BİY 315 KarbohidratlarınMetabolizması -II. Yrd. Doç. Dr. Ebru SAATÇİ Güz Yarı Dönemi
|
|
- Hazan Aydoğdu
- 7 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 BİY 315 KarbohidratlarınMetabolizması -II Yrd. Doç. Dr. Ebru SAATÇİ Güz Yarı Dönemi
2 Kan şekeri düzeyini düzenleyen faktörler Kan glukoz seviyesi, glukoz metabolizması ile ilgili bütün metabolik yolların (glikoliz, glikojenoliz, glikojenez, glukoneogenez, pentoz fosfat yolu vs.) koordineli çalışması ve kontrolü ile ayarlanır.
3 Kan glukoz seviyesinin düzenlenmesinde, karaciğer ve hormonların etkisi önemlidir. Yemeklerden sonra kan şekeri yükseldiğinde fazla glukoz, insülin hormonunun etkisiyle karaciğerde glikojen tarzında depo edilir (glikojenez). Kısa süreli açlıklarda, karaciğerdeki glikojenden glikojenoliz sonucu, uzun süreli açlıklarda, yine karaciğer tarafından glukoneogenezle kana glukoz verilir.
4 GLİKOJENEZ (GLİKOJEN BİYOSENTEZİ) Düşen kan glukoz düzeyini yeniden yükseltecek tek defans hattı glukozun depo formu olan polisakkarit yapıdaki GLİKOJEN dir. Glikojen glukozun depolanmış şeklidir. Glikojen sentezi organizmanın tüm hücrelerinde yapılmakla birlikte, bu işte ki en faal iki organımız kana glukoz sağlamakla yükümlü karaciğer ve kasılma için enerji depolayan kas dokusudur. GLUKOZ GLİKOJENEZ GLİKOJENOLİZ GLİKOJEN Glikojenezde, var olan bir glikojen molekülüne glukoz katılır ve glikojendeki glukoz kalıntı sayısı artmış olur.
5 Glikojen sentezi karaciğer, kas, böbrek hücre sitozolünde kan glukoz düzeyi çok yüksek olduğunda gerçekleşir. G-6-P, G-1-P a dönüştürülür. G-1-P ın glikojen sentezine gidebilmesi için gurup transferi (UDP) ile aktive edilmesi gerekmektedir. Sentez için bir Primere (glikojen molekülü) gereksinim vardır.
6
7 Glikojenezis ADP ATP Alfa - D - Glukoz Glukokinaz, Mg 2+ α - D - Glukoz fosfat Fosfoglukomutaz, Mg 2+ α - D - Glukoz fosfat PPi UTP UDPGlukoz Ürinidin difosfoglukoz pirofosforilaz Glik ikojen primer UDPG Glikojen sentaz, Mg 2+ UDP 1,4 Glukozil üniteleri Dallanma enzimi 1,4 ve 1,6 - Glukozi zil üniteleri = Glik ikojen
8 Glikojenez bir sentez reaksiyonudur ve enerji gerektirir. Enerji UTP den sağlanır. Enerji yüklü glukoz molekülleri enzimler aracılığı ile primer glikojen molekülüne α1 4 ve α1 6 bağları yaparak bağlanır ve sentez gerçekleşir. Glikojen sentezinin ilk aşamasında glukoz-6-fosfat, fosfoglukomutaz ile tersinir olarak glukoz-1-fosfata dönüştürülür. Glukoz-6-fosfat Glukoz-1-fosfat Bundan sonra glikojenezin temel reaksiyonu gelişir. Glukoz-1-fosfat, UDP-glukoz pirofosforilaz tarafından UTP katkısıyla UDP-glukoz a çevrilir. Bu reaksiyon sonunda açığa çıkan pirofosfat molekülünün pirofosfatazla ekzergonik olarak ortofosfata çevrilmesi nedeniyle bu reaksiyon tersinir değildir. Glukoz-1-fosfat + UTP UDP-glukoz + PPi PPi 2Pi ( G o =-25 kj/ mol)
9 Glikojen sentaz, UDP-glukoz içindeki glukoz molekülünü, mevcut enerjiden yararlanarak α1 4 bağıyla primer glikojene bağlar. Glikojen primeri, glikojenin adı verilen bir protein yardımıyla oluşmuş en az 4 glukoz ünitesinden ibaret bir yapıdır. Bu işlem sonunda glikojen molekülü bir glukoz ünitesi kadar uzar. Glikojen(glukoz) n + UDP-glukoz Glikojen(glukoz) n+1 + UDP Glikojen sentaz α1 6 bağı yapamaz. Bu iş, amilo (1 4),(1 6) transglikozidaz veya glikozil(4 6)-transferaz denilen (dallandırıcı enzim) enzimle başarılır. Bu enzim, düz glikojen zincirinin indirgen olmayan ucundan aldığı en az 6 glukozil ünitelik kısmı glikojen molekülüne aktarır.
10 Glikojen Sentaz Düzenleyici enzim
11 GLİKOJENOLİZ Glikojenoliz glikojen yıkımı demektir. Son ürünü karaciğerde glukoz, kas dokusunda ise glukoz-6-fosfattır. Glikojenolizin ilk enzimi fosforilaz dır. Fosforilaz α1 4 bağlarını 1 nolu karbon atomuna Pi bağlayarak parçalar. Kofaktör olarak Pridoksal fosfat (PLP) kullanır. Ürün glukoz-1-fosfattır. Glukoz-1-fosfat ta fosfoglukomutazla glukoz-6-fosfata çevrilir. Glikojen(glukoz) n + Pi Glikojen(glukoz) n-1 + Glukoz-1-fosfat Glukoz-1-fosfat Glukoz-6-fosfat Fosforilaz etkisi dallanma noktasına yaklaşık 4 glukozil rezidüsü kalınca durur. Bu noktada dal kırıcı enzim (glukan transferaz) devreye girer. Dal kırıcı enzimin iki aktivitesi vardır. Bunlar etki sırasıyla glukotransferaz ve glukozidaz aktiviteleridir.
12 Dal kırıcı enzim ilk olarak son üç glukoz rezidüsünü alır ve komşu düz zincirin C4 ne ekler (glukotransferaz etkisi). Dallanma noktasında α1 6 bağı ile bağlı duran son glukoz ünitesi de glukozidaz etkisi (amilo 1 6 glukozidaz) ile yerinden koparılır. Bu enzimatik etkinin ürünü glukoz-1-fosfat değil sadece glukozdur.
13 GLİKOJENOLİZ: Glikojen yıkımı: 1. Glikojen fosforilaz 2. Dallanmış yapıyı yıkıcı enzim. (Transglikozilaz, Glukozidaz) 3. Fosfoglukomutaz 1 2 3
14
15 Glikojen Sentez ve Yıkımının Hormonal Kontrolü Kas kasılımı ve beyin fonksiyonları için kan glukoz konsantrasyonunu 5 mm olmalıdır. Bu da bir çok hormonun kontrolü altındadır: İnsülin, Glukagon, Epinefrin ve Glukokortikoidler. Homeostaz glikojen fosforilaz ve glikojen sentaz ın kontrolü ile sağlanır. Fosforilaz aktivitesi, allosterik ve kovalent modifikasyonla (fosforilasyon) düzenlenir.
16 Kan şekerini düşüren hormonlar: İnsülin: Pankreas beta hücreleri tarafından sentezlenip kana verilir. Glukozun kas ve yağ dokusu hücrelerine girişini sağlar. Glikoliz ve glikojenezi hızlandırır.
17 İNSÜLİN -Gen ekspressiyonu -Glukojenik ve katabolik enz. repressiyonu -Biyosentetik ve anabolik enz indüksiyonu
18 Somatomedinler: Karaciğerde sentezlenen bir grup küçük polipeptittir. Büyüme hormonunun büyüme üzerindeki etkilerine aracılık ederler. Ayrıca insülin benzeri aktiviteye sahiptirler. Somatostatin: Hipotalamus ve pankreas D hücrelerinden salınır. Glukagon ve insülin salıverilişini inhibe eder. Kan şekerini arttıran hormonlar: Glukagon: Pankreasın alfa hücrelerinden salıverilir. Karaciğerde glikojenoliz ve glukoneogenezi hızlandırır.
19 Epinefrin (adrenalin): Adrenal medülladan salıverilir. Glikojenolizi hızlandırır. Büyüme hormonu ve ACTH: İnsüline zıt etki gösterirler. Glukokortikoitler (kortizol, kortizon, kortikosteron): Adrenal korteksten salıverilirler. Glukoneogenezi hızlandırırlar. Tiroit hormonları (T 3 ve T 4 ): Glikojenolizi hızlandırırlar ve bağırsaktan glukoz emilimini arttırırlar. Human plasental laktojen: Plasentadan salıverilir. İnsülin etkisine zıt etki gösterir.
