BIRLIK ten. Sigortaya Etkisi Sigorta. Binalar n Yang ndan Korunmas Yönetmeli i nin

Transkript

1 ISSN: Temmuz - Eylül 2011 SAYI: 25 BIRLIK ten TÜRK YE S GORTA VE REASÜRANS fi RKETLER B RL YAYINIDIR Binalar n Yang ndan Korunmas Yönetmeli i nin Sigortaya Etkisi Sigorta flirketleri, yang na karfl sigorta ettirme talebi ald klar bina, tesis ve iflletmelerde yang ndan korunma yönetmeli ine uyulup uyulmad n kontrol edecekler.

2 BIRLIK ten Türkiye Sigorta ve Reasürans fiirketleri Birli i yay n d r 3 ayda bir yay nlan r Para ile sat lmaz ISSN: mtiyaz Sahibi Türkiye Sigorta ve Reasürans fiirketleri Birli i Ad na Mustafa SU Genel Yay n Yönetmeni Erhan TUNÇAY Sorumlu Yaz flleri Müdürü Gamze D LER Yay n Kurulu Erhan TUNÇAY Zihni METEZADE Mehmet KALKAVAN Gamze D LER Yay n Dan flman Noyan DO AN Grafik Tasar m ILGIN BALA Çizer Serdar GÜNB LEN Yönetim Yeri Türkiye Sigorta ve Reasürans fiirketleri Birli i Adres: Büyükdere Cad. Büyükdere Plaza No: 195/ Levent / STANBUL Tel: Faks: E-posta: birlikten@tsrsb.org.tr B RL K ten dergisinde yay mlanan yaz ve foto raflar n tüm haklar Türkiye Sigorta ve Reasürans fiirketleri Birli i ne aittir. Kaynak gösterilerek kullan labilir. Dergide yeralan köfle yaz lar ndan do abilecek hukuki sorumluluk, yazarlar n kendisine aittir. Bask Ömür Matbaac l k A.fi. Haramidere Beysan Sanayi Sitesi Birlik Cad. No: Büyükçekmece - stanbul info@omur.com.tr çin d e k i l e r GÖRÜfi Baflkan dan... 1 Bize Göre... 3 Hazine Müsteflarl Sigorta Genel Müdürlü ü...43 B RL K TEN HABERLER Rekabet ve Rekabet Hukuku Toplant s...4 TSRfiB IAIS Toplant lar nda!... 4 Siigorta Acenteleri Yönetmeli i ve SBM Yönetmeli i Hakk nda Görüfl...4 Lloyd s Heyeti ile Görüflme... 5 Politik Risk Sigortas Konferans... 6 Mali Hizmetler Çal flma Grubu Toplant s Hydra Konferans... 6 NCELEME - ARAfiTIRMA Elektronik Sigortac l k ve Türk Sigorta Sektöründe Elektronik Sigortac l k Uygulamalar...7 Kapak Konusu: Binalar n Yang ndan Korunmas Yönetmeli i Sigorta fiirketleri çin Büyük Sorun...16 Mevzuat Sorunlar ve Yarg Kararlar...20 Sigorta statistikleri AB ve S GORTA Avrupa Birli i Ülkelerinde Nükleer Sorumluluk...25 Finansal Krizden Ç k fl Sürecinde Dünya Sigorta Sektörünün Risk Alg lamas...28 HABERLER TSEV...39 SEGEM GÜVENCE HESABI...49 S GORTA TAHK M KOM SYONU S GORTA B LG MERKEZ...56 DASK...63 TARS M DIfi BASIN Stres Testi Avrupal Sigortac lar n Dayan kl l n Teyit etti...72 Sigorta Sahtekârl ile Mücadelede Polis Birimine Finansal Destek FERMA Uyard AB Liderleri Yunanistan Kurtarma Zirvesinde Swiss Re, Ekonomik Krizi Mercek Alt na Ald ngiltere de Sigorta Sahtekârl nda Art fl...75 Toprak Çökmeleri Avrupa y Tehdit Ediyor...76 Ayaklanma ve Ya ma Olaylar n n Faturas A r... 76

3 BAŞKAN dan De ğer li Mes lek taş la rım, De ğer li BİR LİK TEN Okur la rı, Son za man lar da sü rek li Si gor ta Bi lin ci üze ri ne ko nu şu - yo ruz. İs ta tis tik ler le du ru mu mu zu or ta ya ko yu yor, araş tır - ma so nuç la rıy la da bil di ği miz ger çek le rin al tı nı bir kez da - ha çiz miş olu yo ruz. Ma ale sef ya şa dı ğı mız olay lar bu ko - nu nun üze rin de ne den bu ka dar dur du ğu mu zun is pa tı ola rak acı bir ger çek le her se fe rin de kar şı mı za çı kı yor. Sel le r Da ha geç ti ği miz Ey lül ayın da Ri ze de ya şa nan sel fe la ke tin - den son ra An tal ya nın da sel den olum suz et ki le ne rek şid - det li ya ğı şın can ve mal kay bı na ne den ol du ğu nu hep bir - lik te ya şa dık. Özel lik le ta rım alan la rı nın ge niş yer tut tu ğu sel fe la ke ti tüm dün ya da dep rem den son ra en faz la can ve mal kay bı na yol açan do ğal afet ola rak ka bul edil mek te. Ge ri ye dö nüp bak tı ğı mız da; 1987 yı lın da Kâ ğıt ha ne ve Ali bey köy de re le ri nin sel ne de niy le taş ma sı ile si gor ta kap sa mı na gi ren ha sar la rın top la mı 6 Mil yon Do lar ci - va rın da tut muş, 1995 yı lın da Aya ma ma De re si nin taş - ma sı so nu cun da si gor ta şir ket le ri top lam 40 Mil yon Do lar ha sar öde miş, 2009 Ey lü lün de Trak ya yı esir alan sel fe la ke ti nin si gor ta sek tö rü ne ma li ye ti ise yak la - şık 600 Mil yon TL ol muş tur. Ül ke miz de he men her yıl ay nı dö nem ler de ya şa nan şid - det li ya ğış lar can ve mal kay bı na ne den olur ken, si gor ta gü ven ce si bir tür lü ge re ken öne mi ka za na ma mak ta dır. Ge nel lik le ya şa nan fe la ket ler son ra sın da dep rem ve sel te - mi nat la rı nın ve ril di ği si gor ta la ra ta lep art mak ta, an cak be - lir li bir sü re son ra yap tı rı lan po li çe ler ye ni len me mek te dir. Do la yı sıy la ya şa nan tec rü be ler den ders çı kar tıl ma sı ve ön - ce den ön lem alın ma sı bü yük önem ta şı yor. Dep re m Si gor ta bi lin ci nin yay gın laş tı rıl ma sın da ne ya zık ki ya şa nan fe la ket ler önem li bir rol oy na mak ta dır. Böy - le dö nem ler de şir ket le rin sun du ğu hiz me tin ka li te si ve si gor ta lı la rı nın ya nın da ol du ğu nu gös te ren uy gu - la ma lar sek tö rün de vam lı lı ğı için önem li et ken ler ara sın da dır. Di ğer ta raf tan va de si bi ten po li çe le rin ye ni len me si nin sağ lan ma sı hu su sun da acen te le rin da ha ak tif ol ma sı en azın dan var olan si gor ta lı port - fö yü nün de vam lı lı ğı nın sağ lan ma sı açı sın dan bü yük önem ta şı mak ta dır. Bu nun la bir lik te son ya şa dı ğı mız Van dep re mi de ma ale sef si gor ta bi lin ci nin ye ter siz ol du ğu nu gös ter miş tir. Ne re dey se olu şan ha sa rın ta - ma mı na ya kı nı nı yar dım lar la dev let kar şı la ya cak ve si gor ta sek tö rü nün faz la et kin bir ro lü ol ma ya cak tır. Ge çen 12 yıl lık sü re ye rağ men ül ke miz de ha len Afet Si - gor ta la rı Ka nu nu ya sa la şa ma mış, yü küm lü le ri si gor ta yap ma ya teş vik için ta pu iş lem le ri dı şın da ge rek li de ne tim me ka niz ma la rı oluş tu ru la ma mış tır. Di ğer ta raf tan dev le tin afet ko nu tu yap ma ge le ne ği ni de vam et tir me si, risk le re kar şı si gor ta yap ma alış kan lı ğı nın özel lik le ba zı böl ge ler de ve dü şük ge lir li grup lar da dü şük ol ma sı, si gor ta bi lin ci nin ar tı rıl ma sı yö nün de ki ça ba la rın ye ter siz kal ma sı zo run lu dep rem si gor ta sı po li çe sa yı sın da ula şı lan si gor ta lı lık ora - nı nın ne ya zık ki ar zu edi len dü ze ye çı ka ma ma sı na ne den ol muş tur. DASK ve ri le ri ne gö re zo run lu bir si gor ta ol ma - sı na rağ men Van ili miz de adet ko nut bu lun du ğu, an cak bun lar dan sa de ce adet ko nu tun zo run lu dep rem si gor ta sı po li çe si ne sa hip ol du ğu gö rül müş tür. Do la yı sıy la bu ra da si gor ta lı lık ora nı ne ya zık ki % 8.7 ler se vi ye sin de dir. Son ya şa nan dep rem den et ki le nen Van, Muş, Si irt, Şır nak, Bat man, Hak ka ri, Bit lis, Bin göl, Ağ rı ve Er zu rum il le ri mi zin ta ma mı de ğer len di ril di ğin de ko nut tan ta ne si nin zo run lu dep rem si -

