Eylül. Temmuz ayında. Reel Kesim Güven Endeksi 101,7 Oldu. Tüketici Güven Endeksi %0,3 Geriledi KASIM AYLIK EKONOMİ VE DIŞ TİCARET BÜLTENİ

Transkript

1 KASIM ayında,5 seviyesinde kaydedilen gerileyen Reel Kesim Güven Endeksi (RKGE), Ekim de, düzeyine geriledi. Bu dönemde RKGE alt endekslerinde, toplam sipariş miktarı dışındaki tüm kalemlerde olumsuz gelişimler görüldü. Ekim döneminde mevsimlikten arındırılmış endekste de,, puanlık bir düşüş kaydedildi. Öte yandan ayında, seviyesinde gerçekleşen Tüketici Güven Endeksi (TGE), Ekim de %, oranında düşüşle oldu. TGE nin Ekim performansında hanenin maddi durum beklentisi ve tasarruf etme ihtimali olumlu etki yaparken, genel ekonomik durum ve işsiz sayısı beklentilerindeki gelişimler ise endeksi olumsuz etkiledi. Reel Kesim Güven Endeksi, Oldu 9 5 GÜVEN ENDEKSLERİ,,, Kaynak: TCMB & TÜİK RKGE 99, TGE 5,5, 5 Tüketici Güven Endeksi %, Geriledi SANAYİ SEKTÖRÜ ayında,9 olan Sanayi Üretim Endeksi (SÜE) ta,9 düzeyine yükseldi. Takvimsellikten arındırılmış endeks ise bu dönemde 5, seviyesiyle yıllık %, artış kaydetti. ayında SÜE kapsamında, sermaye malı dışındaki tüm mal gruplarında aşağı yönlü gelişimler görüldü. Öte yandan İmalat Sanayi Kapasite Kullanım Oranı (KKO), 5 yılın zirvesini gören ayındaki %, seviyesinden Ekim ayında %, e geriledi. Bir önceki yılın aynı dönemine göre,9 puan artış kaydeden oranın yıllık gelişimine yukarı yönlü destek veren gruplar ise, dayanıklı tüketim, yatırım ve ara malları oldu. Mevsimsellikten arındırılmış KKO ise, Ekim ayında, puan düşerek %5 oranında kaydedildi Kapasite Kullanım Oranı (%) Kapasite Kullanım Oranı (%) Sanayi Üretim Endeksi ta Yükseldi,9,,, Kapasite Kullanım Oranı %, Oldu Kaynak: TCMB Kasım

2 döneminde %, olan işsizlik oranı, da %, ye yükseldi. Oran bir önceki yılın aynı dönemine göre,9 puan artış sergilerken, erkeklerde %9,, kadınlarda % oldu. Mevsimsellikten arındırılmış işsizlik oranı ise,, puan artışla %, ye yükseldi. Öte yandan veriler, döneminde istihdam oranının önceki yılın aynı dönemine göre, puan düşerek % olduğunu, işgücüne katılım oranının ise, puan artışla %5, olarak kaydedildiğini gösterdi. İşgücüne katılım oranı erkeklerde %, olurken, kadınlarda % düzeyinde gerçekleşti. döneminde ayrıca genç işsizlik oranı %9, e yükselirken, tarım dışı işsizlik oranı % oldu. İşsizlik Oranı %, Oldu 9 İŞGÜCÜ PİYASALARI,,, 9, 9, 9, 9,,,,5,5 Ekim Kasım, Aralık,,9, 9, 9, 5 İşsizlik Oranı (%) Mevsimsellikten Arındırılmış İşsizlik Oranı (%) Genç İşsizlik Oranı %9, e Yükseldi,, PARA POLİTİKASI ve ENFLASYON Politikası Kurulu (PPK), Ekim tarihli toplantısında Para faiz oranlarını sabit tutma kararı aldı. Toplantı sonrası yapılan açıklamada, talepteki yavaşlamanın çekirdek enflasyondaki kademeli düşüşü desteklediği ancak döviz kuru ve diğer maliyet unsurlarındaki gelişmelerin enflasyon görünümündeki iyileşmeyi sınırlamakta olduğu ve para politikasındaki temkinli duruşun korunmasını gerektirdiği belirtildi. Bu değerlendirmeler çerçevesinde faiz oranlarının sabit tutulmasına karar veren Kurul, para politikasında sadeleşme sürecindeki bir sonraki adımın yönü ve zamanlamasının verilere göre şekilleneceğini ifade etti. Bu doğrultuda PPK, önümüzdeki dönemde para politikası kararlarının enflasyon görünümüne TÜFE Değişim Oranı (%, Yıllık) bağlı olacağını yinelerken, enflasyon beklentileri, fiyatlama davranışları ve enflasyonu etkileyen diğer unsurlardaki gelişmelerin dikkate alınarak para politikasındaki temkinli duruşun sürdürüleceğini bildirdi. Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) ise, Ekim ayında bir önceki aya göre %,, 5 in aynı dönemine göre %, arttı. ayında %, seviyesine gerilemiş olan yıllık tüketici enflasyonu böylece, Ekim de de hafif bir düşüş kaydetmiş oldu. Bu dönemde yıllık enflasyona en yüksek katkıyı yapan gruplar, sırasıyla gıda ve alkolsüz içecekler ile ulaştırma olurken, bunları alkollü içecekler ve tütün izledi. Ekim verileri ayrıca, çekirdek enflasyondaki yavaşlamanın sürdüğünü teyit etti. TÜFE Değişim Oranı (%, Yıllık), 9,5,,9,,55,,9,9,,,,95,5,,,5,5,,5,, TCMB Ekim Ayını Pas Geçti Yıllık Enflasyon %, Oldu Kasım

