BÖLGE MERKEZLİ PLANLAMA BÖLGE MERKEZLİ SAĞLIK HİZMET SUNUMU POLİTİKASI

Transkript

1 TÜRKİYE DE YOĞUN BAKIM NİN GELİŞİMİ VE PLANLAMA T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Prof. Dr. Nurullah OKUMUŞ Genel Müdür Nisan ANTALYA BÖLGE MERKEZLİ PLANLAMA BÖLGE MERKEZLİ SAĞLIK HİZMET SUNUMU POLİTİKASI SAĞLIK BAKANLIĞI BÖLGE MERKEZLİ SAĞLIK PLANLAMASINI VE HİMET SUNUMUNU BENİMSEMİŞTİR Ø Ülkemizde İdari Olarak; 7 Coğrafi Bölge 81 İl 957 İlçe merkezi, Ø Bölge Merkezli Sağlık Hizmet Sunumu ise; 30 Sağlık Hizmet Bölgesi 26 Bölge merkezi İl 275 Güçlendirilmiş İlçe olarak, yapılandırılmış]r. BÖLGE MERKEZLİ SAĞLIK PLANLAMASI VE HİZMET SUNUMU Ø Türkiye sağlık hizmet sunumu ve sağlık planlamaları bakımından 30 Sağlık Hizmet Bölgesine, 10 Üst Sağlık Bölge Merkezine ayrılmış]r. a) Üst Bölge Merkezi (İstanbul- Bursa- İzmir- Antalya- Ankara- Adana- Gaziantep- Diyarbakır- Erzurum- Samsun) b)sağlık bölge merkezi konumundaki iller, c)sağlık bölge merkezine bağlı iller, d)güçlendirilmiş ilçe merkezleri, e)güçlendirilmiş ilçelere bağlı küçük ilçeler, 3 TÜRKİYE SAĞLIK HİZMET BÖLGELERİ ORGANİZASYON ŞEMASI 1 NUMARALI SAĞLIK HİZMET BÖLGESİ 12 NUMARALI SAĞLIK HİZMET BÖLGESİ 23 NUMARALI SAĞLIK HİZMET BÖLGESİ 1- Erzurum 2- Erzincan 3- Bayburt 4- Ağrı⁸ 8- Artvin⁹ 1- Kayseri 2- Nevşehir 1- Edirne 2- Kırklareli 3- Tekirdağ 3- Niğde 2 NUMARALI SAĞLIK HİZMET BÖLGESİ 13 NUMARALI SAĞLIK HİZMET BÖLGESİ 24- İSTANBUL ANADOLU GÜNEY BÖLGESİ 2- Osmaniye 3- Hatay 1- Van 2- Ağrı⁸ 3- Bitlis 4- Hakkari 5- Muş 1- Adana 1- Maltepe 2- Kartal 3- Adalar 4- Sultanbeyli5- Pendik 6- Tuzla 3 NUMARALI SAĞLIK HİZMET BÖLGESİ 14 NUMARALI SAĞLIK HİZMET BÖLGESİ 1- Trabzon 2- Giresun 3- G.hane 4- Rize 5- Artvin 1- Konya 2- Karaman 3- Aksaray 25- İSTANBUL ANADOLU KUZEY BÖLGESİ 1- Şile 2- Ümraniye 3- Üsküdar 4- Beykoz 4 NUMARALI SAĞLIK HİZMET BÖLGESİ 15 NUMARALI SAĞLIK HİZMET BÖLGESİ 5- Çekmeköy- Sancaktepe 6- Kadıköy 7- Ataşehir 1- Elazığ 2- Malatya 3- Bingöl 4- Tunceli 1- Mersin SAĞLIK HİZMET BÖLGELERİ HARİTASI 5 NUMARALI SAĞLIK HİZMET BÖLGESİ 16 NUMARALI SAĞLIK HİZMET BÖLGESİ 26- İSTANBUL BAKIRKÖY BÖLGESİ 1- Diyarbakır 2- Batman 3- Mardin 4- Siirt 5- Şırnak 1- Kocaeli 2- Sakarya 3- Düzce 1- Bakırköy 2- Bağcılar 3- Güngören 4- Esenler 5- B.evler 6 NUMARALI SAĞLIK HİZMET BÖLGESİ 17 NUMARALI SAĞLIK HİZMET BÖLGESİ 27- İSTANBUL BEYOĞLU BÖLGESİ 1- Şanlıurfa 1- Eskişehir 2- Bilecik 3- Kütahya 4- Afyonkarahisar 1- Şişli 