Suların Kimyasal Analizi ve İzlenmesi için Teknik Spesifikasyon Direktifi 2009/90/EC

Transkript

1 SU YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ENVANTER VE İZLEME DAİRESİ BAŞKANLIĞI Suların Kimyasal Analizi ve İzlenmesi için Teknik Spesifikasyon Direktifi 2009/90/EC Bahar Ayşe AYDIN Aralık

2 Sunum İçeriği 2009/90/EC (Genel) Analiz Metotları Analiz Metotları için Minumum Performans Kriteri Ortalama Değerlerin Hesaplanması Kalite Güvencesi ve Kontrolü 2

3 2009/90/EC SÇD Madde 8, Ek 5 e göre izleme Laboratuvar Analiz Metotları Sonuçlar Analiz sonuçlarının karşılaştırılabilirliği ve kalitesi??? 3

4 2009/90/EC Analiz Metotları Minimum performans kriterleri EN ISO/IEC Laboratuvarlar Yeterlilik test programlarına katılmalıdır. 4

5 2009/90/EC Ayrıca bu direktif; Kuantifikasyon limiti, dedeksiyon limiti ve belirsizlik için tanımları içerir. Ortalama değer hesaplanırken ve su kütlesinin kimyasal durumunu belirlerken ortak yöntem sunar. QA, QC? 5

6 2009/90/EC Kalite güvence; Ürün üretilirken hataların ortaya çıkmasını engellemek için, geliştirme ve test süreçlerini iyileştirmek Kalite kontrol; Ürün üretildikten sonra ve piyasaya sunulmadan önce, ürün dahilindeki hataları ortaya çıkarmak 6

7 2009/90/EC Dedeksiyon limiti: Numunenin belirleyici etkeni içermeyen blank numuneden farklı olduğunu belirli güvenlik seviyesinde doğrulayan konsantrasyon değeri Kuantifikasyon limiti: Belirleyici etkenin, belirli ve güvenilir seviyedeki doğruluk ve hassasiyeti ile kabul edilebilir konsantrasyondaki deteksiyon limitinin katı Ölçüm belirsizliği: ölçülen miktara ait değerlerin dağılımı 7

8 Analiz Metotları Geçerliliğinin denetlenmesi, EN ISO/IEC standardı ya da diğer uluslararası düzeyde kabul edilmiş eşdeğer standartlar 8

9 2009/90/EC Analiz Metotları için Minimum Performans Kriteri (Madde 4) Tüm uygulanan analiz metotları için; Minimum performans kriterinin, %50 ölçüm belirsizliğine dayalı ya da ilgili çevre kalite standardından daha aşağıda tahmin edildiğine, Kuantifikasyon limitinin, ilgili çevre kalite standardının %30 una eşit ya da altında olduğundan emin olunmalıdır. 9

10 2009/90/EC Analiz Metotları için Minimum Performans Kriteri (Madde 4) Verilen parametre için ilgili çevre kalite standardını ya da minimum performans kriterini sağlayan analiz metodunun olmaması durumunda izleme gereksiz, aşırı maliyet gerektirmeyen mevcut en iyi teknikler kullanılarak yapılmalıdır. 10

11 Ortalama Değerlerin Hesaplanması Ölçülen büyüklüğün değeri < LoQ Ortalama Değer Hesaplanacaksa ölçüm sonuçları = 1/2 LoQ 11

12 Ortalama Değerlerin Hesaplanması Hesaplanan ortalama değer < LoQ Değer limit of quantificationdan daha küçük tür. < LoQ 12

13 Ortalama Değerlerin Hesaplanması (1) : 2009/90/EC Direktifi?? Ortalama değer< LoQ : LoQ < 1/3ÇKS = İyi Kimyasal Durum LoQ > 1/3ÇKS = kimyasal durum bilinmiyor? Ortalama Değer > LoQ => Ortalama değer ÇKS ile karşılaştırılmalıdır. 13

14 Ortalama Değerlerin Hesaplanması (2) : Ortalama Değer: Miktarı belirtilmemiş ölçüm = LoQ/2 (tek parametre) ya da 0 (grup) Ortalama değer ÇKS ile karşılaştırılmalıdır. 14

15 Ortalama Değerlerin Hesaplanması (3) : Min Max : Min(ortalama) > ÇKS Kötü Kimyasal Durum Max(ortalama) ÇKS => İyi Kimyasal Durum Min ÇKS < Max => Kimyasal Durum Bilinmiyor 15

16 Ortalama Değerlerin Hesaplanması Kötü Kimyasal Durum Max (ölçülen < LoQ = LoQ) Max İyi Kimyasal Durum Min (ölçülen < LoQ = 0) Max ÇKS_Yıllık ortalama Min Min

17 Kalite Güvencesi ve Kontrolü Laboratuvarların/laboratuvarların anlaşmalı olduğu kurumların/ ortakların EN ISO/IEC ile ya da uluslararası düzeyde kabul görmüş diğer eşdeğer standartlar ile uyumlu kalite yönetim sistemi uygulamalarını uyguladığından emin olmalıdır. 17

18 Kalite Güvencesi ve Kontrolü Fiziko-kimyasal ya da kimyasal ölçülenlerin analizlerinin uyumluluğundan; Laboratuvarların analiz metotlarını içeren yeterlilik test programlarına katılımı, Çevre kalite standartlarına göre uygun konsantrasyon seviyesini içeren numuneleri temsil edecek referans materyallerin analizi ile emin olunabilinir. 18

19 Kalite Güvencesi ve Kontrolü Yeterlilik test programları; Akredite kuruluşlar, ISO/IEC kılavuz 43-1, ya da Uluslararası düzeyde kabul görmüş diğer eşdeğer standartlarla uyumlu uluslararası/ulusal tanınmış kuruluşlar tarafından organize edilmelidir. 19

20 Kalite Güvencesi ve Kontrolü Bu programlara katılım sonuçları, ISO/IEC kılavuz 43-1 ya da ISO standardı ya da uluslararası düzeyde kabul görmüş diğer eşdeğer standartlarda yer alan sayı sistemine dayanarak değerlendirilmelidir. 20

21 ARZ EDERİM 21