F Z K OPT K. Kavram Dersaneleri 6. Çözüm: ÖRNEK 1 : Karanl k bir ortamda, küresel bir X fl k kayna n n önüne flekil I deki gibi Y topu konulmufltur.

Transkript

1 F Z OT ÖRNE 1 : fiekil I L M aranl k bir ortamda, küresel bir fl k kayna n n önüne flekil I deki gibi topu konulmufltur fiekil II Ifl kl bölge fiekil III ayna a, L, M noktalar n n birinden bak ld nda, flekil II deki gibi, bir baflkas ndan bak ld nda da flekil III teki gibi bir fl kl bölge görünüyor Buna göre, fl kl bölgenin flekil II ve flekil III teki gibi göründü ü noktalar hangileridir? (ÖSS ) Ifl kl bölgenin Ifl kl bölgenin flekil II deki gibi flekil III teki gibi göründü ü nokta göründü ü nokta A) L B) M C) L M D) M E) M L noktas ndan bakan göz ile engelinin uçlar bir do ru ile birlefltirilirse gözün göremedi i bölge bulunur L noktas ndan bakan göz ile engelinin uçlar bir do ru ile birlefltirilirse gözün göremedi i bölge bulunur (fiekil III) L M M noktas ndan bakan göz ile engelinin uçlar bir do ru ile birlefltirilirse gözün göremedi i bölge bulunur (fiekil II) an t : E avram Dersaneleri 6

2 OT ÖRNE 2 : ÖRNE 3 : düzlem ayna θ M düzlem ayna Z fiekildeki düzlem aynadan yans yan,, Z fl nlar ndan hangileri noktasal fl k kayna- ndan gelmektedir? A) aln z B) aln z C) aln z Z D) ve E) ve Z (ÖSS 1999) L fiekildeki düzenekte,, L, M noktasal fl k kaynaklar ndan ç kan ve düzlem aynadan yans yan birer fl n noktas ndan geçiyor Bu fl nlardan, den ç kanla yans yan aras ndaki aç flekildeki gibi θ dir Benzer biçimde, L den ç kanla yans yan aras ndaki aç θ L, M den ç kanla yans yan aras ndaki aç da θ M dir Buna göre θ, θ L, θ M aras ndaki iliflki nedir? (ÖSS ) A) θ = θ L = θ M B) θ < θ L = θ M C) θ L = θ M < θ D) θ < θ L < θ M E) θ M < θ L < θ Ifl nlar, düzlem aynada normalle eflit aç yapacak flekilde yans r Ifl nlar ters yönde gönderip yans tt m zda noktas ndan geçen fl n, noktasal kayna ndan gelmifl demektir Buna göre, ve Z fl n den gelmifl, fl n ise L gibi bir noktadan gelmifltir L N N N Z Z L θ θ M M düzlem ayna M ve L noktas ndan yollanan fl nlar n gelme ve yans ma aç lar n n ayn oldu u görülür θ M = θ L an t: E Buna göre aç lar gözlersek θ < θ L = θ M olur an t : B 7 avram Dersaneleri

3 OT ÖRNE 4 : ÖRNE 5 : erde Ι L R (k rm z ) (eflil) Saydam olmayan yar küresel iki abajurdan birinin içine (k rm z ), ötekinin içine de (yeflil) noktasal fl k kayna yerlefltiriliyor aynaklar ve beyaz perde karanl k bir ortamda flekildeki gibi düzenleniyor rm z ve yeflil fl n kar fl m sar oldu una göre perdenin, R, S bölgeleri hangi renkte görünür? (ÖSS -2001) bölgesi R bölgesi S bölgesi A) rm z Sar eflil B) Sar rm z eflil C) Sar Sar Sar D) rm z eflil Sar E) rm z rm z Sar S fiekildeki gibi düzenlenmifl dik aç l ve L aynalar ndan oluflan düzene e gelen Ι fl k fl n, den n, L den de n kez yans yarak düzene i terkediyor L Buna göre n ve n kaçt r? L (ÖSS -2001) n n L A) 2 3 B) 3 2 C) 3 4 D) 4 2 E) 4 3 erde rm z Ifl k R eflil Ifl k Ι (k rm z ) (eflil) S bölgesi yaln z k rm z fl k ald için k rm z, R bölgesi k rm z ve yeflil fl birlikte ald için sar, S bölgesi yaln z yeflil fl k ald için yeflil görülür Ifl n n yolu, yans ma aç s gelme aç s na eflit olacak flekilde çizildi inde fl n n aynas nda 4 kez, L aynas nda 2 kez yans d görülür an t : D an t : A avram Dersaneleri 8