3 TİM verilerine göre, Ekim ayında ihracat bir önceki yılın aynı ayına göre %, 9, Otomotiv, Hazırgiyim Kaynak: TİM İhracat Verileri,5 Kimyevi Maddeler,, Elektrik Elektronik İHRACATTAKİ GELİŞMELER Sektörler Bazında İhracat (milyar $, İlk 5 Sektör) Sektörler Bazında İhracat (milyar $, İlk 5 Sektör) Çelik,5 Tekstil 5,,9, Hububat, Bakliyat Demir Makine oranında düşerek, milyar dolar oldu. Bu dönemde en çok ihracat yapan sektör, milyar dolarla otomotiv olurken, bunu sırasıyla, ve, milyar dolarla, hazır giyim ve konfeksiyon ile kimyevi maddeler,,,9,,, Mobilya, Orman Ürünleri 5 -Ekim -Ekim Madencilik İklimlendirme Çimento, Cam Mücevher Halı takip etti. Ekim ayında otomotiv ihracatı %, oranında yıllık artış, hazır giyim ve kimyevi maddeler sektörleri ise sırasıyla %9,9 ve %5 oranlarında düşüş gerçekleştirdi. Ekim ihracat sıralamasında. olan elektronik grubunda da, %,5 lik bir yıllık daralma kaydedildi. Bu dönemde sektörler genelinde, zeytin ve zeytinyağı %, artış ile yine dikkat çekerken, en keskin düşüş ise, ihracatı %5, oranında gerileyen süs bitkilerinde görüldü. Bu doğrultuda, Ekim ayında yıllık ihracat gelişim hızına en olumlu katkıyı otomotiv sanayi yaparken, en olumsuz etki ise elektronik sektöründen geldi. Ekim ihracatında, işgünü sayısından kaynaklı takvimsel etkilerin de olumsuzluğu görüldü. İhracat %, Düşüş Kaydetti Otomotiv İhracatı %, Arttı Elektronik Grubu İhracatın Gelişimini Olumsuz Etkiledi ÜLKELER VE İLLER BAZINDA İHRACAT TİM verilerine göre, Ekim ayında en çok ihracat yapılan ilk 5 ülke, Almanya, İngiltere, Irak, İtalya ve ABD oldu. Bu dönemde Almanya ya yapılan ihracat bir önceki yılın aynı ayına göre %, gerilerken, İngiltere ve Irak pazarlarında da sırasıyla %5, ve %, oranlarında düşüş kaydedildi. Öte yandan ABD ye yapılan ihracat Ekim döneminde %, oranında bir artışla dikkat çekti. İtalya pazarında aynı dönemde %, lık bir büyüme kaydedilirken, Avrupa da Fransa, İspanya ve Hollanda gibi pazarlarda düşüşler olduğu gözlendi. Ekim ayında ilk arasına giren Bulgaristan pazarı ise, %, oranında gerçekleşen ihracat artışıyla göze çarptı. Ekim ayında en çok ihracat yapan iller arasında, lider İstanbul u, Bursa ve Kocaeli izledi. İstanbul ve Bursa bu dönemde sırasıyla 5 ve, milyar dolarlık ihracat gerçekleştirirken, Kocaeli nin ihracatı,9 milyar dolar oldu. Sıralamada.lüğü, milyar dolarla İzmir, 5.liği ise,5 milyar dolarla Gaziantep aldı. Irak ve İngiltere İhracatı Olumsuz Etkiledi.5. Ülkeler Bazında İhracat (milyon $, İlk ) Ülkeler Bazında İhracat (milyon $, İlk ) ABD ye İhracat Çift Haneli Arttı 5 Almanya İngiltere Kaynak: TİM İhracat Verileri Irak İtalya ABD Fransa 5 Ekim Ekim İspanya İran Hollanda Bulgaristan Bulgaristan İlk a Girdi Kasım