20 Allosterik Kontrol Protein kinazlar aracılığı ile fosforlanan GLİKOJEN FOSFORİLAZ aktive, GLİKOJEN SENTAZ inaktive olur. Fosforilasyon, fosfoprotein fosfataz aktivitesi ile tersinirdir. Glukagon ve epinefrin, glikojen yıkımını aktive edici etkisi, adenilat siklaz aracılığı ile oluşan 3 5 -siklik AMP nin protein kinaz A ı aktive etmesi ile sağlanır.
21 α β لا A
22 Fosfataz Proteinkinaz Proteinkinaz Fosfataz
23 Kas glikojeninin mobilizasyonu Kas glikojen yıkımı çift kontrollüdür. Epinefrin-siklik- AMP Ca 2+ -kalmodulin Kas kontraksiyonunda glukoz alımı paralel olarak aktive edilir. KAS A Lactate UDP-Glc Epinephrine β 2 -receptor camp Glycogen Glucose-1-P Glucose-6-P Pyruvate CO 2 Lactate
24 Kasta glikojen fosforilazın allosterik kontrolü: Regulasyonun enerji düzeyine bağlılığı oldukça yüksektir. ATP, G-6-P yüksekse enzim aktivitesi azalmaktadır. AMP düzeyi yüksekse enzim aktivitesi artmaktadır. Pi düzeyi cooperatif etki sağlar. ATP, Pi nin Km değerini artırır. AMP,Pi nin Km değerini azaltır.
25 GLİKONEOJENEZ Perhiz ve açlık süresince, karaciğer glikojen yetersizliğinde kan glukoz düzeyinin düzenlenmesinde GLİKONEOJENEZİS temel rol oynar. Bitkiler asetil-coa dan glukoz sentezini GLİOKSİLAT döngüsü ile yaparlar. Glukoz sentezi için C iskelet kaynağı ve ENERJİ gereksinir. Enerji gereksinimi adipoz dokudan salınan yağların metabolize edilmesi ile sağlanır. C kaynağı başlıca 3 kaynaktan sağlanır. 1. Kırmızı kan hücreleri ve kas gibi dokularda anaerobik Glikoliz ile oluşturulan LAKTAT dan 2. Kas proteinlerinden türetilen AMİNOASİTLER den 3. Adipoz dokuda lipolizis süresince TAG lerden salınan GLİSEROL den.
26 Glukoneojenezin Görevleri: Kan glukoz düzeylerinin devamlılığını sağlar Asit-baz dengesinin kontrolünde önemlidir: Hızlı kas kasılmaları sırasında ortaya çıkan laktatlar karaciğer tarafından alınıp glukoneojenetik substrat olarak kullanılırlar (Cori siklüsü). Amino asit dengesinin devamını sağlar: Vücutta ortaya çıkan fazla amino asitler glukoneojenetik substrat olarak değerlendirilir. Esansiyel aminoasitlerde glukoneojenetik ara ürünlerden sentezlenirler. Biyosentetik prekürsörleri üretir: Diyetle yeterince karbonhidrat alınmadığında glikoprotein, glikolipid ve yapısal karbonhidratlar için prekürsörler sağlar.
27 GLİKONEOGENEZ: Glukoneojenezis başlıca karaciğerde (%90) ve böbrek (%10) oluşur. Sentezin bir kısmı mitokondri bir kısmı da sitozol de gerçekleşir. Glikoliz ve Glikoneojenez karşılıklı olarak düzenlenir (Biri minimal aktivite de iken diğeri yüksektir). Glikoliz reaksiyonları yüksek (-) G değerlerine sahip olduğu için tersinmez dir. Hekzokinaz. Fosfofruktokinaz. Pirüvat Kinaz. Bu 3 basamak GLİKONEOJENEZİS de bypass edilir. Yalnızca Pirüvat dan glukoz sentezinde glikoliz deki enzimler kullanılır. Yüksek Glu ve F-2,6-BP, glikoneojenezi İNH., glikolizi AKT. eder.
28 2 1 Glukoz yapımı yıkımından farklıdır. 3
29 GLUKONEO ONEOJENEZİS Fosfoenolpirüvat Oksaloasetat Laktat ve Alanin aşırılığında O 2 tüketimi artar. Laktik asidozis Glukoneogenezis aracılığı ile azatılır. LAKTAT PİRÜVAT Alanin (PROTEİN) Asetil-KoA O 2 + 4H + TCA Döngüsü NAD + NADH Mitokondri ondri 2H 2 O
30 Kc. Glukoneojenezisi Kc glikolizin tersinir olmasına sağlayan enzimleri içerir. Bu enzimler iskelet kasında bulunmazlar. İnsülin tarafından inhibe edilirler Glukagon & katekolaminler tarafından stimüle edilirler. Substrat olarak pirüvat, laktat ve alanini (Kori dön.) kullanırlar.
31 Cori Siklüsü (Döngüsü) Laktat kas dokusunda bol miktarda meydana gelir. Anaerobik şartlarda çalışan kas dokusu daha fazla laktat sentezler. Bu şekilde kas dokusunda oluşan laktat kana karışır, karaciğere gelir ve glukoneojenezle glukoza dönüştükten sonra kanla kas dokusuna ulaşır ve tekrar laktat haline gelir. Bu siklik olaya CORİ SİKLÜSÜ denir. Amino grubunu kaybettikten sonra, geride kalan karbon iskeleti, pirüvat veya TCA siklüsü ara maddelerine dönüşen amino asitlerden de glukoneojenez yoluyla glukoz sentezlenir. Örneğin açlık durumunda kas dokusundan alanin salınır. Bu amino asit karacigerde transaminasyonla NH 2 grubunu kaybederek pirüvata dönüşür. Pirüvattan glukoneojenezle glukoz meydana gelir. Glukoz kanla kas dokusuna ulaşır. Glukoz burada enerji temin etmek amacı ile kullanılabileceği gibi, oksidasyonu sırasında oluşan pirüvattan alanin sentezide mümkün olur. Bu olaya ALANİN-GLUKOZ SİKLÜSÜ denir.
32 Cori Döngüsü Lactate
33 Alanin-Glukoz Döngüsü
34 Alanin Pirüvat dönüşümü:
35 Bypass da diğer alternatif yol MALAT oluşumudur. Malat-Aspartata mekiği kullanır Matriks de, [NADH]/[NAD + ] oranı yaklaşık 80 dir; Sitozol de ise bu oran 100,000 kez daha azdır (NADH çok nadir bulunur). NADH, Glikoneojenezis için esansiyeldir. Bu nedenle malat shuttle (mekik) hem substratı hem de kofaktörü gereksinimi olduğu bölgeye taşır. Alternatif olarak: Anaerobik koşullar baskın olduğunda (kan hücreleri ve kas) laktat pirüvata okside edilerek NADH oluşturulur. Fig
36 Malat-Aspartat mekiği karaciğer, böbrek ve kalp mitokondrilerinde fonksiyon görür:
37 Glukoneojenezis: Bypass 2 - C-1 fosfat grubu fruktoz 1,6-bisfosfataz tarafından hidroliz edilir. - Allosterik regülasyon: sitrat aktive eder fruktoz-2,6--bisfosfat inhibe eder AMP inhibe eder
38 Glukoneojenezis: Bypass 3 Fosfofrukto izomeraz Fruktoz-6-fosfat Kas ve beyinde Glukoz-6-fosfataz yoktur, glukoz gereksinimi diet yada karaciğer ve böbrek de glikoneojenezis aracılığı ile kana verilen glukoz ile sağlarlar.
39 6 CH 2 OPO H O H H H H 2 O H 4 OH H 1 OH OH OH OH 3 2 H Glucose-6-phosphatase OH CH 2 OH glucose-6-phosphate glucose H O H OH H OH + P i G-6-Paz karaciğer ve böbrek hücrelerinin ER da bulunur. G-6-P hidroliz edilir ve ER içerisine geçer. Serbest glukoz ile dolan ER vezikülleri plazma membranına doğru diffüz olur ve mebranda eriyerek açılır böylece glukoz kana verilir.
40 Amino Asitlerden Glukoz Sentezi Karaciğer ve iskelet kası amino asit havuzuna sahiptir. Alanin glukoneojenezis de kullanılan primer aa. Alanin kastan kana salınır. glukoz-alanin döngüsü Uzun süreli egzersizlerde lösin in oksidasyonu artar.
41 Glukojenik aa ler: Pirüvat Alanin, sistein, glisin, serin, triptofan*, hidroksiprolin α-kg: Arginin, glutamat, glutamin, histidin, prolin Süksinil KoA: İzolösin*, metionin, treonin, valin Fumarat: Fenilalanin*, tirozin OAA: Asparajin, aspartat
42 Fruktozun Glukoza Dönüşümü Früktoz-1,6-bifosfataz allosterik bir enzim olup früktoz-2,6-bifosfat tarafından inhibe edilir.