4 BAŞKAN dan gor ta sı na sa hip ol du ğu gö rül müş olup, bu il ler de ki si gor - ta lan ma ora nı nın da % 10.7 ola rak ger çek leş ti ği tes pit edil miş tir. Va n da ya şa nan dep rem fe la ke ti ve si gor ta lı lık oran la rı zo run lu dep rem si gor ta sı nın öne mi ni bir kez da - ha or ta ya çı kar mış ve zo run lu si gor ta sis te mi ne iliş kin dü zen le me le ri de içe ren ya sa ta sa rı sı nın bir an ön ce ya - sa laş ma sı ge rek ti ği ger çe ği ni göz ler önü ne ser miş tir. Su iis ti ma l Bir ta raf tan si gor ta bi lin cin de ki ye ter siz lik ten ko nu şur ken di ğer ta raf tan Si gor ta Su iis ti ma li n den de bah se di yor ol ma mız ta lih siz bir iro ni ola rak kar şı mı za çık mak ta dır. 1 Ni san 2008 iti ba riy le uy gu lan ma sı na baş la nan Ka - za Tes pit Tu ta na ğı ile il gi li her ge çen gün çe şit li su iis - ti mal le re şa hit olun mak ta dır. Ger çek le şen ka za lar da sü rü cü le rin kar şı lık lı an laş ma içi ne gir me si, es ki araç - la rın ka za sü süy le kul la nı la maz ha le ge ti ril me si ve bir ga rip di ğer is ta tis tik ise ka za ya ka rı şan al kol lü sü rü cü - le rin ol duk ça azal mış ol ma sı bi ze su iis ti mal ler ile il gi li hay li fi kir ver mek te dir. Mad di ha sar lı tra fik ka za sı tes - pit tu ta na ğı uy gu la ma sın dan ön ce ki dö ne me oran la si - gor ta su iis ti mal ora nı nın art tı ğı nı, si gor ta su iis ti mal le - ri nin top lam ha sar için de ki pa yı nın ke sin bir ra kam ver mek müm kün ol ma sa da iyim ser bir tah min le % 10 ci va rın da ol du ğu nu söy le mek müm kün dür. Ay rı ca, uy gu la ma dan son ra sah te tu ta nak tu tul ma sı olay la rı da önem li öl çü de art mış, di ğer ta raf tan park ha lin de çarp ma, ge ri ge ri çarp ma gi bi da ha ön ce le ri az kar şı - la şı lan ha sar lar da ar tış ol muş tur. Dev let ta ra fın dan bek len ti le r Ka mu ta ra fın dan ya pı lan ya sal dü zen le me le rin, özel - lik le ye ni ku ru la cak sis tem le rin çer çe ve si nin be lir len - me si açı sın dan öne mi bü yük tür. An cak ya sal dü zen le - me le rin yü rür lü ğe gir me sin den son ra da ka mu oto ri - te le ri nin des te ği ni çek me me si de çok önem li dir. An cak dü zen le me ler ya pı lır ken ka mu nun il gi li bi rim le - ri ara sın da da eş gü düm sağ lan ma lı dır. Ör ne ğin si gor ta sek tö rün de tek nik kar şı lık lar la il gi li bir dü zen le me ya pı - lır ken ver gi mev zu atın da da ge rek li de ği şik lik ler ya pıl - ma lı dır. Sos yal Si gor ta lar ve Ge nel Sağ lık Si gor ta sı Ka - nu nu nun ha zır lık ça lış ma la rı çer çe ve sin de ön gö rü len mo de lin kap sa mı nın çok ge niş tu tul du ğu, ak tü er yal açı - dan sür dü rü le bi lir ol ma sı nın zor ol du ğu ve ge le cek te ka mu üze rin de cid di bir ma li yet bas kı sı olu şa bi le ce ği yö nün de ki sek tör gö rüş le ri il gi li ka mu ku rum la rı na ile - til miş tir. Ka nu n a ta mam la yı cı sağ lık si gor ta sı na iliş kin hü küm le rin de ek len me si ta lep edil miş, an cak bu öne - ri ler dik ka te alın ma mış tır. Bu kap sam da ulus lar ara sı uy gu la ma lar da dik ka te alı na rak ta mam la yı cı sağ lık si - gor ta sı na iliş kin dü zen le me le rin tek rar göz den ge çi ril - me si nin fay da lı ola ca ğı nı dü şün mek te yim. Ül ke mi zin sa hip ol du ğu genç nü fus si gor ta sek tö rü için bü yük bir po tan si yel oluş tur mak la bir lik te si gor ta - lı lık bi lin ci nin ye te rin ce ge liş me miş ol ma sı sek tö rün bü yü me si nin önün de ki en gel ler den bi ri si dir. Özel si - gor ta bi lin ci nin yay gın laş tı rıl ma sı ve si gor ta eği ti mi nin ye ter siz li ği kar şı sın da si gor ta cı lı ğın ge nel eği tim prog - ram la rın da yer al ma ma sı da bir baş ka so run dur. Si gor ta bi lin ci nin yay gın laş tı rıl ma sı ve hiz met ka li te si - nin art tı rıl ma sı ile si gor ta nın ta ba na ya yıl ma sı için sek - tö re ye tiş miş ele man sağ la ya cak eği tim prog ram la rı - nın art tı rıl ma sı or ta ve uzun va de de ya pı la bi le cek ça - lış ma lar la müm kün ola cak tır. Sek tö rü müz de si gor ta bi lin ci ni yay gın laş tır ma ça lış ma la - rı, sek tör de yer alan mev cut ürün le rin ge liş ti ril me si ve ya ye ni ürün le rin or ta ya çı ka rıl ma sı, ta nı tım, müş te ri mem - nu ni ye ti ve ile ti şim ça lış ma la rı de vam et mek te dir. Özel lik - le genç nü fu sa yö ne lik ola rak pa za ra su nu la cak ürün le rin sek tö rün prim üre ti mi ra kam la rı na sağ la ya ca ğı kat kı yad - sı na maz bir ger çek tir. Sek tö rü nün ön ce lik li he de fi si gor - ta ile ta nış ma mış bu kit le ye ulaş mak ve si gor ta nın lüks de ğil bir ge rek li lik ve ih ti yaç ol du ğu nu an la ta bil mek tir. Bir lik ola rak, top lu ma si gor ta sis te mi nin ya rar la rı hak - kın da za man za man me saj ver mek te ve si gor ta sis te - mi nin ül ke ye or ta ve uzun va de li fon ya rat ma ko nu - sun da önem li bir iş le vi ol du ğu nu vur gu la mak ta yız. Ül - ke mi zin kar şı kar şı ya ol du ğu do ğal afet ler le mü ca de le - de en önem li mü ca de le araç la rın dan bi ri si nin si gor ta sis te mi ol du ğu dü şün ce sin den ha re ket le si gor ta lı ya şa - mın art ma sı adı na uzun va de li he def le re yö ne lik ola - rak ça lış ma la rı mı za de vam et mek te yiz. Bek len ti le ri mi zin kı sa bir za man da ger çek leş me si nin zor lu ğu nu bil mek le be ra ber azim le ça lış ma la rı mı zın de - vam et me si ge rek ti ği ne ca nı gö nül den inan mak ta yım. Bü yük me sa fe le rin kü çük adım lar la aşı la bi le ce ği nin bi - lin ci ile Mus ta fa SU Baş kan

