DAHİLDE İŞLEME REJİMİ HAKKINDA GENELGE (2005/3) 1- Bu Genelge'de geçen kısaltmalardan; - DİR: Dahilde İşleme Rejimini,

Transkript

1 . DAHİLDE İŞLEME REJİMİ HAKKINDA GENELGE (2005/3) 1- Bu Genelge'de geçen kısaltmalardan; - DİR: Dahilde İşleme Rejimini, -DİİB: Dahilde İşleme İzin Belgesini, -Dİİ: Dahilde İşleme İznini, - İTB: İhracatı Teşvik Belgesini, - GB: Gümrük beyannamesi veya özel faturayı, 1 / 38

2 - GTİP: Gümrük tarife istatistik pozisyonunu, - İBGS: İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliğini, -AT: Avrupa Topluluğu'nu, - STA: Serbest Ticaret Anlaşmasını, - TEV: Telafi Edici Vergiyi, - TCMB: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nı, - TCŞK: Türkiye Cumhuriyeti Şeker Kurumu'nu, - TMO: Toprak Mahsulleri Ofisi'ni, ifade eder. Yurt İçi Alımlar 2- DİİB kapsamında yurt içinden alınan eşyanın işleme faaliyetine tabi tutulması sonucu elde edilen ikincil işlem görmüş ürünün ihracı zorunlu değildir. Bu itibarla, söz konusu ürünün ihraç edilmemesi nedeniyle bir müeyyide uygulanamaz. 2 / 38

3 3- Yurt içinden alınan eşyadan elde edilen işlem görmüş ürünün, belge süresi içerisinde ihraç edilmemesi durumunda, 2 (iki) kat para cezası uygulanmaz. 4- DİİB kapsamında işlem görmüş ürün olarak gerçekleştirilen ihracatın belgelenmesi kaydıyla, bu ihracata tekabül eden hububat veya şeker, belge süresi sona erse dahi TMO ile TCŞK'ca belirlenen şeker fabrikalarından temin edilebilir. Bu haktan yararlanmak isteyen firmaların, İhracat 2005/1 sayılı Tebliğ'in 37 nci maddesinde belirtilen süreler içerisinde kapatma müracaatında bulunması gerekmektedir. Bu çerçevede, DİİB kapsamında gerçekleştirilen ihracatın ihracat taahhüdüne sayılabilecek süreler içerisinde gerçekleştirildiğinin firma tarafından belgelenmesini müteakip TCŞK'ya iletilmek üzere DİİB kapsamında yapılacak şeker alımının Müsteşarlığa (İhracat Genel Müdürlüğü) bildirilmesi, buna karşın DİİB kapsamında yapılacak hububat alımının TMO'ya doğrudan bildirilmesi; alım işlemlerinin tamamlandığının belge sahibi firma tarafından (belge üzerinde, belge kapsamındaki alım işlemlerinin tamamlandığının görülmesi durumunda) veya adı geçen Kuruluşlar tarafından ilgili İBGS'ye bildirilmesinden sonra ise, alımın belge süresi içerisinde yapılıp yapılmadığına bakılmaksızın taahhüt kapatma işleminin sonuçlandırılması gerekmektedir. Yine, DİİB kapsamında işlem görmüş ürüne ilişkin ihracatın belgelenmesi kaydıyla, TMO ile TCŞK'ca belirlenen herhangi bir şeker fabrikasından alım yapılmasının mümkün olmadığı durumda, belgeye azami 6 (altı) ay ek süre verilmek suretiyle ithalat yapılmasına izin verilebilir. Bu haktan yararlanmak isteyen firmaların, İhracat 2005/1 sayılı Tebliğ'in 37 nci maddesinde belirtilen süreler içerisinde kapatma müracaatında bulunması gerekmektedir. Belgeye verilecek ithalat süresi, TMO veya TCŞK'dan alınan ve firmanın mezkur kuruluşlara müracaat ettiği tarih itibarıyla alım yapılmasının mümkün olamayacağına dair yazının, İBGS'ye evrak kayıt tarihinden itibaren başlar. İBGS tarafından, TMO ve/veya TCŞK'dan alınan yazı ve ihracatın gerçekleştiğine dair GB asılları incelenir. Yapılan inceleme neticesinde, söz konusu firmaya izin verilip verilmemesi konusundaki görüşleri ile birlikte ne kadar ithalata izin verilmesi gerektiğini içeren yazının en kısa sürede (öncelikli olarak) Müsteşarlığa gönderilmesi gerekmektedir. Bu çerçevede, söz konusu yazı ekinde, firmaya ait DİİB (aslı), TMO veya TCŞK'dan alınan yazı fotokopisi ve GB fotokopileri yer alacaktır. Tecil-terkin sistemi kapsamında yurt içinden alınan eşyanın işleme faaliyetine tabi tutulduktan sonra ihraç edilmesi gerekmektedir. Dolayısıyla, önceden ihracat daha sonra tecil-terkin sistemi çerçevesinde yurt içi alım (TMO ve TCŞK'ca tespit edilen şeker fabrikaları dahil) imkanı 3 / 38

4 bulunmamaktadır. İndirimli Teminat Uygulaması 5- İndirimli teminat uygulamasından yararlandırılmayan firmalar, işlem görmüş ürünün ihracının belgelenmesini müteakip, ihraç edilen ürünün elde edilmesinde kullanılan eşyaya tekabül eden ithal eşyasını, ithalat esnasında doğan vergilerin % 10'luk kısmını teminat olarak yatırmaları kaydıyla ithal edebilirler. Bu kapsamda, TMO ile TCŞK'ca tespit edilen şeker fabrikalarından %10 teminat yatırılarak hububat veya şeker alımı da yapılabilir. Firmaların bu haktan yararlanmak için, belge aslı, gerçekleştirilen ihracata ilişkin gümrük beyannamesi listesi, gümrük beyannameleri asılları ve bir örneği EK-1'de yer alan, listedeki beyannamelerin ihracat taahhüdünün kapatılmasında kullanılacağına dair taahhütname ile birlikte ilgili İBGS'ye müracaat etmeleri gerekmektedir. Yapılan değerlendirme neticesinde, %10 indirimli teminat uygulamasından yararlandırılacak ithalat tutarı ilgili mercilere bildirilir ve GB'lerin asılları üzerine "... sayılı Dahilde İşleme İzin Belgesi kapsamında indirimli teminat uygulamasından yararlandırılmıştır." meşruhatı üşülür. Döviz Kullanım Oranı 6- Döviz kullanım oranı, CIF ithal değerinin (ABD Doları), FOB ihraç değerine (ABD Doları) bölümü sonucu elde edilir. 7- Yurt içi alımlardaki alım konusu değer ile bedelsiz ithalat, döviz kullanım oranının hesaplanmasına dahil edilmez. Belge Revizesi 8-DİİB, ilgili firma tarafından belge aslı ile gerekli bilgi ve belgelerle yapılacak müracaata istinaden belge süresinin geçerli olup olmadığı dikkate alınmaksızın (DİİB süresi içerisinde veya İhracat 2005/1 sayılı Tebliğ'in 37 nci maddesinde belirtilen taahhüt kapatma 4 / 38

5 müracaatı süresi içerisinde) revize edilebilir ve bu işlem ilgili mercilere bildirilir. Kapatma müracaatını müteakip ilgili İBGS'ye belge revize müracaatında bulunulması halinde, yapılan kapatma müracaatının geri alınamayacağı da dikkate alınarak bu talepler, ilgili İBGS'ce ve/veya İBGS aracılığıyla belge aslı ile birlikte diğer bilgi ve belgelerin gönderilmesi suretiyle Müsteşarlıkça sonuçlandırılır. 9- DİİB kapsamındaki, - Madde adı ve özelliklerinin aynı olması şartıyla GTİP değişikliği ve ilavesi işlemleri, - Firma unvanı, adresi, vergi dairesi adı, hesap numarası, ek süre (Gemi inşaa, komple tesis v.b. ile savunma sanayi projeleri için ek süre müracaatları hariç olmak üzere) talepleri, İBGS'ce sonuçlandırılır. Diğer taraftan, ithal ve ihraç eşyasının GTİP'i, adı, miktarı, değeri, ek süre (Gemi inşaa, komple tesis v.b. ile savunma sanayi projeleri için ek süre müracaatları), haklı sebebe ilişkin süre, mücbir sebep ve fevkalade hallere ilişkin süre, döviz kullanım oranı v.b. değişiklik taleplerinin İBGS'ce yapılacak ön incelemeyi müteakip sonuçlandırılmak üzere Müsteşarlığa gönderilmesi gerekmektedir. İBGS'ce yapılan GTİP değişiklikleri ve ilaveleri ayrıntılı olarak yazılmak suretiyle ilgili mercilere bildirilir. Müsteşarlığımıza gönderilen yazı ekinde, varsa İBGS'ce değişiklik yapılan listelerin fotokopilerinin de yer alması gerekmektedir. Belge süresi 5 / 38