43 Früktoz-6-fosfat, fosfoheksoz izomeraz ile glukoz-6- fosfata çevrilir. Bu da glikolitik yolun tersine işlemesinden başka bir şey değildir.
44 Galaktozun Glukoza Dönüşümü Galaktoz-1-fosfat, UDP-glukoz eşliğinde galaktoz-1- fosfat üridil transferaz tarafından glukoz-1-fosfata çevrilir. Bu sırada oluşan UDP-galaktoz ise UDPgalaktoz 4. epimeraz ile tekrar UDP-glukoza geri döndürülür.
45 Glukoz-1-fosfat, fosfoglukomutaz ile glukoz-6-fosfata çevrilir ve böylelikle galaktoz da glukoz üzerinden metabolize edilmiş olur. Gerektiğinde galaktozun aktifleşmiş şekli olan UDP-galaktoz, glukoz ile birleşerek laktoz sentezine olanak verir.
46
47 Yağ Asitlerinin Glukoz Metabolizmasına Katılması Yağların yıkımı ile geride kalan gliserol de glukoneojenez için önemli bir kaynak oluşturur.
48 Organizmadaki yağların parçalanması ile açığa çıkan gliserol bu kademede glukoneojeneze katılma imkanı bulur. Gliserol ilk aşamada gliserol kinazla gliserol-3-fosfata çevrilir ve daha sonra da gliserol-3-fosfat dehidrogenaz tarafından dihidroksiaseton fosfata dönüştürülür.
49 Fruktoz-1,6-bifosfatın fruktoz-6-fosfata dönüşümü farklı bir enzimle gerçekleştirilir. Bu aşama irreversibl olup geriye dönüşüm ancak fruktoz-1,6-bifosfataz sayesinde mümkün olur. Fruktoz-6-fosfat, fosfoheksoz izomeraz ile glukoz-6-fosfata çevrilir. Bu da glikolitik yolun tersine işlemesinden başka bir şey değildir.
50 Yağ asitlerinden bazıları okside oldukları zaman 3 karbonlu propiyonik aside dönenler glukoneojenez reaksiyonlarına katılabilirler. Propiyonik asit, metil malonik asit üzerinden süksinik aside dönüşür. Bilindiği gibi süksinik asit TCA siklüsü ara maddesidir ve bu metabolit aracılığı ile glukoz sentezi gerçekleşir.
51 Glukoneogenez in Kontrolü: Organizma ekonomisi açısından ele alındığında ATP çokluğu glukoneojenezi başlatan bir faktör olmalıdır. Bu durum aynı zamanda ATP oluşumuna yol açan tüm reaksiyonların durdurulması mesajını da verir. O halde glikoliz ve glukoneojenez birbirinin tersi olacak biçimde kontrol edilmelidir. Bu düşünce ile hareket edildiğinde her iki metabolik yola ait regülatör enzimlerin aynı allosterik modülatör tarafından birbirinin tersi olacak biçimde kontrol edilmesi sonucuna ulaşılır. Örneğin asetil-koa glukoneogenezin ilk enzimi olan pirüvat karboksilazı allosterik olarak aktive ederken pirüvat dehidrogenazı inhibe eder.
52 GLUKONEOGENEZ İN DÜZENLENMESİ: Glukoneogenez ve Glikoliz karşılıklı olarak düzenlenmesi enerji gereksinimine bağlı olarak Hormonal ve Allosterik olarak yapılır. Glikoliz: Glikoneogenez: Hekzokinaz Glukoz-6-fosfataz Fosfofrukto kinaz-1 Fruktoz-1,6-bisfosfataz Pirüvat kinaz Pirüvat karboksilaz ve PEP karboksikinaz
53 Organizmamız yeterli ATP yüküne sahip olunca oksidatif fosforilasyon yavaşlar ve bu da NADH birikimine yol açar. Miktarı artan NADH sitrik asit siklüsünü yavaşlatır ve böylelikle asetil-koa birikimi gerçekleşir. Düzeyi artan asetil-koa pirüvat karboksilaz ı aktive ederek glukoneogenezi hızlandırırken glikolizi yavaşlatır.
54 Bir diğer modülatör fruktoz-2,6-bifosfat tır. Daha önce de değinildiği gibi bu madde glikolizin kontrol enzimi olan fosfofruktokinaz 1 i aktive, glukoneogenezin kontrol enzimi olan fruktoz-1,6- bifosfatazı inhibe eder. Fruktoz-2,6-bifosfat fazlalığında glikoliz hızlanır, glukoneojenez yavaşlar, azlığında ise glikoliz yavaşlar glukoneojenez hızlanır.
55 Hormonal Kontrolü Glukoneogenezin uzun etkili düzenlenmesi hormonal olarak gerçekleşir. Glukagon en etkili glukoneojenetik hormondur. Bu hormon camp aracılığı ile gen stimülasyonu yapar ve fosfoenolpirüvat karboksikinaz sentezini artırarak glukoneojenezi hızlandırır. Öte yandan organizmada fruktoz-2,6-bifosfat düzeyi hormonal olarak ta düzenlenir. Bilindiği gibi hipoglisemi glukagon salgılanmasına yol açar. Glukagon hücrede camp düzeyini yükseltir ve buna bağlı olarak fosforilasyon olayları artar ve tandem enzim de fruktoz-2,6- bifosfataz aktivitesi kazanarak fruktoz-2,6-bifosfatınazalmasına yol açar. Bu kez üzerindeki inhibisyonun kalkması nedeniyle aktifleşen fruktoz-1,6-bifosfataz da glukoneojenezi hızlandırır. Sonuç olarak glukagon glukoneojenezi hızlandıran bir hormondur.
56
57 GLUKOZ Glukokinaz Glukoz 6- fosfataz G-6P F-6P Glukagon Hormona duyarlı lipaz Fruktoz 1,6- bifosfataz Fosfofruktokinaz-1 OAA Malat Dihidroksiaseton fosfat Fosfoenolpirüvat karboksikinaz F-1,6-BiP Gliseraldehit 3 fosfat PEP Pirüvat PK G L İ S E R O L TAG Yağ asidi Yağ asidi Yağ asidi Malat Malat dehidrogenaz Pirüvat karboksilaz OAA Pirüvat ACoA PDH sitrat İzositrat dehidrogenaz ACoA ATP NADH β-oxidasyon
58 GLUKOZ Glukokinaz Glukoz-6-fosfat Glukoz-6 fosfataz Fruktoz-6-fosfat Fruktoz 1,6-bifosfataz Fosfofruktokinaz-1 Fruktoz-1,6-bifosfat 2 X NADH+H 2 X NAD Dihidroksiaseton fosfat 2 X GTP 2 X GDP PEP-CK OAA Malat dehidrogenaz Malat 2 x ATP Gliseraldehit 3 fosfat 2 X NADH+H 2 X ATP Fosfoenol pirüvat Pirüvat kinaz Pirüvat Pirüvat 2 X NAD 2 x ADP 2 X NADH+H Pirüvat karboksilaz Malat Malat dehidrogenaz Oksaloasetat
59 Karbonhidratla beslenme Açlık ve diabet Uyarıcı hormon İnhibe edici hormon Glikojenez, glikoliz, pirüvat oksidasyon enzimleri Uyaranlar İnhibitöler Glikojen sentaz İnsülin Glukagon Glukoz- 6-fosfat glikojen Hekzokinaz glukoz 6- fosfat Glukokinaz İnsülin Glukagon (camp) PFK-1 İnsülin Glukagon (camp) AMP, fruktoz 6-fosfat, fruktoz 2,6- bifosfat 1 Sitrat, ATP 1
60 Pirüvat kinaz İnsülin Glukagon (camp) Fruktoz 1,6- bifosfat 1, ADP/AMP ATP, alanin, uzun zincirli yağ asitleri, asetil KoA Pirüvat dehidrogenaz KoA, NAD, ADP, pirüvat Asetil KoA, NADH+H, ATP
61 Glukoneogenez enzimleri Pirüvat karboksilaz Glukokortikoidler Glukagon Adrenalin İnsülin Asetil KoA 1 ADP Fosfoenolpirüvat karboksikinaz Glukokortikoidler Glukagon Adrenalin İnsülin Fruktoz 1,6- bifosfataz Glukokortikoidler Glukagon Adrenalin İnsülin ATP, sitrat fruktoz 2,6- bifosfat, fruktoz 1,6- bifosfat, AMP Glukoz 6- fosfataz Glukokortikoidler Glukagon Adrenalin İnsülin Glukoz 6- fosfat
62 Pentoz fosfat yolu ve lipogenez enzimleri Glukoz 6-fosfat dehidrogenaz İnsülin NADPH 6-fosfoglukonat dehidrogenaz İnsülin NADPH Malik enzim İnsülin Asetil KoA karboksilaz İnsülin Sitrat 1 KoA (palmitoil KoA), Uzun zincirli yağ açil malonil KoA Yag asit sentaz İnsülin
GLİKOJEN METABOLİZMASI
METABOLİZMASI DİLDAR KONUKOĞLU TIBBİ BİYOKİMYA 8.4.2015 DİLDAR KONUKOĞLU 1 YAPISI Alfa-[1,6] glikozid Alfa- [1-4] glikozid bağı yapısal olarak D-glukozdan oluşmuş dallanmış yapı gösteren homopolisakkarittir.