5 BİZE GÖRE De ğer li Bir lik ten Okur la rı, Yıl so nu na az bir za man kal mış ken Der gi mi zin bu sa yı sın - da siz le re ge nel bir de ğer len dir me yap mak is ti yo rum. Sek tö rü mü zün prim üre ti min de kriz yıl la rı ha riç re el ola - rak bü yü dü ğü nü söy le ye bi li riz. Sek tör bu bü yü me tren di da hi lin de 2010 yı lın da re el ola rak % 8 ora nın da bü yü - me kay det miş tir. Prim üre ti mi açı sın dan ba kıl dı ğın da 2011 yı lı nın ilk çey re ğin de sek tör re el ola rak % 18, ikin ci çey re ğin de de yi ne re el ola rak % 17 bü yü müş tür. Ra kam la ra ba kıl dı ğın da bü yü me yi te tik le yen un sur lar; ray lı araç lar, kre di, fi nan sal ka yıp lar, hu kuk sal ko ru ma, ta rım si gor ta la rı ve ha yat si gor ta la rı dır yıl so nun - da da bu doğ rul tu da re el ola rak bü yü me sağ la na ca ğı nı ön gör mek te yiz. An cak prim üre ti mi açı sın dan ya şa nan bu olum lu ge liş me bu se ne de tek nik so nuç la ra yan sı ma - mış tır. Ör ne ğin 2011 yı lı nın ilk çey re ğin de prim üre ti - min de % 17 gi bi cid di bir re el bü yü me ora nı ya ka la yan sek tör bu ba şa rı yı kâr lı lık ta gös te re me miş ve tek nik za - rar açık la mış tır. Bu ne den le her ne ka dar 2011 yıl so - nun da prim üre ti mi için olum lu bek len ti oluş muş ol sa da tek nik kâr lı lık açı sın dan sek tö rün 2011 yı lın da iyi bir yıl ge çi re ce ği ni söy le mek iyim ser bir tah min ola cak tır yı lı nı ve önü müz de ki yı lı el de ki ve ri ler ışı ğın da de - ğer len di rir ken eko no mik açı dan Tür ki ye yi de iyi de ğer - len dir me miz ge rek ti ği ni dü şün mek te yim. Ta bi bu ara da dün ya eko no mi sin de ya şa nan ge liş me le ri de iyi oku mak ge rek mek te dir. Dün ya da ki gün cel eko no mik ge liş me le re bak tı ğı mız da en önem li hu sus lar dan bi ri 1996 yı lın dan iti - ba ren ilk kez AB D nin no tu Mo ody's, ta ra fın dan ola sı bir in di rim için iz le me ye alın mış ol ma sı dır. Eu ro böl ge sin de de kom şu muz Yu na nis tan ve İr lan da nın kre di not la rı düş müş tür. Borç kri zi nin yi ne ya kın iliş ki ler de bu lun du ğu muz İtal ya ya ya yıl ma ris ki de sı cak gün dem içe - ri sin de yer al mak ta dır. Tüm bu ge liş me ler önü müz de yi ne glo bal bir kri zin ya şa - na bi le ce ği ih ti ma li ni or ta ya çı kar mak ta dır. Bu ne den le önü müz de ki dö nem de ih ti yat lı olun ma sın da fay da var dır. İle ri de ya şa na cak olum suz ge liş me le rin önü ne ge çe bil mek ama cıy la bir ta kım ted bir le rin alın ma sı ge rek li dir, an cak bu - ra da alı na cak ted bir le ri nin do zu nun ayar lan ma sı da bir o ka dar önem li dir. Çün kü alı na cak ön lem ler de aşı rı ya ka çıl - ma sı du ru mun da bu nu so nu cu nun eko no mik dur gun luk ola ca ğı da göz önün de bu lun du rul ma lı dır. Si gor ta şir ket le ri nin eko no mik bü yü me ye en önem li kat - kı sı olan fon ya rat ma ka pa si te si ca ri açık la mü ca de le de önem li bir araç tır. Si gor ta şir ket le ri nin tah sil et tik le ri prim ler bü yük meb lağ la ra ulaş mak ta dır. Böy le ce bi ri kim - ler ha re ke te ge çi ril mek te ve üre ti me dö nük ve rim li ya tı - rım lar fi nan se edil mek te dir. Ay rı ca, ge rek bi rey le rin ve ge rek se ku rum la rın kar şı kar şı ya kal dık la rı ka yıp lar si gor - ta şir ket le rin ce hız lı bir şe kil de kar şı lan mak ta dır. Böy le ce si gor ta lı la rın iş le ri ni sağ lık lı şe kil de yü rüt me ye ve hat ta ye ni ya tı rım la ra yö nel me ye de vam et me le ri sağ lan mak - ta dır. Kı sa dö nem li ta sar ruf la rı top la ya rak ya tı rım la ra yön len di ren ha yat si gor ta la rı ve bi rey sel emek li lik fon la rı da bi zim için çok önem li bir ye re sa hip tir. Ha yat ve emek li lik ürün le ri nin uzun va de li ol ma sı bir yan dan dev - le ti, di ğer yan dan iş let me le ri fi nan se et mek te dir. Türk si gor ta sek tö rün de ki şir ket ler için en bü yük risk, tek nik kâr lı lı ğı azal tı cı risk ler dir. Bu kap sam da sek tö rün bu alan lar da iyi leş ti ri ci ön lem ler üze rin de yo ğun laş ma sı ge re ki yor. Sek tö rün ön ce lik li he de fi si gor ta ile ta nış ma - mış bu kit le ye ulaş mak ve si gor ta nın lüks de ğil bir ge rek - li lik ve ih ti yaç ol du ğu nu an la ta bil mek tir. Son yıl lar da Bir - lik ola rak bu ko nu da ki ak tif ça lış ma la rı mız iler de mu hak - kak mey ve le ri ni ve re cek tir di ye dü şü nü yo rum. So nuç ola rak, Türk si gor ta sek tö rü, ge liş miş tek no lo jik alt ya pı sı, ye tiş miş in san kay nak la rı, yük sek hiz met ka li te si ve son dö nem ler de mev zu at ta ya pı lan dü zen le me ler sa ye sin - de önü müz de ki dö nem ler de eko no mi si ve si gor ta sek tö rü ge liş miş ül ke ler ile ara sın da ki bü yük lük far kı nı ka pa ta cak po tan si ye le sa hip tir. Zor za man la rı ge rek li ted bir ler le akıl - cı yö ne te rek at lat mak, ile ri ye ya tı rım yap mak sek tö rü mü - zün bek le di ği so nuç lar la bi zi bu luş tu ra cak tır. Er han TUN ÇAY Ge nel Sek re ter 03

6 BİRLİK TEN HABERLER Rekabet ve Rekabet Hukuku Toplantısı eka bet Hu ku ku ko nu la rı nın özel lik le de R son yıl lar da ge rek sek tö rü mü ze ge rek - se Bir li ği miz ce yü rü tü len ça lış ma la ra olan et ki ve öne mi nin art ma sı se be biy le Bir lik, 29 Ha zi - ran 2011 ta ri hin de Re ka bet ve Re ka bet Hu - ku ku ko nu lu top lan tı ya ev sa hip li ği yap tı. Top lan tı da Bir li ği mi ze Re ka bet Hu ku ku ko nu la - rın da da nış man lık hiz me ti ve ren avu kat lık bü - ir lik, Ha zi ran 2011 ta rih le rin de B Ulus la ra ra sı Si gor ta De net çi le ri Bir li ği (IA IS) ta ra fın dan yıl da üç kez dü zen le nen top - lan tı la rın Hong Kon g un Ma ca u Ada sı n da ger çek leş ti ri len ikin ci top lan tı sı na ka tıl dı. IA IS üye le ri ne ve göz lem ci le ri ne açık olan top lan tı - la ra IA IS in göz lem ci si sı fa tıy la ka tı lan Bir li ği, Ma li ve Fi nan sal Dü zen le me ler So rum lu su Onur Acar tem sil et ti. Top lan tı lar da, sol vency, ku - rum sal yö ne tim ve grup de ne ti mi baş ta ol mak ro su yet ki li le ri ta ra fın dan ger çek leş ti ri len su - num da re ka bet ve re ka bet hu ku ku ku ral la rı nın kap sa mı, kav ram la rı ve il gi li mev zu at hak kın da Re ka bet Ku ru lu nun ke sin leş miş ka rar la rı ışı ğın - da bil gi ve ril di. Top lan tı da re ka bet hu ku ku nun sek tö rü mü ze olan et ki le ri de bir leş me ve dev - ral ma lar, acen te ler ve Si gor ta Sek tö rü ne İliş kin Grup Mu afi yet Teb li ği(teb liğ No:2008/3) açı - sın dan de ğer len di ril di. TSRŞB IAIS Toplantılarında! 3 Tem muz 2011 ta ri hin de Bir lik Yö ne tim 2 Ku ru lu ve Ha zi ne Müs te şar lı ğı tem sil ci - le ri nin ka tı lı mıy la bir top lan tı dü zen len di. Top - lan tı da 5684 Sa yı lı Si gor ta cı lık Ka nu nu n da de - ği şik lik ya pıl ma sı öne ri len mad de ler, Si gor ta Acen te le ri Yö net me li ği Tas la ğı ve Si gor ta Bil gi Mer ke zi Yö net me li ği Tas la ğı na ve son yıl lar da ya pı lan dü zen le me ler de gün cel li ği ni yi tir di ğin - den dü zel til me si ge re ken ko nu la ra iliş kin sek tör gö rüş le ri ak ta rıl dı. Top lan tı da ay rı ca, 6111 sa yı - lı Ba zı Ala cak la rın Ye ni den Ya pı lan dı rıl ma sı ile üze re gün cel ge liş me ler de ğer len di ril di. IA IS ta - ra fın dan oluş tu ru lan ve In su ran ce Co re Prin - cip les (ICP) ola rak ad lan dı rı lan 28 adet il ke nin gün cel le me ça lış ma la rı hak kın da bil gi len dir me ya pıl dı. Gün cel le me ça lış ma la rı nın 2011 yı lı için de ta mam la na rak 2011 yı lı Ge nel Ku ru lun - da onay lan ma sı nın he def len di ği ifa de edil di. Ül ke miz ta ra fın dan da uyum sağ la nan il ke ler - de ya pı la cak bu kap sam lı de ği şik lik le rin Türk si - gor ta sek tö rü nü de et ki le me si bek le ni yor. Sigorta Acenteleri Yönetmeliği ve SBM Yönetmeliği Hakkında Görüş Sos yal Si gor ta lar ve Ge nel Sağ lık Si gor ta sı Ka - nu nu ve Di ğer Ba zı Ka nun ve Ka nun Hük mün - de Ka rar na me ler de De ği şik lik Ya pıl ma sı Hak - kın da Ka nun hü küm le ri ge re ği si gor ta şir ket le ri - nin SGK ya ya pa cak la rı prim dev ri ne iliş kin hü - küm le rin yer al dı ğı Yö net me lik Tas la ğı, AZMM ile il gi li Ge lir İda re si Baş kan lı ğı nez din de yü rü tü - len ça lış ma lar hak kın da ge li nen son du rum hak kın da gö rüş alış ve ri şin de bu lu nul du. Top - lan tı gü nün ge nel de ğer len di ril me si ya pıl dık - tan son ra so na er di. 04

