KRONİK SOLUNUM YETERSİZLİĞİNDE DİSPNE VE YAŞAM KALİTESİ; KULLANILAN SKALA VE ANKETLER

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "KRONİK SOLUNUM YETERSİZLİĞİNDE DİSPNE VE YAŞAM KALİTESİ; KULLANILAN SKALA VE ANKETLER"

Transkript

1 KRONİK SOLUNUM YETERSİZLİĞİNDE DİSPNE VE YAŞAM KALİTESİ; KULLANILAN SKALA VE ANKETLER Prof. Dr. Öznur AKKOCA YILDIZ Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları ABD.

2 DİSPNE Solunumun rahatsız edici bir his olarak algılanması veya fark edilmesi Veya inspiratuvar artmış iş yükü Veya yeterli nefes alamama Subjektif bir duygu Dil, ırk, kültür,cinsiyet ve önceki deneyimlerin farlılıkları bu algıda değişikliğe neden olabilir

3 DİSPNE Kardiyopulmoner hastalıklarda, dispnenin değerlendirilmesi hastanın değerlendirilmesi ve tedavisinin oldukça önemli bir bölümüdür. Hastanın dispnesinin olması her zaman akciğer fonksiyonlarında bozulma ile beraber değildir Günlük aktiviteler esnasında dispne olması hastalığın etkisi, şiddeti ve survi göstergesi olarak önemlidir

4 DİSPNE Dispneyi ölçmenin 2 önemli hedefi vardır; 1-Daha hafif derecede dispnesi olan hastaları daha ağır derecede dispnesi olan hastalardan ayırt etmeyi sağlar, 2-Zaman içinde ve/veya çeşitli tedavi protokolleri sonrası dispnenin derecesinde gelişen değişiklikleri değerlendirmeyi sağlar

5 DİSPNE SKALASI Özellikleri Güvenirlilik Geçerlilik Cevaplılık

6 DİSPNE SKALALARI Günlük aktiviteler sırasında gözlenen dispne Egzersiz sırasında gözlenen dispne

7 DİSPNE SKALALARI Medical Research Council skalası (MRC) Oksijen tüketim diyagramı (OTD) Başlangıç dispne indeksi (BDİ) Değişen dispne indeksi (DDİ)

8 DİSPNE SKALALARI Borg skalası Görsel (Vizüel) analog skalası (VAS)

9 MRC 1952, Fletcher, beş-nokta skalası Orijinal beş-nokta skalasının revize edilmesi ile Medical Research Council (MRC) skalası Tek yönlü bir sakala MRC skalası belli aktiviteleri değerlendirir (yürüme gibi) MRC skalası tanısal değerlendirme ve klinik çalışmalarda kullanılmaktadır KOAH lı hastaların survisini tahmin etmede değerlidir Güvenirlilik, Geçerlilik, Cevaplılık» AJCCM 1999;159:321» Proc Am Thorac Soc 2006;3:234-38» AJCCM 2008;31:416

10 Evre 1 : Ağır efor dışında solunum sıkıntısı yok. Evre 2: Yokuş çıkarken veya düz zeminde hızlı hareket ederken nefes darlığı olması Evre 3: Düz zeminde kendi yaşıtlarına göre daha yavaş hareket etme ya da düz zeminde normal hızla yürürken (bir mil sonra veya 30 dakika sonra) durmak zorunda kalmak Evre 4: Düz zeminde 100 m veya birkaç dakika yürüdükten sonra nefes darlığı nedeniyle durmak zorunda kalmak Evre 5: Evden çıkmak veya giyinmek gibi aktiviteler sırasında belirgin nefes darlığı olması

11 Dispne skalaları MRC skalası KOAH lı hastaların kategorizasyonunda basit ve geçerli bir yöntemdir MRC skalası ile yürüme mesafesi ve SGRQ ve CRQ skorları arasında anlamlı bir ilişki vardır fakat FEV1 ile yoktur Bestall JC, Thorax 1999;54:581

12

13

14 MRC Gradeler arası sınırların belirsizliği ve küçük fakat önemli değişiklikleri belirlemedeki güçlüğü nedeniyle; tedavi sonuçlarının değerlendirilmesinde etkinliği sınırlı olmuştur Farmakoterapi gibi işlemler sonrası cevapsızlık MRC skalasının kullanımı çok önerilmemektedir

15 OTD OTD, uyuma ile yokuş yukarı çıkma arasında gittikçe artan miktarlarda ihtiyaç duyulan oksijen düzeyini belirlemek için düzenlenmiş 13 aktivitelik ve 100mm lik vertikal görsel analog bir skaladır

16 Yokuşu hızlı çıkmak Yokuşu normal çıkmak Yokuşu yavaş çıkmak Düz yolda hızlı yürümek Düz yolda normal yürümek Yatak yapmak Düz yolda yavaş yürümek Banyo yapmak Ayakta durmak Oturmak Uyumak 0

17 BDİ Mahler, 1984 fonksiyonel bozukluk (günlük aktiviteler ve iş performansı) yapılan işin şiddeti (fiziki aktivitenin şiddeti ve güçlüğü) kullanılan eforun düzeyi (efor derecesi) Çok yönlü bir sakaldır BDİ Toplam skoru (0-12), Düşük skorlar nefes darlığının fazlalığını gösterir Mahler DA, Chest 1984;85:751-58

18 DDİ DDİ, başlangıç veya ilk duruma göre dispnede gelişen değişikliği değerlendirmede kullanılan bir değerlendirme aracıdır Farmakoterapi ve rehabilitasyon fonksiyonel bozukluktaki değişim yapılan işin şiddetindeki değişim kullanılan eforun düzeyindeki değişim DDİ Total skoru (-9, +9) bu skalaların güvenilir, geçerli ve hassas olduğu gösterilmiştir

19 BDİ ve DDİ Kendi kendine uygulanan modifiye ve kompüterize BDI ve DDI BDI;bir değişiklik yapılmıştır; iş şiddeti değerlendirmesinde, 3 kat merdiven çıkmak yerine bir kat merdiven çıkmak DDI; iki değişiklik; hastanın BDİ nin ilgili komponenti, bilgisayar ekranına işaretlenmek üzere girilmiştir. DDİ in her bir komponenti için iki yönlü VAS hazırlanmıştır (+2,+4,+6) (-2,-4,-6) Kendisi uygulanan DDI, dispnede gelişen değişikliklere MRC den daha hassasdır Mahler DA, J COPD 2004;1: Jones P, Respir Med 2005;99:s11

20 BDİ ve DDİ Orginal BDI/TDI; bilgisayar ve özel programları gerektirmemesi, temel solunum sistemi hastalığı bilgisi ve basit, kısa bir eğitimle görüşmecilerin eğitiminin sağlanması, 3-4 dk içinde tamamlanabilmesi

21 BDİ ve DDİ Çok merkezli (89 klinik, 18 ülke) 997 KOAH lı hastanın kohort olarak retrospektif analizi (tiot.,salm.,plac.) BDİ ve DDİ in geçerliliği ve cevap paterni BDI, dispne günlük skoru ve SGRQ in semptom ve aktivite skoru ile koreledir.uygun geçerlilik DDI de günlük skor değişimi ve SGRQ skorları değişimi ile koreledir Bazal FEV1 ile BDİ arasında ve DDİ ile FEV1 değişimi arasındaki ilişki yapılandırılmış geçerlilik DDİ ile cevap veren olgularda daha az salbutamol kullanımı, daha az atak, daha iyi yaşam kalitesi DDİ fokal skorunda 1 ünitelik değişim klinik olarak önemli cevap paterni olarak gösterilmiştir Witek TJ, Mahler DA, Eur Respir J 2003;21:267

22 BORG SKALASI Borg, 1982 Borg skalası, şiddetin sözlü ifadesinin sayısal olarak ve nonlineer bir şekilde belirtilmesi Borg skalası egzersiz uygulanacak hastalarda kullanımı daha kolaydır Kişilerin veya grupların direkt olarak karşılaştırılmasına imkan verir

23 0 : Hiç nefes darlığı yok 0,5: Çok çok hafif nefes darlığı var 1 : Çok hafif 2 : Hafif 3 : Orta 4 : Biraz şiddetli 5 : Şiddetli 6 : 7 : Çok şiddetli 8 : 9 : Çok çok şiddetli 10 : Maksimal

24 VAS Vizüel (Görsel) analog skala VAS da, genellikle bir kağıda horizontal veya vertikal 100 mm uzunluğunda bir çizgi çizilir ve hissettiği şiddeti işaretlemesi istenir Hiç nefes darlığı yok ve tolere edilemeyecek ölçüde nefes darlığı VAS skoru tabandan işaretli seviyenin ölçülmesi ile hesaplanır

25 Dispne skalaları 24 OAH (KOAH, astım, KF), 12 sağlıklı olgu Klinik dispne skorları (MRC, OTD ve BDİ) FEV1 ve FVC ile önemli korelasyon gösterir Dispne ölçekleri birbiri ile ilişkilidir Mahler DA, AM Rev Respir Dis 1987;135:1229

26 Dispne skalaları 20 KOAH lı hasta, 12 kontrol MRC, BDİ, Borg skalası SFT, KPET, AKG MRC :2.10±0.55 BDI: 5.65±1.60 BORG : 4.55±1.23 Dispne skalaları birbiriyle FEV1, FVC, FEV1/FVC, FEF25-75, PEFR ile korele Akkoca Ö ve ark Tüberküloz ve Toraks 2001;49:431

27 Dispne skalaları 30 KOAH lı hasta MRC, BDİ, OTD, Borg, VAS MRC: 1.67±1.21,BDİ:6.87 ±3.31,OTD:4.37 ±2.84 Borg: 1.63 ±2.36, VAS:2.13 ±2.53 MRC ve BDİ; FEV1 ile korele MRC; Borg ve VAS Özalevli S, Toraks Dergisi 2004;5:90

