Amerika Birleşik Devletleri nde her yıl yaklaşık yeni spinal kord yaralanması (SKY) meydana gelmektedir.

Transkript

1 DR. MEHTAP DURAK

2 ARKA PLAN Amerika Birleşik Devletleri nde her yıl yaklaşık yeni spinal kord yaralanması (SKY) meydana gelmektedir. Yaralanma nedenleri arasında motorlu taşıt kazaları ilk sırayı alır. En sık ölüm nedeni pnömonidir (%21.6). Genitoüriner sistem hastalıkları %3.1 ile ölüm nedenleri arasında 11. sırayı alır 2014 NSCISC Annual Statistical Report - Complete Public Version. Birmingham: National Spinal Cord Injury Statistical Center; 2014 [cited January 15, 2015]

3 Üriner inkontinans Üriner sistem infeksiyonu Vezikoüreteral reflü Hidronefroz Böbrek yetmezliği MORBİDİTEDE ARTIŞ YAŞAM KALİTESİNDE AZALMA Bu komplikasyonların azaltılabilmesi için en çok tercih edilen yöntem temiz aralıklı kateterizasyondur (TAK).

4 TAK ın başarılı olabilmesi için; Hasta ve yakınlarına taburculuk öncesi uygulamalı eğitim verilmeli TAK aralarındaki süre, Günde kaç kez TAK yapacağı, Aldığı ve çıkardığı sıvı miktarları gibi konular tekrar tekrar hasta ve yakınlarına anlatılmalıdır.

5 OLGU 26 yaşında erkek hasta, Ağustos 2015 de motosiklet kazası sonrası T7-8 vertebralarda burst fraktürü ve grade 1 travmatik spondilolistezis gelişmiş Nöroşirurji tarafından opere edilmiş ve durumu stabil hale geldikten sonra 3x1 TAK yapması önerilerek taburcu edilmiş Eylül 2015 de polikliniğimize başvuran hasta rehabilitasyon amacıyla servisimize yatırıldı. Genel durumu iyi, oryante ve koopere idi.

6 Fizik Muayene: Tekerlekli sandalyeye bağımlı, Nörolojik seviye: T6, ABS A komplet Üst ekstremitelerin nörolojik muayenesi normal Alt ekstremite kas güçleri 0/5 Pasif eklem hareketleri açık Bulbo-kavernöz refleksi pozitif

7 Laboratuvar ÜRE:51 mg/dl Kreatinin:2,13 mg/dl Na:138 mmol/l K:5,1 mmol/l Cl:102 mmol/l Kreatinin Klirensi; 38ml/dk/1,73m2 DĠĞER TETKĠKLERĠ NORMAL SINIRLARDAYDI. Radyolojik İnceleme Renal USG: Bilateral, grade 3 hidroüreteronefroz.

8 Klinik Seyir ve Takip: Günde 3 kez yaptığı TAK sayısı, 6 ya çıkarıldı. Ancak tek seferde hastanın idrar miktarı 1900 mililitreyi geçince TAK a 2 saatte bir olacak şekilde devam edildi. 2 saat sonraki idrar miktarı da 1800 ml olan hasta nefrolojiye danışıldı. Akut böbrek yetmezliği-poliürik faz olarak değerlendirilen hastaya 600cc/saat izotonik sodyum klorür başlandı. 6 saatte 1 elektrolit takibi yapıldı. TAK stoplandı ve kalıcı sondaya geçildi. Saatlik idrar takibi yapıldı. Sıvı replasmanı ile birlikte kreatinin değerleri 2,1 mg/dl den 1,1mg/dl ye geriledi.

9 Takiplerinde kreatinin değeri 0,6mg/dl ye kadar gerileyen hastanın aldığı sıvı miktarı kademeli olarak azaltılarak, saatte 100 cc ye kadar düşürülmesine rağmen kreatinin değerlerinde artma olmadı. Parenteral sıvı tedavisi durduruldu. Günlük aldığı oral sıvı miktarı 2000 cc ile sınırlandırıldı. Kalıcı sonda çıkartıldı. 6x1 TAK yapılmaya başlandı.

10 TARTIŞMA SKY sonrası, spinal şok döneminde mesane atonik ve flasktır. Mesane zamanında boşaltılmazsa iç basıncın artmasına bağlı olarak veziko-üreteral reflü meydana gelebilir. Böylece üriner enfeksiyona zemin oluşur. Ayrıca mesane çıkışında obstrüksiyona bağlı olarak postrenal böbrek yetmezliği de tabloya eklenebilir. Bu nedenle mesaneyi kateter yardımıyla boşaltmak gerekir.

11 Postrenal obstrüksiyona bağlı olarak çok kısa bir sürede renal yetmezlik gelişebilir. Bizim olgumuzda bu süre 1 aydı.

12 Üriner fonksiyonların hassas bir şeklide ölçülmesi gereken durumlarda, Seçilmiş cerrahi olguların perioperatif dönemlerinde, Ürolojik cerrahi geçirecek hastalarda, Cerrahi operasyon süresinin uzun olacağı tahmin edilen ameliyatlarda, Açık sakral/perineal bölge yaralarının iyileşme sürecinde kalıcı kateter uygulamasına başvurulabilirken; Bunun dışındaki tüm durumlarda TAK tercih edilmelidir.

13 Biz de olgumuzun akut böbrek yetmezliği-poliürik fazında aldığı ve çıkardığı sıvı miktarlarını hassas bir şekilde ölçebilmek için kalıcı sondayı tercih ettik. Ancak bu ihtiyaç ortadan kalkar kalkmaz TAK a geçtik.

14 Hasta her 4-6 saatte bir kateterizasyon yapmalı ve sıklığı çıkan idrar miktarına göre modifiye edilmelidir. Tek seferde çıkan idrar miktarı 500 cc yi geçmemelidir. TAK öncesi hasta mutlaka kendisi işemeye çalışmalıdır. Takiplerde rezidü idrar volümü toplam çıkarılan idrar miktarının %20 sinden az ise TAK a son verilebilir.

15 SONUÇ SKY li bireylerde mesanenin boşaltılmasında tercih edilen metot temiz aralıklı katetrizasyondur. Kalıcı katetere göre daha az sıklıkta enfeksiyona neden olması, hastanın bağımsızlığını arttırması ve daha az komplikasyona yol açması gibi avantajları bulunan TAK ın başarısı verilen eğitimle doğru orantılıdır.

16 Hastanın eğitimine ayrılacak fazladan birkaç dakika üriner enfeksiyon, reflü ve böbrek yetmezliği gibi morbidite ve mortaliteyi arttıran komplikasyonları önleyerek bireyin ömrüne aylar ve yıllar katacaktır.

17 TEŞEKKÜR EDERİM