4 OT ÖRNE 6 : ÖRNE 7 : erde Ifl k kayna cisim I r I 1 2 2r d d d d Ifl k kayna n n önüne flekildeki gibi saydam olmayan bir cisim konmufltur noktas ndan bakan gözlemci fl k kayna n afla dakilerden hangisi gibi görür? A) B) C) Özdefl Ι ve 1 Ι noktasal kaynaklar, r ve 2r yar - 2 çapl saydam olmayan toplar ve perde flekildeki gibi yerlefltirilmifltir Buna göre perde üzerinde oluflan gölge afla - dakilerden hangisi gibi olur? ( gölge, yarı gölge) D) E) A) B) C) D) E) erde cisim Ifl k kayna noktas ndan bakan göz ile saydam olmayan cismin uçlar bir do ru ile birlefltirilirse bu bize gözün göremedi i bölgeyi verir an t : B r 1 r I 1 I 2 2r d d d d Ι fl k kayna ndan gelen fl nlar r yar çapl topun 1 yar çapl gölgesinin oluflmas na neden olur Benzer üçgenlerden r 1 9 avram Dersaneleri

5 OT r r 1 = d 4d yaz l rsa r 1 = 4r bulunur ÖRNE 8 : erde Ι r I 1 I 2 2r d d d d Ι fl k kayna ndan gelen fl nlar 2r yar çapl topun r yar çapl gölgesinin oluflmas na neden o- 2 2 lur Benzer üçgenlerden 2r r 2 = d 2d yaz l rsa r 2 = 4r bulunur Buna göre r ve r birbirine eflit oldu undan gölgeler 1 2 çak fl r r 2 R N M L fiekildeki sistemde Ι noktasal fl k kayna ndan gelen fl nlar düz aynalarda yans yor Her iki aynadan da yans yan fl nlar birlikte hangi noktalar aras n ayd nlat r? (Bölmeler eflit aral kl d r) A) - aras n B) L - aras n C) L -R aras n D) L -N aras n E) M - aras n an t : A Ι ΙΙ R N M L I düzlem aynaya gelen fl nlar yans d klar nda L-R aras n ayd nlat r II düzlem aynaya gelen fl nlar ise yans d klar nda - aras n ayd nlat r Buna göre ortak ayd nl k bölge L- aras olur an t: B avram Dersaneleri 10

6 OT ÖRNE 9 : ÖRNE 10 : M N L I fiekildeki sistemde, hangi noktadan düz aynaya bakan gözlemci 'nin tüm görüntüsünü görebilir? A) B) L C) M D) N E) Bir bölgesine flekildeki gibi 60 lik aç ile gelen Ι fl n bu bölgede bulunan düz aynadan yans yarak 30 lik aç ile ç k yor Buna göre gelme aç s kaç derecedir? A) 15 B) 30 C) 45 D) 60 E) 75 gelen fl n N yans yan fl n α α Gelen fl n ile yans yan fl n n yapt aç gelme aç s n n iki kat d r Bir gözün düz aynadaki görüfl alan bulunurken göz ile aynan n uçlar birlefltirilerek aynada yans y p göze gelen fl nlar çizilir Gelme aç s, yans ma aç s na eflit olacak flekilde aynaya gelen fl nlar bulunur Gelen fl nlar aras nda kalan bölge gözün aynadaki görüfl alan d r an t : A I 60 b 30 a aç s ile 30 yöndefl aç oldu u için a 30 dir b aç s ile 60 yöndefl aç oldu u için b 60 dir Buna göre gelen fl n ile yans yan fl n aras ndaki aç 90 dir Gelme aç s 90/2 = 45 olur an t : C a 11 avram Dersaneleri