28 Dispne skalaları 62 KOAH hastası SFT, 6 dakika yürüme testi MRC, OTD, BDI, CRQ Dispne skalaları ve yaşam kalitesi, egzersiz performansı ile önemli ölçüde koreledir Fakat akciğer fonksiyon parametreleriyle önemli korelasyon göstermez Egzersiz kapasitesi, dispne ve yaşam kalitesi ölçütleri, Havayolu obstrüksiyonu, Pulmoner hiperinfluasyon» Wegner RE, Eur Respir J 1994;7:725

29 Dispne skalaları Dispne, klinik olarak indikatör? 90 KOAH lı hasta Spirometre, 6 dakika yürüme testi ATS skalası, Psikolojik anketler, SGRQ, CRQ Şiddetli dispne önemli ölçüde azalmış FEV1, kısa 6 dk yürüme mesafesi, egzersizde artan nefes darlığı ve artmış anksiyete ile birliktedir Dispne spirometrik parametrelerden daha çok olarak SİYK ile koreledir Schlecht NF, Chronic Respiratory Disease 2005;2:183

30 Dispne skalaları Spirometri sıklıkla hastalığın şiddetini değerlendirmek için kullanılmasına rağmen, dispne bu hastalarda hastalığın etkilerini daha iyi yansıtmaktadır Schlecht NF, Chronic Respiratory Disease 2005;2:183

31 SAĞLIKLA İLGİLİ YAŞAM KALİTESİ ANKETLERİ

32 Sağlıkla ilişkili yaşam kalitesi Günlük aktivitelerde kısıtlanma ve bozulmuş yaşam kalitesi KOAH ın önemli sonuçlarındandır Aktiviteler ile yaşam kalitesi arasındaki ilişki Semptomlar ile aktiviteler arasındaki ilişki Semptomlar nedeniyle hiç yapılamayan aktiviteler Yapılabilen fakat çok fazla semptoma yol açan aktiviteler Semptomlardan sakınmak için çok yavaş olarak yapılan aktiviteler Aktivite kısıtlanması, bozulmuş sağlık nedeniyle etkilenen yaşam kalitesinin en belirgin özelliği olabilir İstemli kısıtlanma İstemsiz kısıtlanma Jones PW, J COPD 2007;4:273

33 Kas zayıflığı Egzersize kısıtlanması (BOZUKLUK) Hareket azalması (MALÜLİYET) Havayolu obstruksiyonu Nefes darlığı Depresyon ve anksiyete Tutum ve davranışlar Dış faktörler Yaşam stilinde kısıtlanma (SAKATLIK)

34 Sağlıkla ilişkili yaşam kalitesi Sağlık durumu ölçümü, hastalığın hastanın günlük yaşamı, aktiviteleri ve genel iyilik haline etkilerini değerlendiren standardize metotla sağlanır Yaşam kalitesi Arzu edilen ve mevcut olan yaşam biçimi arasındaki farkı yansıtır Sağlıkla ilişkili yaşam kalitesi

35 Sağlıkla ilişkili yaşam kalitesi Semptom, sağlık algısı, ve yaşam kalitesi sıklıkla SİYK kapsamı içerisinde yer alır. Semptomlar, fonksiyonel durum, ruhsal durum ve sosyal faktörler yaşam kalitesi komponentleri içerisinde yer alır Anketler bu komponentleri ayrı ayrı veya bileşik skor halinde değerlendirebilir

36 Sağlıkla ilgili yaşam kalitesi anketleri 1-Genel sağlık durumu Genel iyilik halini değerlendirmek için kullanılan, fiziksel ve emosyonel herhangi bir hastalık veya tedavi ile değişen genel sağlık durumu belirlenebilir 2-Hastalığa özgü sağlık durumu Spesifik yaşam kalitesi anketleridir. Genel sağlık anketlerine göre daha duyarlıdır, zira özel bir hastalığa karşı hazırlanmış soruları içerir

37 Genel Yaşam kalitesi anketleri Kısa Form 36 Sağ Kalım Anketi (SF-36) Hastalık Etki Profilinin Değerlendirilmesi (SİP) Genel İyilik Halini Değerlendiren Skala (QWB) Nottingham Sağlık Etki Profili (NHP)

38 Hastalığa spesifik yaşam kalitesi anketleri Saint George Hastanesi Solunum Anketi (SGRQ) Kronik Solunum Hastalıklarını Değerlendirme Anketi (CRQ) Solunum hastalıklarında yaşam kalitesi anketi (QoL-RIO) Pulmoner fonksiyonel durum ve dispne anketi (PFSDQ-M) Pulmoner fonksiyonel durum skalası (PFSS)

39 GENEL

40 Kısa Form 36 Sağ Kalım Anketi SF , geliştirilen, 1990, standart form, Ware JE Medical Outcomes Study (MOS) 1991, IQOLA, çeviri ve geçerlilik 1996, SF versiyonu ( The international version) SF-36 sağlık durumunu daha genel olarak değerlendirir 36 adet soru içeren, çok hedefli bir ankettir Fiziksel ve mental durum değerlendirmesi 8 ayrı skala profili 5-10 dakika, 0 (en iyi) ile 100 (en kötü) Kendi-kendine veya eğitimli bir görüşmeci Ware JE, J Clin Epidemiol 1998;51:903

41

42 SF-36 SF dan fazla ülkede tercüme edilmiştir Güvenilirliği genellikle 0.90 geçer Geçerlilik testleri, fiziksel kriterler için , mental kriterler için arasındadır SF-36; genel ve spesifik toplulukların karşılaştırılmasında rölatif hastalık yükünün karşılaştırılmasında, farklı tedavilerin neden olduğu sağlığa faydaların gösterilmesinde hastaların takip edilmesinde kullanışlıdır Ware JE, SPINE 2000;25:3130

43

44 Hastalık Etki Profilinin Değerlendirilmesi SIP Gilson, Bergner, 1976 (1981 revizyon) Medical Outcomes Trust, bilgi ve izin Hastalığın fiziksel ve ruhsal fonksiyonlara etkisini değerlendirmek için kullanılır, genel anket 136 soru, 2 alt-skor (fiziksel ve psikolojik) 12 kategori (uyku, dinlenme, yemek yeme, iş yapma, ev yönetimi, eğlence, hobiler, iletişim, sosyal iletişim, duygu durumu, vücut bakımı ve fiziksel aktivite ) dakika Kendi-kendine, görüşmeci

45 SIP Anket KOAH ve astımlı hastalarda kullanılmıştır Geçerlilik Güvenirlilik Cevaplılık American Thoracic Society. Quality of life resource.

46 Genel İyilik Halini Değerlendiren Skala QWB Kaplan RM Bir görüşmeci kişi ile yönetilen genel sağlıkla ilişkili yaşam kalitesi anketidir Daha çok maliyet etkinlik çalışmalarında 4 kategori: Semptomlar, fiziksel aktivite, sosyal aktivite ve hareket durumunu dakikada Skorlama : 0(ölüm) ile 1.0 (semptomsuz) Güvenilir ve geçerliği gösterilmiştir

47 Nottingham Sağlık Etki Profili NHP 6 ana başlık altında toplam 38 soru Fizik aktivite, ağrı, sosyal izolasyon, emosyonel durum, enerji ve uyku Kendi kendine 5-10 dakika Bölümlerin skorlaması ; arasında, yüksek skorlar sağlık problemini gösterir. Güvenilirliği, geçerliliği ve cevaplılığı gösterilmiştir

48 HASTALIĞA SPESİFİK

49 Saint George Hastanesi Solunum Anketi (SGRQ) 1992, PW Jones Fiks ve reversibl havayolu obstrüksiyonu olan hastalar 3 ana bölüm: Semptom (sıklık ve şiddet); Aktivite (nefes darlığına neden olan ve nefes darlığı nedeniyle kısıtlanan aktiviteler); Etki (havayolu hastalığı nedeniyle sosyal aktivitelere ve psikolojik etkiler) Semptomlar (5 nokta likert), Aktivite ve Etkiler (evet/hayır) 76 soru, 10 dk Kendisi, yüz-yüze, telefon ile arasında skorlanır (100 en kötü skor) 4 ünitelik değişim klinik olarak önemli kabul edilir (KÖMF)

50 SGRQ KOAH ta SGRQ rehabilitasyon ve farmakoterapi çalışmalarında kullanılmaktadır KOAH progresyonu (FEV1) Survi Atak sıklığı

51 SGRQ 144 KOAH lı erkek hasta, 5-yıllık takip (31 ölmüş) Egzersiz kapasitesi (peak VO2) ve sağlık durumu (SGRQ total skor) mortaliteyle önemli oranda ilişkilidir Oga T et al, Am J Respir Crit Care Med 2003;167: KOAH lı hasta, çok merkezli, 6 ay takipli çalışma KOAH atağının erken tanınmasını takiben hastaların %71 inde SGRQ etki skorunda önemli ölçüde bozulmanın olduğu gösterilmiştir Bourbeau J, Eur Respir J 2007;30: KOAH lı hasta, pilot çalışma GOLD Evre 0, SİYK inde önemli ölçüde bozulma (SGRQ) Erken tanı Maleki-Yazdi RM, J COPD, 2007;4:313

52 SGRQ Yeni evreleme sistemi SAFE indeks (SGRQ skoru, hava akım kısıtlanması, egzersiz toleransı) KOAH şiddeti, KOAH atağı Azarisman MS, Postgrad Med J, 2007;83:492 Amfizem şiddetine dayalı fenotipik karakterizasyon Şiddetli amfizemli hastalar kötü yaşam kalitesi (SGRQ ile) ve azalmış BMİ ne sahiptirler Makita H, Thorax 2007;62:932

53 SGRQ 56 KOAH lı hasta (11 kadın, 45 erkek) SFT, Dispne skalaları (MRC ve BDI), SGRQ BDI ve SFT SGRQ (aktivite ve etki) ve bazı SFT parametreleri (FEV1 ve RV/TLC) SGRQ (semptom ve aktivite) ve BDI arasında önemli ilişki vardır Demir G, Akkoca Ö Tüberküloz ve Toraks 2003;51: KOAH hastası (11 stage l, 10 stage ll, 8 stage lll) SFT, SGRQ, VAS SGRQ (etki skoru) ve, hastalığın evresi ve VAS SGRQ (aktivite ve etki skoru) ve FEV1 ve FVC arasında önemli korelasyon vardır Atasever A. Toraks Dergisi 2005;6:25

