölçülecektir. 2. Modüller ile kazandıkları bilgi, beceri ve tavırları ölçülecektir. 3. Ölçme sonuçları program sonunda değerlendirilecektir. 4. Eğitim kurumunda, işletmede ve kendi kendilerine yaptıkları tüm öğrenim faaliyetleri değerlendirilecektir. BELGELENDİRME Sertifika programlarında, meslek elemanlarının sahip olduğu yeterlikleri kazandırmaya yönelik eğitim ve öğretim verilir. Bu programda yeterlik ve modül tablosundaki yeterliklere sahip kişiler yetiştirmek amaçlanmaktadır. Öğretim programı sürecinde bireylerin tamamladığı modüller, aldığı eğitimin tümü ve kazandıkları yeterlikler belgelendirilir. 3

5 Öğretim programının sonunda yeterliklerini kazanan bireylerin aldığı belgeler mevzuat doğrultusunda sertifikada değerlendirilir. Bireyler diğer programlara geçmek amacıyla eğitim almak isterse, kazandığı yeterlikler değerlendirilecektir. Fark modüllerini tamamlayanlar ikinci bir meslekte kendini yetiştirebilecektir. Öğretim programından ayrılan bireyin kazandığı yeterlikler belgelendirilerek istendiğinde diğer sertifika programlarında değerlendirilir. YATAY VE DİKEY GEÇİŞLER Mesleğe yönelik geniş tabanlı yeterlikler kazandırmak hedeflenmiştir. 1. Eğitimin sonunda, mesleğinde sertifika alan birey gerektirdiğinde fark eğitimi alarak diğer programını tamamlayabilir. 2. Meslekî eğitim alan veya bitirmiş olan birey; gerekli modülleri tamamlayarak alandaki diğer meslekler arasında geçiş yapabilir. EĞİTİM SÜRESİ 1. Meslek programının toplam eğitim süresi 320/216 saat olarak planlanmıştır. 2. Eğitim süresinin okul, işletme ve bireysel öğrenme için ayrılmış dağılımı, modüller ile ilgili açıklamalarda belirtildiği gibi uygulanır. ÖĞRETİM YÖNTEM VE TEKNİKLERİ Modüler öğretime yönelik olarak bireysel öğrenme yöntem ve teknikleri uygulanır. 1. Eğitimciler bireylere rehberlik eder. 2. Bireyler kendi kendine öğrenmeye teşvik edilir. 3. Bireylerin aktif olması sağlanır. 4. Bireyler araştırmaya yönlendirilir. 5. Bireyler kendi kendilerini değerlendirebilir. 6. Bireylere mesleki yeterlik kazandırmaya yönelik yöntem ve teknikler uygulanır. İŞ BİRLİĞİ YAPILACAK KURUM VE KURULUŞLAR Bireyler, programın gerektirdiği öğretim faaliyetleri, istihdam olanakları ve planlama konularında çevredeki üniversiteler, sivil toplum örgütleri, kamu kurumları, meslek odaları ve meslek elemanları ile iş birliği yapılarak yönlendirilir. ÖĞRENCİ/KURSİYER KAZANIMLARI Programın sonunda mesleğe yönelik olarak öğrenci/kursiyer; 1. Mesleğin ait olduğu alandaki temel bilgi ve becerileri kazanabilecektir. 2. Alanın gerektirdiği temel yeterliklere sahip olabilecektir. 3. Mesleğin gerektirdiği işleri yapabilecektir. 4. Mesleğin gerektirdiği özel mesleki yeterlikleri kazanabilecektir. 5. Öğrenci/Kursiyer merkezli daha aktif ve kendi hızına göre öğrenme olanağı tanıyan kazanımlara sahip olabilecektir. EĞİTİM-ÖĞRETİM FAALİYETLERİ Sertifika programında yer alan modüllerde öngörülen eğitim öğretim uygulamaları yapılır. 4

