Çalışma Raporu. Ege Tütün İhracatçıları Birliği DÖNEMİ

Transkript

1 Çalışma Raporu Ege Tütün İhracatçıları Birliği DÖNEMİ 1 Nisan 2014

2 İÇİNDEKİLER 1.ÖNSÖZ TÜRKİYE GENELİ İHRACAT RAKAMLARI... 3 TABLO 1 TÜRKİYE GENELİ SEKTÖREL BAZDA İHRACAT DÜNYADA VE ÜLKEMİZDE TÜTÜN ÜRETİMİ... 4 TABLO 2 DÜNYADA TÜTÜN ÜRETİMİ... 4 TABLO 3 ÜLKEMİZDE TÜTÜN ÜRETİMİ DÜNYADA VE ÜLKEMİZDE TÜTÜN ÜRETİMİ... 5 TABLO 4 DÜNYADA TÜTÜN İHRACATI... 5 TABLO 5 TÜRKİYE GENELİ FASILLARA GÖRE TÜTÜN İHRACATI... 6 TABLO 6 TÜRKİYE TÜTÜN VE TÜTÜN MAMULLERİ İHRACATI ÖZET TABLO... 6 TABLO 7 TÜRKİYE GENELİ ÜLKELERE GÖRE YAPRAK TÜTÜN İHRACATI... 7 TABLO 8 TÜRKİYE GENELİ ÜLKELERE GÖRE TÜTÜN MAMULLERİ İHRACATI BİRLİĞİMİZ TARAFINDAN YAPILAN ÇALIŞMALAR BİRLİĞİMİZ DÖNEMİ İŞ PROGRAMI Çalışma Raporu Nisan

3 1. ÖNSÖZ Sayın Üyeler, Ege Tütün İhracatçıları Birliği'nin Olağan Genel Kurul Toplantısını yaptığımız bugün, önümüzdeki dönemin ülkemiz ve sektörümüz için hayırlı ve başarılı olmasını diler, hepinizi saygıyla selamlarız. Olağan Genel Kurul Toplantısında yapılan seçim sonucunda, görevlendirdiğiniz Yönetim Kurulumuzun, yürürlükteki İhracat Rejimi ve Yönetmeliği ile 5910 sayılı Türkiye İhracatçılar Meclisi ve İhracatçı Birliklerinin Kuruluş ve görevleri hakkında Kanun ve bu Kanuna dayalı olarak çıkarılan Yönetmelik, Ekonomi Bakanlığının talimatları doğrultusunda sektör ihracatının daha ileri seviyelere çıkarılabilmesi amacıyla, çalışma programımız çerçevesinde yapılan faaliyetler ile ülkemizin tütün üretimi ve ihracatı hakkındaki genel bilgileri içeren 2013/2014 dönemi "Çalışma Raporumuz" ekte incelemelerinize ve bilgilerinize sunulmuştur. EGE TÜTÜN İHRACATÇILARI BİRLİĞİ YÖNETİM KURULU Çalışma Raporu

4 2. TÜRKİYE GENELİ İHRACAT RAKAMLARI Tablo 1 - Türkiye Geneli Sektörel Bazda İhracat (1000 ABD Doları) SEKTÖRLER Değişim (%) Pay (13) (%) Çalışma Raporu Nisan 2014 I. TARIM ,6 14,1 A. BİTKİSEL ÜRÜNLER ,6 9,8 Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri ,3 Yaş Meyve ve Sebze ,9 1,6 Meyve Sebze Mamulleri ,7 0,9 Kuru Meyve ve Mamulleri ,5 0,9 Fındık ve Mamulleri ,3 1,2 Zeytin ve Zeytinyağı ,6 0,3 Tütün ve Mamulleri ,3 0,6 Süs Bitkileri ,4 0,1 B. HAYVANSAL ÜRÜNLER ,7 1,3 Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller ,7 1,3 C. AĞAÇ VE ORMAN ÜRÜNLERİ ,5 2,9 Ağaç Mamulleri ve Orman Ürünleri ,5 2,9 II. SANAYİ ,2 78,5 A. TARIMA DAYALI İŞLENMİŞ ÜRÜNLER ,8 8,2 Tekstil ve Hammaddeleri ,5 Deri ve Deri Mamulleri ,4 1,3 Halı ,3 1,4 B. KİMYEVİ MADDELER VE MAMULLERI ,4 11,5 Kimyevi Maddeler ve Mamulleri ,4 11,5 C. SANAYİ MAMULLERİ ,6 58,7 Hazırgiyim ve Konfeksiyon ,3 11,5 Otomotiv Endüstrisi ,8 14 Gemi ve Yat ,5 0,8 Elektrik - Elektronik Mak. Bilişim ,8 7,7 Makine ve Aksamları ,1 3,8 Demir ve Demir Dışı Metaller ,7 4,5 Çelik ,4 9,1 Çimento Cam Seramik ve Toprak ,8 2,1 Mücevher ,7 1,5 Savunma Sanayii ,4 0,9 İklimlendirme Sanayii ,7 2,8 Diğer Sanayi Ürünleri ,1 0,1 III. MADENCİLİK ,6 3,3 Madencilik Ürünleri ,6 3,3 İhracatçı Birlikleri kaydından muaf ihracat ,8 4,1 TOPLAM ,

5 Tablo 1 de İhracatçı Birlikleri kayıtlarına alınan Türkiye geneli sektörel ihracat rakamlarını incelediğimizde 2013 yılında 151,7 milyar dolarlık ihracatın gerçekleştiğini görüyoruz. Bu ihracatın %14 ünü tarım ürünleri, %78.5 ini sanayi ürünleri, %3,3 lik bölümünü ise madencilik ürünleri oluşturmaktadır. Türkiye geneli tütün ve tütün mamulleri ihracatı, 2013 yılında bir önceki yıla göre %7,3 oranında artış göstererek 906 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. 3. DÜNYADA VE ÜLKEMİZDE TÜTÜN ÜRETİMİ Tablo 2 Dünyada Tütün Üretimi Ülke 2007 (ton) 2008 (ton) 2009 (ton) 2010 (ton) 2011 (ton) 2012 (ton) Ç.H.C Hindistan Brezilya A.B.D Endonezya Malavi Arjantin Tanzanya Zimbabve Pakistan Bangladeş İtalya Kuzey Kore *Türkiye Tayland Zambiya Mozambik Filipinler Vietnam Ara Toplam Diğerleri Genel Toplam Kaynak: FAO kayıtlarıdır. Tablo 2 de dünyadaki tütün üretim miktarlarına göre, Dünya da üretilen toplam 7,5 milyon ton tütünün yaklaşık %40 ı Çin Halk Cumhuriyeti nde üretilmektedir. Üretimde Çin Halk Cumhuriyeti ni sırasıyla Hindistan, Brezilya ve A.B.D. takip etmektedir. Birleşmiş Milletler FAO verilerine göre Türkiye, tütün üretiminde dünyada 14.sırada yer almaktadır. Çalışma Raporu

6 Tablo 3 Ülkemizde Tütün Üretimi Bölge Üretici Miktar Üretici Miktar Üretici (Adet) (Ton) (Adet) (Ton) (Adet) Miktar (Ton) EGE KARADENİZ MARMARA DOĞU GÜNEYDOĞU AKDENİZ TOPLAM Ülkemizde, son yıllarda düşüş gösteren tütün üretiminde 2013 yılında önemli artış gerçekleşmiştir. Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu verilerine göre, 2011 yılında 53 bin ton civarında olan üretim, 2012 yılında 45 bin tona gerilemiş, 2013 yılında ise tütün sektörü açısından bir toparlanma yaşanmış ve üretim değerleri 70 bin tona yaklaşmıştır. 4. DÜNYADA VE ÜLKEMİZDE TÜTÜN İHRACATI Tablo 4 Dünyada Tütün İhracatı Ülke 2008 bin $ 2009 bin $ 2010 bin $ 2011 bin $ 2012 bin $ Brezilya , , , , ,00 A.B.D , , , , ,00 Zimbabve , , , , ,00 Hindistan , , , , ,00 Ç.H.C , , , , ,00 Malavi , , , , ,00 Belçika , , , , ,00 Türkiye , , , , ,00 Arjantin , , , , ,00 Almanya , , , , ,00 Çalışma Raporu Nisan 2014 Dünya da en fazla tütün ihracatı gerçekleştiren ülkelere baktığımızda, Brezilya nın 3.1 milyar dolarlık ihracat ile ilk sırada yer aldığını görüyoruz. Brezilya yı sırasıyla A.B.D., Zimbabve ve Hindistan izlemekte olup, Türkiye, 2012 yılı Birleşmiş Milletler Comtrade verilerine göre 427 milyon dolarlık yaprak tütün ihracatı ile 8.sırada yer almaktadır. 5

7 Tablo 5 Türkiye Geneli Fasıllara Göre Tütün İhracatı FASIL 2012 MIKTAR KG 2012 DEĞER 2013 MİKTAR KG 2013 DEĞER DEĞİŞİM MİKTAR % DEĞİŞİM DEĞER % Yaprak Tütün ve Tütün Döküntüleri Tütün Mamulleri Diğer Mamul Tütünler GENEL TOPLAM Fasıllar bazında ihracatımızı değerlendirdiğimizde (Tablo 5); 2013 yılında yaprak tütün ve tütün döküntüleri ihracatımızın 2012 yılına göre miktarda %24 değer kaybettiğini, değerde ise %3 oranında artış yaşandığını ve ihracatımızın 439 milyon dolar olarak gerçekleştiğini görüyoruz. Sigaranın ağırlıkta olduğu tütün mamulleri ihracatımızda, bir önceki yıla oranla %15 lik artış göstererek miktarda 37 bin ton, değerde ise %12 lik artışla 335 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir yılında toplamda 906 milyon doları bularak son yıllardaki en yüksek seviyeye çıkan tütün ve tütün mamulleri ihracatımızın 2014 yılı sonunda 1 milyar doları aşması öngörülmektedir. Tablo 6 Türkiye Tütün ve Tütün Mamulleri İhracatı Özet Tablo Sektör / Alt Sektör İsimleri TOPLAM İHRACAT (Milyon $) İHRACAT YAPILAN ÜLKE SAYISI MEVCUT İLK 5 ANA PAZARIN İHRACATTAKİ PAYI (%) TOPLAM İHRACATÇI FİRMA SAYISI KG. BAŞINA İHRACAT DEĞERİ ($) Ana Sektör Yaprak Tütün ve Tütün Döküntüleri Tütün Mamulleri Ana Sektör Yaprak Tütün ve Tütün Döküntüleri Tütün Mamulleri Ana Sektör Yaprak Tütün ve Tütün Döküntüleri Tütün Mamulleri Milyon $ İHRACAT YAPAN Milyon $ İHRACAT YAPAN Milyon $ İHRACAT YAPAN Ana Sektör 6,21 6,51 6,87 8,09 Yaprak Tütün ve Tütün Döküntüleri 5,26 5,45 5,69 7,70 Tütün Mamulleri 8,19 8,53 8,68 8,49 Çalışma Raporu

8 Tablo 7 de yer alan ülkelere göre yaprak tütün ve tütün döküntüleri ihracat rakamlarına baktığımızda, 2013 yılında en fazla yaprak tütün ihracatımızın 138 milyon dolarla A.B.D. ye gerçekleştiği görülmektedir. A.B.D ye gerçekleşen ihracatı sırasıyla Endonezya, Belçika ve Rusya Federasyonu izlemektedir. Tablo 7 Türkiye Geneli Ülkelere Göre Yaprak Tütün İhracatı 2012 MIKTAR 2012 DEĞER 2013 MİKTAR 2013 DEĞER ÜLKE KG KG BİRLEŞİK DEVLETLER ENDONEZYA BELÇİKA RUSYA FEDERASYONU HOLLANDA BREZİLYA ALMANYA POLONYA UKRAYNA MEKSİKA PORTEKİZ ROMANYA ARJANTİN İSVİÇRE LİTVANYA FILIPINLER MALEZYA SIRBİSTAN YUNANİSTAN BİRLEŞİK ARAP EMİRLİKLERİ Çalışma Raporu Nisan 2014 ARA TOPLAM DİĞERLERİ GENEL TOPLAM

9 Tablo 8 Türkiye Geneli Ülkelere Göre Tütün Mamulleri İhracatı 2012 MIKTAR 2012 DEĞER 2013 MİKTAR 2013 DEĞER ÜLKE KG KG İRAN (İSLAM CUM.) BAHREYN IRAK İSRAİL LÜBNAN BİRLEŞİK ARAP EMİRLİKLERİ LİBYA TUNUS ÜRDÜN MORİTANYA BİRLEŞİK DEVLETLER KKTC SUUDİ ARABİSTAN CEZAYİR KUVEYT FAS İŞGAL ALT.FİLİSTİN T HOLLANDA NİJERYA MISIR ARA TOPLAM DİĞERLERİ GENEL TOPLAM Ülkelere göre tütün mamulleri ihracatının 2013 yılında en fazla İran a yapıldığını görüyoruz (Tablo 8). İran a yapılan ihracatı sırasıyla Bahreyn, Irak ve İsrail takip etmektedir. Özellikle Bahreyn ve Irak a olan tütün mamulleri ihracatımızın 2013 yılında bir önceki yıla oranla önemli ölçüde arttığı görülmektedir. Çalışma Raporu

10 5. BİRLİĞİMİZ TARAFINDAN YAPILAN ÇALIŞMALAR a. Tütün Tohumluk Geliştirme Projesi Birliğimiz ile Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü arasında gerçekleşen Tütün Tohumluk Geliştirme Projesi kapsamında 4 çeşit tohumun tescil işlemleri, Birliğimiz adına çalışmayı yürüten Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü tarafından yerine getirilmektedir. Arazi ekimlerinde kullanılmak üzere, çeşitlerimizin materyallerini oluşturacak fidelerin üretilebilmesi için orman toprağı ve organik gübre kullanılarak 1200 m2 lik fidelik kurulmuş, kiralanan çeşitli büyüklükteki toplam 120 dekar alanda üretim yapılmıştır. Ancak arazilerin sulu tarım imkanlarının kısıtlı olması nedeniyle beklenenin altında toplam 1453 kg tohum elde edilmiştir. Tohumlar, daha önceden istekte bulunan firmalara dağıtılmıştır. Önümüzdeki dönemde daha fazla tohum üretimi amacıyla sulama olanaklarının daha iyi olduğu tarlalar kiralanmıştır. İsteğe göre buralara ekimler yapılacaktır. b. Karadeniz Bölgesi Tütünleri Standardizasyon Projesi Ülkemiz tütüncülüğünün marka değerleri olan İzmir ve Samsun tütünlerinde, iç ve dış piyasanın gereksinimi olan üretim düzeyi karşılanamamakta, tüketici istemlerine uygun sigara harmanlarınının kompozisoyununda güçlüklerle karşılaşılmaktadır. Sözkonusu tütünlerimizin yaprak tütün dışsatımımızın ana bileşenleri olması nedeniyle tütün dışsatımına bağlı döviz girişinde de azalışlar görülmektedir. Bu noktadan hareketle, Karadeniz Bölgesindeki lokasyonlara uygun, yüksek verimli, hastalıklara ve kuraklığa dayanıklı, üstün kaliteli tütün çeşitlerini belirlemek, bu çeşitlerin setifikalı tohumluklarını kullanarak üretim alanlarına aktarmak, sektörün gereksinimi olan üretimde süreklilik ve standart ürün eldesini sağlamak amacıyla Birliğimiz ile Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü arasında Karadeniz Bölgesi Tütünleri Standardizasyon Projesi protokolü imzalanmış olup, söz konusu projenin 2015 yılında sonuçlandırılması planlanmaktadır. c. Diğer Faaliyetler Çalışma Raporu Nisan Türkiye İhracat Stratejisi kapsamında Tütün ve Tütün Mamulleri Sektörüne ilgili hedeflerin görüşüldüğü toplantılara Yönetim Kurulu düzeyinde katılım sağlandı ve 1,2 milyar dolar olan 2023 yılı tütün ve tütün mamulleri hedefi önünde yer alan engellerin aşılması için çalışmalar yapıldı. Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu nun kurul üyeleri ile düzenli toplantılar yapılarak sektörün sorunlarına çözüm önerileri bulmak adına adımlar atıldı. Tütün ve Tütün Mamulleri Kaçakçılığı ile Mücadele Eylem Planı çerçevesinde gerçekleşen toplantılara katılım sağlandı. Bu yıl Selanik te düzenlenen Oryantal Tütün Forumuna katılım sağlanarak Oryantal tününün global piyasadaki mevcut durumu hakkında izlenimler edinildi. 9

11 DÖNEMİ İŞ PROGRAMI Elit ve anaç tütün tohumunun ıslahı, üretilmesi, muhafazası, üreticiye ve/veya üretici ile sözleşme yapan ihracatçıya belli bir bedel karşılığında satılması ve ilaç kalıntılarının önlenmesi yönünde sürdürülen çalışmaları da üstlenen EDEKATAŞ ın çalışmalarının devamı için, gereken her türlü desteğin verilmesi, Sektörümüzün bugün bulunduğu noktadan daha iyi noktalara gelmesi için Tütün, Tütün Mamulleri, Alkollü İçkiler Piyasası Düzenleme Kurumu ve ilgili kuruluşlarla yürütülen çalışmaların sürdürülmesi, Tütünle ilgili yapılan her türlü çalışmada yer alarak Birliğimiz görüşlerinin de ifade edilmesi, tütünün ekonomik ve sosyal boyutları hakkında ilgili kuruluşlara bilgilendirmelerde bulunulması, Üyelerimizin ticari ilişkilerinin gelişmesine katkı sağlayacak her türlü seminer, konferans v.b. organizasyonların düzenlenmesi ve/veya bu tür organizasyonlara katılım sağlanması, Tütün üretiminde ve ihracatında karşılaşılan sorunların çözümüne ve ihracatımızın arttırılmasına yönelik çalışmaların yapılması, dönemi iş programımızı Genel Kurulumuzun onayına arz ederiz. Çalışma Raporu