GLOBALLEŞMENİN ETKİLERİ GLOBALLEŞME. DTÖ nün Etkileri GLOBALLEŞMEYİ HIZLANDIRAN ETKENLER GİRİŞİMCİLİKLE İLGİLİ TEKNİK MEVZUAT

Transkript

1 1 GİRİŞİMCİLİKLE İLGİLİ TEKNİK MEVZUAT GİRİŞİMCİLİKLE İLGİLİ TEKNİK MEVZUAT Prof.Dr. Fatih M. Botsalı 2 GLOBALLEŞME ülkeler arasında mal, hizmet, sermaye ve teknoloji akışının hızlı bir şekilde artması ve serbestleşmesi sonucunda ortaya çıkan gelişmeler ve durumu ifade eder. giderek artan bir hızda dünyayı kuşatan bir akım GLOBALLEŞMENİN ETKİLERİ ekonomi politika ulusal güvenlik teknoloji çevre kültür alanlarında tüm dünya ülkelerini önemli ölçülerde etkilemektedir. 3 4 GLOBALLEŞMEYİ HIZLANDIRAN ETKENLER Bilgi çağı ve iletişim teknolojisi Sosyal gelişmeler Ekonomik politikalar/faaliyetler AB ile ilişkiler DTÖ DTÖ nün Etkileri DTÖ kurallarına uygun dış ticaret Teşvikler Gümrük vergileri, tarifeler Teknik Engeller Sınai Mülkiyet hakları Anti-damping Çin 5 6 1

2 DTÖ nün Etkileri İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkındaki No: 3577 RG Tarihi: 01/07/1989 RG No: İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkındaki Yönetmelik RG Tarihi: 30/10/1999 RG No: AB ye Katılım Sürecinin Etkileri Klasik yaklaşım Yeni Yaklaşım (CE İşaretlemesi) Modüler Yaklaşım (Uygunluk Değerlendirme Prosedürleri, ISO 9001) Global yaklaşım (Akreditasyon) Tüketicinin Korunması/Ürün Sorumluluğu Rekabetin Korunması Gıda Güvenliği (HACCP, ISO 22000) Çevre Sağlığı ve Güvenliği (ISO 14001) İş Sağlığı ve Güvenliği (İş u, OHSAS 18001) 7 8 Klasik Yaklaşım Politikaları Tekstil ürünleri, elektrikli aletler, eczacılık ürünleri ve kozmetik ürünler, gıda maddeleri, tehlikeli maddeler, motorlu araçlar, tüketici ve çevrenin korunması Yeni Yaklaşım 4703 Sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması Ve Uygulanmasına Dair RG yayım Tarih ve No : / Sayılı la ilgili yönetmelikler Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar'da Değişiklik Yapılmasına Dair Karar (BKK, 2004/7448) CE İşareti Taşıması Gereken Ürünlerin İthalatına İlişkin Dış Ticarette Standardizasyon Tebliği (2004/9) Ürünlerin Piyasa Gözetimi ve Denetimine Dair Yönetmelik Uygunluk Değerlendirme Kuruluşları İle onaylanmış Kuruluşlara Dair Yönetmelik CE" Uygunluk İşaretinin Ürüne İliştirilmesine ve Kullanılmasına Dair Yönetmelik Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Tarafından Gerçekleştirilecek Piyasa Gözetimi ve Denetimine İlişkin usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik 9 10 Modüler Yaklaşım TSE Onaylanmış Kuruluş Oldu Yapı Malzemeleri Yönetmeliği ( 89/106/AT ) Asansör Yönetmeliği ( 95/16/AT ) Gaz Yakan Cihazlar yönetmeliği ( 90/396/AT ) Basınçlı Ekipmanlar Yönetmeliği ( 97/23/AT ) Yetki alınması planlanan direktifler Yeni Kişisel Koruyucu Donanım Yönetmeliği ( 89/686/AT ) Oyuncaklar Yönetmeliği ( 88/378/AT) Otomatik Olmayan Tartı Aletleri ( 90/384/AT ) Yeni Sıcak Su Kazanlarına Dair Yönetmelik ( 92/42/AT ) Taşınabilir Basınçlı Ekipmanlar Yönetmeliği ( 99/36/AT ) 11 Modüler Yaklaşım TÜRK LOYDU Onaylanmış Kuruluş Oldu Basınçlı Ekipmanlar Direktifi 97/23/EC, Taşınabilir Basınçlı Ekipmanlar Direktifi 99/36/EC Basit Basınçlı Kaplar Direktifi 87/404/EEC TÇMB Kalite Kontrol Bağımsız Deney Laboratuvarları Onaylanmış Kuruluş Oldu Yapı Malzemeleri Yönetmeliği ( 89/106/AT ) 12 2

3 Global yaklaşım TURKAK ın kuruluşu Türk Akreditasyon Kurumu Kuruluş Ve Görevleri Hakkında No Kabul Tarihi : TURKAK karşılıklı tanıma anlaşması imzaladı TURKAK Akreditasyon çalışmaları yaygınlaştı Global yaklaşım Akredite Edilen Kuruluş Sayısı TURKAK Akreditasyon Çalışmaları Deney Laboratuvarları (123) Kalibrasyon Laboratuvarları (41) Sistem Belgelendirme Kuruluşları (41) Muayene Kuruluşları (29) Ürün Belgelendirme Kuruluşları (5) Personel Belgelendirme Kuruluşları (6) Tüketicinin Korunması/Ürün Sorumluluğu Tüketicinin Korunması Hakkında Numarası: 4077 Kabul Tarihi: 23/02/1995 Yayımlandığı Resmi Gazete Tarihi: 08/03/1995 Tüketicinin Korunması Hakkında da Değişiklik Yapılmasına Dair No: 4822 Kabul Tarihi : Resmi Gazete Sayı: Resmi Gazete Tarih: Ürün sorumluluğu sigortası Rekabetin Korunması Rekabetin Korunması Rekabetin Korunması Hakkında Numarası: 4054 Kabul Tarihi: 07/12/1994 Yayımlandığı RG Tarihi: 13/12/1994 Yayımlandığı RG Sayısı:

