Mark Zuckerberg, Facebook ve Aldatıcı Reklamlar. Mark Zuckerberg, Facebook adlı sosyal medya sitesinin kurucularından biridir.

Transkript

1 Mark Zuckerberg, Facebook ve Aldatıcı Reklamlar Mark Zuckerberg, Facebook adlı sosyal medya sitesinin kurucularından biridir. Facebook şirketinin kendisi ve sahip olduğu Instagram, WhatsApp, Oculus ve bunun gibi firmalar aracılığıyla, teknolojik hayatımızın önemli bir kısmı, direkt veya dolaylı olarak Mark Zuckerberg in şirketlerinden etkilenmektedir. Facebook ve ona bağlı şirketlerin genel gelir kaynağı, bu şirketlerin ürünlerini kullanırken karşımıza çıkan reklamlardır. Bu reklamların kişiselleştirilmesi amacıyla kullanıcı bilgilerinin toplanması, sık sık gündeme gelmekte, kişisel bilgilerin güvenliği konusunda çeşitli çalışmalar yapılsa da, bu bilgilerin kullanımı ve toplanması engellenememektedir. Kişisel bilgilerin reklamların kişiselleştirilmesi için toplanması, özellikle son yıllarda oldukça çok gündeme gelen bir konudur. Bu konunun sık sık gündeme gelmesinde, reklam sektörünün çok hızlı bir şekilde büyümesinin rolü, oldukça açıktır. Giderek büyüyen teknolojik reklam sektörünün en hızlı büyüyen ve günümüzde en büyük olan kolunun internet reklamcılığı olması[1], bu fikri destekler niteliktedir. Hakkında konuştuğum internet reklamcılığı ile ilgili, son zamanlarda yavaş yavaş ortaya çıkan ve benim fikrime göre, kişisel bilgilerin reklamlar için toplanmasından daha önemli olan bir tartışma konusu, teknolojik hayatımızın neredeyse heryerinde olan reklamların, insanların fikirlerini değiştirmek için kullanılmasıdır. Bu konunun bana göre reklamcılık ile ilgili diğer konulardan daha önemli olmasının sebebi, insanların fikirlerinin değiştirilmesinin dünyada yaşanan önemli olaylar üzerinde olabilecek etkisidir. Bu tartışma konusu, kişisel bilgilerin toplanması ile oldukça ilgilidir çünkü bireyin fikirlerinin bilinmesi, değiştirilmesi için oldukça gerekli bir adımdır. Reklamların, toplulukların fikirlerinin değiştirilmesi için kullanılmasına bir örnek vererek, konunun önemini ve günlük hayatımıza etkisini daha iyi anlatmak istiyorum. Ülkeler için en önemli olaylardan biri olan seçimler, öncesinden aylarca insanların fikirlerini değiştirmeye yönelik çalışmalar yapılan olaylardır. Fikirlerin değiştirilmesine yönelik