7 Lloyd s Heyeti ile Görüşme ir lik, Lon dra mer kez li si gor ta pi ya sa sı B Lloy d s un 4-6 Tem muz 2011 ta rih le rin de ül ke mi ze ger çek leş tir di ği ça lış ma zi ya ret kap sa - mın da Lloy d s he ye ti ile bir ara ya ge le rek Lloy - d s ta ra fın dan dü zen le nen et kin lik le re ka tıl dı. Bu na gö re ilk ola rak Bir lik, Lloy d s ta ra fın dan 4 Tem muz 2011 ta ri hin de Swis so te l de dü zen le - nen se mi ne re ka tıl dı. Bir lik ta ra fın dan üye şir - ket le re du yu ru lan se mi ner de Lloy d s Yö ne tim Ku ru lu Baş ka nı Lord Le ve ne ta ra fın dan ya pı - lan açış ko nuş ma sı nın ar dın dan Türk si gor ta tem sil ci eri ne Lloy d s pi ya sa sı hak kın da kap - sam lı bil gi ve ril di. 5 Tem muz 2011 ta ri hin de ise Bir lik Lloy d s un ev sa hip li ğin de İn gi liz Baş kon so los lu ğu n da ki re sep si yon da ve ti ne ka tıl dı. Da vet te si gor ta şir ket le ri nin üst dü zey yö ne ti ci le ri ile sek tör tem sil ci le ri de bir ara ya gel di. 6 Tem muz 2011 ta ri hin de Bir lik, Lloy d s top lan tı sı Swis so te l de ger çek leş ti ril di. Bro ker ve acen te - ler den olu şan Lloy d s he ye ti ile Lloy d s un üst dü zey yö ne ti ci le ri nin ka tıl dı ğı top lan tı da Bir lik Ge nel Sek re ter Yar dım cı sı Meh met Kal ka van ta ra fın dan Bir lik, Türk si gor ta sek tö rü ve sek tör - de ki ya sal uy gu la ma lar hak kın da kap sam lı bir su num ger çek leş ti ril di. Top lan tı kap sa mın da ay rı ca Bir li ğin Yan gın, So - rum lu luk, Mü hen dis lik ve Nak li yat Si gor ta sı Ko - mi te le ri tem sil ci le ri ta ra fın dan il gi li branş lar da ki du rum hak kın da kı sa su num lar ger çek leş ti ril di. Top lan tı Lloy d s he ye ti ile Bir lik tem sil ci le ri ve Bir - lik ko mi te üye le ri ara sın da ya pı lan fi kir alış ve ri şi ile so na er di. 05

8 BİRLİK TEN HABERLER Politik Risk Sigortası Konferansı ir lik, ku ru cu ku ruş la rı ara sın da bu lun - B du ğu Dış Eko no mik İliş ki ler Ku ru lu (DE- İK) ta ra fın dan 30 Ha zi ran 2011 ta ri hin de dü - zen le nen Po li tik Risk Si gor ta sı Kon fe ran sı na ka tıl dı. Kon fe rans ta Bir lik Ge nel Sek re ter Yar - dım cı sı Meh met Kal ka van ta ra fın dan bir açış ko nuş ma sı ger çek leş ti ril di. Üç pa nel den olu - şan kon fe rans ta ya tı rım si gor ta la rı, ya tı rım cı ve mü te ah hit le rin po li tik risk si gor ta sın dan el - de ede cek le ri fay da lar ile po li tik risk si gor ta - sı nın dün ya da ki uy gu la ma la rı Türk ve ya ban - cı uz man lar ta ra fın dan ele alın dı. Kon fe rans, ka tı lım cı lar ta ra fın dan ko nu ya iliş kin yö nel ti - len so ru la rın ya nıt lan ma sı ile so na er di. Mali Hizmetler Çalışma Grubu Toplantısı ir lik, 28 Tem muz 2011 ta ri hin de Av - B ru pa Bir li ği Ba kan lı ğı ta ra fın dan Ma li Hiz met ler Sek tö rel Uyum Stra te ji si ne iliş kin dü zen le nen Ma li Hiz met ler Ça lış ma Gru bu top lan tı sı na ka tıl dı. Bir lik ve Ma li Hiz - met ler Ça lış ma Gru bu na dâ hil fi nan sal sek tör de ki il gi li ku rum tem sil ci le ri nin ka tı lı - mıy la dü zen le nen top lan tı da Bir li ği Tek nik Bi rim Mü dü rü Atil la Ok say ile Ulus la ra ra sı İliş ki ler Uz ma nı Mü ge Soy sal tem sil et ti. Top lan tı da Ma li Hiz met le r fas lın da ki ban - ka cı lık, men kul kıy met ler, si gor ta vs. gi bi alan lar da sek tö rel ek sik lik le rin be lir len me si ve sek tö rel bir uyum stra te ji nin oluş tu rul - ma sı ama cıy la ku ru lan ça lış ma gru bu nun ka tı lım cı la rı ta ra fın dan öne ri len mev zu at ek sik lik le ri ve pro je öne ri le ri çer çe ve sin de AB Ba kan lı ğı yet ki li le ri ta ra fın dan oluş tu ru - lan tas lak uyum stra te ji si üze rin de fi kir alış - ve ri şin de bu lu nul du. 13. Hydra Konferansı ir lik, 1 3 Ey lül 2011 ta rih le rin de Yu - B nan Si gor ta Şir ket le ri Bir li ği ta ra fın - dan Yu na nis ta n ın Hydra Ada sı n da ger - çek leş ti ri len 13. Si gor ta ve Re asü rans kon - fe ran sı na ka tıl dı. Kon fe rans ta Bir lik, Bir lik Ge nel Sek re te ri Er han Tun çay ile Bir lik Ge - nel Sek re ter Yar dım cı sı Meh met Kal ka van ta ra fın dan tem sil edil di. Kon fe ran sın ilk gün kü otu ru mun da re asü ran sın kü çük ve or ta öl çek li si gor ta şir ket le ri nin ser ma ye ge rek li lik le ri ni ne şe kil de azal ta bi le ce ği ko - nu su ele alın dı. Kon fe ran sın ikin ci gü nün de ise Sol vency II nin ha yat, sağ lık ve mal si - gor ta la rı üze rin de ki et ki le ri de ğer len di ril di. Kon fe rans kap sa mın da dü zen le nen top - lan tı lar da ise si gor ta şir ket le ri ile si gor ta ile il gi li ku rum ve ku ru luş lar dan tem sil ci ler fi kir alış ve ri şin de bu lun du. 06