6 MESLEKÎ GELİŞİM MODÜLLERİ 1. Öğrenci/kursiyerin yaşam boyu kullanabileceği ve mesleki gelişmesine yararlı olabilecek, üretken, bilim ve teknoloji üretimine yatkın, beceri düzeyi yüksek olarak yetiştirilmesi, iyi ilişkiler kurabilmesi, işe uyum sağlayabilmesi gibi genel bilgi ve becerilerin kazandırıldığı modüllerdir. 2. Bu modüller ile öğrenci/kursiyerlere ulusal ve uluslar arası iş gücünden beklenen yeterlikleri kazandırmak amaçlanmaktadır. 3. Meslekî Gelişim modül tablosundan, çevrenin istihdam durumu, öğrenci/kursiyerlerin hazır bulunuşluk düzeyi göz önüne alınarak modüller seçilecek ve yeterlik tablosunda yer alan süreye ilave edilecektir. 4. Dördüncü seviye meslek elemanları, bütün Mesleki Gelişim modüllerini tamamlamış olacaklardır. 5. Meslekî gelişim modülleri programlardan bağımsız olarak da kullanılabilecektir. KAZANDIRILAN YETERLİKLER DERSİN MODÜLLERİ SÜRE 1 2 Sosyal hayatta sağlıklı ve etkili iletişim kurmak ve sürdürmek İş hayatında sağlıklı ve etkili iletişim kurmak ve sürdürmek Sosyal Hayatta İletişim 40/8 İş Hayatında İletişim 40/8 3 Diksiyon 1 40/32 Türkçeyi doğru konuşmak 4 Diksiyon 2 40/ Mesleği ile ilgili gelişmeleri izlemek ve kendini kişisel olarak sürekli geliştirmek İşletme, finansman, pazarlama, reklam, satış, iş hukuku, kariyer gelişimi ve iş kurma becerileri kazanmak Çevreye karşı duyarlı olmak ve çevreyi korumak Kişisel Gelişim 40/8 Girişimcilik 40/16 Çevre Koruma 40/8 8 Meslek etiği gereklerine uymak Meslek Etiği 40/ İş yerinde plan, program ve iş organizasyonu yapmak İşçi sağlığı mevzuatına uymak ve iş güvenliği önlemlerini almak İş Organizasyonu 40/16 İş Güvenliği ve İşçi Sağlığı 40/24 11 Temel düzeyde araştırma yapmak Araştırma Teknikleri 40/8 5

7 MODÜL VE İÇERİKLERİ Öğrenme süresi her modül için toplam 40 saattir. Kazandırılacak yeterliğe bağlı olarak her modül 40/8, 40/16, 40/24, 40/32 ve 40/40 olabilir. (+) İşareti olan modül süreleri mevcut sürenin tekrarı anlamına gelir. Modüllerde önerilen bu süreler öğrenme faaliyetlerindeki teorik ve uygulamalı tüm içeriği kapsar. Modül içeriğindeki öğrenme faaliyetinin uygulanması imkânı olmadığında, diğer okullarla ve işletmelerle iş birliği çerçevesinde uygulamalar yapılabilir. Kursiyer/öğrencinin önceden kazandığı yeterlikleri tekrar alma zorunluluğu yoktur. Modül ve yeterlikler programdaki uygulama sırasına göre alınacaktır. Programda yer alan modül ve yeterliklerin uygulama sırası zümre kararı ile belirlenir. NOT: Kemençe Eğitimi programı yeterlikler tablosu ve modülleri aşağıda verilmiştir. YETERLİK VE MODÜL TABLOSU YETERLİKLER MODÜLLER SÜRE 1 Müziğin Temel Öğelerini Kullanmak Müziğin Temel Öğeleri 40/16 2 Kemençeyi Tanımak ve Bakımını Yapabilmek Kemençeyi Tanıma ve Bakımı 40/24 3 Kemençede Akort Düzenini Yapmak Kemençede Akort Düzeni 40/24 4 Kemençede Duruş, Tutuş ve Ses Çıkarma Tekniğini Yapmak 5 Tek Tel ve Çift Telden Elde Edilen Sesleri Çıkarmak 6 Kemençede Eserleri Kuralına Uygun Seslendirmeyi Yapabilmek Kemençede Duruş, Tutuş ve Ses Çıkarma Tekniği Tek Tel ve Çift Telden Elde Edilen Sesler Kemençede Eserleri Kuralına Uygun Seslendirmek 40/24 40/32 40/32++ TOPLAM 320/216 6

