X. KOBİ ZİRVESİ Kobiler İçin Fırsat Yaratan Çözüm Önerileri

Transkript

1 X. KOBİ ZİRVESİ Kobiler İçin Fırsat Yaratan Çözüm Önerileri Fikri ve Sınai Mülkiyet Hakları / Patent-İşlevi-Önemi / Patent Teşvikleri / Patent Kanunu / BTYK Kararı Çalışmaları Mehmet Nurşad SÖZER, Patent Uzmanı, TPE 14 Şubat 2014, İstanbul

2 Fikri ve Sınai Mülkiyet Hakları Sınai Mülkiyet Hakları - Patent / Faydalı Model - Marka - Endüstriyel Tasarım - Coğrafi İşaretler - Entegre Devre Topografyası Fikri Mülkiyet Hakları Ticari Sırlar Telif Hakları (Eser Sahibinin Hakları) - İlim ve edebiyat eserleri - Musiki eserleri - Güzel sanat eserleri - Sinema eserleri - Komşu haklar

3 Sınai Mülkiyet Hakları Tekniğin bilinen durumu = Divit Mürekkep doldurulabilen haznesi olan kalem (dolmakalem) Patent / Faydalı Model Kavrama yerinin şık tasarımı Endüstriyel Tasarım Ürün üzerinde yer alan ve diğer kalemlerden ayırt edilmesini sağlayan işaret Marka

4 Buluş Nedir? Bir probleme teknik çözüm getiren ürün, araç veya yöntem Ataç Poşet Çay Ekmek bıçağı

5 Buluşların Çalışması? Kaynak: EPO Problemi tam olarak anlamadan buluş yapma

6 Buluşların Korunması? Kaynak: EPO Buluşumu kendim daha iyi korurum deme

7 Buluşların Çalınması? Buluşu, patent başvurusu yapmadan önce kimseyle paylaşma Kaynak: EPO

8 Patent Nedir? Buluş için hak sahibine verilen tekel hakkı ve bu hakkı gösteren belge buluş (teknik karakter) kriteri yenilik kriteri buluş basamağı kriteri sanayiye uygulanabilirlik kriteri

9 Mercedes / S-Class 1000 Patent

10 Gillette 70 Patent

11 Patentin İşlevi Tekel İşlevi Buluş sahibi patent koruması ile ödüllendirilir ( yıl) Buluş faaliyetleri özendirilir Bilgi İşlevi Teknik bilgi yaygınlaştırılır (Yayın-Patent Bülteni) Ekonomik ve teknolojik gelişme sağlanır Buluş Sahibi Patent Koruması (Tekel Hakkı) TPE Yayın (Bilginin Yayılması) Potansiyel Buluşçular Başvuru Yeni Buluş

12 Patentin Önemi Patent - Yeni Teknolojiler Disket Sürücü 1980ler CD 1990lar Hafıza Kartları 2000ler

13 Patentin Önemi Patent - Bilgi Ekonomisi Tarım - Sanayi - Bilgi Toplumu %80 Maddi Varlıklar %20 %20 Gayri Maddi Varlıklar % Günümüzde

14 Kaynak: EPO Buluşun ekonomik değeri hakkında gerçekçi ol

15 Patentin Önemi Patent - Teknik Bilgi Kaynağı Dünyadaki teknik bilginin %80 i patent dokümanlarında 100 milyondan fazla patent dokümanı Her yıl 1 milyondan fazla yeni patent başvurusu Patent dokümanlarında yayınlanan bilgilerin 2/3 si başka hiçbir yerde yayınlanmamakta

16 Patentin Önemi Patent - Veritabanları TPE Online İşlemler - esp@cenet - (Türkçe çeviri) WIPO - USPTO - Ülke ofislerinin web siteleri EpoqueNet

17 Patentin Önemi Patent - Stratejik Kullanım taklidi önleme rakipleri engelleme davaları önleme pazarlıklarda kullanım itibar arttırma lisans geliri elde etme performans ölçümü

18 Patent Teşvikleri TÜBİTAK Teşvikleri TÜBİTAK Patent Başvurusu Teşvik ve Destekleme Programı ( ) TÜBİTAK Patent Destek Programı ( ) KOSGEB Teşvikleri Sınai Mülkiyet Hakları Desteği (Genel Destek Programı) Sınai ve Fikri Mülkiyet Hakları Desteği (AR-GE ve İnovasyon Programı - Proje Geliştirme Desteği)