6 10- DİİB süresi, belge tarihinde başlar ve belgede kayıtlı süre sonunun rastladığı ayın son gününde biter. Örnek: 1/1/2005 tarihinde alınan ve belge süresi 12 (oniki) ay olarak belirlenen bir belgenin süre sonu 31/12/2005 tarihi olacaktır, 3/1/2005 tarihinde alınan ve belge süresi 12 (oniki) ay olarak belirlenen bir belgenin belgede kayıtlı süre sonu 2/1/2006 tarihi olması nedeniyle belge süre sonu 31/1/2006 tarihi olacaktır. DİİB süresinin başlangıcı 31 (otuzbir) gün çeken bir ayın son günü ise belgenin süre sonu 30 (otuz) gün çeken bir aya denk gelmesi halinde, belgenin süre sonu 30 (otuz) gün çeken ayın son günüdür. Örnek: 31/3/2005 tarihinde alınan ve süresi 6 (altı) ay olan belgenin süre sonu 30/9/2005 tarihi olacaktır. Bu çerçevede; DİİB tarihinden önceki ve belgede kayıtlı süre sonunun rastladığı ayın son gününden sonraki ithalat ve ihracata ilişkin GB'ler (bugüne kadar uygulandığı üzere ilgili gümrük idarelerince tescil tarihleri dikkate alınarak), belge kapsamında değerlendirilmez. Ek Süre 11- İlgili firma tarafından müracaat edilmesi kaydıyla, DİİB kapsamında ilk ithalatın yapıldığı (belge kapsamında ihraç edilmek üzere yurt içinden temin edilen eşyanın da ithalat gibi değerlendirildiği dikkate alınmak suretiyle) tarihe kadar azami 3 (üç) ay olmak üzere DİİB'e süre verilir. Belge kapsamında ithalat yapılmamışsa hiçbir surette bu kapsamda ek süre verilmez. 12- İlgili firma tarafından müracaat edilmesi kaydıyla, DİİB kapsamında gerçekleştirilen ihracat değerinin belge ihracat taahhüdü değerine oranının en az %25 olması halinde, DİİB'e toplam 6 (altı) ayı geçmemek kaydıyla belge orijinal süresinin yarısı kadar ek süre verilebilir. Ancak, İhracat 2005/1 sayılı Tebliğ'in 9 uncu maddesinin birinci fıkrası çerçevesinde indirimli teminat uygulamasından yararlandırılan belgeler için bu oran %15 olarak uygulanır. Bu çerçevede, ilgili belgenin özel şartında; - İndirimli teminat uygulamasından yararlandırıldığına dair şerh var ise %15'lik oranın dikkate 6 / 38

7 alınması için başkaca bir bilgi veya belge aranmaz. - İndirimli teminat uygulamasından yararlandırıldığına dair şerh yok ise ilgili firmanın müracaat tarihi itibarıyla geçerli bir (A), (B) veya (C) sınıfı onaylanmış kişi statü belgesini İBGS'ye tevsik etmesi gerekmektedir. Firmaların ek süre alabilmeleri için, DİİB aslı, gerçekleştirilen ihracata ilişkin liste ve bu listede yer alan gümrük beyannamelerinin belge kapsamında kullanılacağına ve bu bilgilerin doğruluğuna dair EK-2'de bir örneği yer alan taahhütname ile birlikte İBGS'ye en geç belge süresi sonundan itibaren 3 (üç) ay içerisinde müracaat etmeleri gerekmektedir. Belirtilen sürede yapılmayan müracaatlar değerlendirmeye alınmaz. İbraz edilen liste kapsamındaki gümrük beyannamelerinin tamamının belge ihracat taahhüdünün kapatılmasında kullanılması gerekmektedir. Bu GB'lerin belge ihracat taahhüdünün kapatılmasında kullanılamayacağının veya başka bir belge kapsamında kullanıldığının tespiti halinde, firmanın mevcut belgeleri ve bildirimin yapıldığı tarihten itibaren 1 (bir) yıl içerisinde düzenlenen DİİB'e ilişkin ek süre (İhracat 2005/1 sayılı Tebliğ'in 21 ve 22 nci maddeleri) ve haklı sebebe ilişkin süre talepleri (İhracat 2005/1 sayılı Tebliğ'in 23 ve 24 üncü maddeleri) değerlendirilmeye alınmaz. Bu durum İBGS'ce Müsteşarlığa, tüm İBGS'lere ve ilgili firmaya bildirilir. 13- Haklı sebebe ilişkin verilecek ilave süre, mücbir sebebe ilişkin verilecek ilave süre ve İhracat 2005/1 sayılı Tebliğ'in 21 ve 22 nci maddelerine istinaden verilecek ek süreler, belge üzerinde kayıtlı süre sonundan başlamak üzere verilir ve belgeye kaydedilir. (Örn: Belgede kayıtlı süre sonu 7/3/2005 tarihi ise, ek süre verilirken bu tarih esas alınır. Bu tarihin rastladığı ayın son günü olan 31/3/2005 tarihi dikkate alınmaz.) 14- DİİB kapsamında serbest bölgelere yapılan ihracatın, performansa (%25 veya %15) bağlı olarak verilen ek süreler kapsamında değerlendirilebilmesi için; şartlı muafiyet sistemi çerçevesinde işlem görmüş ürünün başka bir ülkeye satışının veya bir başka belge/izin kapsamında Türkiye Gümrük Bölgesine ithalatının yapıldığının, geri ödeme sistemi kapsamında ise işlem görmüş ürünün başka bir ülkeye satışının gerçekleştiğinin tevsikinin aranması gerekmektedir. 15- İhracat 2005/1 sayılı Tebliğ'in 38 inci maddesinin onuncu fıkrasında belirtilen, belgeden belgeye teslimlerin performansa bağlı olarak verilen ek süre kapsamında değerlendirilebilmesi için, yurt içinde teslim eden belge sahibi firmaya ait DİİB'deki işlem görmüş ürünü teslim alan belge sahibi firmanın, satışa konu eşyaya tekabül eden kendi belgesindeki işlem görmüş ürünün 7 / 38

8 ihracatını gerçekleştirmiş olması gerekir. Bu durumda, yurt içinde eşya teslim eden belge sahibi firmanın ihracat performansının hesaplanmasında, teslim tarihindeki Merkez Bankası döviz satış kuru baz alınarak YTL/TL olan satış değeri ABD Dolarına dönüştürülür. Haklı Sebebe İlişkin Ek Süre 16- Haklı sebebe istinaden ek süre almak isteyen firmaların en geç belge süresi sonundan itibaren 3 (üç) ay içerisinde İBGS'ye müracaat etmeleri gerekmektedir. Bu süreleri aşan talepler değerlendirmeye alınmaz ve dolayısıyla Müsteşarlığa intikal ettirilmez. 17- Süresi içerisinde yapılan, haklı sebebe ilişkin ek süre müracaatları; belge aslı, gerçekleştirilen ihracata ilişkin liste, firmanın DİİB kapsamındaki performansı ile üretim veya ihracat faaliyetini kendi ihmal ve kusuru olmaksızın gerçekleştirememesine ilişkin bilgi ve belgelerle (İhracat 2005/1 sayılı Tebliğ'in 23 üncü maddesinde belirtilen) birlikte Müsteşarlığa (İhracat Genel Müdürlüğü) intikal ettirilir. Mücbir Sebep ile Fevkalade Hallere İlişkin Ek Süre 18- İhracat 2005/1 sayılı Tebliğ'in 25 inci maddesinde sayılan mücbir sebep ve fevkalade hallerin DİİB süresi içerisinde vukuu halinde, mücbir sebep ile fevkalade hallere istinaden ek süre almak isteyen firmaların en geç belge süresi sonundan itibaren 3 (üç) ay içerisinde İBGS'ye müracaat etmeleri gerekmektedir. Bu süreleri aşan talepler değerlendirmeye alınmaz ve dolayısıyla Müsteşarlığa intikal ettirilmez. 19- Süresi içerisinde yapılan, mücbir sebep ile fevkalade hallere ilişkin ek süre müracaatları; belge aslı, gerçekleştirilen ihracata ilişkin liste ile İhracat 2005/1 sayılı Tebliğ'in 25 inci maddesinde belirtilen bilgi ve belgelerle birlikte Müsteşarlığa (İhracat Genel Müdürlüğü) intikal ettirilir. İhracatın Gerçekleştirilmesi 20- Şartlı muafiyet sistemi çerçevesinde, belge süresi içerisinde serbest bölgelere yapılan ihracat, en geç belge süresi bitiminden itibaren 3 (üç) ay içerisinde serbest bölgelerden başka bir ülkeye satışının veya belge/izin kapsamında Türkiye Gümrük Bölgesine 8 / 38

