kpss iki bin iki yüz soru formatında LİSE VE ÖN LİSANS MEZUNLARI İÇİN KPSS GENEL KÜLTÜR SORU BANKASI soru

Transkript

1 kpss 2014 formatında iki bin iki yüz soru LİSE VE ÖN LİSANS MEZUNLARI İÇİN KPSS GENEL KÜLTÜR SORU BANKASI 2012 kpss de 94 soru

2 Komisyon KPSS ORTAÖĞRETİM / ÖN LİSANS GENEL KÜLTÜR SORU BANKASI ISBN Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarına aittir. Pegem Akademi Bu kitabın basım, yayın ve satış hakları Pegem Akademi Yay. Eğt. Dan. Hizm. Tic. Ltd. Şti.ne aittir. Anılan kuruluşun izni alınmadan kitabın tümü ya da bölümleri, kapak tasarımı; mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik, kayıt ya da başka yöntemlerle çoğaltılamaz, basılamaz, dağıtılamaz. Bu kitap T.C. Kültür Bakanlığı bandrolü ile satılmaktadır. Okuyucularımızın bandrolü olmayan kitaplar hakkında yayınevimize bilgi vermesini ve bandrolsüz yayınları satın almamasını diliyoruz. Bu kitapta yer alan geçmiş yıllarda ÖSYM'nin yapmış olduğu sınavlardaki ÇIKMIŞ SORULAR'ın her hakkı ÖSYM'ye aittir. Hangi amaçla olursa olsun, tamamının veya bir kısmının kopya edilmesi, fotoğraflarının çekilmesi, herhangi bir yolla çoğaltılması ya da kullanılması, yayımlanması ÖSYM'nin yazılı izni olmadan yapılamaz. Pegem Akademi Yayıncılık telif ücreti ödeyerek bu izni almıştır. 4. Baskı: Mart 2014, Ankara Yayın-Proje Yönetmeni: Ayşegül Eroğlu Türkçe Redaksiyon: Bahar Sarımehmetoğlu Dizgi-Grafik Tasarım: Cemal İnceoğlu Kapak Tasarımı: Gürsel Avcı Baskı: Ayrıntı Basım Yayın ve Matbaacılık Ltd. Şti. İvedik Organize Sanayi 28. Cadde 770. Sokak No: 105/A Yenimahalle / ANKARA ( ) Yayıncı Sertifika No: Matbaa Sertifika No: İletişim Karanfil 2 Sokak No: 45 Kızılay / ANKARA Yayınevi: Yayınevi Belgeç: Dağıtım: Dağıtım Belgeç: Hazırlık Kursları: E-ileti: pegem@pegem.net

3 SUNU Değerli Adaylar, Bu kitap Kamu Personeli Seçme Sınavı (KPSS) Genel Kültür Testi Tarih, Coğrafya ve Vatandaşlık alanı kapsamındaki soruları güven veren bir bilgi birikimi ile etkin bir şekilde çözebilmeniz için hazırlanmıştır. Sorulmuş ve sorulması olası soruların titizlikle incelenmesiyle, ÖSYM formatına uygun sorular ve çözümleriyle bilgilerin açık ve anlaşılır olmasına dikkat edilerek faydanıza; - özgün, - güncel, - öğrenme ve öğretme tekniklerine uygun, - zaman kazandırıcı çözüm tekniklerini içeren yapısıyla sınava hazırlamada öncü bir kitap olma göreviyle hizmetinize sunulmuştur. Yoğun bir emek ve birikimin ürünü olan bu kitapla ilgili görüşlerinizi ve önerilerinizi bizimle pegem@pegem.net aracılığı ile paylaşabilirsiniz. Hayalinizdeki resme ulaşmada önemli bir tercih, tamamlayıcı bir renk ve büyük bir adım olmak dileğiyle Başarılar.

