T.C. ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ. Muhammed Furkan KAHRAMAN, İSG Uzmanı

Transkript

1 T.C. ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Muhammed Furkan KAHRAMAN, İSG Uzmanı Kasım, 2016

2 EMNİYET KEMERİ SUSTURUCU

3 Maslow`un İhtiyaçlar Hiyerarşisi Kendini Gerçekleşt. Saygınlık Sevgi/Aidiyet Güvenlik Fizyolojik İhtiyaçlar

4 İş Kazaları Piramidi 1 Ölümcül Kaza 30 İş Günü Kayıplı Yaralanmalar 300 Kayıtlı Kaza Ramak Kala Kazalar Güvensiz (Riskli) Davranışlar

5 Neden İş Sağlığı ve Güvenliği? Dünya Her gün; 1 milyon iş kazası olmakta, çalışan işle ilgili hastalıklar,1.096 çalışan iş kazası nedeniyle ölmektedir. Türkiye Her gün; 662 kişi iş kazası geçirmekte, 4 kişi iş kazası nedeniyle hayatını kaybetmektedir. Bu kayıpların maddi değeri ülkelerin GSYİH nın % 3-5 i arasında değişmektedir.

6 GÖRÜNÜR MALİYETLER: Katma değer kaybı Sigortacılık ödemeleri Tedavi hizmetleri vb. Maliyetler TOPLAM MALİYET: TL GÖRÜNMEYEN MALİYETLER: İşi bırakma, doktor, araç getirilmesi ve/veya kazalının taşınması, kaza mahallinin tekrar çalışır konuma getirilmesi vb. nedenlerle oluşan maliyetler * Görünür Maliyetler ile Görünmeyen Maliyetlerin eşit olduğu varsayılmıştır.

7 89/391 EEC Sayılı AB Direktifi Gerekçeler 155 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği ve Çalışma Ortamına İlişkin ILO Sözleşmesi 161 Sayılı İş Sağlığı Hizmetlerine İlişkin ILO Sözleşmesi Avrupa Sosyal Şartı 61. Hükümet Programı 9. Kalkınma Planı 2012 Yılı Programı

8 20/6/2012 TARİHLİ 6331 SAYILI 6331 sayılı İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU

9 İSG Kanunu Amaç İşyerlerinde; İş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması Mevcut sağlık ve güvenlik şartlarının iyileştirilmesi

10 Tüm çalışanlar kapsamda İSG profesyoneli görevlendirme Risk değerlendirmesi yapma Çalışanlara İSG eğitimi verme Çalışanlara sağlık gözetimi uygulama Acil durumlara hazırlık İSG Kurulu ve Çalışan temsilcisi Acil hallerde çalışmaktan kaçınma hakkı Önleyici Yaklaşım

11 Tehlike Sınıfları

12 İş Sağlığı ve Güvenliğine ilişkin İşyeri Tehlike Sınıfları Tebliği Artık ağır ve tehlikeli iş kavramı yoktur. SGK Sicil Numarası: Tehlike Sınıfı Tehlike sınıfı İşyerinde yapılan asıl iş dikkate alınır (İşyerinin kuruluş amacına bakılır. Birden fazla asıl iş varsa tehlike sınıfı yüksek olan esas alınır.).

13

14 İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmeti

15 İş Sağlığı ve Güvenliği Profesyonelleri İş güvenliği uzmanı İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik İşyeri hekimi Diğer sağlık personeli İşyeri Hekimi ve Diğer Sağlık Personelinin Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik

16

17 Özel Sektörlerde Yürürlük Tarihi (İş Güvenliği Uzmanı & İşyeri Hekimi) 50 ve daha fazla çalışanı olanlar `den az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeliler `den az çalışanı olan az tehlikeliler

18 Kamu Kurumlarında Yürürlük Tarihi (İş Güvenliği Uzmanı & İşyeri Hekimi) 4857 sayılı Kanunun mülga 81. maddesi kapsamında 50 den fazla çalışanı olanlar 1/1/2013 Diğer kamu kurum ve kuruluşları 1/7/2017

19 Risk Değerlendirmesi Tehlikeleri belirle Riskleri analiz et Tehlikeyi ortadan kaldır Tehlikeyi kontrol altına al Kontrol & İzleme Amirlerin denetimi, teftişler Talimat & Eğitim İş talimatı, bütün çalışanların eğitimi

20 İşveren veya işveren vekili İşyerindeki İş Güvenliği Uzmanı ile İşyeri Hekimi Çalışan temsilcileri Destek elemanları Risk Değerlendirmesi Ekibi Bütün birimleri temsil edecek şekilde belirlenen, çalışmalar, tehlikeler ve riskler konusunda bilgi sahibi çalışanlar Ekibe destek olmak üzere dışarıdan danışmanlık alabilir. 20

21 Risk Değerlendirmesinin Dokümantasyonu Risk değerlendirmesi dokümanı imzalanıp, işyerinde elektronik ya da yazılı ortamda saklanır, bir yere gönderilmez. o İşyeri bilgileri o Ekibe ilişkin bilgiler o Gerçekleştirildiği tarih ve geçerlilik tarihi o Birim adı o Kullanılan yöntem o Tehlike kaynakları, tehlikeler, riskler ve analiz sonuçları o Kontrol tedbirleri, uygulama tarihi ve yenilenen risk seviyesi Normal şartlarda; o Çok tehlikeli işyerlerinde 2 yılda bir yenilenir. o Tehlikeli işyerlerinde o Az tehlikeli işyerlerinde 4 yılda bir yenilenir. 6 yılda bir yenilenir.

