RENAL TRANSPLANTLI HASTALARDA RENAL RESİSTİF İNDEKS DÜZEYİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER

Transkript

1 RENAL TRANSPLANTLI HASTALARDA RENAL RESİSTİF İNDEKS DÜZEYİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER Siren SEZER, Şebnem KARAKAN, Nurhan ÖZDEMİR ACAR. Başkent Üniversitesi Nefroloji Bilim Dalı

2 GİRİŞ Dopler Ultrasonografi; transplant böbrekte damarsal problemlerin erken tanısı ve takibinde kullanılır Dopler tekniği ile Renal Resisitiv Indeks (RRI) ölçümleri invazif olmayan bir tetkiktir RRI allograft fonksiyon bozukluğunun erken habercisidir Perrelba RR et. All. Am J Kidney Dis 15:544, 1990

3 GİRİŞ Fetuin A; Α-2 Heremans-Schmid glikoproteini olarak da bilinir Çoğunluğu karaciğerde sentezlenir Hidroksiapatit yapılara bağlanarak kalsifikasyon sürecini inhibe eder Fetuin-A dan yoksun hayvan modellerinde hem damarlarda hem de yumuşak dokularda kalsifikasyon gözlemlenmiş

4 Fetuin-A nın biyolojik etkileri CaxP presipitasyonunun inhibisyonu Hidroksiapatit kristalizasyonun stabilizasyonu Vasküler düz kas hücrelerinde matriks içi kalsifikasyonun intraselüler inhibisyonu İnsülin reseptörlerinin tyrosine reseptör aktivitesinin ve fosforilasyon inhibisyonu ile insülin sensitivitesinin supresyonu Westenfeld R et al.t rends Cardiovasc Med 17: , 2007

5 GİRİŞ

6 GİRİŞ

7 FETUİN A MOLEKÜLER YAPISI

8 AMAÇ Transplantasyon polikliğinde izlenen hastaların RRI ölçümlerini İnflamasyon parametreleri İnsülin Direnci Serum Fetuin A düzeyi Renal fonksiyon parametreleri ile ilişkisini analiz etmeyi amaçladık

9 HASTALAR VE METOD 82 renal transplantasyon hastası 48 erkek:34 kadın Ortalama yaş: yıl Çalışmaya dahil edilme kriterleri: 18 yaş üzeri olmak Transplantasyonu sonrası takibi 1 yıldan fazla olmak

10 MATERYAL METOD Çalışmaya dahil edilmeme kriterleri Ciddi hipertansiyonu veya sekonder hipertansiyonun herhangi bir formu Pretransplant Diabetes Mellitus tanısı Renal Arter Stenozu Üriner sistem tıkanıklığı Transplantasyona ait cerrahi komplikasyon Klinik veya laboratuvar bulguları ile akut veya kronik rejeksiyon bulguları

11 Klinik ve biyokimyasal veriler: - Vücut Kütle İndexi (VKİ) - Kan üre düzeyi Kreatinin Albumin lipid profili serum demir Ferritin C-reaktif protein Hemoglobin Fetuin A Glomerüler Filtrasyon Hızı (GFH) Renkli Dopler USG İle Renal Resisitif İndeks (RRI) ölçümü

12 Böbrek Fonksiyonu değerlendirmesi Glomerular filtrasyon Hızı (GFH) Modification of Diet in Renal Disease (MDRD) çalışma formülüne göre (84.62±14.38 ml/min/1.73 m²) hesaplandı. GFR (ml/min/1.73m²) = 186 (Sr Kr) yaş (kadın)

13 Renal Resistif İndeks (RRI) Her hastanın RRI ölçümleri Dopler- Ultrasonografik yöntem ile hesaplandı: RRI: (Pik sistolik akım - Diyastol sonu akım)/ Pik sistolik akım Ölçümlerin güvenilirliği için her bir ölçüm 3 kez tekrarlandı ve ortalamaları alınarak RRI olarak kaydedildi.

14 Serum Fetuin A ölçümü Serum fetuin A (alpha 2 Heremans- Schmid glycoprotein) düzeyi Human Fetuin- A enzyme-linked immunosorbent assay (ELISA) kit (BioVendor Laboratory Medicine, Brno, Czech Republic) ELISA plak okuyucuda (Synergy HT, Multidetection Multi Plate Reader, Bio-tek Instruments, VT) yöntemi ile çalışıldı

15 HOMA-IR ölçümü Çalışmaya dahil edilen her hastada açlık kan şekeri, lipid düzeyleri, inflamasyon belirteçleri içeren rutin kan değerleri ile kan insulin düzeyi çalışıldı. *açlık insulin (U/ml)xkan şekeri (mmol/l)]/22.5. Formülü kullanılarak HOMA IR hesaplandı.

16 MATERYAL METOD Hastalar RRI ölçümlerine göre 2 gruba ayrıldılar: Grup 1 RRI (<0,70) Grup 2 RRI ( 0,70)

17 İstatiksel Değerlendirme İstatiksel Analiz SPSS 11.0 kullanıldı. Gruplar arası farklılıklar student s t-test ve ki-kare test kullanılarak değerlendirildi. Çoklu değişkenler ANOVA kullanılarak değerlendirildi. Sonuçlar ortalama±sd kullanılarak değerlendirildi. İstatiksel anlamlılık p < 0.05.