9 ithalinin yapılması kaydıyla, DİİB ihracat taahhüdüne sayılır. Serbest Bölgelerden yukarıda belirtilen süre zarfında başka bir ülkeye işlem görmüş ürünün satışının yapılması durumunda, satışı yapan firmaya ait Serbest Bölge Müdürlükleri ile Serbest Bölge Gümrük Müdürlüklerince onaylı Serbest Bölge Bilgi İşlem Formu firma nüshasının aslının İBGS'ye tevsik edilmesi gerekmektedir. Tevsik edilen Serbest Bölge İşlem Formu üzerine İBGS'ce "... unvanlı firmanın.../.../... tarihli ve... sayılı DİİB'in ihracat taahhüdüne sayılmıştır." meşruhatı düşülür. Taahhüt kapatmada kullanılan Serbest Bölge Bilgi İşlem Formu aslının firmaya iade edilmesi durumunda, iade edilmeden önce yukarıda yazılı meşruhat düşülmüş Serbest Bölge Bilgi İşlem Formu fotokopisi İBGS'ce alınır. Serbest Bölgeden Türkiye Gümrük Bölgesine belge veya izin kapsamında ithal edilmesi halinde ise, girişe ilişkin GB aslının İBGS'ye tevsik edilmesi gerekmektedir. Tevsik edilen GB üzerine İBGS'ce, "... unvanlı firmanın.../.../... tarihli ve... sayılı DİİB'in ihracat taahhüdüne sayılmıştır." meşruhatı düşülür. Taahhüt kapatmada kullanılan girişe ilişkin GB aslının firmaya iade edilmesi durumunda, iade edilmeden önce yukarıda yazılı meşruhat düşülmüş girişe ilişkin GB fotokopisi İBGS'ce alınır. Diğer taraftan; Serbest Bölgeye ihraç edilen işlem görmüş ürünün, serbest bölgede yeniden işleme faaliyetine tabi tutularak vasfının değişmesi (8'li bazda GTİP, madde adı, vb.) suretiyle, DİİB'de işlem görmüş ürün olarak yer alan eşyanın serbest bölgeden başka bir ülkeye satışı veya başka bir belge/izin kapsamında Türkiye Gümrük Bölgesine ithali durumunda, Serbest Bölge Müdürlüğünden veya Serbest Bölge Gümrük Müdürlüğünden bu durumu tevsik edici yazı aranır. Ayrıca, Serbest Bölgeye gerçekleştirilen ihracata ilişkin Ön Statü Belgesinin taahhüt kapatma esnasında tevsiki aranır. 21- Geri ödeme sistemi çerçevesinde, belge süresi içerisinde serbest bölgelere yapılan ihracatın belge süresi bitiminden itibaren 3 (üç) ay içerisinde serbest bölgelerden bu işleme konu eşyanın aynen veya vasfı değişerek başka bir ülkeye satışının yapılması kaydıyla, serbest bölgelere yapılan ihracat DİİB taahhüdüne sayılır. Serbest Bölgelerden yukarıda belirtilen süre zarfında başka bir ülkeye işlem görmüş ürünün 9 / 38

10 satışının yapılması durumunda, Ön Statü Belgesi yanında satışı yapan firmaya ait Serbest Bölge Müdürlükleri ile Serbest Bölge Gümrük Müdürlüklerince onaylı Serbest Bölge Bilgi İşlem Formu firma nüshasının aslının İBGS'ye tevsik edilmesi gerekmektedir. Tevsik edilen Serbest Bölge İşlem Formu üzerine İBGS'ce, "... unvanlı firmanın.../.../... tarihli ve... sayılı DİİB'in ihracat taahhüdüne sayılmıştır." meşruhatı düşülür. Ayrıca, taahhüt kapatmada kullanılan Serbest Bölge Bilgi İşlem Formu aslının firmaya iade edilmesi durumunda, iade edilmeden önce yukarıda yazılı meşruhat düşülmüş Serbest Bölge Bilgi İşlem Formu fotokopisi İBGS'ce alınır. Aracı İhracatçı ile İhracat 22- Aracı ihracatçı ile yapılan ihracatın DİİB kapsamında değerlendirilebilmesi için, işlem görmüş ürünün belge sahibi firmadan tedarik edildiği ve belge ihracat taahhüdünde yer aldığı şekilde ihracının gerçekleştirilmesi gerekir. Gözetim ve Korunma Önlemlerine Tabi Eşya 23- DİİB kapsamında ithali gözetim ve korunma önlemlerine tabi eşyanın serbest dolaşıma girebilmesi için, firmaların ithal tarihi itibarıyla yürürlükte bulunan gözetim ve korunma önlemleri çerçevesinde ithal lisanslarının ve/veya gözetim belgelerinin kapatma esnasında İBGS'ye tevsik edilmesi gerekmektedir. 24- Türkiye'nin AT Uygulaması dışında uyguladığı gözetim ve korunma önlemlerine tabi tutulan eşyaların işlem görmüş ürün olarak belge kapsamında AT üyesi ülkelere ihraç edilmesi durumunda, belge kapsamında ihraç edilen işlem görmüş ürünün üretiminde kullanılan eşyanın Türkiye'nin AT dışında bağımsız olarak uyguladığı gözetim ve korunma önlemlerine tabi bir eşya olup olmadığı hususu ilişikte yer alan listeden kontrol edilir. Sözkonusu ithal eşyasının bu listede yer alması durumunda, gözetim ve korunma önlemlerine ilişkin belge aranmaz. Kapatma Müracaatı 25- DİİB sahibi firmaların, en geç belge süresi sonundan (belgede kayıtlı süre sonunun rastladığı ayın son gününden) itibaren 3 (üç) ay içerisinde, bel ge ihracat taahhüdünü kapatmak için bağlı bulundukları veya İhracat 2005/1 sayılı Tebliğ eki ek-11'de belirtilen İBGS'ye müracaat etmeleri gerekmektedir. 10 / 38

11 Bu çerçevede; en geç belge süresi sonundan itibaren 3 (üç) ay içerisinde olmak kaydıyla, Müsteşarlıkça DİİB düzenlenmesini müteakip bir nüshasının gönderildiği İBGS haricindeki bir İBGS'ye taahhüt kapatma müracaatının yapılması halinde, tüm İBGS'ler arasında elektronik ortamda bilgilerin paylaşılması kapsamında her bir İBGS'ye yapılan taahhüt kapatma müracaatlarının anında görülebilmesi hususu da dikkate alınarak, ilgili İBGS tarafından müracaatı takip eden 10 (on) iş günü içerisinde Müsteşarlığımıza ve ilgili İBGS'ye taahhüt kapatma müracaatının yapıldığı bildirilir ve söz konusu DİİB'e ilişkin dosya, DİİB düzenlenmesini müteakip bir nüshasının gönderildiği İBGS'den istenir. İlgili DİİB dosyasının alınmasını müteakip, dosyadaki bilgi ve belgeler de dikkate alınarak taahhüt kapatma işlemi sonuçlandırılır. Diğer taraftan, belirtilen süre içerisinde kapatma müracaatında bulunmayan firmalara, 10 (on) iş günü içerisinde İBGS tarafından 1 (bir) ay içerisinde ihracat taahhüdünü kapatma müracaatında bulunmaları bildirilir. Bu süre (3 (üç) ay + 10 (on) iş günü + 1 (bir) ay) dışında yapılan kapatma müracaatları değerlendirmeye alınmaz. Belirtilen süre içerisinde kapatma müracaatında bulunmayan firmalar adına düzenlenen DİİB'ler İBGS'ce, 10 (on) iş günü içerisinde müeyyide uygulanarak (iptal işlemi tesis edilmek üzere Müsteşarlığa bildirim yapılmaksızın) resen kapatılır. Bu şekilde yapılacak taahhüt kapatma işlemi, ilgili merciler (belge kapsamında hububat ve/veya şeker alımı öngörülmüşse, TMO ve/veya TCŞK'ya yapılacak bildirim dahil olmak üzere) yanında vergi dairesine de bildirilir; taahhüt kapatma yazısında, ilgili firma tarafından taahhüt kapatma müracaatı yapılmadığından belgenin resen kapatıldığı, belge kapsamında gerçekleşen ithalat-ihracat miktar ve değerlerinin bilinmediği hususlarına yer verilir. 26- DİİB'lere ilişkin taahhüt kapatma müracaatları geri alınamaz. Ancak, TEV ile ikincil işlem görmüş ürünlere ilişkin vergilerin ödenmesi amacıyla firma tarafından belge aslının istenmesi durumunda, firmaya belge aslının verilmeyip, İBGS'ce belgenin onaylı fotokopisinin (üzerine verilme sebebi belirtilmek suretiyle) verilmesi gerekmektedir. Tekstil Ürünleri İthalatında Gözetim ve Korunma Önlemleri Mevzuatı çerçevesinde 2006 yılı itibariyle ülkemiz AB'den bağımsız olarak; 13/04/2001 tarihli ve sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan "İran Menşeli Naylon Tekstürize İplik İthalatına Yönelik Gözetim Önlemi Alınmasına İlişkin Tebliğ" uyarınca İran'a gözetim, 29/12/2005 tarihli ve sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan "Belirli Tekstil Ürünleri 11 / 38