19 Patent Teşvikleri TÜBİTAK Teşvikleri TÜBİTAK a teşvik başvurusu adımı teşvik sürecinin bazı adımlarında kaldırıldı Online başvuru (TPE internet sitesi üzerinden) imkanı getirildi (e-imza / mobil imza) Destek miktarı ve çeşidi artırıldı KOSGEB Teşvikleri Tescil sonrası verilen destekler, başvuru sürecinde verilmeye başlandı

20 Patent Kanunu 28 Aralık 2011: Kanun Taslağı resmi görüşlere açıldı Ocak 2012: Paydaşların (akademisyenler, uygulayıcılar, ihtisas hakimleri) katılımıyla ayrı ayrı çalıştaylar gerçekleştirildi; Kanun Taslağı internet üzerinden görüşlere açıldı 19 Nisan 2012: Kanun Taslağı Başbakanlığa gönderildi 14 Haziran 2012: Başbakanlık Kanunlar ve Kararlar Genel Müdürlüğünde Kanun Taslağı üzerinde toplantı yapıldı 3 Temmuz 2012: Maliye Bakanlığında Kanun Taslağı üzerinde toplantı yapıldı 31 Ekim 2012: Kanun Taslağı Ekonomi Koordinasyon Kurulunda görüşüldü 12 Mart 2013: Kanun Taslağı TBMM ye gönderildi

21 Patent Kanunu - Temel Değişiklikler Yükseköğretim Kurumlarında Gerçekleştirilen Buluşlar Buluş sahibi tarafından yükseköğretim kurumuna bildirim zorunluluğu Yükseköğretim kurumunun, buluş üzerinde hak sahipliği talebinde bulunma hakkı buluş sahibinin itiraz hakkı (buluşun serbest buluş olduğu konusunda) yükseköğretim kurumunun itiraza cevap zorunluluğu (yazılı gerekçe ile)

22 Patent Kanunu - Temel Değişiklikler Yükseköğretim Kurumlarında Gerçekleştirilen Buluşlar yükseköğretim kurumunun hak sahipliğinden vazgeçme hakkı (hak sahipliğini buluş sahibine teklif etme zorunluluğu) inhisari olmayan kullanma hakkını (uygun bir bedel karşılığında) saklı tutma hakkı Yükseköğretim kurumunun buluş sahibinin uğradığı zararı tazmin yükümlülüğü (başvuru veya patent hakkının sona ermesi durumunda)

23 Patent Kanunu - Temel Değişiklikler Yükseköğretim Kurumlarında Gerçekleştirilen Buluşlar yükseköğretim kurumu ve buluş sahibi arasındaki gelir paylaşımı (buluş sahibine gelirin en az üçte biri verilecek şekilde yönetmeliğe uygun olarak belirlenir) Öğretim elemanlarının/stajyerlerin/öğrencilerin diğer kamu/özel kurum ve kuruluşlarla bir sözleşme kapsamında yapmış oldukları çalışmalar sonucunda ortaya çıkan buluşlar üzerindeki hak sahipliğinin belirlenmesinde, sözleşme hükümleri esas alınır

24 Patent Kanunu - Temel Değişiklikler Şekli eksiklik giderme süresi kısalacak Bildirim tarihinden itibaren 3 ay yerine 2 ay Patent başvurusuna itiraz imkanı gelecek Mevcut durumda araştırma raporuna itiraz mümkün Araştırma talebi süresi kısalacak Başvuru/rüçhan tarihinden itibaren 15 ay yerine şekli uygunluk bildiriminden itibaren 6 ay içinde

25 Patent Kanunu - Temel Değişiklikler İnceleme talebi sınırı kalkacak Mevcut durumda 3 defa ile sınırlı Gerekli görüldükçe (uzman nihai kararını verene kadar) inceleme talebi yenilenebilecek Belge yayını 2 aşamalı olacak İlk belge yayını (İnceleme raporu olumlu ise) yapılacak İtiraz (varsa) ilk belge yayınından sonra yapılacak İtiraz kurul tarafından değerlendirilecek Nihai belge yayını yapılacak

