Normal ve Sezaryen Doğum Yapan Kadınların Doğum Konfor Düzeyine Göre Karşılaştırılması

Transkript

1 Normal ve Sezaryen Doğum Yapan Kadınların Doğum Konfor Düzeyine Göre Karşılaştırılması Meryem METİNOĞLU Namık Kemal Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu Hemşirelik Bölümü

2 Giriş Doğum kadın hayatında yaşanılan en eşsiz deneyimlerden biridir. Günümüzde yapılan pek çok çalışmada doğum deneyiminin korku ve memnuniyetsizlik kaynağı haline geldiği bildirilmektedir (Serçekuş ve Okumuş, 2009), Rudman ve ark. 2007, Mohammad ve ark. 2011, Gibson E. 2014). Kadınların tercih ettiği doğum şekli, doğum sonu memnuniyetini etkileyen en önemli faktörlerden biridir (Karakaplan 2007).

3 Geç mobilizasyon, enfeksiyon riski, anne-bebek etkileşimi ve süt salınımının gecikmesi, oral beslenmeye geçişte gecikme ve ayrıca cerrahi bir operasyona maruz kalış gibi nedenlerden dolayı sezaryen doğum sonrası annelerin konforunda normal doğum yapanlara oranla belirgin azalmanın olabileceği düşünülmektedir (Karakaplan 2007, Ejder Apay 2011).

4 Araştırmanın Amacı: Normal ve sezaryen yöntemiyle doğum yapmış kadınların doğum konfor düzeylerini karşılaştırmaktır.

5 Gereç ve Yöntem Çalışma Kesitsel Tanımlayıcı tipte planlandı.

6 Araştırmanın Yapıldığı Yer ve Zamanı: Araştırma verisi; Tekirdağ İl Sağlık Müdürlüğü ne bağlı bir hastanenin kadın doğum servisinde, Mayıs-Ağustos 2015 tarihleri arasında toplandı.

7 Araştırmanın Evreni ve Örneklemi : Hastanenin kadın doğum servisinde doğum yapmış 406 kadın çalışmanın evrenini oluşturdu. Evreni bilinen gruplarda örneklem seçim yöntemiyle örnekleme alınacak kişi sayısı en az 196 olarak hesaplandı. Araştırma kapsamına 100 ü normal doğum, 101 i sezaryen doğum yapmış toplam 201 istekli lohusa dahil edildi.

8 Veri toplama Biçimi ve Araçları Anket incelenen literatür doğrultusunda araştırmacı tarafından geliştirildi. Demografik ve Obstetrik Soruları İçeren Bilgi Formu Doğum Sonu Konfor Ölçeği (DSKÖ) Veri, doğum sonrası 48 saat içerisinde, lohusanın kabul ettiği zamanda, hasta odasında, araştırmacı tarafından okunarak ve ortalama dakika süre içerisinde toplandı.

9 Doğum Sonu Konfor Ölçeği Normal doğum ve sezaryen doğum yapan lohusaların fiziksel, psikospritüel ve sosyokültürel konforlarını değerlendirmek için 5 li likert tipinde, toplam 34 ifadeden oluşan, üç alt boyutlu bir ölçektir. Kolcaba tarafından 1992 yılında geliştirilen Genel Konfor Ölçeği Kuğuoğlu ve Karabacak tarafından 2004 yılında Türk toplumuna uyarlanmış, 2007 yılında da Karakaplan tarafından ilgili ölçeğin Türkçe formundan Doğum Sonu Konfor Ölçeği geliştirilmiştir (Karakaplan 2007, Kuğuoğlu ve Karabacak 2008).

10 Doğum Sonu Konfor Ölçeği DSKÖ den alınan puan Min-Max değeri arasında değişmekte ve elde edilen değerlerin 170 e yakın olması konforun yüksek olduğunu göstermektedir.

11 Veri Analizi SPSS 22 paket programı kullanıldı. Tanımlayıcı istatistikler : Ortalama Standart sapma Frekans Grupların puan ortalamalarını karşılaştırmada: Aritmetik ortalama Standart sapma T testi Niteliksel verilerin karşılaştırmasında: Ki-kare Anlamlılık p<0.05 düzeyinde değerlendirildi.

12 BULGULAR Araştırmaya katılan kadınların ; 100 ü (%49.75) normal doğum 101 i (%50.25) sezaryen doğum yapan lohusalardır.