12 İthalatında Gözetim ve Korunma Önlemlerine Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına İlişkin Yönetmelik" uyarınca Vietnam ve Özbekistan'a miktar kısıtlaması (kota), 27/12/2005 tarihli ve sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan "Tek Taraflı Kontrol Sistemi Kapsamında Kotaya Tabi Tekstil Ürünlerine Ait Kotaların Dağıtımı ve Yönetimine İlişkin Tebliğ" uyarınca Sırbistan-Karadağ'a miktar kısıtlaması (kota), 31/12/2004 tarihli ve sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 2004/21 sayılı "İthalatta Gözetim Uygulamasına İlişkin Tebliğ" kapsamında Türkmenistan'a gözetim, 31/12/2004 tarihli ve mükerrer sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan "Belirli Tekstil Ürünleri İthalatında Gözetim ve Korunma Önlemlerine Dair Yönetmelik" uyarınca 17/12/2005 tarihli ve sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 2005/9 sayılı "Belirli Tekstil ve Konfeksiyon Ürünlerinin İthalatında Gözetim ve Korunma Önlemlerine İlişkin Tebliğ" ile Çin Halk Cumhuriyeti menşeli bazı tekstil ve konfeksiyon ürünlerinin ithalatına miktar kısıtlaması (kota), uygulanmaktadır. Diğer taraftan, kapatma müracaatında bulunulan belge aslı üzerinde veya belge ile işlem yapılması gereken hallerde, ilgili DİİB aslı, tekrar geri alınmak üzere ilgili kurum veya kuruluşa İBGS'ce gönderilir. Firmanın, süresi bulunan belgesi kapsamında TCŞK'ca belirlenen şeker fabrikalarından şeker ve/veya TMO'dan hububat alımı yapmak istemesi halinde, belge aslı doğrudan İBGS'ce ilgili kuruluşa gönderilir ve satış işlemi tamamlandıktan sonra ilgili kuruluş tarafından belge aslı tekrar İBGS'ye iade edilir. Firmanın, süresi bulunan belgesi kapsamında kısmi teminat iadesinden yararlanmak istemesi halinde ise, belge aslı doğrudan İBGS'ce ilgili gümrük idaresine gönderilir ve kısmi teminat iadesi işlemi tamamlandıktan sonra ilgili gümrük idaresi tarafından belge aslı tekrar İBGS'ye iade edilir. Kapatma Müracaatının Değerlendirilmesi 27- DİİB'lerin ihracat taahhüdünün kapatılmasına ilişkin yapılan müracaat sonucunda, İBGS'ce eksik bilgi ve belge gönderildiğinin tespiti halinde, bu eksiklik 1 (bir) ay içerisinde tamamlanmak üzere ilgili firmaya bildirilir. Bu süre içerisinde eksik bilgi ve belgelerin tamamlanmaması 12 / 38

13 durumunda, ihracat taahhüdü mevcut bilgi ve belgelere istinaden resen kapatılır. 28- DİİB ihracat taahhütleri; belge şartlarına göre ithal edilen hammadde, yardımcı madde, yarı mamul, mamul, değişmemiş eşya ile ambalaj ve işletme malzemelerinin, belgede kayıtlı ihraç mamulünün üretiminde kullanıldığının tespiti yanında, İhracat 2005/1 sayılı Tebliğ'in 45 inci maddesinde belirtildiği üzere döviz kullanım oranının (ikincil işlem görmüş ürün taahhüdü içeren tarım ürünleri ihracatında bu oran %100'dür.) %80'i aşmaması ve belgede işletme malzemesi ile değişmemiş eşya ithalatı öngörülmüşse bu malzeme ve/veya eşyanın CIF ithal tutarının gerçekleşen toplam FOB ihraç tutarına oranının sırasıyla %2 (doğal taşlar ile kıymetli maden ve taş ihraç taahhüdü içeren belgelerde işletme malzemesinin için uygulanacak oran %10'dur) ve %1'i aşmaması kaydıyla kapatılır. Bu çerçevede, belgede kayıtlı ihraç eşyasının 8-12'li bazda GTİP'inin, adının, miktarının (belgede kayıtlı birimiyle) ve değerinin ihracata ilişkin GB üzerinde görülmesi gerekmektedir 29-27/1/2005 tarihinden itibaren tescil edilmiş bulunan bir GB'nin; bu tarihten itibaren düzenlenmiş DİİB (elektronik ortamda düzenlenmeyen) ihracat taahhüdünün kapatılmasında kullanılabilmesi için, ilgili GB aslı üzerinde belge sayısının bulunması zorunludur ve belge sayısı bulunmayan GB ihracat taahhüdüne sayılmaz. Buna karşın; 27/1/2005 tarihinden önce düzenlenmiş DİİB'lerde, İhracat 2005/1 sayılı Tebliğ'in 48 inci maddesi hükmü de dikkate alınarak, ilgili belge süresi sonuna kadar (bu tarih dahil) tescil edilmiş bulunan bir GB'nin, 27/1/2005 tarihinden önce düzenlenmiş bir DİİB ihracat taahhüdünün kapatılmasında kullanılabilmesi için, ilgili GB aslı üzerinde belge sahibi firma unvanının veya belge sayısının bulunması yeterlidir. İhracat taahhüdüne sayılan GB üzerine İBGS'ce "... unvanlı firmanın.../.../... tarihli ve... sayılı DİİB'e sayılmıştır." meşruhatı düşülür. Taahhüt kapatmada kullanılan GB aslının firmaya iade edilmesi durumunda, iade edilmeden önce yukarıda yazılı meşruhat düşülmüş GB'nin fotokopisi İBGS'ce alınır. Diğer taraftan, GB üzerinde ilgili belge sayısı bulunmasına rağmen, bu beyanname muhteviyatı ihracatın belge sahibi firmaya ait olduğu hususunda tereddüt hasıl olması halinde, ilgili gümrük idaresinden söz konusu ihracatın belge kapsamında olup olmadığının teyidinin alınması suretiyle söz konusu GB'nin belge ihracat taahhüdüne sayılması gerekmektedir. Birden fazla DİİB kapsamında ithal edilen maddelerden üretilen mamullerin tek bir GB ile ihraç edilmesi durumunda; bir GB'nin belge ihracat taahhüdüne sayılmasına ilişkin diğer şartlar 13 / 38