22 Risk Değerlendirmesinde Özel Durumlar Birkaç işyeri aynı yerde ise işverenler koordinasyon sağlar. İş merkezi, iş hanı vb. yerlerde Yönetim koordinasyon sağlar. Asıl işveren-alt işveren ilişkisi varsa her alt işveren kendisi yapar, asıl işveren koordinasyon sağlar ve kendi yaptığıyla birleştirir. Büyük kaza önleme politika belgesi ve güvenlik raporundaki risk değerlendirmeleri geçerlidir.

23 Tehlike: İşyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek, çalışanı veya işyerini etkileyebilecek zarar veya hasar verme potansiyelini ifade eder. Risk: Tehlikeden kaynaklanacak kayıp, yaralanma ya da başka zararlı sonuç meydana gelme ihtimalini ifade eder.

24

25 1. Bütün farklı işlerle ilgili tehlikeler İmalatta; üretim, montaj, taşıma, depolama ve nakliye, bina, tesis ve makina bakım ve onarımları, geçici işler (kurulum, yenileştirme vd.) Şantiyelerde; kurulum, lojistik, kazı işleri, iskele, beton işi, mekanik işler (gaz, su), elektrik işleri, bina içi işler, altyapı işleri, bahçe işleri, şantiye sökümü, ofis işleri 2. Bütün farklı tehlike ve maruziyet türleri Kaza tehlikeleri Gürültü, titreşim, sıcaklık, radyasyon gibi fiziksel tehlikeler Kimyasalların yol açtığı havayı kirleten maddeler, cilt maruziyeti gibi tehlikeler Yük kaldırma, tekrarlayan hareketler gibi nedenlerden kas iskelet sistemine binen baskılar Taciz, kabadayılık gibi psiko-sosyal stres kaynakları

26 KİŞİSEL NEDENLER (İNSAN) (TEHLİKELİ HAREKET) FİZİKSEL NEDENLER (TEHLİKELİ DURUM) İş Motivasyonu Eksikliği İş Yetersizliği Makine ve Tesisat Ortam ve Çevre Temel Motivasyon Eksikliği (Çalışma İsteği vb.) Fizyolojik Yetenekler (Bünye, güç, kuvvet vb.) Yönetim Direkt Motivasyon Eksikliği (Memnuniyet vb.) Zihinsel Yetenekler (Zeka yeteneği, bilgi, nitelik vb.) ÇALIŞMA DURUMU Çalışma Süresi, istirahat HİZMET DURUMU Uygunluk, tecrübe, yetenek

27

28 TEHLİKE KAYNAĞI TEHLİKE RİSK SONUÇ TEDBİR Yüksekte çalışma Güvenlik halatının olmaması, Emniyet kemerleri olmadan çalışma Denge Kaybı ya da Kayma sonucu düşme Ölüm ya da Ağır yaralanma (Sürekli iş göremezlik) Güvenlik halatı, paraşütçü tipi emniyet kemeri

29 Çalışma Ortamındaki Fiziksel Tehlikeler Gürültü Soğuk ve Sıcak Nesneler Aydınlatma FİZİKSEL TEHLİKELER Işıma Sıcaklık (Termal Konfor) Titreşim

30 TEHLİKE RİSK ETKİ OLASILIK RİSKİN DERECESİ= OLASILIK*ŞİDDET ŞİDDET

31

32 KALİTATİF YÖNTEMLER (MANTIKSAL) KANTİTATİF YÖNTEMLER (MATEMATİKSEL) Başlangıç Tehlike Analizi (Preliminary Hazard Analysis / PHA) IEC İş Güvenlik Analizi (Job Safety Analysis / JSA) IEC/ISO Olursa Ne Olur (What If?) Öncül Risk Analizi Kontrol Listeleri (Preliminary Risk Analysis-Using Checklists/PRA) Risk Değerlendirme Karar Matrisleri (Risk Assessment Decision Matrix) L Tipi Matris Çok Değişkenli X Tipi Matris Diyagramı Tehlike ve İşlerlik Çalışmaları (Hazard and Operability Studies / HAZOP) IEC 61508, IEC Hata Ağacı Analizi (Fault Tree Analysis / FTA) IEC 61025, IEC Olası Hata Türleri ve Etki Analizi (Failure Mode and Effects Analysis / FMEA) IEC 60812, IEC 812 Güvenlik Denetimi (Safety Audit) Olay Ağacı Analizi (Event Tree Analysis / ETA) IEC Neden Sonuç Analizi (Cause-Consequence Analysis) IEC 61882

33 Riskin ortadan kaldırılması o (zararlı kimyasalın kullanılmaması) Yerine koyma o (daha az riskli bir makine seçimi) Yeniden tasarım o (sürecin ya da makinenin değişikliği) Yönetimsel önlemler o (vardiya/iş değişimi) Kişisel koruma o (KKD kullanımı)

34 Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi (Eski Rize Üniversitesi) 2010 Prof. Dr. Nazmi Turan OKUMUŞOĞLU

35 %20 17 kat risk

36