54 SGRQ KSY olan şiddetli KOAH & PR Çok merkezli çalışma, 1047 hasta (327 i KSY i olan) SFT, AKG, 6DYT KSY olan hastalar, Maugeri Solunum Yetmezliği Anketi (MRF 28) KSY olmayan hastalar, SGRQ SGRQ, etki skoru hariç, iki grup arasında herhangi bir fark göstermemiştir MRF28 skoru, KSY li grupta oldukça bozulmuştur MRF28 ayırt edici özeliğindedir Carone M (The Maugeri Study), Respir Med 2007;101:2447

55 Maugeri Solunum Yetmezliği Anketi (MRF 28) 1999, Solunum yetmezliği olan hastalar 3 Bölüm; günlük aktiviteler, bilinçsel fonksiyonları, maluliyet Kendisi 28 soru Bu anket öncelikle akciğere veya göğüs duvarı hastalıklarına sekonder olarak gelişen solunum yetmezliği olan hastalarda kullanılmak üzere geliştirilmiştir Carone M Eur Respir J 1999;13:1293

56 Kronik Solunum Hastalıkları Anketi (CRQ) Guyatt, 1987 CRQ kronik solunum hastalığında hem fiziksel hem de emosyonel durumu değerlendirmeye yarayan görüşmeci yoluyla uygulanan bir ankettir 4 kategori ;dispne, yorgunluk, emosyonel fonksiyon, hastalık üzerindeki kontrol yetisi 20 soru,15-25 dakika Numerik, 7-nokta modifiye Likert Skalası Total skor; yüksek skorlar iyi SİYK gösterir 7 nokta skalasında 0.5 lik değişim klinik olarak önemli küçük değişikliği gösterir (KÖMF) (1.0 & orta dereceli ;1.5 & büyük dereceli)

57 CRQ Görüşmeci ile uygulanan CRQ & Kendi kendine uygulanan CRQ Çok merkez, 177 KSH olan hasta, PR CRQ-GU (n:86), CRQ-KU (n:91) SGRQ, SF-36, diğer SİYK araçları Cevaplılık: CRQ-KU her bir bölüm için CRQ-GU den daha fazla değişiklik göstermiştir ve farklılıkların çoğu istatistiksel olarak önemlidir Geçerlilik: CRQ ile diğer SİYK anketleri arasında orta ve yüksek oranda korelasyonlar Schünemann HJ, Eur Respir Dis 2005;25:31

58 SGRQ and CRQ Dispne ölçekleri ile SİYK anketleri arasındaki ilişki MRC, BDİ, OKT,Borg skalası SGRQ ve CRQ MRC, BDI, OKT,SGRQ (aktivite) ve CRQ (dispne) ; fizyolojik verilerle korelasyon göstermektedir (FEV1 and VO2) Hajiro T, Am J Respir Crit Care Med 1998;158:1185 SGRQ, CRQ, AQ20 Bu 3 anket arasında orta dereceli ve güçlü korelasyonlar SGRQ ve FEV1, DLCO, VO2, RV/TLC, OKT arasında önemli korelasyon CRQ ve DLCO, VO2, OKT arasında önemli korelasyon Hajiro T, Am J Respir Crit Care Med 1999;159:1874

59 SGRQ and CRQ Meta-analiz, 15 araştırma (PR program, bronkodilatörler) CRQ değişim skor sınırları arasında SGRQ değişim skor sınırları arasında CRQ ve SGRQ değişim skorları arasındaki korelasyon 0.88 düzeyinde bulunmuş CRQ ın standart cevap oranları SGRQ den daha yüksek bulunmuştur Puhan MA, Health and Quality Of Life Outcomes 2006;4:94

60 Solunum hastalıklarında yaşam kalitesi anketi (QoL-RIO) 1997 Reversibl ve fiks havayolu obtrüksiyonu olan hastalar 7 kategori; solunum problemleri, fizik aktivite, psikolojik durum, solunum şikayetlerini uyaran faktörler, günlük aktiviteler, sosyal aktiviteler, seks hayatı, genel aktiviteleri 55 soru, 7-nokta Likert skalası Kendi-kendine Anketin geçerliliği bildirilmiş, fakat tekrarlanabilirliği ve güvenilirliği gösterilememiştir

61 Pulmoner fonksiyonel durum ve dispne anketi Pulmoner fonksiyonel durum skalası (PFSDQ-M) (PFSS) PFSDQ-M, PFSS yetişkin akciğer hastasında kullanılan fonksiyonel durumunu gösteren araçlardır 1998, KOAH lı hastalar PFSDQ-M 3 Kategori (fonksiyonel durum, dispne, yorgunluk) 40 soru Modifiye Likert (0-10) Yüksek skorlar kötü fonksiyonel durum veya semptomu gösterir 6-7 dakika Kendisi Geçerliği, tekrarlanabilirliği ve güvenilirliği raporlanmıştır PFSDQ-M akciğer fonksiyonlarında hızlı kayıp (FEV1 % bekl > 50 ml/yıl) olan grup ile yavaş kayıp olan grubu (FEV1 % bekl 50 ml/yıl) birbirinden ayırt edebilir

62 Pulmoner fonksiyonel durum ve dispne anketi Pulmoner fonksiyonel durum skalası (PFSDQ-M) (PFSS) PFSS 3 Bölüm (günlük aktivite/sosyal faaliyetler, psikolojik durum, seksüel durum ) 53 soru dakika Kendisi Likert-tipi skala Geçerliliği ve tekrarlanabilirliği gösterilmiş, fakat cevaplılığı gösterilmemiştir

63 SGRQ 56 KOAH lı hasta (11 kadın, 45 erkek) SFT, Dispne skalaları (MRC ve BDİ), SGRQ BDİ ile SFT arasında SGRQ (aktivite, etki) ile bazı SFT parametreleri arasında (FEV1 ve RV/TLC) SGRQ (semptom ve aktivite) ile BDİ arasında anlamlı korelasyon izlendi Demir G, Akkoca Ö Tüberküloz ve Toraks 2003;51: KOAH hastası (11 evre l, 10 evre ll, 8 evre lll) SFT, SGRQ, VAS SGRQ (etki skoru); hastalığın evresi ve VAS SGRQ (aktivite ve etki skoru); FEV1 ve FVC arasında korelasyon bulunmuş Atasever A, Toraks Dergisi 2005;6:25

Prediyaliz Kronik Böbrek Hastalarında Kesitsel Bir Çalışma: Yaşam Kalitesi

Prediyaliz Kronik Böbrek Hastalarında Kesitsel Bir Çalışma: Yaşam Kalitesi Prediyaliz Kronik Böbrek Hastalarında Kesitsel Bir Çalışma: Yaşam Kalitesi Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nefroloji Kliniği, Prediyaliz Eğitim Hemşiresi Giriş: Kronik Böbrek Hastalığı (KBH); popülasyonun

Detaylı

Pulmoner Rehabilitasyona Aday Olgunun Değerlendirilmesi Ve Program Yapılandırma. Dr. Dicle Kaymaz Dr. Fzt. Melda Sağlam

Pulmoner Rehabilitasyona Aday Olgunun Değerlendirilmesi Ve Program Yapılandırma. Dr. Dicle Kaymaz Dr. Fzt. Melda Sağlam Pulmoner Rehabilitasyona Aday Olgunun Değerlendirilmesi Ve Program Yapılandırma Dr. Dicle Kaymaz Dr. Fzt. Melda Sağlam 1 OLGU 70 yaşında, erkek hasta Şikayet: Nefes darlığı,öksürük Hikaye:~25 yıldır olan

Detaylı

KOAH Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı

KOAH Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı KOAH Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı KOAH Zararlı gaz ve partiküllere karşı havayolları ve akciğerin artmış kronik inflamatuar yanıtı ile ilişkili ve genellikle ilerleyici özellikteki kalıcı hava akımı

Detaylı

Kronik Böbrek Hastalarında Eğitim Durumu ve Yaşam Kalitesi. Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nefroloji Kliniği, Prediyaliz Eğitim Hemşiresi

Kronik Böbrek Hastalarında Eğitim Durumu ve Yaşam Kalitesi. Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nefroloji Kliniği, Prediyaliz Eğitim Hemşiresi Kronik Böbrek Hastalarında Eğitim Durumu ve Yaşam Kalitesi Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nefroloji Kliniği, Prediyaliz Eğitim Hemşiresi Giriş: Kaliteli yaşam; kişinin temel ihtiyaçlarını karşıladığı,

Detaylı

6 dakika yürüme testindeki performansın doğum esnasındaki ağrı skorları üzerine etkisi

6 dakika yürüme testindeki performansın doğum esnasındaki ağrı skorları üzerine etkisi 6 dakika yürüme testindeki performansın doğum esnasındaki ağrı skorları üzerine etkisi Ebru Yüce, Deniz Ulaş, Nermin Köşüş, Serap Simavlı, Aydın Köşüş Amaç 6 dakika yürüme testindeki performansın doğum

Detaylı

Kronik obstrüktif akciğer hastalığında yaşam kalitesinin belirlenmesinde SF-36 sağlık taramasının değeri

Kronik obstrüktif akciğer hastalığında yaşam kalitesinin belirlenmesinde SF-36 sağlık taramasının değeri Kronik obstrüktif akciğer hastalığında yaşam kalitesinin belirlenmesinde Şadan SOYYİĞİT, Müzeyyen ERK, Nazlı GÜLER, Günseli KILINÇ İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları Anabilim

Detaylı

BÖLÜM PULMONER REHABİLİTASYON VE EVDE BAKIM

BÖLÜM PULMONER REHABİLİTASYON VE EVDE BAKIM BÖLÜM 16 PULMONER REHABİLİTASYON VE EVDE BAKIM Pulmoner Rehabilitasyon ve Evde Bakım 49 Pulmoner Rehabilitasyon ve Evde Bakım Prof. Dr. Pınar Ergün Pulmoner Rehabilitasyon (PR); kronik obstruktif akciğer