14 saklı kalmak kaydıyla ve bu GB muhteviyatı mamulün ilgili belgelerin ihracat taahhüdünde de yer aldığının tespiti halinde, bir beyanname kapsamında ihraç edilen mamul ile girdileri itibarıyla birden fazla belge ihracat taahhüdünün kapatılması mümkün bulunmaktadır. Bu durumda, GB'de belirtilen miktar ve değerin girdi miktar ve değerlerine oranlı bir şekilde bölünmesi suretiyle belge ihracat taahhütlerinin kapatılması ve her bir kapatma işleminde, ilgili GB'ye gerekli düşümün yapılması gerekmektedir. 30- İkincil işlem görmüş ürün taahhüdü içeren DİİB'lerde döviz kullanım oranı belirlenirken, gerçekleşen CIF ithal tutarının FOB ihraç tutarına oranının %100'ü aşmaması gerekmekle birlikte; - DİİB kapsamında ithalat yapılmışsa, ihraç tutarı hesaplanırken asıl işlem görmüş ürün ve ikincil işlem görmüş ürüne ilişkin ihracat tutarları yanı sıra ikincil işlem görmüş ürünün çıkış hükmünde gümrüğe teslimi (GB ile tevsik edilen) tutarları toplamı esas alınır. İkincil işlem görmüş ürünün çıkış hükmünde gümrüğe teslimi yapılmaksızın imhası, gümrüğe terk edilmesi veya İthalat Rejimi hükümlerine göre ithali durumunda ikincil işlem görmüş ürün tutarı, ihraç tutarı hesaplanırken dikkate alınmaz. - DİİB kapsamında yurt içi alım yapılmışsa, alım konusu değer döviz kullanım oranı hesaplanmasına dahil edilmeyecektir. 31- İthal eşyasının ihraç edilen mamulde kullanımının tespitinde, DİİB'de belirlenen fire ve kullanım oranlarının esas alınması gerekmektedir. DİİB özel şartında taahhüt kapatma esnasında ekspertiz raporu aranacağına ilişkin bir ibarenin yer alması durumunda ise, ekspertiz raporunda yer alan fire ve kullanım oranlarının esas alınması ancak, hiçbir surette DİİB'de belirlenen fire ve kullanım oranlarının aşılmaması gerekmektedir. Ayrıca, İBGS'ce gerekli görülmesi halinde, bu kapsamdaki aşımın tespitine ilişkin konu Müsteşarlığa intikal ettirilir. Bu çerçevede, alınması öngörülen ekspertiz raporunun, belge süresi içerisinde alınması gerekmektedir. Ancak, ilgili belgeye ilişkin müracaatın İBGS'ce ön incelenmesi esnasında bu 14 / 38

15 kapsamda bir ekspertiz raporu sunulmuş olması halinde, ilgili ekspertiz raporunun da dikkate alınması mümkün bulunmaktadır. Ayrıca, standart eşya (aynı model, aynı cins vb.) üretimine yönelik olarak belgenin düzenlenmesinden önce alınmış bulunan ekspertiz raporunun da dikkate alınması gerekmektedir. Diğer taraftan, un ihracat taahhüdü karşılığında buğday ithalatı öngörülen ve özel şartlar bölümünde "İhraç edilecek unun cinsi, tip veya randımanı gümrük beyannamesi ve/veya eki faturalarda açıkça belirtilecektir." ibaresi yer alan DİİB'ler kapsamında ithal eşyasının ihraç edilen mamulde kullanımının tespitinde, GB veya bu GB eki ilgili gümrük idaresince onaylı faturalar üzerindeki tip ve randıman oranlarının esas alınması gerekmektedir. Ayrıca, ilgili belge özel şartında taahhüt kapatma esnasında analiz raporu aranmasına ilişkin bir hükmün bulunması durumunda ise, bu hüküm dikkate alınarak taahhüt kapatma işlemlerinin tekemmül ettirilmesi gerekmektedir. 32- DİİB kapsamında ödenen TEV'e ait makbuz üzerine, İBGS'ce belge kapsamında kullanılan tutarı belirten meşruhat düşülür. Ayrıca, TEV'in elektronik ortamda veya bankada ödendiğine dair belge sunulması durumunda, adresinde yer alan "telafi edici vergi" bölümünden gümrük beyannamesi sayısının girilmesi suretiyle söz konusu verginin ödenip ödenmediğinin kontrolu yapıldıktan sonra işlemler tekemmül ettirilir. Yapılan sorgulama neticesinde ortaya çıkan web sayfasından alınan çıktı dosyada saklanır. Ancak, önceden ihracat sonradan ithalat yapılması halinde, ilgili bankadan TEV'in ödendiğine dair teyit alındıktan sonra kapatma işlemleri yerine getirilir. DİİB sahibi firmanın yapacağı müracaata istinaden verilecek yazı ile, belge kapsamında yapılan ihracatta ödenmemesi gerektiği halde ödendiği veya fazla ödendiği tespit edilen TEV ile ikincil işlem görmüş ürünlere ilişkin verginin iadesine ilişkin gerekçe bildirilir. Diğer taraftan, üzerinde İBGS'ce belge kapsamında kullanılan tutara ilişkin meşruhat düşülen TEV'e ait makbuzun sureti alınarak, makbuz aslı yazı ekinde firmaya iade edilir. 15 / 38

16 33- Şartlı muafiyet sistemi çerçevesinde ithal edilen eşyanın İhracat 2005/1 sayılı Tebliğ'in 38 inci maddesinin yedinci fıkrasına göre serbest dolaşıma girmesi ile ilgili talepler ilgili gümrük idareleri tarafından sonuçlandırılır. Bu itibarla, bu kapsamda ithal edilen eşyanın serbest dolaşıma girdiğinin DİİB sahibi firma tarafından belirtilmesi üzerine, İBGS'ce ilgili gümrük idaresinden teyidinin alınmasını müteakip, serbest dolaşıma giren eşyaya tekabül eden ihracatın gerçekleşmesi aranmaz. 34- Şartlı muafiyet sistemi çerçevesinde ithal edilen eşyanın veya işlem görmüş ürünün İhracat 2005/1 sayılı Tebliğ'in 38 inci maddesinin sekizinci fıkrasına göre gümrük idaresi gözetiminde imhası, gümrüğe terk edilmesi veya mahrecine iade edilmesine ilişkin işlemler gümrük idarelerince sonuçlandırılır. Bu itibarla, bu kapsamda yukarıda belirtilen işlemlerin İBGS'ce ilgili gümrük idaresinden teyidinin alınmasını müteakip, gümrük idaresi gözetiminde imha edilen, gümrüğe terk edilen veya mahrecine iade edilen eşyaya tekabül eden ihracatın gerçekleşmesi aranmaz. 35- Şartlı muafiyet sistemi çerçevesinde ithal edilen eşyadan elde edilen ikincil işlem görmüş ürünün İhracat 2005/1 sayılı Tebliğ'in 38 inci maddesinin dokuzuncu fıkrasına göre gümrük idaresi gözetiminde imhası, gümrüğe terk edilmesi, çıkış hükmünde gümrüğe teslimi veya serbest dolaşıma giriş rejimine göre ithaline ilişkin işlemler gümrük idarelerince sonuçlandırılır. Bu itibarla, bu kapsamda yukarıda belirtilen işlemlerin İBGS'ce ilgili gümrük idaresinden teyidinin alınmasını müteakip, gümrük idaresi gözetiminde imha edilen, gümrüğe terk edilen, çıkış hükmünde gümrüğe teslim edilen veya serbest dolaşıma giriş rejimine göre ithal edilen eşyaya tekabül eden ihracatın gerçekleşmesi aranmaz. 36- DİİB kapsamında ithalatın ve/veya ihracat sayılan satış ve teslimlerin finansmanı amacıyla kredi kullanılmışsa (D3 kodlu DİİB kapsamında bu iki krediden birisinin veya her ikisinin kullanılabilmesinin ve D3 kodlu DİİB sahibi firmaların taahhüt kapatma işlemi için satış ve/veya teslimat belgesi yanında GB ibraz edilebilmelerinin mümkün olduğu dikkate alınmak suretiyle) İBGS'ce, bu kredi veya kredilere ilişkin ihracat taahhüdü toplamı dikkate alınarak taahhüt kapatma işlemi tekemmül ettirilir. Ancak, 1/1/2000 tarihinden itibaren D3 kodlu DİİB'ler kapsamında ihracat sayılan satış ve teslimlerin finansmanı amacıyla kredi kullanılması mümkün bulunmamaktadır. Bu itibarla, yukarıda belirtilen tarihten sonra D3 kodlu DİİB'ler kapsamında 16 / 38