4 v PEGEM AKADEMİ TARİH İÇİNDEKİLER İslamiyet Öncesi Türk Tarihi İslamiyet Öncesi Türk Tarihi İslamiyet Öncesi Türk Tarihi Türk - İslam Tarihi Türk - İslam Tarihi Türk - İslam Tarihi Türkiye Tarihi Türkiye Tarihi Türkiye Tarihi Osmanlı Kuruluş Dönemi Osmanlı Yükselme Dönemi Osmanlı Kültür ve Medeniyeti Osmanlı Kültür ve Medeniyeti Osmanlı Kültür ve Medeniyeti Osmanlı Kültür ve Medeniyeti Osmanlı Duraklama Dönemi Siyasi Tarihi Osmanlı Gerileme Dönemi Siyasi Tarihi Osmanlı Yenileşme ve Demokratikleşme Hareketleri Osmanlı Yenileşme ve Demokratikleşme Hareketleri Osmanlı Yenileşme ve Demokratikleşme Hareketleri Osmanlı Yenileşme ve Demokratikleşme Hareketleri Osmanlı Yenileşme ve Demokratikleşme Hareketleri Osmanlı Yenileşme ve Demokratikleşme Hareketleri Avrupa Tarihi XX. Yüzyılda Osmanlı Devleti XX. Yüzyılda Osmanlı Devleti I. Dünya Savaşı I. Dünya Savaşı Mondros Ateşkes Anlaşması ve Cemiyetler Kurtuluş Savaşı Hazırlık Dönemi (Genelgeler - Kongreler) Kurtuluş Savaşı Hazırlık Dönemi (Genelgeler - Kongreler) Kurtuluş Savaşı Hazırlık Dönemi (Genelgeler - Kongreler) Kurtuluş Savaşı Hazırlık Dönemi (Genelgeler - Kongreler) I. TBMM Dönemi I. TBMM Dönemi Kurtuluş Savaşı (Muharebeler - Antlaşmalar) Dönemi Kurtuluş Savaşı (Muharebeler - Antlaşmalar) Dönemi Kurtuluş Savaşı (Muharebeler - Antlaşmalar) Dönemi Kurtuluş Savaşı (Muharebeler - Antlaşmalar) Dönemi

5 PEGEM AKADEMİ vi Atatürk İnkılapları Atatürk İnkılapları Atatürk İnkılapları Atatürk İnkılapları Atatürk İnkılapları Atatürk İnkılapları Atatürk İlkeleri Atatürk İlkeleri Atatürk İlkeleri Atatürk İlkeleri Türk Dış Politikası ve II. Dünya Savaşı Türk Dış Politikası ve II. Dünya Savaşı Türk Dış Politikası ve II. Dünya Savaşı İnkılap Tarihi XX. Yüzyılın Başlarında Dünya Soğuk Savaş Dönemi Yumuşama Dönemi Küreselleşen Dünya Karma Test Karma Test Karma Test Karma Test Karma Test Karma Test Karma Test

6 vii PEGEM AKADEMİ COĞRAFYA İÇİNDEKİLER Türkiye'nin Coğrafi Konumu Türkiye'nin Coğrafi Konumu Türkiye'de Dağlar, Ovalar ve Platolar Türkiye'de Akarsuların Genel Özellikleri ve Akarsuların Oluşturduğu Yer Şekilleri Türkiye'de Kaynaklar - Barajlar - Göller ve Denizler Türkiye'de Diğer Yer Şekilleri (Rüzgâr - Buzul - Karstik - Kıyı Tipleri) Türkiye'de Toprak Tipleri Tarama Testi Türkiye'nin İklimi ve Bitki Örtüsü Türkiye'nin İklimi ve Bitki Örtüsü Türkiye'nin İklimi ve Bitki Örtüsü Türkiye'de Doğal Afetler (Erozyon - Heyelan - Çığ - Sel vb.) Türkiye'nin Nüfus Özellikleri Türkiye'nin Nüfus Özellikleri Türkiye'de Tarım Türkiye'de Tarım Türkiye'de Tarım - Hayvancılık - Ormancılık Türkiye'de Madenler ve Enerji Kaynakları Türkiye'de Sanayi ve Ticaret Türkiye'de Turizm ve Ulaşım Tarama Testi Karadeniz Bölgesi Marmara Bölgesi Ege Bölgesi Akdeniz Bölgesi Tarama Testi Güneydoğu Anadolu Bölgesi Doğu Anadolu Bölgesi İç Anadolu Bölgesi Tarama Testi Karma Test Karma Test Karma Test Karma Test Genel Tarama Testi Genel Tarama Testi Genel Tarama Testi

