SİGORTA HUKUKU. Genel Hükümler Bazı Sigorta Türleri

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "SİGORTA HUKUKU. Genel Hükümler Bazı Sigorta Türleri"

Asli Sancak
7 yıl önce
İzleme sayısı:

1 SİGORTA HUKUKU Genel Hükümler Bazı Sigorta Türleri BİRİNCİ BÖLÜM GİRİŞ I. "Sosyal güvenlik" anlamı, sosyal ve özel sigortalar 1 II. Özel sigorta ve sosyal sigorta ayrımı 2 III. Sosyal sigortacılığın Türkiye'de düzenlenişi 5 IV. Özel sigorta hukukunun Türkiye'de düzenlenişi 10 V. Sigorta şirketlerinin teşkilâtı 15 VI. Genel olarak sigorta şirketlerinin denetimi 18 VII. Ülkemizde sigorta şirketlerinin ve istihsal organlarının denetimi 20 İKİNCİ BÖLÜM SİGORTA HUKUKUNUN GENEL HÜKÜMLERİ I. Özel sigortanın ayrımı ; Kara sigortası ve deniz sigortası Can ve mal sigortaları Sabit primli sigorta-değişir primli sigorta Sigortacılık Kanununa göre sigortanın ayrımı 27 II. Sigorta sözleşmesi Sigorta sözleşmesinin tanımı ve unsurları 31 A. Sigortacı 32 B. Sigorta ettiren 32 C. Sigorta menfaati 33 D. Tehlike (riziko) 35 E. Sigorta bedeli 36 F. Prim (sigorta ücreti) 37

2 2. Sigorta sözleşmesinin kuruluşu 40 A. Sigorta sözleşmesinin tâbi olduğu şekil 41 B. Poliçe 42 C. Muvakkat ilmühaber 44 D. Zeyilname 45 E. Sigortacının mesuliyeti Sigortanın kapsamı Sigorta hukukunda sözleşme serbestisi Sigorta sözleşmesinin sona ermesi Zamanaşımı 49 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM MAL SİGORTASININ GENEL HÜKÜMLERİ I. Mal sigortasına hâkim olan ilkeler 53 II. Sigorta sözleşmesinde menfaati olan kimseler Üçüncü şahıs hesabına sigorta Başkası nam ve hesabına sigorta (temsilen sigorta) Alacaklının sigortası 57 A. Borçlunun aczi rizikosunakarşı sigorta (kredi sigortası) 58 a. Borçlunun aczine karşı sigortanın yararları 58 b. Borçlunun aczine karşı sigortayla güvence altına alınan rizikolar 59 c. Borçlunun aczine karşı sigorta türleri 60 d Borçlunun aczine karşı sigortayla benzerlik gösteren müesseseler 62 e. Borçlunun aczine karşı sigortada sigorta tazminatının ödenmesine ilişkin usuller 63 B. Rehin veya hapis hakkı sahibinin, malı haczettirenin sigortası Ticarî işletmenin sigortası 67 XIV

3 5. Bir malın bir kısmına sahip olan kimsenin sigortası Mükerrer sigorta (reasürans) 69 III. Sigorta bedelinin sigorta değerine eşit olması Aşkın sigorta Menfaat değeri altında sigorta (eksik sigorta) Birden çok sigorta (müteaddit sigorta - assurances multiples) 76 A. Müşterek sigorta 79 B. Kısmî sigorta (kısım kısım sigorta) 80 C. Çifte sigorta (double assurance) 80 IV. Hasarın saptanmasına ilişkin usul 82 V. Halefîyet 83 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM SİGORTA SÖZLEŞMESİNDE TARAFLARIN KARŞILIKLI HUKUKU I. Sigorta ettirene düşen mükellefiyetler İhbar mükellefiyeti 85 A. Sözleşme yapıldığı sıradaki ihbar mükellefiyeti 85 B. Sigorta sözleşmesi süresince ihbar mükellefiyeti 90 C. Rizikonun gerçekleşmesinden sonra ihbar mükellefiyeti Primleri ödeme borcu 94 II. Sigortacının mükellefiyetleri 97 HI. Sigortalı malın sahip değiştirmesi 98 XV

