PELVİK TRAVMA Öğrenim Hedefleri ANATOMİ VE BİYOMEKANİK

Transkript

1 PELVİK TRAVMA Doç Dr Seçgin SÖYÜNCÜ AÜTF ACİL TIP AD Öğrenim Hedefleri Pelvik travma neden önemlidir? Pelvik kırık tipleri nelerdir? Pelvik kırıkların komplikasyonları nelerdir? Pelvik kırıklı hastaların acil serviste yönetimi nasıl olmalıdır? 2 PELVİK TRAVMA Tüm iskelet sistemi travmalarının %3 ünde Travma nedeniyle hastaneye yatırılan hastaların %5 inde pelvis kırığı ğ var Otomobil kazalarındaki künt travma nedeniyle ölüme sıkça neden olurlar 4 PELVİK TRAVMA Araç içi trafik kazası Araç dışı trafik kazası Yüksekten düşmeler Yaşlılarda düşme sonucu İş kazaları nedeniyle meydana gelirler ANATOMİ VE BİYOMEKANİK Pelvisin koruma, destek ve hematopoez görevi vardır. İlium, iskium, pubis, sakrum ve koksiksten oluşur. Posterior sakroiliak, sakrotuberoz ve sakrospinöz bağlar pelvik stabiliteyi sağlar. İliopektineal hat pelvisi alt ve üst olmak üzere ikiye ayırır

2 Ne Zaman Anstabil? Bu halkadaki iki yerden kopma anstabil ve deplase pelvis riski taşır 7 8 ANATOMİ VE BİYOMEKANİK Pelvis içerisinde; Zengin vasküler oluşum Lumbal ve sakral pleksuslar Alt üriner sistem İnen kolonun küçük bir kısmı, sigmoid kolon, rektum ve anüs Kadında uterus ve vajina vardır 9 10 PELVIS in YAN DUVARI KLİNİK DEĞERLENDİRME Anamnez: Ağrı yeri En son idrar ve defekasyon yapma En son katı ve sıvı alımı SAT*, gebelik İlaç kullanımı Alerji varlığı sorgulanmalıdır 11 * SAT: Son Adet Tarihi 12 2

3 Semptom ve bulgular; özellikle yürürken olan lokal ağrı ve duyarlılıktan pelvik instabilite ve ciddi şoka kadar uzanır. Perianal ve pelvik ödem Ekimoz Laserasyon Deformite varlığı araştırılmalıdır İnguinal bağ veya skrotum üzerinde hematom (Destot Bulgusu) Sakrum ve koksiks üzerinde deformite, krepitasyon İliak kanat, pubik rami ve iskial ramide düzensizlik Rektal tuşede; kemik çıkıntı, büyük hematom veya kırık hattı boyunca duyarlılık (Earle Bulgusu) Pelvis; Kompresyon testi; İliak kanatlardan içe-dışa, öne-arkaya Simfizis pubisten öne-arkaya Kalçaların ROM u değerlendirilir Rektal tuşede; prostatın üste veya arkaya deplase olması veya intraperitoneal ve ürolojik yaralanmaları belirten rektal hasar fark edilebilir Rektal yırtılmaların varlığını tam olarak değerlendirmek için proktoskopi gerekebilir. Anal sfinkter tonus azalması nörolojik hasarı, üretral meatusta kan olması ürolojik hasarı düşündürür RADYOLOJİK DEĞERLENDİRME Öncelikle hasta stabilize edilmelidir. Multiple travmaya maruz kalan tüm bilinci bozuk hastalarda AP pelvis grafisi gerekir. AP pelvis grafisi Lateral İnternal-eksternal oblik Pelvis girimi-çıkımı grafileri BT Anjiografi SINIFLAMA VE TEDAVİ (Young Sınıflaması) LC (Kırıkların %50 si; araç içi-dışı yandan çarpmalar) APC (Kırıkların %25 i; kafa-kafaya araç kazaları) VS (Kırıkların %5 i; yüksekten düşmeler) CM (Kırıkların %20-25 i) 17 LC: Lateral kompresyon VS: Vertikal yırtılma APC: Anterior Posterior Kompresyon CM: kombine 18 3

4 Step Method of Quick and Simple Pelvic X-ray Interpretation Look quickly to get a "feel" for symmetry. 2. Look at the "Circles," the big circle being the pelvic inlet. The little circles being the obturator foramina. 3. Look at the sacroiliac joints. 4. Look at the pubis symphysis. 5. Look at the acetabuli. 22 LC Tip 1 LC Tip

5 SINIFLAMA VE TEDAVİ Ciddi APC ve VS kırıklarında mortalite %25 LC kırıklarında %13 Mortalite, erken kırık fiksasyonu ve hasta mobilizasyonuyla azalır SINIFLAMA VE TEDAVİ LC-1 ve APC-1 de tedavi yatak istirahati ve erken dönem mobilizasyon LC-2 ve 3, APC-2 ve 3, VS de 5-14 gün içinde ARİF* *ARİF: Açık Redüksiyon İnternal Fiksasyon 26 RAMUS PUBİS VEYA İSKİUM KIRIKLARI Yaşlılarda görülür. Mekanizma, direk travmayla düşmedir. Lokal ağrı ve duyarlılık, yürüyememe. Tedavi NSAİD veya opiatlar ile koltuk değneği. İLİAK KANAT KIRIKLARI (Duverney Kırıkları) Dıştan içe direk travma Ağrı, şişme ve duyarlılık Abdominal rijidite, alt kadran duyarlılığı, ileus görülebilir Tedavi konservatiftir 1-2 hafta ortopedi takibi SAKRAL KIRIKLAR Tüm pelvik kırıkların % 4-5 idir Ağır pelvik yaralanmalarda transvers kırıklar sıktır Alt transvers kırıklar direk ön-arka travma ile Üst transvers kırıklar yüksekten düşme ile olur Rektal muayenede; sakral ağrı ve kırığın hareketi hissedilir SAKRAL KIRIKLAR Nörolojik defekt olmayan basit kırıklarda tedavi; yatak istirahati analjezik ortopedi izlemi Nörolojik defekt varsa erken cerrahi girişim uygulanır

6 KOKSİKS KIRIKLARI Kadınlarda sıktır Oturma pozisyonunda düşme ile oluşurlar Alt sakral bölgede ağrı, duyarlılık, şişme, ekimoz Rektal tuşede koksiks hareketi ile ağrı Yatak istirahati, 2-3 hafta ortopedi izlemi KOMPLİKASYONLAR Hemoraji: Tüm pelvis kırıklarında ölümlerin % 50 nedenidir. Retroperitoneal alanda 4 lt ve üzerinde kan toplanabilir. Kanamaların % 90 ının kırıklardan ve düşük basınçlı venöz pleksuslardan olduğu düşünülür Hemoraji Hem küçük hem de büyük damarlar kanar: İnternal iliak arterin superior gluteal ve internal pudental dalları. Resussitasyonda önemli olan masif kristaloid, kolloid ve kan replasmanıdır. APC travmalarında 15 Ü, VS de 9 Ü ve LC de 3,5 Ü kan verilmelidir. Hemoraji Erken ortopedi görüşü ve eksternal fiksasyonla kanama kontrol edilebilir. Kanama devam ediyorsa ve hasta stabil ise anjiografi çekilebilir Diğer komplikasyonlar Jinekolojik yaralanmalar Rektal yaralanma Diyafragma rüptürü Pleksus yaralanması 35 6