Detaylı

SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİNDE TEMEL KAVRAMLAR

SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİNDE TEMEL KAVRAMLAR SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİNDE TEMEL KAVRAMLAR ÖĞRENİM HEDEFLERİ SFT parametrelerini tanımlayabilmeli, SFT ölçümünün doğru yapılıp yapılmadığını açıklayabilmeli, SFT sonuçlarını yorumlayarak olası tanıyı

Detaylı

St. George solunum anketinin Türkçe geçerlilik ve güvenilirliği

St. George solunum anketinin Türkçe geçerlilik ve güvenilirliği KLİNİK ÇALIŞMA/RESEARCH ARTICLE Tuberk Toraks 2013; 61(2): 81-87 Geliş Tarihi/Received: 30/04/2013 - Kabul Ediliş Tarihi/Accepted: 13/05/2013 St. George solunum anketinin Türkçe geçerlilik ve güvenilirliği

Detaylı

PULMONER REHABİLİTASYON ÜNİTESİ NASIL YAPILANDIRILMALI

PULMONER REHABİLİTASYON ÜNİTESİ NASIL YAPILANDIRILMALI PULMONER REHABİLİTASYON ÜNİTESİ NASIL YAPILANDIRILMALI Doç. Dr. PINAR ERGÜN Atatürk Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim Araştırma Hastanesi PULMONER REHABİLİTASYON ve EVDE BAKIM MERKEZİ Pulmoner

Detaylı

PULMONER REHABİLİTASYONDA SOLUNUM İŞİ VE NEFES DARLIĞINI AZALTMA YÖNTEMLERİ. Doç. Dr. Fzt. Sema Savcı H.Ü. Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Yüksekokulu

PULMONER REHABİLİTASYONDA SOLUNUM İŞİ VE NEFES DARLIĞINI AZALTMA YÖNTEMLERİ. Doç. Dr. Fzt. Sema Savcı H.Ü. Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Yüksekokulu PULMONER REHABİLİTASYONDA SOLUNUM İŞİ VE NEFES DARLIĞINI AZALTMA YÖNTEMLERİ Doç. Dr. Fzt. Sema Savcı H.Ü. Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Yüksekokulu Ventilatuar Limitasyon Dispne Aktivitenin azalması Fonksiyon

Detaylı

Dr. Talha Müezzinoğlu

Dr. Talha Müezzinoğlu Kısa Form-36 (SF-36) Dr. Talha Müezzinoğlu Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi Üroloji AD MANİSA Program: Genel Bilgi ve Tanım Puanlama SPSS e uyarlama Örnek hesaplaması Sorular & Tartışma Rand Corporation

Detaylı

KRONİK OBSTRÜKTİF AKCİĞER HASTALIĞI OLGULARINDA FONKSİYONEL VE FİZYOLOJİK PARAMETRELERİN MORTALİTE ORANI ÜZERİNE OLAN ETKİLERİ

KRONİK OBSTRÜKTİF AKCİĞER HASTALIĞI OLGULARINDA FONKSİYONEL VE FİZYOLOJİK PARAMETRELERİN MORTALİTE ORANI ÜZERİNE OLAN ETKİLERİ T.C. DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ GÖĞÜS HASTALIKLARI ANABİLİM DALI KRONİK OBSTRÜKTİF AKCİĞER HASTALIĞI OLGULARINDA FONKSİYONEL VE FİZYOLOJİK PARAMETRELERİN MORTALİTE ORANI ÜZERİNE OLAN ETKİLERİ

Detaylı

Sağlıkla İlgili Yaşam Kalitesinin Ölçümü ve Yaşam Kalitesi Ölçeklerinin Sınıflandırılması

Sağlıkla İlgili Yaşam Kalitesinin Ölçümü ve Yaşam Kalitesi Ölçeklerinin Sınıflandırılması Sağlıkla İlgili Yaşam Kalitesinin Ölçümü ve Yaşam Kalitesi Ölçeklerinin Sınıflandırılması Doç. Dr. Erhan Eser Celal Bayar Üniversitesi e.eser@bayar.edu.tr Yaşam Kalitesinin Sınıflandırılması Sağlıkla Doğrudan

Detaylı

GARD Türkiye Projesi PULMONER REHABİLİTASYON

GARD Türkiye Projesi PULMONER REHABİLİTASYON GARD Türkiye Projesi PULMONER REHABİLİTASYON Pulmoner Rehabilitasyon; ERS/ATS Pulmoner rehabilitasyon kronik solunum hastalığı olup semptomatik ve sıklıkla günlük yaşam aktiviteleri azalmış olgularda kanıta

Detaylı

KOAH da Yaşam Kalitesinin Değerlendirilmesi

KOAH da Yaşam Kalitesinin Değerlendirilmesi KOAH da Yaşam Kalitesinin Değerlendirilmesi Alev ATASEVER*, Ertürk ERDİNÇ* * Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, İZMİR ÖZET Sağlıkla ilişkili yaşam kalitesi ölçümleri; hastalığın,

Detaylı

KOAH da dinamik hiperinflasyonun egzersiz dispnesi, egzersiz kapasitesi ve yaşam kalitesine etkisi

KOAH da dinamik hiperinflasyonun egzersiz dispnesi, egzersiz kapasitesi ve yaşam kalitesine etkisi KOAH da dinamik hiperinflasyonun egzersiz dispnesi, egzersiz kapasitesi ve yaşam kalitesine etkisi Eylem Sercan ÖZGÜR 1, Sibel ATIŞ 1, Arzu KANIK 2 1 Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları

Detaylı

KRONİK HİPERSENSİTİVİTE PNÖMONİSİ. Dr. Gamze KIRKIL Fırat Üniversitesi Göğüs Hastalıkları AD

KRONİK HİPERSENSİTİVİTE PNÖMONİSİ. Dr. Gamze KIRKIL Fırat Üniversitesi Göğüs Hastalıkları AD KRONİK HİPERSENSİTİVİTE PNÖMONİSİ Dr. Gamze KIRKIL Fırat Üniversitesi Göğüs Hastalıkları AD OLGU 58 y E hasta 10.01.2017 de son aylarda eforla artan nefes darlığı, öksürük, yorgunluk Özgeçmiş: 10 yıldır

Detaylı

KOAH DA PULMONER OLGUNUN DEĞERLEND. PULMONER REHABİLİTASYON ve EVDE BAKIM MERKEZİ

KOAH DA PULMONER OLGUNUN DEĞERLEND. PULMONER REHABİLİTASYON ve EVDE BAKIM MERKEZİ KOAH DA PULMONER REHABİLİTASYONA ADAY OLGUNUN DEĞERLEND ERLENDİRİLMESİ Doç.Dr.Dr.Pınar Ergün Atatürk Göğüs G s Hastalıklar kları ve Göğüs G s Cerrahisi Eğitim E Araştırma rma Hastanesi PULMONER REHABİLİTASYON

Detaylı

DİYALİZ HASTALARINDA YAŞAM KALİTESİNİ NASIL DEĞERLENDİRELİM?

DİYALİZ HASTALARINDA YAŞAM KALİTESİNİ NASIL DEĞERLENDİRELİM? DİYALİZ HASTALARINDA YAŞAM KALİTESİNİ NASIL DEĞERLENDİRELİM? Dr İbrahim GÜNEY Konya Eğt. ve Arş Hastanesi Nefroloji Kliniği TND-2012 Kasım 1. Yaşam Kalitesi Nedir? 2. Yaşam Kalitesi Neden Önemlidir? 3.

Detaylı

SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ DEĞERLENDİRMESİ. Dr. Levent Cem MUTLU Namık Kemal Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları AD

SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ DEĞERLENDİRMESİ. Dr. Levent Cem MUTLU Namık Kemal Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları AD SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ DEĞERLENDİRMESİ Dr. Levent Cem MUTLU Namık Kemal Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları AD Spirometri üç temel ölçümü sağlar: FVC ( Zorlu vital kapasite) FEV1 (bir saniyedeki

Detaylı

Doç. Dr. Alev GÜRGÜN Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı

Doç. Dr. Alev GÜRGÜN Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı ALAN TESTLERİ Doç. Dr. Alev GÜRGÜN Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Sunum içeriği Egzersiz testi endikasyonları Egzersiz kapasitesinin değerlendirilmesinde kullanılan testler

Detaylı

ASTIM «GINA» Dr. Bengü MUTLU SARIÇİÇEK

ASTIM «GINA» Dr. Bengü MUTLU SARIÇİÇEK ASTIM «GINA» Dr. Bengü MUTLU SARIÇİÇEK ASTIM Dünya genelinde 300 milyon kişiyi etkilediği düşünülmekte Gelişmiş ülkelerde artan prevalansa sahip Hasta veya toplum açısından yüksek maliyetli bir hastalık

Detaylı

Pulmoner Rehabilitasyon

Pulmoner Rehabilitasyon Pulmoner Rehabilitasyon Adayların n ve Programların n Seçimi Dr. Gaye ULUBAY Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları AD Klasik Görüş Sigara içmeyen, semptomatik, kronik akciğer hastalığı

Detaylı

KOAH değerlendirme testinin Türkçe geçerlilik ve güvenilirliği

KOAH değerlendirme testinin Türkçe geçerlilik ve güvenilirliği KLİNİK ÇALIŞMA/RESEARCH ARTICLE Tuberk Toraks 2012; 60(4): 314-320 Geliş Tarihi/Received: 28/09/2012 - Kabul Ediliş Tarihi/Accepted: 13/11/2012 KOAH değerlendirme testinin Türkçe geçerlilik ve güvenilirliği

Detaylı

Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığında Yaşam Kalitesi ve Solunum Fonksiyon Testi ile İlişkisi #

Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığında Yaşam Kalitesi ve Solunum Fonksiyon Testi ile İlişkisi # Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığında Yaşam Kalitesi ve Solunum Fonksiyon Testi ile İlişkisi # Serkan AKBAY*, Bahar KURT*, Arzu ERTÜRK*, Meral GÜLHAN*, Nermin ÇAPAN* * Atatürk Göğüs Hastalıkları ve Göğüs

Detaylı

Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalarında Yaşam Kalitesinin Değerlendirilmesi

Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalarında Yaşam Kalitesinin Değerlendirilmesi Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalarında Yaşam Kalitesinin Değerlendirilmesi Deniz İNAL İNCE, Nur TUNALI, Sema SAVCI, Hülya ARIKAN Hacettepe Üniversitesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Yüksekokulu, ANKARA

Detaylı

YASLANMA ve YASAM KALİTESİ

YASLANMA ve YASAM KALİTESİ YASLANMA ve YASAM KALİTESİ Tufan Çankaya İzmir, 2003 Giriş: Doğal süreç; Doğum, büyüme-gelişme, üreme, ölüm Ölüm, yaşamın hangi döneminde meydana geliyor? Genç ölüm - Geç ölüm Dünya topluluklarına bakıldığında:

Detaylı

BEL AĞRILI HASTA DEĞERLENDİRME FORMU

BEL AĞRILI HASTA DEĞERLENDİRME FORMU Dosya No: Adı Soyadı: Hastalık/Tanı Süresi: Yaş: Radikuler yayılım: BMI: Cinsiyet: Telefon: Ağrı şiddeti: yok hafif orta şiddetli çok şiddetli VAS Ağrı Skoru (son iki gün) (0) (100) Giriş /Çıkış Ağrı yok

Detaylı

SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ. Doç Dr Tunçalp Demir

SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ. Doç Dr Tunçalp Demir SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ Doç Dr Tunçalp Demir SFT-SINIFLANDIRMA A-)Spirometrik inceleme 1. Basit spirometri 2. Akım-volüm halkası a)maksimal volenter ventilasyon (MVV) b)reversibilite c)bronş provokasyonu

Detaylı

Göğüs Hastalıklarında Maluliyet Hesaplanması ve Sık Yaşanan Sorunlar

Göğüs Hastalıklarında Maluliyet Hesaplanması ve Sık Yaşanan Sorunlar BÖLÜM 5 Göğüs Hastalıklarında Maluliyet Hesaplanması Sık Yaşanan Sorunlar Hacettepe Ünirsitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları ABD, İş Meslek Hastalıkları BD, Ankara Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ)'ne göre

Detaylı

KOAH lı olgularda depresyon durumu, solunum fonksiyon testi, egzersiz performansı ve yaşam kalitesi arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi

KOAH lı olgularda depresyon durumu, solunum fonksiyon testi, egzersiz performansı ve yaşam kalitesi arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi KOAH lı olgularda depresyon durumu, solunum fonksiyon testi, egzersiz performansı ve yaşam kalitesi arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi Gaye ULUBAY, Sevinç SARINÇ ULAŞLI, Berna AKINCI, Aslı GÖREK, Şule

Detaylı

Tanıdan tedaviye KOAH. Esra Uzaslan

Tanıdan tedaviye KOAH. Esra Uzaslan Tanıdan tedaviye KOAH Esra Uzaslan Kronik obstrüktif akciğer hastalığı Nasıl tanı koyarız? Hangi hastada hangi tedaviyi vereceğimize nasıl karar veririz? Nasıl tedavi ederiz? KOAH nasıl tanı koyarız? KOAH

Detaylı

AKUT LENFOBLASTİK LÖSEMİ TANILI ÇOCUKLARIN İDAME TEDAVİSİNDE VE SONRASINDA YAŞAM KALİTELERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ. Dr. Emine Zengin 4 mayıs 2018

AKUT LENFOBLASTİK LÖSEMİ TANILI ÇOCUKLARIN İDAME TEDAVİSİNDE VE SONRASINDA YAŞAM KALİTELERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ. Dr. Emine Zengin 4 mayıs 2018 AKUT LENFOBLASTİK LÖSEMİ TANILI ÇOCUKLARIN İDAME TEDAVİSİNDE VE SONRASINDA YAŞAM KALİTELERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Dr. Emine Zengin 4 mayıs 2018 Lösemiye bağlı Psikososyal Geç Etkiler Fiziksel Görünüm (Saç

Detaylı

Tıkandım, Nefes Alamıyorum. Tunçalp Demir

Tıkandım, Nefes Alamıyorum. Tunçalp Demir Tıkandım, Nefes Alamıyorum Tunçalp Demir Olgu 1 55 yaşında erkek hasta 2-3 yıldır nefes darlığı, öksürük, balgam çıkarma yakınmaları mevcut. Nefes darlığı düz yolda giderken bile oluyor. Geçen yıl 1 kez

Detaylı

İnfertilite ile depresyon ve anksiyete ilişkisi

İnfertilite ile depresyon ve anksiyete ilişkisi İnfertilite ile depresyon ve anksiyete ilişkisi Y R D. D O Ç. D R. M İ N E İ S L İ M Y E TA Ş K I N B A L I K E S İ R Ü N İ V E R S İ T E S I TIP FA K Ü LT E S İ K A D I N H A S TA L I K L A R I V E D

Detaylı

1 Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji 2 FMC Türkiye 3 İzmir Katip Çelebi Üniversitesi

1 Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji 2 FMC Türkiye 3 İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Gülay Aşçı 1, Cenk Demirci 2, Zeki Soypaçacı 3, Özen Önen Sertöz 1, Serkan Kubilay Koç 2, Sinan Erten 2, Sıddig Momin Adam 2, Handan Öğünç 2, Gökçe Kaya 2, İrfan Hastürk 2, Emine Ünal 2, Ali Başçı 1, Ercan

Detaylı

Temel SFT Yorumlama. Prof. Dr. Gamze KIRKIL Fırat Üniversitesi Göğüs Hastalıkları AD

Temel SFT Yorumlama. Prof. Dr. Gamze KIRKIL Fırat Üniversitesi Göğüs Hastalıkları AD Temel SFT Yorumlama Prof. Dr. Gamze KIRKIL Fırat Üniversitesi Göğüs Hastalıkları AD SPİROMETRİ ENDİKASYONLARI A. Semptom, bulgu veya anormal laboratuar sonuçları varlığında akciğer hastalığı tanısını doğrulamak

Detaylı

GARD Türkiye Projesi. Kronik solunum hastalıkları Evde Sağlık Hizmetleri

GARD Türkiye Projesi. Kronik solunum hastalıkları Evde Sağlık Hizmetleri GARD Türkiye Projesi Kronik solunum hastalıkları Evde Sağlık Hizmetleri KBYM Triaj Bilgilendirme Eğitim İleri teknoloji hastaneleri 2. Basamak hastane Evde bakım I. basamak Acil Servisler Özel bakım kuruluşları

Detaylı

THE RELATION BETWEEN SAINT GEORGE RESPIRATORY QUESTIONNAIRE-COPD (SGRQ-C) AND BODE INDEX IN COPD PATIENTS

THE RELATION BETWEEN SAINT GEORGE RESPIRATORY QUESTIONNAIRE-COPD (SGRQ-C) AND BODE INDEX IN COPD PATIENTS İzmir Göğüs Hastanesi Dergisi, Cilt XXVIII Sayı 3, 2014 KRONİK OBSTRÜKTİF AKCİĞER HASTALIĞI OLAN HASTALARDA ST. GEORGE SOLUNUM ANKETİ KOAH SPESİFİK FORMU (ST GEORGE RESPİRATORY QUESTİONNAİRE-COPD; ) İLE

Detaylı

PROGRAM OLUŞTURMA OLGULAR. Doç.Dr.PINAR ERGÜN

PROGRAM OLUŞTURMA OLGULAR. Doç.Dr.PINAR ERGÜN PROGRAM OLUŞTURMA OLGULAR Doç.Dr.PINAR ERGÜN Olgu-1 67 Y Erkek hasta. Kamyon sürücülüğünden emekli. Karısı ve oğlu ile birlikte yaşıyor. Düz yolda yürürken, duş alırken ve ağır yük taşımanın nefes darlığına

Detaylı

Temel Solunum Fonksiyon Testi Uygulamaları. Dr. Şermin BÖREKÇİ Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı

Temel Solunum Fonksiyon Testi Uygulamaları. Dr. Şermin BÖREKÇİ Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Temel Solunum Fonksiyon Testi Uygulamaları Dr. Şermin BÖREKÇİ Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Solunum fonksiyonlarını değerlendirmek için kullanılan testler nelerdir? Solunum

Detaylı

FERİK KASLARIN EGZERSİZ

FERİK KASLARIN EGZERSİZ KOAH DA PERİFER FERİK KASLARIN EGZERSİZ EĞİTİMİ Doç.. Dr. Alev GÜRGG RGÜN Ege Üniversitesi Tıp T p Fakültesi Göğüs G Hastalıklar kları Anabilim Dalı KOAH Nefes darlığı Azalmış aktivite Depresyon Sosyal

Detaylı

Dr. Nalan Ogan. Ufuk Ü.T.F. Göğüs Hastalıkları A.D.