4 BEŞİNCİ BÖLÜM MAL SİGORTASI TÜRLERİ I. Yangın sigortası Yangın sigortasında riziko ve kapsam Türk Ticaret Kanununun maddesi anlamında yangın rizikosu ve sigortanın kapsamı Kusur, kasıt, ayıp dolayısıyla sigortanın kapsamı Yangın sigortasının konusu Yangın sigortasında poliçe Yangın sigortasında ihbar mükellefiyeti Yangın sigortasında hasarın tazmini Yangın dolayısıyla mesuliyet sigortası 109 II. Hırsızlığa karşı sigorta 111 III. Karada ve iç sularda taşıma rizikolarına karşı sigorta Rizikonun kapsamı Sigorta bedeli Sigorta poliçesi 114 IV. Zorunlu deprem sigortası Mevzuat Zorunlu deprem sigortası ihdasının sebepleri Deprem sigortasının amacı Zorunlu deprem sigortasının kapsamı Zorunlu deprem sigortasırun işleyişi zorunlu deprem sigortasının hükümleri 120 V. Hukuksal koruma sigortası 124 VI. Tarım sigortası 127 XVI

5 ALTINCI BÖLÜM MESULİYET SİGORTASI I. Mesuliyet sigortasının düzenlenişi 129 II. Mesuliyet sigortasının hukukî mahiyeti 130 III. Mesuliyet sigortasının ayrımı 132 IV. Mesuliyet sigortasında riziko 134 V. Mesuliyet sigortasında rizikonun gerçekleştiği zaman ve ihbar mükellefiyeti 134 VI. Mesuliyet sigortasında tazminatın kapsamı 137 VII. Mesuliyet sigortasında mağdurun dava hakkı 137 VIII. Mesuliyet sigortasında zamanaşımı 139 YEDİNCİ BÖLÜM MESULİYET SİGORTASI TÜRLERİ I. Trafik dolayısıyla mesuliyet ve mesuliyet sigortası Trafik dolayısıyla mesuliyet 141 A. Karayolları Trafik Kanunu ile Borçlar Kanununun mesuliyete ilişkin hükümlerinin karşılaştırılması 142 B. Karayolları Trafik Kanununa göre hukukî mesuliyet 142 C. İşleten ve araç işleticisinin bağlı olduğu teşebbüs sahibi kavramı 145 D. Karayolları Trafik Kanununun mesuliyete ilişkin hükümlerinin uygulanması şartlan 147 E. Zarar verenlerin birden fazla olması 149 F. İşletenler arasında zararın tazmini 149 G. Genel hükümlerin uygulanması 150 H. Maddî ve manevî tazminatın tespiti hakkında uygulanacak hükümler Trafik dolayısıyla mesuliyet sigortası 150 XVII

6 A.. Mecburî malî mesuliyet sigortası yapmak durumunda olan kimseler, 151 B. Mecburî malî mesuliyet sigortası kapsamına giren zararlar 153 C. Sigorta primi 155 D. Sigorta bedeli 155 E. Mecburî malî mesuliyet sigortası yapan kuruluşlar 156 F. Güvence hesabı 156 G. Sigorta tazminatının azaltılması veya kaldırılması sonucunu doğuran haller (defiler) 156 H. Doğrudan doğruya dava hakkı 157 İ. Zarar görenlerin çokluğu 157 J. Tazminat ve giderlerin ödenmesi 158 K. Tedavi giderleri 159 L. Motorlu araç işleteninin değişmesi Trafik dolayısıyla mesuliyete ve mecburî malî mesuliyet sigortasına ilişkin ortak hükümler 160 A. Zamanaşımı 160 B. Yetkili mahkeme 161 C. Mesuliyete ilişkin anlaşmalar 161 II. Mecburi karayolu taşımacılık mali mesuliyet sigortası Sigortanın kapsamı Hak sahipleri (zarar görenler) Tazminatın ödenmesi Zamanaşımı Yetkili mahkeme 166 III. Mesleki sorumluluk sigortası Sigortanın konusu Rizikonun gerçekleşmesi 169 IV. İşveren sorumluluk sigortası 170 I. Sigortanın kapsamı 170 XVIII

7 2. Riziko Tazminat Halefiyet Zamanaşımı 172 V. Zorunlu sertifika mali sorumluluk sigortası Sigortanın kapsamı Rizikonun gerçekleşmesi Tazminat ve ödenmesi Halefiyet 176 SEKİZİNCİ BÖLÜM CAN SİGORTASI I. Türk Ticaret Kanununda can sigortalarının düzenlenişi H. Hayat sigortası Hayat sigortasına hâkim olan genel ilkeler 177 A. Menfaat ilkesi ve sigorta sözleşmesinin yapılmasında menfaati olan kimseler 178 B. Sigorta bedelinin sigorta değerine eşit olması 180 C. Kanunî halefiyet 182 D. Sigorta bedeli ve sigorta tazminatı ve bunun saptanmasına ilişkin usul Can sigortası dışında kalan müesseseler (tontin) Hayat sigortalarında çeşitli rizikolar 183 A. Ölüme karşı sigorta 184 a. Herhangi bir tarihte meydana gelecek ölüme karşı sigorta 184 b. Belirli bir süre içinde meydana gelecek ölüme karşı sigorta 184 c. Sigortalının ölümünde lehdar hayatta olmak kaydıyla yapılan sigorta 185 XIX