2- Beyoğlu 3- Beşiktaş 4- Sarıyer 5- Eyüp 6- Kağıthane 7 NUMARALI SAĞLIK HİZMET BÖLGESİ 18 NUMARALI SAĞLIK HİZMET BÖLGESİ 1- Samsun 2- Amasya 3- Ordu 4- Sinop 1- Antalya 2- Burdur 3- Isparta 28- İSTANBUL FATİH BÖLGESİ 1- Fatih 2- Zeytinburn 3- Bayrampaşa4- Gaziosmanpaşa 8 NUMARALI SAĞLIK HİZMET BÖLGESİ 19 NUMARALI SAĞLIK HİZMET BÖLGESİ 5- Sultangazi 6- Arnavutköy 1- Sivas 2- Tokat 1- Bursa 2- Balıkesir 3- Yalova 4- Çanakkale 9 NUMARALI Sağlık HİZMET BÖLGESİ 20- İZMİR KUZEY BÖLGESİ 29- İSTANBUL ÇEKMECE BÖLGESİ 1- Gaziantep 2- Kilis 3- Adıyaman 4- Kahramanmaraş 1- izmir⁴ 2- Manisa 3- Uşak 1- Çatalca 2- Silivri 3- B.Çekmece4- Beylikdüzü 5- Esenyurt 6- Avcılar 7- Başakşehir 8- K.Çekmece 10- ANKARA ETLİK BÖLGESİ 21- İZMİR GÜNEY BÖLGESİ 1- Ankara² 2- Çorum 3- Kırıkkale 4- Kırşehir 5- Yozgat 1- İzmir³ 11- BİLKENT BÖLGESİ 4-22 NUMARALI SAĞLIK HİZMET BÖLGESİ 30 NUMARALI SAĞLIK HİZMET BÖLGESİ Kastamonu 1- Ankara¹ 2- Çankırı 3- Karabük 5- Bolu ⁵ 1- Aydın 2- Denizli 1- Kars 2- Ardahan 3- Iğdır 3- Muğla 4- Ağrı⁷ ¹Güdül, Nallıhan, Beypazarı, Polatlı,Evren, Şereflikoçhisar, Çamlıdere, Haymana, Kızılcahamam, Ayaş, Kazan, Bala, Gölbaşı, Mamak, Sincan, Etimesgut, Çankaya ²Çubuk, Elmadağ, Kalecik, Akyurt, Pursaklar, Altındağ, Yenimahalle, Keçiören, ³Karaburun, Çeşme, Urla, Torbalı, Kiraz, Beydağı, Ödemiş, Bayındır, Selçuk, Tire, Seferihisar, Menderes, Güzelbahçe, Buca, Karabağlar, Konak, Balçova, Gaziemir, Narlıdere ⁴Kınık, Dikili, Bergama,Aliağa,Foça,Menemen,Kemalpaşa,Çiğli,Karşıyaka Bornova, Bayraklı ⁵Mengen, Yeniçağa, Dörtdivan, Gerede ⁶Merkez, Göynük, Mudurnu, Seben, Kıbrıscık ⁷Merkez, Eleşkirt, Tutak, Hamur, Taşlıçay, Diyadin ⁸Doğubeyazıt, Patnos ⁹Merkez, Şavşat, Ardanuç, Yusufeli ¹⁰Borçka, Murgul, Arhavi, Hopa 1

2 YOĞUN BAKIM VE PLANLAMA li yıllarda Türkiye deki anestezi uzmanı sayısı, 1954 Ülkenin yoğun bakım bilimi ile ilk tanışması (O zaman Anestezi asistanı olan Sadi SUN yurt dışında eği9m aldı), 1959 İlk yoğun bakım servisi kuruldu( 4 yataklı- Haydarpaşa Numune Hastanesi). Haydarpaşa Numune Hastanesi Taksim Hastanesi İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi A.