8 MÜZİĞİN TEMEL ÖĞELERİ MODÜL BİLGİ SAYFASI MODÜL BİLGİ SAYFASI KODU : :MÜZİK VE GÖSTERİ SANATLARI MODÜL :MÜZİĞİN TEMEL ÖĞELERİ SÜRE :40/16 ÖN KOŞUL : AÇIKLAMA :Bu modüldeki teorik bilgiler uygulama ile desteklenir. GENEL AMAÇ :Öğrenci/kursiyer, bu modül ile uygun ortam hazırlandığında müzik yazısı temel öğeleri ile müzikte süre kavramını kullanabilecektir. AMAÇLAR: Öğrenci/ Kursiyer, 1. Müzik yazısı Temel Öğelerini öğrenip, kullanabilecektir. 2. Müzikte süre kavramını öğrenip, kullanabilecektir. İÇERİK : A. MÜZİK YAZISI TEMEL ÖĞELERİ 1. Müzik tanımı, 2. Müzik yazısı, 3. Dizek (Portre), 4. Ölçü, 5. Ölçü Çizgisi, 6. Çift Ölçü Çizgisi, 7. Bitirme (Final) Çizgisi, 8. Müzikte Anahtar 9. Müzik Yazısında Kısaltma (Abreviations) İşaretleri, 10. Müzikte Ses Değiştirici İşaretler, B. MÜZİKTE SÜRE KAVRAMI 1. Süre, 2. Ölçü (Usul) ve Vuruş, 3. Çoğaltma (Uzatma) Noktası 4. Çoğaltma Bağı (Legatrua), 7

9 KEMENÇEYİ TANIMA VE BAKIMI MODÜL BİLGİ SAYFASI MODÜL BİLGİ SAYFASI KODU : :MÜZİK VE GÖSTERİ SANATLARI MODÜL :KEMENÇEYİ TANIMA VE BAKIMI SÜRE : 40/24 ÖN KOŞUL : AÇIKLAMA :Bu modül, uygun ortamda uygulamalı olarak işlenmesi gerekir. GENEL AMAÇ :Öğrenci/kursiyer, bu modül ile uygun ortam hazırlandığında kemençe hakkında genel bilgi sahibi olacaktır. AMAÇLAR : Öğrenci/ Kursiyer, 1. Kemençenin tarihsel gelişimi hakkında bilgi sahibi olabilecektir. 2. Kemençenin bölümlerini ve özelliklerini tanıyabilecektir. 3. Kemençenin bakımını ve korunmasını yapabilecektir. İÇERİK : A. KEMENÇEYİ TANIMA 1. Kemençenin Tarihçesi 2. Geçmişten günümüze önemli kemençe üstatları ve eserleri B. KEMENÇENİN BÖLÜMLERİ VE ÖZELLİKLERİ 1. Kemençenin bölümleri ve özellikleri 2. Kemençenin ölçüleri 3. Kemençe yapımında kullanılan malzemeler C. KEMENÇENİN BAKIMI VE KORUNMASI 1. Kemençenin bakımı 2. Kemençenin korunması 8

10 KEMENÇEDE AKORT DÜZENİ MODÜL BİLGİ SAYFASI MODÜL BİLGİ SAYFASI KODU : : MÜZİK VE GÖSTERİ SANATLARI MODÜL : KEMENÇEDE AKORT DÜZENİ SÜRE : 40/24 ÖN KOŞUL : AÇIKLAMA : Bu modüldeki teorik bilgiler uygulama ile desteklenir. GENEL AMAÇ : Öğrenci/kursiyer, bu modül ile uygun ortam hazırlandığında kemençeyi istenildiği biçimde akort edebilecektir. AMAÇLAR : Öğrenci/kursiyer 1. İkinci teli (orta) akort edebilecektir. 2. Birinci teli (ince-zil) akort edebilecektir. 3. Üçüncü teli (kalın-kaba) akort edebilecektir. İÇERİK: A. İKİNCİ TELİN (ORTA) AKORT EDİLMESİ 1. Burguyu kullanarak orta telin LA sesine akort edilmesi 2. Sesin kontrolü B. BİRİNCİ TELİN (İNCE-ZİL) AKORT EDİLMESİ 1. Burguyu kullanarak birinci (ince-zil) telin RE sesine akort edilmesi 2. Sesin kontrolü C. ÜÇÜNCÜ TELİN (KALIN-KABA) AKORT EDİLMESİ 1. Burguya kullanarak üçüncü (kalın-kaba) telin Mİ sesine akort edilmesi 2. Sesin kontrolü 9

