ÜNİTE:1. Maliyet Muhasebesine Giriş ÜNİTE:2. İlk Madde ve Malzeme Maliyetleri ÜNİTE:3. İşçilik Maliyetleri ÜNİTE:4

Transkript

1

2 ÜNİTE:1 Maliyet Muhasebesine Giriş ÜNİTE:2 İlk Madde ve Malzeme Maliyetleri ÜNİTE:3 İşçilik Maliyetleri ÜNİTE:4 Genel Üretim Maliyetleri ve Maliyet Dağıtımı Birinci Aşaması ÜNİTE:5 Genel Üretim Maliyetleri İkinci ve Üçüncü Dağıtımı ve Faaliyetlere Dayalı Maliyetleme 1 ÜNİTE:6 Sipariş Maliyeti Sistemi ÜNİTE:7 Safha Maliyeti Sistemi ÜNİTE:8 Safha Maliyeti Sistemi: Birden Fazla Safha Olması Durumu ve Üretim Kayıpları-Fireler

3 Dersin Adı : Maliyet Muhasebesi Dersin Kodu : MUH301U Dersin Dönemi :Güz Dersin Kredisi :4 2 Dersin Soru Sayısı : 20 Ara Sınav Sorumlu Üniteler : 1-4 Dönem Sonu Sınavı Sorumlu Üniteleri:

4 ÜNİTE:1 Amacımız imkansızı mümkün. Mümkünü kolay. Kolayı da zarif ve zevkli yapmanın yollarını bulmaktır. Dr.Feldenkrais Maliyet Muhasebesine Giriş ÖRNEK SORU: Aşağıdakilerden hangisi maliyet muhasebesinin amaçlarından biri değildir? A - Üretilen mamul maliyetlerini belirlemek B - Stokların değerini hesaplamak C - Geleceğe yönelik planların yapılmasına yardımcı olmak D - Nakit ödemelerinin düzenli yapılmasını sağlamak E - Maliyetlerin düşürülmesini sağlayacak yöntemleri geliştirmek Doğru Cevap: D Maliyet muhasebesinde kullanılan temel kavramları tanımlamak. Gider; işletmenin faaliyetini ve varlığını sürdürebilmesi ve bir ekonomik yarar sağlaması için belli bir dönemde kullandığı ve tükettiği girdilerin faydası tükenmiş maliyetlerinin, hasılattan düşülen kısmıdır. Gider, belirli bir muhasebe döneminde hasılattan düşülen yararı tükenmiş maliyetlerdir. Giderden söz edebilmek için aşağıdaki koşulların varlığı gerekmektedir: Gerek varlıklardaki azalış veya yükümlülüklerdeki artış gerek yararı tükenen maliyetler, işletmenin faaliyetinin sürdürülmesi ile ilgili olmalıdır. Giderden söz edebilmek için, maliyetlerin yararının belirli bir dönemde tüketilmiş olması gerekir. Harcama; bir mal, fayda ve hizmet sağlanması veya herhangi bir edim karşılığı olmaksızın ortaya çıkan bir yükümlülük nedeniyle yapılan ödeme ve borçlanmalardır. Uluslararası muhasebe standartları ile tam uyumlu olan Türkiye muhasebe standartlarında, gerek tam sette gerekse KOBİ standardında, bilanço yaklaşımdan hareketle ve kapsamı geniş tutularak bütün arızî zarar ve kayıpları da içerecek

5 biçimde, giderler; raporlama döneminde gerçekleşen, öz kaynak yatırımcılarına yapılan dağıtımlarla ilişkili olanlar hariç olmak üzere, işletmeden çıkan varlıklar veya işletmeye ait varlıkların değerlerinde meydana gelen azalışlar ya da borçlarda oluşan artışlar nedeniyle işletme öz kaynaklarının azalmasına neden olan ekonomik değerlerde meydana gelen azalışlar şeklinde tanımlanmıştır. Herhangi bir amaçla işletme tarafından ödenen naktin, transfer edilen varlığın, katlanılan borcun veya sunulan hizmetlerin para cinsinden ölçülmüş tutarlari harcama kavramı ile ifade edilmektedir. Harcamaların gider sayılacağı durumlar aşağıda özetlenmiştir. * Harcamanın işletme faaliyetlerinin devamı için yapılmış olması; * Harcamanın işletmenin özkaynağını azaltmış olması; * Harcamanın işletmenin öz kaynağını korumak için yapılmış olması; Maliyet, bir mamul veya hizmetin edinilmesi için, o dönem içinde yapılan harcamalarla, daha önceki dönemde yapılan harcamalardan o mamul ve hizmetin edinilmesinde katlanılan fedakarlıkların parasal tutarıdır. Maliyetlere ait yararların tükenmesi koşullarını şöyle sıralayabiliriz: * Yararı tükenen maliyet, mamul ve hizmetlerin alıcılara teslim edildiği dönem hasılatıyla doğrudan doğruya ilgili bulunmalıdır. * Yararı tükenen maliyetler finansal raporlama dönemiyle ilgili bulunmalıdır * Bir maliyet harcamasının gider olarak kabul edilebilmesi için, söz konusu maliyetin yararının o dönemde tüketilmiş olması gerekmektedir. * Dönem hasılatının elde edilmesiyle ilgili bulunmasa dahi varlık maliyetlerine ait faydalar, ölçülebilir bir biçimde tükenmiş olmalıdır. Genellikle işletmelerde nakden yapılan ödeme ve borçlanmaları anlatmak için kullanılan harcama kavramı da bir mamul, fayda ve hizmet sağlanması veya herhangi bir edim karşılığı olmaksızın ortaya çıkan bir yükümlülük nedeniyle yapılan ödeme ve borçlanmalar olarak tanımlanabilir. 4 ÖRNEK SORU: Maliyet muhasebesi denildiğinde akla aşağıdakilerden hangisi gelmez? A - Üretim maliyetlerinin ölçülmesi B - Üretim maliyetlerinin kontrolü C - Üretim maliyetlerinin belirlenmesi D - Üretim maliyetlerinin artırılması E - Üretim maliyetlerinin rapora bağlanması Doğru Cevap:D