17 ihracat sayılan satış ve teslimlerin finansmanı amacıyla kredi kullanılmışsa, bu krediye ilişkin istisna edilen vergi, resim ve harçlar DİİB kapsamında değerlendirilemez ve keyfiyet Müsteşarlığa (İhracat Genel Müdürlüğü) intikal ettirilir. Diğer taraftan, kredi veya kredilere ilişkin ihracat taahhüdünün krediyi kullandıran kuruluş tarafından belgede açık bir şekilde belirtilmemesi nedeniyle, yapılacak hesaplamada bir tereddüt olması durumunda, kredi veya kredilere ilişkin ihracat taahhüdünün krediyi kullandıran kuruluştan yazılı olarak öğrenilmesi gerekmektedir. Bu çerçevede, DİİB ihracat taahhüdü kapatılırken; a) DİİB kapsamında ithalatın ve/veya ihracat sayılan satış ve teslimlerin finansmanı amacıyla kredi kullanılmamışsa, belgesiz ihracat kredisi taahhüdüne sayıldığına dair meşruhat bulunan GB, aynı zamanda DİİB ihracat taahhüdüne sayılabilir. b) DİİB kapsamında ithalatın ve/veya ihracat sayılan satış ve teslimlerin finansmanı amacıyla kredi kullanılmışsa, - Belge ihracat taahhüdünün kapatılması amacıyla ibraz edilen GB'lerde belgesiz ihracat kredisi taahhüdüne sayıldığına dair meşruhat varsa ve bu GB'ler toplamı, ithalat bedelinin transferinde kullanılan kredinin 1/3 fazlasına faiz ve komisyonlar ile varsa diğer masrafların ilavesiyle bulunacak tutar ve/veya ihracat sayılan satış ve teslimlerin finansmanı amacıyla kullanılan kredi ihracat taahhüdü ile belgesiz kredilerin (ibraz edilen GB'nin belgesiz ihracat kredisi taahhüdüne sayılan tutarları) toplamını karşılıyorsa, bu GB'lerin DİİB taahhüdüne sayılmasında bir sakınca bulunmamaktadır. Ancak, ibraz edilen GB'ler bu toplamı karşılamıyorsa, taahhüdün kapatılabilmesi için ilgili firmadan eksik tutar kadar ilave GB istenir. - Belge ihracat taahhüdünün kapatılması amacıyla ibraz edilen GB'lerde belgesiz ihracat kredisi taahhüdüne sayıldığına dair meşruhat yok ise, ithalatın ve/veya ihracat sayılan satış ve teslimlerin finansmanı amacıyla kullanılan kredi taahhüt tutarına karşılık gelen GB'lerin üzerine, ilgili DİİB taahhüdüne sayıldığına dair meşruhat yanında, bu beyannamelerin ithalatın ve/veya ihracat sayılan satış ve teslimlerin finansmanı amacıyla kullanılan kredi taahhüdüne de sayıldığına dair meşruhat düşülür. 17 / 38

18 Ayrıca, kredi ihracat taahhüdünün altında bir gerçekleşme ile ihracat taahhüdü kapatılmış DİİB'lerle ilgili olarak kredi kullandıran kuruluş tarafından bu hususa ilişkin bir talep olması durumunda, taahhüt kapatma işlemi kredi ihracat taahhüdü de dikkate alınarak yeniden tekemmül ettirilir. 37- Belge kapsamında yurt içinden hammadde alımı yapıldığının tespiti durumunda, ihracat taahhüdünün kapatılması işleminde ithalat belirlenirken ithalata ilişkin GB yanında varsa yurt içi alıma ilişkin fatura esas alınır. Bu çerçevede; belge kapsamındaki yurt içi alıma ilişkin ithalat değeri belirlenirken bu faturanın düzenlendiği tarihteki TCMB Döviz Satış Kuru esas alınır. Tecil-Terkin Sistemi çerçevesinde, DİİB kapsamındaki yurt içi alıma ilişkin ihracat taahhüdünün müeyyide uygulanarak kapatılması halinde; taahhüt kapatma yazısı, müeyyide uygulanacak faturalar belirtilmek suretiyle ilgili vergi dairesine bildirilir. 38- Sadece TCŞK'ca belirlenen şeker fabrikalarından alınan şeker ve Toprak Mahsulleri Ofisi'nden temin edilen hububattan elde edilen işlem görmüş ürünlerin ihracatına ilişkin GB'ler için, kısmi teminat iadesi ve taahhüt kapatma işlemlerinde teyit alınması gerekmektedir. Ayrıca; İBGS'ce ilgili mercilere gönderilen taahhüt kapatma yazısında, yazı eki gerçekleşen ihracata ilişkin gümrük beyannamesi listesinde yer alan GB'lere ilişkin teyidin alındığı hususu belirtilecektir. 39- DİİB kapsamında yurtiçi alım veya ithalat yapılmamışsa, belge kapsamında gerçekleştirilen ihracata ilişkin GB'lerin teyidinin alınması kaydıyla taahhüt hesabı kapatılır. Ayrıca, taahhüt kapatma yazısında ilgili GB'lerin teyidinin alındığı hususuna yer verilir. 40- DİİB kapsamında ihracı taahhüt edilen mamulün, başka bir DİİB'in ithalat bölümünde belirtilen eşyalar arasında yer alması şartıyla süresi geçerli belge sahibi firmaya yurt içinde 18 / 38

19 teslimi halinde, süresi biten belgeler için taahhüt kapatma müracaatına ilişkin belirlenen süreler içerisinde eşyayı teslim eden firmanın belirleyeceği İBGS'ye başvurulması kaydıyla, DİİB'ler aynı anda kapatılır. Bununla birlikte, yurt içinde eşya teslim alan ve bu eşyayı işleme faaliyetine tabi tutmak suretiyle işlem görmüş ürün olarak ihracat taahhüdünü gerçekleştiren firmalara ait DİİB'in kapatılmasını müteakiben de yurt içinde eşya teslim eden firmaya ait DİİB kapatılır. Bu durumdaki firmalar, taahhüt kapatma müracaatları esnasında eşyayı teslim eden firmaya veya eşyayı teslim alan firmaya ait belge/belgelere ilişkin teslim veya alım bilgilerini İBGS'ye bildirmek zorundadır. Diğer taraftan, belge kapsamında yurt içinde mal teslim alan firma/firmaların eksik ihracat gerçekleştirmesi durumunda, eşyayı teslim eden DİİB sahibi firma için İhracat 2005/1 sayılı Tebliğ'in 32, 33 ve 45 inci maddelerindeki hükümler çerçevesinde işlem yapılır. Bu çerçevede yapılan taahhüt kapatma işleminde; ilk firmanın belge kapsamındaki yurt içi teslimi ile ikinci firmanın yurt içinden alımına ilişkin değer belirlenirken, gerek ilk firmanın ihracatı gerekse ikinci firmanın ithalatının belirlenmesi için ilk firmanın yurt içi teslimine ilişkin faturayı düzenlediği tarihteki TCMB Döviz Satış Kuru esas alınır. Ayrıca, bu şekilde yapılacak taahhüt kapatma işleminde kullanılacak GB'ler üzerinde, bu Genelgenin 29 uncu maddesi çerçevesinde sadece ihracatı gerçekleştiren firmanın DİİB sayısına ilişkin bilgiler aranır. Dolayısıyla, GB'ler üzerinde ihracatı gerçekleştiren firmaya eşya teslim eden firmaya ait ilgili DİİB tarih ve sayısına ilişkin bilgiler aranmaz. Kapatma İşleminin Bildirileceği Merciler 41- Kapatma işlemi Müsteşarlığa, ilgili gümrük idaresine, vergi dairesine, firmaya ve bankaya (belge kapsamında vergi, resim ve harç istisnası uygulanmış ise) bildirilir. Ayrıca, DİİB'lere ilişkin taahhüt kapatma yazısında, taahhüt kapatma işleminin ilgili mevzuatın hangi maddesi/maddelerine istinaden yapıldığına ilişkin bilgiye yer verilir. 42- İBGS'ce, İhracat 2005/1 sayılı Tebliğ eki ek-8 ve ek-9'da yer alan ihracat ve ithalat listeleri Gümrük Müsteşarlığı (Gümrükler Genel Müdürlüğü) ile ilgili gümrük ve muhafaza başmüdürl üklerine taahhüt kapatma yazısı ekinde gönderilir. Belge kapsamında yurt içi alım yapılması 19 / 38