2 çalışmalar, pek çok farklı yol ile yapılmalıdır. Mitingler gibi daha direkt yolların yanında, ülkenin gündeminin televizyon, gazete gibi çeşitli haberleşme araçları ile değiştirilmesi gibi yollar, bu yollara örnek olarak verilebilir. Reklamların insanların fikirlerinin değiştirilmesi işte bu noktada büyük bir önem kazanmaktadır. Reklamlar ile insanların fikirleri değiştirilebilir, başta seçimler olmak üzere ülkedeki önemli olayların sonuçları etkilenebilir. Bu makalede hakkında yazacağım (ve yazdığım) ana sorun, Mark Zuckerberg in sahip olduğu şirketlerin, reklamların fikirleri değiştirmek için kullanılması, bir diğer anlatımla aldatıcı reklamcılık yapılmasıdır. Mark Zuckerberg, şirketleri altında çalışan binlerce yazılım uzmanı, her gün milyonlarca defa görüntülenen internet siteleri ve insanların sosyal medya hesaplarıyla yaptığı her eylemin saklandığı veri tabanları ile aldatıcı reklamlar konusunda kilit bir noktadadır. Hatta, tartışmaların Facebook üzerinden çıktığını düşünürsek, tartışma konusunu kendisinin oluşturduğunu söyleyebiliriz. Mark Zuckerberg in sahip olduğu başka bir güç ise, dünyada sadece 3 teknoloji devinin kazanabildiği vazgeçilemezlik gücüdür. Vazgeçilmezlik gücü derken, insanların bu sitelere bağımlı olmasından bahsetmiyorum. Bahsettiğim şey, herhangi bir sosyal medya hesabınız olmasa bile internette gezerken Facebook ile paylaş, Tweetle, Google ile kaydol gibi butonlar görmenizdir. Bu butonlar, farkında olmadan o sitenin vazgeçilmezliğini arttırmaktadır. Bahsettiğim vazgeçilmezlik gücü ile ilgili kendimden bir örnek vermek istiyorum. Şu anda kendi Google hesabım, yaklaşık 15 websitesine girişte, yaklaşık 25 telefon uygulamasının hesap eşleme özelliğinde, bütün e-postalarımın kullanılabiliyor. İşte böyle bir durumdayken, Google dan vazgeçmek, hesabımı silmek oldukça zor. Mark Zuckerberg in altındaki şirketlerden en büyük üçünün (Facebook, Instagram ve WhatsApp) ikisi (Facebook ve WhatsApp), teknolojik hayatımızın vazgeçilmez lerinden. Vazgeçilmezliğe sahip olmak, Mark Zuckerberg e kendi kafasına göre hareket ettiğinde fazla

3 zarar görmeme rahatlığı veriyor çünkü bu şirketler, bahsettiğim sebeplerden dolayı vazgeçilmez ler. Mark Zuckerberg in bu tartışmıya yaklaşımı şu ana kadar daha çok görmezden gelmek olarak görünüyor. Bu yaklaşıma sebep olarak tartışmaya kendisinin sebep olması ve söyleyecek birşeyi olmaması gösterilebilir. Daha önce kurumsal cephanenin içinde bahsettiğim vazgeçilmezlik, burada da kendini bu yaklaşımı mümkün kılan bir avantaj olarak gösteriyor. Mark Zuckerberg in bu konuda sahip olduğu avantajların çoğu, aslında cephanesinden geliyor. Büyük bir yazılım uzmanı ordusuna sahip olması, ekonomik özgürlük ve insanların bilgilerine sahip olması, bu tartışmaya karşı yürütülebilecek (şahsen yürütüldüğünü düşünüyorum) bir çalışmayı oldukça kolaylaştırıyor. Bu kaynakların uygulamaya geçmesinin en basit örneklerinden biri, bu tartışmada Mark Zuckerberg karşıtı oldupu tespit edilen kişilere aldatıcı olmayan reklamlar verilmesi olabilir. Avantajlarının yanında bazı dezavantajlar da tabiki de vardır. Örneğin, giderek kişisel bilgilerin güvenliği ve ilişkili konular konusunda bilinçlenen ve hassaslaşan bir medya ve medya tarafından yaratılmış bu akımın peşinden giden insanları görmek oldukça basit. Bu akımın etkisi olarak, günümüzde adı çerez, ingilizcesi cookie [2] olan teknolojiyi reklamcılık, içerik kişiselleştirme gibi alanlarda kullanan sitelerde (internetteki sitelerin çok büyük bir kısmı), internet sitesine ilk kez girdiğinizde çerezlerin kullanımı ile ilgili bir bilgilendirme görmek mümkün. Çerez teknolojisi çok öncesinden beri var olmasına rağmen, yasal bilgilendirme yasağı, bu akımın getirdiği bir yasaktır. Mark Zuckerberg, an itibariyle bu soruna bir çözüm getirmemiştir. Çözüm kelimesinin anlamı, iki taraf - Facebook ve insanlar - için farklı anlamlar taşıdığından, çözüm hakkında daha çok ayrıntı vermek istiyorum.

4 Öncelikle, çözümün Mark Zuckerberg açısından ne anlama geldiğinden bahsedelim. Aldatıcı reklamların ortaya çıkışının, kendisinin bilgisinin dışında ortaya çıkmış olmasının imkansız olduğunu düşünürsek, kişisel bilgi güvenliğini savunanlar tarafından düşünülen bir çözüm istemediği açıktır. Bence Mark Zuckerberg için çözüm, insanların aldatıcı reklamlar politikasını görmezden gelmesini sağlamaktır. Böyle düşünmemim sebebi, aldatıcı reklamları göstermeyi kendisinin seçmiş olması ve (doğal olarak) kullanıcı kaybetmeyi istememesidir. Çözümün, etkilenen kullanıcılar için anlamını konuşmadan önce, Facebook ve alt şirketlerinin kullanıcı sayısını düşünürsek, etkilenen kullanıcı sayısının çok büyük olduğuna dikkat çekmek istiyorum. Bu sayının büyük olması, hem Mark Zuckerberg in ne kadar çok insana etki ettiğinin, hem de her ne kadar fazla gündemde olmasa da, ne kadar çok kişiyi ilgilendirdiği açısından önemlidir. Etkilenen insanlar açısından çözümün anlamını açmamız gerektiğinde, grubun büyüklüğünün engelleyici olduğundan dolayı, oldukça genel bir tanım yapmak zorundayım. Genel bir tanım yapmaktansa, bu grubun içindeki iki ayrı genel görüşten bahsedersem, konuya başarıyla açıklık getireceğimi düşünüyorum. Bu iki ana düşünce, ana hatlarıyla destekleyici ve karşı çıkan olarak tanımlanabilir. Aldatıcı reklamları destekleyici görüş, aktif olarak desteklemek yerine daha çok umursamazlıktan veya bilmemezlikten doğan bir görüştür. Genel olarak aldatıcı reklamların kullanıldığını fark etmeyen veya aldatıcı reklamların olduğu sosyal medyaları kullanmayan insanların görüşü olduğu söylenebilir. Aldatıcı reklamlara karşı çıkan görüş, destekleyici görüşün aksine, genelde aktif bir şekilde karşı çıkar. Kişisel bilgilerin korunmasını savunan kişilerin yüksek oranda bulunduğu bir gruptur. Bu grubun ortalamasının, destekçi gruba kıyasla daha eğitimli olduğu ve/veya ekonomik durumunun daha iyi olduğu savunulabilir.

5 Kişisel bilgilerin korunumu tartışma konusunun tarafları, bu tarafların kazanılıp kazanılamayacağı ve tarafsız (nötr) kişiler, şimdiye kadar hakkında konuştuğum aldatıcı reklamlar konusuyla oldukça benzerdir. Tahmin edilebileceği gibi, destekleyici görüşe sahip kişiler, daha çok nötr grubun içinde sayılmalıdırlar ve kazanılmaları oldukça mümkündür çünkü büyük bir oranı, sorunun farkında olmayan kişilerden oluşur. Bunun aksine, karşı çıkan görüş, kazanılması mümkün olmayan bir gruptur çünkü aktif olarak aldatıcı reklamlara karşıdırlar. Özetlemek gerekirse, henüz yeni yeni ortaya çıkmakta olan aldatıcı reklamlar konusunun ne yöne gideceğini belirlemek şu anda mümkün değildir ve ileride Mark Zuckerberg ün izleyeceği politikalara bağlıdır. Aynı zamanda, ortada büyük bir tarafsız grup vardır ve bu grubun hangi tarafta duracağı, önümüzdeki yıllarda aldatıcı reklamlar ile hangi haberleri duyacağımızı belirleyecektir. KELİME SAYISI: 1098 Kaynakça [1] - [2] -