9 İNCELEME ARAŞTIRMA Elektronik Sigortacılık ve Türk Sigorta Sektöründe Elektronik Sigortacılık Uygulamaları Sevgi UNAN TSRŞB Kaza Dışı Branşlar ısa ca elek tro nik or tam da ya pı lan si gor ta K fa ali yet le ri nin tü mü elek tro nik si gor ta cı lık ola rak ad lan dı rı la bi lir. Si gor ta cı açı sın da bir web si te si nin ha zır lan ma sı ile baş la yan sü reç müş te ri açı sın dan elek tro nik or tam da po li çe sa tın al - ma ya iliş kin araş tır ma ya pıl ma sı ile baş lar. Elek - tro nik si gor ta cı lık fa ali yet le ri tek lif oluş tu rul ma sı, po li çe nin sa tın alın ma sı, pri min öden me si, po li - çe nin tes li mi, ha sar ih ba rı, ha sa rın de ğer len di ril - me si ile red/ka bul ka ra rı ve ril me si ve ha sa rın öden me si sü reç le ri ni kap sar. Elek tro nik si gor ta - cı lık bu fa ali yet le rin tü mü nü kap sa dı ğı gi bi ör ne - ğin sa de ce web si te si ara cı lı ğı ile tek lif oluş tu rul - ma sı sü re ci de elek tro nik si gor ta cı lık fa ali yet le ri - ne bir ör nek teş kil et mek te dir. Sİ GOR TA SEK TÖ RÜN DE BİL Gİ VE İLE Tİ ŞİM TEK NO LO Jİ LE Rİ Dün ya ge ne lin de, si gor ta sek tö rü in ter net ve bi li şim tek no lo ji le ri ne cid di mik tar lar da ya tı rım yap mış ol ma sı na rağ men di ğer fi nan sal sek - tör ler le kar şı laş tı rıl dı ğın da elek tro nik or tam da si gor ta cı lık fa ali yet le ri ne kar şı da ha mu ha fa - za kar bir tu tum için de dir. Ge nel ola rak si gor ta ürün le ri üre tim, yö ne tim ve da ğı tım an la mın da on-li ne pa zar la ma ya uy gun ürün ler ola rak ka bul edi lir ler. Ör ne ğin, en çok fi - zik sel et ki le şi me ih ti yaç du yu lan ha sar aşa ma - sın da bi le ha sa rın gi de ril me si ni sağ la yan şir ket ile sağ la na cak net work bağ lan tı sı sa ye sin de ha sar ta ki bi on-li ne ola rak yü rü tü le bi lir. Dün ya da si gor ta sah te kar lık la rı ile mü ca de le de in ter net te mel li ile ti şim ağ la rı kul la nıl mak ta, şir - ket ler bir bir le ri ve acen te le ri ile in ter net or ta mın - da sağ la dık la rı bil gi pay la şı mı ile oluş tu ru lan ve - ri ta ban la rı nı kul lan mak ta dır lar. Ge nel mü dür lük ler, böl ge mü dür lük le ri, acen - te ler, di rekt sa tış ve pa zar la ma ele man la rı şek - lin de ol duk ça ge niş ve da ğı nık bir or ga ni zas - yon ya pı sı na sa hip olan si gor ta sek tö rü için bil - gi ve ile ti şim tek no lo ji le ri ha ya ti önem ta şı mak - ta dır. Söz ko nu su uy gu la ma lar, şir ket içi iş akı - şı nı oto ma tik leş ti re rek, ma li yet le ri dü şür mek te ay rı ca bil gi ve ile ti şim tek no lo ji le ri uy gu la ma la - rı si gor ta şir ket le ri nin ya tı rım ka rar la rı al ma la rı - na yar dım cı ola rak, ma li port föy le ri ni yön len - dir me le ri ni sağ la mak ta dır lar. Si gor ta sek tö rün de bil gi ve ile ti şim tek no lo ji le ri ge - rek ye ni müş te ri le re ula şıl ma sı ve ge rek var olan müş te ri port fö yü nün ta ki bin de çok önem li dir ve şir ket le re ar tı de ğer ka ta cak ye ni iş plan la rı nın uy - gu lan ma sın da önem li fır sat lar sun mak ta dır. Elek tro nik or tam da de po la nan müş te ri ve ri le ri nin der len me si, ana liz edil me si ve an lam lan dı rıl ma sı - 07

10 İNCELEME ARAŞTIRMA nın sağ la dı ğı ko lay lık özel lik li müş te ri le re ve grup - la ra yö ne lik si gor ta ürün le ri nin ge liş ti ril me si ni ola - nak lı kıl mak ta dır. Si gor ta şir ket le ri nin web say fa - la rı üze rin den po li çe sa tı şı yap ma la rı si gor ta lı la rın ki şi sel bil gi le ri ne olan ih ti ya cı azalt mak ta, tek li fin po li çe leş me sü re ci ni kı salt mak ta, si gor ta şir ket le - ri nin ara cı la ra öde ye cek le ri ko mis yon lar dan ta - sar ruf et me le ri ni sağ la mak ta dır. Si gor ta lı açı sın da bil gi ve ile ti şim tek no lo ji le ri nin si gor ta sek tö rün de kul la nıl ma sı nın bir çok fay - da sı söz ko nu su dur. Si gor ta yı bir hiz met yı ğı nı ola rak gö ren ve ken di si ne en uy gun si gor ta ürü nü nü ve hiz me ti ni bul ma ko nu sun da bil gi si ol ma yan bir si gor ta lı ada yı için elek tro nik or - tam da ürün ler ve hiz met ler ko nu sun da ve ri len ay rın tı lı ve do yu ru cu bil gi çok önem li dir. Ör ne - ğin, bir se ya hat ön ce si, ro ta plan la ma sı, otel ve uçak re zer vas yo nu ve sa tın alın ma sı gi bi hiz met le ri elek tro nik or tam da çö züm le ye bi len bir tü ke ti ci için ba gaj ve se ya hat sağ lık si gor - ta sı hiz met le ri ni de in ter net ten sa tın ala bi li yor ol mak bü yük önem arz et mek te dir. Ay rı ca şir - ket le rin ve ara cı la rın in ter net say fa la rın da yer alan oto ma tik prim he sap la ma mo dül le ri bi - rey le re risk le ri için öde ye cek le ri prim tu ta rı ko - nu sun da fi kir ver mek te; elek tro nik im za uy gu - la ma sı, si gor ta lı la rın risk le ri ni po li çe leş tir me le ri ko nu sun da yar dım cı ol mak ta; in ter net kul la nı - mı si gor ta lı la ra po li çe le ri ile il gi li bil gi le ri her - han gi bir ara cı ya ih ti yaç duy ma dan de ğiş ti re - bil me le ri ne ola nak sağ la mak ta dır. Di ğer ta raf - tan, si gor ta tek lif le ri nin in ter net or ta mın da po - li çe leş me si ko nu sun da oto mas yo na ge çil me - siy le sağ la na cak ma li yet ta sar ru fu, si gor ta prim le rin de si gor ta lı lar le hi ne sağ la na cak bir in di rim ola rak yan sı ya cak tır. Ha sar du ru mun da, fo toğ raf lar ve elek tro nik or - tam da dol du ru la cak ra por lar yar dı mıy la ha sar bil di ri mi ya pıl ma sı ile un der wri ting ve ha sar ta le - bi aşa ma sın da ya şa nan ev rak ve kır ta si ye iş - lem le ri nin za man ve ma li yet an la mın da ta raf la - ra ge tir di ği yük aza la cak tır. Ha sar son ra sın da si - gor ta lı ve si gor ta cı dı şın da ki, ser vis şir ke ti, asis - tans şir ke ti gi bi üçün cü ta raf lar la olan iş lem le rin, ra por la rın ve fa tu ra la rın elek tro nik or tam da ile - til me si ve yü rü tül me si iş lem le rin en kı sa sü re de ve şef faf bir şe kil de so nuç lan dı rıl ma sı açı sın dan önem li bir hu sus ola rak kar şı mı za çık mak ta dır. Kı sa ca, in ter net ta ban lı elek tro nik si gor ta cı lık uy gu la ma la rı nın si gor ta cı ya da si gor ta lı ya da za man ve ma li yet açı sın dan çok önem li avan - taj lar ge tir di ği yad sı na maz bir ger çek tir. Si gor - ta sek tö rü nün hiz met ve müş te ri odak lı bir sek - tör ol du ğu göz önü ne alın dı ğın da bil gi ve ile ti - şim tek no lo ji le ri nin kul la nı mı ile sağ la na cak ma li yet avan ta jı nı si gor ta lı/si gor ta lı ada yı dos - tu bil gi ve ile ti şim tek no lo ji le ri uy gu la ma la rı na ya tı ran şir ket le rin ra kip le ri ne gö re önem li avan - taj lar sağ la ya cak la rı göz ar dı edil me me li dir. Si gor ta De ğer Zin ci ri ve Elek tro nik Ti ca ret Fır sat la rı Sİ GOR TA SEK TÖ RÜN DE KUL LA NI LAN ELEK TRO NİK Tİ CA RET MO DEL LE Rİ Si gor ta pa za rın da ha li ha zır da çe şit li elek tro nik ti ca ret mo del le ri kul la nıl mak ta dır. On-Li ne Pa zar la ma/web Si te le ri: Bü tün si gor ta şir ket le ri, sa hip ol duk la rı in ter net say fa la rı ara cı - lı ğıy la ürün le ri ne iliş kin bil gi le ri elek tro nik or tam - da si gor ta lı la ra sun mak ta dır lar. Ba zı şir ket ler web say fa la rı nı ürün le ri nin ta nı tı mı ya nın da kla - sik pa zar la ma araç la rı ile bir lik te bir da ğı tım ka - na lı ola rak da kul lan mak ta ve ba zı ürün le ri ni in - ter net üze rin den sat mak ta dır lar. Bir ta kım si gor - ta cı lar ise di ğer da ğı tım ka nal la rı nın hiç bi ri ni kul - lan ma dan ta ma men in ter net üze rin den ürün le - ri ni sat mak ta dır lar ta rih li Res mi Ga - ze te de ya yım la na rak yü rür lü ğe gi ren Si gor ta Söz leş me le rin de Bil gi len dir me ye İliş kin Yö net me - li k in İn ter net Si te si Kur ma Zo run lu lu ğu baş lık lı 13 ün cü mad de si ge re ği ül ke miz de fa ali yet gös te ren tüm si gor ta şir ket le ri bir web si te si ne sa hip tir. Bu nun ya nın da pek çok acen te nin ve bro ke rin de web si te si bu lun mak ta dır. Si gor ta şir ket le ri, acen te ler ve bro ker ler web si te le ri ara - cı lı ğıy la ürün ta nı tı mı ya pa rak pa zar des te ği sağ lar ken, ba zı şir ket ler ay nı za man da on-li ne tek lif ve po li çe sa tı şı da ger çek leş tir mek te dir ler. On-Li ne Por tal lar/ürün Por ta lı Mo de li: Dün ya uy gu la ma sın da, fi nan sal pa zar lar da ol du ğu 08

