HİPERANDROJENİZM AYIRICI TANI. Prof.Dr.Pelin Öçal İÜ Cerrahpaşa Tıp Fakültesi

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "HİPERANDROJENİZM AYIRICI TANI. Prof.Dr.Pelin Öçal İÜ Cerrahpaşa Tıp Fakültesi"

Transkript

1 HİPERANDROJENİZM AYIRICI TANI Prof.Dr.Pelin Öçal İÜ Cerrahpaşa Tıp Fakültesi

2 HA AYIRICI TANI AMAÇ Hiperandrojeni bulgularının sebebi & tedavisi Malignite riskini belirlemek (Tümörler) Genetik danışma (NKAH) Eşlik eden reproduktif (anovulasyon, infertilite )ve metabolik sorunlar (hiperlipidemi, obezite, insulin rezistans, diabet, hipertansiyon, kardiovasküler hst. )

3 AYIRICI TANI -ETYOLOJİ FONKSİYONEL NEDENLER OVER KÖKENLİ PKOS İdiopatik hirsutism İdiopatik hiperandrojeni Hipertekozis Hair-an sendromu ADRENAL KÖKENLİ Klasik olmayankonjenital adrenal hiperplazi (NKAH ) 21 hidroksilaz eksikliği 11 ß hidroksisteroid deshidrogenaz ek. Cushing sendromu

4 AYIRICI TANI-ETYOLOJİ TÜMÖR VARLIĞINA BAĞLI NEDENLER OVARİAN TÜMÖRLER : Sertol-Leydig Hc Tm (Arrhenoblastom), * MALİGNİTE RİSKİ!!! Granulosa Teka Hc Tm Hilus hücreli tm, Lipoid Hc tm, Kistadenom Brenner Tm Krukenberg Tm Gebeliğe bağlı luteoma, ADRENAL TÜMÖRLER Adrenokortikal tm, Adrenal adenom, karsinom HİPOFİZ TM : adenomlar,akromegali prolaktinoma

5 AYIRICI TANI-ETYOLOJİ EKSOJEN ANDROJEN KULLANIMINA BAĞLI HİRSUTİZM HİPERTRİKOZ Anabolik steroidler DHEA Valproik asit Danazol Metoklopropamid Alfa Metildopa Fenotiazid Progestin Reserpin Testosteron Siklosporin diazosid Hidrokortizon Minoksidil Penisilamin Fenitoin Streptomisin

6 ANAMNEZ AYIRICI TANI Şikayetlerin başlangıç tarihi, ilerleme hızı? post menopoz,akut hızlı Adrogen salgılayan Tm, Hipertekozis Aile öyküsü :-Etnik köken? Aynı androjen seviyelerine sahip Akdeniz ülkesi Asya, Avrupa -PKOS? KAH? Mensturasyon düzeni? Androjenik ilaç? AUK? PMK? PKOS ve Post menopozda endometrial hiperplazi karsinom riski (androjenlerin periferik aromatizasyonu,karşılanmamış E2 artışı )

7 FİZİK MUAYENE Hirsutism, Akne, Alopesi, Virilizm? Tiroid bezi ve meme muayenesi Galaktore? Akantosis nigricans Pelvik kitle? Adrenal kitle? Metabolik sendrom bulguları? Obesite, VKİ, Kan basıncı Bel-kalça oranı 0.8 GÖRÜNTÜLEME YÖNTEMLERİ Pelvik & vajinal usg : PKO? Over tm? Adrenal: CT - MRI

8 HORMON TETKİKLERİ OVER Total Testosteron, Serbest testosteron, FAİ : total T / SHBG ADRENAL DHEA-S, (17 OH progesteron ) PERİFERDE PİLOSEBASE ÜNİTEDE DHT, 3 α Androstendiol glucuronide Ölçme yöntemlerinin güvenilirliği ve laboratuvarın tecrübesi sonuçları etkiler En sık : immunuassay daha az güvenilir Total testosteron mass spectroscopy (LC-MS /MS) Serbest T : equilibrium dialysis daha güvenilir Testosteronun % 85 SHBG %10-15 Albumine bağlı %1-2 Serbest T SHBG Serbest T : PKOS Obezite Hiperinsulinizm Hipotiroidizm Burger e al Clin Endocrinol Metab 2000 Labrie et al J Clin Metab 1997 Cheng et al Endocrin Pract 2011 Piaditis et al Clin Endocrinol Metab 2005

9 HORMON TETKİKLERİ : ANAMNEZ VE KLİNİK BULGULARA GÖRE İSTENİR E2 LH FSH :menstruel düzensizlik, infertilite Total testosteron : Over katkısı DHEAS : Adrenal katkı AMH: PKOS? Serbest Testosteron ziyade FAİ :Total T /SHBG 17 0H PROGESTERON : NKAH taraması TSH - PROLAKTİN : ayırıcı tanı ß HCG : gebelik şüphesi Kortisol : Cushing şüphesi?

10 PKOS -TANI Oligoanvulasyon ve /veya anovulasyon Hiperandrojenizm (Klinik ve /veya biyokimyasal bulgular ) USG : PKO morfolojisi ( 12 afs / over 10ml) NIH 1990 ROTTERDAM 2003 (ESHRE ASRM ) 2 si + + +/_ +/_ + +/_ + +/_ +/_ +/_ AE- PCOS 2009 HA DİĞER NEDENLERİNİN DIŞLANMASI GEREKİR NCAH / HİPERPROLAKTİNEMİ / HİPOTİROİDİ /TÜMÖRLER/ CUSHİNG/ İLAÇ..

11 PKOS % İnsidansı : : genel toplumda %5-10, Hiperandrojeninin en sık nedeni %70-80 i PKOS Peripubertal dönemde başlayan Kronik anovulasyon,hiperandrojenizm,infertilite, metabolik disfonksiyonlar ile karakterize heterojen bir endokrin bozukluktur. Total Testo : hafif orta ng/dl AMH : 3, 6 ng/ml E2 LH/ FSH: 3 DHEAS: N veya Prolaktin : N TSH :N

12 PKOS RİSK KANSER RİSKİ Karşılanmamış östrojen auk,endrometrial hiperplazi, kanser riski METABOLİK SENDROM RİSKİ Obezite % SHBG serbest T Obesite & insulin rezistansı? İnsulin LH androjen SHBG serbest T İnsülin rezistansı % : GDM, tip 2 diabet riski yüksek HDL düşük trigliseri uzun dönemde metabolik sendrom, HT ve kardiovasküler riski Yağlı KC Uyku apne sendromu Duygu durum bozuklukları: anksiyete, depresyon Conway GS et al Eur J Endocrinol 2014 Apridonidze T et al J Clin Endocrinol Metab 2005 Kelly et al J Clin Endocrinol Metab 2002 Ehrmann et al Diabetes Care 1999

13 İDİOPATİK HİRSUTİZM % 5-17 Dışlama tanısı Ailesel, Akdeniz- Orta doğuda yaygın Hirsutizm puberteden sonra başlar,klinik seyir yavaştır Normal ovülatuar sikluslar Normal over morfolojisi Normal serum androjenleri : T ve DHEAS : N

14 İDİOPATİK HİRSUTİZM Periferik androjen aktivitesinde artış -5α redüktaz aktivitesi artmış -androjen reseptör polimorfizmi : hipersensitivite -androjen metabolizmasının bozulması: serum düzeylerinin normal olmasına rağmen deride aromatizasyonda bozulma östradiol / testosterona oranı düşük deride bir HA Aziz et al 1998,2000;Vottero et al 1999;Unlühizarcı et al 2004

15 İDİOPATİK HİPERANDROJENEMİ % 7-17 Dışlama tanısı Hirsutizm var Normal ovulatuar sikluslar Normal over morfolojisi Androjenler hafif yüksek Dinamik testlerde adrenal bir hiperaktiviteye bağlı ABD % 7 İtalya : % 15 Türkiye : % 17 Azziz 2004 ; Carmina 2005, Ünlühizarcı 2004,Hulusi et al 2006