7 PEGEM AKADEMİ viii ANAYASA İÇİNDEKİLER Hukukun Temel Kavramları Hukukun Temel Kavramları Hukukun Temel Kavramları Anayasal Gelişmeler ve Temel Kavramlar Anayasal Gelişmeler ve Temel Kavramlar Anayasal Gelişmeler ve Temel Kavramlar Anayasanın Temel İlkeleri Anayasanın Temel İlkeleri Yasama Yasama Yasama Yürütme Yürütme Yargı Yargı Temel Hak ve Hürriyetler - Olağanüstü Dönem Temel Hak ve Hürriyetler - Olağanüstü Dönem İdare Hukuku İdare Hukuku Uluslararası Örgütler Karma Test Karma Test Deneme Deneme Tarih Cevap Anahtarı Coğrafya Cevap Anahtarı Anayasa Cevap Anahtarı

8 TARİH

9 T A R İ H İslamiyet Öncesi Türk Tarihi I. Hun II. III. Göktürk Uygur Yukarıdaki Türk devletlerinden hangilerinin kendilerine ait alfabeleri vardır? A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III 5. Türkler çeşitli nedenlerle ana yurtlarından göç etmek zorunda kalmışlardır. Aşağıdakilerden hangisi Türk göçlerinin ekonomik nedenleri arasında gösterilemez? A) Kuraklık B) Otlakların azalması C) Yağışların yetersizliği D) Cihan hâkimiyeti düşüncesi E) Nüfusun artışı 2. Uygurları, Göktürk ve Hun Devleti nden ayıran özellikler arasında aşağıdakilerden hangisi gösterilemez? A) Yerleşik hayata geçmeleri B) Maniheizm dinini benimsemeleri C) Verasetle yönetilmeleri D) Matbaayı kullanmaları E) Kalıcı mimari eserler bırakmaları 6. Yabancı devletlerle yapılan savaşlarda başarılı olamayan Türklerin, başka kavimlerin yönetimi altında yaşamayı reddederek göç etmeleri aşağıdakilerden hangisine verdiği önemi gösterir? A) Bağımsızlık B) Egemenlik C) Yayılmacılık D) Cihan hakimiyeti E) Ordu millet anlayışı 3. Aşağıdakilerden hangisinde Töre yi oluşturan üç ana kaynak bir arada doğru olarak verilmiştir? A) Boy Budun İl B) Tengri Han Hatun C) Halk Kurultay Hakan D) Buyruk Tudun Toy E) Han Hatun Buyruk 7. Siyasi başarılarından çok kültürel ve medeni faaliyetleriyle tanınmıştır. İlk defa din değiştiren Türk devletidir. Sulama kanalları açarak tarımsal üretim yapmışlardır. Yukarıda özellikleri verilen Türk devleti aşağıdakilerden hangisidir? A) Hun B) Kutluk C) Uygur D) Peçenek E) Göktürk 4. Aşağıdakilerden hangisi İslamiyet Öncesi Türk devletlerinin özellikleri arasında gösterilemez? A) Gök Tanrı inancına sahip olmaları B) Devlet işlerini Kurultayda görüşmeleri C) Ölümden sonra yaşam inancına sahip olmaları D) İkili teşkilatla yönetilmeleri E) Güçlü bir merkezi otorite benimsemeleri 8. Kutluk Devleti ne ait Türk kültür ve medeniyeti ile toplum hayatı hakkında bilgi veren millî bir ruhla oluşturulmuş ilk yazılı belge aşağıdakilerden hangisidir? A) Orhun Abideleri B) Yenisey Yazıtları C) Karabalgasun Yazıtları D) Manas Destanı E) Ergenekon Destanı 1

