Erzurum İli Karbon Ayakizi Envanter Sonuçları. Zeren Erik GTE Carbon 3 Kasım 2014

Transkript

1 Erzurum İli Karbon Ayakizi Envanter Sonuçları Zeren Erik GTE Carbon 3 Kasım 2014

2 GTE Carbon 2008 yılında kuruldu 80 den fazla emisyon azaltım projesi +40 müşteri (enerji, gıda ve tarım) Karbon Finansmanı ve Ticareti Düşük emisyonlu yatırımların karbon sertifikasyonu (biyogaz, HES, RES, enerji verimliliği,vb) Karbon sertifikalarının uluslararası karbon piyasalarında satılması Karbon ve Su Yönetimi & Risk Değerlendirme Kurumların, ürün ve hizmetlerin, iklim ve su etkisinin ölçülmesi ve azaltım yol haritalarının hesaplanması İklim Değişikliğine Uyum İklim değişikliğinden kaynakların risklerin tespit edilmesi ve yönetim planlarının hazırlanması 2

3 3 Derin Karbon Uzmanlığı ve Deneyimi

4 Proje Hakkına Proje adı: İklim Dostu Erzurum: Erzurum İli Karbon Ayakizi Yönetimi ve Sürdürülebilir Enerji Eylem Planı Önçalışması Proje Yöneticisi: Atatürk Üniversitesi Çevre Sorunları Araştırma Merkezi Finansman: Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı Proje süresi: 3 ay Proje Amacı: Erzurum un karbon ayakizinin güncel metodoloji ve kılavuzlara göre hesaplanması ve raporlanması; emisyon yoğun sektörlere göre genel azaltım önerilerinin sunulması ve Sürdürülebilir Enerj Eylem Planı için önçalışma yapılması Özel Teşekkür: Erzurum Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü ve Erzurum Büyükşehir Belediyesi 4

5 Kentlerin Karbon Ayakizinde Kullanılan Standartlar & Kılavuzlar The International Basic Standard for Community-Scale GHG Emission Inventories (C40/ICLEI/WRI) - Global Protocol for Community-Scale Greenhouse Gas Emissions, Pilot Version 1.0 (GPC) Başkanlar Akdi, Sürdürülebilir Enerji Eylem Planı (Covenant of Mayors) International Emissions Analysis Protocol (ICLEI) 2006 IPCC Guidelines for National Greenhouse Gas Inventories; 5

6 Karbon Ayakizi Kavramı ve Kapsamı Karbon ayakizi: Birim karbondioksit (CO2) cinsi olarak ifade edilen, kurumların, tesislerin, bireylerin (vb) sebep olduğu sera gazı emisyonlarının toplamı. Kent için sera gazı kapsamlarının tanımları: Kapsam 1: Kent sınırları dahilinde meydana gelen doğrudan emisyonlar (yakıt yakma, atık, sanayi üretim ve ürün kullanımı, gibi) Kapsam 2: Kent tarafından tüketilen elektrik, ısı ya da buhar enerjisinden kaynaklanan, enerji dolaylı emisyonlar Kapsam 3: Kentteki faaliyetleri ve hayatı sürdürmek amacı ile kent sınırları dışında meydana gelen ya da sınırlar arası mal&hizmet hareketlerinden kaynaklanan dolaylı emisyonlar 6

7 Kullanılan Standart Global Protocol for Community-Scale Greenhouse Gas Emissions, Pilot Version 1.0 (GPC) Raporlama Kategorileri GPC TEMEL: Kapsam 1+ Kapsam 2 (+ Kapsam 3-Atık) GPC TEMEL+: GPC Basic + Tarım, Ormancılık ve Arazi Kullanımı + Kapsam 3- Ulaştırma GPC BÜTÜN: GPC Basic+ + sınırlar arası mal ve hizmet kullanımı/ tüketimi/ ticaretinden kaynaklı emisyonlar 7