16 HAIR-AN Sendromu %3 Overian Hiperandrojenizm, bazen virilizm Menstruel düzensizlik Akantosis Nigrikans (basal epidermis kalınlaşması) İnsülin Direnci : serum insülin düzeyi > 80µU7ml LH > 25 ng/ml Anormal over morfolojisi. teka hc genişlemesi Obezite İR HA Obezite HAİR-AN S. Tip A: İnsülin reseptör/postreseptör defekti Tip B : otoimmüniter,insülin reseptörüne karşı antikor Taylor 1989,Unal 1993

17 HİPERTEKOZİS Genç yaşta çok nadir PKOS gibi başlar yavaş ilerleyen ancak artan virilizationm bulguları Anovulasyon amenore zamanla yerleşir En sık post menopozda başlar hızlı gelişir Ovarian stromanın hiperplazisi Total Testosteron 150 ng / dl 200 ng / dl ulaşır DHEAS : N LH : N ( PKOS dan Farklı ) Bilateral Medikal tedavi yetersiz kalır ise cerrahi rezeksiyon Goldman,1991;Bart 1997

18 VİRİLİSAN TÜMÖRLER %1-2 İleri yaş : 3.dekat ani başlangıçlı şiddetli ve hızlı ilerleyen virilizasyon, amenore, abdominal kitle Tedaviye rağmen klinik belirtilerde ilerleme şiddetlenme düşük doz dexamethazon inhibisyon testi 48 s Ancak malign veya selim Tm arasında net sınır yok Total T %40 Azalma veya normale dönüş % 100 duyarlılık %88 özgüllük Tümör olmayan HA OVARİAN TM Total testosteron 200 ng /dl lab üst sınırın x2.5 Granulosa- Teka Hc Tm : E2 ve T USG : + çoğu zaman Venöz kateterizm Pronostik iyi (Kaltsas 2003)

19 VİRİLİSAN TÜMÖRLER ADRENOKORTİKAL TM Çok nadirdirler. Çocukluk ve yaşlarında gözlenir %50 den fazlası non-fonksiyoneldir Agresif ve hızlı seyir gösterir, virilizasyon sıktır DHEAS 7000 ng /dl Over : N adrenal TM? Post menopozal kadında Testosteron >100 ng/dl over TM? DHEAS > 4000 ng /dl adrenal Tm? %35 i multipl hormon salgılar Cushingoid bulguları var Büyük kitle ( 6 cm ) görüntüleme : USG CT MR Kötü pronostik

20 GEÇ BAÇLANGIÇLI KONJENİTAL ADRENAL HİPERPLAZİ (NKAH ) %1-5 Klinik PKOS benzer Otozomol resesif Kortizol ve aldosteron sentezindeki enzimlerin kısmi defektleri En sık 21 α hidroksilaz (%90) ve 11 ß hidroksilaz defekti (%10) Kortizol eksikliğiyle & androjen fazlalığı vardır. Tanı : sabah 8 : 00 foliküler faz : 17-OH P Normal : 3.3 ng/ ml NKAH: 8 ng/ ml >3.3 ng/ml ise ACTH (Synacten amp IM) uyarı testi 60. dakikasında 17-OH P 10 ng/ml NKAH+ Heterozigotların % 50 sinde ACTH Testi normal bulunmuş (Whitcel1998) Kesin tanı genetik analiz ile konulmaktadır.

21 NCAH HA hirsutizm ve /veya menstruel düzensizlik rutin NKAH taraması gerekli değil Stresse bağlı kortizol eksikliği hissetmezler Çocuk isteği olanlarda NKAH taraması yapılmalı Anne NCAH Fetus : % CAH ambiguite genitalia tuz kaybı virilizasyon Anne NCAH Fetus : %11-15 NCAH Moran,Azziz et al 2006

22 NADİR SEBEPLER % 2 CUSHİNG SENDROMU GLUKOKORTİKOİD REZİSTANS SENDROMU HİPERPROLAKTİNEMİ HİPO/HİPERTİROİDİ AKROMEGALİ

23 CUSHİNG SENDROMU %1 Semptom ve Bulguları Santripedal obezite- %97 Yüzde platora- %94 Hirsutizm- %81 Abdominal stria- %71 Akne, yağlı cilt- %80 Güçsüzlük,proksimal miyopati- %90 Kolay berelenme- %84 Oligomenore amenore- %80 Glukoz intoleransı- %90 Hipertansiyon- %87 Psikolojik değişiklikler- %86 Osteopeni osteoporoz- %80 Diabetes mellitus- %20 Aşırı ACTH hipofizden : Cushing Hst Ektopik ACTH Tümörden Otonom kortizol salınımı adrenalden Otonom kortizol salınımı overden (nadir) Cushing sendromununa ait klinik semptom ve /veya bulgular yoksa rutin olarak Cushing Sendromunu araştırmak gereksiz Karaca ve ark. European Journal of Endocrinology 2013

24 Cushing Sendromu Etyoloji ACTH bağımlı (%70-80) Pituitar adenoma veya Cushing hastalığı (%70) EktopikACTH üretimi (%10) Ektopik CRH üretimi (<%1) ACTH bağımsız (%20-30) Adrenal adenomu (%15-20) Adrenal karsinomu (%5-10) Adrenal hiperplazi Diğerleri Pseudo-cushing sendromu İatrojenik

25 CUSHİNG TANISI Tarama testleri : 24 saatlik idrarda serbest kortizol düzeyi > 100 µg/gün Gece yarısı kortizol düzeyi > 7 µg/dl Gece 23 Dexamethason (Dekort 0,5 mg tb 2 adet) 1mg Sabah 8-9 arası kortisol : 5 µg/dl : Cushing ( -) kortisol : 5 µg/dl : Cushing ( +) Yalancı Cushing : yalancı pozitif test yanıtları Şiddetli depresyon, ciddi stres, Morbid obezite fenitoin/fenobarbital/rifampin Östrojen (gebelik, oral kontraseptif)

26 HA - İNSİDANS Aziz ; olgu % PKOS % 6.75 İ HA % 4.47 İ H % 3.78 HAİRAN % 2.06 NKAH % 0.69 CAH % 0.23 AS Tm Carmina, olgu % 72.1 PKOS % 15.8 İ HA % 7.6 İ H %4.3 NKAH % 0.2 AS Tm Ünlühizarcı, olgu %57 PKOS %17.4 İ HA % 16 İ H % 7.1 NKAH %1.8 ASTm %0.6 Cushing İ HA : İDİOPATİK HİPERANDROJENİZM İH : İDİOPATİK HİRSUTİZM NKAH : NON KONJENİTAL ADRENAL HİPERHPAZİ ASTm :ANDROJEN SALGILAYAN TM

27 SONUÇ PKOS HA en sık görülen Oligo-anovülasyon Testosteron Yüksek İdiopatik Hirsutizm Ovulatuar sikluslar Testosteron Normal İdiopatik Hiperandrojenemia Ovulatuar sikluslar Testosteron Yüksek Malignite dışlanmalı : Puberteden sonra ani başlayan,hızlı ilerleyen, virilizasyon bulguları olan adrenal veya pelvik kitleli olgu Testosteron 200 ng / dl DHEAS 7000 ng /dl Post menopoz ½ daha düşük NKAH Hirsutizm / mensruel düzensizlik : tarama gerekli değil NKAH Gebelik düşünen PKOS gibi olgu : 17 OH P basal veya ACTH Stimülasyonu 10 ng /dl Genetik tanı Prenatal tanı Dışlanması gereken diğer : ilaç kullanımı / Hiper PRL / Cushing Sendromu / Akromegali Hipo / hiper tiroidi

28 TEŞEKKÜRLER İNSAN HAKLARI GÜNÜ KUTLU OLSUN

Polikistik Over Sendromu ve Hiperandrojenemi

Polikistik Over Sendromu ve Hiperandrojenemi Polikistik Over Sendromu ve Hiperandrojenemi Ayırıcı Tanı Nasıl Yapılmalı? Prof. Dr. Kürşad Ünlühızarcı Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji Bilim Dalı Kayseri PKOS Tanı Kriterleri NIH 1990

Detaylı

HİRŞUTİZM AYIRICI TANISI

HİRŞUTİZM AYIRICI TANISI HİRŞUTİZM AYIRICI TANISI Prof Dr Dilek Gogas Yavuz Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji ve Metabolizma hastalıkları BD Hirsutizm - Hipertrikoz Hipertirokoz : Androjen etkisinde olmayan bölgelerde