11 KEMENÇEDE DURUŞ, TUTUŞ VE SES ÇIKARMA TEKNİĞİ MODÜL BİLGİ SAYFASI MODÜL BİLGİ SAYFASI KODU : : MÜZİK VE GÖSTERİ SANATLARI MODÜL : KEMENÇEDE DURUŞ, TUTUŞ VE SES ÇIKARMA TEKNİĞİ SÜRE : 40/24 ÖN KOŞUL : AÇIKLAMA : Bu modüldeki teorik bilgiler uygulama ile desteklenir. GENEL AMAÇ : Öğrenci/kursiyer, bu modül ile uygun ortam sağlandığında kemençeyi uygun şekilde tutabilecek, kemençe yayını tellere sürterek sesi elde edebilecektir. AMAÇLAR : Öğrenci/kursiyer, 1. Kemençeyi tekniğine uygun şekilde duruşunu ve tutuşunu yapabilecektir. 2. Yayı tekniğine uygun şekilde tutabilecek ve kemençeden ses çıkarabilecektir. İÇERİK : A. KEMENÇEDE DURUŞ VE TUTUŞ 1. Uygun kemençe seçilmesi 2. Uygun duruş ve tutuş şekli 3. Parmakları uygun şekilde kemençe üzerine yerleştirme B. YAYI TEKNİĞİNE UYGUN ŞEKİLDE TUTMA VE KEMENÇEDEN SES ÇIKARMA 1. Yay sürtme tekniği 2. Parmakları uygun şekilde klavyeye yerleştirme 3. Ritimlere göre yay kullanma ve sesi çıkarma 10

12 TEK TELDEN VE ÇİFT TELDEN ELDE EDİLEN SESLER MODÜL BİLGİ SAYFASI MODÜL BİLGİ SAYFASI KODU : : MÜZİK VE GÖSTERİ SANATLARI MODÜL : TEK TEL VE ÇİFT TELDEN ELDE EDİLEN SESLER SÜRE : 40/32 ÖN KOŞUL : AÇIKLAMA : Bu modüldeki teorik bilgiler uygulama ile desteklenir. GENEL AMAÇ : Öğrenci/kursiyer, bu modül ile uygun ortam sağlandığında kemençeden elde edilebilecek sesleri çıkarabilecektir. AMAÇLAR : Öğrenci/kursiyer, 1. Tek telden elde edilen sesleri çıkarabilecektir. 2. Çift telden elde edilen sesleri çıkarabilecektir. İÇERİK: A. TEK TELDEN ELDE EDİLEN SESLER 1. Boş tellerde yay çalışması 2. Boş tellerde ritim çalışması 3. Teller üzerinde birinci, ikinci, üçüncü parmakları kullanarak doğru sesler elde etme B. ÇİFT TELDEN ELDE EDİLEN SESLER 1. Boş tellerde yay çalışması 2. Boş tellerde ritim çalışması 3. Teller üzerinde birinci, ikinci, üçüncü parmakları kullanarak doğru sesler elde etme 11

13 KEMENÇEDE ESERLERİ KURALINA UYGUN SESLENDİRMEK MODÜL BİLGİ SAYFASI MODÜL BİLGİ SAYFASI KODU : : MÜZİK VE GÖSTERİ SANATLARI MODÜL :KEMENÇEDE ESERLERİ KURALINA UYGUN SESLENDİRMEK SÜRE : 40/32++ ÖN KOŞUL : AÇIKLAMA : Bu modüldeki teorik bilgiler uygulama ile desteklenir. GENEL AMAÇ : Öğrenci/kursiyer, bu modül ile uygun ortam sağlandığında kemençe ile süslemeli veya süslemesiz eserleri çalabilecektir. AMAÇLAR : Öğrenci/kursiyer, 1. Eserleri süsleme yapmadan basit şekilde çalabilecektir. 2. Eserleri parmakları kullanarak süslemeli olarak çalabilecektir. İÇERİK: A. ESERLERİ SÜSLEME YAPMADAN BASİT ŞEKİLDE ÇALMA 1. Notasına göre eseri sade çalma 2. Eserin ritmine göre kemençe yayının kullanılması B. ESERLERİ SÜSLEMELİ OLARAK ÇALMA 1. İşaret ve serçe parmağı kullanarak eseri süslemeli çalma 2. Eserin ritmine göre kemençe yayının kullanılması 12