Detaylı(Anaplerotik Reaksiyonlar)
5. Hafta: Karbohidrat Metabolizması Prof. Dr. Şule PEKYARDIMCI TCA ARA ÜRÜNLERİNİN ANABOLİK İŞLEMLERDE KULLANILMASI (Anaplerotik Reaksiyonlar) Sitrik asit döngüsü, aerobik organizmalarda amfibolik bir
DetaylıGLİKOLİZİN KONTROLU Prof. Dr. İzzet Hamdi Öğüş
GLİKOLİZİN KONTROLU Prof. Dr. İzzet Hamdi Öğüş hamdiogus@gmail.com Yakın Doğu Üniversitesi Tıp Fakültesi Biyokimya Anabilim Dalı, Le>oşa, KKTC GLİKOLİZİN ALLOSTERİK DÜZENLENMESİ Metabolik düzenleme: Bütün
DetaylıBİYOKİMYADA METABOLİK YOLLAR DERSİ VİZE SINAV SORULARI ( ) (Toplam 4 sayfa olup 25 soru içerir) (DERSİN KODU: 217)
BİYOKİMYADA METABOLİK YOLLAR DERSİ VİZE SINAV SORULARI (05.11.2012) (Toplam 4 sayfa olup 25 soru içerir) (DERSİN KODU: 217) Adı Soyadı: A Fakülte No: 1- Asetil KoA, birçok amaçla kullanılabilir. Aşağıdakilerden
DetaylıBĠYOKĠMYA DOÇ. DR. MEHMET KARACA
BĠYOKĠMYA DOÇ. DR. MEHMET KARACA TANIMLAR GLĠKOLĠZ: (LĠZ LEZYON (LYSIS), YIKAMA, PARÇALAMA ANLAMINDADIR). Glikoliz hücrede sitozolde gerçekleģir. Glikoliz olayı hem aerobik hem de anaerobik organizmalarda
DetaylıGLİKOJEN FOSFORİLAZ HAZIRLAYAN: HATİCE GÜLBENİZ ( ) Prof. Dr. Figen ERKOÇ GAZİ EĞİTİM FAKÜLTESİ GAZİ ÜNİVERSİTESİ
GLİKOJEN FOSFORİLAZ HAZIRLAYAN: HATİCE GÜLBENİZ (050559016) Prof. Dr. Figen ERKOÇ GAZİ EĞİTİM FAKÜLTESİ GAZİ ÜNİVERSİTESİ Karaciğer ve kas glikojeninin kana ve kas dokusuna glukoz sağlamak üzere kısmen
DetaylıSitrik Asit Döngüsü. (Trikarboksilik Asit Döngüsü, Krebs Döngüsü)
Sitrik Asit Döngüsü (Trikarboksilik Asit Döngüsü, Krebs Döngüsü) Prof. Dr. İzzet Hamdi Öğüş hamdiogus@gmail.com Yakın Doğu Ünversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Biyokimya Anabilim Dalı, Le>oşa, KKTC Sir Hans
DetaylıMETABOLİZMA. Prof. Dr. Arif ALTINTAŞ
METABOLİZMA Prof. Dr. Arif ALTINTAŞ altintas@veterinary.ankara.edu.tr Canlı organizmaların özelliği olarak Metabolizma Canlıların yapı taşlarının devamlı yapım, yıkım ve değişim içinde bulunması ve bu
DetaylıBİY 315 Lipid Metabolizması-II. Yrd. Doç. Dr. Ebru SAATÇİ Güz Yarı Dönemi
BİY 315 Lipid Metabolizması-II Yrd. Doç. Dr. Ebru SAATÇİ 2008-2009 Güz Yarı Dönemi Yağ Asidi Oksidasyonu Besinlerin sindirimi sonucu elde edilen yağlar, bağırsaktan geçerek lenf sistemine ulaşır ve bu
DetaylıGLIKOLIZIN REGÜLASYONU VE GLUKONEOGENEZ. Yrd. Doç. Dr. Hayrullah Yazar SAÜ Tıp Fak. Tıbbi Biyokimya SAKARYA 2014
GLIKOLIZIN REGÜLASYONU VE GLUKONEOGENEZ Yrd. Doç. Dr. Hayrullah Yazar SAÜ Tıp Fak. Tıbbi Biyokimya SAKARYA 2014 1 SUNUM PLANI 1.GLIKOLIZIN REGÜLASYONU 2.GLIKOLIZ VE KANSER 3.GLUKONEOGENEZ 4.GLUKONEOGENEZ
DetaylıÜNİTE3. Karbonhidratlar. Amaçlar. İçindekiler
ÜNİTE3 Karbonhidratlar Amaçlar Bu üniteyi çalıştıktan sonra; Karbonhidratların kimyasal yapılarını açıklayabilecek, Karbonhidratları üç farklı ölçüte göre sınıflayabilecek, Karbonhidratların, genel isimlendirmesini
DetaylıKARBOHĠDRAT METABOLĠZMASI. Hazırlayanlar: Prof. Dr. Nuriye AKEV Prof.Dr. AyĢe CAN
KARBOHĠDRAT METABOLĠZMASI Hazırlayanlar: Prof. Dr. Nuriye AKEV Prof.Dr. AyĢe CAN Karbohidratların sindirimi ve emilimi Besinlerin % 60 ı karbohidrat Ağız İnce bağırsaklar Monosakkaridler Emilme Kan Dokular
DetaylıHipoglisemi. Giriş. Patofizyoloji. Patofizyoloji. Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı Dr. Murat YILDIZ
Hipoglisemi Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı Dr. Murat YILDIZ Giriş Hipoglisemi, kan şekerinin mutlak veya göreceli olarak azalması sonucu ortaya çıkan ve çeşitli klinik bulgularla
DetaylıHücresel Enerji Sistemleri. Prof. Dr. Fadıl ÖZYENER
Hücresel Enerji Sistemleri I-II Prof. Dr. Fadıl ÖZYENER Metabolizma Vücudun temel işlevlerini devam ettirebilmek için kullanılan enerji miktarıdır. Enerji değişimi içeren tepkimeler; Katabolik: Enerji
DetaylıLİPİTLERİN ORGANİZMADAKİ GÖREVLERİ SAFRA ASİTLERİ
8. Hafta: Lipit Metabolizması: Prof. Dr. Şule PEKYARDIMCI LİPİTLERİN ORGANİZMADAKİ GÖREVLERİ 1. Yapısal fonksiyon görevi: Lipitler fosfolipitler başta olmak üzere hücre ve organel zarlarının yapısına girer
DetaylıORGANİZMANIN ÖNEMLİ METABOLİK DURUMLARI
ORGANİZMANIN ÖNEMLİ METABOLİK DURUMLARI Metabolizma durumları Memelilerde ana hatları ile en az iki metabolizma durumu önemlidir. Bunların birincisi besin maddelerinin kana emildiği beslenme (rezorpsiyon),
DetaylıKolesterol Metabolizması. Prof. Dr. Fidancı
Kolesterol Metabolizması Prof. Dr. Fidancı Kolesterol oldukça önemli bir biyolojik moleküldür. Membran yapısında önemli rol oynar. Steroid hormonların ve safra asitlerinin sentezinde öncül maddedir. Diyet
DetaylıBeslenmeden hemen sonra, artan kan glikoz seviyesi ile birlikte insülin hormon seviyesi de artar. Buna zıt olarak glukagon hormon düzeyi azalır.
Seçmeli Ders: Dokular ve Organlar Arası Metabolik İlişkiler 1.HAFTA Normal metabolizmada aktif olan günlük akış; Yaşamak için gerekli olan enerji akışı, dışardan alınan gıdalardan elde edilir. Kullanılan
DetaylıKARBOHİDRAT METABOLİZMASI
KARBOHİDRAT METABOLİZMASI (2. Ders) Hazırlayanlar: Prof. Dr. Nuriye AKEV Prof.Dr. Ayşe CAN PİRUVAT (PİRUVİK ASİD) METABOLİZMASI Yağ asidleri Amino asidler β-oksidasyon Laktat Dehidrojenasyon Hidrojenasyon
DetaylıKarbohidrat Metabolizması Dr. Akın Yeşilkaya
Karbohidrat Metabolizması Dr. Akın Yeşilkaya Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Biyokimya Anabilim Dalı Dersin İçeriği Karbohidratların önemi Karbohidratların sindirimi ve emilimi Karbohidratların metabolizması
DetaylıSolunumda organik bileşikler karbondioksite yükseltgenir ve absorbe edilen oksijen ise suya indirgenir.
