Guatr (Tiromegali) İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı

Transkript

1 Guatr (Tiromegali) İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı

2

3 Guatr Evrelemesi (DSÖ) Evre O : Guatr yok Evre 1a : Palpasyonla var, boyun ekstansiyonda bile görülmüyor Evre 1b : Palpasyonla var; boyun ekstansyonda görülüyor Evre 2 : Boynun normal pozisyonunda görülüyor Evre 3 : Uzaktan fark edilen büyük guatr

4 Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Hasta Arşivi

5 Guatr = Hipotiroidi Hipo roidi

6 Guatr Hipotiroidi Ötiroidi Hipertiroidi st4 düşük st4 normal st4 yüksek TSH yüksek TSH normal TSH düşük Subklinik Hipotiroidi Subklinik Hipertiroidi st4 normal TSH yüksek st4 normal TSH düşük

7 1. Enflamatuarnedenler (Tiroiditler) 2. Kolloid guatr 3. İyot eksikliğine bağlı guatr Guatr nedenleri Kronik otoimmün tiroidit (Hashimoto) Subakut tiroidit Akut süpüratif tiroidit 4. Guatrojenlere bağlı guatr İyot Lityum, amiodaron v.b ilaçlar Guatrojen madde içeren yiyecekler 5. Toksik guatr Graves hastalığı Otonom fonksiyon gösteren tiroid adenomları 6. Nodüler guatr Soliter veya multinodüler 7. Tiroid tümörler Adenomlar veya karsinomlar 8. Uygunsuz TSH salgısı TSH salgılayan adenom Hipofizer tiroid hormon direnci 8. Tiroidin infiltratif hastalıkları Histiyositozis, Sistinozis

8 Tiroiditler Otoimmün tiroiditler Kronik lenfositik tiroidit (Hashimoto) Graves Hastalığı Ağrısız tiroiditler Sporadik Postpartum Subakut ağrılı tiroidit (dequervain hastalığı) Riedeltiroiditi

9 Graves Hastalığı

10 Çevresel guatrojenler İyot eksikliği Yiyecekler İçme suyuna karışan birtakım kimyasallar İlaçlar Thionamidler, Lityum, Amiodaron İyot özellik kistik fibrozlu çocuklarda iyot içeren ekspektoranların fazla kullanımı

11 İyot eksikliği

12 Guatrojenler Siyanoglukosidler Tiyoglukosidler

13 Guatrojenler Brokoli Brüksel lahanası Lahana Karnabahar Kıvırcık lahana Yer lahanası Hardal Turp

14 Ailesel guatr Dishormonogenez TSH reseptörü Sodyum iyot simporter Tiroid peroksidaz Tiroglobülin Pendrin(Pendred sendromu) Konjenital nörosensörial işitme kaybı, guatr

15 Uygunsuz TSH salgısı TSH salgılayan hipofiz tümörü Hipofizer tiroid hormon direnci

16 Hipotiroidi Tiroid Bozuklukları Bulgular (1) Süt çocukluğu Büyümede yavaşlama Gelişme basamaklarında gecikme veya duraklama Kabızlık Cilt kuruluğu Çocukluk ve ergenlik dönemi Büyüme geriliği Halsizlik, yorgunluk Kabızlık Cilt kuruluğu Cansız saçlar Soğuk intoleransı

17 Hipertiroidi Tiroid Bozuklukları Bulgular (2) Sinirlilik Hiperaktivite Uykusuzluk İshal İştah artışına rağmen tartı kaybı Egzersiz intoleransıve merdiven çıkmada güçlük (Proksimalkas güçsüzlüğü) Duygulanım bozukluğu Okul performansında azalma Sıcak intoleransı Çarpıntı hissi

18 Laboratuar inceleme TSH, serbest T4 Tiroid otoantikorları(anti TPO-Anti Tg) TSH reseptör antikoru (TRABS) İdrar iyot atılımı Tiroid USG Tiroid sintigrafisi (hipertiroidi varlığında)

19 Tedavi Tiroid hormonu Cerrahi Radyoaktif iyot

20 Soru ve katkılar lütfen Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı

21 Edinselhipotiroidi Tersiyer - Sekonder Primer

22 Edinsel primer hipotiroidi nedenleri-1 Kronik lenfositik tiroidit (Hashimoto tiroiditi) Bazı kromozom bozukluklarında sık (Trizomi 21 ve Turner sendromu) Otoimmün poliglandüler sendrom tip 1 (APECED sendromu) ve tip 2 İyot eksikliği Ablasyonsonrası Cerrahi Radyoaktif iyot

23 Edinsel primer hipotiroidi nedenleri-2 İlaçlar Thionamidler (PPU, metimazol) Lityum Antikonvülzanlar Fenitoin, Fenobarbital Valproik asit Fazla iyot alımı Amiodaron Besin takviyeleri Öksürük şurupları Geç başlangıçlı konjenital hipotiroidi Tiroid disgenezi Tiroid metabolizma bozuklukları (dishormonogenezis)

24 Edinsel primer hipotiroidi nedenleri-2 Sistemik infiltratif hastalıklar Sistinozis Langerhans hücreli histiositoz Tüketim hipotiroidisi Büyük hemanjiomlar(artmış tip 3 deiodinaz aktivitesi)

25 Edinsel santral hipotiroidi nedenleri Kranjiofaringeomave diğer hipotalamus ve hipofizi etkileyen tümörler Beyin cerrahisi sonrası Kranialradyasyon Kafa travması Meningoensefalit

26 Belirti ve bulgular Halsizlik Soğuk intoleransı Proksimal kas güçsüzlüğü Kabızlık Büyüme gecikmesi Kilolu olma Solukluk Kaba sert deri Vücut tüylerinde artış Guatr Bradikardi Adet düzensizliği Gecikmiş puberte Nadiren erken puberte

27 Laboratuvar PRİMER HİPOTİROİDİ TSH Serbest T4 SANTRAL HİPOTİROİDİ TSH N - Serbest T4

28 Laboratuvar Primer hipotiroidi Tiroid otoantikorları Anti TPO Anti Tg İdrar iyot düzeyi

29 Tiroid USG Görüntüleme Primer hipotiroidi

30 Laboratuvar Santral hipotiroidi Diğer hipofizer hormonlar IGF-1 (Somatomedin-C) ACTH Kortizol FSH, LH, TT/E 2

31 Görüntüleme Santral hipotiroidi Magnetik rezonans (MR)

32 Görüntüleme Santral hipotiroidi Magnetik rezonans (MR)

33 Tedavi Levotiroksin(Levotiron tb Euthyrox tb) Doz 6-12 ay 1-3 yaş 3-10 yaş yaş 5-8 µg/kg/gün 4-6 µg/kg/gün 3-5 µg/kg/gün 2-4 µg/kg/gün

34 İzlem Tanıdan 1 ay sonra 3-6 ayda bir

35 Soru ve katkılar lütfen Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı

36

37

38 Guatr nedenleri DiffuzGuatr Tiroiditler Çevresel guatrojenler Ailevi guatr Uygunsuz TSH salgısı NodülerGuatr Tiroid nodülü Hipo/Hiper fonksiyone Supüratif tiroidit (abse ile veya değil) İdiyopatik