Detaylı

KADIN İNFERTİLİTESİNDE LABORATUVARIN ROLÜ

KADIN İNFERTİLİTESİNDE LABORATUVARIN ROLÜ KADIN İNFERTİLİTESİNDE LABORATUVARIN ROLÜ OVERYEN REZERV PREMATÜR OVARYEN YETMEZLİK POLİKİSTİK OVER SENDROMU Dr.MURAT ÖKTEM Menstrüel siklusların düzenli olması %95 ovülasyon olduğunu gösterir. Fakat yeterli

Detaylı

Dr. İhsan ESEN. Çocuk Endokrinolojisi

Dr. İhsan ESEN. Çocuk Endokrinolojisi Cushing Sendromu Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Harvey Williams Cushing Doğum Ölüm Eğitim Meslek 08 Nisan 1869 Cleveland, Ohio 7 Ekim1939 (70 yaşında) New Haven, Connecticut,

Detaylı

Cushing Sendromu. Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı

Cushing Sendromu. Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı Cushing Sendromu Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı Harvey Williams Cushing 1869-1939 Eğitim Meslek Yale Üniversitesi Harvard Tıp Fakültesi Cerrah, Nöroşirurjisyen

Detaylı

Konjenital adrenal hiperplazi (KAH) Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı

Konjenital adrenal hiperplazi (KAH) Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı Konjenital adrenal hiperplazi (KAH) Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı Dersin Amacı KAH patogenezinin öğrenilmesi KAH lı hastaların klinik ve laboratuar bulgularının

Detaylı

Konjenital adrenal hiperplazi. Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı

Konjenital adrenal hiperplazi. Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı Konjenital adrenal hiperplazi (KAH) Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı Dersin Amacı KAH patogenezinin öğrenilmesi KAH lı hastaların klinik ve laboratuar bulgularının

Detaylı

Adolesanlarda Polikistik Over Sendromu tanısında Anti Müllerien Hormon (AMH) ve İnsülin Like Peptit -3 (INSL3) ün tanısal değeri

Adolesanlarda Polikistik Over Sendromu tanısında Anti Müllerien Hormon (AMH) ve İnsülin Like Peptit -3 (INSL3) ün tanısal değeri Adolesanlarda Polikistik Over Sendromu tanısında Anti Müllerien Hormon (AMH) ve İnsülin Like Peptit -3 (INSL3) ün tanısal değeri Ayça Kömürlüoğlu 1, E. Nazlı Gönç 2, Z. Alev Özön 2, Nurgün Kandemir 2,

Detaylı

Doç.Dr. Özlem Evliyaoğlu Zekai Tahir Burak Kadın Sağlığı Eğitim ve Araştırma Hastanesi

Doç.Dr. Özlem Evliyaoğlu Zekai Tahir Burak Kadın Sağlığı Eğitim ve Araştırma Hastanesi Polikistik Over Sendromunda Tanı, Prevelans ve Fenotipler Doç.Dr. Özlem Evliyaoğlu Zekai Tahir Burak Kadın Sağlığı Eğitim ve Araştırma Hastanesi Irving Freiler Stein (1887 1976). Michael Leo Leventhal

Detaylı

Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği En İyi Genç Araştırıcı Ödülü-2011

Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği En İyi Genç Araştırıcı Ödülü-2011 Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği En İyi Genç Araştırıcı Ödülü-2011 Dr. Serhat IŞIK 13.10.2011 TİROİD PARATİROİD TİROİD PARATİROİD TİROİD PARATİROİD TİROİD PARATİROİD TİROİD PARATİROİD TİROİD

Detaylı

KADINDA REPRODÜKTİF SİSTEM HASTALIKLARI. Prof. Dr. Özer Açbay

KADINDA REPRODÜKTİF SİSTEM HASTALIKLARI. Prof. Dr. Özer Açbay KADINDA REPRODÜKTİF SİSTEM HASTALIKLARI Prof. Dr. Özer Açbay (-) (+) (-) (-) involution Gonadarj Telarj Adrenarj Aromataz Hipogonadizmin semptom ve sonuçları 1. Amenore (primer, sekonder) veya oligomenore

Detaylı

Cushing Sendromu. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı

Cushing Sendromu. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı Cushing Sendromu İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı Harvey Williams Cushing 1869-1939 Eğitim Meslek Yale Üniversitesi Harvard Tıp Fakültesi Cerrah, Nöroşirurjisyen

Detaylı

DR. DENİZ CAN ÖZTEKİN T.C.S.B. İZMİR EGE DOGUMEVİ VE KADIN HASTALIKLARI EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ TÜP BEBEK MERKEZİ

DR. DENİZ CAN ÖZTEKİN T.C.S.B. İZMİR EGE DOGUMEVİ VE KADIN HASTALIKLARI EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ TÜP BEBEK MERKEZİ 4 DR. DENİZ CAN ÖZTEKİN T.C.S.B. İZMİR EGE DOGUMEVİ VE KADIN HASTALIKLARI EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ TÜP BEBEK MERKEZİ İnfertilite nedenleri %15 ovulatuar faktorler %30-40 tuboperitoneal faktörler %30-40

Detaylı

POLİKİSTİK OVER SENDROMU VE GENİTAL KANSER İLİŞKİSİ

POLİKİSTİK OVER SENDROMU VE GENİTAL KANSER İLİŞKİSİ POLİKİSTİK OVER SENDROMU VE GENİTAL KANSER İLİŞKİSİ Prof. Dr. Fırat ORTAÇ Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum AD. Jinekolojik Onkoloji Departmanı Polikistik Over Sendromu(PKOS)

Detaylı

Konjenital adrenal hiperplazi

Konjenital adrenal hiperplazi . Konjenital adrenal hiperplazi Dr. Đhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Adrenal bez Adrenal korteks fonksiyonları: Mineralokortikoidler sodyum geri alımı ve potasyum atılımını

Detaylı

TESTOSTERON (TOTAL) Klinik Laboratuvar Testleri

TESTOSTERON (TOTAL) Klinik Laboratuvar Testleri TESTOSTERON (TOTAL) Kullanım amacı: Erkeklerde ve kadınlarda farklı kullanım amaçları vardır. Erkeklerde en çok, libido kaybı, erektil fonksiyon bozukluğu, jinekomasti, osteoporoz ve infertilite gibi belirti

Detaylı

Dehidroepiandrosteron- sülfat; DHEA-sülfat testi;

Dehidroepiandrosteron- sülfat; DHEA-sülfat testi; DHEA-s Dehidroepiandrosteron- sülfat; DHEA-sülfat testi; DHEA sülfat böbrek üstü bezi tarafından üretilen zayıf bir erkeklik hormonudur ( androjen ). DHEA- sülfat hem kadın hem erkeklerde üretilir. Kadınlarda

Detaylı

Doç. Dr. M. Coşan Terek Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilim Dalı

Doç. Dr. M. Coşan Terek Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilim Dalı Doç. Dr. M. Coşan Terek Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilim Dalı Polikistik over sendromu PKOS kadınlar için uzun dönem ciddi sağlık sorunları oluşturan sık görülen bir

Detaylı

Prof Dr Ercan M Aygen Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hast. ve Doğum AD, Üreme Endokrinolojisi ve İVF Ünitesi Kayseri

Prof Dr Ercan M Aygen Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hast. ve Doğum AD, Üreme Endokrinolojisi ve İVF Ünitesi Kayseri Hiperandrojenizm & Oral Kontraseptifler Prof Dr Ercan M Aygen Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hast. ve Doğum AD, Üreme Endokrinolojisi ve İVF Ünitesi Kayseri Hiperandrojenizm Hirsutizm akne alopesi

Detaylı

DEKSAMETAZON SÜPRESYON TESTİ

DEKSAMETAZON SÜPRESYON TESTİ DEKSAMETAZON SÜPRESYON TESTİ Kortizol süpresyon testi; ACTH süpresyon testi; Deksametazon süpresyon testi Hipotalamus ve hipofiz bezinin kortizole cevabını ölçen laboratuar testidir. Kortizol Hipotalamus