Dr. Nalan Ogan. Ufuk Ü.T.F. Göğüs Hastalıkları A.D. Dr. Nalan Ogan Ufuk Ü.T.F. Göğüs Hastalıkları A.D. Giriş Astım ve KOAH, en sık görülen kronik akciğer hastalıkları Her ikisi de havayolu obstruksiyonu ve kronik havayolu inflamasyonu ile karakterize Sigara

Detaylı

Yaşlılarda düzenli fiziksel aktivite

Yaşlılarda düzenli fiziksel aktivite Düzenli fiziksel aktivite ile kazanılmak istenen yaşam kalitesi artışı özellikle yaşlı nüfusta önemli görülmektedir. Bu kısımda yaşlılar için egzersiz programı oluşturulurken nelere dikkat edilmesi gerektiği

Detaylı

Pulmoner Hipertansiyon Ayırıcı Tanısında Solunum Fonksiyon Testleri Spirometri

Pulmoner Hipertansiyon Ayırıcı Tanısında Solunum Fonksiyon Testleri Spirometri Pulmoner Hipertansiyon Ayırıcı Tanısında Solunum Fonksiyon Testleri Spirometri Doç. Dr. Funda Coşkun Uludağ Üniversitesi Göğüs Hastalıkları 1. Ulusal ADHAD Kongresi 26-29 Mayıs 2016 Kıbrıs Amaç Solunum

Detaylı

PALYATİF BAKIMDA ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ARAÇLARI

PALYATİF BAKIMDA ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ARAÇLARI PALYATİF BAKIMDA ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ARAÇLARI Öğr.Gör.Dr.Huriye Şenay Kızıltan Bezmialem Vakıf Üniversitesi Tıp Fakültesi radyasyon Onkolojisi Anabilimdalı AMAÇ: Palyatif bakıma ihtiyacı olan hastaların

Detaylı

HEMODİYALİZ HASTALARINDA HASTALIK ALGISI ÖLÇEĞİNİN KLİNİK SONUÇLAR İLE İLİŞKİSİ

HEMODİYALİZ HASTALARINDA HASTALIK ALGISI ÖLÇEĞİNİN KLİNİK SONUÇLAR İLE İLİŞKİSİ HEMODİYALİZ HASTALARINDA HASTALIK ALGISI ÖLÇEĞİNİN KLİNİK SONUÇLAR İLE İLİŞKİSİ DERYA DUMAN EMRE ERDEM Prof.Dr. TEVFİK ECDER DİAVERUM GENEL MERKEZ ÖZEL MERZİFON DİYALİZ MERKEZİ GİRİŞ Son yıllarda önem

Detaylı

DĠSPNE SEMPTOMUNUN DEĞERLENDĠRĠLMESĠNDE DĠSPNE ÖLÇEKLERĠNĠN ETKĠNLĠKLERĠ VE KULLANIM SIKLIKLARI*

DĠSPNE SEMPTOMUNUN DEĞERLENDĠRĠLMESĠNDE DĠSPNE ÖLÇEKLERĠNĠN ETKĠNLĠKLERĠ VE KULLANIM SIKLIKLARI* DĠSPNE SEMPTOMUNUN DEĞERLENDĠRĠLMESĠNDE DĠSPNE ÖLÇEKLERĠNĠN ETKĠNLĠKLERĠ VE KULLANIM SIKLIKLARI* Dilek KARA 1, Hicran YILDIZ 2 ÖZET Dispne semptomunun doğru olarak tanılanması, hastalığın tanı, tedavi

Detaylı

Temel Solunum Fonksiyon Testleri Değerlendirme. Prof.Dr.Gaye Ulubay Başkent Üniversitesi Göğüs Hast. AD 2016 Antalya

Temel Solunum Fonksiyon Testleri Değerlendirme. Prof.Dr.Gaye Ulubay Başkent Üniversitesi Göğüs Hast. AD 2016 Antalya Temel Solunum Fonksiyon Testleri Değerlendirme Prof.Dr.Gaye Ulubay Başkent Üniversitesi Göğüs Hast. AD 2016 Antalya x eksenine ölçülen volüm, y eksenine ise akım hızı (volüm/zaman) konulur l Akım

Detaylı

TÜRK TORAKS DERNEĞİ PULMONER REHABİLİTASYON CEP KİTABI. www.toraks.org.tr

TÜRK TORAKS DERNEĞİ PULMONER REHABİLİTASYON CEP KİTABI. www.toraks.org.tr TÜRK TORAKS DERNEĞİ PULMONER REHABİLİTASYON CEP KİTABI www.toraks.org.tr Pınar Ergün Kafkas Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, Kars Atatürk Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi

Detaylı

DSM-5 Düzey 2 Somatik Belirtiler Ölçeği Türkçe Formunun güvenilirliği ve geçerliliği (11-17 yaş çocuk ve 6-17 yaş anne-baba formları)

DSM-5 Düzey 2 Somatik Belirtiler Ölçeği Türkçe Formunun güvenilirliği ve geçerliliği (11-17 yaş çocuk ve 6-17 yaş anne-baba formları) DSM-5 Düzey 2 Somatik Belirtiler Ölçeği Türkçe Formunun güvenilirliği ve geçerliliği (11-17 yaş çocuk ve 6-17 yaş anne-baba formları) Şermin Yalın Sapmaz Manisa CBÜ Tıp Fakültesi Çocuk Ergen Ruh Sağlığı

Detaylı

Doç.Dr.Berrin Karadağ Acıbadem Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları ve Geriatri

Doç.Dr.Berrin Karadağ Acıbadem Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları ve Geriatri Doç.Dr.Berrin Karadağ Acıbadem Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları ve Geriatri Hastalıkların tedavisinde kat edilen yol, bulaşıcı hastalıklarla başarılı mücadele, yaşam koşullarında düzelme gibi

Detaylı

STABİL DÖNEM BRONŞİEKTAZİLİ OLGULARDA DİSPNE, YAŞAM KALİTESİ VE EFOR KAPASİTESİ ARASINDAKİ İLİŞKİ TIPTA UZMANLIK TEZİ. Dr.

STABİL DÖNEM BRONŞİEKTAZİLİ OLGULARDA DİSPNE, YAŞAM KALİTESİ VE EFOR KAPASİTESİ ARASINDAKİ İLİŞKİ TIPTA UZMANLIK TEZİ. Dr. TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANKARA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ STABİL DÖNEM BRONŞİEKTAZİLİ OLGULARDA DİSPNE, YAŞAM KALİTESİ VE EFOR KAPASİTESİ ARASINDAKİ İLİŞKİ TIPTA UZMANLIK TEZİ Dr. Ülkü BOLOL GÖĞÜS HASTALIKLARI

Detaylı

KOAH Nedir ve Nasıl Tedavi Edilir?

KOAH Nedir ve Nasıl Tedavi Edilir? KOAH NE DEMEKTİR? KOAH Nedir ve Nasıl Tedavi Edilir? Hastalar için özet bilgiler KOAH nedir? KOAH, hastalığın belli başlı özelliklerinin tanımını içinde barındıran Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı teriminin

Detaylı

Meslek hastalıkları ve pulmoner rehabilitasyon

Meslek hastalıkları ve pulmoner rehabilitasyon Meslek hastalıkları ve pulmoner rehabilitasyon D E N İ Z İ N A L İNCE H A C E T T EPE Ü N İ V E R SİTESİ S A ĞLIK B İ L İ M L E R İ FA K Ü LT E Sİ F İ Z YOTERAPİ VE REHABİLİTA SYON BÖLÜMÜ Sunum planı Mesleksel

Detaylı

Solunum Fonksiyon Testleri. Prof Dr Mustafa Erelel İstanbul Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları

Solunum Fonksiyon Testleri. Prof Dr Mustafa Erelel İstanbul Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Solunum Fonksiyon Testleri Prof Dr Mustafa Erelel İstanbul Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Solunum Fonksiyon Laboratuvarı Göğüs Hastalıklarının En Gürültülü Yeri İyi ventile edilmiş Nem %2080 Isı 1430

Detaylı

Pulmoner hipertansiyon hastalarının takibinde fraksiyone ekshale nitrik oksitin yeri

Pulmoner hipertansiyon hastalarının takibinde fraksiyone ekshale nitrik oksitin yeri Pulmoner hipertansiyon hastalarının takibinde fraksiyone ekshale nitrik oksitin yeri Nilay Orak Akbay*, Züleyha Bingöl*, Nuran Gökbulut*, Esen Kıyan*, Ekrem Bilal Karaayvaz**, Mehmet Kocaağa**, Ahmet Kaya

Detaylı

Orta yaş kadınların çoğu için psikososyal ve fiziksel semptomlarla ilişkili olarak reprodüktif dönemin sonu ve menopozun başlangıcını gösterir

Orta yaş kadınların çoğu için psikososyal ve fiziksel semptomlarla ilişkili olarak reprodüktif dönemin sonu ve menopozun başlangıcını gösterir Orta yaş kadınların çoğu için psikososyal ve fiziksel semptomlarla ilişkili olarak reprodüktif dönemin sonu ve menopozun başlangıcını gösterir Aynı zamanda sağlıksız yaşam stilinin birikmiş etkilerinin

Detaylı

Ameliyat Riskinin Değerlendirilmesinde Akciğer Kapasitesi Akif Turna

Ameliyat Riskinin Değerlendirilmesinde Akciğer Kapasitesi Akif Turna Ameliyat Riskinin Değerlendirilmesinde Akciğer Kapasitesi Akif Turna Ameliyatın Riski Ameliyatın Riski Major akciğer ameliyatı yapılacak hastalarda risk birden fazla faktöre bağlıdır. Ameliyatın Riski

Detaylı

Astım hastalığı kronik bir hastalık olması nedeniyle tedavisi de uzun süreli olmaktadır. Kalp

Astım hastalığı kronik bir hastalık olması nedeniyle tedavisi de uzun süreli olmaktadır. Kalp Bölüm 18 Evde Astım Takibi Dr. Ömer AYTEN ve Dr. Gülhan AYHAN Astım hastalığı kronik bir hastalık olması nedeniyle tedavisi de uzun süreli olmaktadır. Kalp yetmezliği hastalığı, yüksek tansiyon hastalığı,

Detaylı

OBEZİTE Doç. Dr. Erdal Vardar 46. UPK

OBEZİTE Doç. Dr. Erdal Vardar 46. UPK YAŞAM KALİTESİ VE OBEZİTE Doç. Dr. Erdal Vardar 46. UPK Sağlıkla ilgili yaşam kalitesi Kişinin kendi sağlığını değerlendirmesi için geliştirilmiş bir ölçme metodudur. Sağlıkla ilgili yaşam kalitesi ölçümü

Detaylı

Vaka II. Vaka I. Vaka III. Vaka IV

Vaka II. Vaka I. Vaka III. Vaka IV Göğüs Ağrısına Yaklașım A.Ü. Tıp Fakültesi Acil Tıp A.D Dr. Murat BERBEROĞLU 03.07.2012 Sunu Planı Vakalar Giriș ve Epidemiyoloji Patofizyoloji Tanısal Yaklașım -öykü - risk faktörleri -fizik muayene -test

Detaylı

17.08.2012-KOAH TEDAVİSİNDE SFT ZORUNLULUĞUNUN KALDIRILMASINA HÜKMEDEN SUT MADDELERİNE YÖNELİK SPÇG GÖRÜŞÜ

17.08.2012-KOAH TEDAVİSİNDE SFT ZORUNLULUĞUNUN KALDIRILMASINA HÜKMEDEN SUT MADDELERİNE YÖNELİK SPÇG GÖRÜŞÜ 17.08.2012-KOAH TEDAVİSİNDE SFT ZORUNLULUĞUNUN KALDIRILMASINA HÜKMEDEN SUT MADDELERİNE YÖNELİK SPÇG GÖRÜŞÜ GİRİŞ Ülkemizde KOAH prevalansı 40 yaş üzeri erişkin nüfusta %19 dur, diğer bir ifadeyle yaklaşık

