Grafik-1: Avrupa Birliğinde Haftalık Dana Karkas Ortalama Fiyatları / 100 KG

Transkript

1 1. KIRMIZI ET SEKTÖRÜNDEKĠ GELĠġMELER a. Kırmızı Et Sektörü Pazar Analizi AVRUPA BĠRLĠĞĠ: Grafik-1: Avrupa Birliğinde Haftalık Dana Karkas Ortalama Fiyatları / 100 KG Kaynak: Avrupa Birliği Komisyonu, 9 Aylık Dönem Ocak Eylül 2015) (AB-28) Grafik-2: Avrupa Birliğinde Haftalık Ortalama Canlı Dana Fiyatları / KG Kaynak: Avrupa Birliği Komisyonu, (9 Aylık Dönem Ocak Eylül 2015) (AB-28) 1

2 Grafik-3: Avrupa Birliğinde Haftalık Koyun Karkas Ortalama Fiyatları / 100 KG Kaynak: Avrupa Birliği Komisyonu, (9 Aylık Dönem Ocak Eylül 2015) (AB-28) Grafik-: 4 Avrupa Birliğinde Kuzu Karkas Aylık Ortalama Fiyatları / 100 KG Kaynak: Avrupa Birliği Komisyonu Tablo-1: Dünya Yıllık Ortalama Toptan Et Fiyatları - $/TON ABD SIĞIR ETĠ ĠHRAÇ AVUSTRALYA Ġnek Eti Kemiksiz ABD'ye ihraç CIF YENĠ ZELANDA KOYUN ETĠ (dondurulmuģ karkas toptan satıģı Londra'ya) ABD KANATLI ETĠ Ġhraç Broiler BREZĠLYA Piliç Eti Ġhraç

3 Tablo-2: 2015 Yılı Dünya Toptan Et Fiyatları - Aylık Ortalama $/TON OCAK ġubat MART NĠSAN MAYIS HAZĠRAN TEMMUZ AĞUSTOS EYLÜL ABD SIĞIR ETĠ ĠHRAÇ AVUSTRALYA Ġnek Eti Kemiksiz ABD'ye ihraç CIF YENĠ ZELANDA KOYUN ETĠ (dondurulmuģ karkas toptan satıģı Londra'ya) ABD KANATLI ETĠ Ġhraç Broiler BREZĠLYA Piliç Eti Ġhraç Kaynak: FAO, Aylık veriler FAO Gıda Fiyat Endeksi (FFPI) 1996 yılında küresel tarım ürünleri piyasalarında yaşanan gelişmeleri izlemeye yardımcı olacak bir araç olarak kullanılmaya başlanmıştır. FAO Et Fiyatları Endeksi; 4 çeşit et türünün dünya ortalama ihracat paylarına göre ağırlıklandırılmasıyla elde edilmektedir. Son iki ayın fiyatları tahmini olup revize edilebilir niteliktedir. (Tablo: ) Tablo- 3: FAO Uluslararası Et Fiyat Endeksi ( =100) Et Kanatlı Domuz BüyükbaĢ KüçükbaĢ Tablo- 4: FAO Uluslararası Et Fiyat Endeksi Aylara Göre ( =100) 2015 Et Kanatlı Domuz Büyükbaş Küçükbaş Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül

4 Tablo- 5: Yıllık Sığır Eti Fiyatları ($/TON) ABD BREZİLYA AVUSTRALYA Tablo- 6: Aylık Sığır Eti Fiyatları 2015($/TON) 2015 ABD BREZİLYA AVUSTRALYA Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül * ABD : DondurulmuĢ Sığır Eti, ihracat birim değeri, ** Brezilya : SoğutulmuĢ ve dondurulmuģ halde parçalanmıģ sığır eti *** Avustralya : 90CL inek eti ABD'ye ihracat fiyatları (FAS) Tablo- 7: İngiltere Haftalık Perakende Et Fiyatları 26 Eylül 2015 ORTALAMA EN DÜġÜK EN YÜKSEK Dana Kıyma-özel 35,23 TL 24,82 TL 50,11 TL Dana Kıyma-standart 28,91 TL 15,34 TL 44,99 TL Dana KuĢbaĢı 41,13 TL 20,45 TL 52,89 TL Dana Bonfile 95,01 TL 69,72 TL 133,86 TL Kuzu Kıyma 40,21 TL 25,56 TL 54,85 TL Kuzu KuĢbaĢı 54,10 TL 25,56 TL 62,28 TL Kaynak: Meat Trades Journal/ meatprices.co.uk / TCMB Döviz Kuru 1 Sterlin= TL. ( ) 4

5 TÜRKĠYE: Hayvan Varlığı: TÜİK verilerine göre 2014 yılında toplam hayvan sayısı %5,0 kesilen hayvan sayısı ise %7,7 artış göstermiştir. (Tablo-8) Tablo-8: Ülkemizde Yılları Arasında Hayvan Varlığı ve Hayvan Sayısı Hayvan Türleri Sayı (BaĢ) Sayı (BaĢ) Sayı (BaĢ) Sayı (BaĢ) Sayı (BaĢ) Hayvan Sayısı Hayvan Sayısı Hayvan Sayısı Hayvan Sayısı Hayvan Sayısı % Değişim Hayvan Sayıları TOPLAM ,0 7,7 BüyükbaĢ ,0 8,2 Sığır ,0 8,2 Kültür ,1 Kültür melezi Yerli ,8 Manda ,6-9,4 KüçükbaĢ ,7 7,4 Koyun ,3 4,8 Merinos ,9 Yerli ,6 Keçi ,2 17,1 Kıl keçisi ,3 Tiftik keçisi 6,9 Diğer ,5-1,8 % Değişim Hayvan hayvan sayısı Tablo-9: Ülkemizde Yılları Arasında Hayvan ve Et Üretim Miktarı Sığır Koyun Keçi Manda Et üretim miktarı hayvan sayısı Et üretim miktarı hayvan sayısı Et üretim miktarı hayvan sayısı Et üretim miktarı TOPLAM hayvan sayısı Et üretim miktarı (baģ) (ton) (baģ) (ton) (baģ) (ton) (baģ) (ton) (baģ) (ton)

6 Hayvansal Üretim Ġstatistikleri, Haziran 2015 TÜİK verilerine göre Büyükbaş hayvan sayısı 2015 in Haziran ayında 14,7 milyon baş olmuştur. Büyükbaş hayvan sayısı Haziran ayı sonu itibariyle 14 milyon 731 bin baş, toplam küçükbaş hayvan sayısı ise 44 milyon 673 bin başa ulaşmıştır. Koyun sayısı ise 33 milyon 837 bin baş, keçi sayısı da 10 milyon 836 bin baş olarak gerçekleşmiştir (Tablo: 10) Tablo-10: Hayvansal Üretim İstatistikleri Karşılaştırması 2014 Yıl Sonu Haziran Haziran 2015 Hayvan türleri Sayı (BaĢ) Sayı (BaĢ) DeğiĢim % Toplam ,6 a) BüyükbaĢ ,4 Sığır ,3 Kültür ,5 Kültür melezi ,4 Yerli ,4 Manda ,6 b) KüçükbaĢ ,7 Koyun ,7 Merinos ,2 Yerli ,9 Keçi ,7 Kıl keçisi ,7 Tiftik keçisi ,5 c) Diğer ,7 Kırmızı Et Üretimi: 2015 yılı birinci çeyreğinde 210 bin 475 ton olan kırmızı et üretimi, ikinci çeyrekte 261 bin 871 ton olarak gerçekleşmiştir. Üretim, bir önceki döneme göre %24,4, bir önceki yılın aynı dönemine göre %19,9 oranında artmıştır. Aynı dönemde sığır eti üretimi 229 bin 549 ton, koyun eti üretimi 24 bin 653 ton, keçi eti üretimi bin ton olarak tahmin edilmiştir. Koyun eti bir önceki yılın aynı dönemine göre %5,1 oranında artmış, keçi etinde ise bu artış % 53,69 oranında olmuştur (Tablo-11). 6