4 verilerine göre, TÜİK ayında ihracat önceki yılın aynı dönemine göre %5, azalarak,9 milyar dolar oldu. Bu dönemde en yüksek değerde ihracat gerçekleştiren fasıl, %, yıllık büyüme gerçekleştiren motorlu kara taşıtları olurken, onu, değişim kaydetmeyen makineler izledi. ayında. ve. sırada ise, sırasıyla %, ve %, düşüş kaydeden örme giyim ve elektronik ihracatı yer aldı. Bu dönemde toplam ihracat gelişimine en olumlu katkı motorlu taşıtlardan, en olumsuz etki ise kıymetli metaller ve taşlar faslından geldi. İthalat ise ayında yıllık bazda %, oranında bir düşüş sergileyerek 5, milyar dolar düzeyinde kaydedildi. Bu dönemde en yüksek değerde ithalat yapan fasıllar, sırasıyla makineler, mineral yakıtlar yağlar ve elektrik elektronik oldu. İthalat, mineral yakıtlar ve yağlarda %, daralırken, makine ve elektrik elektronikte ise sırasıyla %, ve %, artış kaydetti. ayında ithalat gelişim hızına en güçlü olumsuz katkı yine mineral yakıtlar ve yağlar faslından gelirken, makine ve elektrik elektronik sektörleri ise önde gelen pozitif roller oynadı. Bu veriler doğrultusunda, dış ticaret açığı ayında yıllık %, oranında bir artışla, milyar dolar oldu. - döneminde ise açık %, gerileyerek milyar dolar olarak kaydedildi. Yılın ilk 9 ayında ihracatın ithalatı karşılama oranı da, önceki yıla göre, puan yükselerek %, seviyesinde gerçekleşti. DIŞ TİCARET DENGESİ ,, İhracat (Milyar $) 5 Dış Ticaret (Milyar $),, Ekim Kasım Aralık 5 9, Altın İhracatını Olumsuz Etkiledi Mineral Yakıtlar İthalatın Hızını Aşağı Çekti İthalat İhracat Dış Ticaret Açığı ÖDEMELER DENGESİ ayında, milyar dolar olan cari işlemler açığı, döneminde, milyar dolar seviyesinde kaydedildi. Bu dönemde -,,,,9,,, cari işlemler hesabı, mal ve birincil gelirler dengelerindeki sırasıyla,5 ve,9 milyar dolarlık açıklarla aşağı yönlü hareket ederken, hizmetler dengesindeki, milyar dolarlık Cari İşlemler Açığı (milyar $) -, -,, Ekim, Kasım 5, Aralık,,, 5 5,, fazladan olumlu etkilendi. Yılın ilk aylık döneminde ise, cari açık önceki yılın aynı dönemine göre %,9 geriledi. Bu veriler doğrultusunda yıllıklandırılmış açık, ayında milyar dolar düzeyine yükseldi. Öte yandan bu dönemde finans hesapları,5 milyar dolar net giriş kaydederken, resmi rezervlerde, milyar dolar artış görüldü. Cari Açık ta, Milyar Dolar Oldu Resmi Rezervler Artış Kaydetti Kaynak: TCMB Kasım