6 Maliyet muhasebesinin amacını, kapsamını, muhasebe sistemi içindeki yerini finansal muhasebe ile farklılıklarını açıklamak. Maliyet muhasebesi; bir işletmede üretilen mamul ve hizmet birimlerinin elde edilmesi ve bunların alıcılara ulaştırılıp paraya çevrilmesi için, işletmenin yaptığı fedakârlığın parasal ölçüsünü gösteren maliyetlerin, hangi giderlerden oluştuğunu belirleyen, söz konusu giderleri, türleri, fonksiyonları ve gider yerleri bakımından hesap planındaki sınıflandırma doğrultusunda kaydedip izleyen, bu bilgilerin inceleme ve yorumunun yapılmasına olanak verecek raporların hazırlanmasını ve maliyetlerin kontrolünü amaç bilen işlemler bütünüdür. Giderlerin değişik kriterlere göre sınıflandırmasını yapmak. Giderler; çeşitlerine, işletme fonksiyonlarına, mamullere yüklenmesine, faaliyet hacmiyle olan ilişkilerine, kontrol edilebilirlik özelliklerine, fiili olup olmamasına göre değişik açılardan sınıflandırılabilir. Yönetim Kararlarında Kullanılan Diğer Maliyet Kavramları Faaliyet hacminde yapılan bir değişmenin maliyetlerde neden olduğu tüm değişmeye "ek maliyetler" denir. Bir karar işlemi sırasında o karardan etkilenmeyen maliyetlere "Batmış Maliyet" denir. Fırsat maliyeti ise bir seçeneğin seçilmesi nedeniyle, vazgeçilen diğer seçeneklerin kullanılmasından dolayı işletmenin kaybettiği gelirler olarak tanımlanır. Varlık, geçmişte meydana gelen olaylar sonucunda ortaya çıkan ve hlihazırda işletmenin kontrolünde olup gelecekte işletmeye ekonomik fayda sağlaması beklenen değerlerdir. Hasılat, ortakların sermayeye katkıları dışında, özkaynakta artışla sonuçlanan ve işletmenin dönem içindeki olağan faaliyetlerinden elde edilen brüt ekonomik fayda tutarıdır. 5 Çeşitlerine göre sınıflandırılması; ilk madde ve malzeme giderleri, işçi ücret ve giderleri, memur ücret ve giderleri, dışarıdan sağlanan fayda ve hizmetler, çeşitli giderler, vergi-resim ve harçlar, amortismanlar ve tükenme paylan, finansman giderleri şeklindedir. İşletme fonksiyonlarına göre; tedarik (satın alma), üretim, araştırma-geliştirme, pazarlama- satış-dağıtım, genel yönetim ve finansman şeklinde sınıflandırılır. Mamullere yüklenmesine göre direkt ve endirekt olarak bölümlenir. Faaliyet hacmiyle ilişkileri açısından maliyetler temel olarak; sabit giderler, değişken giderler ve yarı sabit-yarı değişken gider olmak üzere üç grupta toplanır. Kontrol edilebilirlik özelliklerine göre giderler; kontrol edilebilen giderler ve kontrol edilemeyen giderler olarak ikiye ayrılır. Yöneticilerin çeşitli seçenekler arasında karar vermelerine ışık tutacak maliyet kavramlarını da; ek maliyet, batmış maliyet ve fırsat maliyeti şeklinde sıralamamız mümkündür. İşletmede uygulanan maliyet sistemlerine göre, fiili giderler veya önceden saptanmış (standart ya da tahmini) giderler olarak bölümlenebilir