Havacılıkta İnsan Faktörleri. Uçak Müh.Tevfik Uyar, MBA

Transkript

1 Havacılıkta İnsan Faktörleri Uçak Müh.Tevfik Uyar, MBA

2 Ders Hakkında Dersin Genel Amacı: - İnsanı tanımak - Kusurlarımızın farkına varmak - (Sağlıklı) düşünme yi öğrenmek Dersin Özel Amacı: - İnsan faktörlerini dikkate alan sistemler kurabilmek - Havacılık emniyeti algımızı geliştirmek - İnsan faktörlerinden doğan emniyetsiz durumları bertaraf edebilmek

3 Modüller Dersimiz üç ana modülden oluşmaktadır: Biyolojik Varlık İnsan Fiziksel Faktörler ve Algı Fizyolojik Faktörler Çevresel Faktörler Düşünen ve HissedenVarlık İnsan İrrasyonel İnsan Psikolojik Faktörler Psikososyal Faktörler Havacılıkta İnsan Örgüt Faktörleri Tesis Tasarımı Sistem Tasarımı

4 Modüller Biyolojik Varlık İnsan Fiziksel Faktörler ve Algı Fizyolojik Faktörler Çevresel Faktörler Fiziksel Faktörler: Vücut ölçüleri Cinsiyet ve Yaş Güç Duyu Organları ve Algı Fizyolojik Faktörler Vücut Kimyası Ergonomi Yorgunluk Çevresel Faktörler Sıcaklık Hava Işıklandırma Gürültü

5 Modüller Düşünen ve Hisseden Varlık İnsan İrrasyonel İnsan Psikolojik Faktörler Psikososyal Faktörler İrrasyonel İnsan Eleştirel düşünce Yargı hataları Mantık Hataları Yanılgılar / Safsatalar Psikolojik Faktörler Kişilik / Mizaç Tecrübe Özgüven Duygudurum Tutum Vb. Psikososyal Faktörler Sosyal Etki Kişilerarası Çatışmalar

6 Modüller Havacılıkta İnsan Örgüt Faktörleri Tesis Tasarımı Sistem Tasarımı Örgüt Faktörleri Örgüt Kültürü Örgütsel Güven Örgütsel Sessizlik Örgütsel Adalet Örgütsel Vatandaşlık Tesis Tasarımı Sistem Tasarımı Uygulama ve Örnekler

7 Tartışma Ders Öncesi Okuma: ELEŞTİREL DÜŞÜNCE, BAHADIR ÜRKMEZ

8 BÖLÜM 1 Biyolojik Varlık Olarak İnsan Birinci Bölüm: Fiziksel Faktörler ve Algı

9 İnsan Tarihi Homo Sapiens Sapiens 2.5 milyon yıl önce Homo Habilis 1.3 milyon yıl önce Homo Erectus 200 bin yıl önce Homo Sapiens Önce avcı / toplayıcı toplumlar olarak yaşamışlar, daha sonra tarımı ve hayvancılığı keşfederek uygarlaşmışlardır. İnsan beyninin büyük ölçüde avcı toplayıcı dönemde geliştiği düşünülüyor. 1. Gorilla 2. Australopithecus 3. Homo erectus 4. Neanderthal 5. Steinheim Skull 6. Anatomik modern Homo sapiens

10 İnsan Tarihi Homo Sapiens Sapiens 2.5 milyon yıl önce Homo Habilis 1.3 milyon yıl önce Homo Erectus 200 bin yıl önce Homo Sapiens Önce avcı / toplayıcı toplumlar olarak yaşamışlar, daha sonra tarımı ve hayvancılığı keşfederek uygarlaşmışlardır. İnsan beyninin büyük ölçüde avcı toplayıcı dönemde geliştiği düşünülüyor. 1. Gorilla 2. Australopithecus 3. Homo erectus 4. Neanderthal 5. Steinheim Skull 6. Anatomik modern Homo sapiens

11 İnsan Tarihi Türler Beyin / Vücut Ağırlık Oranı İnsan 1:40 Fare 1:40 Kedi 1:110 Köpek 1:125 Sincap 1:150 Kurbağa 1:172 Aslan 1:550 Fil 1:560 At 1:600 Köpek Balığı 1:2496 Hipopotam 1:2789

12 İnsan Vücudu Sistemler Dolaşım Sistemi Örtü Sistemi İskelet Sistemi Üreme Sistemi Sindirim Sistemi Boşaltım Sistemi İnsan: Solunum Sistemi Salgı Sistemi Lemf Sistemi Kas Sistemi Sinir Sistemi İnsan Vücudunda Hangi Elementler Var? 60 kilogramlık ortalama bir erkekte İçerik Ağırlık Hidrojen 6.0 kg 63% Atomların Oranı Oksijen 38.8 kg 25.5% Karbon 10.9 kg 9.5% - Gelişmiş ülkelerde ortalama m (erkek) ve m (kadın) boyundadır. - Kıtadan kıtaya değişmekle beraber ortalama ağırlığı 57.7 kg (Asya) ila 80.7 kg (Kuzey Amerika) dir. Azot 1.9 kg 1.4% Kalsiyum 1.2 kg 0.2% Fosfor 0.6 kg 0.2% Potasyum 0.2 kg 0.07%

13 İnsan Limitleri Susuzluk 3-5 günde gerçekleşir. Kan koyulaşır Kalbin ritmi bozulur Kanda mineral ve toksin derişimi artar Açlık Depolanmış besine göre su alındıkça aylar sürebilir. Önce karbonhidrat, sonra yağ, sonra protein. Besin eksikliğine bağlı hastalıklar Yorgunluk Direkt ölüm sebebi değildir. Rekor: 11 gün Etik nedenlerle deney yapılamıyor

14 İnsan Limitleri Basınç Kademeli dalış ile deneysel rekor 68 atm. Oksijen miktarı da etkendir. (Bkz: Grafik) Sıcaklık Neme bağlı olarak değişiklik gösterir (Bkz: Grafik)

15

16

17 Haftaya Konu: Fiziksel Faktörler / Duyu Organları ve Algı Okuma Ödevi: Bakarken Görmemek