Solunum bütün aktif hücrelerde oksijenin absorbe edilmesi ve buna eşdeğer miktarda karbondioksitin salınması şeklinde sürekli olarak devam eden bir prosestir. Solunumda organik bileşikler karbondioksite
Detaylı21.11.2008. I. Koenzim A nedir? II. Tarihsel Bakış III. Koenzim A nın yapısı IV. Asetil-CoA nedir? V. Koenzim A nın katıldığı reaksiyonlar VI.
Hazırlayan: Sibel ÖCAL 0501150027 I. Koenzim A nedir? II. Tarihsel Bakış III. Koenzim A nın yapısı IV. Asetil-CoA nedir? V. Koenzim A nın katıldığı reaksiyonlar VI. Eksikliği 1 2 Pantotenik asit (Vitamin
DetaylıDÖNEM II DERS YILI SİNDİRİM VE METABOLİZMA DERS KURULU ( 25 ARALIK 02 MART 2018)
2017-2018 DERS YILI SİNDİRİM VE METABOLİZMA DERS KURULU ( 25 ARALIK 02 MART 2018) DERSLER TEORİK PRATİK TOPLAM Anatomi 26 5X2 31 Biyofizik 4-4 Fizyoloji 22 5X2 27 Histoloji ve Embriyoloji 12 6X2 18 Tıbbi
DetaylıYağ Asitlerinin Metabolizması- I Yağ Asitlerinin Yıkılması (Oksidasyonu)
Yağ Asitlerinin Metabolizması- I Yağ Asitlerinin Yıkılması (Oksidasyonu) Yrd. Doç. Dr. Bekir Engin Eser Zirve Üniversitesi EBN Tıp Fakültesi Tıbbi Biyokimya A.B.D. Yağ Asitleri Uzun karbon zincirine sahip
DetaylıGLİKOLİZ. Prof. Dr. İzzet Hamdi Öğüş Yakın Doğu Üniversitesi Tıp Fakültesi Biyokimya Anabilim Dalı, LeEoşa, KKTC
GLİKOLİZ Prof. Dr. İzzet Hamdi Öğüş hamdi.ogus@hace.epe.edu.tr Yakın Doğu Üniversitesi Tıp Fakültesi Biyokimya Anabilim Dalı, LeEoşa, KKTC Glikoliz, Yunanca glykys (tatlı, şeker) ve lysis (bölünme, parçalanma)
DetaylıNotlarımıza iyi çalışan kursiyerlerimiz soruların çoğunu rahatlıkla yapılabileceklerdir.
Biyokimya sınavı orta zorlukta bir sınavdı. 1-2 tane zor soru ve 5-6 tane eski soru soruldu. Soruların; 16 tanesi temel bilgi, 4 tanesi ise detay bilgi ölçmekteydi. 33. soru mikrobiyolojiye daha yakındır.
DetaylıDÖNEM II DERS YILI SİNDİRİM VE METABOLİZMA DERS KURULU ( 24 ARALIK MART 2019)
2018-2019 DERS YILI SİNDİRİM VE METABOLİZMA DERS KURULU ( 24 ARALIK 2018 01 MART 2019) DERSLER TEORİK PRATİK TOPLAM Anatomi 26 5X2 36 Fizyoloji 22 4X2 30 Histoloji ve Embriyoloji 12 6X2 24 Tıbbi Biyokimya
DetaylıDOYMAMIŞ YAĞ ASİTLERİNİN OLUŞMASI TRİGLİSERİTLERİN SENTEZİ
9. Hafta: Lipit Metabolizması: Prof. Dr. Şule PEKYARDIMCI DOYMAMIŞ YAĞ ASİTLERİNİN OLUŞMASI Palmitoleik ve oleik asitlerin sentezi için palmitik ve stearik asitler hayvansal organizmalardaki çıkş maddeleridir.
DetaylıMetabolizma. Prof. Dr. Arif ALTINTAŞ Ankara Üniver. Veteriner Fakültesi Biyokimya Anabilim Dalı
Metabolizma Prof. Dr. Arif ALTINTAŞ Ankara Üniver. Veteriner Fakültesi Biyokimya Anabilim Dalı Metabolik Yol Haritası Enerji Metabolizması Her makromolekül küçük alt moleküllere ayrılır: Karbonhidratlar
DetaylıYağ Asitlerinin β Oksidayonu. Prof. Dr. Fidancı
Yağ Asitlerinin β Oksidayonu Prof. Dr. Fidancı Yağ Asitlerinin Beta Oksidasyonu Yağ asitlerinin enerji üretimi amacı ile yıkımında (yükseltgenme) en önemli yol β oksidasyon yoldudur. β oksidasyon yolu
DetaylıReferans:e-TUS İpucu Serisi Biyokimya Ders Notları Sayfa:368
21. Aşağıdakilerden hangisinin fizyolojik ph'de tamponlama etkisi vardır? A) CH3COC- / CH3COOH (pka = 4.76) B) HPO24- / H2PO-4 (pka = 6.86) C) NH3/NH+4(pKa =9.25) D) H2PO-4 / H3PO4 (pka =2.14) E) PO34-/
DetaylıTIBBİ BİYOLOJİ YAĞLARIN VE PROTEİNLERİN OKSİDASYONU
TIBBİ BİYOLOJİ YAĞLARIN VE PROTEİNLERİN OKSİDASYONU Yağların Oksidasyonu Besinlerle alınan yağlar ince bağırsakta safra asidi tuzları ile önce emülsiyonlaşarak küçük damlacıklar haline getirilir. Sonra
DetaylıDoku ve Organlararası Metabolik İlişkiler Prof Dr Arif ALTINTAŞ
Doku ve Organlararası Metabolik İlişkiler Prof Dr Arif ALTINTAŞ Doku ve Organ oluşumu Dokular kendilerine özgü hücrelerden oluşur. Yağ doku yağ hücrelerinden, kemik doku kemik hücrelerinden, kas doku kas
DetaylıMidede etkin enzim Pepsin Ürün; Albumoz ve pepton Barsakta etkili enzimler Tripsin Kimotripsin Elaztaz Karboksipeptidaz, Aminopeptidaz Dipeptidaz,
PROTEİN SİNDİRİMİ Polipeptit zincirini oluşturan amino asitler arasındaki peptit bağlarının hidrolizi; proteoliz Proteinlerin sindirimi midede başlar ve barsakta tamamlanır. Midede etkin enzim Pepsin Ürün;
DetaylıMETABOL ZMA. Metabolizmanın amacı nedir?
METABOL ZMA Canlıda olu an ve devam eden fiziksel ve kimyasal olayların tümüne birden metabolizma adı verilmektedir Ara metabolizma, katabolizma ve anabolizma olmak üzere iki faz içerir; bu iki faz arasındaki
DetaylıYÜKSEK İHTİSAS ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI. Dönem II TIP 2030 SİNDİRİM ve METABOLİZMA DERS KURULU
YÜKSEK İHTİSAS ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 2016-2017 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI Dönem II TIP 2030 09.01.2017-03.03.2017 DERSLER TEORİK PRATİK TOPLAM 26 5x2 31 EMBRİYOLOJİ 12 4x2 16 FİZYOLOJİ 18 1X2 19 BİYOFİZİK
DetaylıHücre Solunumu: Kimyasal Enerji Eldesi
Hücre Solunumu: Kimyasal Enerji Eldesi Hücre solunumu ve fermentasyon enerji veren katabolik yollardır. Organik moleküllerin atomları enerji depolamaya müsaittir. Hücreler enzimler aracılığı ile organik
Detaylı6. glikolizde enerji kazanım hesaplamalarında; Substrat düzeyinde -ATP üretimi yaklaşık yüzde kaç hesaplanır? a. % 0 b. % 2 c. % 10 d. % 38 e.
