Bilgisayar Yapısı MİKROİŞLEMCİ SİSTEMLERİ. Bilgisayar Temel Birimleri. Kütükler. Kütükler. Merkezi İşlem Biriminin İç Yapısı

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Bilgisayar Yapısı MİKROİŞLEMCİ SİSTEMLERİ. Bilgisayar Temel Birimleri. Kütükler. Kütükler. Merkezi İşlem Biriminin İç Yapısı"

Transkript

1 Bilgisayar Yapısı MİKROİŞLEMCİ SİSTEMLERİ oç. r. Şule Gündüz Öğüdücü http//ninova.itu.edu.tr/tr/dersler/bilgisayar-bilisim-fakultesi/3/blg-22/ Bilgisayar verilen verileri, belirlenen bir programa göre işleyen, istenildiğinde saklayabilen, gerektiği zaman geriye verebilen sayısal bir alettir. Belleme yeteneği Hesaplama yeteneği Karar verme yeteneği -çıkış yeteneği Bilgisayar Temel Birimleri Merkezi İşlem Biriminin İç Yapısı enetçi Adres Kütüğü (BAK) Veri Kütüğü (BVK) Akümülatör (ACC) Sistem Yolu,, enetim Yolu Aritmetik Lojik Birim (ALB) Merkezi İşlem Birimi () isk Merkezi İşlem Birimi () -çıkış arabirimi (G/Ç) G/Ç Arabirimi Kütükler Aynı saat işaretinin uygulandığı flip-flop lardan oluşur. Saat Bit 3 > CK Bit 3 Bit 2 > CK Bit 2 (t+) Bit > CK Bit Bit > CK Bit Kütükler, ALB, denetçi ve nin diğer birimleri tarafından çabuk erişilebilen saklama alanlarıdır. Bir buyruğun yürütülmesi sırasındaki veriyi ya da adres bilgisini tutar. Farklı mikroişlemcilerde kütüklerin sayısı ve boyutu da farklı olabilir. Genel Amaçlı kütükler nin yürüttüğü işlemlerde veri saklamak için kullanılırlar (Akümülatör). Özel amaçlı kütükler Her işleminde gerekli olan veriyi saklamak için kullanılırlar. (BAK, BVK).

2 Yapısı Adres Kütüğü (BAK) den giden veya e gelen verilerin gideceği veya geldiği yerin adresini belirtir. Adres yolunu bağlıdır. Veri Kütüğü (BVK) den giden veya e gelen verilerin alınıp verildiği bir iskele. Veri yoluna bağlıdır. Akümülatör (ACC) BVK üzerinden gelen veriler akümülatöre alınır. Yapısı Adres Kütüğü (BAK) den giden veya e gelen verilerin gideceği veya geldiği yerin adresini belirtir. Adres yolunu bağlıdır. Veri Kütüğü (BVK) den giden veya e gelen verilerin alınıp verildiği bir iskele. Veri yoluna bağlıdır. Akümülatör (ACC) BVK üzerinden gelen veriler akümülatöre alınır. Aritmetik Lojik Birim (ALB) ACC deki veri üzerinde yapılacak işlemler ALB tarafından yürütülür. enetçi () Tüm bilgisayarın yönetimi ile ilgili bilgileri toplamak ve üretmekle görevlidir. Aritmetik Lojik Birim tarafından yürütülen bütün işlemleri yerine getirir. Aritmetik Lojik Bilgisayar mimarisi ALB in boyunu belirler. enetçi Tüm bilgisayarın yönetimi ile ilgili bilgileri toplamak ve üretmekle görevlidir. içindeki kontrol işlemleri Komutların sıralanması ve yürütülmesi Veri yolu kontrolu içindeki yolların kontrolu dışındaki kontrol işlemleri Sistem yolunun kontrolu Kesme işlemleri Sistemin durumu yönetimi Bilgisayar Bağlantıları enetim Yolu - Bağlantısı BVK BELLEK BAK Adres yolu G/Ç Bilgisayarın üç birimi arasındaki veri ve program akışını sağlamak üzere, çok sayıda bağlantıdan oluşan yollar bulunmaktadır enetim Yolu Kod Çözücü 2

3 - Bağlantısı Bilgisayarın Çalışma üzeni-i Kod Çözücü ÖrnekX ve Y sayılarının 3 ve 3 nolu bellek gözlerine yazılması, sayıların toplanması sonucun 32 nolu bellek gözüne yazılması Adresi İşlem X i ACC ye yükle 2 ACC nin içeriğini 3 nolu bellek gözüne yaz 3 Y i ACC ye yükle 4 ACC nin içeriğini 3 nolu bellek gözüne yaz 5 3 sayılı bellek gözünün içeriğini ACC ye yükle 6 3 sayılı bellek gözünün içeriğini ACC ye ekle 7 ACC nin içeriğini 32 nolu bellek gözüne yaz Bilgisayarın Çalışma üzeni-ii Bilgisayarın Çalışma üzeni-iii. X'i ACC'ye yükle X değeri akümülatöre doğrudan yüklenir. 2. ACC'nin içeriğini 3 sayılı bellek gözüne yaz a) ACC'nin içeriği BVK'ya aktarılır. b) Verinin gideceği bellek gözünün adresi olan 3 BAK'ya yazılır c) enetçi denetim yolu üzerinde emrini oluşturur. Bunun sonucu olarak, BVK'da bulunan X verisi BAK'da belirtilen bellek gözüne yazılır. 3. Y'yi ACC' ye yükle Y değeri akümülatöre doğrudan yüklenir. 4. ACC' nin içeriğini 3 sayılı bellek gözüne yaz a) ACC'nin içeriği BVK'ya aktarılır b) Verinin gideceği bellek gözünün adresi olan 3 BAK'ya yazılır. c) enetçi denetim yolu üzerinde emrini oluşturur. Bunun sonucu olarak, BVK'da bulunan Y verisi, BAK'da belirtilen bellek gözüne yazılır sayılı bellek gözünün içeriğini ACC' ye yükle a) Verinin geleceği bellek gözünün adresi, 3 BAK' ya yazılır. b) enetçi denetim yolu üzerinde emrini oluşturur. Bunun sonucu olarak, 3 sayılı bellek gözünün içeriği BVK' ya aktarılmış olur. c) BVK' nın içeriği ACC' ye aktarılır sayılı bellek gözünün içeriğini ACC' ye ekle a) Verinin geleceği bellek gözünün adresi, 3 BAK' ya yazılır. b) enetçi denetim yolu üzerinde emrini oluşturur. Bunun sonucu olarak, 3 sayılı bellek gözünün içeriği BVK' ya aktarılmış olur. c) BAK'nın içeriği ACC'ye eklenir. 7. ACC' nin içeriğini 32 sayılı bellek gözüne yaz a) ACC' nin içeriği BVK' ya aktarılır b) Toplamın gideceği bellek gözünün adresi olan 32 BAK'ya yazılır c) enetçi denetim yolu üzerinde emrini oluşturur. Bunun sonucu olarak, BVK'da bulunan sonuç, BAK' da belirtilen bellek gözüne yazılır. 6 Buyruk Yürütülmesi Örnek Getirme Çevrimi Yürütme Çevrimi Buyruk Okuma Buyruk Çözme İşlenen Okuma Yürütme Sonucu Saklama Sonraki Buyruk ten buyruğun okunması Buyruk uzunluğunu ve gerekli komutları belirleme İşlenenin adresini belirleme ve okuma İşlemi yürütme aha sonraki kullanım için sonucu saklama Bir sonraki buyruğu yürütme BAK Adresi Veri bit 8 bit BVK 3

4 Örnek Buyruğun Yürütülmesi Adresi Veri Program Sayacı adı verilen özel amaçlı bir kütükte yürütülecek buyruğun adresi yer alır Buyruğun yürütülmesi sırasında oluşan elde, taşma, borç gibi durumlar durum kütüğünde bulunan ilgili bitleri etkiler. Programcı durum kütüğündeki bu bitleri kontrol ederek programın akışına karar verir. BAK BVK bit 8 bit http//ninova.itu.edu.tr/tr/dersler/elektrik-elektronik-fakultesi/3/blg-22/ Von Neumann Mimarisi Harvard Mimarisi Veri Belleği Komut Belleği Adres / Veri Aritmetik Lojik Birim enetim&adres enetçi Komut Adres / Veri Aritmetik Lojik Birim enetim&adres enetçi Komut urum/enetim urum/enetim Saat Saat Buyruklar Bilgisayara bir işlem yaptırmak için kullanılan adımlar 3+ adresli buyruk kalıbı 3 adresli buyruk kalıbı 2 adresli buyruk kalıbı adresli buyruk kalıbı adresli buyruk kalıbı Buyruklar 3+ Adresli buyruk kalıbı TOP X,Y,Z,N Komut.İşlenen adresi 2.İşlenen adresi Sonucun adresi 3 Adresli buyruk kalıbı TOP X,Y,Z Bir sonraki buyruğun adresi Komut.İşlenen adresi 2.İşlenen adresi Sonucun adresi 2 Adresli buyruk kalıbı TOP X,Y Komut. İşlenen adresi 2. İşlenen adresi Adresli buyruk kalıbı TOP A,X Komut Kütük Adı İşlenen adresi Adresli buyruk kalıbı YIĞ A, ÇEK A 4

