İş Sağlığı ve Güvenliğinde Güncel Uygulamalar PETROKİMYASAL ÜRÜNLER. Merve YILMAZ

Transkript

1 İş Sağlığı ve Güvenliğinde Güncel Uygulamalar PETROKİMYASAL ÜRÜNLER Merve YILMAZ

2 PETROKİMYA NEDİR? Petrokimya, petrolden veya doğal gazlardan çıkarılan hammaddelerden elde edilebilecek bütün organik ilk, ara ve nihai maddelerle ilgilenen bilim, teknik ve sanayi dalıdır.

3 İzmir Ticaret Odası, Petrokimya Sanayi, İzmir 1997/ Yayın No :33, İTO, İzmir,1996

4 ETİLEN

5 ETİLEN Renksiz bir gazdır. Reaksiyon verme kabiliyeti oldukça yüksektir. % 3 ile % 34 oranında etilen ihtiva eden hava karışımı patlayıcıdır. Zehir etkisi azdır. Fakat çok yüksek dozu şuursuzluk meydana getirir. Tehlikeli maddelerin ve müstahzarların sınıflandırılması, ambalajlanması ve etiketlenmesi hakkında yönetmeliğe göre tehlikeli olarak sınıflandırılmaktadır. Çok kolay alevlenir. Parlama Noktası Sıcaklığı -135 o C Kendiliğinden tutuşma sıcaklığı 450 o C Patlama limitleri (alt-üst): % / %

6 İlk Yardım Tedbirleri Göze Temas Gözkapaklarınızı açık tutarak, gözlerinizi en az 15 dakika ılık su ile yıkayınız. Varsa, Kontak lenslerinizi çıkarın. Cilde Temas Etkilenen bölgeleri ovuşturmayınız. Yapışmış giysileri veya objeleri çekip çıkarmayınız. Soluma Etkilenmiş kişiyi hemen temiz havaya çıkarın. Giysilerin yakasını, kravatı, kemeri ve bel kısmını gevşetiniz.

7 Södürme Metotları/Araçları: Kuru kimyevi toz, CO2, köpük, su sisi Su Jetleri kullanmamalıdır. Direk su püskürterek sıvıyı ısıtacak ve oldukça fazla miktarda yanıcı gazların çıkmasını arttıracaktır. Köpük örtüsü yanıcı gazların çıkmasını engellemeye yardımcı olabilir. Kaçak kaynağı izole edilmeden ve kapatılmadan kaçak gaz alevlerini söndürmeye kalkışılmamalıdır. Aleve maruz kalan tankları soğutmak ve personeli korumak için yoğun su kullanılır. Özel Ekipman olarak ; ısıya dayanıklı geçirimsiz koruyucu giysi giyilmelidir. Tam yüz siperli kendinden nefes alma aparatlı temiz hava tüplerini kullanmalıdır.

8 BOYA

9 Yüz Maskeleri Giyilmesi gereken maske tipi boyanın tehlikesine, işin uzunluğuna, kullanılan boya miktarına ve işin yapıldığı yere göre değişmektedir. Sprey uygulamaları tam yüz maskesi ve solunum koruması gerektirir ve uzman ekipmanlara sahip profesyoneller tarafından yapılması tavsiye edilir. Baret Takılması gereken baret boya yapılan mahalde yukardan parça cisim gibi şeylerin düşme riskine karşı koruma sağlar.

10 Koruyucu Gözlükler ve Tam Korumalı Gözlükler Boya kullanırken her zaman göz koruması takılmalıdır. İstenen koruma tipi yapılan işe bağlıdır. Koruyucu gözlükler küçük serpintileri önler. Tam korumalı gözlükler ise daha iyi koruma sunar. İş Ayakkabıları Çelik parmak korumalı, anti statik iş ayakkabıları boya yaparken tavsiye edilir. Bunlar en azından bileği korumalıdır. Koruyucu Krem Koruyucu ekipmanın cildinizi koruyamadığı boşta kalan kısımları koruyucu bir krem ile kaplanmalıdır. Fakat ekipmanın yerine krem asla kullanılmamalıdır. Boyanın cilt tarafından emilmesini kolaylaştıracağı için asla petrol türevi jel ürünler kullanmayın.