www.lisebiyoloji.com ayxmaz/biyoloji Test Çoktan Seçmeli 1. Hangi terim moleküllerin parçalanması ile açığa çıkan enerjinin depolandığı metabolik yolları ifade eder? a. anabolik yollar b. Katabolik yollar
DetaylıENERJİ KAYNAKLARI- ENERJİ SİSTEMLERİ DOÇ.DR.MİTAT KOZ
ENERJİ KAYNAKLARI- ENERJİ SİSTEMLERİ DOÇ.DR.MİTAT KOZ Enerji Energy(E) Yaşamın devamı için gerekli ön koşul Gözle görülebilen mekanik iş ve vücut ısısının kombinasyonu olarak ortaya çıkar. İnsan vücudu
DetaylıBİYOKİMYA II EK NOT. Ortak biyokimyasal tepkimeler
BİYOKİMYA II EK NOT Dr. NaĢit ĠĞCĠ Ortak biyokimyasal tepkimeler Ġndirgenme-yükseltgenme (redüksiyon-oksidasyon, redoks) tepkimeleri de biyokimya açısından çok önemli tepkimelerdir. Basitçe, elektron kaybı
DetaylıLangerhans adacıkları endokrin salgı yapar. α,β,δ, Fhücrelerinde. İnsülin β %70-80 Glukagon α %20-30 Somatostatin δ %2-8 Pankreatik polipeptid F %1-2
PANKREAS HORMONLARI Langerhans adacıkları endokrin salgı yapar. α,β,δ, Fhücrelerinde İnsülin β %70-80 Glukagon α %20-30 Somatostatin δ %2-8 Pankreatik polipeptid F %1-2 İNSÜLİN β Hücrelerinde sentezlenir
Detaylı6. glikolizde enerji kazanım hesaplamalarında; Substrat düzeyinde -ATP üretimi yaklaşık yüzde kaç hesaplanır? a. % 0 b. % 2 c. % 10 d. % 38 e.
www.lisebiyoloji.com ayxmaz/biyoloji Test Çoktan Seçmeli 1. Hangi terim moleküllerin parçalanması ile açığa çıkan enerjinin depolandığı metabolik yolları ifade eder? a. anabolik yollar b. Katabolik yollar
Detaylı2-Amino asit C iskeletinin dönüşümü (deaminasyonla ortaya çıkan alfa-keto asitlerin sitrik asit siklusu ara maddelerine dönüşümü;
AMİNO ASİTLER Amino asitler enerji kaynağı olarak önemli rol oynamaları dolayısı ile balıklar için çok önemli metabolik bileşiklerdir. Amino asitleri protein sentezi için kullanılanlar ve diğer amaçlar
DetaylıProf.Dr. Yeşim ÖZKAN G.Ü. Eczacılık Fakültesi Biyokimya Anabilim Dalı
YAĞ ASİTLERİNİN OKSİDASYONU Prof.Dr. Yeşim ÖZKAN G.Ü. Eczacılık Fakültesi Biyokimya Anabilim Dalı YAĞ ASİTLERİNİN ADİPOSİTLERDEN MOBİLİZASYONU ATGL; adiposit triaçilgliserol lipaz, HSL; hormona duyarlı
Detaylı25.03.2015. 1. Glukoz - 6 Fosfataz enzim eksikliğinde hangi glikojen depo hastalığı oluşur?
1. Glukoz - 6 Fosfataz enzim eksikliğinde hangi glikojen depo hastalığı oluşur? a. Tıp II - Pompe hastalığı b. Tip III - Forbes - Cori Hastalığı c. Tip I- Von Gierke Hastalığı d.tıp V- Mc Ardle Hastalığı.
DetaylıMetabolizma. Metabolizmaya giriş. Metabolizmaya giriş. Metabolizmayı tanımlayacak olursak
Metabolizma Yaşamak için beslenmek zorundayız. Çünkü; Besinlerden enerji elde ederiz ve bu enerji; Hücresel faaliyetleri sürdürmemiz, Hareket etmemiz, Taşınım olaylarını gerçekleştirebilmemiz, Vücut sıcaklığını
DetaylıYAĞ ASİTLERİNİN OKSİDASYONU
YAĞ ASİTLERİNİN KSİDASYNU Prof.Dr. Yeşim ÖZKAN G.Ü. Eczacılık Fakültesi Biyokimya Anabilim Dalı YAĞ ASİTLERİNİN ADİPSİTLERDEN MBİLİZASYNU Adrenalin Glukagon İnsülin reseptör Adenilat siklaz G protein ATP
DetaylıTEST 1. Hücre Solunumu. 4. Aşağıda verilen moleküllerden hangisi oksijenli solunumda substrat olarak kullanılamaz? A) Glikoz B) Mineral C) Yağ asidi
1. Termometre Çimlenen bezelye tohumlar Termos Çimlenen bezelye tohumları oksijenli solunum yaptığına göre yukarıdaki düzenekle ilgili, I. Termostaki oksijen miktarı azalır. II. Termometredeki sıcaklık
DetaylıENERJİ KAYNAKLARI- ENERJİ SİSTEMLERİ DOÇ.DR.MİTAT KOZ
ENERJİ KAYNAKLARI- ENERJİ SİSTEMLERİ DOÇ.DR.MİTAT KOZ Enerji Energy(E) Yaşamın devamı için gerekli ön koşul Gözle görülebilen mekanik iş ve vücut ısısının kombinasyonu olarak ortaya çıkar. İnsan vücudu
DetaylıAZOTLU BİYOMOLEKÜLLERİN METABOLİZMASI. Protein Metabolizması Doç. Dr. A. Eser ELÇİN
AZOTLU BİYOMOLEKÜLLERİN METABOLİZMASI Protein Metabolizması Doç. Dr. A. Eser ELÇİN Proteinler Makromoleküldür. Karbon, Hidrojen, Oksijen, Azot ve Kükürt içerir. Azot %16 sını içerir. Anorganik azottur.
DetaylıHÜCRE SOLUNUMU: KİMYASAL ENERJİ ELDESİ
HÜCRE SOLUNUMU: KİMYASAL ENERJİ ELDESİ Güneş: Temel enerji kaynağı!!! Güneş ışığı bitkiler ve diğer organizmalar için temel enerji kaynağıdır. 2 Katabolik yollar Hücreler, enzimler aracılığı ile, potansiyel
DetaylıBileşik karbonhidratlar. Mukopolisakkaritler -Hiyaluronik asit -Heparin -Kondroitin sülfatlar Kan grubu polisakkaritleri
KARBONHİDRATLAR Karbonhidratlar Karbon, hidrojen ve oksijen atomlarından oluşan organik bileşiklerdir Vücuda enerji sağlayan besin öğeleridir Özellikle bitkisel besinlerde çok yaygındır İnsanlar ve hayvanlar
DetaylıOKSİJENLİ SOLUNUM
1 ----------------------- OKSİJENLİ SOLUNUM ----------------------- **Oksijenli solunum (aerobik): Besinlerin, oksijen yardımıyla parçalanarak, ATP sentezlenmesine oksijenli solunum denir. Enzim C 6 H
DetaylıBitki Fizyolojisi. 6. Hafta
Bitki Fizyolojisi 6. Hafta 1 Fotosentezin karanlık tepkimelerinde karbondioksit özümlemesi; 1. C 3 bitkilerinde (Calvin-Benson mekanizması ile), 2. C 4 bitkilerinde (Hatch-Slack mekanizması ile), 3. KAM
DetaylıÇİSEM İLGİN ( ) LÜTFİYE ALAÇAM ( ) Prof. Dr. Figen ERKOÇ GAZİ ÜNİVERSİTESİ
HAZIRLAYLANLAR ÇİSEM İLGİN (040559015) LÜTFİYE ALAÇAM (040559003) ZEYNEP HALICI (040559014) Prof. Dr. Figen ERKOÇ Gazi Eğitim Fakültesi GAZİ ÜNİVERSİTESİ 1 TRANSAMİNAZLAR Transaminazlar veya Aminotransferazlar
DetaylıHücre solunumu ve fermentasyon enerji veren katabolik yollardır. (ΔG=-686 kcal/mol)
hücre solunumu Hücre solunumu ve fermentasyon enerji veren katabolik yollardır. (ΔG=-686 kcal/mol) C 6 H 12 O 6 + 6 O 2 6 CO 2 + 6 H 2 0 + enerji (ATP + ısı) Hücre solunumu karbonhidratlar, yağlar ve protein
DetaylıKAFKAS ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ DÖNEM I 2015-2016 DERS YILI 4. KOMİTE: HÜCRE BİLİMLERİ DERS KURULU IV
KAFKAS ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ DÖNEM I 2015-2016 DERS YILI 4. KOMİTE: HÜCRE BİLİMLERİ DERS KURULU IV (5 Hafta) (04 Ocak-26 Şubat) DERSLER TEORİK PRATİK TOPLAM Biyokimya 36 10 46 Tıbbi Genetik 18 10
Detaylıİ. Ü İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji Anabilim Dalı Prof. Dr. Filiz Aydın
İ. Ü İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji Anabilim Dalı Prof. Dr. Filiz Aydın Hücre iletişimi Tüm canlılar bulundukları çevreden sinyal alırlar ve yanıt verirler Bakteriler glukoz ve amino asit gibi besinlerin
DetaylıÜNİTE3. Karbonhidratlar. Amaçlar. İçindekiler
ÜNİTE3 Karbonhidratlar Amaçlar Bu üniteyi çalıştıktan sonra; Karbonhidratların kimyasal yapılarını açıklayabilecek, Karbonhidratları üç farklı ölçüte göre sınıflayabilecek, Karbonhidratların, genel isimlendirmesini
DetaylıENERJİ iş yapabilme veya ortaya koyabilme kapasitesi 6 enerji şekli:
ENERJİ SİSTEMLERİ 1 ENERJİ iş yapabilme veya ortaya koyabilme kapasitesi 6 enerji şekli: 1. Kimyasal Enerji 2. Mekanik Enerji 3. Isı Enerjisi 4. Işık Enerjisi 5. Elektrik Enerjisi 6. Nükleer Enerji Bu
DetaylıIII-Hayatın Oluşturan Kimyasal Birimler
III-Hayatın Oluşturan Kimyasal Birimler MBG 111 BİYOLOJİ I 3.1.Karbon:Biyolojik Moleküllerin İskeleti *Karbon bütün biyolojik moleküllerin omurgasıdır, çünkü dört kovalent bağ yapabilir ve uzun zincirler
DetaylıMİNERALLER. Dr. Diyetisyen Hülya YARDIMCI
MİNERALLER Dr. Diyetisyen Hülya YARDIMCI MİNERALLER İnsan vücudunun yaklaşık %4-5 i minareldir.bununda yarıya yakını Ca, ¼ ü fosfordur. Mg, Na, Cl, S diğer makro minerallerdir. Bunların dışında kalanlar
DetaylıAmino Asitler. Amino asitler, yapılarında hem amino grubu ( NH 2 ) hem de karboksil grubu ( COOH) içeren bileşiklerdir.