7 OT ÖRNE 11 : ÖRNE 12 : II Beyaz ırmızı O 60 I 2 Beyaz fl kla ayd nlat lm fl beyaz - k rm z bir cisme mavi cam n arkas ndan bak lsa nas l görünür? 1 Bir düz ayna O noktas etraf nda periyodu 6s olacak flekilde düzgün olarak döndürülmektedir Ayna I konumundayken cisminin görüntüsü 1, II konumundayken de 2 oluyor Buna göre ayna I konumundan II konumuna kaç saniyede gelmifltir? A) beyaz - k rm z B) beyaz - mor C) mavi - mor D) mavi - yeflil E) mavi - siyah A) 0,25 B) 0,5 C) 1 D) 1,5 E) 2 Cismin yeri sabit kalmak koflulu ile düz ayna α aç s kadar döndürülürse görüntü 2α kadar sapar Görüntü 60 sapt na göre ayna 30 döndürülmüfltür Ayna 360 yi 6 s de döndü üne göre 30 yi 0,5 s de döner an t : B Beyaz bir cisim bütün renkleri yans t r (k rm z, sar, yeflil, mavi, mor) rm z cisim kendi rengini yans t r Bu cisimlere mavi cam ile bak ld nda beyaz cisimden gelen mavi fl k geçti i için mavi görülür rm z cisimden mavi cama gelen k rm z fl n so uruldu u için siyah gözükür an t : E avram Dersaneleri 12

8 OT ÖRNE 13 : k rm z fl k Beyaz yüzey aranl k bir ortamda bulunan beyaz yüzey üzerine, flekilde görüldü ü gibi dairesel olarak k rm z ve yeflil fl k düflürülüyor Buna göre; I bölgesi k rm z görülür II bölgesi sar görülür III Z bölgesi yeflil görülür yarg lar ndan hangileri do rudur? A) aln z I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III Z yeflil fl k ÖRNE 14 : ve bölgelerinden oluflan flekildeki cisim mavi fl kla ayd nlat ld nda her iki bölge mavi görünüyor Cisim k rm z fl kla ayd nlat ld - nda bölgesi k rm z, bölgesi siyah görünüyor Cisme, beyaz fl kta bak lsa ve bölgeleri ne renk görünür? A) mavi mor B) mor mavi C) mor siyah D) beyaz mavi E) beyaz mor rm z fl k ile yeflil fl k beyaz zemin üzerine düfltü ünde sar olarak gözlenir Buna göre bölgesine hem k rm z hem yeflil fl k düfltü ü için sar görülür ve Z bölgesine tek renk fl k düfltü ü için düflen renk gözlenir an t : E ve bölgeleri mavi fl kla ayd nlat ld nda mavi göründü üne göre ve bölgeleri mavi veya beyaz olmal d r Cisim k rm z fl kla ayd nlat ld nda bölgesi k rm z görüldü üne göre beyaz olmal d r bölgesi siyah göründü üne göre zemin mavi olmal d r an t : D 13 avram Dersaneleri

9 OT ÖRNE 15 : I T 1 T 2 Odak uzakl klar f 1 ve f 2 olan çukur ayna ve tümsek ayna flekildeki gibi yerlefltirilmifltir Çukur aynaya gelen Ι fl n flekildeki yolu izledi ine göre I noktas çukur aynan n oda d r II noktas tümsek aynan n merkezidir III Aynalar aras ndaki uzakl k f 1 - f 2 dir yarg lar ndan hangileri do rudur? A) aln z I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III Çukur aynaya odaktan gelen fl n asal eksene paralel gider Tümsek aynaya paralel gelen fl n oda ndan geçecek flekilde yans r Buna göre noktas tümsek aynan n ve çukur aynan n oda d r T 1 = f 1 T 2 = f 2 olur Aynalar aras uzakl k T 1 T 2 = T 1 T 2 T 1 T 2 = f 1 f 2 bulunur an t : C avram Dersaneleri 14