26 Patent Kanunu - Temel Değişiklikler İncelemesiz patent sistemi kalkacak Faydalı Modele araştırma raporu düzenlenecek Şekli uygunluk bildiriminden itibaren 3 ay içinde araştırma talebi yapılacak Araştırma raporu yayımlanacak İtiraz (varsa) araştırma raporuna yapılacak Enstitü, araştırma raporu ve varsa itirazları değerlendirerek belge verip vermemeye karar verecek

27 Patent Kanunu - Temel Değişiklikler Yenilik ve Tanıtım Dairesi Başkanlığı Sınai mülkiyete konu olan / olabilecek varlıkların ve kullanım şekillerinin tespiti, ilgili sektörlerin takibi, etüt çalışmaları gibi faaliyetler Sınai mülkiyet varlıklarının değerlerinin tespiti Yenilik ve teknolojilerin tespiti, teknoloji transferi işlemlerine aracılık gibi ticarileştirme faaliyetleri Yenilik destek faaliyetleri sonucunda elde edilen tüm verilerin toplanması, tasnifi ve yayını Yenilik destek faaliyetleri kapsamına giren konularda danışmanlık

28 2011/108 Sayılı Karar Yerli Patentlerin Lisanslanmasını Teşvik Edecek Politika Araçlarının Geliştirilmesi patentlerin lisanslanmasına ilişkin verilerin izlenmesi (TPE tarafından düzenli olarak) lisans gelirlerinin artırılması için mekanizmaların oluşturulması (kurumlar arası eşgüdüm içinde) gelişmelerin raporlanması (BTYK için)

29 2011/108 Sayılı BTYK Kararı Çalışma başlıkları Teşvik - sınai mülkiyetlerin ticarileşmesi ile ilgili teşvik mekanizmaları geliştirilmesi (YOİKK Vergi ve Teşvikler Teknik Komitesi ile eşgüdüm halinde) - Sınai Mülkiyet Ticarileştirme Teşviği (6 Şubat 2014 tarihinde TBMM de kabul edildi) Takip - sınai mülkiyetlerin ticarileşmesine yardımcı verilerin temini Bilgilendirme - ticarileşme ile ilgili konularda yayınlar - Teknoloji Transferi Platformu (

30 2011/108 Sayılı BTYK Kararı Teşvik Sınai Mülkiyet Ticarileştirme Teşviği - lisans/devir işlemlerine yönelik Sınai Mülkiyet Sicili Teşviği - lisans/devir işlemlerinin Enstitü siciline kaydına yönelik Sınai Mülkiyet Etkinlik Teşviği - etkinlik giderlerine yönelik Sınai Mülkiyet Veritabanı Teşviği - EpoqueNet harcamalarına yönelik Sınai Mülkiyet Personeli Teşviği - stopaj ve prim harcamalarına yönelik

31 2011/108 Sayılı BTYK Kararı Sınai Mülkiyet Ticarileştirme Teşviği Türkiye de gerçekleştirilen araştırma, geliştirme ve yenilik faaliyetleri ile yazılım faaliyetleri neticesinde ortaya çıkan buluşların Kiralanması / Lisanslanması Devri / Satışı Türkiye de seri üretimi ve pazarlanması Türkiye deki üretim sürecinde kullanılarak üretilen ürünlerin (buluşa atfedilen kısmının) satışı elde edilen kazançların % 50 si kurumlar ve gelir vergisinden muaf

32 2011/108 Sayılı BTYK Kararı Sınai Mülkiyet Ticarileştirme Teşviği Buluşlar İncelemeli Patent Belgeli Faydalı Model Belgeli (araştırma raporu düzenlenen) İkincil Düzenleme (Tebliğ) çalışmaları (Maliye Bakanlığı - TPE) TPE Siciline Kayıt/Bildirim Zorunluluğu (takip/kontrol amacıyla) tarihinden itibaren yürürlüğe girecek

33 2011/108 Sayılı BTYK Kararı Takip - Enstitü içi verilerin derlenmesi ve detaylandırılması - Enstitü dışı verilerin toplanması ve derlenmesi (kurumlar arası bilgi paylaşımı vb.) - Anket ve analiz çalışmaları

34 2011/108 Sayılı BTYK Kararı Bilgilendirme

35 Teşekkürler Mehmet Nurşad Sözer Patent Uzmanı Tel. (312) Faks. (312) E-posta.