7 Tablo-11 Kırmızı Et Üretim Miktarı Ġstatistikleri Miktar ( Ton ) I.Dönem II.Dönem III.Dönem IV.Dönem Toplam TOPLAM Sığır Manda Koyun Keçi Kaynak: TUİK, Kırmızı Et Üretim İstatistikleri Grafik-5 Kırmızı Et Üretim Miktarı Ġstatistikleri

8 Tablo-12: Hayvan Türlerine Göre Karkas Et Ortalama Verimi ( ) Yıllar SIĞIR KOYUN KEÇĠ MANDA Değişim Tablo-13 Türkiye de Yıllar itibarı ile Kişi Başı Kırmızı Et Üretim Miktarı (Kg) Kaynak: TÜİK Verileri 8

9 Perakende Dana Eti Fiyatları: TUİK TÜFE verilerine göre 2014 yılı fiyat artışı % 18,67 olmuştur yılı Eylül ayında 37,89 TL/Kg. olan fiyatlar yılbaşından bu yana % 20,53 oranında artmış, Eylül 2014 Eylül 2015 dönemi artış oranı ise % 24,78 olmuştur (Grafik-6). Grafik-6: Perakende Dana Eti Fiyatları, 2003=100 Temel Yıllı Tüketici Fiyatları Endeksleri- Madde Sepeti ve Ortalama Fiyatlar (TL/Kg) Perakende Koyun Eti Fiyatları: TUİK TÜFE verilerine göre perakende koyun eti fiyatı, 2014 yılında % 2,84 oranında artmıştır yılı Ocak Eylül dönemi içerisinde fiyat % 13,58 oranında, Eylül 2014 Eylül 2015 döneminde ise % 12,74 oranında artmıştır. (Grafik-7). Grafik-7: TUİK Perakende Koyun Eti Fiyatları (TL/Kg) Kaynak: TÜİK 9

10 Perakende sucuk fiyatları, 2015 yılı, Ocak Eylül döneminde % 5,23 oranında, Eylül 2014 Eylül 2015 döneminde ise % 14,43 oranında artmıştır. Eylül ayında bir önceki aya göre fiyatlarda kilogram başına 0,19 TL oranında bir artış görülmüştür.(grafik-8). Grafik- 8 Perakende Sucuk Fiyatları (TL/Kg) Kaynak: TÜİK Perakende sosis fiyatları, 2015 yılı, Ocak Eylül döneminde % 1,91 oranında artmış, Eylül 2014 Eylül 2015 döneminde ise % 3,29 oranında azalmıştır (Grafik-9). Grafik-9 Perakende Sosis Fiyatları (TL/Kg) Kaynak: TÜİK 10

11 Perakende salam fiyatları, 2015 yılı, Ocak Eylül döneminde % 1,64 oranında, Eylül 2014 Eylül 2015 döneminde ise % 15,07 oranında artmıştır (Grafik-10). Grafik-10 TÜİK Perakende Salam Fiyatları (TL/Kg) TÜİK verilerine göre perakende sakatat fiyatları Eylül 2014 Eylül 2015 döneminde % 20,90 oranında artmıştır (Grafik-11). Grafik-11 TÜİK Perakende Sakatat Fiyatları (TL/Kg) 11