20 halinde, kapatma işlemi ilgili kamu kurum ve kuruluşuna da bildirilir. Bu çerçevede; İhracat 2005/1 sayılı Tebliğ eki ek-9'da yer alan ithalat listesi doldurulurken, sadece belge kapsamında gerçekleştirilen ithalata ilişkin bilgilere yer verilir. Dolayısıyla, belge kapsamında yurt içi alım yapılan eşyaya ilişkin bilgilere yer verilmez. 43- Belge kapsamında gerçekleştirilen ithalat ve ihracatı gösteren, İhracat 2005/1 sayılı Tebliğ eki ek-8 ve ek-9'da yer alan ihracat ve ithalat listeleri doldurulurken; - İhracat ve ithalat listelerinde yer alan "Kalem No" kutucuğuna, ilgili GB'de kaç kalem eşya belirtilmişse bu eşyaların, listelerde yer alan her bir satır itibarıyla işlenmesi gerekmektedir. Örneğin, bir GB kapsamında hem iplik ithalatı hem de kumaş ithalatı öngörülmüşse listenin ilk satırına "Kalem No" kutucuğuna "1" yazılarak, ilgili gümrük beyannamesi bilgileri ve "iplik"e ilişkin İstatistiki Miktar, GTİP, GTİP Açıklaması, İstatistiki Kıymet ve listede belirtilen diğer bilgilerin işlenmesi gerekmektedir. Diğer taraftan; "Kumaş" için de, listenin ikinci satırına "Kalem No" kutucuğuna "2" yazılarak, ilgili gümrük beyannamesi bilgileri ve "Kumaş"a ilişkin İstatistiki Miktar, GTİP, GTİP Açıklaması, İstatistiki Kıymet ve listede belirtilen diğer bilgilerin işlenmesi gerekmektedir. - İhracat ve ithalat listelerinde yer alan "İstatistiki Miktar" ve "İstatistiki Birim Kodu" kutucuğuna, GB'nin 41 No'lu kutucuğunda belirtilen miktar ve birim kodunun işlenmesi gerekmektedir. - İhracat ve ithalat listelerinde yer alan "İstatistiki Kıymet" kutucuğuna, GB'nin 46 No'lu kutucuğunda belirtilen kıymetin işlenmesi gerekmektedir. - İhracat ve ithalat listelerinde yer alan "Kalem Rejim Kodu" kutucuğuna, Dahilde İşleme Rejim Kodu'nu belirten "31 51"in GB'nin 37 No'lu kutucuğunda görülmesi kaydıyla bu kodun işlenmesi gerekmektedir. Bu çerçevede; 27/1/2005 tarihinden itibaren gerçekleştirilecek ihracatta DİİB sayısının yazılması zorunluluğu getirildiğinden bu tarihten itibaren gerçekleştirilen ihracata ilişkin GB'lerde, "Kalem Rejim Kodu" olarak "31 51"in yer alması söz konusu olacaktır. Dolayısıyla, 27/1/2005 tarihinden itibaren gerçekleştirilen ihracata ilişkin GB'lerde, "Kalem Rejim Kodu" olarak "10 00"ın yer alması durumunda, bu GB'lerin taahhüt kapatma işlemlerinde kullanılmaması gerekmektedir. 20 / 38

21 - İhracat ve ithalat listelerinde yer alan "GTİP Açıklaması" ve "Kap Eşya Bilgisi" kutucuklarına, GB'nin 31 No'lu kutucuğunda yer alan bilgilerin işlenmesi gerekmekte olup, ihracat ve ithalat listelerinde yer alan "GTİP Açıklaması" ve "Kap Eşya Bilgisi" kutucuklarındaki alanlar elverdiği sürece ayrıntılı bilgilerin işlenmesi gerekmektedir. Dolayısıyla, bu konudaki özet bilgilerin ilgili kutucuklara işlenmesinde bir sakınca bulunmamaktadır. - İhracat ve ithalat listelerinde yer alan "Çıkış Ülkesi Adı" kutucuğuna, GB'nin 15 No'lu kutucuğunda belirtilen ülkenin (ihracata ilişkin GB'de bu ülke "Türkiye" olacaktır.) işlenmesi gerekmektedir. İhracat ve ithalat listesinde eşyanın "Gideceği Ülke" ve "Sevk Ülkesi" kutucukları bulunmadığından özellikle TEV Uygulamaları açısından, İhracat 2005/1 sayılı Tebliğ eki ek-6'da da belirtildiği üzere, gerek görülmesi halinde firmalardan bu konuda ek bilgi ve belge istenebilir. - İhracat ve ithalat listelerine ilgili GB'lere ilişkin bilgilerin; bu GB'ler tasnif edilerek ilgili gümrük idareleri itibarıyla ve tarihsel sırayla işlenmesi, teminatların en kısa sürede iadesi açısından ilgili gümrük idarelerine ve dolayısıyla ilgili firmalara kolaylık sağlayacaktır. Ancak, bu hususa dikkat edilmesi, ihracat ve ithalat listelerine ilgili GB'lerdeki bilgiler işlenirken bir zorunluluk arz etmemektedir.örneğin,ilgili firma tarafından Haydarpaşa Gümrük Müdürlüğü'nden, Esenboğa Gümrük Müdürlüğü'nden ve Ambarlı Gümrük Müdürlüğü'nden 15(onbeş) adet GB ile ihracat gerçekleştirilmişse bu GB'ler, öncelikle ilgili gümrük idareleri itibarıyla tasnif edilecek ve tarihsel sırayla her bir gümrük müdürlüğü itibarıyla GB'ler işlenecektir. Bu kapsamda, Esenboğa Gümrük Müdürlüğü'nden 7 (yedi) adet GB ile ihracat gerçekleştirilmişse ve ihracat listesi doldurulurken ilgili gümrük idaresi sırası Esenboğa Gümrük Müdürlüğü'ne gelmişse, bu gümrük idaresinden tarihsel sırayla ilk hangi GB ile ihracat yapılmışsa bu GB'den başlamak üzere ilgili bilgiler işlenecektir. Dahilde İşleme Tedbirlerine Uyulmaması 21 / 38

22 44- Dahilde işleme tedbirlerini, dahilde işleme rejimi ve DİİB'de belirtilen esas ve şartlara uygun olarak yerine getirmeyen firmalara İhracat 2005/1 sayılı Tebliğ'in 45 inci maddesinde belirtilen hükümler çerçevesinde işlem yapılır ve bu durum, ilgili mercilere bildirilir. Diğer taraftan; belgede kayıtlı değerin üzerinde ithalat yapıldığının belge ihracat taahhüdünün kapatılması esnasında tespiti halinde, döviz kullanım oranı aşılmadığı sürece bu kısma müeyyide uygulanmaz. Buna karşın, belgede kayıtlı değerdeki aşım yanında döviz kullanım oranında da bir aşım söz konusu ise, %80 döviz kullanım oranını (ikincil işlem görmüş ürün taahhüdü içeren tarım ürünleri ihracatında bu oran %100'dür.) aşan kısma müeyyide uygulanır. Ancak, DİİB kapsamında ithal edilen eşyanın miktar olarak ihraç edilen mamulde kullanıldığının tespiti kaydıyla, taahhüt kapatma yazısında, bahse konu 2 (iki) katı para cezası öngörülmez. 45- DİİB kapsamında izin verilen miktarın üzerinde ithalat yapılması halinde, bu kısma tekabül eden ithalattan doğan verginin, ithal tarihi itibarıyla 4458 sayılı Gümrük Kanunu ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil edilmesi uygulamasına geçilmiştir. Dolayısıyla, DİİB sahibi firmaların belgede kayıtlı miktarın üzerinde ithalat yapmaları halinde, belgenin revize edilmesi suretiyle bu ithalatın belge kapsamına alınması ve bu ithal eşyasından elde edilen işlem görmüş ürünlerin ihraç edilmesi kaydıyla, belge ihracat taahhüdünün kapatılması uygulamasına son verilmiştir. Bu çerçevede; ilgili DİİB kapsamında izin verilen miktarın üzerinde, 27/1/2005 tarihinden sonra ithalat yapılması, bir başka ifade ile ilgili DİİB kapsamında 27/1/2005 tarihinden sonra miktar aşımı yapıldığının tespiti halinde, bu ithalattan elde edilen işlem görmüş ürünün ihracatı gerçekleştirilmiş olsa dahi, bu kapsamdaki revize taleplerinin İBGS'ce Müsteşarlığa intikal ettirilmemesi gerekmektedir. Diğer taraftan; ilgili firmanın bu konudaki revize talebi esnasında eksik bilgi ve belge sunması ihtimali nedeniyle, belge ihracat taahhüdünün kapatılması esnasında 27/1/2005 tarihinden sonra bu kapsamda yapılan revize işlemleri için, revize yapılan tarih itibarıyla miktar aşımı yapılıp yapılmadığının kontrol edilmesi ve yapılan kontrol neticesinde aşım yapıldığının tespiti halinde bu durumun Müsteşarlığa bildirilmesi gerekmektedir. Dahilde İşleme Rejiminde Sağlanan Hakların Kötüye Kullanımı 22 / 38