13 Araştırmanın Kontrol Değişkenleri Normal Doğum Sezeryan (%) Doğum (%) Yaş 25.11± ±6.1 Eğitim Okur Yazar Değil Okur yazar İlköğretim Lise Üniversite Ekonomik Durum X² P>0.005 İyi P>0.005 Orta Kötü Planlı Hamilelik P>0.005 Plansız Hamilelik Doğum Öncesi Eğitim Evet P>0.005 Hayır Canlı Doğum Sayısı P> Doğuma Müdahale Lavman P>0.005 Suni Sancı 68 - Ağrı Kesici Su Kesesi 39 - Epizyotomi 80 - Vakum P>

14 DSKÖ Lohusaların DSKÖ Alt Boyut Ve Toplam Puan Ortalamalarının Karşılaştırılması Normal Sezaryen Doğum Doğum n:100 n:101 Test ve P Değeri X±SD X±SD Fiziksel ± ± 4.78 t=4.759 p< ± ± 4.58 t=1.064 p=0.860 Psikospritüel Sosyokültürel ± ± 5.11 t=1.159 p=0.639 Ölçek Toplam ± ± 5.42 t=3.459 p<0.05 ND ve CS doğum yapan lohusaların DSKÖ tüm alt boyut puan ortalamalarının ND yapan grupta daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Fiziksel alt boyutu hariç diğer boyutlara ait puan ortalamaları arasındaki farkın istatistiksel olarak önemli olmadığı saptanmıştır (p=0.860, p=0.639).

15 Tartışma Toplam puan ortalaması normal doğum yapan kadınlarda ±6.31, sezaryen doğum yapan kadınlarda ± 5.42 olduğu ve puan ortalamaları arasındaki farkın istatistiksel olarak önemli olduğu saptanmıştır (p<0.05).yapılan benzer çalışmalar araştırma sonuçlarını desteklemektedir (Çapkın ve ark. 2014, Karakaplan 2007, Gül ve ark. 2009).

16 Miquelutti ve ark. nin yaptığı çalışmada; Doğuma Hazırlık Eğitimine katılmayan kadınların doğum süresince kontrolü sağlamada zorlandıkları ve doğum sonu memnuniyetsizliklerinin düşük olduğu saptanmıştır (Miquelutti ve ark. 2013). Yaptığımız araştırmada doğum öncesi eğitim alma durumu her iki grupta da yüksek olmasına rağmen (%90, %93.1) konfor düzeyinin düşük saptanması verilen eğitimlerin çok yönlü tekrar ele alınıp değerlendirilmesi gerektiğini ortaya koymaktadır.

17 Sonuç Hem normal hem de sezaryen ile doğum yapan annelerin doğum sonu konfor düzeyi düşük bulundu. Bu memnuniyetsizliğin merkezinde yetersiz doğuma hazırlık eğitimlerinin ve doğumda tüm gebelere uygulanan rutin girişimlerin gebede yarattığı rahatsızlığın etkili olduğu düşünülmektedir. Normal doğum yapan lohusaların sezaryen ile doğum yapan lohusalardan daha yüksek konfor düzeyinde olmaları ise salgıladıkları yüksek hormon düzeyleri ve başarı duygusu ile açıklanabilir.

18 Öneriler: Çalışma bulgularına dayanarak hem yeni doğanın hem de annenin sağlığı ve güvenliği için normal doğum memnuniyetini arttırıcı uygulamaların desteklenmesi, doğum ünitelerinde uygulanan rutin girişimlerin gereklilik halinde uygulanması, Ölçeğin fiziksel alt boyutuna odaklanarak konfor kuramına göre hemşirelik/ebelik bakımının verilmesi, gebelerin memnuniyet düzeylerinin rutin olarak değerlendirilmesi ve ilgili profesyoneller ile paylaşılması önerilebilir.

19 KAYNAKLAR 1-Çapkın A., Özkan H., Ejder Apay S. (2014). Loğusaların Doğum Sonu Konfor Düzeyleri ve Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 7(3): Ejder Apay S. (2011). Sezaryen İle Doğum Yapan Loğusalara Roy un Modeline Göre Verilen Bakımın Değerlendirilmesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Doğum, Kadın Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Erzurum. 3-Gül P., Doğan N., Algıer L., Kaya N., Çakmak F. (2009). Annelerin Doğum Sonu Konforunu Etkileyen Faktörler Dicle Tıp Dergisi, 36(3): Güngör, İ., Beji, N. K. (2012). Development and Psychometric Testing of The Scales For Measuring Maternal Satisfaction in Normal and Caesarean Birth. Midwifery, 28(3): Karakaplan S. (2007). Doğum Şeklinin Annelerin Doğum Sonu Konforuna ve Yenidoğan Üzerine Etkisi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Doğum ve Kadın Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul. 6-Kuğuoğlu S., Karabacak Ü. (2008). Genel konfor ölçeğinin Türkçe ye uyarlanması. İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 2008, 16: Miquelutti MA, Cecatti JG and Makuch MY (2013). Antenatal Education and The Birthing Experience Of Brazilian Women: A Qualitative Study. BMC Pregnancy and Childbirth,13: Mohammad, K., Gamble, J. & Creedy, D.K. (2011). Prevalence and Factors Associated With The Development of Antenatal and Postnatal Depression Among Jordanian Women. Midwifery, 27 (6), Serçekuş P, Okumuş H.(2009). Fears Associated With Childbirth Among Nulliparous Women İn Turkey. Midwifery 2009;25(2):

20 TEŞEKKÜRLER