5 Bilgisayarın çalışmasına yön verecek programı ve programın üzerinde çalışacağı verileri saklar. Salt Oku ler Salt Oku (ROM) Programlanabilir Salt Oku (PROM) Silinebilir Programlanabilir Salt Oku (EPROM) Oku/Yaz ler (RAM) Statik Oku/Yaz (SRAM) inamik Oku/Yaz (RAM) Salt Okunabilir Read Only Memory (ROM) Yarı iletken malzeme kullanılır. Veriler üretim sırasında yazılır. Veri okunabilir ancak yazılamaz. Kullanım alanları Özel amaçlı bilgisayarlar Sabit programla çalışan bilgisayarlar Sistem programları Programlanabilir Salt Oku (PROM) Silinebilir Programlanabilir Salt Oku Programmable ROM Her bellek gözesi için bir sigorta Üretildikleri zaman bütün gözleri veya Üretim sonrasında özel bir aletle sigorta konumu değiştirilerek programlanır. Sadece bir kere programlanabilir. Veriler silinemez. Vcc Sigorta Erasable PROM (EPROM) Üretildiklerinde tüm bellek gözleri konumunda Elektriksel olarak programlanabilir. Mor ötesi ışık ile silinir. Silme ve programlama tekrarlanabilir. (belli bir sayıda) Yazmadan önce tüm bellek silinir ve tekrar yazılır. Elektriksel Silinebilir Programlanabilir Salt Oku Electrically Erasable PROM (EEPROM) aha önceki veri silinmeden programlanabilir. İstenen bellek gözlerine istenen değer yazılabilir. Programlama tekrarlanabilir. (belli bir sayıda) Flash Programlarken hızlı olması nedeniye flash bellek olarak adlandırılıyor. Elektriksel olarak siliniyor. Veri bloklar halinde silinebilir. Her bit için bir tranzistor kullanılır. 5

6 Oku/Yaz (RAM) inamik Oku/Yaz (RAM) Random Access Memory (RAM) Okuma ve yazma işlemi elektriksel olarak yapılır. Güç kesildiği anda veriler kaybolur. İki tip RAM Statik RAM inamik RAM Bir kapasite ve tranzistörden oluşur. Veri kapasitenin doldurulması ile saklanıyor Kapasite kaçak akımlar nedeniyle boşaldığı için belleğin tazelenmesi gerekiyor. HIGH LOW Vcc Vc yükleniyor bit tazeleniyor tazeleniyor tazeleniyor satır t Statik Oku/Yaz (SRAM) Herbir göze bir flip-flop. Verinin kaybolmaması için belleğin tazelenmesi gerekmemektedir. aha hızlı ve daha pahalıdır. Genellikle cep bellekler için kullanılır. üzeni Belleğin temel birimi göze (bit) Gözelerin yanyana gelmesiyle gözler oluşur gözlerinin üst üste gelmesiyle bellek oluşur M NxM boyutunda matris N satır sayısı (göz sayısı) M Sütun sayısı (göze sayısı) N Göze Göz Belleğe Erişme Belleğe Erişme teki her gözün bir adresi vardır ve içeriğine erişmeden adres bilgisinin belirtilmesi gerekir. öncelikle erişeceği bellek biriminin adresini belirler, daha sonra bu adres adres yoluna aktarılır. ve bellek arasında veri aktarımı veri yolu üzerinden olur. Veri yolu üzerinden bir seferde aktarılacak bit sayısı veri yolu genişliğini belirler. nin belleğe (RAM ya da ROM) erişme (okuma ya da yazma işlemleri için) adımları oğru bellek birimini seçmesi (adres yolundaki hatların bir kısmını kullanarak) içinde doğru gözü seçmesi (adres yolundaki diğer hatları kullanarak) Veriye erişme (veri yolunu kullanarak) SEÇİCİ / 6

7 Belleğe Erişme Belleğe Erişme enetim Yolu 3 enetim Yolu Adres yolu 2 Adres yolu Belleğe Erişme Üç Konumlu Kapılar enetim Yolu Adres yolu 2 birimlerinde yaygın olarak kullanılan bir devre Üç konumu bulunan lojik kapı Lojik, lojik ve yüksek empedans Yüksek empedans konumunda çıkıştan tamamen yalıtılmış 3 lojik lojik Yüksek empedans Üç Konumlu Kapılar İki girişi bir çıkışı bulunan bir devre Lojik kapı girişi girişi Lojik ise kapı girişine uygulanan girişin etkisi çıkışa aktarılır Lojik ise çıkış yüksek empedans konumunda Temel Elemanı Temel elemanı tutucu girişi (t+) Veri girişi Veri çıkış VEYA 7

8 Temel Elemanı ve çıkış veri yoluna bağlı te her zaman veri mevcut, çıkış her zaman tutucunun içeriği ile yüklü e ve çıkışa üç konumlu kapılar bağlanarak giriş ve çıkış istenildiği zaman veri yolundan yalıtılıyor. Temel Elemanı ve çıkış veri yoluna bağlı te her zaman veri mevcut, çıkış her zaman tutucunun içeriği ile yüklü e ve çıkışa üç konumlu kapılar bağlanarak giriş ve çıkış istenildiği zaman veri yolundan yalıtılıyor. enetim Yolu Veri i Veri ı Veri i Veri ı Gözü Adresleme 4 tutucu birlikte bağlanırsa 4 bitlik bir bellek gözü elde edilir I I I 2 I3 İZİN ve işaretleri ile verinin yönü belirlenir bellekten okunur ya da belleğe yazılır uygun SEÇ girişi kullanılarak istenilen bellek gözü seçilir aynı anda sadece tek bir SEÇ girişi aktif hale getirilir bellek kırmığına gelen adres yolu sayısını azaltmak için SEÇ işareti kodlanarak oluşturulur SEÇ SEÇ SEÇ 2 SEÇ 3 I I I 2 I 3 Kapıları Gözü Gözü Gözü 2 Gözü 3 Kapıları O O O 2 O 3 O O O 2 O 3 Tasarımı üzeni giriş ve çıkışta üç konumlu kapılar bulunduğu için bellek girişi ve çıkışı için aynı uçlar kullanılabilir Veri i enetim Yolu Veri Yön 3 2 Kapıları SEÇ A A A d r e s K o d Ç ö z. Gözü Gözü Gözü 2 Gözü 3 Kapıları 2 3 A A SEÇİCİ 2 3 / SEÇ SEÇ2 8

9 Bir Belleğin ıştan Görünümü Tek Boyutlu Adresleme SEÇİCİ / gözlerinin bağlantısını sağlar. gözlerinin seçilmesi için adres bilgilerini taşır. Oku/Yaz Veri akışını belirler. Seçici Etkin olduğu durumda belleğin seçilmesini sağlar. A 2 A A 3 e 8 Kod Çözücü 8x8 İki Boyutlu Adresleme İki Boyutlu Adresleme (-7) 64x8 3x8 Kod Çözücü (A3-A5) 3x8 Kod çözücü (A-A2) 64x8 bellek iki boyutlu adresleme ile adreslenecekgözler 8x8 matris şeklinde Satırları ve sütınları seçmek için birer 3x8 kod çözücü Adres çözücü çıkışlarının toplamı 6 Boyutu bellek boyutu boyu ve eni ile ölçülür (boy x en) bellek gözü sayısı boy her gözdeki göze sayısı en bellek boyutu bellek kırmığına gelen adres yolu sayısının bir fonksiyonu bellek gözü sayısı = 2 (adres yolu sayısı) adres yolu sayısı olan bir bellekteki göz sayısı 2 = 24 bellek gözü (K) bellek gözü sayısı 496 olan bir belleği adres yolu sayısı Log 2 496=2 adres yolu Belleğe Erişme Belleğe Erişme ZamanıBir bellek gözünün içeriğinin okunması ve bir bellek gözüne veri yazılması için gereken süre. 9

10 Okuma İşlemi Saat işaretinin den a inmesiyle adres yoluna adres bilgileri konur. SAAT Yazma İşlemi Saat işaretinin den a inmesiyle adres yoluna adres bilgileri konur. SAAT ARES SEÇ girişine lojik uygulanarak bellek seçilir SEÇİCİ emrinin gönderilmesinin ardından bellek gözünün içeriği veri yoluna aktarılır / VERİ ARES Yazılacak veri veri yoluna aktarılır. VERİ SEÇ girişine lojik uygulanarak bellek seçilir SEÇİCİ / sinyali konumuna getirilir. / Belleğe erişim süresi Belleğe erişim süresi

Bilgisayar Yapısı MİKROİŞLEMCİ SİSTEMLERİ. Bilgisayar Temel Birimleri. MİB Yapısı. Kütükler. Kütükler

Bilgisayar Yapısı MİKROİŞLEMCİ SİSTEMLERİ. Bilgisayar Temel Birimleri. MİB Yapısı. Kütükler. Kütükler Bilgisayar Yapısı MİKROİŞLEMCİ SİSTEMLERİ Yrd. oç. r. Şule ündüz Öğüdücü Bilgisayar verilen verileri, belirlenen bir programa göre işleyen, istenildiğinde saklayabilen, gerektiği zaman geriye verebilen

Detaylı

Merkezi İşlem Birimi MİKROİŞLEMCİ SİSTEMLERİ. MİB Yapısı. MİB Altbirimleri. Durum Kütüğü. Yardımcı Kütükler

Merkezi İşlem Birimi MİKROİŞLEMCİ SİSTEMLERİ. MİB Yapısı. MİB Altbirimleri. Durum Kütüğü. Yardımcı Kütükler Merkezi İşlem Birimi MİKROİŞLEMCİ SİSTEMLERİ Yrd. Doç. Dr. Şule Gündüz Öğüdücü Merkezi İşlem Birimi (MİB): Bilgisayarın temel birimi Hız Sözcük uzunluğu Buyruk kümesi Adresleme yeteneği Adresleme kapasitesi

Detaylı

Merkezi İşlem Birimi MİKROİŞLEMCİ SİSTEMLERİ. MİB Yapısı. MİB in İç Yapısı. MİB Altbirimleri. MİB in İç Yapısı

Merkezi İşlem Birimi MİKROİŞLEMCİ SİSTEMLERİ. MİB Yapısı. MİB in İç Yapısı. MİB Altbirimleri. MİB in İç Yapısı Merkezi İşlem Birimi MİKROİŞLEMCİ SİSTEMLERİ Doç. Dr. Şule Gündüz Öğüdücü http://ninova.itu.edu.tr/tr/dersler/bilgisayar-bilisim-fakultesi/0/blg-1/ Merkezi İşlem Birimi (MİB): Bilgisayarın temel birimi

Detaylı

Bellekler. Mikroişlemciler ve Mikrobilgisayarlar

Bellekler. Mikroişlemciler ve Mikrobilgisayarlar Bellekler 1 Bellekler Ortak giriş/çıkışlara, yazma ve okuma kontrol sinyallerine sahip eşit uzunluktaki saklayıcıların bir tümdevre içerisinde sıralanmasıyla hafıza (bellek) yapısı elde edilir. Çeşitli

Detaylı

CUMHURİYET MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİNİN TEMELLERİ DERSİ DERS NOTLARI BELLEKLER

CUMHURİYET MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİNİN TEMELLERİ DERSİ DERS NOTLARI BELLEKLER BELLEKLER Genel olarak bellekler, elektronik bilgi depolama üniteleridir. Bilgisayarlarda kullanılan bellekler, işlemcinin istediği bilgi ve komutları maksimum hızda işlemciye ulaştıran ve üzerindeki bilgileri

Detaylı

TBİL-405 Mikroişlemci Sistemleri Bölüm 2 1- % %01010 işleminin sonucu hangisidir? % %11000 %10001 %10101 %00011

TBİL-405 Mikroişlemci Sistemleri Bölüm 2 1- % %01010 işleminin sonucu hangisidir? % %11000 %10001 %10101 %00011 TBİL-405 Mikroişlemci Sistemleri Bölüm 2 1- %11010 - %01010 işleminin sonucu hangisidir? % 10000 %11000 %10001 %10101 %00011 2- %0101 1100 sayısının 1 e tümleyeni hangisidir? % 1010 0111 %11010 0011 %1010

Detaylı

Giriş/Çıkış Arabirimi MİKROİŞLEMCİ SİSTEMLERİ. Giriş/Çıkış Adresleri. MİB ve G/Ç Arabirimi. Asenkron Veri Aktarımı. MİB ve Çevre Birimleri Bağlantısı

Giriş/Çıkış Arabirimi MİKROİŞLEMCİ SİSTEMLERİ. Giriş/Çıkış Adresleri. MİB ve G/Ç Arabirimi. Asenkron Veri Aktarımı. MİB ve Çevre Birimleri Bağlantısı Giriş/Çıkış Arabirimi MİKROİŞLEMCİ SİSTEMLERİ Yrd.Doç.Dr. Şule Öğüdücü www.cs.itu.edu.tr/~gunduz/courses/mikroisl/ Giriş/Çıkış () arabirimi bilgisayar ve çevre birimleri arasında veri transferini sağlar.

Detaylı

27.10.2011 HAFTA 1 KALICI OLMAYAN HAFIZA RAM SRAM DRAM DDRAM KALICI HAFIZA ROM PROM EPROM EEPROM FLASH HARDDISK

27.10.2011 HAFTA 1 KALICI OLMAYAN HAFIZA RAM SRAM DRAM DDRAM KALICI HAFIZA ROM PROM EPROM EEPROM FLASH HARDDISK Mikroişlemci HAFTA 1 HAFIZA BİRİMLERİ Program Kodları ve verinin saklandığı bölüm Kalıcı Hafıza ROM PROM EPROM EEPROM FLASH UÇUCU SRAM DRAM DRRAM... ALU Saklayıcılar Kod Çözücüler... GİRİŞ/ÇIKIŞ G/Ç I/O

Detaylı

Adresleme Yöntemleri MİKROİŞLEMCİ SİSTEMLERİ. İşlenenin Yeri. Örnek MİB Buyruk Yapısı. İvedi Adresleme. Adresleme Yöntemleri. Bellek. Kütükler.

Adresleme Yöntemleri MİKROİŞLEMCİ SİSTEMLERİ. İşlenenin Yeri. Örnek MİB Buyruk Yapısı. İvedi Adresleme. Adresleme Yöntemleri. Bellek. Kütükler. Adresleme Yöntemleri MİKROİŞLEMCİ SİSTEMLERİ Doç. Dr. Şule Gündüz Öğüdücü http://ninova.itu.edu.tr/tr/dersler/bilgisayar-bilisim-fakultesi/0/blg-/ Getirme Çevrimi Yürütme Çevrimi Çözme İşlenen Yürütme

Detaylı

DONANIM KURULUMU. Öğr. Gör. Murat YAZICI. 1. Hafta.

DONANIM KURULUMU. Öğr. Gör. Murat YAZICI. 1. Hafta. 1. Hafta DONANIM KURULUMU Öğr. Gör. Murat YAZICI www.muratyazici.com Artvin Çoruh Üniversitesi, Artvin Meslek Yüksekokulu Bilgisayar Teknolojisi Programı Dersin İçeriği BELLEKLER Belleğin Görevi Bellek

Detaylı

Giriş/Çıkış Arabirimi MİKROİŞLEMCİ SİSTEMLERİ. Arabirim Özellikleri. Giriş/Çıkış Adresleri. G/Ç Arabirimlerinin Bağlanması

Giriş/Çıkış Arabirimi MİKROİŞLEMCİ SİSTEMLERİ. Arabirim Özellikleri. Giriş/Çıkış Adresleri. G/Ç Arabirimlerinin Bağlanması Giriş/Çıkış Arabirimi MİKROİŞLEMCİ SİSTEMLERİ Doç.Dr. Şule Öğüdücü http://ninova.itu.edu.tr/tr/dersler/elektrik-elektronik-fakultesi/0/blg-1/ Giriş/Çıkış () arabirimi bilgisayar ve çevre birimleri arasında

Detaylı

William Stallings Computer Organization and Architecture 9 th Edition

William Stallings Computer Organization and Architecture 9 th Edition William Stallings Computer Organization and Architecture 9 th Edition Bölüm 5 İç Hafıza Bir Hafıza Hücresinin Çalışması Bütün hafıza hücrelerinin ortak özellikleri vardır: 0 ve 1 durumundan birini gösterirler

Detaylı

Adresleme Yöntemleri MİKROİŞLEMCİ SİSTEMLERİ. Örnek MİB ile Adresleme. Adresleme Yöntemleri. Doğal Adresleme. İvedi Adresleme

Adresleme Yöntemleri MİKROİŞLEMCİ SİSTEMLERİ. Örnek MİB ile Adresleme. Adresleme Yöntemleri. Doğal Adresleme. İvedi Adresleme Adresleme Yöntemleri MİKROİŞLEMCİ SİSTEMLERİ Yrd. Doç. Dr. Şule Gündüz Öğüdücü www.cs.itu.edu.tr/~gunduz/courses/mikroisl/ İşlenenin nerde olacağını belirtmek için kullanılır. Buyruk çözme aşamasında adresleme

Detaylı

Giriş MİKROİŞLEMCİ SİSTEMLERİ. Elektronik Öncesi Kuşak. Bilgisayar Tarihi. Elektronik Kuşak. Elektronik Kuşak. Bilgisayar teknolojisindeki gelişme

Giriş MİKROİŞLEMCİ SİSTEMLERİ. Elektronik Öncesi Kuşak. Bilgisayar Tarihi. Elektronik Kuşak. Elektronik Kuşak. Bilgisayar teknolojisindeki gelişme Giriş MİKROİŞLEMCİ SİSTEMLERİ Bilgisayar teknolojisindeki gelişme Elektronik öncesi kuşak Elektronik kuşak Mikroişlemci kuşağı Yrd. Doç. Dr. Şule Gündüz Öğüdücü 1 Bilgisayar Tarihi Elektronik Öncesi Kuşak

Detaylı

(Random-Access Memory)

(Random-Access Memory) BELLEK (Memory) Ardışıl devreler bellek elemanının varlığı üzerine kuruludur Bir flip-flop sadece bir bitlik bir bilgi tutabilir Bir saklayıcı (register) bir sözcük (word) tutabilir (genellikle 32-64 bit)

Detaylı

İşlem Buyrukları MİKROİŞLEMCİ SİSTEMLERİ. İşlem Buyrukları. İşlem Buyrukları. İşlem Buyrukları. İşlem Buyrukları

İşlem Buyrukları MİKROİŞLEMCİ SİSTEMLERİ. İşlem Buyrukları. İşlem Buyrukları. İşlem Buyrukları. İşlem Buyrukları MİKROİŞLMCİ SİSTMLRİ Yrd. Doç. Dr. Şule Gündüz Öğüdücü www.cs.itu.edu.tr/~gunduz/courses/mikroisl/ Silme: Akümülatörün, yardımcı kütüğün, bir bellek gözünün içeriği veya durum kütüğü içindeki bayraklar

Detaylı

7. BELLEK BİRİMİ. Şekil 7-1 Bellek Birimlerinin Bilgisayar Sistemindeki Yeri

7. BELLEK BİRİMİ. Şekil 7-1 Bellek Birimlerinin Bilgisayar Sistemindeki Yeri 7. BELLEK BİRİMİ Şekil 7-1 Bellek Birimlerinin Bilgisayar Sistemindeki Yeri 7.1. Bellekler İçin Kullanılan Terimler Bellek birimlerinin çalışmasının anlaşılması ve iyi bir şekilde kullanılması için bu

Detaylı

BELLEK BİRİMLERİ BELLEK BİRİMLERİ

BELLEK BİRİMLERİ BELLEK BİRİMLERİ BELLEK BİRİMLERİ BELLEKLER BELLEK BİRİMLERİ Bellek Nedir İşlemcinin istediği bilgileri en hızlı şekilde işlemciye ulaştıran ve bilgileri geçici olarak saklayan depolama birimidir Belleğin Görevi İşlemcinin

Detaylı

MİKROBİLGİSAYAR SİSTEMLERİ VE ASSEMBLER

MİKROBİLGİSAYAR SİSTEMLERİ VE ASSEMBLER BÖLÜM 2 INTEL AİLESİNİN 8 BİTLİK MİKROİŞLEMCİLERİ 2.1 8080 MİKROİŞLEMCİSİ Intel 8080, I4004, I4040 ve I8008 in ardından üretilmiştir ve 8 bitlik mikroişlemcilerin ilkidir ve 1974 te kullanıma sunulmuştur.

Detaylı

DERS 3 MİKROİŞLEMCİ SİSTEM MİMARİSİ. İçerik

DERS 3 MİKROİŞLEMCİ SİSTEM MİMARİSİ. İçerik DERS 3 MİKROİŞLEMCİ SİSTEM MİMARİSİ İçerik Mikroişlemci Sistem Mimarisi Mikroişlemcinin yürüttüğü işlemler Mikroişlemci Yol (Bus) Yapısı Mikroişlemci İç Veri İşlemleri Çevresel Cihazlarca Yürütülen İşlemler

Detaylı

BELLEKLER. Kelime anlamı olarak RAM Random Access Memory yani Rastgele Erişilebilir Bellek cümlesinin kısaltılması ile oluşmuş bir tanımdır.

BELLEKLER. Kelime anlamı olarak RAM Random Access Memory yani Rastgele Erişilebilir Bellek cümlesinin kısaltılması ile oluşmuş bir tanımdır. BELLEKLER 1- RAM (Random Access Memory) Nedir? Kelime anlamı olarak RAM Random Access Memory yani Rastgele Erişilebilir Bellek cümlesinin kısaltılması ile oluşmuş bir tanımdır. Kısaca: RAM bilgisayar için

Detaylı

Yığın MİKROİŞLEMCİ SİSTEMLERİ. Yığın. Örnek MİB için Yığın. Yığma İşlemi. Çekme İşlemi

Yığın MİKROİŞLEMCİ SİSTEMLERİ. Yığın. Örnek MİB için Yığın. Yığma İşlemi. Çekme İşlemi Yığın MİKROİŞLEMCİ SİSTEMLERİ Yrd.Doç.Dr. Şule Öğüdücü Geçici olarak veri saklamak amacıyla kullanıcı tarafından bellek içinde ayrılmış bir alandır. Yığında en son saklanan veri yığından ilk olarak çekilir.

Detaylı

Bellekler. Bellek Nedir? Hafıza Aygıtları. Belleğin Görevi 12.11.2013

Bellekler. Bellek Nedir? Hafıza Aygıtları. Belleğin Görevi 12.11.2013 Bellek Nedir? Bellekler İşlemcinin istediği bilgileri en hızlı şekilde işlemciye ulaştıran ve bilgileri geçici olarak saklayan depolama birimidir. Bilgisayarın açılışından kapanışına kadar sağlıklı bir

Detaylı

Günümüz. Intel Core i nm teknolojisi 1.86 Milyar tranzistör. Intel Core i nm teknolojisi 1.4 Milyar tranzistör

Günümüz. Intel Core i nm teknolojisi 1.86 Milyar tranzistör. Intel Core i nm teknolojisi 1.4 Milyar tranzistör Gömülü Sistemler Tarihçe 1943-1946 yıllarında Mauchly ve Eckert tarafından ilk modern bilgisayar ENIAC ismiyle yapılmıştır. 17468 elektronik tüp, 1500 röle, 30 ton ağırlık, 0.2ms toplama ve 2.8ms çarpma

Detaylı

MİKROİŞLEMCİLER HAFIZA BİRİMLERİ. Doç.Dr. Mehmet Recep BOZKURT ADAPAZARI MESLEK YÜKSEKOKULU

MİKROİŞLEMCİLER HAFIZA BİRİMLERİ. Doç.Dr. Mehmet Recep BOZKURT ADAPAZARI MESLEK YÜKSEKOKULU MİKROİŞLEMCİLER HAFIZA BİRİMLERİ Doç.Dr. Mehmet Recep BOZKURT ADAPAZARI MESLEK YÜKSEKOKULU Öğrenme Hedefleri Bu konuyu çalıştıktan sonra: Mikroişlemcili sistemlerde kullanılan bellek türlerini bilecek,

Detaylı

DENEY 5- Elektronik Silinebilir, Programlanabilir Salt Okunur Bellek (EEPROM) Devresi

DENEY 5- Elektronik Silinebilir, Programlanabilir Salt Okunur Bellek (EEPROM) Devresi DENEY 5- Elektronik Silinebilir, Programlanabilir Salt Okunur Bellek (EEPROM) Devresi DENEYİN AMACI 1. EEPROM un karakteristiklerinin ve uygulamalarının anlaşılması. GENEL BİLGİLER EEPROM ile EPROM arasındaki

Detaylı

Mikroişlemcili Sistemler ve Laboratuvarı

Mikroişlemcili Sistemler ve Laboratuvarı SAKARYA ÜNİVERSİTESİ Bilgisayar ve Bilişim Bilimleri Fakültesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Mikroişlemcili Sistemler ve Laboratuvarı Hafta04 : 8255 ve Bellek Organizasyonu Doç.Dr. Ahmet Turan ÖZCERİT

Detaylı

Bil101 Bilgisayar Yazılımı I. M. Erdem ÇORAPÇIOĞLU Bilgisayar Yüksek Mühendisi

Bil101 Bilgisayar Yazılımı I. M. Erdem ÇORAPÇIOĞLU Bilgisayar Yüksek Mühendisi Bil101 Bilgisayar Yazılımı I Bilgisayar Yüksek Mühendisi Kullanıcıdan aldığı veri ya da bilgilerle kullanıcının isteği doğrultusunda işlem ve karşılaştırmalar yapabilen, veri ya da bilgileri sabit disk,

Detaylı

BÖLÜM 2 8051 Mikrodenetleyicisine Giriş

BÖLÜM 2 8051 Mikrodenetleyicisine Giriş C ile 8051 Mikrodenetleyici Uygulamaları BÖLÜM 2 8051 Mikrodenetleyicisine Giriş Amaçlar 8051 mikrodenetleyicisinin tarihi gelişimini açıklamak 8051 mikrodenetleyicisinin mimari yapısını kavramak 8051

Detaylı

SAYISAL TASARIM. Ege Üniversitesi Ege MYO Mekatronik Programı

SAYISAL TASARIM. Ege Üniversitesi Ege MYO Mekatronik Programı SAYISAL TASARIM Ege Üniversitesi Ege MYO Mekatronik Programı BÖLÜM 3 Yarı İletken Bellekler Bellek Birimi Bellek içerisinde veri saklayan aygıttır. Veriler bir bit ile 8 bit genişliğinde bellekte saklanabilir.

Detaylı

Donanımlar Hafta 1 Donanım

Donanımlar Hafta 1 Donanım Donanımlar Hafta 1 Donanım Donanım Birimleri Ana Donanım Birimleri (Anakart, CPU, RAM, Ekran Kartı, Sabit Disk gibi aygıtlar, ) Ek Donanım Birimleri (Yazıcı, Tarayıcı, CD-ROM, Ses Kartı, vb ) Anakart (motherboard,

Detaylı

MİKROBİLGİSAYAR SİSTEMLERİ VE ASSEMBLER

MİKROBİLGİSAYAR SİSTEMLERİ VE ASSEMBLER 0 İçindekiler: Bölüm 1 Bilgisayarın yapısı 1.1 Giriş...... 3 1.2 Hafıza...... 5 1.2.1 Salt oku hafızalar... 6 1.2.2 Oku-yaz hafıza... 8 1.3 Merkezi işlem birimi... 10 1.3.1 Merkezi işlem biriminin yapısı...

Detaylı

A. 8051 Ailesi MCU lar

A. 8051 Ailesi MCU lar A. 8051 Ailesi MCU lar (Endüstri Standardı Mikrokontrolör Ailesi) 1 MİKROİŞLEMCİ LERE GİRİŞ Her yerdeki Mikroişlemciler / The Ubiquitous Microprocessors 1981 de yayımlanan Microprocessors and Programmed

Detaylı

Bilişim Teknolojileri

Bilişim Teknolojileri Bilişim Teknolojileri Arş.Görev.Semih ÇALIŞKAN 1.Hafta İÇİNDEKİLER Bilgisayar nedir? Donanım nedir? Yazılım nedir? Giriş nedir? İşlem nedir? Bellek nedir? Çıkış nedir? BİLGİSAYAR NEDİR? Bilgisayar, kullanıcıdan

Detaylı

Dr. Feza BUZLUCA İstanbul Teknik Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü

Dr. Feza BUZLUCA İstanbul Teknik Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü 1 BİLGİSAYAR MİMARİSİ Dr. Feza BUZLUCA İstanbul Teknik Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü http:// http:// Ders Notlarının Creative Commons lisansı Feza BUZLUCA ya aittir. Lisans: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/

Detaylı

x86 Ailesi Mikroişlemciler ve Mikrobilgisayarlar

x86 Ailesi Mikroişlemciler ve Mikrobilgisayarlar x86 Ailesi 1 8085A,8088 ve 8086 2 Temel Mikroişlemci Özellikleri Mikroişlemcinin bir defade işleyebileceği kelime uzunluğu Mikroişlemcinin tek bir komutu işleme hızı Mikroişlemcinin doğrudan adresleyebileceği

Detaylı

İşletim Sistemleri (Operating Systems)

İşletim Sistemleri (Operating Systems) İşletim Sistemleri (Operating Systems) 1 İşletim Sistemleri (Operating Systems) Genel bilgiler Ders kitabı: Tanenbaum & Bo, Modern Operating Systems:4th ed., Prentice-Hall, Inc. 2013 Operating System Concepts,

Detaylı

BİLGİSAYAR MİMARİSİ. Bilgisayar Bileşenleri Ve Programların Yürütülmesi. Özer Çelik Matematik-Bilgisayar Bölümü

BİLGİSAYAR MİMARİSİ. Bilgisayar Bileşenleri Ve Programların Yürütülmesi. Özer Çelik Matematik-Bilgisayar Bölümü BİLGİSAYAR MİMARİSİ Bilgisayar Bileşenleri Ve Programların Yürütülmesi Özer Çelik Matematik-Bilgisayar Bölümü Program Kavramı Bilgisayardan istenilen işlerin gerçekleştirilebilmesi için gereken işlem dizisi

Detaylı

Konular MİKROİŞLEMCİ SİSTEMLERİ. Giriş. Bilgisayar Tarihi. Elektronik Kuşak. Elektronik Öncesi Kuşak

Konular MİKROİŞLEMCİ SİSTEMLERİ. Giriş. Bilgisayar Tarihi. Elektronik Kuşak. Elektronik Öncesi Kuşak Konular MİKROİŞLEMCİ SİSTEMLERİ Giriş: Bilgisayar Tarihi Mikroişlemci Temelli Sistemler Sayı Sistemleri Doç. Dr. Şule Gündüz Öğüdücü http://ninova.itu.edu.tr/tr/dersler/bilgisayar-bilisim-fakultesi/30/blg-212/

Detaylı

Komutların Yürütülmesi

Komutların Yürütülmesi Komutların Yürütülmesi Bilgisayar Bileşenleri: Genel Görünüm Program Sayacı Komut kaydedicisi Bellek Adres Kaydedicisi Ara Bellek kaydedicisi G/Ç Adres Kaydedicisi G/Ç ara bellek kaydedicisi 1 Sistem Yolu

Detaylı

Elektrik akımı ve etkileri Elektrik alanı ve etkileri Manyetik alan ve etkileri

Elektrik akımı ve etkileri Elektrik alanı ve etkileri Manyetik alan ve etkileri Elektrik akımı ve etkileri Elektrik alanı ve etkileri Manyetik alan ve etkileri 1 Elektrotekniğin Pozitif Tarafları Elektrik enerjisi olmadan modern endüstri düşünülemez! Hidrolik ve pnömatik mekanizmaların

Detaylı

BM-311 Bilgisayar Mimarisi

BM-311 Bilgisayar Mimarisi 1 BM-311 Bilgisayar Mimarisi Hazırlayan: M.Ali Akcayol Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Konular Bilgisayar Bileşenleri Bilgisayarın Fonksiyonu Instruction Cycle Kesmeler (Interrupt lar)

Detaylı

Mikrobilgisayarlar. Mikroişlemciler ve. Mikrobilgisayarlar

Mikrobilgisayarlar. Mikroişlemciler ve. Mikrobilgisayarlar 1 Sayısal Bilgisayarın Tarihsel Gelişim Süreci Babage in analitik makinası (1833) Vakumlu lambanın bulunuşu (1910) İlk elektronik sayısal bilgisayar (1946) Transistörün bulunuşu (1947) İlk transistörlü

Detaylı

T.C. KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ BİLİŞİM SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ

T.C. KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ BİLİŞİM SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ T.C. KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ BİLİŞİM SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ Yrd. Doç. Dr. Mustafa Hikmet Bilgehan UÇAR 6. HAFTA BİLEŞİK MANTIK DEVRELERİ (COMBINATIONAL LOGIC) Aritmetik İşlem Devreleri

Detaylı

Mikrobilgisayarlar ve Assembler. Bahar Dönemi. Vedat Marttin

Mikrobilgisayarlar ve Assembler. Bahar Dönemi. Vedat Marttin Mikrobilgisayarlar ve Assembler Bahar Dönemi Vedat Marttin Bellek Haritası Mikroişlemcili örnek bir RAM, ROM ve G/Ç adres sahalarının da dahil olduğu toplam adres uzayının gösterilmesinde kullanılan sisteme

Detaylı

2011 Bahar Dönemi. Öğr.Gör. Vedat MARTTİN

2011 Bahar Dönemi. Öğr.Gör. Vedat MARTTİN 2011 Bahar Dönemi Öğr.Gör. Vedat MARTTİN ADRESLEME YÖNTEMLERİ Komut yazımında en önemli konulardan biri, adresleme yöntemidir. Adresleme yöntemi, işlenenin nerede bulunacağını belirtmek için kullanılan

Detaylı

BM-311 Bilgisayar Mimarisi. Hazırlayan: M.Ali Akcayol Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü

BM-311 Bilgisayar Mimarisi. Hazırlayan: M.Ali Akcayol Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü BM-311 Bilgisayar Mimarisi Hazırlayan: M.Ali Akcayol Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Konular Bilgisayar Bileşenleri Bilgisayarın Fonksiyonu Instruction Cycle Kesmeler (Interrupt lar) Bus

Detaylı

Bahar Dönemi. Öğr.Gör. Vedat MARTTİN

Bahar Dönemi. Öğr.Gör. Vedat MARTTİN Bahar Dönemi Öğr.Gör. Vedat MARTTİN MERKEZİ İŞLEM BİRİMİNİN YAPISI Merkezi işlem birimi beş temel birimden (MAR, MDR, ACC, ALU ve Kontrol birimi) oluşur. Ancak, daha ayrıntıya inildiğinde, CPU içinde daha

Detaylı

8051 Ailesi MCS51 ailesinin orijinal bir üyesidir ve bu ailenin çekirdeğini oluşturur çekirdeğinin temel özellikkleri aşağıda verilmiştir:

8051 Ailesi MCS51 ailesinin orijinal bir üyesidir ve bu ailenin çekirdeğini oluşturur çekirdeğinin temel özellikkleri aşağıda verilmiştir: 8051 Ailesi 8051 MCS51 ailesinin orijinal bir üyesidir ve bu ailenin çekirdeğini oluşturur. 8051 çekirdeğinin temel özellikkleri aşağıda verilmiştir: 1. Kontrol uygulamaları için en uygun hale getirilmiş

Detaylı

Düşünelim? Günlük hayatta bilgisayar hangi alanlarda kullanılmaktadır? Bilgisayarın farklı tip ve özellikte olmasının sebepleri neler olabilir?

Düşünelim? Günlük hayatta bilgisayar hangi alanlarda kullanılmaktadır? Bilgisayarın farklı tip ve özellikte olmasının sebepleri neler olabilir? Başlangıç Düşünelim? Günlük hayatta bilgisayar hangi alanlarda kullanılmaktadır? Bilgisayarın farklı tip ve özellikte olmasının sebepleri neler olabilir? Bilgisayar Bilgisayar, kendisine verilen bilgiler

Detaylı

MİKROBİLGİSAYAR SİSTEMLERİ VE ASSEMBLER. İçindekiler:

MİKROBİLGİSAYAR SİSTEMLERİ VE ASSEMBLER. İçindekiler: MİKROBİLGİSAYAR SİSTEMLERİ VE ASSEMBLER İçindekiler: Bölüm 1 Bilgisayarın yapısı 1.1 Giriş...... 3 1.2 Hafıza...... 5 1.2.1 Salt oku hafızalar... 6 1.2.2 Oku-yaz hafıza... 8 1.3 Merkezi işlem birimi...

Detaylı

BİLGİSAYAR MİMARİSİ. << Bus Yapısı >> Özer Çelik Matematik-Bilgisayar Bölümü

BİLGİSAYAR MİMARİSİ. << Bus Yapısı >> Özer Çelik Matematik-Bilgisayar Bölümü BİLGİSAYAR MİMARİSİ > Özer Çelik Matematik-Bilgisayar Bölümü Veri yolu (BUS), anakarttaki tüm aygıtlar arası veri iletişimini sağlayan devrelerdir. Yani bilgisayarın bir bileşeninden diğerine

Detaylı

Merkezi İşlem Birimi (CPU)

Merkezi İşlem Birimi (CPU) Merkezi İşlem Birimi (CPU) Giriş Birimleri İşlem Birimi Çıkış Birimleri Bellek Birimleri Merkezi İşlem Birimi (CPU) Bilgisayarınızın beynidir. Bilgisayarlardaki bütün aritmetik, matematik ve mantık hesaplamalarının

Detaylı

Bahar Dönemi. Öğr.Gör. Vedat MARTTİN

Bahar Dönemi. Öğr.Gör. Vedat MARTTİN Bahar Dönemi Öğr.Gör. Vedat MARTTİN Merkezi İşlemci Biriminde İletişim Yolları Mikroişlemcide işlenmesi gereken komutları taşıyan hatlar yanında, işlenecek verileri taşıyan hatlar ve kesme işlemlerini

Detaylı

8051 Ailesi MCS51 ailesinin orijinal bir üyesidir ve bu ailenin çekirdeğini oluşturur çekirdeğinin temel özellikkleri aşağıda verilmiştir:

8051 Ailesi MCS51 ailesinin orijinal bir üyesidir ve bu ailenin çekirdeğini oluşturur çekirdeğinin temel özellikkleri aşağıda verilmiştir: 8051 Ailesi 8051 MCS51 ailesinin orijinal bir üyesidir ve bu ailenin çekirdeğini oluşturur. 8051 çekirdeğinin temel özellikkleri aşağıda verilmiştir: 1. Kontrol uygulamaları için en uygun hale getirilmiş

Detaylı

Yrd.Doç.Dr. Celal Murat KANDEMİR. Kodlama (Coding) : Bir nesneler kümesinin bir dizgi (bit dizisi) kümesi ile temsil edilmesidir.

Yrd.Doç.Dr. Celal Murat KANDEMİR. Kodlama (Coding) : Bir nesneler kümesinin bir dizgi (bit dizisi) kümesi ile temsil edilmesidir. Bilgisayar Mimarisi İkilik Kodlama ve Mantık Devreleri Yrd.Doç.Dr. Celal Murat KANDEMİR ESOGÜ Eğitim Fakültesi - BÖTE twitter.com/cmkandemir Kodlama Kodlama (Coding) : Bir nesneler kümesinin bir dizgi

Detaylı

Yrd.Doç.Dr. Celal Murat KANDEMİR

Yrd.Doç.Dr. Celal Murat KANDEMİR Bilgisayar Mimarisi Ara Bağlantı Yapıları ve Bus Kavramı Yrd.Doç.Dr. Celal Murat KANDEMİR ESOGÜ Eğitim Fakültesi - BÖTE twitter.com/cmkandemir Ara Bağlantı Yapıları Bir bilgisayar sistemi MİB, bellek ve

Detaylı

Bahar Dönemi. Öğr.Gör. Vedat MARTTİN

Bahar Dönemi. Öğr.Gör. Vedat MARTTİN Bahar Dönemi Öğr.Gör. Vedat MARTTİN 8086/8088 MİKROİŞLEMCİSİ İÇ MİMARİSİ Şekilde x86 ailesinin 16-bit çekirdek mimarisinin basitleştirilmiş bir gösterimi verilmiştir. Mikroişlemci temel iki ayrı çalışma

Detaylı

B.Ç. / E.B. BELLEKLER

B.Ç. / E.B. BELLEKLER BELLEKLER 1 Genel olarak bellekler, elektronik bilgi depolama üniteleridir. Bilgisayarlarda kullanılan bellekler, işlemcinin istediği bilgi ve komutları maksimum hızda işlemciye ulaştıran ve üzerindeki

Detaylı

Von Neumann Mimarisi. Mikroişlemciler ve Mikrobilgisayarlar 1

Von Neumann Mimarisi. Mikroişlemciler ve Mikrobilgisayarlar 1 Von Neumann Mimarisi Mikroişlemciler ve Mikrobilgisayarlar 1 Sayısal Bilgisayarın Tarihsel Gelişim Süreci Babage in analitik makinası (1833) Vakumlu lambanın bulunuşu (1910) İlk elektronik sayısal bilgisayar

Detaylı

PORTLAR Bilgisayar: VERİ:

PORTLAR Bilgisayar: VERİ: PORTLAR 1.FARE 2. YAZICI ÇİZİCİ TARAYICI 3.AĞ-İNTERNET 4.SES GİRİŞİ 5.SES ÇIKIŞI(KULAKLIK) 6.MİKROFON 7.USB-FLASH 8.USB-FLASH 9.MONİTÖR 10.PROJEKSİYON 11.KLAVYE BİLGİSAYAR NEDİR? Bilgisayar: Kullanıcıdan

Detaylı

Temel Bilgisayar Bilgisi

Temel Bilgisayar Bilgisi Temel Bilgisayar Bilgisi BİL131 - Bilişim Teknolojileri ve Programlama Hakan Ezgi Kızılöz Bilgisayarların Temel Özellikleri Bilgisayarlar verileri alıp saklayabilen, mantıksal ya da aritmetik olarak işleyen

Detaylı

İ.T.Ü. Eğitim Mikrobilgisayarının Tanıtımı

İ.T.Ü. Eğitim Mikrobilgisayarının Tanıtımı İ.T.Ü. Eğitim Mikrobilgisayarının Tanıtımı 1.1 Giriş İTÜ Eğitim Mikrobilgisayarı (İTÜ-Eğit) MC6802 mikroişlemcisini kullanan bir eğitim ve geliştirme bilgisayarıdır. İTÜ-Eğit, kullanıcıya, mikrobilgisayarın

Detaylı

İşletim Sistemlerine Giriş

İşletim Sistemlerine Giriş İşletim Sistemlerine Giriş İşletim Sistemleri ve Donanım İşletim Sistemlerine Giriş/ Ders01 1 İşletim Sistemi? Yazılım olmadan bir bilgisayar METAL yığınıdır. Yazılım bilgiyi saklayabilir, işleyebilir

Detaylı

Bir analitik cihaza bir bilgisayar takılması için en az iki neden vardır: Ölçmelerin kısmen veya tamamen otomatikleştirilmesi.

Bir analitik cihaza bir bilgisayar takılması için en az iki neden vardır: Ölçmelerin kısmen veya tamamen otomatikleştirilmesi. 1 MİKROBİLGİSAYARLAR VE MİKROİŞLEMCİLER Enstrümantal Analiz, Digital Elektronikler Mikrobilgisayarlar ve mikroişlemciler pek çok modern laboratuvar cihazının ayrılmaz bir parçası olmuşlardır. Bunlar çalışma

Detaylı

Doğu Akdeniz Üniversitesi Bilgisayar ve Teknoloji Yüksek Okulu Bilgi Teknolojileri ve Programcılığı Bölümü DERS 4 - BELLEKLER

Doğu Akdeniz Üniversitesi Bilgisayar ve Teknoloji Yüksek Okulu Bilgi Teknolojileri ve Programcılığı Bölümü DERS 4 - BELLEKLER Doğu Akdeniz Üniversitesi Bilgisayar ve Teknoloji Yüksek Okulu Bilgi Teknolojileri ve Programcılığı Bölümü DERS 4 - BELLEKLER Genel olarak bellekler, elektronik bilgi depolama üniteleridir. İşlemciler

Detaylı

BM 375 Bilgisayar Organizasyonu Dersi Vize Sınavı Cevapları 10 Nisan 2009

BM 375 Bilgisayar Organizasyonu Dersi Vize Sınavı Cevapları 10 Nisan 2009 1-) Instruction Cycle State Diagram ı çizip herbir state için gerçekleştirilen işlemleri detaylı bir şekilde açıklayınız. Instruction state cycle da üstteki kısımlar CPU dışında alttaki kısımlar CPU içinde

Detaylı

Fatih Üniversitesi. İstanbul. Haziran 2010. Bu eğitim dokümanlarının hazırlanmasında SIEMENS ve TEKO eğitim dokümanlarından faydalanılmıştır.

Fatih Üniversitesi. İstanbul. Haziran 2010. Bu eğitim dokümanlarının hazırlanmasında SIEMENS ve TEKO eğitim dokümanlarından faydalanılmıştır. Fatih Üniversitesi SIMATIC S7-200 TEMEL KUMANDA UYGULAMALARI 1 İstanbul Haziran 2010 Bu eğitim dokümanlarının hazırlanmasında SIEMENS ve TEKO eğitim dokümanlarından faydalanılmıştır. İÇİNDEKİLER 1. GİRİŞ...

Detaylı

BELLEKLER. Doğu Akdeniz Üniversitesi Bilgisayar ve Teknoloji Yüksek Okulu Elektrik ve Elektronik Teknolojisi

BELLEKLER. Doğu Akdeniz Üniversitesi Bilgisayar ve Teknoloji Yüksek Okulu Elektrik ve Elektronik Teknolojisi Doğu Akdeniz Üniversitesi Bilgisayar ve Teknoloji Yüksek Okulu Elektrik ve Elektronik Teknolojisi BELLEKLER Genel olarak bellekler, elektronik bilgi depolama üniteleridir. İşlemciler her türlü bilgiyi

Detaylı

Bilgisayar Programcılığı Ön Lisans Programı BİLGİSAYAR DONANIMI. Öğr. Gör. Rıza ALTUNAY

Bilgisayar Programcılığı Ön Lisans Programı BİLGİSAYAR DONANIMI. Öğr. Gör. Rıza ALTUNAY Bellekler Ünite 4 Bilgisayar Programcılığı Ön Lisans Programı BİLGİSAYAR DONANIMI Öğr. Gör. Rıza ALTUNAY 1 Ünite 4 BELLEKLER Öğr. Gör. Rıza ALTUNAY İçindekiler 4.1. BELLEĞIN YAPISI VE ÇALIŞMASI... 3 4.2.

Detaylı

Temel Bilgi Teknolojileri -1

Temel Bilgi Teknolojileri -1 Temel Bilgi Teknolojileri -1 Dr. Öğr. Üyesi Aslı Eyecioğlu Özmutlu aozmutlu@bartin.edu.tr 1 Konu Başlıkları Donanım Bileşenleri Harici Donanım Dahili Donanım 2 Donanım Bileşenleri Bilgisayarın fiziksel

Detaylı

FPGA Mimarisi. Bilgisayar Mimarisinde Yeni Yaklaşımlar. Mehmet AKTAŞ

FPGA Mimarisi. Bilgisayar Mimarisinde Yeni Yaklaşımlar. Mehmet AKTAŞ FPGA Mimarisi Bilgisayar Mimarisinde Yeni Yaklaşımlar Mehmet AKTAŞ 1. Giriş Sigorta Bağlantılı Teknolojiler Karşıt Sigorta Teknolojisi ROM PROM EPROM EEPROM SRAM 2. Programlanabilir Teknolojiler Programlanabilir

Detaylı

Bilgisayar Mimarisi Nedir?

Bilgisayar Mimarisi Nedir? BİLGİSAYAR MİMARİSİ Bilgisayar Mimarisi Nedir? Bilgisayar mimarisi, diğer mimariler gibi, bir yapı kullanıcısının ihtiyaçlarını belirleme ve bu ihtiyaçları ekonomik ve teknolojik kısıtlamalar dahilinde

Detaylı

İÇİNDEKİLER. 1-1 Lojik ve Anahtara Giriş Lojik Kapı Devreleri... 9

İÇİNDEKİLER. 1-1 Lojik ve Anahtara Giriş Lojik Kapı Devreleri... 9 İÇİNDEKİLER BÖLÜM 1 TEMEL LOJİK KAPI DENEYLERİ 1-1 Lojik ve Anahtara Giriş 1 1-2 Lojik Kapı Devreleri... 9 a. Diyot Lojiği (DL) devresi b. Direnç-Transistor Lojiği (RTL) devresi c. Diyot-Transistor Lojiği

Detaylı

MEB YÖK MESLEK YÜKSEKOKULLARI PROGRAM GELİŞTİRME PROJESİ. 1. Tipik bir mikrobilgisayar sistemin yapısı ve çalışması hakkında bilgi sahibi olabilme

MEB YÖK MESLEK YÜKSEKOKULLARI PROGRAM GELİŞTİRME PROJESİ. 1. Tipik bir mikrobilgisayar sistemin yapısı ve çalışması hakkında bilgi sahibi olabilme PROGRAMIN ADI DERSIN KODU VE ADI DERSIN ISLENECEGI DÖNEM HAFTALIK DERS SAATİ DERSİN SÜRESİ ENDÜSTRİYEL ELEKTRONİK MİK.İŞLEMCİLER/MİK.DENETLEYİCİLER-1 2. Yıl, III. Yarıyıl (Güz) 4 (Teori: 3, Uygulama: 1,

Detaylı

Mikrobilgisayar Mimarisi ve Programlama

Mikrobilgisayar Mimarisi ve Programlama Mikrobilgisayar Mimarisi ve Programlama 2. Hafta Bellek Birimleri ve Programlamaya Giriş Doç. Dr. Akif KUTLU Ders web sitesi: http://www.8051turk.com/ http://microlab.sdu.edu.tr Bellekler Bellekler 0 veya

Detaylı

MİKROİŞLEMCİ MİMARİLERİ

MİKROİŞLEMCİ MİMARİLERİ MİKROİŞLEMCİ MİMARİLERİ Mikroişlemcilerin yapısı tipik olarak 2 alt sınıfta incelenebilir: Mikroişlemci mimarisi (Komut seti mimarisi), Mikroişlemci organizasyonu (İşlemci mikromimarisi). CISC 1980 lerden

Detaylı

Bilgisayar Temel kavramlar - Donanım -Yazılım Ufuk ÇAKIOĞLU

Bilgisayar Temel kavramlar - Donanım -Yazılım Ufuk ÇAKIOĞLU Bilgisayar Temel kavramlar - Donanım -Yazılım Ufuk ÇAKIOĞLU Bilgisayar Nedir? Bilgisayar; Kullanıcıdan aldığı bilgilerle mantıksal ve aritmetiksel işlemler yapabilen, Yaptığı işlemleri saklayabilen, Sakladığı

Detaylı

DERS 5 PIC 16F84 PROGRAMLAMA İÇERİK. PIC 16F84 bacak bağlantıları PIC 16F84 bellek yapısı Program belleği RAM bellek Değişken kullanımı Komutlar

DERS 5 PIC 16F84 PROGRAMLAMA İÇERİK. PIC 16F84 bacak bağlantıları PIC 16F84 bellek yapısı Program belleği RAM bellek Değişken kullanımı Komutlar DERS 5 PIC 16F84 PROGRAMLAMA İÇERİK PIC 16F84 bacak bağlantıları PIC 16F84 bellek yapısı Program belleği RAM bellek Değişken kullanımı Komutlar Ders 5, Slayt 2 1 BACAK BAĞLANTILARI Ders 5, Slayt 3 PIC

Detaylı

7. BELLEK B R M. ekil 7-1 Bellek Birimlerinin Bilgisayar Sistemindeki Yeri

7. BELLEK B R M. ekil 7-1 Bellek Birimlerinin Bilgisayar Sistemindeki Yeri 7. BELLEK B R M ekil 7-1 Bellek Birimlerinin Bilgisayar Sistemindeki Yeri 7-2 7.1. Bellekler çin Kullan lan Terimler Bellek birimlerinin çal mas n n anla lmas ve iyi bir ekilde kullan lmas için bu birimlerin

Detaylı

Paralel İletişim Arabirimi (PİA)

Paralel İletişim Arabirimi (PİA) 6. Deney Paralel İletişim Arabirimi (PİA) Deneyin Amacı Paralel iletişim arabiriminin tanınması PİA nın koşullanması Yedi kollu bir göstergenin PİA ya bağlanması yönteminin öğrenilmesi Göstergeyi çalıştıracak

Detaylı

MİKROİŞLEMCİLER 1 Ders 1

MİKROİŞLEMCİLER 1 Ders 1 MİKROİŞLEMCİLER 1 Ders 1 Ders Kitabı: The 80x86 IBM PC and Compatible Computers Assembly Language, Design, and Interfacing Muhammad ali Mazidi, Janice Gillipsie Mazidi Öğr.Gör. Mahmut YALÇIN 09.03.2011

Detaylı

Mikrobilgisayar Sistemleri ve Assembler

Mikrobilgisayar Sistemleri ve Assembler Mikrobilgisayar Sistemleri ve Assembler Bahar Dönemi Öğr.Gör. Vedat MARTTİN Konu Başlıkları Mikrobilgisayar sisteminin genel yapısı,mimariler,merkezi işlem Birimi RAM ve ROM bellek özellikleri ve Çeşitleri

Detaylı

Bölüm 4. Sistem Bileşenleri. Bilgisayarı. Discovering. Keşfediyorum 2010. Computers 2010. Living in a Digital World Dijital Dünyada Yaşamak

Bölüm 4. Sistem Bileşenleri. Bilgisayarı. Discovering. Keşfediyorum 2010. Computers 2010. Living in a Digital World Dijital Dünyada Yaşamak Sistem Bileşenleri Bilgisayarı Discovering Keşfediyorum 2010 Computers 2010 Living in a Digital World Dijital Dünyada Yaşamak Sistem Sistem, bilgisayarda veri işlemek amacıyla kullanılan elektronik bileşenleri

Detaylı

5. HAFTA KBT104 BİLGİSAYAR DONANIMI. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

5. HAFTA KBT104 BİLGİSAYAR DONANIMI. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 5. HAFTA KBT104 BİLGİSAYAR DONANIMI Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 2 Konu Başlıkları Bellekler İç Bellekler ROM Bellek RAM Bellek Dış Bellekler Sabit Disk Sürücüleri

Detaylı

Belleğin Görevi. RAM ve sabit diske erişim zamanları karşılaştırması

Belleğin Görevi. RAM ve sabit diske erişim zamanları karşılaştırması BELLEKLER BELLEKLER Genel olarak bellekler, elektronik bilgi depolama üniteleridir. Bilgisayarlarda kullanılan bellekler, işlemcinin istediği bilgi ve komutları maksimum hızda işlemciye ulaştıran ve üzerindeki

Detaylı

Bu deney çalışmasında kombinasyonel lojik devrelerden decoder incelenecektir.

Bu deney çalışmasında kombinasyonel lojik devrelerden decoder incelenecektir. 4.1 Ön Çalışması Deney çalışmasında yapılacak uygulamaların benzetimlerini yaparak, sonuçlarını ön çalışma raporu olarak hazırlayınız. 4.2 Deneyin Amacı MSI lojik elemanları yardımıyla kombinasyonel lojik

Detaylı

Bölüm 4 Aritmetik Devreler

Bölüm 4 Aritmetik Devreler Bölüm 4 Aritmetik Devreler DENEY 4- Aritmetik Lojik Ünite Devresi DENEYİN AMACI. Aritmetik lojik birimin (ALU) işlevlerini ve uygulamalarını anlamak. 2. 748 ALU tümdevresi ile aritmetik ve lojik işlemler

Detaylı

BEKLEMELĐ ÇALIŞMA VE ZAMAN SINIRLI ĐŞLER. 1. Genel Tanıtım. 2- WAIT işaretinin üretilmesi

BEKLEMELĐ ÇALIŞMA VE ZAMAN SINIRLI ĐŞLER. 1. Genel Tanıtım. 2- WAIT işaretinin üretilmesi K TÜ Mühendislik Fakültesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Mikroişlemciler Laboratuarı BEKLEMELĐ ÇALIŞMA VE ZAMAN SINIRLI ĐŞLER 1. Genel Tanıtım CPU lar bazı çevre birimlerine göre daha hızlı çalışabilir

Detaylı

MİKROİŞLEMCİ SİSTEMLERİ

MİKROİŞLEMCİ SİSTEMLERİ MİKROİŞLEMCİ SİSTEMLERİ Doç.Dr. Şule Öğüdücü http://ninova.itu.edu.tr/tr/dersler/bilgisayar-bilisim-fakultesi/30/blg-212/ Seri İletişim Verinin her biti aynı hat üzerinden arka arkaya gönderilir. Seri

Detaylı

Yazılım Mühendisliğine Giriş 2018 GÜZ

Yazılım Mühendisliğine Giriş 2018 GÜZ Yazılım Mühendisliğine Giriş 2018 GÜZ Birinci Kuşak Bilgisayarlar 1940-1956 Vakum Tüpler İlk bilgisayarlar oda büyüklüğünde olup vakum tüpler devre elemanları olarak kullanılıyordu. Bellek olarak ta manyetik

Detaylı

BM-311 Bilgisayar Mimarisi

BM-311 Bilgisayar Mimarisi 1 BM-311 Bilgisayar Mimarisi Hazırlayan: M.Ali Akcayol Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Konular Giriş Mikro işlemler Fetch cycle Indirect cycle Interrupt cycle Execute cycle Instruction

Detaylı

Şekil-1. Dr. Özgür AKIN

Şekil-1. Dr. Özgür AKIN Şekil-1 Dr. Özgür AKIN GİRİŞ Mikroişlemci Nedir? Mikroişlemcileri Birbirinden Ayıran Özellikler Mikroişlemciyi Oluşturan Birimler ve Görevleri Bellekler Mikrodenetleyiciler Mikroişlemci ve Mikrodenetleyiciler

Detaylı

MIKRODENETLEYICILER. Ege Üniversitesi Ege MYO Mekatronik Programı

MIKRODENETLEYICILER. Ege Üniversitesi Ege MYO Mekatronik Programı MIKRODENETLEYICILER Ege Üniversitesi Ege MYO Mekatronik Programı BÖLÜM 2 MSC-51 Ailesi MCS-51 Ailesi Ekim 2014 Yrd. Doç. Dr. Mustafa Engin 8051 in Blok Şeması 4 Denetim Hatları Veri Yolu DPTR P.C. 8051

Detaylı

Bilgisayar Mimarisi ve Organizasyonu Giriş

Bilgisayar Mimarisi ve Organizasyonu Giriş + Bilgisayar Mimarisi ve Organizasyonu Giriş Bilgisayar Mimarisi Bilgisayar Organizasyonu Programcının görebileceği bir sistemin nitelikleri Bir programın mantıksal yürütülmesi üzerinde direk bir etkisi

Detaylı

Mikrobilgisayar Sistemleri ve Assembler

Mikrobilgisayar Sistemleri ve Assembler Mikrobilgisayar Sistemleri ve Assembler Bahar Dönemi Öğr.Gör. Vedat MARTTİN 2-RAM ve ROM bellek özellikleri ve Çeşitleri BELLEK: Mikroişlemcili sistemlerde bilgilerin geçici veya daimi olarak saklandığı

Detaylı

K uark projesi. Temel Özellikler :

K uark projesi. Temel Özellikler : K uark projesi Temel Özellikler : Kuark işlemcisi 16 bit kelime uzunluğuna sahip bir işlemcidir. Veri ve komut belleği aynıdır ve en fazla 4 Gigabyte bellek adresleyebilir. İşlemcimiz paralel çalışabilecek

Detaylı

SAYISAL MANTIK LAB. PROJELERİ

SAYISAL MANTIK LAB. PROJELERİ 1. 8 bitlik Okunur Yazılır Bellek (RAM) Her biri ayrı adreslenmiş 8 adet D tipi flip-flop kullanılabilir. RAM'lerde okuma ve yazma işlemleri CS (Chip Select), RD (Read), WR (Write) kontrol sinyalleri ile

Detaylı

B.Ç. / E.B. MİKROİŞLEMCİLER

B.Ç. / E.B. MİKROİŞLEMCİLER 1 MİKROİŞLEMCİLER RESET Girişi ve DEVRESİ Program herhangi bir nedenle kilitlenirse ya da program yeniden (baştan) çalıştırılmak istenirse dışarıdan PIC i reset yapmak gerekir. Aslında PIC in içinde besleme

Detaylı

İŞLEMCİLER (CPU) İşlemciler bir cihazdaki tüm girdilerin tabii tutulduğu ve çıkış bilgilerinin üretildiği bölümdür.

İŞLEMCİLER (CPU) İşlemciler bir cihazdaki tüm girdilerin tabii tutulduğu ve çıkış bilgilerinin üretildiği bölümdür. İŞLEMCİLER (CPU) Mikroişlemci Nedir? Mikroişlemci, hafıza ve giriş/çıkış birimlerini bulunduran yapının geneline mikrobilgisayar; CPU' yu bulunduran entegre devre çipine ise mikroişlemci denir. İşlemciler

Detaylı