11 Eldivenler Boya yaparken, kimyasala karşı dirençli temiz eldivenler giyilmelidir. Eldivenler sık sık ve iç kısmı kirlenmeye başladığında her zaman değiştirilmelidir. Tulumlar Boyayla temas edilme potansiyeli yüksek olan her durumda uzun kollu pamuklu tulum (en az %60 pamuklu) giyilmelidir. Boya temas olasılığı düşük durumlarda ise alternatif olarak tek kullanımlık kağıt tulumlar kullanılabilir.

12 Yangın veya Patlama Tehlikesi Çoğu boyalar organik solventler içerir bunların bazılarının tenekesi açıldığı anda havaya karışır. Alınacak birkaç küçük önlemle tehlikeler azaltılabilir. Alevli yakıcı maddelerden sakının; boyanın depolandığı, açıldığı ya da kullanıldığı mahallerden uzak tutun. Sigara içmeyin Boyayı iyi havalandırma yapılmış kuru bir yerde saklayın; doğrudan güneş ışığı ve sıcaktan uzak tutun. Tenekeyi sıkıca kapayın Kıvılcımlardan sakının elektrikli cihazların düğmelerinin açılıp kapanması veya elektrik tesisatı hatasından meydana gelebilecek kıvılcımlardan sakının. Tinerli bezleri etrafta bırakmayın tulumunuzun cebinde taşımayın veya çöpe atmayın.

13 DETERJANLAR

14 Deterjanlar genel tanımı ile herhangi bir yüzeyde bulunan kirleri çözen ortamdan uzaklaştıran kimyasal bileşiklerdir. Deterjanın, sabundan farkı içinde daha çok yumuşatıcı maddeler bulunmasıdır. Yumuşatıcılar alkali ürünlerdir ve fazla miktarlarının cilde ve nefes yollarına tahriş edici etkileri vardır, bu nedenle fazla kullanımları sakıncalıdır. Deterjanların bakteri öldürme özellikleri yoktur. Ancak, kirleri, yağları ve artık maddeleri ortamdan uzaklaştırarak bakteri sayısını düşürürler.

15 Deterjan kullanımında dikkat edilmesi gereken noktalar Deterjan daima temiz suya konulmalıdır. Deterjan eklenen suya başka bir deterjan, ağartıcı ya da dezenfektan asla eklenmemelidir. Mümkün olduğunca sıcak su kullanılmalı, elin dayanma sıcaklığının üstünde ise eldiven kullanmalıdır. Tarifede belirtilen miktar kadar deterjan kullanılmalıdır. Deterjan mutfakta gelişigüzel bırakılmamalıdır. Deterjan kullanılmadığında temiz ve güvenli bir yerde saklanmalıdır ( En uygun yer temizlik odası olarak kullanılan odada dolap içindir ) İçinde deterjan eritilecek kap, kova vb daima çok temiz tutulmalıdır. Elde yıkamaya uygun deterjan elde, makinada kullanmaya uygun deterjan makinada kullanılmalıdır, aksi durumlar son derece sakıncalı olduğu unutulmamalıdır.

16 DETERJANIN ZARARLARI Deterjanlar, deriye teması halinde derinin yağını alır, kurumasına ve çatlamasına, hassas kişilerde dermatitlerin oluşumuna neden olur. Giysilerden ve bulaşıklardan deterjanların uzaklaştırılması için bol miktarda su kullanmamız gerekir. İyi durulanmamış çamaşırlar da ciltte alerjik reaksiyonlara, tahrişe ve dermatitlere neden olur. Ev temizliğinde kullanılan deterjanlar, mikroplara ne kadar zarar veriyorsa akciğer, karaciğer ve beyne de aynı şekilde zarar verir. Bütün hastalıklara, ayrıca mantara yol açar. Deterjanlar, bağırsak kanserine ve ağır akciğer hastalıklarına sebep olur.