11 gi bi, bir çok si gor ta şir ke ti nin ben zer ürün le ri nin bir lik te gö rü le bil di ği ve kar şı laş tı rı la bil di ği por - tal lar kul la nıl mak ta dır. On-li ne por tal la rın on-li - ne alış ve riş si te le rin den far kı, kul la nı cı nın ara dı - ğı şey ler le il gi li bil gi top la ma sı na yar dım cı ol - ma sı dır. Bu por tal lar ba zı hiz met le ri bir ara da sun mak ta ve kul la nı cı yı uy gun si te le re yön len - di ren link ler içer mek te dir. Av ru pa Bir li ği ül ke le - rin de sa de ce emek li li ğe ve ya sa de ce ebe - veyn le re yö ne lik ola rak ha zır la nan ve bu grup - lar için ha zır lan mış si gor ta ürün le ri nin sa tı şı nın ya pıl dı ğı te ma tik por tal lar kul la nıl mak ta dır. On-Li ne Pa zar yer le ri: Bro ker lar dan ve ya ba - ğım sız ara cı lar dan olu şan ve ki şi ye en uy gun ürü nün han gi si ol du ğu ko nu sun da yar dım cı ol - mak ama cıy la kul la nı lan mo del ler den bi ri si de on-li ne pa zar yer le ri dir. Bu mo del de fark lı si gor - ta şir ket le ri nin te mel ürün le ri su nul mak ta ve si - te bro ker gi bi fa ali yet gös ter mek te dir. Müş te ri - le re al ter na tif fi yat tek lif le ri su nu la rak fi yat ve ürün le rin kar şı laş tı rıl ma sı na im kan sağ lan mak - ta dır. Mo del da ha çok fi nan sal da nış man lar, bro ker ler ve bi linç li müş te ri ler için avan taj lı dır. Bu iş mo de lin de bir bi ri ne bağ lan tı lı ama bir bi ri - ne ba ğım lı ol ma yan si te ler de mev cut tur. Bir alt si te de ara cı la ra yö ne lik hiz met ler su nu la bil - mek te dir. Ör ne ğin, in ce le nen şir ket bir yan si - te sin de bro ker le re hiz met ver mek te dir. Te mel da nış man lık hiz me ti ve ril mek te, bro ker le rin ya - nın da risk yö ne ti ci le ri ve di ğer si gor ta ve re asü - rans şir ket le ri de bu hiz met ler den ya rar la na bil - mek te dir. Bu iş mo de li da ha çok ara cı lar için dü zen len miş tir. Ay nı ya pı da ürün le ri müş te ri le - re kar şı laş tır ma lı su na rak, müş te ri nin il gi si ni çe - ken şir ke te yö nel me si ni sağ la mak amaç lan - mak ta dır. Sis tem de si gor ta cı lık la il gi li te mel bil - gi ler de ve ril mek te dir. Müş te ri in ter net üze rin - den baş vu ru su nu yap mak ta, son ra sın da ara cı ta ra fın dan te le fon ya da e-pos ta yo luy la ken - di si ne ula şı lıp iş lem ler ta mam lan mak ta dır. Bu iş mo de li nin e-si gor ta cı lık ta en ba şa rı lı iş mo de li ola ca ğı ön gö rül mek te dir. Bu sis te min en bü - yük avan ta jı müş te ri nin ay nı an da bir kaç fark lı şir ke tin tek li fi ni gö rüp, ka ra rı nı ve rir ken ken di ne en uy gun ürü nü al dı ğın dan emin ol ma sı dır. On-Li ne Risk Pa zar la rı: Ço ğun luk la şir ket le ra ra - sı elek tro nik ti ca ret pa za rın da uy gu la ma sı gö - rül mek te dir. Ge nel lik le si gor ta lı lar, re asü rör ler ve ti ca ri müş te ri ler gi bi ta raf lar ara sın da bro ker gi bi ha re ket ede rek bü yük risk le rin de ğiş to ku - şu aşa ma sın da ka zanç sağ la mak ama cıy la ha re ket eden ara cı lar ta ra fın dan ku rul muş lar - dır. Bu mo del de şir ket, si gor ta cı lık ve re asü rans iş le rin de say dam lık sağ la ya rak alı cı la rın ve sa - tı cı la rın ya pı lan iş hak kın da ki bil gi alış ve riş le ri - nin art ma sı nı ve bu sa ye de da ha bi linç li ha re - ket et me le ri ni sağ la mak ta dır. On-Li ne Açık Art tır ma: İn ter net ay nı za man da si gor ta şir ket le ri nin elek tro nik or tam da açık art - tır ma ya da vet edil di ği bir ti ca ri or tam ola rak da kul la nıl mak ta dır. Açık art tır ma si te le ri ge nel ola - rak fo rum lar ara cı lı ğıy la ça lış mak ta dır. Kul la nı cı bu fo rum lar sa ye sin de sis te me gi re rek tek lif ver - mek te ve sa tı cı ro lü nü üst le ne bil mek te dir. Bu mo del alı cı la rın sa tı cı gi bi fi yat la rı ayar la ma la rı - na izin ve ren bir mo del dir. Di ğer bir de yiş le, sa - tın alın mak is te nen ürün ve hiz met le il gi li müş te - ri ken di fi yat la rı nı be lir le mek te ve bu fi yat la ra uy gun bir alı cı aran mak ta dır. Bu mo del ile si gor - ta şir ket le ri nin iha le le ri ne da hil ol mak müm kün - dür. Ör ne ğin, bir oto mo bil şir ke ti, en uy gun kas - ko tek li fi ni al mak için in ter net or ta mın da on-li ne açık ek silt me dü zen le ye bil mek te dir. ELEK TRO NİK Sİ GOR TA CI LIK UY GU LA MA SÜ RE Cİ Elek tro nik or tam da ya pı lan si gor ta cı lık fa ali - yet le ri ni sü reç ola rak üç ana baş lık al tın da in - ce le mek müm kün dür: Rek lam-ta nı tım: Şir ket web si te si ni ku rum sal kim lik ta nı tı mı ama cıy la kul lan mak ta dır. Bu ra - da şir ke tin ta nı tı mı ya pıl mak ta, ürün ler, hiz met - ler, an laş ma lı ser vis ler/ku rum lar, hak kın da bil - gi le re yer ve ril mek te dir. Elek tro nik Tek lif: Web si te si üze rin den tek lif oluş tu rul ma sın dan son ra üre ti min ve müş te ri ye ulaş tı rıl ma sı nın ge le nek sel yol la ya pıl ma sı dır. E- pos ta yo luy la ger çek leş ti ri len söz leş me ler de, müş te ri al mak is te di ği ürün hak kın da ki tek li fi si - gor ta şir ke ti ne e-pos ta ile gön der dik ten son ra 09

12 İNCELEME ARAŞTIRMA tan zim edi len po li çe ye ıs lak im za atıl mak ta dır. On-li ne Po li çe: Web si te si üze rin den on-li ne ola rak po li çe sa tın alı na bil me si ve öde me nin on-li ne ola rak ya pı la bil me si dir. Elek tro nik si gor - ta cı lı ğın en ge liş miş ha li dir. On-li ne ola rak ya pı - lan po li çe ler de, si gor ta şir ke ti ta ma men bil gi - sa yar or ta mın da bu lun du ğu için sa tış o an da ger çek leş mek te ve söz leş me ler de elek tro nik im za kul la nıl mak ta dır. Bu ra da ki sü reç, elek tro - nik pos ta yo luy la ya pı lan söz leş me le re gö re çok da ha kı sa dır. İş lem le rin tü mü bir kaç da ki - ka için de ta mam la na bil mek te dir. Elek tro nik si gor ta cı lık sü re cin de si gor ta or tak la - rı, acen te ve müş te ri ler bir bir le riy le en teg re bir sis tem oluş tur mak ta dır lar. Bu en teg ras yo nun sağ lan ma sı için web si te le rin de por tal sis te mi kul la nıl mak ta dır. Por tal sis te mi web si te si üze rin - den si gor ta ürün le ri ni pa zar la ma ya izin ve ren ve on-li ne tek lif, on-li ne öde me, elek tro nik he - sap ma ki ne si gi bi çev ri mi çi özel lik le ri sağ la yan 10