Ü. Tıp Fakültesi Ø Hasta odaklı, erişilebilir- kaliteli ve sürdürülebilir yoğun bakım hizmet sunumu, Ø Yoğun bakım hizmetinde hasta mağduriyetini önlemek, Ø Yoğun bakım alanındaki tesis-yetişmiş sağlık insan gücü- ileri teknoloji ve mali kaynakların, kamu-özel ayırımı yapmaksızın etkin ve verimli kullanılmasını sağlamak. Ø Atıl kapasiteye sebebiyet vermemek. Yönetmelikler Yataklı Tedavi Kurumları İşletme Yönetmeliği (17/01/1983/17927 Sayılı R.G.) «YOĞUN BAKIM VE REANİMASYON» başlıklı 16. Madde Özel Hastaneler Yönetmeliği (27/03/2002/24708 Sayılı R.G) «Yoğun Bakım» başlıklı 25. Madde. Genelgeler tarihli ve (2007/73) sayılı genelge (yeni doğan), tarihli ve (2008/53) sayılı genelge, tarihli ve (2009/56) sayılı genelge 21/06/2010 tarihli ve (2010/45) sayılı genelge, Tebliğ Yataklı Sağlık Tesislerinde Yoğun Bakım Hizmetlerinin Uygulama Usul ve Esasları Hakkında Tebliğ (20/07/2011 tarih ve sayılı RG) Bu alanda Sağlık Bakanlığına, üniversitelere ve özel sektöre ait hastaneleri de kapsayacak şekilde yeni bir mevzuat düzenlemesine ihtiyaç duyulması, Mevcut düzenlemelerin güncellenmesi, Mevzuat Çeşitliliğinin ortadan kaldırılması, Uygulamada birliğin sağlanması, Uluslararası kabul görmüş kriterlere uygun hizmet sunumu, Erişkin-çocuk-yeni doğan yoğun bakım hizmetlerinin tanımlanması, yeniden yapılandırılarak hizmetin etkin ve kaliteli sunulması, Hizmetin basmaklandırılması ve seviyelerine göre fizik-donanım-sağlık insan gücü ve hizmet asgari standartlarının belirlenmesi, Geri ödemenin yoğun bakım hizmet seviyelerine uygun olarak yapılması, 2

3 Kamu özel ayırımı yapılmaksızın tüm yoğun bakım servislerinin; fiziki şartlar, personel ve hizmet kıstasları, malzeme-makine-teçhizat- tıbbi teknoloji ve tesis imkânları bakımından asgari standartları belirlenmiştir. Sahip oldukları kriterlere uygun olarak seviyelendirmeleri yapılmıştır. Hastaneler bünyesinde dağınık yapılanma içerisindeki dahili ve cerrahi yoğun bakımlar, genel yoğun bakım adı altında bir arada hizmet vermektedir. Hastanelerde prematüre bebeği olan anneler için anne uyum odaları ayrılmıştır. Uzman tabip sayısı yetersiz olan hastanelerde yoğun bakım nöbetleri diğer branş uzmanlarıyla dönüşümlü olarak yürütülmektedir. Hastane yönetimlerinin, Acil Sağlık Hizmetleri Çağrı Kayıt ve Operasyon Yönetim Sistemine veri aktaracak yapıya sahip hastane otomasyon sistemi oluşturmaları zorunlu tutulmuştur. Yoğun bakıma ihtiyacı olan hastaların sevk ve nakilleri Acil Sağlık Hizmetleri Komuta Kontrol Merkezleri tarafından tek merkezden planlanmakta ve yürütülmektedir. Hastaneler, yoğun bakım hastalarını tıbbi durumunun gerektirdiği en uygun şartlarda 112 ambulans ekiplerine teslim edilmektedir. Hastalar, sevk edildikleri