Detaylı

Ovaryan Disfonksiyonda Yapılması Gereken Temel Araştırmalar Prof. Dr. Yusuf ÜSTÜN

Ovaryan Disfonksiyonda Yapılması Gereken Temel Araştırmalar Prof. Dr. Yusuf ÜSTÜN Ovaryan Disfonksiyonda Yapılması Gereken Temel Araştırmalar Prof. Dr. Yusuf ÜSTÜN SBÜ Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi İNFERTİLİTE NEDENLERİ %15 ovulatuar problemler Kadına bağlı sebeplerin %40 ı %30-40

Detaylı

Endokrin farmakoloji 1 (hipofiz hormonları, tiroid hormonları, adrenal korteks hormonları) Prof. Dr. Öner Süzer

Endokrin farmakoloji 1 (hipofiz hormonları, tiroid hormonları, adrenal korteks hormonları) Prof. Dr. Öner Süzer Endokrin farmakoloji 1 (hipofiz hormonları, tiroid hormonları, adrenal korteks hormonları) Prof. Dr. Öner Süzer www.onersuzer.com 2 1 3 4 2 Hipotalamus ve hipofiz Metabolizma, gelişme ve üreme gibi vücut

Detaylı

Adrenal kitlelerde yönetsel sorunlar

Adrenal kitlelerde yönetsel sorunlar Adrenal kitlelerde yönetsel sorunlar İnsidental saptanan adrenal kitlelerde karşılaşılabilecek sorunlar DR. SEMRA GÜNAY OKMEYDANI EAH MEME VE ENDOKRİN CERRAHİ KLİNİĞİ İSTANBUL 8.ULUSAL ENDOKRİN CERRAHİ

Detaylı

Cinsel Kimlik Bozuklukları

Cinsel Kimlik Bozuklukları Endokrinolog Gözü ile Cinsel Kimlik Bozuklukları Dr. Kürşad Ünlühızarcı Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji Bilim Dalı Cinsel Kimlik Bozukluğu (Transseksüalite) Bir kişinin normal seksuel

Detaylı

PCOS nun Uzun Dönem Sağlık Etkileri

PCOS nun Uzun Dönem Sağlık Etkileri PCOS nun Uzun Dönem Sağlık Etkileri Prof. Dr. Cavidan Gülerman Zekai Tahir Burak Kadın Hastalıkları EAH - Ankara PCOS un Uzun Dönem Sağlık Etkileri PCOS, reprodüktif çağın ötesinde; " İnsülin rezistansı

Detaylı

ĠKĠNCĠL AMENOREYE JĠNEKOLOG GÖZÜYLE YAKLAġIM. Doç. Dr Gürkan BOZDAĞ Hacettepe Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Kadın Hastalıkları ve Doğum AD, ANKARA

ĠKĠNCĠL AMENOREYE JĠNEKOLOG GÖZÜYLE YAKLAġIM. Doç. Dr Gürkan BOZDAĞ Hacettepe Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Kadın Hastalıkları ve Doğum AD, ANKARA ĠKĠNCĠL AMENOREYE JĠNEKOLOG GÖZÜYLE YAKLAġIM Doç. Dr Gürkan BOZDAĞ Hacettepe Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Kadın Hastalıkları ve Doğum AD, ANKARA 2 Tanım BĠRĠNCĠL AMENORE 13 yaģ kadar adet olmaması 15 yaģ

Detaylı

Serbest Çalışma / Akademik Danışma Görüşme

Serbest Çalışma / Akademik Danışma Görüşme Dönem 3 Kurul 5 (ÜG ve Endokrin) 06.Şub.17 09.00-09.50 Böbrek Fizyolojisinin Temel Prensipleri Nefroloji Pazartesi 10.00-10.50 Böbrek Fonksiyonlarının Değerlendirilmesi ve Böbrek Hastalıklarına Klinik

Detaylı

DEKSAMETAZON SÜPRESYON TESTİ

DEKSAMETAZON SÜPRESYON TESTİ DEKSAMETAZON SÜPRESYON TESTİ Kortizol süpresyon testi; ACTH süpresyon testi; Deksametazon süpresyon testi Hipotalamus ve hipofiz bezinin kortizole cevabını ölçen laboratuar testidir. Kortizol Hipotalamus

Detaylı

PROLAKTİNOMAYA YAKLAŞIM

PROLAKTİNOMAYA YAKLAŞIM PROLAKTİNOMAYA YAKLAŞIM Prof. Dr. Ferihan Aral İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı Prolaktinoma * En sık hipofiz

Detaylı

Zekai Tahir Burak Kadın Sağlığı Eğitim ve Araştırma Hastanesi

Zekai Tahir Burak Kadın Sağlığı Eğitim ve Araştırma Hastanesi Zekai Tahir Burak Kadın Sağlığı Eğitim ve Araştırma Hastanesi Am J Obstet Gynecol 1998;179:S101-8 Hakkında bu kadar çok yazı yazılan fakat az şey bilinen başka bir jinekolojik hastalık daha yoktur! TANISAL

Detaylı

E2 (ESTRADIPL) Normal Değerler: Erkek: <62 pg/ml Kadın:

E2 (ESTRADIPL) Normal Değerler: Erkek: <62 pg/ml Kadın: BETA HCG HCG gebelik sırasında eteneden salgılanır Gebe olmayan sağlıklı kişilerin kanındaki HCG düzeyi 1ng/ml'nin altındadır. Yumurtalık ve erbezlerinde koryokorsinom ve embriyonal kanser gibi ender görülen

Detaylı

ENG Mesleki İngilizce-II İNGİLİZCE ENG Mesleki İngilizce-II İNGİLİZCE

ENG Mesleki İngilizce-II İNGİLİZCE ENG Mesleki İngilizce-II İNGİLİZCE Dönem 3 Kurul 5 (ÜG ve Endokrin) 05.Şub.18 09.00-09.50 Serbest Çalışma Pazartesi 10.00-10.50 Glomerül Hastalıkları Patolojisi 11.00-11.50 Glomerül Hastalıkları Patolojisi 12.00-12.50 Glomerül Hastalıkları

Detaylı

İNFERTİL HASTANIN HORMON DEĞERLENDİRMESİ NASIL YAPILMALIDIR? DOÇ. DR. ERCAN BAŞTU

İNFERTİL HASTANIN HORMON DEĞERLENDİRMESİ NASIL YAPILMALIDIR? DOÇ. DR. ERCAN BAŞTU İNFERTİL HASTANIN HORMON DEĞERLENDİRMESİ NASIL YAPILMALIDIR? DOÇ. DR. ERCAN BAŞTU İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilim Dalı Reprodük>f Endokrinoloji ve İnfer>lite

Detaylı

Çocuk ve Adolesanlarda Hiperandrojenizm

Çocuk ve Adolesanlarda Hiperandrojenizm İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri Adolesan Sağlığı Sempozyum Dizisi No: 43 Mart 2005; s. 169-178 Çocuk ve Adolesanlarda Hiperandrojenizm Dr. Müge Gökçe, Prof. Dr. Feyza Darendeliler

Detaylı

DR.MEHMET MUSA ASLAN TRAKYA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM ANABİLİMDALI

DR.MEHMET MUSA ASLAN TRAKYA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM ANABİLİMDALI OVARYEN VENLERİN SELEKTİF KATETERİZASYONU İLE TANI ALAN BİR POSTMENAPOZAL OVARYEN HİPERANDROJENEMİ VAKASI DR.MEHMET MUSA ASLAN TRAKYA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM ANABİLİMDALI

Detaylı

Progestinler ve Metabolik Risk

Progestinler ve Metabolik Risk Progestinler ve Metabolik Risk Dr. Erkut ATTAR İstanbul Üniversitesi, İstanbul Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum ABD Reprodüktif Endokrinoloji ve İnferitlite Bilim Dalı Cumhuriyet Bayramı Kutlu

Detaylı

Androjenler ve Anabolik Steroidler

Androjenler ve Anabolik Steroidler Androjenler ve Anabolik Steroidler Sentezleri Androjenler kolesterolden sentezlenirler. Testosteron, testisin interstisyel (leydig ) hücrelerinde, 5-Pregnonolon dan sentezlenir. Testosteron salındıktan