12 TÜİK verilerine göre perakende tavuk eti fiyatları Ocak 2015 Eylül 2015 döneminde % 8,57 oranında, Eylül 2014 Eylül 2015 döneminde ise % 2,49 oranında artmıştır. (Grafik-12). Grafik-12 TÜİK Perakende Tavuk Eti Fiyatları (TL/Kg) KARKAS FĠYATLARININ DEĞERLENDĠRMESĠ: Dana Karkas Ortalama Fiyatları: Ankara Ticaret Borsası verilerine göre 2014 yılı ortalama fiyatı 18,38 TL/Kg. dır yılı Eylül ayında ise 24,43 TL/Kg. olmuştur. Eylül ayında bir önceki aya göre % 2,35 bir önceki yılın aynı ayına göre % 21,54 oranında artış görülmüştür.(grafik-13). Grafik-13 Dana Karkas Ortalama Fiyatları (TL/Kg) Kaynak: Ankara Ticaret Borsası Verileri, 12

13 Grafik-14 Yıllar Ġtibarı ile Dana Karkas Ortalama Fiyatları (ATB) Kuzu Karkas Ortalama Fiyatları: Ankara Ticaret Borsası verilerine göre 2014 ortalaması 19,95 TL/Kg.dır yılı Eylül ayı itibarı ile fiyat ise 22,90 TL/Kg olmuştur Eylül ayında bir önceki aya göre % 0,39 oranında azalmış bir önceki yılın aynı ayına göre % 12,04 oranında artış görülmüştür (Grafik ). Grafik-15 Kuzu Karkas Ortalama Fiyatları Kaynak: Ankara Ticaret Borsası Verileri 13

14 Grafik-16 Yıllar İtibarı ile Kuzu Karkas Ortalama Fiyatları (ATB) Kaynak: Ankara Ticaret Borsası Verileri Tablo- 14: Sanal Marketlerdeki Perakende Fiyatları Tarih CİNSİ MİGROS CARREFOURSA REAL ET VE SÜT KURUMU Kıyma 46,49 TL 32,90 TL 32,90 TL 25,75 TL KuĢbaĢı 39,50 TL 36,90 TL 35,90 TL 29,50 TL Biftek 44,99 TL ** ** 31,50 TL Pirzola ** ** ** 38,50 TL Kuzu Pirzola ** 58,90 TL ** 44,00 TL Kaynak: Ulusal Marketlerin perakende fiyatları, * Et ve Süt Kurumu Tarak Pirzola fiyatıdır. Tablo-15: Ağustos 2015-BorsalardaTescil Edilen Dana Karkas Ağırlıklı Ort. Fiyatları Borsa Adı Miktar En az En çok Fiyat Fiyat Ortalama Fiyat Ankara ,80 TL 26,00 TL 23,22 TL Ġstanbul ,00 TL 23,00 TL 21,27 TL Kars Kayseri ,50 TL 26,30 TL 24,19 TL Ġzmir ,00 TL 24,75 TL 23,71 TL Konya ,00 TL 19,00 TL 19,00 TL Gaziantep ,50 TL 30,50 TL 24,01 TL Diyarbakır ,00 TL 25,00 TL 23,27 TL Tokat ,00 TL 24,50 TL 23,86 TL Samsun ,43 TL 25,00 TL 22,89 TL ORTALAMA 20,47 TL 24,89 TL 22,83 TL Kaynak: Ticaret Borsaları Verileri 14