13 ka pı lar dır. Por tal sis tem le rin de ar ka plan da ça - lı şan ya zı lım prog ram la rı var dır. Si gor ta şir ket le - ri de bu en teg re sis tem ile ile ti şim için de dir. On-li ne po li çe sa tı şı uy gu la ma la rın da sis te min ta sar lan ma sı ve ku rul ma sı aşa ma sın da do na - nım ve ya zı lım la ra ge rek si nim var dır. Elek tro nik ra por la ma, et kin web ra por la ma la rı, uzak tan sa tış ra por la ma, es nek iş akı şı oluş tur ma, uy gu - la ma lar ve si pa riş yö ne ti mi sağ la mak için bu ya zı lım ve do na nım lar kul la nıl mak ta dır. Elek tro nik ra por la ma, şir ket le rin müş te ri le re ait bil gi le ri ve ri ta ban la rın da bi rik ti re rek bu bil gi le - ri elek tro nik or tam da ra por la ma sı dır. Si gor ta - cı lık ta bu gi bi tek nik iş lem le rin tü mü is ta tis tik sel bil gi ler ve mo del ler kul la nı la rak ger çek leş ti ril - mek te dir. Bil gi le rin ve ri ta ban la rın da bi rik ti ril - me si için ve ri ta ba nı yö ne tim sis te mi kul la nıl - mak ta dır. Bu ve ri ta ban la rın da ki bil gi le rin çı ka - rı mı (ma den ci li ği) si gor ta şir ket le ri ne fi yat be - lir le me, pa zar ve müş te ri de mog ra fi si hak kın - da bil gi edin me ko nu la rın da yar dım cı ol mak - 11

14 İNCELEME ARAŞTIRMA Si gor ta Sek tö rün de ki Elek tro nik Ti ca ret Mo del le ri ve Bu Mo del le rin Kul la nıl dı ğı Ör nek ler Bö lüm İş mo de li Ör nek ler Pa zar la ma Ürün le re iliş kin bil gi len dir me Tüm şir ket ler Fark lı pa zar la ma ka nal la rı Bir çok bü yük si gor ta şir ke ti Sa de ce in ter net ten sa tış ine as.com, Ge ni all loyd.it Por tal lar Ürün por tal la rı Fi nan ce wa re ho use.co.uk, Ban kra te.com Ko nu ya gö re dü zen len miş por tal lar Au toby Tel.com, Baby Cen ter.com Pa zar yer le ri Bro ker lar Quo tes mith.com, Qu ick Qu ote.com Ba ğım sız kar şı laş tı rı cı lar Ins Web.com, Ehe alt hin su ran ce.com Spe si fik çö züm ler On-li ne risk pa zar la rı Ca tex.com, GRX.com On-li ne açı kar tır ma lar Ebix.com, ix su re.de ta dır. Sağ lam bir üst ve ri yö ne ti mi si gor ta şir - ke ti ne pa zar da bü yük avan taj lar sağ la mak - ta dır. Bu ne den le, si gor ta şir ket le ri nin sağ lık lı bil gi top la ya bil me si ve de po la ya bil me si için bi rik ti ri len ve ri le rin, bil gi çı ka rı mı (ve ri ma den - ci li ği/da ta mi ning) çok önem li dir. On-li ne si gor ta cı lık ta do na nım ve ya zı lım lar ta - mam lan dık tan son ra, tek li fin oluş tu rul ma sı aşa - ma sın da, müş te ri si gor ta şir ke ti nin web si te si ne üye ola rak gi riş yap tık tan son ra bil gi le ri, ve ri ta - ba nı na gön de ril mek te dir. Müş te ri is te di ği ürü - nü se çe rek ürün le il gi li tek lif for mu nu dol dur - mak ta ve sis tem, gi ri len bil gi le ri kul la na rak po - li çe nin prim he sa bı nı yap mak ta dır. Olu şan tek - lif müş te ri ta ra fın dan gö rün tü le ne rek, tek lif is te - ğe gö re po li çe leş ti ri le bil mek te dir. Tüm bu bil gi - ler ve ri ta ba nın da tab lo lar ha lin de, eş leş tir me ya pı la rak ka yıt edil mek te dir. Ör ne ğin, bu aşa ma da SQL (MSSQL, Orac le, Syba se, MySQL, DB2 Prog ress, vb.) bil gi sak la - ma ya/iş le me ye ya ra yan bir ve ri ta ba nı sor gu la - ma ya zı lı mı dır. İh ti ya ca gö re öl çek le ne bil mek - te dir. Üre til miş çe şit li ver si yon lar ile kü çük bir acen te ve ya si gor ta şir ke ti bün ye sin de ih ti ya - ca ce vap ve re bil mek te dir. Tür ki ye de he nüz ve ri ak ta rı mı için sek tö rel ve ri ak ta rım stan dart - la rı be lir len me miş tir. Bu se bep le si gor ta sek tö - rün de de bir stan dart ol ma mak la bir lik te son dö nem ler de Si gor ta Bil gi Mer ke zi nin (SBM) Tra - fik si gor ta sı uy gu la ma la rı ile be lir li ba zı stan dart - lar otur ma ya baş la mış tır. Her si gor ta şir ke ti ter - cih et ti ği şe kil de ya da ken di sis te mi ne uy gun ola cak şe kil de ve ri ak ta rı mı yap mak ta dır. Ge - nel lik le kul la nı lan yön tem XML dos ya sı ve ya Ex - cel dos ya sı for ma tın da ha zır lan mış ve ri dos ya - la rı nın ak ta rıl ma sı dır. Bil gi trans fe ri yap mak is te - yen ki şi ler ve ya ku rum lar bu dos ya yı alıp içer di - ği bil gi yi ken di sis te mi ne ak tar mak için be lir li fonk si yon dan ge çir mek zo run da dır lar. Kı sa ca, in ter net üze rin den ya pı lan po li çe ler de ön ce lik le on-li ne tek lif oluş mak ta, ar dın dan müş te ri nin öde me bil gi le ri ni gir me siy le tek lif po li çe leş ti ril mek te dir. On-li ne plat form da müş - te ri bil gi le ri B2C de (Şir ket-tü ke ti ci Ara sı Elek tro - nik Ti ca ret, Bu si ness to Con so mer) müş te ri nin ken di si ta ra fın dan gi ril mek te dir. Gi ri len bil gi ler on-li ne en teg ras yon lar va sı ta sıy la şir ket le rin ve - ri ta ban la rı na ve ar ka plan da ça lı şan ya zı lım prog ram la rı na yan sı mak ta dır. On-li ne si gor ta - cı lık sis tem le rin de oluş tu ru lan bil gi ler ve po li çe - ler on-li ne en teg ras yon lar la res mi kay dı oluş - tur mak ama cıy la si gor ta şir ket le ri nin prog ram - la rı na trans fer edil mek te dir. ELEK TRO NİK Sİ GOR TA CI LIK VE MÜŞ TE Rİ MEM NU Nİ YE Tİ Si gor ta şir ket le ri açı sın dan in ter net üze rin den ve ri le cek hiz met ler de dik kat edil me si ge re ken en önem li nok ta lar dan bi ri si de müş te ri mem - nu ni ye ti dir. Bu sü reç te müş te ri mem nu ni ye ti nin yük sek li ği elek tro nik si gor ta cı lık fa ali yet le ri için be lir le nen he def le re ve ye ni müş te ri le re ula şıl - ma sı yö nün de şir ke te çok bü yük ar tı lar ka zan - dı ra cak tır. Bu an lam da si gor ta şir ket le ri nin elek tro nik or tam da si gor ta cı lık fa ali yet le ri ni yü - rü tür ken dik kat et me le ri ge re ken ko nu lar aşa - ğı da ki şe kil de sı ra la na bi lir: Müş te ri hiz met le ri ni ge liş tir me li dir ler. Müş te ri nin web si te si üze rin den po li çe sa tın al ma sı nı müm kün ol du ğun ca açık ve ko lay 12