8 Envanter Kapsamı Erzurum İl Sınırı, 2012 Raporlama Yılı Erzurum'un karbon ayak izi - GPC 2012 Temel Emisyon Kaynağı Kategorisi Sabit Tesisler Ulaştırma Emisyon Kaynağı Kapsam Veri Kaynağı Konutlar Ticari/Kurumsal Tesisler Endüstriyel Enerji Kullanımı Kara Ulaşımı Demiryolları Doğalgaz ve kömür, elektrik tüketimi Fosil yakıt satışları- Tüm kara ulaşımı Dizel tüketimi Birincil veriler Kömür için «Temiz Hava Eylem Planı verileri Birincil veriler Atıklar Katı Atıklar Atıksu Deşarjı Atık miktarları Atıksu miktarları Birincil veriler 8

9 Kapsam Dışı Sektörler- GPC Temel Kapsam 1-Hava ulaşımı Erzurum da başlayıp Erzurum da biten hava taşıtları Kapsam 1- Endüstriyel Prosesler ve Ürün Kullanımı Çimento ve alçı tesislerinden kaynaklanan emisyonlar Endüstriyel ürün kullanımı kaynaklı emisyonlar Kapsam 1- Kaçak emisyonlar Madencilik Yakıt taşıma ve dağıtım F gazları GPC BASIC +: Kapsam 1- Tarım, Ormancılık ve Arazi Kullanımı Hayvancılık, tarımsal faaliyetler ile ormancılık ve arazi kullanım değişiminden kaynaklı emisyonlar 9

10 Metodoloji ve Kaynaklar Metodolojiler IPCC, Good Practice Guidance and Uncertainty Management in National Greenhouse Gas Inventories Global Protocol for Comunity-Scale Greenhouse Gas Emission, Pilot Version 0.9 Emisyon Faktörleri Türkiye Ulusal Emisyon Envanteri IPCC, Good Practice Guidance and Uncertainty Management in National Greenhouse Gas Inventories DEFRA/ DECC Kaynaklar Kurumların yıllık raporları resmi yazışmaları Resmi kurum veribankaları (TÜİK) 10

11 Erzurum un Karbon Ayakizi- GPC Temel Erzurum un Karbon Ayakizi - GPC 2012 Temel Kaynak Kategorisi GHG emisyonları tco2e % toplam ayakizine katkısı Emisyon kaynağı GHG emisyonları tco2e % Kaynak Kategorisine Katkısı % toplam ayakizine katkısı Konutlar % 45,5% Ticari/Kurumsal Binalar % 16.9% Sabit tesisler % Araçlar % Atık 161,844 6% Endüstriyel Enerji Tüketimi % 3.7% Kaçak Emisyonlar 0 0% 0.0% Kara Ulaşımı % 24.7% Demiryolu % 0.3% Katı Atık Depolama % 8,2% Atıksu Deşarjı % 0.7% Endüstriyel Prosesler ve Ürün Kullanımı - - Endüstriyel Prosesler ve Ürün Kullanımı Belirtilen sınırlar dahilinde toplam karbon ayakizi: ton CO2eşd 11

12 Sektörlerine ve Kaynaklarına Göre Emisyonların Dağılımı Elektrik, 23% 6% 25% Ulaşım, 25% 66% Kömür, 27.5% Sabit kaynaklar Taşıtlar Atık Doğalgaz, 15% Atık, 9% Diğer yanma, 0.5% 12

13 Kaynakların sektörlere dağılımı Endüstriyel 12% Konut 43% LPG 16% Petrol 6% Ticari- Kurumsal 45% Elektrik 23% Ulaşım 25% Dizel 78% Kömür 27.5% Doğalgaz 15% Endüstriyel 1% Ticari- Kurumsal 44% Konut 55% 13

14 Sıcak Karbon Noktaları Kaynak Karbon ayakizi (ton CO2) % Evsel kömür tüketimi % Dizel araçlar % Ticari-kurumsal elektrik % Evsel elektrik % Evsel doğalgaz % 14

15 Türkiye Emisyonları ile Karşılaştırma Türkiye Emisyonları (ton CO2) milyon Erzurum Emisyonları (ton CO2) 1.8 milyon % 0.41% Karbon Yoğunluğu Emisyon kategorisi Toplam Emisyonlar Hane başı emisyonları Kişi başı emisyonlar Hane sayısı Nüfus GPC Basic İstanbul= 8,5 tonco2/hane; 2,9 ton CO2/kişi Türkiye nin kurulu rüzgar enerjisi 2312 MW (2012) = 4.2 M ton CO2 15