23 46- Müsteşarlık veya diğer kamu kurum ve kuruluşlarının denetim birimleri ile Gümrük Müsteşarlığı'nca yapılan inceleme ve soruşturma sonucunda, GB ve eki belgelerin sahte olduğunun veya üzerinde tahrifat yapıldığının ya da gerçek dışı olduğunun veya gerçeği yansıtmadığının tespiti ve bu durumun da Müsteşarlık tarafından yazı ile İBGS'ye bildirilmesi halinde; bu GB'nin DİİB ihracat taahhüdünün kapatılmasında kullanılmaması gerekmektedir. İlgili GB'nin ihracat taahhüdünün kapatılmasında kullanılmış olması veya kullanılmak üzere ibraz edilmesi halinde, bu GB kapsamı ihracata tekabül eden ithalata ilişkin olarak İhracat 2005/1 sayılı Tebliğ'in 45 inci maddesi hükümleri çerçevesinde müeyyide uygulanması gerekmektedir. Diğer taraftan, bu GB'de kayıtlı belge sahibi firmalar ve/veya aracı ihracatçıya ait DİİB'lere (bu firmaların bir başka firmanın belgesinde yan sanayici olması da dahil) 1 (bir) yıl süreyle indirimli teminat uygulanmaması gerektiğinden, İhracat 2005/1 sayılı Tebliğ'in 9 uncu maddesinin altıncı, yedinci ve sekizinci fıkraları çerçevesinde İBGS'ce yapılacak işlemlerde yukarıda belirtilen hususların da göz önünde bulundurulması gerekmektedir. Ancak, GB ve eki belgeler üzerindeki tahrifatın, kesinleşmiş mahkeme kararı ile belge sahibi firma tarafından yapılmadığının, bu işlemin dahilde işleme rejimi çerçevesinde firmaya herhangi bir menfaat sağlamadığının ve yapılan ihracatın gerçek olduğunun tespiti halinde, yukarıda belirtilen hükümlerin uygulanmamasını teminen bu durum Müsteşarlığa intikal ettirilir ve Müsteşarlıktan alınacak cevaba istinaden nihai işlem tesis edilir. Uygulama 47-27/1/2005 tarihi itibarıyla yürürlüğe giren 2005/8391 sayılı Karar ve İhracat 2005/1 sayılı Tebliğ'de yapılan değişiklikler de dikkate alınarak, belge sahibi firmaların İBGS'ye revize veya taahhüt kapatma amacıyla müracaat ettiği tarihteki mevzuat hükümlerinin uygulanması gerekmektedir. 2005/8391 sayılı Karar ve İhracat 2005/1 sayılı Tebliğ ile yapılan değişikliklerle henüz taahhüdü kapatılmamış DİİB'lere lehe bir durum oluşturulmuşsa ilgili DİİB'lere lehe hükümler uygulanır. Bir başka ifade ile, 27/1/2005 tarihinden önce düzenlenen DİİB'ler kendi mevzuatı hükümlerine tabidir. Henüz ihracat taahhüdü kapatılmamış olan DİİB'lere yürürlükteki mevzuatın lehe olan hükümleri uygulanır. 48- İBGS'ce, 27/1/2005 tarihi itibarıyla yürürlüğe giren 2005/8391 sayılı Karar ve İhracat 2005/1 sayılı Tebliğ çerçevesinde düzenlenen DİİB'ler ile ilgili bir sorunla karşılaşılması durumunda, yürürlükte bulunan Karar ve Tebliğ'de açık bir hüküm olmadığı sürece, 27/1/2005 tarihinden önceki mevzuata istinaden gönderilen yazılar çerçevesinde işlem yapılmaması gerekmektedir. 23 / 38

24 49- Daha önce İBGS'ye gönderilen yazıların dayanağı olan ilgili mevzuat maddelerinde, 2005/8391 sayılı Karar ve İhracat 2005/1 sayılı Tebliğ'in ilgili hükümleri ile bir değişiklik olmuşsa, bu yazılara göre işlem yapılmaması ve yapılacak işleme ilişkin tereddüt doğması durumunda da konunun Müsteşarlığımıza intikal ettirilmesi gerekmektedir. Yetki 50- DİİB'lere ilişkin taahhüt kapatma müracaatını, iptal veya resen kapatma işlemlerini geri almaya (müeyyidenin tahsil edilmediğinin tespiti kaydıyla) Müsteşarlık (İhracat Genel Müdürlüğü) yetkili kılınmıştır. DİİB ile ilgili iptal veya resen kapatma işlemlerinin geri alınabilmesi için, DİİB kapsamında hiçbir şekilde müeyyidenin tahsilatına başlanmamış olması gerekmektedir. Dolayısıyla, DİİB kapsamındaki müeyyidenin bir kısmının tahsilatının yapılmış olması durumunda, iptal veya resen kapatma işlemlerinin geri alınabilmesi mümkün bulunmamaktadır. Bu çerçevede, DİİB'lere ilişkin taahhüt kapatma müracaatının geri alınmasının istenmesi durumunda, İBGS'ce bu konudaki müracaatların, ilgili firmanın İBGS'ye kapatma işlemine ilişkin müracaat tarihi de belirtilmek suretiyle Müsteşarlığa intikal ettirilmesi ve alınacak cevaba göre işlem tesis edilmesi gerekmektedir. Diğer taraftan, DİİB'lere ilişkin; - İptal veya resen kapatma işleminin geri alınmasının istenmesi durumunda, DİİB kapsamında uygulanan müeyyidenin tahsil edilmediğini tevsik edici belgelerin (DİİB kapsamında ithalat gerçekleştirilmişse, bu ithalatın gerçekleştirildiği gümrük idarelerinden; DİİB kapsamında KDV'de Tecil-Terkin Uygulaması kapsamında yurt içi alım gerçekleştirilmişse, ilgili vergi dairesinden; DİİB kapsamında TMO, TCŞK'ca belirlenen şeker fabrikalarından yurt içi alım gerçekleştirilmişse, bu alımın gerçekleştirildiği kuruluşlardan) ilgili firmalar tarafından İBGS'ye sunulması gerekmektedir. - İptal veya resen kapatma işleminin, süresi içerisinde DİİB kapsamındaki ihracatın 24 / 38

25 gerçekleştirildiği gerekçesiyle geri alınmasının istenmesi durumunda, ilgili firmaların İhracat 2005/1 sayılı Tebliğ'in eki ek-6'da belirtilen bilgi ve belgeleri de İBGS'ye sunmaları gerekmektedir. - İptal veya resen kapatma işleminin, İhracat 2005/1 sayılı Tebliğ'in ilgili maddelerinden (söz konusu Tebliğ'in özellikle geçici maddelerinden) yararlanmak üzere geri alınmasının istenmesi durumunda, ilgili firmaların anılan Tebliğ'in ilgili maddeleri çerçevesinde gerekli bilgi ve belgeleri de İBGS'ye sunmaları gerekmektedir. - Yukarıda belirtilen taleplere ilişkin müracaatlar ve eki bilgi ve belgelerin İBGS'ce ön incelemeden geçirilmesini müteakip uygun görülenlerin Müsteşarlığa intikal ettirilmesi ve alınacak cevaba göre işlem tesis edilmesi gerekmektedir. Dolayısıyla; İBGS'ce, eksik bilgi ve belge sunulduğu anlaşılan bu kapsamdaki müracaatların hiçbir surette Müsteşarlığa intikal ettirilmemesi gerekmektedir. Geçici Maddeler 51- İhracat 2005/1 sayılı Tebliğ'in geçici 1 inci maddesi çerçevesinde; 27/1/2005 tarihinden önce düzenlenen DİİB'ler (müeyyide uygulanan ancak vergileri tahsil edilmeyen belgeler dahil) kapsamında yurt içinden alınan ve süresi içerisinde ihracı gerçekleştirilmeyen eşyaya ilişkin verginin, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsili kaydıyla, DİİB ihracat taahhütlerinin kapatılması imkanı getirilmiştir. Dolayısıyla, KDV'de Tecil-Terkin Uygulaması kapsamında veya TMO'dan, TCŞK'ca belirlenen şeker fabrikalarından yurt içi alım yapılan DİİB'ler kapsamındaki resen kapatma veya kısmen müeyyide uygulamak suretiyle gerçekleştirilen taahhüt kapatma işlemine ilişkin yazıda, İhracat 2005/1 sayılı Tebliğ'in 45 inci maddesinde öngörülen 2 (iki) kat para cezası alınmayacağı hususu açıkça belirtilir. Diğer taraftan, 27/1/2005 tarihinden önce düzenlenen DİİB'ler kapsamında yurt içinden alınan ve süresi içerisinde ihracı gerçekleştirilmeyen eşyaya ilişkin olarak müeyyide uygulanmış ve ilgili kuruluş tarafından bu müeyyide, 2 (iki) kat para cezasının alınması dışında tahsil 25 / 38