2007 YILI ISO SIRALAMASINDA İLK 500 FİRMA İÇİNE GİREN PLASTİK FİRMALARININ DEĞERLENDİRMESİ. Barbaros Demirci Genel Sekreter PAGEV / PAGDER

Transkript

1 Değerlendirme Kriteri 2007 YILI ISO SIRALAMASINDA İLK 500 FİRMA İÇİNE GİREN PLASTİK FİRMALARININ DEĞERLENDİRMESİ Barbaros Demirci Genel Sekreter PAGEV / PAGDER Rapor, ISO - Türkiye nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu 2007 Özel Sayısı ndaki veriler ve Endüstriyel Kodlar Anahtarı nda tarif edilen ve 356 kod no lu Başka yerde sınıflandırılmayan plastik ürünleri sanayi kod nosu altındaki firmalar baz alınarak yazılmıştır. Kısmen plastik ham maddesi veya mamullerini üreten ancak, 356 yerine değişik kod numarası altında yer almış bulunan firmalar değerlendirme dışında bırakılmıştır. ISO tarafından yapılan sıralamada, ilk 500 büyük firma içine, 2006 yılında 356 kod numarasını taşıyan 15 firma girerken, 2007 yılında firma sayısı 16 ya yükselmiştir. PERFORMANS KIYASLAMASI 2007 yılında ilk 500 firma içine giren 16 plastik firmasının, 2006 yılına kıyasla ve cari fiyatlarla ; Üretimden satışları toplamı : % 15,6 artmış Net satış hasılatları toplamı: % 12,1 artmış Brüt katma değerleri toplamı: % 56,7 artmış Öz sermayeleri toplamı: % 25 artmış, Net aktifleri toplamı: % 25,2 artmış, Dönem karları toplamı: % 4,1 artmış, İhracatları toplamı: % 46,9 artmış Çalışan sayıları toplamı: % 2,7 artmış yılında 2006 yılına göre, ISO sıralamasında ilk 500 e giren plastik firmalarının performans değişimleri ile, ISO ilk 500 firmanın toplam performans değişimleri kıyaslandığında ; Üretimden satışlar, brüt katma değer, net aktifler ve ihracat da plastik sektörü daha büyük performans göstermiş, Satış hasılatı ve öz sermaye de aynı düzeylerde performans göstermiş, Dönem karında ise önemli derecede geri kalmıştır. Bu durum, son yıllarda GSMH büyümesini en az 2-3 kez katlayan, plastik sektörünün, 2007 yılında da önemli performans artışı sağladığını ancak karlılık performansında, ISO 500 ortalamasının çok altında kaldığını göstermektedir. PLASTİK SEKTÖRÜNDE İLK 500 E GİREN FİRMALARIN PERFORMANS DEĞİŞİMLERİ ( 2007 / 2006 ) Plastik Sektörü ISO İLK 500 PERFORMANS DEĞİŞİMİ ( % ) Plastik Sektörü ISO İLK 500 Üretimden Satışlar ( Net ) ,6 12,9 Satış Hasılatı ( Net ) ,1 12,2 Brüt Katma Değer ,7 21,7 Öz Sermaye ,0 24,9 Net Aktifler ,2 21,9 Dönem Karı ( Vergi Öncesi ) ,1 40,8 İhracat ( $ ) ,9 26,7 Çalışan Sayısı ( Kişi ) ,7 6,7 1

2 PLASTİK SEKTÖRÜNÜN İMALAT SANAYİİ İÇİNDEKİ PAYI Plastik sektöründe faaliyet gösteren ve ISO sıralamasında ilk 500 arasına giren firmaların ; Üretimden yaptıkları net satış hasılatları payı % 1,8 den % 1,9 a çıkmış, Net satış hasılatları payı % 1,7 ile sabit kalmış, Yaratılan brüt katma değerin payı %,06 dan % 0,8 e yükselmiş, Öz sermaye toplamlarının payı % ile sabit kalmış, Net aktifler toplamının payı % 1,7 den % 1,8 