4 Sınai Mülkiyet Haklarının Korunması Sınai Mülkiyet Haklarının Korunması KHK No Adı RG Tarihi RG No KHK/566 Patent Haklarının Korunması Hakkında 551 Sayılı Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair 22/09/ KHK/556 Markaların Korunması Hakkında 27/06/ KHK/555 Coğrafi İşaretlerin Korunması Hakkında 27/06/ KHK/554 Endüstriyel Tasarımların Korunması Hakkında 27/06/ KHK/551 Patent Haklarının Korunması Hakkında 27/06/ KHK/544 Türk Patent Enstitüsü Kuruluş Ve Görevleri Hakkında Hükmünde Kararname 24/06/ Türk Patent Enstitüsü Kuruluş Ve Görevleri Hakkında KHK de Değişiklik u, No : 5000, RG Tarihi: 19/11/2003, RG No: Anayasa Mahkemesi Faydalı Model Belgesi Başvurusu Yayınlandığında İtiraz Etmeyenlerin Dava Açamayacağına İlişkin 551 Sayılı Patentlerin Korunması Hakkında KHK' nın 165/3. Fıkrasını İptal Etti ( ) Patent Ve Faydalı Model Tasarısı Hazırlandı 20 Gıda Güvenliği Gıda Güvenliği Gıdaların Üretimi, Tüketimi ve Denetlenmesine Dair 560 Sayılı Hükmünde Kararname K.H.K. Tarihi, No: 24 Haziran 1995 Gıdaların Üretimi, Tüketimi Ve Denetlenmesine Dair Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında No: 5179 Kabul Tarihi: Yayımlandığı R.Gazete: Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği 16 Kasım 1997 / Sayılı Resmi Gazete HACCP/TS ( ) ISO 22000/TS ( ) Çevre Sağlığı ve Güvenliği Çevre u Numarası : 2872 Tarihi : Çevre una göre çıkarılan yönetmelikler ISO 14001:2005/TS14001:2005 ( ) ISO belge sayısı yaklaşık 1000 ISO belge sayısı 298 (Konya 20) 23 Çevre una Göre Çıkarılan Yönetmelikler ÇED Yönetmeliği Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği Ambalaj Ve Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği Su Kirliliği Kontrolu Yönetmeliği Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği Isınmadan Kaynaklanan Hava Kirliliği Yönetmeliği Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği (2002/49/EC) Zararlı Kimyasal Madde ve Ürünlerinin Kontrolü Yönetmeliği Toprak Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği Endüstri Tesislerinden Kaynaklanan Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği Benzin Ve Motorin Kalitesi Yönetmeliği (2003/17/AT ile değişik 98/70/AT) Atık Pil Ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği Radyasyon Güvenliği Yönetmeliği Gemilerden Atık Alınması ve Atıkların Kontrolü Yönetmeliği Araç Muayene İstasyonlarının Açılması, İşletilmesi ve Araç Muayenesi Hakkında Yönetmelik Trafikte Seyreden Motorlu Kara Taşıtlarından Kaynaklanan Egzoz Gazı Emisyonlarının Kontrolüne Dair Yönetmelik 24 4

5 İş Sağlığı ve Güvenliği İŞ u No: 4857 Kabul Tarihi : RG Yayım Tarih Ve Sayısı : İş Sağlığı Ve Güvenliği Yönetmeliği RG Yayım Tarih Ve Sayısı : OHSAS 18001/TS ( ) OHSAS belge sayısı 237 (Konya 25) 25 İş u İle İlgili Mevzuat Belirsizliği İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği nin Danıştay tarafından, bir tüzük çıkarılmadan yayımlanmış olduğu yaklaşımı ile iptali, yeni bir durum ortaya çıkarmış ve söz konusu direktifi uyumlaştıran yönetmelik, Danıştay ın ilk kararında belirtilen bir kısım hükümler dikkate alınarak yapılan küçük değişikliklerle, sosyal tarafların ve bakanlıkların tamamının görüşleri alınarak tüzük taslağı olarak Başbakanlık vasıtasıyla Danıştay incelemesine sunulmuştur. Ancak, bu defa da Danıştay, somut hükümler taşımadığı gerekçesiyle söz konusu tüzük taslağını reddetmiştir. Bu durum, yasal değişiklik veya yeni bir yasa yapılmadan AB nin iş sağlığı ve güvenliğinin çerçevesini çizen söz konusu direktifinin uyumlaştırılmasının mümkün olamayacağı anlamına gelen bir sonuç da doğurmuştur. M. Başesgioğlu Çalışma Bakanı 26 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmelikleri ZORUNLU TÜRK STANDARTLARI Türk Standartları Zorunlu İhtiyari Zorunlu standartlar ilgili Bakanlığın tebliği ile yürürlüğe konulur. 27 İç Piyasa denetimleri Türk Standartlarının Uygulanması Hakkında Tüzük İthal ürünlerin denetimi Dış Ticarette Standardizasyon tebliği 28 5