hastanelerin acil servislerinde bekletilmeden yoğun bakım servislerine doğrudan yatırılmaktadır. Yoğun bakıma ihtiyacı olan hastaların, boş yatak veya tıbbi hizmet seviyesine uygun yoğun bakım yatağı olmadığı gerekçesiyle geri çevrilmeleri önlenmiştir. Yoğun bakım servisleri organ ve doku nakli konusunda Sağlık Bakanlığının merkezi kayıt ve bildirim sistemine entegre olmak zorundadır. İl içinde ve il dışına, gereksiz ve uygunsuz yapılan yoğun bakım hasta sevkleri denetlenmekte ve sorgulanmaktadır. ERİŞKİN YOĞUN BAKIM Erişkin nüfus 18 yaş üzeri nüfus kabul edilmiştir. Erişkin nüfusu in üzerinde olan üst sağlık hizmet bölgesi iller için her nüfus için 3 yoğun bakım yatağı, Sağlık hizmet bölgesindeki diğer illerde; her nüfus için 2,5 yoğun bakım yatağı; Alt bölge merkezi olan illerde; her nüfus için 2 adet yoğun bakım yatağı, planlanmıştır. Yoğun bakım yatak sayıları; sağlık hizmet bölgesi ve illerin nüfusuna, hastanelerin hizmet rollerine göre dağıtılmış ve seviyelendirilmiştir. ERİŞKİN YOĞUN BAKIM Erişkin Yoğun Bakım Doluluk Oranları SAĞLIK BAKANLIĞI ÖZEL ÜNİVERSİTE 17 3

4 ÇOCUK YOĞUN BAKIM 2015 YILI ÇOCUK YOĞUN BAKIM Nüfus; 1 ay-18 yaş arası çocuk nüfusu esas alınmıştır. Her çocuk için; 1 adet çocuk yoğun bakım yatağı planlanmıştır. Planlanan çocuk yoğun bakım yataklarının % 60 ının II. Seviye için, % 40 nın III. Seviye için ayrılması öngörülmüştür. Ülkemizdeki mevcut çocuk yoğun bakım üniteleri genellikle üniversite hastanelerinde hizmet vermekte olup ihtiyaca göre nispeten sınırlı sayıdadır YILI ÇOCUK YOĞUN BAKIM SAĞLIK BAKANLIĞI ÜNİVERSİTE ÖZEL TOPLAM MEVCUT YATAK MEVCUT YATAK MEVCUT YATAK MEVCUT YATAK YATAK DOLULUK YATAK DOLULUK YATAK DOLULUK YATAK DOLULUK 1. BASAMAK 7 93, ,0 18 0, ,4 2. BASAMAK , ,7 22 5, ,3 3. BASAMAK , , , ,6 TOPLAM , , , ,3 22 YENİ DOĞAN YOĞUN BAKIM 4

5 Sağlık Hizmet Bölgelerinde Her canlı doğum için I. Seviyede 1 adet, II. ve III. Seviyede 4 olmak üzere toplam 5 kuvöz planlanmışhr. Yıllık canlı doğum sayısı in alhnda olan illerin ihiyacı olan III. Seviye yoğun bakım yatakları sağlık bölge merkezi konumundaki illere planlanmışhr. II. basamak yeni doğan yoğun bakım servisi her ile kendi ihiyacı kadar planlanmışhr. Yıllık canlı doğum sayısı ün üzerinde olan büyük ilçelerde II. Seviye planlanmışhr. Yıllık doğum sayısı arasında olan illerde her 500 doğum için 1 kuvöz düşecek şekilde I. Seviye planlaması yapılmışhr. YOĞUN BAKIM YATAKLARININ YILLARA GÖRE GELİŞİMİ YOĞUN BAKIM İSTATİSTİK GÖSTERGELERİ Yıllara Göre Yoğun Bakım Yatak Sayıları (Erişkin+ Çocuk+ Yeni doğan) S.B Ünv Özel Toplam ,325 12,544 11, ,953 11,232 10,321 9,581 9, ,674 8, ,351 7,506 6,421 6, ,183 4,917 5,129 5,372 4,416 4,236 3,486 3,726 3, , S.B. Ünv. Özel Linear (Özel ) 5