e yükselmiş, Vergi öncesi dönem karı payı % 1,9 dan % 1,4 e inmiş, İhracat toplamının payı % 1,4 den % 1,6 ya çıkmış, Ücretle çalışanlar toplamının payı % 1,6 ile sabit kalmıştır. Bu durum, ISO sıralamasında ilk 500 e giren plastik firmalarının 2007 yılında imalat sanayi içindeki payının karlılık dışında arttığını veya sabit kaldığını vurgulamaktadır. PLASTİK SEKTÖRÜNDE İLK 500 E GİREN FİRMALARIN İMALAT SANAYİİ İLK 500 FİRMA İÇİNDEKİ PERFORMANS PAYLARI PLASTİK SEKTÖRÜ ISO İLK 500 PLASTİK PAYI ( % ) Üretimden Satışlar ( Net ) ,8 1,9 Satış Hasılatı ( Net ) ,7 1,7 Brüt Katma Değer ,6 0,8 Öz Sermaye ,9 1,9 Net Aktifler ,7 1,8 Dönem Karı ( Vergi Öncesi ) ,9 1,4 İhracat ( $ ) ,4 1,6 Çalışan Sayısı ( Kişi ) ,6 1,6 FİNANSAL ORANLAR : Cari Oran ( Dönen Varlıklar / Kısa Vadeli Borçlar ) Plastik sektöründe ilk 500 firma içine giren firmaların 2007 yılında kısa vadeli borç ödeme güçleri 2.00 den 2,28 e çıkmıştır. İmalat sanayi ilk 500 firmanın kısa vadeli borç ödeme güçleri aynı dönemde 1,66 dan 1,68 e yükselmiştir yılında plastik sektöründe kısa vadeli borç ödeme kabiliyeti, genel imalat sanayii nin üzerinde gerçekleşmiştir. Toplam Borçlar / Toplam Varlıklar Plastik sektöründeki ilk 500 firma içine giren firmaların toplam varlıklarının 2006 yılında % 45 i dış kaynakla finanse edilirken bu oran 2007 yılında % 42 ye düşmüştür. Toplam varlıkların dış kaynaklarla finanse edilme oranı imalat sanayiindeki ilk 500 firma için ortalama % 46 dır. Plastik sektörü 2007 yılında, genel imalat sanayii ne göre daha az borçlanmıştır. Toplam Borçlar / Öz sermaye 2007 yılında ilk 500 firmanın borçlanma oranı % 91 den % 85 e gerilerken, plastik sektöründe ilk 500 e giren firmaların borçlanma oranı % 81 den % 71 e düşmüştür yılında plastik sektöründeki ilk 500 e giren firmaların mali yapıları, 2006 yılına kıyasla iyileşmiş olmasına rağmen, genel imalat sanayii ne kıyasla daha kötü durumdadır. Kısa Vadeli Borçlar / Toplam Varlıklar 2007 yılında imalat sanayi ilk 500 firma, toplam varlıklarının % 32 sini kısa vadeli borçlarla fonlamışlar ve fonlama oranı 2005 e göre bir puan düşmüştür. Plastik sektöründeki ilk 500 e 2

3 giren firmalar ise 2006 yılında toplam varlıklarının % 32 sini kısa vadeli borçlarla fonlarken, 2007 yılında bu oran % 28 e inmiştir. Toplam varlıkların kısa vadeli borçlarla fonlanma oranı, plastik sektöründe, genel imalat sanayii ne kıyasla daha düşüktür ve fonlama oranı genel imalat sanayii e kıyasla gerilemektedir.. Maddi Duran Varlıklar / Özsermaye Maddi duran varlıklar / Öz sermaye oranının % 100 den küçük olması veya küçülmesi, firmaların özsermaye yetersizliğinin bir göstergesidir. Bu açıdan bakıldığında, 2007 yılında hem imalat sanayi ilk 500 firmanın hem de plastik sektöründeki ilk 500 e giren firmaların özsermaye yetersizliği içinde bulundukları ve özsermaye yetersizliğinin hem