16 Başkanlar Akdi AB, hedefini desteklemek; Uluslararası iklim mücadelesine desteklemek Sera gazı emisyon envanteri hazırlamak Emisyon azaltım hedefi belirlemek (min 20%) Hedefi başarmaya yönelik eylemlerin belirlenmesi Neden Raporlama? Vizyon sağlama: Kentin gelecekte nasıl görünmek istediği ile ilgili bir vizyon Finans ve yatırım çekme: Ulusal ve uluslararası paydaşlara yapılacak yatırımlar ve kararlılık anlamında olumlu sinyal Markalaşma: Yeşil olmak şimdinin ve geleceğin trendi Maliyet tasarrufu sağlama: Yakıt ve bütçe tasarrufu Kentin rekabet gücünü kazanması/ devam ettirmesi: Yaşam kalitesinin ve kentin cazibesinin artması Türkiye den katılımcı belediyeler: Antalya BB Kadıköy Bel. Karşıyaka Bel. Seferihisar Bel. Bornova Bel 16

17 Toplantı Akışı Karbon Ayakizi Çalışması Sonuçlarının Sunumu, Zeren Erik, GTE Carbon Gaziantep Büyükşehir Belediyesi nde İklim ve Enerjide Sürdürülebilirlik Çalışmaları, Esra Ergün, Çevre Mühendisi Binaların Enerji Etkinliğinin Teşviki- Erzurum İli nde Uygulama Projesi, Bülent Cindil, Makina Mühendisi Atatürk Üniversitesi Enerji Verimliliği Fizibilite Çalışmaları, Arif Künar, VEN ESCO Erzurum Temiz Hava Eylem Planı, İsmail Yusuf Gödekmerden, Çevre Mühendisi, Erzurum Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü 17

18 GTE Carbon, ilham veren sürdürülebilirlik Teşekkürler 18 Zeren Erik GTE Carbon

19 Emisyon azaltım taahhütü olan kentler 19

20 Sonraki Adımlar Veri kalitesinin iyileştirilmesi: Kömür, demiryolu dizel tüketimi, toplu taşıma dizel tüketimi Eksik verilerin tamamlanması: F gazları, endüstriyel ürün kullanımı ve prosesler, doğal gaz dağıtım kaçak oranı Erzurum için Sera Gazı Envanter Hazırlama ve Veri Yönetimi Prosedürlerinin oluşturulması Kapsam 3 emisyon kaynaklarının belirlenmesi ve veri toplanması Performans izleme ve yönetimi Belediye/ Üniversite Karbon Ayakizi Envanterinin oluşturulması? 20

21 Detaylı emisyon azaltım değerlendirmesi- New York 21

22 Detaylı emisyon azaltım değerlendirmesi- Londra 22

23 Veri toplama örneği: Atık 2010 YAZ Malzeme % Kağıt-Karton Cam 3.72 Pet 1.36 Poşet 9.47 Plastik 2.28 Tekstil 5.74 Tetrapak 0.66 Çocuk Bezi 5.03 Metaller 1.10 Elektrik ve Elektr Tehlikeli Atıklar 0.31 Mutfak Atıkları Diğer Yanabilir 6.16 Diğer Yanmayan IPCC Kategorileri Yemek atıkları 51.71% Kağıt/ Katon 11.05% Tahta 0.00% Tekstil 5.74% Deri / rubber 0.00% Plastik 13.11% Metal 1.10% Cam 3.72% Diğer 13.57% % 23

24 Veri toplama örneği: Atık Su 24

25 Detaylı emisyon azaltım değerlendirmesi 25

26 New York Sürdürülebilirlik Göstergeleri-I 26

27 New York Sürdürülebilirlik Göstergeleri-II 27

28 LONDRA 7,810,000 nüfus 2025 a kadar 60% azaltım İklim değişikliği Eylem Planı İklim Değişikliği Uyum Planı- Halk görüşlerine açık 28

29 Londra 29

30 30