18 PARAMETRELER BULGULAR DEĞERLER Erkek:Kadın 34:48 Yaş;yıl 37.5±9.5 VKİ 26.6±3.2 Böbrek hastalığı Kronik Glomerulonefrit Polikistik Böbrek Hastalığı İntersitisyel nefrit Diğer veya etyolojisi bilinmeyen 25(%27) 24(%23) 21(%20) 30(%30)

19 BULGULAR Parametreler Değerler Hemoglobin (g/dl) 13.5±1.7 Lökosit(/µl) 7.2±2.1 Trombosit (/ml) 251.8±74.0 BUN (mg/dl) 23.0±13.6 Kreatinin (mg/dl) 2.8±1.9 Kan şekeri (g/dl) 96±4 Sodyum (mmol/l) 137.2±13.7 Potasyum (mmol/l) 4.0±0.7 Ürik asit(mg/dl) 5.7±1.5 Kalsiyum (mg/dl) 8.8±0.5 Fosfat (mg/dl) 3.7±0.8 Albumin(gr/dl) 4.2±0.4

20 Parametreler BULGULAR Değerler Total kolesterol (mg/dl) 182.7±53.3 LDL kolesterol (mg/dl) 119.7±35.0 HDL kolesterol (mg/dl) 45.3±33.8 Trigliserit (mg/dl) 185.5±13.9 CRP (mg/l) 7.3±6.2 Ferritin(ng/ml) 134.4±111.1 Fetuin A 47.1±20.6 GFR(mL/min/1,73 m²) 44,62±14,38 HOMA-IR 3.0±1.5 RRIort.(ml/dk.) 0.7±0.1

21 RRI; BULGULAR Sistolik kan basıncı (r=0,37,p<0,00) Diastolik kan basıncı(r=0,53, p<0,00) Serum fosfor (r=0.52, p<0.00) CRP (r=0,21, p<0,05) Proteinüri (r=0,216, p<0,02) Fetuin A(r=0.45, p<0.00) Homa-IR (r=0.35, p<0.00) ile pozitif ilişkili Serum albumin (r=-0.44, p<0.00) ile negatif ilişkili bulundu

22 BULGULAR RRI(<0,70 ) RRI( 0,70) P n=23 n=59 Fetuin A(g/L) 43,1±21,1 53,6±20, HOMA indeks 2,2 ±1,0 2,8±1, Sist.KB(mm/Hg) 113,3±8,1 126,6±13, Diast. KB(mm/Hg) 77,6±6,6 86,2±9, Albumin (g/d) 3,9±0,3 3,7±0, CRP (mg/l) 2,1 ±0,7 2,6±1, Proteinuri(mg/d) 282,2±167,7 668,7±364,7 0.01

23 Fetuin A ve Gruplar arası ilişki

24 BULGULAR Lineer regresyon analizine göre, RRI etkileyen faktörler: -Sistolik kan basıncı (β=0.36, p=0.00) -S-C reaktif protein (β=0.21, p=0.02) -S-albumin (β=0.29, p=0.00) -S-fosfor (β=0.21, p=0.00) -Fetuin A (β=0.42, p=0.00)

25 fetuin Fetuin ve RRI ilişkisi 120,00 100,00 80,00 60,00 40,00 20,00 0,00 0,60 0,70 0,80 0,90 RI

26 Transplant sonuçları ve Mortalite ile RRI arasındaki ilişki RRI ile 6 aylık ve 1 yıllık böbrek fonksiyonları arasında istatiksel ilişki bulunamadı 5 yıllık takip sonunda RRI yüksek hastaların graft kaybı daha yüksek bulundu (19% vs 8%, p=0,00) 5 yıllık mortalite ise RRI yüksek hastalarda daha yüksek bulundu (p<0.05, log-rank test)

27 Fetuin A ile ilişkili faktörler Stepwise multiple Regresyon analizine göre: RRI (r²=0.42, p<0.01) CRP(r²=0.52, p=0.04) Proteinüri (r²=0.59, p<0.01) Fetuin A ile istatiksel olarak anlamlı bulundu

28 prtürison Fetuin A Proteinüri ilişkisi 4000, , , ,00 R Sq Linear = 0,188 R Sq Linear = 0,188 0,00 0,00 20,00 40,00 60,00 80,00 100,00 fetuin

29 TARTIŞMA Dopler Ultrasonografi böbrek transplantasyonu sonrası damarsal problemlerin tanısı için kullanılan bir görüntüleme yöntemi Dopler yöntemi ile ölçülen RRI, graft böbreğin renal arter akımı hakkında bilgi verir

30 TARTIŞMA RRI yöntemi ile ölçülen akım niteliği graft sağkalımı ve hasta sağkalımı takibinde kolay ve duyarlılığı yüksek bir takip parametresidir RRI, kalsifikasyon belirteci olan Fetuin A düzeyi ile ilişkili bulunmuştur

31 TARTIŞMA Son dönem böbrek yetmezliğinde düşük Fetuin A vasküler kalsifikasyon ve ateroskleroz ile yakından ilişkili Normal populasyonda ise Fetuin A akut faz reaktanı gibi davranır ve yüksek düzeyleri ateroskleroz ile ilişkili Pertosa G et all. Am J Kidney Dis 2009; 53: Wang M et all. Blood Purif 2009; 28: 15 20

32 TARTIŞMA RRI yüksek ölçülmesi transplantasyonlu hastalarda akut rejeksiyon habercisi olabilir Renal RI ölçümleri renal transplantlı hastalarda graft fonksiyonu değerlendirmede takip parametresi olarak kullanılmalıdır