8 B. Yaşama ihtimaline karşı sigorta 185 a. Meblâğ sigortası 186 b. İrat sigortası 186 C. Karmaşık sigorta Hayat sigortalarında özellik gösteren rizikolar 189 A. İntihar ve sigortalının öldürülmesi hali 189 B. Harp hali 193 C. Havada yolcudan başka bir sıfatla seyahat Hayat sigortasının işleyiş şekli (tekniği) 196 A. Hayat sigortalarında primin özellikleri 196 a. Primin rizikonungerçekleşme ihtimaline göre değişmesi 196 b. Riziko primi ve tasarruf primi 198 B. Riyazi ihtiyat (rezerv matematik) Hayat sigortalarında tarafların karşılıklı hak ve mükellefiyetleri 203 A. Sigorta ettirenin mükellefiyeti 203 a. İhbar mükellefiyeti 203 aa. Sözleşmenin yapıldığı sırada ihbar mükellefiyeti 203 bb. Sigorta süresi boyunca ihbar mükellefiyeti 206 cc. Riziko gerçekleştikten sonraki ihbar mükellefiyeti 206 b. Primi ödeme mükellefiyeti 207 B. Sigortacının mükellefiyeti 209 C. Sigorta ettirenin haklan 210 a. Lehdar tayini 210 aa. Lehdar tayininin amacı 210 bb. Lehdar tayininin hukukî mahiyeti 210 cc. Lehdar tayinine yetkili kimse 211 XX

9 dd Lehdar tayininin zamanı ve lehdarın değiştirilmesi 212 ee. Lehdarın hüviyetinin belirtilmesi 213 ff. Lehdarın sigorta meblâğını talebi 214 gg. Tayin edilen kimsenin lehdar olmayı kabul etmesi 215 hh. Sigorta ettirenin mirasçıları ve alacaklıları karşısında bedelsiz tayin edilen lehdarın durumu 216 b. Sigorta poliçesinin tenzili 217 c. Poliçenin iştiraı 220 d. Sigorta poliçesi karşılığında ödünç para verilmesi 221 e. Sigortacının kârına iştirak imkânını sağlayan poliçeler 222 DOKUZUNCU BÖLÜM CAN SİGORTASI TÜRLERİ Kaza sigortası Kazanın tanımı Kaza sigortasının tanımı Kaza sigortası dışında kalan rizikolar Kaza sigortasının türleri Kaza sigortasının mahiyeti Sigorta bedelinin kapsamı ve muaccel oluşu Kaza sigortalarında ispat külfeti 232 Hastalık/Sağlık sigortası Kav ram Hastalık sigortasında teminatın kapsamı Teminat dışı kalan haller Teminat kapsamının süre ve yer olarak sınırlanması Hastalık sigortasında tarafların yükümlülükleri 236 XXI

10 A. Sigorta ettirenin yükümlülükleri 236 a. Sigorta ettirenin ihbar yükümlülüğü 236 b. Sigorta ettirenin prim ödeme yükümlülüğü 238 B. Sigortacının yükümlülükleri Hastalık sigortasında sigortacının halefıyet hakkı Hastalık sigortasında zamanaşımı 239 III. Genel sağlık sigortası 239 EKLER EK 1: Sigorta Branşlarına İlişkin Tebliğ 249 EK 2: Sigorta Sözleşmelerinde Bilgilendirmeye İlişkin Yönetmelik 255 EK 3: Türk Ticaret Kanunu 265 EK 4: Türk Ticaret Kanunu Tasarısı 339 EK 5: Sigortacılık Kanunu 381 EK 6: Karayolları Trafik Kanunu 455 EK 7: Karayolları Taşıma Kanunu 471 EK 8: Tarım Sigortalan Kanunu 477 EK 9: Avrupa Birliği Müktesebatının Üstlenilmesine İlişkin Türkiye Ulusal Programının Uygulanması, Koordinasyonu ve İzlenmesine Dair Karar'da Sigortacılığa İlişkin Esaslar 487 Prof. Dr. ALİ BOZER'in Yayınları 501 Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü Yayınlan ( ) 507 XXII

Benzer belgeler

Dr. Tamer BOZKURT SİGORTA HUKUKU

Dr. Tamer BOZKURT SİGORTA HUKUKU İÇİNDEKİLER 10. BASKI İÇİN ÖNSÖZ...VII İÇİNDEKİLER... IX Birinci Bölüm GENEL OLARAK SİGORTA HUKUKU 1. GENEL OLARAK SIGORTACILIK VE SIGORTA HUKUKU...1 2. SIGORTA SÖZLEŞMESININ