Detaylı

ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ BESLENME ÜNİTESİ BESLENME DEĞERLENDİRME KILAVUZU

ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ BESLENME ÜNİTESİ BESLENME DEĞERLENDİRME KILAVUZU ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ BESLENME ÜNİTESİ BESLENME DEĞERLENDİRME KILAVUZU KLK-HAB-BES İlk yayın Tarihi : 15 Mart 2006 Revizyon No : 04 Revizyon Tarihi : 03 Ağustos 2012 İçindekiler A) Malnütrisyon

Detaylı

Orta ve Şiddetli Obstrüksiyonu Olan KOAH lı Hastalarda Altı Dakikalık Yürüme Testini Belirleyen Faktörler

Orta ve Şiddetli Obstrüksiyonu Olan KOAH lı Hastalarda Altı Dakikalık Yürüme Testini Belirleyen Faktörler Orta ve Şiddetli Obstrüksiyonu Olan KOAH lı Hastalarda Altı Dakikalık Yürüme Testini Belirleyen Faktörler Sema SAVCI, Deniz İNAL İNCE, Hülya ARIKAN Hacettepe Üniversitesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon

Detaylı

KRONİK OBSTRUKTİF AKCİĞER HASTALARINDA FONKSİYONEL DURUM, AKTİVİTEYE KATILIM VE YAŞAM KALİTESİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

KRONİK OBSTRUKTİF AKCİĞER HASTALARINDA FONKSİYONEL DURUM, AKTİVİTEYE KATILIM VE YAŞAM KALİTESİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ T.C. PAMUKKALE ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ KRONİK OBSTRUKTİF AKCİĞER HASTALARINDA FONKSİYONEL DURUM, AKTİVİTEYE KATILIM VE YAŞAM KALİTESİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ İŞ VE UĞRAŞI TEDAVİSİ

Detaylı

Kronik solunum hastalıklarında pulmoner rehabilitasyon; bileşenleri, organizasyon

Kronik solunum hastalıklarında pulmoner rehabilitasyon; bileşenleri, organizasyon Kronik solunum hastalıklarında pulmoner rehabilitasyon; bileşenleri, organizasyon Prof. Dr. Müzeyyen Erk Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları AD Plan Kronik solunumsal hastalıklar KSH da egzersiz

Detaylı

KOAH ta Hastane Dışı Pulmoner Rehabilitasyon

KOAH ta Hastane Dışı Pulmoner Rehabilitasyon K O N U I I I G E N E L Y A K L A Ş I M L A R B Ö L Ü M 12 Dicle Kaymaz KOAH ta Hastane Dışı Pulmoner Rehabilitasyon Pulmoner rehabilitasyon; kronik solunum hastalığı olan semptomatik ve günlük yaşam aktivitesi

Detaylı

Yrd. Doç. Dr : Tanju ÇELİK MKÜ. Tıp Fak.

Yrd. Doç. Dr : Tanju ÇELİK MKÜ. Tıp Fak. Yrd. Doç. Dr : Tanju ÇELİK MKÜ. Tıp Fak. Ağrı Ağrının tanımı Uluslararası Ağrı Araştırmaları Teşkilâtı tarafından 1979 yılında şu şekilde yapılmıştır: "Ağrı, vücudun herhangi bir yerinden kaynaklanan,

Detaylı

FİZİKSEL AKTİVİTE RİSKLER & YARARLAR. Prof.Dr.Gülfem ERSÖZ

FİZİKSEL AKTİVİTE RİSKLER & YARARLAR. Prof.Dr.Gülfem ERSÖZ FİZİKSEL AKTİVİTE RİSKLER & YARARLAR Prof.Dr.Gülfem ERSÖZ Fiziksel Aktivite Kassal kontraksiyon ve enerji harcaması gerektiren her türlü hareket Egzersiz Sağlık durumunu iyileştirmek Fiziksel uygunluğu

Detaylı

Sarkoidozun Yaşam Kalitesi Üzerine Etkisi

Sarkoidozun Yaşam Kalitesi Üzerine Etkisi Sarkoidozun Yaşam Kalitesi Üzerine Etkisi Döndü GÜNEYLİOĞLU*, Ferhan ÖZŞEKER*, Sevinç BİLGİN*, Çağla UYANUSTA KÜÇÜK*, Esen AKKAYA* * SSK Süreyyapaşa Göğüs Kalp ve Damar Hastalıkları Eğitim Hastanesi, İSTANBUL

Detaylı

FAZ I. Değerlendirme Eğitim Fiziksel aktivite Psikososyal yaklaşım. Bileşenler. Tanım. Değerlendirme. Koroner yoğun bakım

FAZ I. Değerlendirme Eğitim Fiziksel aktivite Psikososyal yaklaşım. Bileşenler. Tanım. Değerlendirme. Koroner yoğun bakım Bileşenler KORONER YOĞUN BAKIMDA KARDİYAK REHABİLİTASYON NASIL OLMALIDIR? Prof. Dr. Mehmet Uzun GATA Haydarpaşa Hastanesi Psikososyal yaklaşım 1 4 Tanım Koroner yoğun bakım merkezi = coronary care unit

Detaylı

Üniversite Hastanesi mi; Bölge Ruh Sağlığı Hastanesi mi? Ayaktan Başvuran Psikiyatri Hastalarını Hangisi Daha Fazla Memnun Ediyor?

Üniversite Hastanesi mi; Bölge Ruh Sağlığı Hastanesi mi? Ayaktan Başvuran Psikiyatri Hastalarını Hangisi Daha Fazla Memnun Ediyor? Üniversite Hastanesi mi; Bölge Ruh Sağlığı Hastanesi mi? Ayaktan Başvuran Psikiyatri Hastalarını Hangisi Daha Fazla Memnun Ediyor? Ebru Turgut 1, Yunus Emre Sönmez 2, Şeref Can Gürel 1, Sertaç Ak 1 1 Hacettepe

Detaylı

YOĞUN BAKIM HEMŞİRELERİNİN İŞ YÜKÜNÜN BELİRLENMESİ. Gülay Göçmen*, Murat Çiftçi**, Şenel Sürücü***, Serpil Türker****

YOĞUN BAKIM HEMŞİRELERİNİN İŞ YÜKÜNÜN BELİRLENMESİ. Gülay Göçmen*, Murat Çiftçi**, Şenel Sürücü***, Serpil Türker**** YOĞUN BAKIM HEMŞİRELERİNİN İŞ YÜKÜNÜN BELİRLENMESİ Gülay Göçmen*, Murat Çiftçi**, Şenel Sürücü***, Serpil Türker**** *Fulya Acıbadem Hastanesi Sorumlu Hemşire, **Fulya Acıbadem Hastanesi Yoğun Bakım Sorumlu

Detaylı

KARDİYAK REHABİLİTASYON ÖĞR. GÖR. CİHAN CİCİK

KARDİYAK REHABİLİTASYON ÖĞR. GÖR. CİHAN CİCİK KARDİYAK REHABİLİTASYON ÖĞR. GÖR. CİHAN CİCİK Uzun süreli immobilizasyon sonucu: - Nitrojen ve protein dengesi bozulur. - İskelet kasının kitlesi, kasılma kuvveti ve etkinliği azalır. - İskelet kaslarında

Detaylı

GÖĞÜS AĞRISI ŞİKAYETİ İLE BAŞVURAN ÇOCUKLARIN KLİNİK İZLEMİ

GÖĞÜS AĞRISI ŞİKAYETİ İLE BAŞVURAN ÇOCUKLARIN KLİNİK İZLEMİ GÖĞÜS AĞRISI ŞİKAYETİ İLE BAŞVURAN ÇOCUKLARIN KLİNİK İZLEMİ Erhan Çalışıcı, Birgül Varan, Mahmut Gökdemir, Nimet Cındık, Özge Orbay Başkent Üniversitesi Çocuk Sağ.Has.ABD Göğüs ağrısı, çocukluk ve adölesan

Detaylı

Performans Testleri. Antrenör Nihan DÖNMEZ

Performans Testleri. Antrenör Nihan DÖNMEZ Performans Testleri Antrenör Nihan DÖNMEZ Yetenek seçimi Vücut yapısı Reaksiyon zamanı Güç ve kuvvet testi Anaerobik kapasite Dayanıklılık Sağlık testleri gibi konu başlıkları altında farklı birçok testi

Detaylı

Farkl Dispne Skalalar n n Kronik Obstrüktif Akci er Hastal nda Karfl laflt r lmas

Farkl Dispne Skalalar n n Kronik Obstrüktif Akci er Hastal nda Karfl laflt r lmas ARAfiTIRMA Farkl Dispne Skalalar n n Kronik Obstrüktif Akci er Hastal nda Karfl laflt r lmas Sevgi Özalevli 1, Eyüp Sabri Uçan 2 1 DEÜ Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Yüksekokulu, zmir 2 DEÜ T p Fakültesi,

Detaylı

PRİMER SİLİYER DİSKİNEZİ HASTALARININ KLİNİK DEĞERLENDİRMESİ

PRİMER SİLİYER DİSKİNEZİ HASTALARININ KLİNİK DEĞERLENDİRMESİ PRİMER SİLİYER DİSKİNEZİ HASTALARININ KLİNİK DEĞERLENDİRMESİ N Emiralioğlu, U Özçelik, G Tuğcu, E Yalçın, D Doğru, N Kiper Hacettepe Üniversitesi Çocuk Göğüs Hastalıkları Bilim Dalı Genel Bilgiler Primer

Detaylı

Spirometreye Giriş ve Standardizasyon Prof Dr Tunçalp DEMİR

Spirometreye Giriş ve Standardizasyon Prof Dr Tunçalp DEMİR Spirometreye Giriş ve Standardizasyon Prof Dr Tunçalp DEMİR Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları AD SPİROMETRE Spirometre soluk alma ya da verme sırasında oluşan akım ya da volüm değişikliklerini

Detaylı

Yazar Ad 41 Prof. Dr. Haluk ÖZEN Cinsel hayat çocuk yaştan itibaren hayatımızın önemli bir kesimini oluşturur. Yaşlılık döneminde cinsellik ayrı bir özellik taşır. Yaşlı erkek kimdir, hangi yaş yaşlanma

Detaylı

PULMONER REHABİLİTASYON HAFTASI FAALİYET RAPORU (9-15 MART 2015) TEKİRDAĞ HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ ETKİNLİKLERİ

PULMONER REHABİLİTASYON HAFTASI FAALİYET RAPORU (9-15 MART 2015) TEKİRDAĞ HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ ETKİNLİKLERİ PULMONER REHABİLİTASYON HAFTASI FAALİYET RAPORU (9-15 MART 2015) TEKİRDAĞ HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ ETKİNLİKLERİ İlimizde, merkez ve tüm ilçelerde 9-15 Mart Pulmoner Rehabilitasyon Haftası etkinlikleri, düzenlenmiştir.