Detaylı

İNFERTİLİTE NEDENLERİ. İlknur M. Gönenç

İNFERTİLİTE NEDENLERİ. İlknur M. Gönenç İNFERTİLİTE NEDENLERİ İlknur M. Gönenç ERKEK İNFERTİLİTE NEDENLERİ Endokrin Bozukluklar Hipotalamik disfonksiyon (Kallmann) Hipoffizer yetmezlik ( tm., rad, cerrahi ) Hiperprolaktinemi, Adrenal hiperplazi

Detaylı

T.C. PAMUKKALE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM ANABİLİM DALI

T.C. PAMUKKALE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM ANABİLİM DALI T.C. PAMUKKALE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM ANABİLİM DALI POLİKİSTİK OVER SENDROM LU HASTALARDA PANCREATİC DERİVED FACTOR (PANDER veya FAM3B) VE MALONDİALDEHİT (MDA) DÜZEYLERİNİN

Detaylı

Dehidroepiandrosteron- sülfat; DHEA-sülfat testi;

Dehidroepiandrosteron- sülfat; DHEA-sülfat testi; DHEA-s Dehidroepiandrosteron- sülfat; DHEA-sülfat testi; DHEA sülfat böbrek üstü bezi tarafından üretilen zayıf bir erkeklik hormonudur ( androjen ). DHEA- sülfat hem kadın hem erkeklerde üretilir. Kadınlarda

Detaylı

HORMONLARIN ETKİ MEKANİZMALARI

HORMONLARIN ETKİ MEKANİZMALARI HORMONLARIN ETKİ MEKANİZMALARI Prof. Dr. Orhan Turan KAYNAKÇA: 1.Stephen J. McPhee, Gary D.Hammer eds. Pathophysiology of Disease. 6th ed. Mc Graw Hill; 2010. 2.Damjanov I. Pathophisiology. 1st ed. Saunders

Detaylı

Tiroid Hormonları ve Yorumlanması.

Tiroid Hormonları ve Yorumlanması. Tiroid Hormonları ve Yorumlanması www.hepsaglik.net Tiroid Hastalıklarında İlk İstenecek Testler Tiroid tarama testi olarak TSH kullanılabilir. Son derece hassas bir testtir. Primer hipotiroidi ve hipertiroidiyi

Detaylı

Hirsutizm nedeniyle başvuran hastaların tanısal açıdan değerlendirilmesi

Hirsutizm nedeniyle başvuran hastaların tanısal açıdan değerlendirilmesi JCEI / 2014; 5 (1): 69-75 Journal of Clinical and Experimental Investigations doi: 10.5799/ahinjs.01.2014.01.0362 ÖZGÜN ARAŞTIRMA / ORIGINAL ARTICLE Hirsutizm nedeniyle başvuran hastaların tanısal açıdan

Detaylı

POLİKİSTİK OVER SENDROMU

POLİKİSTİK OVER SENDROMU POLİKİSTİK OVER SENDROMU Polikistik Over Hastalığı; PCOS; Stein Leventhal Sendromu; Polifolliküler Over; Hiperandrojenik Anovulasyon; Polikistik over sendromu kronik endokrin bir hastalıktır, kadınlarda

Detaylı

PCOS Sempozyumu, 27/ , EÜTF, Kayseri

PCOS Sempozyumu, 27/ , EÜTF, Kayseri DR. KUTAY BİBEROĞLU FİZYOPATOLOJİ VE TANI PCOS Sempozyumu, 27/28. 02. 2010, EÜTF, Kayseri Polikistik Over Sendromu Genelde 2, üreme çağında veya anovülatuar infertillerde 1 en sık endokrinopati Fenotip

Detaylı

KLİNİK OLARAK BELİRGİN OLMAYAN ADRENAL KİTLEYE (İNSİDENTALOMA) YAKLAŞIM

KLİNİK OLARAK BELİRGİN OLMAYAN ADRENAL KİTLEYE (İNSİDENTALOMA) YAKLAŞIM KLİNİK OLARAK BELİRGİN OLMAYAN ADRENAL KİTLEYE (İNSİDENTALOMA) YAKLAŞIM Adrenal bezler, her iki böbreğin üzerinde yerleşmiş üçgen biçiminde organlardır. Vücut metabolizmasını, su ve tuz dengesini düzenlemelerinin

Detaylı

endokrinolog gözüyle SEKONDER AMENOREYE YAKLAŞIM

endokrinolog gözüyle SEKONDER AMENOREYE YAKLAŞIM endokrinolog gözüyle SEKONDER AMENOREYE YAKLAŞIM Prof.Dr. Mehmet Numan TAMER SDÜ Tıp Fakültesi Endokrinoloji ve Met Hast. BD ISPARTA Genel bilgiler Doğurganlık dönemi kadınların 1/3 ünde mens bozuklukları

Detaylı

Polikistik Over Sendromu ve Anti-Müllerien Hormon (PCOS ve AMH)

Polikistik Over Sendromu ve Anti-Müllerien Hormon (PCOS ve AMH) Polikistik Over Sendromu ve Anti-Müllerien Hormon (PCOS ve AMH) Doç. Dr. Cavidan Gülerman Her yönüyle PCOS Sempozyumu 31 Mart 2013 Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi - İzmir AMH TGF-b ailesinden bir glikoproteindir.

Detaylı

4. SINIF KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM STAJ PROGRAMI (Grup 3)

4. SINIF KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM STAJ PROGRAMI (Grup 3) 4. SINIF KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM STAJ PROGRAMI (Grup 3) Amaç: Kadın yaşamının evreleri ve bu evrelerde karşılaşılabilecek sağlık sorunları hakkında öğrenciyi bilgilendirmek, bu sorunlara pratisyen

Detaylı

POLİKİSTİK OVER SENDROMUNDA TANI ve FENOTİPLER

POLİKİSTİK OVER SENDROMUNDA TANI ve FENOTİPLER POLİKİSTİK OVER SENDROMUNDA TANI ve FENOTİPLER Öğr. Gör. Uzm. Dr. R Emre OKYAY DEUTF Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum AD Reprodüktif Endokrinoloji ve İnfertilite Bilim Dalı PKOS varlığı paleolitik

Detaylı

TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANKARA ÜNİVERSİTESİ BİLİMSEL ARAŞTIRMA PROJESİ KESİN RAPORU. Proje Başlığı

TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANKARA ÜNİVERSİTESİ BİLİMSEL ARAŞTIRMA PROJESİ KESİN RAPORU. Proje Başlığı TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANKARA ÜNİVERSİTESİ BİLİMSEL ARAŞTIRMA PROJESİ KESİN RAPORU Proje Başlığı Polikistik over sendromunda subklinik otonomik glukokortikoid hipersekresyonunun araştırılması Proje Yürütücüsü

Detaylı

CUSHİNG SENDROMLU GEBEYE YAKLAŞIM. Dr HULUSİ ATMACA Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji Bilim DalıSAMSUN

CUSHİNG SENDROMLU GEBEYE YAKLAŞIM. Dr HULUSİ ATMACA Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji Bilim DalıSAMSUN CUSHİNG SENDROMLU GEBEYE YAKLAŞIM Dr HULUSİ ATMACA Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji Bilim DalıSAMSUN Gebelerde Cushing Sendromu Klinik Etyoloji Tanı Ayırıcıtanıve görüntüleme Tedavi

Detaylı

ENDOKRİN VE ÜROGENİTAL SİSTEMLERİ IV. DERS KURULU ( 03 ŞUBAT 2014 14 MART 2014)

ENDOKRİN VE ÜROGENİTAL SİSTEMLERİ IV. DERS KURULU ( 03 ŞUBAT 2014 14 MART 2014) T. C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 2013 2014 EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI DÖNEM III ENDOKRİN VE ÜROGENİTAL SİSTEMLERİ IV. DERS KURULU ( 03 ŞUBAT 2014 14 MART 2014) DEKAN BAŞKOORDİNATÖR DÖNEM III

Detaylı

Adolesan Polikistik Over Sendromu. Prof. Dr. Murat Sönmezer Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi

Adolesan Polikistik Over Sendromu. Prof. Dr. Murat Sönmezer Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Adolesan Polikistik Over Sendromu Prof. Dr. Murat Sönmezer Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Polikistik Over Sendromu Tanısal farklılıklar Tanısal testler Tedavi Polikistik Over Sendromu Reprodüktif çağda

Detaylı

Persistan veya Rekürren Hiperparatiroidism TANI. Doç. Dr. Özlem ÜSTAY TARÇIN Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları

Persistan veya Rekürren Hiperparatiroidism TANI. Doç. Dr. Özlem ÜSTAY TARÇIN Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Persistan veya Rekürren Hiperparatiroidism TANI Doç. Dr. Özlem ÜSTAY TARÇIN Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları HİPERPARATİROİDİZM 1. Primer HiperPTH a) Tek adenom (%83) b) Hiperplazi (%15) CERRAHİ

Detaylı

Hipofiz adenomu; Prolaktin salgılayan hipofiz adenomu;

Hipofiz adenomu; Prolaktin salgılayan hipofiz adenomu; PROLAKTİNOMA Hipofiz adenomu; Prolaktin salgılayan hipofiz adenomu; Prolaktinoma beyinde yer alan hipofiz bezinin prolaktin salgılayan tümörüdür. Kanserleşmez ancak hormonal dengeyi bozar. Prolaktin hormonu

Detaylı

Reprodüktif Dönemdeki Kadınlarda

Reprodüktif Dönemdeki Kadınlarda Reprodüktif Dönemdeki Kadınlarda Hirsutizm: Etiyolojik Faktörler, Eşlik Eden Klinik Bulgular ve Hormon Profili Filiz Cebeci, 1 Nahide Onsun, 2 Ayşe Pekdemir Şen, 3 Ayşe Cinkaya, 4 Sermet Akar 5 1 Haydarpaşa

Detaylı

4. SINIF KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM STAJ PROGRAMI

4. SINIF KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM STAJ PROGRAMI 4. SINIF KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM STAJ PROGRAMI Amaç: Kadın yaşamının evreleri ve bu evrelerde karşılaşılabilecek sağlık sorunları hakkında öğrenciyi bilgilendirmek, bu sorunlara pratisyen hekim düzeyinde

Detaylı

TÜRKĐYE CUMHURĐYETĐ A KARA Ü ĐVERSĐTESĐ TIP FAKÜLTESĐ POLĐKĐSTĐK OVER SE DROMU DA SUBKLĐ ĐK OTO OMĐK GLUKOKORTĐKOĐD HĐPERSEKRESYO U U ARAŞTIRILMASI

TÜRKĐYE CUMHURĐYETĐ A KARA Ü ĐVERSĐTESĐ TIP FAKÜLTESĐ POLĐKĐSTĐK OVER SE DROMU DA SUBKLĐ ĐK OTO OMĐK GLUKOKORTĐKOĐD HĐPERSEKRESYO U U ARAŞTIRILMASI TÜRKĐYE CUMHURĐYETĐ A KARA Ü ĐVERSĐTESĐ TIP FAKÜLTESĐ POLĐKĐSTĐK OVER SE DROMU DA SUBKLĐ ĐK OTO OMĐK GLUKOKORTĐKOĐD HĐPERSEKRESYO U U ARAŞTIRILMASI Dr. Esra TUTAL ĐÇ HASTALIKLARI A ABĐLĐM DALI TIPTA UZMA

Detaylı

Endokrin Testler Cep K lavuzu

Endokrin Testler Cep K lavuzu Deomed Medikal Yay nc l k Endokrin Testler Cep K lavuzu Prof. Dr. fiazi mamo lu Prof. Dr. Canan Özyard mc Ersoy Uzm. Dr. Sinem K y c Uzm. Dr. Metin Güçlü Uzm. Dr. Özen Öz Gül Uzm. Dr. Soner Cander Uzm.

Detaylı

ROTTERDAM, AES VE NATIONAL INSTITUTES OF HEALTH KRİTERLERİNE UYAN PKOS LU HASTALARIN BİYOKİMYASAL DEĞERLERİNİN VE İNSÜLİN DİRENCİNİN KARŞILAŞTIRILMASI

ROTTERDAM, AES VE NATIONAL INSTITUTES OF HEALTH KRİTERLERİNE UYAN PKOS LU HASTALARIN BİYOKİMYASAL DEĞERLERİNİN VE İNSÜLİN DİRENCİNİN KARŞILAŞTIRILMASI T.C. İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ROTTERDAM, AES VE NATIONAL INSTITUTES OF HEALTH KRİTERLERİNE UYAN PKOS LU HASTALARIN BİYOKİMYASAL DEĞERLERİNİN VE İNSÜLİN DİRENCİNİN KARŞILAŞTIRILMASI UZMANLIK TEZİ

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. Ali DUMAN Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp A. D.

Yrd. Doç. Dr. Ali DUMAN Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp A. D. Yrd. Doç. Dr. Ali DUMAN Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp A. D. Sunu Planı Tanım ve Epidemiyoloji Adrenal bez anatomi ve fizyolojisi Etiyoloji Klinik Tanı Tedavi Tanım ve Epidemiyoloji

Detaylı

Polikistik Over Patofizyolojisi. Murat Sönmezer Ankara Universitesi Tıp Fakültesi

Polikistik Over Patofizyolojisi. Murat Sönmezer Ankara Universitesi Tıp Fakültesi Polikistik Over Patofizyolojisi Murat Sönmezer Ankara Universitesi Tıp Fakültesi PCOS En yaygın endokrin bozukluk (>%5) PCOS fonksiyonel bir bozukluk Oligoanovulasyon Hiperandrojenizm/hirşutizm Metabolik

Detaylı

ADRENAL YETMEZLİK VE ADDİSON. Doç. Dr. Mehtap BULUT Bursa Şevket Yılmaz EAH Acil Tıp Kliniği

ADRENAL YETMEZLİK VE ADDİSON. Doç. Dr. Mehtap BULUT Bursa Şevket Yılmaz EAH Acil Tıp Kliniği ADRENAL YETMEZLİK VE ADDİSON Doç. Dr. Mehtap BULUT Bursa Şevket Yılmaz EAH Acil Tıp Kliniği SUNU PLANI Tanım ve Epidemiyoloji Adrenal bez anatomi Etiyoloji Tanı Klinik Tedavi TANIM-EPİDEMİYOLOJİ Adrenal

Detaylı

Olgularla hiperfonksiyone hipofiz adenomu. Doç.Dr. Yasemin Tütüncü

Olgularla hiperfonksiyone hipofiz adenomu. Doç.Dr. Yasemin Tütüncü Olgularla hiperfonksiyone hipofiz adenomu Doç.Dr. Yasemin Tütüncü Olgu:1 30y erkek hasta Başağrısı İmpotans İnfertilite Fizik muayene: özellik yok İlaç kullanımı yok Sistemik hst öyküsü yok Laboratuvar

Detaylı

Konjenital adrenal hiperplazi. Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı

Konjenital adrenal hiperplazi. Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı Konjenital adrenal hiperplazi Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı Adrenal bez Adrenal korteks fonksiyonları: Mineralokortikoidler sodyum geri alımı ve potasyum

Detaylı

Ektopik Gebelik. Doç. Dr. Şule Akköse Aydın U.Ü.T.F Acil Tıp AD ATOK - 2012

Ektopik Gebelik. Doç. Dr. Şule Akköse Aydın U.Ü.T.F Acil Tıp AD ATOK - 2012 Ektopik Gebelik Doç. Dr. Şule Akköse Aydın U.Ü.T.F Acil Tıp AD ATOK - 2012 Sunum Planı Tanım Epidemiyoloji Patofizyoloji Klinik Tanı Ayırıcı tanı Tedavi Tanım Fertilize ovumun endometriyal kavite dışında

Detaylı

ACTH (Synacten) STİMÜLASYON TESTİ

ACTH (Synacten) STİMÜLASYON TESTİ ACTH (Synacten) STİMÜLASYON TESTİ Adrenal rezerv testi; Synacten stimülasyon testi; ACTH stimülasyon testi adrenal yetmezlik teşhisinde kullanılır. ACTH stimülasyon testi neyi ölçer? ACTH beyinde hipofiz

Detaylı

Aldosteron tansiyon ve vücut sıvı dengesini ayarlayan böbrek üstü bezlerinden salgılanan bir hormondur. Kandaki miktarına bakılır.