15 ha le ge tir me li dir ler. Po tan si yel müş te ri üze ri ne odak la na rak bil gi ge ri dö nü şü mü nü sağ la ma lı dır lar. Müş te ri nin is tek, ih ti yaç ve bek len ti le ri ne en iyi şe kil de ce vap ve re bi le cek ürün ler oluş tu ra - bil me li, web si te si üze rin den po li çe sa tı şı, prim tah si la tı ve ha sar dos ya ta ki bi ne im kan sağ la - ya bil me li dir ler. Çok yön lü ile ti şim sağ la ya bil me li, ge rek ti ğin de te le fon yo luy la da web üze rin den sağ la nan hiz - met ler des tek le ne bil me li dir. Müş te ri sa da ka ti ne önem ve ril me li, müş te ri - nin tek ve özel ol du ğu ken - di si ne his set ti ril me li dir. ELEK TRO NİK Sİ GOR - TA CI LIK UY GU LA - MA LA RI NI EN GEL - LE YEN UN SUR LAR Kök lü şir ket ler si - gor ta cı lık ta in - ter net uy - gu la - ma la rı nı ta ma men iş akış la rı na en teg re et - mek ten se ge le nek sel da ğı tım ka nal la rı nı ta - mam la yan bir un sur ola rak de ğer len dir mek - te dir ler. İn ter ne tin baş lı ba şı na bir da ğı tım ka na lı ola rak ka bul edil me si, önün de ki en - gel ler den do la yı bir so ru işa re ti ola rak gö rül - mek te dir. Her ne ka dar si gor ta şir ket le ri in ter - net uy gu la ma la rı ile il gi li gö rün se ler de ti ca ri ön ce lik ler, şir ke tin iş akı şın da ya şa nan uyuş - maz lık lar ve tek nik prob lem ler si gor ta cı lık ta elek tro nik ti ca re tin önün de ki bel li baş lı en - gel ler dir. Elek tro nik si gor ta cı lık uy gu la ma la rı - nın tüm dün ya da di ğer sek tör le re oran la da - ha az ge li şim gös ter me si nin ne den le ri aşa ğı - da ki şe kil de sı ra la na bi lir: Si gor ta cı la rın Ti ca ri Ön ce lik le ri: Bil gi ve ile ti - şim tek no lo ji le ri uy gu la ma la rı sür dü rü le bi lir ya tı rım ve iş akı şı nın ye ni den ya pı lan dı rıl ma sı - nı ge rek ti ren bir sü reç tir. Si gor ta sek tö rün de de vam eden sa tın al ma ve bir leş me ler ne de - niy le, pa zar la ma stra te ji le ri, pa zar dan pay kap mak adı na ya pı lan yo ğun re ka bet, pa zar şart la rı na gö re ye ni ürün ge liş tir me stra te ji le ri gi bi hu sus lar si gor ta şir ket le ri için ye ni tek no lo - jik uy gu la ma lar dan da ha önem li ko nu lar ola - rak kar şı mı za çık mak ta dır. İç sel Ka rı şık lık lar: Bil gi ve ile ti şim tek no lo ji le - ri nin yo ğun 13

16 İNCELEME ARAŞTIRMA bir şe kil de kul la nıl ma sı ile şir ket ler de iş akı şı oto mas yo nu sağ la na cak ve is tih dam faz la - lı ğı or ta ya çı ka cak tır. Bu nun dı şın da in ter ne - tin baş lı ba şı na bir da ğı tım ka na lı ola rak kul - la nıl ma sı ge le nek sel da ğı tım ka nal la rı ile iliş - ki ler de bo zul ma la ra ne den ola cak tır. Her iki du rum da şir ke tin elek tro nik si gor ta cı lık ala - nın da tek no lo jik ya tı rım lar yap ma sı nı en gel - le ye cek ve şir ket bün ye sin de bir di renç oluş - ma sı na ne den ola cak tır. Tek nik Ku sur lar: Si gor ta şir ket le ri elek tro nik si - gor ta cı lık fa ali yet le rin de ola sı sis tem arı za la - rın dan, su nu cu ka pa si te sin de ki dar bo ğaz la - rın dan ve tüm iş akı şı nı sek te ye uğ ra ta cak sa nal kor san (hac ker) sal dı rı la rın dan çe kin - mek te dir ler. Müş te ri ler açı sın dan ise ki şi sel bil gi ler, gü - ven lik sı nır la ma la rı ve in ter net yay gın lı ğı nın dü şük ol ma sı elek tro nik si gor ta cı lı ğın önün - de ki en gel ler den dir. İl gi Çe ki ci li ği Dü şük Ürün ler: Bi rey le rin si gor - ta ürün le ri ne iliş kin duy gu sal far kın da lık la rı - nın dü şük ol ma sı ne de niy le in ter net te ki si - gor ta ürün le ri ne po tan si yel müş te ri nin dik - ka ti ni çek mek ol duk ça zor gö rün mek te dir. Ge nel ola rak, bi rey ler gün lük ha yat la rın da in ter net te ge çir dik le ri vak ti si gor ta ko nu su hak kın da bil gi edin mek için har ca mak tan hoş lan ma mak ta dır lar. Si gor ta Ürün le ri nin Ya pı sı nın Kar ma şık lı ğı: Özel lik le ha yat si gor ta la rın da ki ve bi rey sel emek li lik söz leş me le rin de ki ürün le rin kar ma - şık lı ğı si gor ta lı la rı in ter net ye ri ne müş te ri danışmanlarına yönlendirmektedir. Si gor ta ürün le ri ya pı sı ge re ği kar ma şık ürün ler ol du - ğu için bü tün ürün le rin in ter net üze rin den sa tı şı nın ya pıl ma sı zor dur. Ha yat, sağ lık, sı na ve ti ca ri yan gın si gor ta la rı gi bi kar ma şık ürün le rin da nış man/ara cı yar dı mı ol mak sı zın an la şıl ma sı güç ol du ğu için in ter net üze rin - den sa tı şa su nu lan ürün ler da ha an la şı la bi lir, ba sit ürün ler dir. Bu ne den le si gor ta şir ket le ri ha yat, sağ lık, emek li lik, sı na i ve ti ca ri yan gın po li çe le ri nin in ter net üze rin den sa de ce ta - nı tı mı nı ya pa bil mek te dir ler. Elek tro nik or - tam da ürün ta nı tı mı ya pıl ma sı da bir tür e-si - gor ta cı lık tır. Bu nun dı şın da po li çe le rin ip tal sü re ci de bir ta kım pro se dür ler içer di ğin den ba zı du rum lar da bu iş lem ler faz la dan za - man ala bil mek te dir. Ha sar ile İl gi li So run lar: Ha sar ve eks per tiz sü reç le ri ba zı du rum lar da uzun sü re bi len iş - lem ler dir. Bu iş lem le ri be lir li bir stan dar da oturt mak müm kün de ğil dir. Ha sar in ce le me - si ile il gi li ge rek li ev rak la rın bir kıs mı in ter net va sı ta sıy la si gor ta şir ke ti ne ulaş tı rı la bil se da - hi, ha sar iş lem le ri ve eks per tiz ça lış ma la rı nın in ter net üze rin den yal nız ca gi di şa tı ta kip edi le bil mek te dir. Gü ven lik Prob lem le ri ve Gü ven So ru nu: Si - gor ta gü ve ne da ya nan bir sis tem dir. İn ter - ne tin her ke se açık bir ağ ol ma sı ne de niy le, si gor ta lı lar in ter ne ti gü ve ni lir bir araç ola rak gör me mek te, bu se bep le de in ter net si gor - ta cı lı ğı yay gın la şa ma mak ta dır. Ge le nek sel yön tem de ki gü ven duy gu su in ter net si gor - ta cı lı ğın da he nüz oluş ma mış tır. Ça lı şan la rın eği tim siz li ği, ya zı lım lar dan kay nak la nan ha - ta lar ve ça lı şan la rın tek no lo jik de ği şim le re kar şı di ren me si de elek tro nik si gor ta cı lık ta kar şı la şı lan so run lar ara sın da dır. Özel lik le ba zı si gor ta branş la rı için ge re ken ki şi sel bil - gi ler si gor ta lı lar açı sın dan in ter net or ta mın - da gü ven li ğe iliş kin çe kin ce le re ne den ol - mak ta dır. Di ğer ta raf tan, sa de ce si gor ta sek tö rü için de ğil tüm in ter net ta ban lı alış ve - riş ler için ge çer li olan öde me aşa ma sın da ki gü ven lik so run la rı da bir en gel ola rak gö rül - mek te dir. Dü şük İn ter net Kul la nı mı: İn ter net kul la nım is ta tis tik le ri ne ba kıl dı ğın da si gor ta lı la rın özel - lik le il gi li ol du ğu yük sek ge lir gru bu ve do la - yı sıy la or ta yaş ve üs tü nü fus ta in ter net kul la - nı mı nın dü şük ol du ğu gö rül mek te, en yük sek in ter net kul la nı mı nın ise si gor ta ürün le ri ne ta le bin en az ol du ğu genç nü fus ta ol du ğu tes pit edil mek te dir. Di ğer ta raf tan bü tün in - ter net kul la nı cı la rı elek tro nik si gor ta cı lık açı - sın dan önem li olan gü ven lik ve hız açı sın - 14