10 1 İslamiyet Öncesi Türk Tarihi Büyük Hun Devleti ile Çinliler arasında yapılan mücadelelerin temel sebebi aşağıdakilerden hangisidir? A) İpek Yolu na egemen olma isteği B) Cihan hâkimiyeti düşüncesi C) Cihat anlayışı D) Çin in yayılmacı politikası E) Çıkar çatışmaları 14. Türklere ait olan dünyanın en eski halısı aşağıdakilerden hangisinde ortaya çıkarılmıştır? A) Pazırık kurganında B) Andronova da C) Tagar da D) Esik kurganında E) Çatalhöyük te 10. I. Hun II. Avar III. Macarlar Yukarıdaki devletlerden hangileri hem Orta Asya da hem de Avrupa da kurulan Türk devletleri arasında gösterilebilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III 15. I. Kopuz II. Çevgan III. Kithara Yukarıdakilerden hangilerine İslamiyet Öncesi önemli Türk enstrümanları arasında gösterilebilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III 11. Aşağıdakilerden hangisi Kurultay üyeleri arasında yer almaz? A) Hükümdar B) Yabgu C) Buyruk D) Hatun E) Baksı 12. Devletin her türlü siyasi, sosyal ve ekonomik sorunlarının görüşüldüğü meclise kurultay denirdi. Kurultay üyelerine verilen isim aşağıdakilerden hangisidir? A) Şad B) Kengeş C) Toygun D) Tarkan E) Toy 16. I. Bedizci II. Fresko III. Kopuz Orta Asya Türk kültürü içinde yer alan bu kavramlardan hangileri sanatla ilgilidir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) II ve III E) I, II ve III 13. Aşağıdaki kavramlardan hangisinin açıklaması yanlış verilmiştir? A) Buyruk Bakan B) Tarkan Askeri görevli C) Tudun Vergi memuru D) Tekin Hükümdarın erkek çocuğu E) Bitikçi Yargıç 17. İslamiyet Öncesi Türk topluluklarında kölelik anlayışının görülmemesi; I. yazılı hukukun gelişmemiş olması, II. özel mülkiyet anlayışının gelişmemiş olması, III. göçebe bir yaşamın benimsenmiş olması durumlarından hangileriyle açıklanabilir? A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III 2