Aldosteron tansiyon ve vücut sıvı dengesini ayarlayan böbrek üstü bezlerinden salgılanan bir hormondur. Kandaki miktarına bakılır. ALDOSTERON Aldosteron tansiyon ve vücut sıvı dengesini ayarlayan böbrek üstü bezlerinden salgılanan bir hormondur. Kandaki miktarına bakılır. Aldosteron testi ne için yapılır: Bazı sıvı ve elektrolit metabolizma

Detaylı

İnsidental Adrenal Kitlelerinde ve Adrenal Metastazlarda Güncel Değerlendirme ve Cerrahi Girişim Kararı

İnsidental Adrenal Kitlelerinde ve Adrenal Metastazlarda Güncel Değerlendirme ve Cerrahi Girişim Kararı İnsidental Adrenal Kitlelerinde ve Adrenal Metastazlarda Güncel Değerlendirme ve Cerrahi Girişim Kararı Doç. Dr. Semih Görgülü GATA Genel Cerrahi AD Meme ve Endokrin Cerrahi Ünitesi Ankara Sunum Planı

Detaylı

Multipl Endokrin Neoplaziler. Dr. Tuba T. Duman-2012

Multipl Endokrin Neoplaziler. Dr. Tuba T. Duman-2012 Multipl Endokrin Neoplaziler Dr. Tuba T. Duman-2012 Multipl Endokrin Neoplaziler Klinik gözlemlerle, endokrin bezleri içeren neoplastik sendromlar tanımlanmıştır. Paratiroid, hipofiz, adrenal,tiroid ve

Detaylı

GENEL SORU ÇÖZÜMÜ ENDOKRİN SİSTEM

GENEL SORU ÇÖZÜMÜ ENDOKRİN SİSTEM GENEL SORU ÇÖZÜMÜ ENDOKRİN SİSTEM 1) Aşağıdaki hormonlardan hangisi uterusun büyümesinde doğrudan etkilidir? A) LH B) Androjen C) Östrojen Progesteron D) FUH Büyüme hormonu E) Prolaktin - Testosteron 2)

Detaylı

Dehidroepiandrosteron- sülfat; DHEA-sülfat testi;

Dehidroepiandrosteron- sülfat; DHEA-sülfat testi; DHEA-s Dehidroepiandrosteron- sülfat; DHEA-sülfat testi; DHEA sülfat böbrek üstü bezi tarafından üretilen zayıf bir erkeklik hormonudur ( androjen ). DHEA- sülfat hem kadın hem erkeklerde üretilir. Kadınlarda

Detaylı

Metabolik Reprodüktif Durum

Metabolik Reprodüktif Durum Metabolik Reprodüktif Durum «İnsülin direnci ve reprodüktif bozukluk» Dr. Okan Bülent YILDIZ Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları BD 53. Ulusal Diyabet Kongresi

Detaylı

Adrenal Yetmezlik. Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı

Adrenal Yetmezlik. Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı Adrenal Yetmezlik Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı Adrenal bez Etiyoloji Adrenal yetmezlik Primer adrenal yetmezlik Sekonder adrenal yetmezlik Fizyo-patoloji

Detaylı

LAPAROSKOPİK SURRENALEKTOMİ DENEYİMLERİMİZ

LAPAROSKOPİK SURRENALEKTOMİ DENEYİMLERİMİZ LAPAROSKOPİK SURRENALEKTOMİ DENEYİMLERİMİZ Bülent Çitgez 1, İsmail Akgün 1, Ayhan Öz 1, Gürkan Yetkin 1, Feyza Yener Öztürk 2, Mehmet Mihmanlı 1, Mehmet Uludağ 1 1 Şişli Hamidiye Etfal Eğitim ve Araştırma

Detaylı

Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Kliniği

Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Kliniği Ergenlik problemleri Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Kliniği Ergenlik İnsan gelişiminde seksüel olgunlaşmanın ve büyümenin tamamlandığı sonunda üreme kapasitesinin elde

Detaylı

POLİKİSTİK OVER SENROMLU İNFERTİL HASTALARDA OVULASYON İNDÜKSİYONUNDA METFORMİN VE KLOMİFEN SİTRATIN KARŞILAŞTIRILMASI

POLİKİSTİK OVER SENROMLU İNFERTİL HASTALARDA OVULASYON İNDÜKSİYONUNDA METFORMİN VE KLOMİFEN SİTRATIN KARŞILAŞTIRILMASI T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI HASEKİ EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM KLİNİĞİ KLİNİK ŞEFİ OP.DR. AHMET ÇETİN POLİKİSTİK OVER SENROMLU İNFERTİL HASTALARDA OVULASYON İNDÜKSİYONUNDA METFORMİN

Detaylı

Adet Yokluğu; Adet Kesilmesi; Menstruasyon un Kesilmesi; Adetlerin Durması;

Adet Yokluğu; Adet Kesilmesi; Menstruasyon un Kesilmesi; Adetlerin Durması; AMENORE Adet Yokluğu; Adet Kesilmesi; Menstruasyon un Kesilmesi; Adetlerin Durması; Genç kızlarda menstruasyon 9 ila 18 yaş arasında başlar. 12 yaş averaj yaşıdır ve birçoğu bu yaşta başlar. Adetin olmamasına

Detaylı

ADOLESAN VE PERİMENOPOZDA İNFERTİLİTE TEDAVİSİ YAPILMALI MIDIR? Prof. Dr. Yusuf ÜSTÜN

ADOLESAN VE PERİMENOPOZDA İNFERTİLİTE TEDAVİSİ YAPILMALI MIDIR? Prof. Dr. Yusuf ÜSTÜN ADOLESAN VE PERİMENOPOZDA İNFERTİLİTE TEDAVİSİ YAPILMALI MIDIR? Prof. Dr. Yusuf ÜSTÜN ADOLESAN Çocukluktan erişkinliğe geçiş süreci DSÖ 10-19 yaş arasını kapsar Menarş sonrası ilk 2 yıl anovulatuar siklustan

Detaylı

Guatr (Tiromegali) İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı

Guatr (Tiromegali) İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı Guatr (Tiromegali) İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı Guatr Evrelemesi (DSÖ) Evre O : Guatr yok Evre 1a : Palpasyonla var, boyun ekstansiyonda bile görülmüyor

Detaylı

PKOS ve Yaşam Tarzı Değişikleri. Dr. Gamze Sinem Çağlar Ufuk Üniversitesi Tıp Fakültesi

PKOS ve Yaşam Tarzı Değişikleri. Dr. Gamze Sinem Çağlar Ufuk Üniversitesi Tıp Fakültesi PKOS ve Yaşam Tarzı Değişikleri Dr. Gamze Sinem Çağlar Ufuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hast. ve Doğum ABD. PCOS Reprodüktif problemler -Hirsutismus -İnfertilite -Gebelik komplikasyonları Metabolik

Detaylı

T. C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 2014 2015 EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI DÖNEM III IV. DERS KURULU ( 19 OCAK 2015 13 MART 2015)

T. C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 2014 2015 EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI DÖNEM III IV. DERS KURULU ( 19 OCAK 2015 13 MART 2015) T. C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 2014 2015 EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI DÖNEM III ENDOKRİN VE ÜROGENİTAL SİSTEMLERİ IV. DERS KURULU ( 19 OCAK 2015 13 MART 2015) DEKAN BAŞKOORDİNATÖR DÖNEM III

Detaylı

Hipofiz gelişimi. Hipofiz ektodermden gelişir.adenohipofiz Rathke kesesinden,nörohipofiz ise infindubulumdan gelişir.

Hipofiz gelişimi. Hipofiz ektodermden gelişir.adenohipofiz Rathke kesesinden,nörohipofiz ise infindubulumdan gelişir. Hipofiz gelişimi Hipofiz bezinin diferensiasyonu Hipofiz ektodermden gelişir.adenohipofiz Rathke kesesinden,nörohipofiz ise infindubulumdan gelişir. Rathke kesesi artığından kraniofarengeomlar gelişir.