6 YOĞUNBAKIM MEVCUT DURUMU Sektörlere Göre Yoğun Bakım Yataklarının Hasta Yataklarına Oranı Kurum Türü Yoğun bakım Türü Hastane Sayısı 1. Seviye 2. Seviye 3. Seviye Toplam Erişkin Çocuk Sağlık Bakanlığı Yenidoğan Toplam Erişkin Hastane Sayısı Toplam Yatak Sayısı (YB Dahil) Yoğun Bakım Yatak Sayısı Yoğun Bakım Yatak Oranı (Erişkin, Çocuk, Yenidoğan) (%) Üniversite Özel Toplam Çocuk Yenidoğan Toplam Erişkin Çocuk Yenidoğan Toplam Erişkin Çocuk Yenidoğan Toplam Sağlık Bakanlığı Üniversite Özel ,1 Toplam ,1 YOĞUNBAKIM MEVCUT DURUMU Yoğun Bakım Doluluk Mevcut Durum 35,000 30,000 25,000 20,000 15,000 10,000 5,000 0 TÜRKİYE GENELİ BASAMAKLARINA GÖRE YOĞUNBAKIM YATAK DAĞILIMI 31,241 16,248 13,325 12,544 8,823 8,120 6,170 5,372 4,783 4,579 3,549 3,182 2,353 2, , Seviye 2. Seviye 3. Seviye Toplam Sağlık Bakanlığı Toplam Üniversite Özel Kurum Türü SAĞLIK BAKANLIĞI ÖZEL ÜNİVERSİTE Yoğun Bakım Toplam Yatak Doluluk Oranı 2015 Tüm Yıl Yoğun Bakım Yatak Doluluk Oranları % Yoğun bakım Türü 1. Seviye (%) 2. Seviye (%) 3. Seviye (%) TOPLAM (%) Erişkin 72,0 84,4 81,5 80,1 Çocuk 93,2 82,2 80,6 81,5 Yenidoğan 59,2 71,0 74,4 69,1 Toplam 68,5 80,9 79,5 77,2 Erişkin 48,4 62,0 64,6 61,0 Çocuk 0,9 5,3 67,5 35,4 Yenidoğan 40,8 77,2 60,6 59,8 Toplam 44,9 66,2 62,6 60,3 Erişkin 69,4 93,4 66,9 73,1 Çocuk 131,0 55,7 71,6 68,9 Yenidoğan 70,5 64,2 76,6 73,5 Toplam 70,9 83,0 69,7 72,8 Toplam 59,7 76,4 68,9 69, Yılı Yoğun Bakım Yatak Doluluk Oranları % BASAMAKLARINA GÖRE YOĞUNBAKIM DOLULUK ORANLARI Erişkin Çocuk Yenidoğan Erişkin Çocuk Yenidoğan Erişkin Çocuk Yenidoğan SAĞLIK BAKANLIĞI ÖZEL ÜNİVERSİTE (%) 3. TOPLAM 1. Seviye 2. Seviye (%) Seviye (%) (%) Seviye (%) 2. Seviye (%) 3. Seviye (%) SAĞLIK BAKANLIĞI ÖZEL ÜNİVERSİTE 6

7 Yoğun Bakım servis türleri yoğun bakım servisinin 34 farklı uzmanlık dalından servis sorumlu hekimi bulunmaktadır. Tüm yoğun bakım servislerinin %37,4 ünde servis sorumlu hekimi anesteziyoloji ve reanimasyon uzmanıdır. VERİ GİRİLMESİ İSTENEN TEMEL BRANŞLAR GENEL YOĞUN BAKIM CERRAHİ YOĞUN BAKIM MEVCUT YOĞUN BAKIM BRANŞLARI Acil Yoğun Bakım Kriik(Acil) Yoğun Bakım Genel Yoğun