Detaylı

KOAH riski altında olan (Evre 0) olguların önemi ve klinik farklılıkları

KOAH riski altında olan (Evre 0) olguların önemi ve klinik farklılıkları KOAH riski altında olan (Evre 0) olguların önemi ve klinik farklılıkları Nuray KÖMÜS 1, Kemal Can TERTEMİZ 2, Can SEVİNÇ 2 1 Nizip Devlet Hastanesi, Gaziantep, 2 Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi,

Detaylı

Türk Yoğun Bakım Derneği Mekanik Ventilasyon Kursu Şubat 2010, İstanbul.

Türk Yoğun Bakım Derneği Mekanik Ventilasyon Kursu Şubat 2010, İstanbul. Türk Yoğun Bakım Derneği Mekanik Ventilasyon Kursu 26-27 Şubat 2010, İstanbul Weaning MV desteğinin kademeli olarak azaltılıp, hastanın ventilasyonu üstlenmesi sürecidir. Weaning MV süresinin % 40 ı Nozokomiyal

Detaylı

Çocuktan Erişkine Astımın Doğal Seyri

Çocuktan Erişkine Astımın Doğal Seyri Çocuktan Erişkine Astımın Doğal Seyri Prof. Dr. İpek Türktaş Gazi Tıp Fakültesi, Ankara 6 Yaşı şına gelene kadar ~ %50 sinde en az 1 vizing atağı olacaktır Tekrarlıyan Bronşiolitler (Hışıltılı Bebekler)

Detaylı

Dispne Yakınması Olan Hastalarda Farklı Dispne Ölçeklerinin Karşılaştırılması*

Dispne Yakınması Olan Hastalarda Farklı Dispne Ölçeklerinin Karşılaştırılması* DEUHYO ED 2012, 5 (2), 65-71 Dispne Ölçeklerinin Karşılaştırılması 65 Dispne Yakınması Olan Hastalarda Farklı Dispne Ölçeklerinin Karşılaştırılması* ** Ülkü YAPUCU GÜNEŞ *** Dilek KARA **** Abdulkadir

Detaylı

Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH) Koruma, Tanı ve Tedavi Raporu 2014

Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH) Koruma, Tanı ve Tedavi Raporu 2014 Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH) Koruma, Tanı ve Tedavi Raporu 2014 Prof. Dr. Ali Kocabaş, Prof. Dr. Sibel Atış, Prof. Dr. Lütfi Çöplü, Prof. Dr. Ertürk Erdinç, Uzm. Dr. Begüm Ergan, Prof. Dr.

Detaylı

Nefes Darlığı ile Başa Çıkabilme Yöntemleri

Nefes Darlığı ile Başa Çıkabilme Yöntemleri Nefes Darlığı ile Başa Çıkabilme Yöntemleri Uzm Dr Dicle KAYMAZ Atatürk Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi EAH Kronik Solunum Yetmezliği Kliniği Pulmoner Rehabilitasyon ve Evde Sağlık Hizmetleri Merkezi

Detaylı

KOAH ta steroidlerin pabucu dama mı atıldı? PROF.DR.ARZU MIRICI-2018 İSTANBUL

KOAH ta steroidlerin pabucu dama mı atıldı? PROF.DR.ARZU MIRICI-2018 İSTANBUL KOAH ta steroidlerin pabucu dama mı atıldı? PROF.DR.ARZU MIRICI-2018 İSTANBUL KOAH ın patofizyolojik özellikleri Mukus hipersekresyonu Mukosiliyer transportta azalma Mukozal hasar Enflamatuar hücre sayısında/

Detaylı

1 Sabah yataktan kalkmak 0 1 2 3 4 5 6 7. 2 Küvete girip çıkmak 0 1 2 3 4 5 6 7. 3 Saç yıkamak, taramak 0 1 2 3 4 5 6 7

1 Sabah yataktan kalkmak 0 1 2 3 4 5 6 7. 2 Küvete girip çıkmak 0 1 2 3 4 5 6 7. 3 Saç yıkamak, taramak 0 1 2 3 4 5 6 7 JAQQ ( JUVENILE ARTHRITIS QUALITY OF LIFE QUESTIONNAIRE) 1. BÖLÜM: BÜYÜK MOTOR FONKSİYONLAR A. Son iki hafta içerisinde, aşağıdaki aktiviteleri yaparken artrit ya da tedavisine bağlı olarak ne sıklıkla

Detaylı

BİRİNCİ BASAMAKDA PSİKİYATRİ NURAY ATASOY ZKÜ TIP FAKÜLTESİ AD

BİRİNCİ BASAMAKDA PSİKİYATRİ NURAY ATASOY ZKÜ TIP FAKÜLTESİ AD BİRİNCİ BASAMAKDA PSİKİYATRİ NURAY ATASOY ZKÜ TIP FAKÜLTESİ AD Çalışmalarda birinci basamak sağlık kurumlarına başvuran hastalardaki psikiyatrik hastalık sıklığı, gerek değerlendirme ölçekleri kullanılarak

Detaylı

Alevlenmelerin en yaygın nedeni, trakeobronşiyal enfeksiyonlar ve hava kirliliğidir. Şiddetli alevlenmelerin üçte birinde neden saptanamamaktadır

Alevlenmelerin en yaygın nedeni, trakeobronşiyal enfeksiyonlar ve hava kirliliğidir. Şiddetli alevlenmelerin üçte birinde neden saptanamamaktadır Toraks Derneği, Göğüs Hastalıkları Uzmanları ve solunum hastalıkları alanında çalışan diğer uzmanlık dallarındaki hekimler tarafından 1992 de kurulan bir ulusal uzmanlık derneğidir. Toraks Derneği nin

Detaylı

KRONİK OBSTRÜKTİF AKCİĞER HASTALIĞINDA YAŞAM KALİTESİ VE FONKSİYONEL DURUM. Safiye ÖZKAN*

KRONİK OBSTRÜKTİF AKCİĞER HASTALIĞINDA YAŞAM KALİTESİ VE FONKSİYONEL DURUM. Safiye ÖZKAN* KRONİK OBSTRÜKTİF AKCİĞER HASTALIĞINDA YAŞAM KALİTESİ VE FONKSİYONEL DURUM Kabul Tarihi:14.04.2005 ÖZET Sağlıkla ilişkili yaşam kalitesi ölçümleri hastalığın, kişinin günlük yaşamı üzerindeki etkisinin

Detaylı

Cerrahiye aday olgularda PR

Cerrahiye aday olgularda PR PULMONER PULMONER REHABİLİTASYON REHABİLİTASYON ve KRONİK ve KRONİK BAKIM K BAKIM ÇALIŞMA ÇALIŞMA GRUBU GRUBU VAKALARLA PULMONER REHABİLİTASYON Cerrahiye aday olgularda PR Doç.. Dr. PINAR ERGÜN Atatürk

Detaylı

YAŞLILIKTA PSİKO-SOSYAL YAŞAM

YAŞLILIKTA PSİKO-SOSYAL YAŞAM YAŞLILIKTA PSİKO-SOSYAL YAŞAM Yaşlıların Psiko-Sosyal Özellikleri İnsanın yaşlılığında nasıl olacağı ya da nasıl yaşlanacağı; yaşadığı coğrafyaya, kalıtsal özelliklere, Psiko-sosyal ve Sosyo-ekonomik şartlara,

Detaylı

Açıklama 2008-2010. Araştırmacı: YOK. Danışman: YOK. Konuşmacı: YOK

Açıklama 2008-2010. Araştırmacı: YOK. Danışman: YOK. Konuşmacı: YOK Açıklama 20082010 Araştırmacı: YOK Danışman: YOK Konuşmacı: YOK TRAVMA SONRASI STRES BOZUKLUĞU VE UYKU Hypnos (Uyku Tanrısı) Nyks (Gece Tanrısı) Hypnos (uyku tanrısı) ve Thanatos (ölüm tanrısı) Morpheus

Detaylı

AEROBİK EGZERSİZ PROGRAMLARININ DÜZENLENMESİ

AEROBİK EGZERSİZ PROGRAMLARININ DÜZENLENMESİ AEROBİK EGZERSİZ PROGRAMLARININ DÜZENLENMESİ 1 Aerobik Egzersiz Programlarının Düzenlenmesi Aerobik uygunluk düzeyi belirlendikten sonra aerobik uygunluğu geliştirmek ve korumak için egzersiz programları

Detaylı

EGZERSİZ EĞİTİMİ: DİSPNE ve DİNAMİK HİPERİNFLASYONA ETKİLERİ. Doç. Dr. Alev GÜRGÜN Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı

EGZERSİZ EĞİTİMİ: DİSPNE ve DİNAMİK HİPERİNFLASYONA ETKİLERİ. Doç. Dr. Alev GÜRGÜN Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı EGZERSİZ EĞİTİMİ: DİSPNE ve DİNAMİK HİPERİNFLASYONA ETKİLERİ Doç. Dr. Alev GÜRGÜN Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı KOAH Ne yapabiliriz??? Ne yapabiliriz??? How common is

Detaylı