Detaylı

ÇANAKKALE ONSEKİZ MART ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ Dönem III - 6. Ders Kurulu. Endokrin Sistem. Eğitim Programı

ÇANAKKALE ONSEKİZ MART ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ Dönem III - 6. Ders Kurulu. Endokrin Sistem. Eğitim Programı ÇANAKKALE ONSEKİZ MART ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 2017-2018 Dönem III - 6. Ders Kurulu Endokrin Sistem Eğitim Programı Eğitim Başkoordinatörü Dönem Koordinatörü Koordinatör Yardımcısı : Prof. Dr. E. Melih

Detaylı

SALI ( ) Bağımsız Çalışma

SALI ( ) Bağımsız Çalışma 7 1.HAFTA (12.02.2018) (13.02.2018) (14.02.2018) (15.02.2018) (16.02.2018) 08:30-09:20 Endokrinolojik Hastalıklar Belirti ve Bulguları Tiroid Hastalıkları Biyokimyası Doç Dr Adrenal Bez Biyokimyası Doç.

Detaylı

İntern Dr. Özkan ERARSLAN ADRENAL YETERSİZLİK. ADDİSON HASTALIĞI, BÖBREKÜSTÜ BEZ YETERSİZLİĞİ, SÜRRENAL YETMEZLİK Ekim 2013

İntern Dr. Özkan ERARSLAN ADRENAL YETERSİZLİK. ADDİSON HASTALIĞI, BÖBREKÜSTÜ BEZ YETERSİZLİĞİ, SÜRRENAL YETMEZLİK Ekim 2013 İntern Dr. Özkan ERARSLAN ADRENAL YETERSİZLİK ADDİSON HASTALIĞI, BÖBREKÜSTÜ BEZ YETERSİZLİĞİ, SÜRRENAL YETMEZLİK Ekim 2013 İlk kez 1855 te Thomas Addison tarafından tanımlanmıştır Sıklığı milyonda 60-120

Detaylı

Adet Yokluğu; Adet Kesilmesi; Menstruasyon un Kesilmesi; Adetlerin Durması;

Adet Yokluğu; Adet Kesilmesi; Menstruasyon un Kesilmesi; Adetlerin Durması; AMENORE Adet Yokluğu; Adet Kesilmesi; Menstruasyon un Kesilmesi; Adetlerin Durması; Genç kızlarda menstruasyon 9 ila 18 yaş arasında başlar. 12 yaş averaj yaşıdır ve birçoğu bu yaşta başlar. Adetin olmamasına

Detaylı

Postpartum/Sessiz Tiroidit. Dr. Ersin Akarsu Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji ve Metabolizma BD

Postpartum/Sessiz Tiroidit. Dr. Ersin Akarsu Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji ve Metabolizma BD Postpartum/Sessiz Tiroidit Dr. Ersin Akarsu Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji ve Metabolizma BD Tanım Otoimmunite / Lenfositik infiltrasyon Geçici tirotoksikoz Hipotiroidi TFT değişiklikleri,

Detaylı

GEBE OLMAYAN KADINLARDA VAJİNAL KANAMA. Dr.Müjdat ŞİMŞEK

GEBE OLMAYAN KADINLARDA VAJİNAL KANAMA. Dr.Müjdat ŞİMŞEK GEBE OLMAYAN KADINLARDA VAJİNAL KANAMA Dr.Müjdat ŞİMŞEK EPİDEMİYOLOİ Üreme çağındaki kadınların vajinal kanama nedeniyle acil servise başvurmaları sıktır. Menoraji sağlıklı kadında %9 14 oranında görülür.

Detaylı

Vücut yağ dokusunun aşırı artışı olarak tanımlanır. Ülkemizde okul çağındaki çocuk ve adolesanlarında obezite oranı % 6-15 dolaylarındadır.

Vücut yağ dokusunun aşırı artışı olarak tanımlanır. Ülkemizde okul çağındaki çocuk ve adolesanlarında obezite oranı % 6-15 dolaylarındadır. Vücut yağ dokusunun aşırı artışı olarak tanımlanır. Ülkemizde okul çağındaki çocuk ve adolesanlarında obezite oranı % 6-15 dolaylarındadır. Olguların çok büyük bir bölümünde ise obezitenin altında yatan

Detaylı

GEBELİKTE TİROİD FONKSİYONLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

GEBELİKTE TİROİD FONKSİYONLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ GEBELİKTE TİROİD FONKSİYONLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ Doç. Dr. Habib BİLEN Atatürk Üniversitesi Tıp fakültesi İç Hastalıkları ABD Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı SUNU PLANI Örnek olgu

Detaylı

Metabolik Sendrom Tanı Tedavi Dr. Abdullah Okyay

Metabolik Sendrom Tanı Tedavi Dr. Abdullah Okyay Metabolik Sendrom Tanı Tedavi Dr. Abdullah Okyay Metabolik Sendrom İnsülin direnci (İR) zemininde ortaya çıkan Abdominal obesite Bozulmuş glukoz toleransı (BGT) veya DM HT Dislipidemi Enflamasyon, endotel

Detaylı

PCOS ve GEBELİK KOMPLİKASYONLARI. Prof. Dr. Nazan Başak Yıldırım Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum A.D.

PCOS ve GEBELİK KOMPLİKASYONLARI. Prof. Dr. Nazan Başak Yıldırım Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum A.D. PCOS ve GEBELİK KOMPLİKASYONLARI Prof. Dr. Nazan Başak Yıldırım Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum A.D. PCOS hiperandrojenism, anovulasyon, overde polikistik görünüm Obezite

Detaylı

ULUSAL ENDOKRİN CERRAHİ KONSENSUS KONFERANSI

ULUSAL ENDOKRİN CERRAHİ KONSENSUS KONFERANSI ULUSAL ENDOKRİN CERRAHİ KONSENSUS KONFERANSI TİROİD NODÜLÜNDE AMELİYAT ENDİKASYONLARI Tüm tiroid nodülleri ameliyat endikasyonudur Nodülün hızlı büyümesi (6 ayda çapın > %20) İİAB gerektirmeksizin ameliyat

Detaylı

JİNEKOLOJİ EL KİTABI

JİNEKOLOJİ EL KİTABI JİNEKOLOJİ EL KİTABI İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilim Dalı EDİTÖRLER Prof. Dr. Abdullah TURFANDA, Prof. Dr. Ahmet BÜYÜKÖREN, Doç. Dr. Ahmet Cem İYİBOZKURT,

Detaylı

KORTİZOL, METABOLİK SENDROM VE KARDİYOVASKÜLER HASTALIKLAR

KORTİZOL, METABOLİK SENDROM VE KARDİYOVASKÜLER HASTALIKLAR KORTİZOL, METABOLİK SENDROM VE KARDİYOVASKÜLER HASTALIKLAR Prof.Dr. ARZU SEVEN İ.Ü.CERRAHPAŞA TIP FAKÜLTESİ BİYOKİMYA ANABİLİM DALI DİSMETABOLİK SENDROM DİYABESİTİ SENDROM X İNSÜLİN DİRENCİ SENDROMU METABOLİK

Detaylı

Adet Yokluğu; Adet Kesilmesi; Menstruasyon un Kesilmesi; Adetlerin Durması;

Adet Yokluğu; Adet Kesilmesi; Menstruasyon un Kesilmesi; Adetlerin Durması; AMENORE Adet Yokluğu; Adet Kesilmesi; Menstruasyon un Kesilmesi; Adetlerin Durması; Genç kızlarda menstruasyon 9 ila 18 yaş arasında başlar. 12 yaş averaj yaşıdır ve birçoğu bu yaşta başlar. Adetin olmamasına

Detaylı

Adrenal insidentalomaların nedenleri, prevalansı ve doğal seyri nasıldır?

Adrenal insidentalomaların nedenleri, prevalansı ve doğal seyri nasıldır? NIH Consensus and State-of-the-Science Statements Volume 19, Number 2, February 4 6, 2002 KLİNİK OLARAK BELİRGİN OLMAYAN ADRENAL KİTLEYE (İNSİDENTALOMA) YAKLAŞIM Doç. Dr. Ali İlker Filiz, Doç. Dr. Yavuz

Detaylı