T.C. ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI SOSYAL SİGORTALAR KURUMU BAŞKANLIĞI SİGORTA İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Sigorta Primleri Daire Başkanlõğõ

Transkript

1 T.C. ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI SOSYAL SİGORTALAR KURUMU BAŞKANLIĞI SİGORTA İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Sigorta Primleri Daire Başkanlõğõ SAYI : B.13.2.SSK /VIII-031/63761 KONU : Asgari ücret ve 506 sayõlõ Kanunda yapõlan değişiklikler. ANKARA 29/01/2004 G E N E L G E Ek Bilindiği gibi; tarihli ve 4857 sayõlõ İş Kanununun 39 uncu maddesi gereğince, iş sözleşmesi ile çalõşan ve bu Kanunun kapsamõnda olan veya olmayan her türlü işçinin asgari ücretini tespit etmekle görevli Asgari Ücret Tespit Komisyonunca; ile tarihleri arasõnda geçerli olmak üzere, 16 yaşõnõ doldurmuş işçilerin bir günlük normal çalõşma karşõlõğõ asgari ücretleri TL (aylõk TL); 16 yaşõnõ doldurmamõş işçilerin bir günlük normal çalõşma karşõlõğõ asgari ücretleri ise TL (aylõk ) olarak tespit edilmiş bulunmaktadõr. Diğer taraftan; tarihli, sayõlõ Resmi Gazete de yayõmlanan 5073 sayõlõ Kanun ile 506 sayõlõ Kanunun 78 inci maddesinin birinci fõkrasõ değiştirilmiş olup, söz konusu değişik fõkrada; Bu Kanun gereğince alõnacak prim ve verilecek ödeneklerin hesabõna esas tutulan günlük kazancõn alt sõnõrõ TL, üst sõnõrõ ise alt sõnõrõn beş katõdõr. Günlük kazanç alt sõnõrõ her yõl 1 Ocaktan geçerli olmak üzere, yõllõk programda öngörülen yõl sonu tüketici fiyat indeksi tahmini artõş oranõ kadar artõrõlarak bulunan tutara, gayri safi yurt içi hasõla sabit fiyatlarla gelişme hõzõ tahmini artõş oranõ uygulanmak suretiyle belirlenir. Ancak yõl içinde, tüketici fiyat indeksi artõş oranõnõn yõl sonu için öngörülenden daha yüksek gerçekleşmesi halinde, öngörülen oranõn aşõldõğõ ayõ takip eden ay başõndan geçerli olmak üzere günlük kazanç alt sõnõrõ Bakanlar Kurulunca yeniden belirlenir. Bu şekilde belirlenecek günlük kazanç alt sõnõrõnõn hesabõnda liranõn kesirleri liraya tamamlanõr. Denilmektedir tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yapõlan bu değişiklik uyarõnca alõnacak prim ve verilecek ödeneklerin hesabõna esas tutulacak günlük kazancõn alt sõnõrõ TL, üst sõnõr ise alt sõnõrõn beş katõ olarak belirlenmiştir. Ayrõca, aynõ Kanunun 13 üncü maddesi ile 506 sayõlõ Kanuna eklenen Geçici 90 õncõ maddesinin birinci fõkrasõ gereğince, ile tarihleri arasõnda; sigortalõnõn günlük kazancõ, bu Kanunun 78 inci maddesine göre belirlenen günlük kazancõn alt sõnõrõnõn altõnda ise, bu kazanç ile alt sõnõr arasõndaki farka

2 -2- ait işverence ödenmesi gereken sigorta primlerinin, işsizlik sigortasõ priminin ve sosyal güvenlik destek priminin sigortalõ ve işveren hisselerinin tümünün, bu tarihler arasõndaki aylara ait prim tahakkukuna esas belgelerin en geç tarihine kadar verilmesi kaydõyla Hazinece karşõlanmasõ icabetmektedir. Yapõlan bu yasal düzenlemeler üzerine uygulanacak işlemler aşağõda açõklanmõştõr. I- ALINACAK PRİM VE VERİLECEK ÖDENEKLERİN HESABINA ESAS TUTULAN GÜNLÜK VE AYLIK KAZANÇLARIN ALT VE ÜST SINIRLARI: a) ÖZEL SEKTÖR tarihinden itibaren; Günlük alt sõnõr Aylõk alt sõnõr : TL : x 30 = TL Günlük üst sõnõr, günlük alt sõnõrõn beş katõ olduğundan; Günlük üst sõnõr Aylõk üst sõnõr : x 5 kat = TL : x 30 = TL b) KAMU SEKTÖRÜ 2003/Aralõk ayõnõn ikinci yarõsõ için alt sõnõr ( TL x 16 gün = TL) : TL 2004/Ocak ayõnõn ilk yarõsõ için alt sõnõr : TL ( x 14 gün = TL) devresi için alt sõnõr : TL tarihinden sonrasõ için günlük alt sõnõr : TL tarihinden sonrasõ için aylõk alt sõnõr : TL 2003/Aralõk ayõnõn ikinci yarõsõ için üst sõnõr ( TL x 16 gün = TL) : TL 2004/Ocak ayõnõn ilk yarõsõ için üst sõnõr : TL ( TL x 14 gün = TL) devresi için üst sõnõr : TL tarihinden sonrasõ için günlük üst sõnõr : TL tarihinden sonrasõ için aylõk üst sõnõr : TL II- HAZİNECE KARŞILANACAK PRİMLER: Asgari Ücret Tespit Komisyonunun tarihli, 2003/1 sayõlõ kararõna göre, tarihleri arasõnda geçerli olmak üzere 16 yaşõndan büyük ve küçükler için tespit olunan asgari ücretlerin, 4857 sayõlõ İş Kanununa tabi olan ve olmayan işyerleri arasõnda ayõrõm yapõlmaksõzõn uygulanmasõ gerekmektedir.

3 sayõlõ Kanunun 78 inci maddesi uyarõnca belirlenen alt sõnõr ( TL) ile Asgari Ücret Tespit Komisyonunca 16 yaşõndan büyük ve küçükler için ayrõ ayrõ tespit edilen asgari ücretler arasõndaki farka ait sigorta primleri, aylõk sosyal güvenlik destek primi ve işsizlik sigortasõ primlerinin tümünün bahis konusu 78 inci maddenin üçüncü fõkrasõ uyarõnca işverence ödenmesi icabetmekte ise de, yukarõda belirtilen Geçici 90 õncõ madde gereğince, her iki ücret (alt sõnõr ile 16 yaşõndan büyük ve küçükler için belirlenen asgari ücretler) arasõnda kalan tutar üzerinden hesaplanacak primlerin sigortalõ ve işveren hisselerinin, ila tarihlerine ilişkin kõsmõ özel ve kamu sektörü ayõrõmõ yapõlmaksõzõn Hazinece karşõlanacağõndan, 78 inci maddenin üçüncü fõkrasõnõn bu dönem için uygulanmamasõ gerekmektedir. Ancak, sözü geçen döneme ilişkin fark primlerin Hazinece karşõlanabilmesi için; a) 2004/Ocak, Şubat, Mart ve Nisan aylarõ için düzenlenmesi gereken aylõk sigorta primleri bildirgeleri ve aylõk sosyal güvenlik destek primi bordrolarõnõn bu aylardaki kazançlarõ TL nin altõnda olanlar için ayrõ (Ek-1), TL ve bunun üzerinde olanlar için ayrõ (Ek-2) düzenlenecektir. Buna karşõlõk; söz konusu aylara ilişkin 2004/I inci dönem bordrosu, asgari ücretler ile prime esas kazancõn alt sõnõrõ arasõndaki farklõlõk üzerinde durulmaksõzõn tek bordro şeklinde tanzim olunacaktõr. Başka bir anlatõmla kazançlarõ TL nin altõnda olanlar bu sõnõr, TL nin üzerinde olanlar ise, aylõk sigorta primleri bildirgelerinde ve aylõk sosyal güvenlik destek primi bordrosunda kayõtlõ brüt ücretleri üzerinden gösterilecektir.(ek-3) Örnek: Bir işyerinde 2004/Ocak ayõnda çalõşan (3) sigortalõnõn ay içindeki prim ödeme gün sayõsõ ve kazançlarõ aşağõdaki gibi ise; Prim ödeme Sigortalõ Gün Sayõsõ Günlük ücreti Bu ayda bildirilen ücreti (A) TL TL(Alt sõnõrõn altõnda) (B) TL TL.(Alt sõnõrõn altõnda) (C) TL TL.(Alt sõnõrõn üstünde) Bu sigortalõlardan ücretleri, prime esas kazancõn alt sõnõrõ altõnda olan (A) ve (B) için yukarõda belirtilen aylõk ücretler üzerinden ayrõ, ücreti, prime esas kazancõn alt sõnõrõnõn üzerinde olan (C) içinse ikinci bir aylõk sigorta primleri bildirgesi düzenlenecek, ancak bu üç sigortalõdan dolayõ tek bir dönem bordrosu tanzim olunacaktõr. Bu durumda; Hazinece Karşõlanacak Sigortalõ SPEK Alt Sõnõrõ Aylõk Ücret Primin Matrahõ (A) TL TL.= TL. (B) TL X TL = TL., 30 TOPLAM = TL

4 -4- Bu şekilde bulunan toplam TL. tutarõndaki Ocak ayõ kazanç farkõ üzerinden tahakkuk edecek sigorta ve işsizlik sigortasõ primlerinin sigortalõ ve işveren hisselerinin tümü Hazinece karşõlanacağõndan, bu primlerin işverence ödenmesi bahis konusu olmayacaktõr. Sigortalõ (C ) nin bildirilen ücreti, prime esas kazancõn alt sõnõrõnõn üzerinde olduğundan, bu sigortalõdan dolayõ Hazinece karşõlanacak herhangi bir tutar olmayacaktõr. b) tarih ve sayõlõ Resmi Gazetede yayõmlanan Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 20 inci maddesi uyarõnca 2004/Mayõs ayõndan başlanarak her ay için aylõk prim ve hizmet belgesi düzenlenmesi gerektiğinden, 2004/Mayõs ve Haziran aylarõ ile ilgili olarak, kazançlarõ TL nin altõnda ve üstünde olan sigortalõlar için de yine ayrõ ayrõ belge düzenlenecektir. Ancak, bu aylardaki kazançlarõ, 506 sayõlõ Kanunun 78 inci maddesine göre belirlenen alt sõnõrõn altõnda olan sigortalõlarõn sigorta primine esas kazanç tutarlarõ, aylõk prim ve hizmet belgesinde sigortalõlarõn ismen gösterilmesi gereken alt bölümündeki prime esas kazançlar satõrõna TL olarak yazõlacaktõr. (Ek-4) Buna karşõlõk, aynõ işyerinde 2004/Mayõs ve Haziran aylarõnda çalõşan ve prime esas kazançlarõ TL ve üzerinde olan sigortalõlar için de, ayrõ bir aylõk prim ve hizmet belgesi düzenleneceğinden, söz konusu belgenin üst ve alt bölümlerinde, bu sigortalõlarõn TL ve üzerindeki prime esas kazanç tutarlarõna aynen yer verilecektir. (Ek-5) c)anõlan aylara ait bu belgelerin, 31 Temmuz ve 1 Ağustos 2004 tarihlerinin hafta sonu tatiline rastlamasõ nedeniyle, en geç tarihine kadar verilmiş olmasõ gerektiğinden, tarihinden sonra verilecek söz konusu belgelerden dolayõ (belgelerin niteliğinin asõl veya ek olup olmadõğõ üzerinde durulmaksõzõn) Geçici 90 õncõ madde hükmü uygulanmayacaktõr. d)sigortalõlar ile ilgili prim belgelerinin re sen düzenlenmesi halinde, (kazançlarõ alt sõnõrõn altõnda olan sigortalõ varsa) Geçici 90 õncõ madde hükmü bu durumda da uygulanacak, ancak asgari işçilik uygulamasõnda söz konusu madde üzerinde durulmaksõzõn Ek sayõlõ Genelgeye göre işlem yapõlacaktõr.başka bir anlatõmla, ön değerlendirme işlemi sõrasõnda işverence verilen bildirgelerde kayõtlõ kazançlar toplamõ, bildirilen kazançlar olarak dikkate alõnacağõndan, Hazinece karşõlanan fark primin matrahõ, Kuruma bildirilen kazançlar olarak değerlendirilmeyecektir. Diğer taraftan, sigortalõlarõn, aylõk sigorta primleri bildirgelerinde, aylõk sosyal güvenlik destek primi bordrolarõnda ve aylõk prim ve hizmet belgelerinde, kazançlarõ TL nin altõnda gösterilen miktarlar ile bordroda kayõtlõ prime esas kazançlarõ arasõnda mutabakatsõzlõk olmakla birlikte, gerek prim tahakkuk makbuzlarõnda, gerekse işyeri H/C kartlarõnda, işverence verilen bildirgelerde kayõtlõ matrah, bu matrahõn işverence ödenecek prim tutarõ ile Hazinece karşõlanan prim ve buna tekabül eden sigorta primine

5 esas kazanç tutarõ ayrõ ayrõ yer alacağõndan, belgeler arasõndaki mutabakatsõzlõk üzerinde durulmayacak, bu nedenle de bildirge-bordro mutabakatõnõ sağlamak için işverenlerden kazançlar arasõndaki farkõn giderilmesi amacõyla ek bildirge istenilmeyecektir. Hazinece karşõlanmasõ gereken ay içerisindeki sigorta primleri, işsizlik sigortasõ primi ve aylõk sosyal güvenlik destek primi tutarlarõ, ayrõ ayrõ olmak üzere her ay primlerin ödenmesi gereken ayõ izleyen ayõn 15 ine kadar Muhasebe ve Mali İşler Daire Başkanlõğõna bildirilecektir. III- İŞSİZLİK SİGORTASI PRİMLERİ 4447 sayõlõ İşsizlik Sigortasõ Kanununun 49.maddesi uyarõnca ödenecek işsizlik sigortasõ priminin tarihinden itibaren geçerli olmak üzere 506 sayõlõ Kanunun 78 inci maddesine istinaden belirlenen sigorta primine esas kazancõn alt ve üst sõnõrlarõ dikkate alõnmak suretiyle alõnmasõ gerekmektedir. Buna göre, işsizlik sigortasõ priminin, günlük TL, (aylõk TL) lõk alt sõnõr ile günlük TL, (aylõk TL) üst sõnõr dikkate alõnarak hesaplanmasõ gerekmektedir. Ancak, ile tarihleri arasõnda günlük kazançlarõ, sigorta primleri hesabõna esas tutulacak günlük kazanç alt sõnõrõnõn altõnda olan sigortalõlarõn, her iki kazanç arasõndaki farka ilişkin işsizlik sigortasõ priminin sigortalõ ve işveren hissesinin tümü Hazinece karşõlanacağõndan, bu tutarlar hakkõnda da yukarõda belirtildiği gibi işlem yapõlacaktõr. -5- IV- GECİKME ZAMMININ HESABINDA YAPILAN DEĞİŞİKLİK 5073 sayõlõ Kanunun 12 nci maddesi ile, 506 sayõlõ Kanunun 80 inci maddesinin beşinci fõkrasõna Hazine Müsteşarlõğõnca açõklanacak ibaresinden sonra gelmek üzere bir önceki aya ait ibaresi eklendiğinden ve bu değişiklik tarihinden itibaren yürürlüğe girdiğinden, süresinde ödenmeyen prim ve diğer alacaklardan (EKP, özel işlem ve damga vergisi hariç) dolayõ gecikme zammõ hesaplanõrken, 2004/Şubat ve sonraki aylar için, ayrõ ayrõ Hazine Müsteşarlõğõnca bir önceki ay için açõklanacak Türk Lirasõ cinsinden iskontolu ihraç edilen Devlet iç borçlanma senetlerinin aylõk ortalama faizi oranõnda gecikme zammõ uygulanacaktõr. Örneğin, 2003/Eylül ayõna ilişkin prim tutarõnõn 2003/Ekim ayõnda ödenmesi gerektiği halde tarihinde ödenmesi durumunda, 1 Kasõm 2003 tarihinde % 10 oranõnda arttõrõlmak suretiyle bulunan tutara, bileşik bazda uygulanmak suretiyle 2003/Kasõm, Aralõk ve 2004/Ocak aylarõ için bu aylara ait ortalama faiz oranõ, 2004/Şubat ayõ için 2004/Ocak ayõna ait ortalama faiz oranõ uygulanacak, ödemenin yapõldõğõ 2004/Mart ayõ içinse 2004/Şubat ayõna ait faiz oranõ uygulanmak suretiyle 10 günlük gecikme zammõ hesaplanacaktõr. V- ÇIRAKLAR VE ÖĞRENCİLER İÇİN 3308 sayõlõ Çõraklõk ve Meslek Eğitimi Kanununun 25 inci maddesinin 4 üncü fõkrasõ uyarõnca aday çõrak, çõrak ve işletmelerde beceri eğitimi gören öğrencilerin, sigorta primine esas kazanç tutarlarõ, Asgari Ücret Tespit Komisyonunca 16 yaşõndan büyük ve

6 -6- küçük işçiler için tespit edilen asgari ücretlerin % 50 si olduğundan, bunlarõn sigorta primlerine esas aylõk kazanç tutarõ, 16 yaşõndan büyükler için TL, 16 yaşõndan küçükler için ise TL olarak uygulanacaktõr. Aday çõrak, çõrak ve öğrencilerin sigorta primlerinin ödenmesinde Geçici 90 õncõ madde hükmü dikkate alõnmayacaktõr. VI- İDARİ PARA CEZALARI 506 sayõlõ Kanunun 4958 sayõlõ Kanun ile değiştirilen 140 õncõ maddesi gereğince tarihinden itibaren işlenecek fiiller için uygulanacak idari para cezalarõ, 4857 sayõlõ İş Kanununa göre Asgari Ücret Tespit Komisyonunca 16 yaşõndan büyük işçiler için tespit edilen TL asgari ücret dikkate alõnarak hesaplanacaktõr. VII- DİĞER DEĞİŞİKLİKLER 5073 sayõlõ Kanunun 10 uncu maddesi ile 506 sayõlõ Kanunun 79 uncu maddesine; 11 inci maddesi ile de Ek 42 nci maddesine eklenen fõkralar ile ilgili olarak yapõlacak işlemler hakkõnda ayrõca talimat verilecektir. Bilgi edinilmesini, gereğinin buna göre yapõlmasõnõ rica ederiz. Sait ERSOY Nazmi GÜLEYÜPOĞLU Genel Müdür V. Kurum Başkanõ V. D A Ğ I T I M : G e r e ğ i : B i l g i : Merkez Ünitelerine -Çalõşma ve Sosyal Sigorta ve Sağlõk İşleri -Güvenlik Bakanlõğõna Genel Müdürlüklerine Taşra Teşkilatõna