genel imalat sanayii nde hem de plastik sektöründe giderek arttığı görülmektedir. Öz Sermaye/ Toplam Varlıklar Öz sermayenin varlık finansmanındaki payı, imalat sanayi ilk 500 büyük firma için % 52 den e % 54 e çıkarken, plastik sektöründeki ilk 500 e giren firmalarda % 55 den % 59 a yükselmiştir. Plastik sektöründeki firmaların, imalat sanayi geneline kıyasla, borçlanma yerine varlıklarını daha fazla öz sermayeleri ile finanse ettikleri görülmektedir. Kısa Süreli Borç/ Toplam Borç 2007 yılında, imalat sanayi ilk 500 büyük firmanın, kısa vadeli borçlarının toplam borçlarına oranı % 68 den % 70 e çıkarken, ilk 500 e giren plastik firmalarının kısa vadeli borçlarının toplam borçlarına oranı % 72 den % 68 e inmiştir. Plastik firmaları, genel imalat sanayine kıyasla, 2007 yılında daha düşük oranda kısa vadeli borçlanmaya gitmişlerdir. PLASTİK SEKTÖRÜNDE İLK 500 E GİREN FİRMALARIN FİNANSAL ORANLARI Plastik Sektörü İlk 500 firma Cari Oran 2,00 2,28 1,66 1,68 Toplam Borçlar / Toplam Varlıklar 0,45 0,42 0,48 0,46 Toplam Borçlar / Öz sermaye 0,81 0,71 0,91 0,85 Kısa Vadeli Borçlar / Toplam Varlıklar 0,32 0,28 0,33 0,32 Maddi Duran Varlıklar / Özsermaye 0,58 0,51 0,59 0,57 Öz Sermaye/ Toplam Varlıklar 0,55 0,59 0,52 0,54 Kısa Süreli Borç/ Toplam Borç 0,72 0,68 0,68 0,70 KARLILIK ORANLARI : Satış Karlılığı 2007 yılında imalat sanayi ilk 500 büyük firmanın ortalama satış karlılığı % 6 dan % 7,3 e yükselirken, plastik sektöründe ilk 500 e giren firmaların 2006 da % 7,6 olan satış karlılığı 2007 yılında % 6 ya gerilemiştir yılında, plastik sektörünün genel imalat sanayii ne kıyasla daha düşük satış karlılığı gösterdiği görülmektedir. Net Aktif Karlılığı 2007 yılında, satış karlılığı gibi aktif karlılığı imalat sanayi ilk 500 firmada % 8,2 den % 9,4 e yükselmiştir. Buna karşılık, plastik sektöründe ilk 500 e giren firmaların 2006 da % 8,6 olan aktif karlılıkları 2007 yılında % 6,7 ye gerilemiştir yılında plastik sektörü, imalat sanayi ilk 500 firma ortalamasından daha düşük aktif karlılığında çalışmıştır. Öz Sermaye Karlılığı 3

4 Plastik sektöründe satış karlılığı ve aktif karlılıktaki olumsuz gelişme, öz sermaye karlılığında da görülmektedir. Nitekim, ilk 500 e giren plastik sektör firmalarının 2006 yılında % 15,9 olan özsermaye karlılıkları 2007 yılında % 11,8 e düşmüştür. Aynı dönemde imalat sanayi ilk 500 büyük firmanın öz sermaye karlılığı % 15,5 dan % 16,9 a yükselmiştir. Plastik sektöründe ilk 500 e giren firmalar, ilk 500 firma ortalamasına göre 2007 yılında daha düşük öz sermaye karlılığına çalışmışlardır. Ekonomik Karlılık Yaratılan net katma değerin varlık toplamına oranı olarak ifade edilen ekonomik karlılık, konulan para karşılığında ekonomiye ne kadar ilave kıymet yaratıldığını göstermektedir yılında imalat sanayi ilk 500 büyük firmanın ekonomik karlılığı % 15,6 dan % 15,7 ye