Bakım Organ Nakli Yoğun Bakım Acil Cerrahi Yoğun Bakım Cerrahi Yoğun Bakım Ameliyathane Yoğun Bakım Gastroentroloji Cer. Yoğun Bakım Genel Cerrahi Yoğun Bakım Göğüs Cer. Yoğun Bakım Ortopedi Yoğun Bakım Post- Op Yoğun Bakım Yanık Yoğun Bakım Üroloji Yoğun Bakım Kadın Doğ. Yoğun Bakım VERİ GİRİLMESİ İSTENEN TEMEL BRANŞLAR DAHİLİ YOĞUN BAKIM MEVCUT YOĞUN BAKIM BRANŞLARI Dahili Yoğun Bakım Endokrinoloji Yoğun Bakım Ünitesi Enfeksiyon Yoğun Bakım Ünitesi Gastroent. Yoğun Bakım Acil Dahili Yoğun Bakım Göğüs Yoğun Bakım Nefroloji Yoğun Bakım Onkoloji Yoğun Bakım Hematoloji Yoğun Bakım ANES. VE REANİMASYON YOĞUN BAKIM Anes. Ve Reanimasyon Yoğun Bakım KVC YOĞUN BAKIM KORONER YOĞUN BAKIM NÖRO YOĞUN BAKIM PEDİATRİ YOĞUN BAKIM YENİDOĞAN YOĞUN BAKIM KVC Yoğun Bakım Koroner Yoğun Bakım Nöroloji Yoğun Bakım Beyin Cerrahi Yoğun Bakım Pediatri Yoğun Bakım Çocuk Yoğun Bakım Çocuk Cerrahi Yoğun Bakım Çocuk Enfeksiyon Yoğun Bakım Yenidoğan Yoğun Bakım Küvöz Yoğun Bakım Türüne Göre Servis ve Yatak Sayıları ERİŞKİN YOĞUN BAKIM Servis Sayısı Yatak sayısı KVC Yoğun Bakım Anestezi ve Reanimasyon Yoğun Bakım Cerrahi Yoğun Bakım Dahiliye Yoğun Bakım Genel Yoğun Bakım Koroner Yoğun Bakım Nöro Yoğun Bakım TOPLAM ERİŞKİN ÇOCUK YOĞUN BAKIM Çocuk Yoğun Bakım YENİDOĞAN YOĞUN BAKIM Yenidoğan Yoğun Bakım GENEL TOPLAM Yoğun Bakım Yan Dal Uzmanlık Eğiimi verilen iller ve Eğiim Kadroları Yoğun Bakımda Çalışan Serifikalı/Serifikasız Hemşire/Ebe ÖZEL SAĞLIK BAKANLIĞI ÜNİVERSİTE Yoğunbakımda Çalışan Serifikalı Hemşire/Ebe Yoğunbakımda Çalışan Serifikasız Hemşire/Ebe KURUM PROFESÖR UZMAN HEKİM TOPLAM İLLER SAYISI SAYISI DOÇENT SAYISI SAYISI ASİSTAN SAYISI UZMAN HEKİM ADANA ANKARA ANTALYA AYDIN EDİRNE ERZURUM ESKİŞEHİR İSTANBUL İZMİR KAYSERİ KOCAELİ KONYA SAMSUN SİVAS TEKİRDAĞ VAN GENEL TOPLAM Yoğun Bakım Yan Dal Uzmanlık Eğiimi Verilen İller ve Branşlarına Göre Uzman Sayıları Türkiye Geneli Yoğun Bakım Yan Dal Uzman Sayıları ÖZEL SAĞLIK BAKANLIĞI ÜNİVERSİTE Çocuk Çocuk Çocuk TOPLAM Yoğun Yoğun Yoğun Yoğun Yoğun Yoğun İLLER Bakım Bakım TOPLAM SAĞLIK ÖZEL Bakım Neonatoloji Bakım BAKANLIĞI Bakım Neonatoloji Bakım TOPLAM ÜNİVERSİTE GENEL TOPLAM ADANA ANKARA ANTALYA AYDIN EDİRNE ERZURUM ESKİŞEHİR İSTANBUL İZMİR KAYSERİ KOCAELİ KONYA SAMSUN SİVAS TEKİRDAĞ VAN GENEL TOPLAM YOĞUNBAKIM BRANŞLARI ÖZEL SAĞLIK BAKANLIĞI ÜNİVERSİTE GENEL TOPLAM Çocuk Yoğun Bakım Neonatoloji Yoğun Bakım Genel Toplam

8 TEŞEKKÜRLER 8