Amino Asitler Amino asitler, yapılarında hem amino grubu ( NH 2 ) hem de karboksil grubu ( COOH) içeren bileşiklerdir. 1 Fizyolojik ph da, amino asitlerin amino grubu proton taşır ve pozitif yüklüdür;
DetaylıKarbohidratlar. Karbohidratların sınıflandırılması. Monosakkaritler
Karbohidratlar Yeryüzünde en çok bulunan organik molekül grubudur, (CH 2 O) n genel formülüyle ifade edilebilirler. Genelde suda çözünürler, Güneş ışığının fotosentez yapan organizmalar tarafından tutulmasıyla
DetaylıYağ Asitlerinin Biyosentezi. Prof. Dr. Fidancı
Yağ Asitlerinin Biyosentezi Prof. Dr. Fidancı Yağ asitlerinin sentezi özellikle karaciğer ve yağ dokusu hücrelerinde iki şekilde gerçekleşir. Bu sentez şekillerinden biri yağ asitlerinin, hücrenin sitoplazma
DetaylıAMİNO ASİTLER. COO - H 3 N + C a H R
AMİNO ASİTLER AMİNO ASİTLER H 3 N + C a H R a-amino Asit (AA) Yapılarında Amino (-NH 3 + ) grubu Karboksil (- ) grubu Yan zincir ( R ) taşıyan organik bileşiklerdir (a-amino karboksilik asitler) Kısa zincirli
DetaylıEGZERSİZ ENERJİ KAYNAKLARI DOÇ.DR.MİTAT KOZ
EGZERSİZ ENERJİ KAYNAKLARI DOÇ.DR.MİTAT KOZ 3 farklı enerji sistemi Acil enerji sistemi Kısa süreli enerji sistemi Uzun süreli enerji sistemi Acil enerji ATP -------------> ADP Creatine + ADP ------------>
DetaylıEGZERSİZ ENERJİ KAYNAKLARI DOÇ.DR.MİTAT KOZ
EGZERSİZ ENERJİ KAYNAKLARI DOÇ.DR.MİTAT KOZ 3 farklı enerji sistemi Acil enerji sistemi Kısa süreli enerji sistemi Uzun süreli enerji sistemi Acil enerji ATP -------------> ADP Creatine + ADP ------------>
DetaylıYÜKSEK İHTİSAS ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI Dönem II TIP 2030 SİNDİRİM ve METABOLİZMA DERS KURULU
YÜKSEK İHTİSAS ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 2018-2019 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI Dönem II TIP 2030 31.12.2018-01.03.2019 DERSLER TEORİK PRATİK TOPLAM 26 5x2 31 EMBRİYOLOJİ 12 5x2 17 FİZYOLOJİ 20 1x1 21 BİYOFİZİK
DetaylıBÖLÜM - 11 KARBONHİDRAT METABOLİZMASI
BÖLÜM - 11 KARBONHİDRAT METABOLİZMASI 8.1- GENEL BAKI. Memelilerde başlıca enerji kaynağını karbonhidratlar sağlar. Yine alınan besin maddelerinin % 60 kadarını karbonhidratlar oluşturur. Besinlerle alınan
DetaylıPROF. DR. SERKAN YILMAZ
PROF. DR. SERKAN YILMAZ Hücrede enzimler yardımıyla katalizlenen reaksiyonlar hücre metabolizması adını alır. Bu metabolik olaylar; A) Beslenme (anabolizma) B) Yıkım (katabolizma) olaylarıdır. Hücrede
DetaylıHücrelerde gerçekleşen yapım, yıkım ve dönüşüm olaylarının bütününe metabolizma denir.
METABOLİZMA ve ENZİMLER METABOLİZMA Hücrelerde gerçekleşen yapım, yıkım ve dönüşüm olaylarının bütününe metabolizma denir. A. ÖZÜMLEME (ANABOLİZMA) Metabolizmanın yapım reaksiyonlarıdır. Bu tür olaylara
DetaylıKARBONHİDRAT METABOLİZMASI
KARBONHİDRAT METABOLİZMASI Karbonhidratların vücuda alınması ve kan şekeri düzeyi Gelişmiş ülkelerde yetişkin bir insan, günlük kalori gereksiniminin yaklaşık %40-50 gibi büyük bir kısmını karbonhidratlardan
DetaylıBİY 315 Lipit Biyosentezi (Lipojenez) Yrd. Doç. Dr. Ebru SAATÇİ Güz Yarı Dönemi
BİY 315 Lipit Biyosentezi (Lipojenez) Yrd. Doç. Dr. Ebru SAATÇİ 2008-2009 Güz Yarı Dönemi Lipojenez (Lipit sentezi) Yağ asidi sentezi Doymamış yağ asidi sentezi Triaçilgliserol (trigliserid) sentezi Kolesterol
DetaylıHÜCRESEL SOLUNUM OKSİJENSİZ SOLUNUM
1 HÜCRESEL SOLUNUM *Hücresel solunum: Besinlerin parçalanarak ATP sentezlenmesine, hücresel solunum denir. ----------------------- OKSİJENSİZ SOLUNUM ----------------------- (ANAEROBİK SOLUNUM = FERMANTASYON)
Detaylı11. SINIF KONU ANLATIMI 2 ATP-2
11. SINIF KONU ANLATIMI 2 ATP-2 Fotosentez ve kemosentez reaksiyonları hem endergonik hem ekzergonik reaksiyonlardır. ATP molekülü ile hücrenin endergonik ve ekzergonik reaksiyonları arasında enerji transferini
DetaylıMETABOLİK DEĞİŞİKLİKLER VE FİZİKSEL PERFORMANS
METABOLİK DEĞİŞİKLİKLER VE FİZİKSEL PERFORMANS Aerobik Antrenmanlar Sonucu Kasta Oluşan Adaptasyonlar Miyoglobin Miktarında oluşan Değişiklikler Hayvan deneylerinden elde edilen sonuçlar dayanıklılık antrenmanları
DetaylıEGZERSİZE ENDOKRİN ve METABOLİK YANIT
EGZERSİZE ENDOKRİN ve METABOLİK YANIT Prof.Dr.Fadıl Özyener Fizyoloji Anabilim Dalı Sempatik Sistem Adrenal Medulla Kas kan dolaşımı Kan basıncı Solunum sıklık ve derinliği Kalp kasılma gücü Kalp atım
DetaylıKAS DOKUSU. Prof.Dr. Ümit TÜRKOĞLU
KAS DOKUSU Prof.Dr. Ümit TÜRKOĞLU 1 Kas dokusu, kimyasal enerjiyi mekanik enerjiye dönüştürerek hareketi sağlayan bir dokudur. Toplam vücut ağırlığının Yenidoğanda % 25 Genç erişkin dönemde % 40 ve yaşlılık
DetaylıHücreler Enerjiyi Nasıl Elde Eder?