11 İslamiyet Öncesi Türk Tarihi - 1 ÇÖZÜMLER 1. Verilen seçenekler içerisinde Göktürkler 38 harfli, Uygurlar ise 18 harfli olmak üzere alfabe kullanan Türk devletleri arasında yer alır. Ayrıca unutulmamalıdır ki Türk tarihinde yazılı süreç Göktürk Devleti ile başlamıştır. Cevap D 7. Uygurlar, Orta Asya da din değiştiren ilk Türk topluluğu olmuşlardır (Maniheizm ve Budizm). Kabul ettikleri dinî anlayışın bir sonucu olarak da yerleşik yaşama geçmişler, tarımla uğraşmışlar ve sulama kanalları inşa etmişlerdir. Bu yaşam şekliyle bağlantılı olarak da kültürel ve medeni faaliyetler konusunda (alfabe, matbaa, minyatür, fresk, yazılı hukuk kuralları...) gelişim göstermişlerdir. Cevap C 2. Verilen seçenekler içerisinde C seçeneği sorumuzun doğru yanıtıdır. Tanrı bağışı olan Kut un Gök Tanrı tarafından Hakan a verilmesi, bununda kan yoluyla hanedanın tüm üyelerine geçmesi ülkeyi hanedanın ortak malı yapmıştır. Bu anlayış Türk Devletleri arasındaki bir farklılık değil ortak bir özelliktir. Cevap C 8. Kutluk (II. Göktürk) Devleti ne ( ) ait ilk yazılı belgeler, Tonyukuk (725), Kül Tigin (732) ve Bilge Kağan (735) adına dikilen Orhun Abideleri dir. Cevap A 3. İslamiyet Öncesi Türk topluluklarında sosyal hayatı düzenleyen sözlü hukuk kurallarına töre ismi verilir. Türk töresinin kaynakları ise halkın örf adıyla ortaya koyduğu esaslar; Han ın yasama faaliyetleri sonucu ortaya çıkmış kurallar ve Kurultay kararlarıdır. Cevap C 4. İslamiyet Öncesi nde gerek ülkenin hanedanın ortak malı olarak kabul edilmesi gerekse bunun bir sonucu olarak ortaya çıkan ikili yönetim anlayışı Türk tarihinde yoğun taht kavgalarının yaşanmasına yol açmıştır. Bu ise merkezi otoriteyi olumsuz etkilemiş, kurulan Türk devletlerinin bu nedene bağlı olarak yıkılmasına yol açmıştır. 9. Gerek Teoman gerekse Mete Han Dönemi nde görülen Hun-Çin savaşlarının en temel sebebi İpek Yolu na egemen olma isteğinden kaynaklanmıştır. Cevap A Cevap E 5. Verilen seçenekler içerisindeki cihan hakimiyeti düşüncesi Türk göçlerine etki eden ekonomik değil, siyasi bir sebeptir. Bu anlayış aynı zamanda Türk cihan hakimiyeti mefkuresi olarak da adlandırılır. Cevap D 10. Hunlar MÖ III. yy.da Asya da Büyük Hun (Asya Hun), Kavimler Göçü nden sonrada Avrupa da Avrupa Hun ismiyle devlet kurmuşlardır. Avarlar MS IV. yy.da Asya da, Göktürklere karşı verdikleri mücadeleyi kaybettikten sonra ise MS VI. yy.da Avrupa da devlet kurmuşlardır. Cevap C 6. Türklerin başka kavimler yönetimi altında yaşamayı reddederek göç etmesi bağımsız yaşama verdikleri önemin göstergesidir. Ayrıca kimi zaman birbirleri ile yaptıkları mücadeleden sonra bağımsız yaşama arzusuyla göç ettiği de olmuştur. Örneğin Avarlar, Göktürklere karşı giriştikleri mücadeleyi kaybettikten sonra Göktürk hakimiyeti altında yaşamaktansa Avrupa ya göç edecektir. Cevap A 11. İslamiyet Öncesi önemli devlet meselelerinin görüşüldüğü kurum Kurultaydır. Kurultaya ise Hakan, Hatun, Aygucu, Buyruk, Yabgu, Boy Beyleri, asker ve idari yüksek görevliler ve halkın ileri gelenleri katılır. Cevap E 3

12 ÇÖZÜMLER İslamiyet Öncesi Türk Tarihi Şad: Hanedandan olan Tiginlerin ülkenin bazı bölgelerine yönetici olarak (vali) gönderildikleri zaman taşıdıkları unvandır. Kengeş ve Toy: Kurultay dışında devlet meselelerinin görüşüldüğü meclislere verilen isimdir. Tarkan: Ordu komutanıdır. Toygun: Kurultay üyelerine verilen isimdir. Cevap C 13. İslamiyet Öncesi nde Bitikçi, Saray Katibi, Yargan, Yargucu, Yargıç karşılığı kullanılan kavramlardır. Bitikçinin açıklanması karşılığı olarak verilen yargıç ifadesi yanlış eşleştirilmiştir. Cevap E 14. Pazırık ta beşinci kurganda bulunan halı; inceliği, kalitesi ve motiflerinin zenginliği ile bilinen (MÖ 3.yy.) en eski düğümlü halıdır. St. Petersburg Ermitaj Müzesinde bulunan halının üzerinde süvari ve geyiklerden oluşan bordürler vardır. Cevap A 15. Kopuz: Halk şairlerinin çaldığı saz. Çevgan: Çıngıraklı Asa Kithara: Türk Kanunu. Verilen üç seçenekte Türklerin İslam Öncesi kullandığı enstrümanlar arasındadır. Cevap E 16. Bedizci: Ressam. Fresk: Yaş sıva üzerine yapılan duvar resmi. Kopuz: Halk şairlerinin çaldığı saz. Verilen üç seçenek de İslamiyet Öncesi Türk sanatı ile ilgilidir. Cevap E 17. Göçebe bir yaşam şeklinin benimsenmesi, bunun doğal bir sonucu olarak da özel mülkiyet anlayışının çok sınırlı oluşu kölelik kavramının görülmemesine yol açmıştır. Yazılı hukuk geliştikten sonra da Türklerde kölelik kurumu oluşmamıştır. Cevap D 4