yükselirken, plastik sektöründe ilk 500 e giren firmaların 2006 da % 11,3 olan ekonomik karlılıkları 2007 yılında % 11 e düşmüştür. Bir başka değişle 2007 yılında ilk 500 e giren plastik firmalarının yarattığı ortalama katma değer artışı, imalat sanayi ortalamasının altında kalmıştır. PLASTİK SEKTÖRÜNDE İLK 500 E GİREN FİRMALARIN KARLILIK ORANLARI Plastik Sektörü İmalat Sanayii İlk 500 Plastik Sektörü İmalat Sanayii İlk 500 Satış Karlılığı 7,6 6,0 6,0 7,3 Net Aktif Karlılığı 8,6 8,2 6,7 9,4 Öz Sermaye Karlılığı 15,9 15,5 11,8 16,9 Ekonomik Karlılık 11,3 15,6 11,0 15,7 İŞGÜCÜ VERİMLİLİĞİ 500 büyük firmanın çalıştırdıkları kişi başına yarattıkları ortalama katma değer 2007 yılında 2006 yılına kıyasla cari fiyatlarla % 9, yılı fiyatları ile % 3,3 artarken, plastik sektöründe ilk 500 e giren firmalarda kişi başına yaratılan katma değer cari olarak % 9, 1990 fiyatları ile de % 2,5 artmıştır. PLASTİK SEKTÖRÜNDE İLK 500 E GİREN FİRMALARIN İŞGÜCÜ VERİMLİLİKLERİ ( YTL ) ( Net Katma Değer / Çalışan Sayısı ) % ARTIŞ Plastik ve Kauçuk Sektörü Net Katma Değer / Çalışan Sayısı ( Cari ) ,0 Net Katma Değer / Çalışan Sayısı ( 1990 Fiyatları İle ) 78,8 80,8 2,5 İmalat Sanayii ( 500 Firma ) Net Katma Değer / Çalışan Sayısı ( Cari ) ,1 Net Katma Değer / Çalışan Sayısı ( 1990 Fiyatları İle ) 77,9 80,5 3,3 Plastik sektöründe karlılığın ve işgücü verimliliğinin yükseltilmesi, yerli plastik hammadde üretim kapasitesinin arttırılarak dışa bağımlılığın azaltılmasına, doğalgaza bağlı plastik hammadde üretim tesislerinin kurulmasına, sektörde AR GE faaliyetlerinin arttırılarak daha yüksek katma değer yaratan mamullerin üretimine, eğitimli plastik ara elemanı yetiştirecek eğitim kurumlarının açılmasına ve eğitim altyapı yatırımlarının teşvik edilmesine bağlı olacaktır. 4

5 500 BÜYÜK FIRMA SIRA NO BÜYÜK FIRMA SIRA NO 2006 PLASTİK SEKTÖRÜNDE 2007 YILINDA İLK 500 E GİREN FİRMALARIN SIRALAMASI FIRMA VE MÜESSESELER ÜRETIMDEN SATIŞLAR (NET) (YTL) SATIŞ HASILATI (NET) (YTL) BRÜT KATMA DEĞER (YTL) ÖZ SERMAYE (YTL) NET AKTIFLER TUTARI (YTL) DÖNEM KARI/ZARARI [V.Ö.] TUTARI (YTL) FIRAT PLASTİK KAUÇUK SAN. VE TİC. A.Ş ADVANSA SASA POLYESTER SANAYİ A.Ş NAKSAN PLASTİK SAN. VE TİC. A.Ş ARTENİUS TURK PET KİMYEVİ MAD. VE PET. AMB. SAN. A.Ş KOROZO AMBALAJ SAN. VE TİC. A.Ş POLİNAS PLASTİK SANAYİİ VE TİCARET A.Ş ADOPEN PLASTİK VE İNŞAAT SAN. A.Ş SÜPER FİLM AMBALAJ SAN. VE TİC. A.Ş DOW TÜRKİYE KİMYA SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ EGE PROFİL TİC. VE SAN. A.Ş PİLSA PLASTİK SANAYİ A.Ş VATAN PLASTİK SAN. VE TİC. A.Ş ELİF PLASTİK AMBALAJ SAN. VE TİC. A.Ş SUPERLİT BORU SANAYİ A.Ş POLİBAK PLASTİK FİLM SAN. VE TİC. A.Ş PİMAŞ PLASTİK İNŞAAT MALZEMELERİ A.Ş İHRACAT TUTARI (1.000 $) PLASTİK TOPLAM İMALAT SANAYİİ İLK 500 TOPLAM PLASTİK FİRMALARININ İLK 500 FİRMA İÇİNDEKİ PAYI ( % ) 1,9 1,7 0,8 1,9 1,8 1,4 1,6 5