17 KOZMETİKLER

18 Kozmetik terimi, ilaç dışında deriye uygulanan tüm ürünleri kapsar. Saç boyası, makyaj malzemeleri, oje, şampuanlar, sabun, deodorant, güneş kremi, nemlendiriciler, losyonlar, diş macunları kozmetik ürünler arasında yer alır. Yapılan bilimsel çalışmalarda kozmetiklerde kullanılan 400 den fazla toksik elementin artıkları, kanda ve yağlı dokuda bulunmuştur. Derimiz, vücudumuzun en büyük organı olduğundan, deri tarafından emilen kimyasallar ağız yolu ile alınanlara göre daha riskli olabilir.

19 Ağız yolu ile alınan kimyasalların bir kısmı sindirim yolu ile bertaraf edilirken, deriden emilen kimyasallar doğrudan kana karışarak, zehirli veya zararlı etki gösterebilirler. Kozmetiklerle oluşan ani zararlı etkiler, alerji gibi daha masum görünen şekilde oluşsa da, uzun yıllar içinde ne gibi etkiyle karşılaşacağımız belirsizdir. Birçok kozmetiğin etkisi yıllarca sonra ortaya çıkabilir. Bazı maddelerin kozmetiklerde kullanımı yasaklanmış veya sınırlandırılmıştır. Saç spreyleri, parfümler ve pudralar solunum yoluyla; göz çevresi kremleri o bölgedeki ince deri tarafından emilerek; rujlar yutularak; saç boyaları ve kremler deriden geçerek vücuda girmektedir.

20 ZARARLI MADDELER Formaldehid: Koruyucu olarak ürünlere ekleniyor. Çok az miktarda bile mukozayı tahriş edebiliyor ve alerjilere neden olabiliyor. Kanserojen etkisi aşırı derecede yüksek. Üstelik cildin hızla yaşlanmasına sebep oluyor. Ürün etiketlerinde adı sıklıkla formalin diye ifade ediliyor. Japonya ve İsviçre de kozmetik amaçlı kullanımı yasaktır. Parafin ve silikon: Parafin yağ ve mumları yutulursa (rujlar ile) karaciğer, böbrekler ve lenf düğümlerinde birikiyor. Hatta kalp kapakçıklarında rahatsızlıklara bile neden olabiliyor. Silikonlarda parafinler gibi mukozayı tahriş edebiliyor. Izopropil alkol: Alkol bazı cilt bakım ürünlerinde çözücü olarak kullanılır. Bu madde deride tahrişe sebep olabilir ve derinin koruyucu örtüsünün dengesini bozabilir. Ayrıca, erken yaşlanmaya neden olabilir.

21 Paraben: Kozmetiklerde sıklıkla metilparaben, propilparaben ve bütilparaben kullanılır. Kozmetiklere konan paraben gibi koruyucu maddeler kozmetiklerde mikro organizmaların üremesini engellerler. Koruyucular, kozmetiklerde mikroorganizma üremesini engelleyerek, kozmetiklerin güvenli kullanımını sağlarlar. Yüksek koruyucu aktivitesi olan parabenlerin, karışım olarak kozmetiklerde düşük konsantrasyonlarda kullanımına izin verilir. Parabenler, kozmetiklerde bulunduğu gibi gıda ve ilaçlarda da bulunurlar. Mineral Yağ: Makyaj temizleme solüsyonları, ruj ve losyonlarda kullanılıyor. Petrol türevi olan bu madde gözeneklerin tıkanmasından kansere kadar birçok rahatsızlıkla bağlantılıdır. Maddenin yoğunluğu derinin nefes almasını engellemektedir. Madeni Yağ: Petrol türevidir. Vücut kremleri ve kozmetiklerde temel malzeme olarak kullanılır Kaplayıcıdır, cildin salgıladığı toksin örtü üstüne rahat çıkamaz. Bu da sivilce ve diğer cilt şikayetlerine neden olabilir.

22

23 DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER