İntrapartum Ebelik Hizmetlerinin Kapsam ve Kalitesi

Transkript

1 İntrapartum Ebelik Hizmetlerinin Kapsam ve Kalitesi Yrd. Doç. Dr. Nazan KARAHAN Ebeler Derneği Genel Başkanı Karabük Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Müdürü/Sağlık Bilimleri Fakültesi Ebelik Bölüm Başkanı

2 İntrapartum bakımın temel bileşenleri Kadın merkezli Güvenli Kanıt temelli Maliyet etkili bakımın rehberliğinde

3 Evidence (e.g. clinical trials, health economic studies) Evidence-based Clinical Guidelines Quality Standards NICE guidelines

4 4 temel doğum yeri: Ev, serbest ebe kliniği, hastanede ebe kliniği ya da obstetrik klinik Düşük riskli gebeler ebe yönetiminde kliniklere (midwifery-led unit) Riski bulunan tüm gebeler obstetrik kliniklere NİCE, 2014 update 2016

5 Kadını değerlendir Tıbbi ve obstetrik anamnez Nb, TA, ateş, üriner analiz Kontraksiyonlar (süre, sıklık, şiddet) Ağrı algısı Vajinal kanama varlığı, miktarı Fetüsü değerlendir Bebeğin 24 saat içindeki bebek anneye sor Abdomeni palpe et( fundal yükseklik, bebeğin pozisyonu, prezantasyonu, situsu vb) Kontraksiyon sonrası, oskultasyonla 1dk süreyle ÇKS dinle(efm gerek yok) Vaginal muayene ile travayı değerlendir

6 Kadının gereksinimi ve tercihi doğrultusunda önce ilaç dışı tekniklerden başlayarak Solunum egzersizi, hidroterapi, masaj, odaklanma, gevşeme Aromaterapi, yoga, akupressure önerme, kadın biliyorsa isteklerin Aralıklı oskültasyon Kardiotokografi indikatörlerini değerlendir Kayıt et

7 İkinci evrede perineal masaj uygulaması yapma Hand on (dokunma) ya da hands poised(dokunmama) kullanılabilir Rutin epizyotomi yapma, gerektiğinde uygula

8 Aktif yönetim Rutin uterotonik ilaçlar Kord klempleme süresi daha kısa Plasenta için kontrollü kord traksiyonu Fizyolojik yönetim Rutin ilaç yok Pulsasyon durana kadar klempleme yok Plasentayı anne doğurur Kadına bilgilendirerek aktif yönetimi öner Mesaneyi boşalt Uterin masaj Uterotonik ilaçlar IV sıvı Plasenta henüz çıkmamışsa kontrollü kord traksiyonu

9

10 Tüm rehberde dikkat çeken noktalar Her uygulama, her aşama ve kararda kadına bilgi verme, kararlara katılımını sağlama Etkili iletişimin sürdürülmesi Sürekli destek

11 İntrapartum bakımın kalitesi doğrudan ebe ile ilişkilidir

12 İyi eğitilmiş, Etkili ekip çalışması yapan, Yeterli yasal düzenlemeleri mevcut Sevk mekanizmaları ve yeterli kaynakları bulunan ebeler sağlık sistemine entegre edildiğinde hizmetin etkinliği ve verimliği artmakta, maliyet düşmekte

13 Brezilya, Çin ve Hindistan da sağlık sistemi hızla gelişmesine karşın, ebelerin getirdiği dengenin olmadığı sistemde tıbbi müdahalelerin rutin olarak kullanılmasına dayalı modeli benimseme eğilimi yüksek Hoope-Bender et al, Lancet, 2014 Renfrew et al, Lancet, 2014

14 Ebelik Hizmetlerinin Kapsamı Kadın, yenidoğan ve ailelerin gereksinimlerine odaklı İnsan hakları temelli bir yaklaşım Çeşitli kaynakların kanıtlarına dayalı Tüm ilişkili sonuçlar: Hayatta kalma, sağlık ve iyilik Düşük, orta ve yüksek sosyo-ekonomik düzeyde uygulanabilir hizmetler İnterdisipliner, cross-sectoral yaklaşım Etkili ekip çalışması Ebelerin sisteme spesifik katkılarını sürekli inceleyen/araştıran Uzun dönem etkileri: Hizmet ve bakımın kalitesi The Lancet Series on Midwifery

15 Framework for quality maternal and newborn care Renfrew, McFadden, Bastos et al The Lancet 384, I9948, ,

16 The scope of midwifery

17 İntrapartum bakımın temel bileşenleri Güvenli Maliyet etkili Kadın merkezli

18 Ebe yönetiminde klinik doğumlarda (midwife-led ) GÜVENLİK Anestezi/analjezi oranları daha düşük(11 çalışma, n= RR=0.81 %95 CI) İntrumental doğum daha düşük(10 çalışma, n= RR=0.87 %95 CI) Epizyotomi daha düşük (11 çalışma n=11.872, RR=0.82 %95 CI) Spontan vaginal doğum oranı daha yüksek (9 çalışma, n= RR=1.04 %95 CI Emzirmenin başlaması ve sürdürülmesi (1 çalışma, n=405, RR_1.35 %95 CI)

19 Ebe yönetiminde klinik doğumlarda (midwife-led ) MALİYET ETKİNLİK Antenatal hospitalizasyon daha düşük (5 çalışma, n=4337, RR=0.90 %95 CI) Hastanede kalma süresi daha düşük (2 çalışma, n=259

20 Ebe yönetiminde klinik doğumlarda (midwife-led ) KADIN MERKEZLİLİK Kadınların doğumda kontrol algıları daha yüksek (1 çalışma, n=471, RR=1.74 %95 CI Doğum memnuniyetleri daha yüksek ( 6 çalışma, n=5525, RR=8.84 %95 CI)

21 Ebelik hizmetlerinin etkisi Maternal, neonatal mortalite ve ölü doğumda azalma Preterm doğum ve düşük doğum ağırlığında azalma Maternal morbiditede azalma Örneğin enfeksiyonlar, anemi, preeklampsi, perineal travma Travay girişimlerinde azalma Örneğin indüksiyon C/S, kan transfüzyonu Psiko-sosyal sonuçlarda iyileşme Örneğin, ağrıyla baş etme, anksiyete, doğum memnuniyeti, postpartum depresyon, bebek etkileşiminin artması Emzirmenin başlaması ve emzirme süresinde artış Hastanede kalış süresinin kısalması, etkili ve hızlı sevk Hoope-Bender et al, Lancet, 2014 Renfrew et al, Lancet, 2014 Sandall et al, J Midwifery Womens Health 2010

22 Every women needs a midwife, some women need a doctor too TEŞEKKÜR EDERİM