Hücreler Enerjiyi Nasıl Elde Eder? MBG 111 BİYOLOJİ I Hazırlayan: Yrd.Doç.Dr. Yosun MATER Ekosistem ve Enerji Ekosistemde enerjinin akışı güneş ışığı ve ısı şeklinde gözlenir. Tam tersine canlı hücrelerde
DetaylıDoğadaki Enerji Akışı
Doğadaki Enerji Akışı Güneş enerjisi Kimyasal enerjisi ATP Fotosentez olayı ile enerjisi Hareket enerjisi Isı enerjisi ATP Enerjinin Temel Molekülü ATP + H 2 O ADP + H 2 O ADP + Pi + 7300 kalori AMP +
DetaylıYrd.Doç.Dr. Erdal Balcan 1
VÜCUTTA ASİT-BAZ DENGESİ BOZUKLUKLARI ASİDOZ Kan ph ının ALKALOZ Kan ph ının ASİDOZLAR: Vücut ekstrasellüler sıvılarında H + artmasından ya da bazların azalmasından ileri gelir. Vücut normal ph ının (7.35-7.45)
DetaylıCanlılarda Enerjitik Olaylar, Fotosentez ve Kemosentez, Aerobik Solunum ve Fermantasyon
Canlılarda Enerjitik Olaylar, Fotosentez ve Kemosentez, Aerobik Solunum ve Fermantasyon SOLUNUM İki çeşit solunum vardır HÜCRE DIŞI SOLUNUM: Canlıların dış ortamdan O 2 alıp, dış ortama
Detaylı2 laktat + 2 ATP + 2H2O
4. Hafta: Karbohidrat Metabolizması Prof. Dr. Şule PEKYARDIMCI Glukoz, glikojen ve nişasta gibi karbohidratlar hücrelerin başlıca enerji kaynağıdır. Yetişkin bir insanın bir günde aldığı besinlerin kalori
DetaylıYAZILIYA HAZIRLIK SORULARI. 9. Sınıf 2 KARBONHİDRAT LİPİT (YAĞ)
YAZILIYA HAZIRLIK SORULARI 9. Sınıf 2 KARBONHİDRAT LİPİT (YAĞ) DOĞRU YANLIŞ SORULARI Depo yağlar iç organları basınç ve darbelerden korur. Steroitler hücre zarının yapısına katılır ve geçirgenliğini artırır.
Detaylıİal-biyoloji METABOLİZMA/SOLUNUM. 1.Metabolizma ölçümünde dikkate edilecek koşullar nelerdir?
METABOLİZMA/SOLUNUM 1.Metabolizma ölçümünde dikkate edilecek koşullar nelerdir? 2.Solunum evrelerinde elektron vericiler (giren madde) ve elektron alıcıları (son) yazınız Evreler Elektron vericiler Elektron
Detaylıİstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji ABD Prof. Dr. Filiz Aydın
İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji ABD Prof. Dr. Filiz Aydın Mitokondri, ökaryotik organizmanın farklı bir organeli Şekilleri küremsi veya uzun silindirik Çapları 0.5-1 μm uzunlukları 2-6 μm Sayıları
DetaylıGLİKOLİZ VE HESOZLARIN YIKIMI. YRD. DOÇ. DR. HAYRULLAH YAZAR SAKARYA ÜNIVERSITESI TıP FAKÜLTESI TıBBI BIYOKIMYA ANABILIM DALı SAKARYA, 2015
GLİKOLİZ VE HESOZLARIN YIKIMI YRD. DOÇ. DR. HAYRULLAH YAZAR SAKARYA ÜNIVERSITESI TıP FAKÜLTESI TıBBI BIYOKIMYA ANABILIM DALı SAKARYA, 2015 1 Glukoz, enerji gereksinimi aniden artığı zaman, çabucak hücre
DetaylıHer hücrenin hayatsal fonksiyonlarının yapımı ve devamı enerji ile sağlanır. Hücre büyümesinden, harekete, membran taşınımına kadar hücrenin tüm
HÜCRESEL SOLUNUM Her hücrenin hayatsal fonksiyonlarının yapımı ve devamı enerji ile sağlanır. Hücre büyümesinden, harekete, membran taşınımına kadar hücrenin tüm aktiviteleri enerji gerektirir. Biyolojik
DetaylıKeton Cisimleri. Prof. Dr. Fidancı
Keton Cisimleri Prof. Dr. Fidancı Yağ asitlerinin oksidasyonunda oluşan Asetil CoA'nın daha ileri oksidasyonu karaciğerde iki yol takip etmektedir. Bunlar sitrik asit döngüsü yolu ile asetoasetat, D β
DetaylıKarbohidratların Sindirimi
Karbohidratların Vücuda Alınması Gelişmiş ülkelerde yetişkin bir insan, günlük kalori gereksiniminin yaklaşık %40-50 gibi büyük bir kısmını karbohidratlardan sağlar. Karbohidratlar günlük diyetin büyük
DetaylıEnzimlerin Yapısı. Enzimler biyokatalizörlerdir,
Enzimler biyokatalizörlerdir,, Prof. Dr. Muhsin KONUK H 2 O 2 H 2 O + ½ O 2 A.E = 18.16 kkal/mol Kollaidal platin A.E= 11.71 kkal/mol Katalaz A.E = 1.91 kkal/mol Enzimlerin Yapısı Basit enzimler: Pepsin,
DetaylıENDOKRİN BEZ EKZOKRİN BEZ. Tiroid bezi. Deri. Hormon salgısı. Endokrin hücreler Kanal. Kan akımı. Ter bezi. Ekzokrin hücreler
ENDOKRİN SİSTEM Endokrin sistem, sinir sistemiyle işbirliği içinde çalışarak vücut fonksiyonlarını kontrol eder ve vücudumuzun farklı bölümleri arasında iletişim sağlar. 1 ENDOKRİN BEZ Tiroid bezi EKZOKRİN
DetaylıDERS TANITIM BİLGİLERİ. Çarşamba günleri, Saat:
DERS TANITIM BİLGİLERİ Dersin Kodu ve Adı Bölüm / Program Dersin Dili Dersin Türü Dersi Verenler Dersle İlgili Görüşme Saatleri Dersin Amacı Öğrenme çıktıları ve alt beceriler ECF22714 Biyokimya-Klinik
Detaylı2. Kanun- Enerji dönüşümü sırasında bir miktar kullanılabilir kullanılamayan enerji ısı olarak kaybolur.
Enerji Dönüşümleri Enerji Enerji; bir maddeyi taşıma veya değiştirme kapasitesi anlamına gelir. Enerji : Enerji bir formdan diğerine dönüştürülebilir. Kimyasal enerji ;moleküllerinin kimyasal bağlarının
DetaylıENZİMLERİN GENEL ÖZELLİKLERİ - II. Doç Dr. Nurzen SEZGİN
ENZİMLERİN GENEL ÖZELLİKLERİ - II Doç Dr. Nurzen SEZGİN bstrate Enzyme substrate Enzyme substrate Enzyme substrate Enzyme substrate Enzyme substrate Enzyme substrate Enzyme substrate Enzyme substrate
DetaylıSpor alanında beslenme ile ilgili bilgileri bu ünite kapsamında sizlere vereceğiz. Ünite içeriğinde yer alan teorik bilgi ve sizlerin
1 Giriş Spor alanında beslenme ile ilgili bilgileri bu ünite kapsamında sizlere vereceğiz. Ünite içeriğinde yer alan teorik bilgi ve sizlerin tamamlayacağı yazılı, sözlü ve uygulamalı görevler beslenme,
DetaylıBitkide Fosfor. Aktif alım açısından bitki tür ve çeşitleri arasında farklılıklar vardır
Fosfor alımı ve taşınımı Kök hücreleri ve > Bitkide Fosfor ksilem özsuyunun P kapsamı > toprak çözeltisinin P kapsamı (100-1000 kat) P alımı aktif alım şeklinde gerçekleşir Aktif alım açısından bitki tür
DetaylıENERJİ KULLANIMI VE BESİN MADDELERİ
ENERJİ KULLANIMI VE BESİN MADDELERİ ENERJININ SÜREKLILIĞI Egzersizin özelliğine bağlıdır 100 m ATP-CP Maraton aerobik sistem 400-800 m laktik asit sistemi 1500 m ATP-CP, laktik asit sistem ve aerobik sistem
DetaylıPentoz Fosfat Yolu ve Üronik Asit Yolu. YRD. DOÇ. DR. HAYRULLAH YAZAR SAKARYA ÜNIVERSITESI TıP FAKÜLTESI TıBBI BIYOKIMYA ANABILIM DALı SAKARYA, 2015
Pentoz Fosfat Yolu ve Üronik Asit Yolu YRD. DOÇ. DR. HAYRULLAH YAZAR SAKARYA ÜNIVERSITESI TıP FAKÜLTESI TıBBI BIYOKIMYA ANABILIM DALı SAKARYA, 2015 1 PENTOZ FOSFAT YOLUYLA GLUKOZ OKSİDASYONU Pentoz fosfat
Detaylı