5 AVRUPA EKONOMİSİ Euro Bölgesi nde ayında %-,5 olan sanayi üretimi yıllık değişim hızı, ayında %, oldu. Bu bağlamda, bölge ekonomisinin. çeyrek yıllık büyüme hızı ise %, olarak açıklandı. Yılın son çeyreğine girildiğinde, bir önceki ay, seviyesinde olan reel kesim güven endeksinin Ekim ayında,55 e yükseldiği dikkat çekti. Bölgede bu dönemde tüketici güveninin ise zayıflığını sürdürdüğü ve - seviyesinde kaydedildiği gözlendi. Öte yandan ayında %, olarak kaydedilen yıllık tüketici enflasyonu Ekim de %,5 e yükselirken, bu dönemde çekirdek enflasyon %, seviyesini tekrarladı. işgücü istatistikleri ise, bölgede işsizlik oranının % a gerilediğini gösterdi. Euro Bölgesi GSYH Büyüme Hızı (%, yıllık) Euro Bölgesi nde GSYH Büyüme Hızı (%, Yıllık),,9,,,,, - - Ç Ç Ç Ç Ç Ç Ç Ç Ç Ç Ç 5 Euro Euro Bölgesi Bölgesi Güven Güven Endeksleri (puan) (Puan) 5 - -,, ,,,55,5 -,, Tüketici Güven Endeksi (sol eksen) Kaynak: TradingEconomics Reel Kesim Güven Endeksi (sağ eksen) Avrupa da Sanayi Artış Kaydetti Euro Bölgesi %, Büyüdü Enflasyon %,5 e Yükseldi 5 Kasım

6 sanayi üretimi yıllık bazda düşüş eğilimini ABD ayında da sürdürerek %, oranında gerileme kaydetti ve böylelikle ay üst üste daralma kaydetmiş oldu. Ekonominin. çeyrek GSYH gelişimi ise, yıllık bazda %,5 olarak kaydedildi. ABD de son çeyreğin ilk göstergelerinden Ekim PMI verisi,, puanlık bir artışla 5,9 düzeyine ulaşırken, aynı dönemde tüketici güven endeksinin ise puan bir düşüşle, seviyesine gerilemesi dikkat çekti. ABD de işsizlik oranı ise, Ekim ayında %,9 oldu. Öte yandan yıllık tüketici enflasyonu ayında %,5 e yükselirken, FED Kasım başındaki FOMC toplantısında faizde bir değişikliğe gitmedi. 5,, ABD EKONOMİSİ,9,5, Ç Ç Ç Ç Ç Ç Ç Ç Ç Ç Ç Kaynak: TradingEconomics ABD ABD GSYH GSYH Büyüme Büyüme Hızı Hızı (%, yıllık) (%, yıllık) 5,,9,,,5 Ekonomi. Çeyrekte %,5 Büyüdü ABD de Enflasyon %,5 e Yükseldi FED Beklemeyi Tercih Etti YÜKSELEN EKONOMİLER Yükselen ekon o - milere dair. çeyrek büyüme verileri açıklanmaya başladı. Buna göre Çin ekonomisi, yılın ilk iki çeyreğinde kaydettiği yıllık bazda %, oranındaki hızı,. çeyrekte de yineleyerek beklentilere uygun istikrarlı bir görünüm çizdi. Çin ekonomisinin bu dönemdeki gelişimine, devlet harcamaları ve yatırımların destek verdiği gözlendi. Amerika nın yükselen ekonomilerinden Meksika ise,. çeyrekte kaydettiği %,5 oranındaki yıllık hızın ardından temposunu düşürerek. çeyrekte % GSYH artışı kaydetti. Böylelikle yılının. çeyreğinden sonraki en düşük büyüme hızını kaydeden Meksika ekonomisi, bu dönemde sanayi üretimindeki zayıflamadan olumsuz etkilendi. GSYH Büyüme Hızı (%, Yıllık) 9,,,,,9,,,, Çin İstikrarlı Gidiyor,,,,,,,,,,5 Çin Meksika Kaynak: TradingEconomics Meksika Ekonomisi Yavaşladı Kasım