15 Grafik-17: Kesimhanelerden Aylık Alınan Yağsız Dana ve Kuzu Kesim Fiyatları TL/Kg Kaynak: Ulusal Kırmızı Et Konseyi, 18 ilden alınan haftalık fiyatların aylık ortalamalarıdır. Tablo-16: Kesimhanelerin Haftalık Yağsız Dana ve Kuzu Fiyatları ( ) Sıra No İL Dana Kesim Yağsız Kuzu Kesim Yağsız 1 Afyon 26,00 TL 2 Antalya 25,50 TL 25,00 TL 3 Balıkesir 26,19 TL 23,94 TL 4 Bursa 25,50 TL 25,00 TL 5 Diyarbakır 24,50 TL 21,00 TL 6 Edirne 25,00 TL 25,50 TL 7 Ġzmir 25,00 TL 23,50 TL 8 KahramanmaraĢ 24,30 TL 9 Konya 24,50 TL 21,67 TL 10 Gaziantep 24,00 TL 22,00 TL 11 Ġstanbul 25,50 TL 24,50 TL 12 Ankara 24,68 TL 22,75 TL 13 Elazığ 25,50 TL 20,50 TL 14 Isparta 24,75 TL 15 Kayseri 24,60 TL 16 Amasya 25,43 TL 22,50 TL 17 Çorum 25,00 TL 22,00 TL 18 Sakarya 26,00 TL 24,00 TL 19 Tokat 25,50 TL 22,75 TL 20 KırĢehir 25,00 TL 22,00 TL ORTALAMA 25,12 TL 23,04 TL Kaynak: Ulusal Kırmızı Et Konseyi, * Peşin Fiyatlardır. %2 Fire hariçtir. 15

16 b. Yem Sektörü Pazar Analizi 2015 yılı Ocak Temmuz dönemi itibarı ile Arpa, Buğday, Yulaf, Kepek ve DDGS de düşüş görülmüş, Besi yeminde aynı kalmış, diğer kalemlerde ise artış görülmüştür. Tablolara geriye dönük ve 2014 yılı aylar itibarı ile DDGS fiyatları eklenmiştir. (Tablo 16-17) Tablo-17: Yıllar Ġtibarı ile Türkiye yem ve yem hammadde fiyatları (TL/TON) Yemlik Arpa *Yemlik Buğday *Yulaf Mısır Kepek ATK Besi yemi Süt yemi DDGS Kaynak: Türkiye Yem Sanayicileri Birliği KDV Dahil Nakliye Hariç Peşin Fiyatlarıdır.* TOBB Tablo- 18: 2015 Yılı İtibarı İle Yem ve Yem Hammaddeleri Aylık Fiyatları (TL/TON) Yemlik *Yemlik *Yulaf Mısır Kepek ATK Besi yemi Süt yemi DDGS Arpa Buğday Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ortalama Kaynak: Türkiye Yem Sanayicileri Birliği KDV Dahil Nakliye Hariç Peşin Fiyatlarıdır.* TOBB Grafik 18: 2015 Yılı Ġtibarı ile Yem ve Yem Hammaddeleri Fiyatları (TL/Ton) 16

17 c. Süt Sektörü Pazar Analizi Süt üretimi: TÜİK verilerine göre 2014 yılı itibarı ile toplanan inek sütü 8,625 milyon tondur yılı ilk 6 ayı itibarı ile bu rakam 4 milyon 684 bin ton olarak gerçekleşmiştir (Tablo: 18). Tablo-19: Toplanan (Sanayiye Gönderilen) Ġnek Sütü (Ton) Ocak ġubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Toplam Kaynak: TÜİK,Süt ve Süt Ürünleri Üretimi Süt Fiyatları: TÜİK in TÜFE verilerine göre perakende ortalama süt fiyatları 2014 yılı ortalaması itibarı ile 2,63 TL/Kg dır yılı Ağustos ayında fiyat 2,81 TL/Kg. olmuştur. (Grafik-19) Grafik-19: Perakende Süt Fiyatları (TL/Kg.) Kaynak: TÜİK, 2003=100 Temel Yıllı TÜFE Madde Sepeti ve Ortalama Fiyatlar (TL/KG) Tablo-20: Yılı Çiğ Süt Fiyatları Dönemler Fiyat (TL/Litre) Ocak - 31 Ocak 1,00 1 ġubat -30 Haziran 1,05 1 Temmuz 31 Aralık 1, Ocak - 31 Mart 1,15 1 Nisan 30 Haziran 1,15 1 Temmuz - 30 Eylül 1,15 1 Ekim - 31 Aralık 1,15 Kaynak: Ulusal Süt Konseyi 17