Veritabanı Yönetim Sistemleri, 2. basım Zehra ALAKOÇ BURMA, 2009, Seçkin Yayıncılık

Transkript

1 Veri

2 Kaynaklar Veri Tabanı Sistemleri, 2. basım Prof. Dr. Ünal YARIMAĞAN, 2010, Akademi Yayınevi Veritabanı Yönetim Sistemleri, 2. basım Zehra ALAKOÇ BURMA, 2009, Seçkin Yayıncılık Veritabanı ve Uygulamaları Yılmaz KAYA, Ramazan TEKİN, 2007, Papatya Yayıncılık Eğitim Fundamentals of Database Systems 5th Edition, Ramez Elmasri, Sham Navathe, 2007, Pearson/Addison Wesley An Introduction to Database Systems, 8th Edition C J Date, 2004, Pearson Education

3 Ders İçeriği Veri Veritabanları Varlık İlişkisi (Entity Relationship) SQL Programlama

4 Veri Nedir? Bilginin hangi seviyesidir? En alt seviye Veri kaynakları nelerdir? Fiziksel sistemler, analog veya dijital ölçümler Sayısal ifadeler; nüfus, maaş, deney sonucu, vb. Neleri ifade eder? Miktar, tanım, özellik Resim bir veri midir? Evet

5 Ham Bilgi Fiziksel veriler Voltaj, akım, uzunluk, vb. Sayısal sembollere dönüştürme. Dijital ortama aktarılma Dijital Veriler nasıl ifade edilir? Sayılar, karakter dizisi, resim, vb. Ham bilgi ne yapılır? Saklanır, aktarılır, işlenir. İşlenmiş bilgi ham olarak kalabilir mi? Evet (tip dönüştürme gibi)

6 Veri Bilgi? Bilgi nedir? Anlamlandırılmış, ilişkilendirilmiş veri. Bilgi seviyeleri nelerdir? Tanım olarak. Veri ile bilgi arasında ne fark var? Veri tek başına yeterli olmaz Bilgi, tek başına yeterlidir. Veri bilgiye nasıl dönüşür? İşlenerek ve tanımlarla ilişkilendirilerek. Bir model vasıtasıyla çıkarım yapılarak.

7 Bilgi Kademeleri Data (Veri) Information (Bilgi) Knowledge (Kazanılan Bilgi) Know-how (Özel Bilgi)

8 Bilgi Süreçleri Oluşturulur Saklanır İşlenir Kullanılır İletilir

9 Veri Niçin Saklanır? Daha sonra kullanılmak için Üretim hattının ölçüm değerlerine ihtiyaç duyulduğunda bakmak için Analizini yapmak için Bölgenin sıcaklık değerlerinin dağılımı İlişkilendirmek için Ders notunu öğrenci başarısı ile

10 Veritabanı Veritabanı ne zamandır var? İnsanla beraber. Nasıl? Hafıza! İsimlendirme. Yer, insan, eşya Çoban ve sürü

11 Veritabanı Niçin Gerekli? Teknolojinin yönü değişti. Sadece hesaplamadan, bilgiye geçiş. Süper bilgisayarların başarısı VT ile Son kullanıcı bilgi alışverişi istiyor. Bilim adamları analiz edecek pek çok veri elde ediyor. Bilimsel uygulamalar Görüntü işleme, dijital haritalar, navigasyon. DNA, moleküler biyoloji, nano teknoloji. Karar destek sistemleri, veri madenciliği

12 Veritabanı Ne İşe Yarar? Verileri saklamaya. Nasıl? Organize biçimde Kolay erişilebilir yapıda Gruplanabilir Kolay eklenip çıkarılabilir

13 Veritabanı Nedir? Birbiriyle ilişkili verilerin belirli bir yapı ile kalıcı olarak saklanmasını sağlayan sistem. Veritabanı bazen Veritabanı Yönetim Sistemi (DBMS) veya Veritabanı Sistemi yerine kullanılır.

14 Veritabanın Gelişimi Metin dosyası (Flat file), 1960 Hiyerarşik, 1970 IMS (IBM) Network, 1970 IDS (Honeywell) DBMS, System R -> DB2, IBM Ingres -> Postgres -> Informix SQL Server, Microsoft Oracle

15 Veritabanı Çeşitleri Dosya (Flat file) Sıralı (Sequential), rastgele, (random) indeksli (indexed) Fiziksel ve mantıksal eşleştirme Paylaşım zorlukları Güvenlik Birden fazla program tarafından saklama Program erişim zorluğu Data bütünlüğünü sağlama zorluğu

16 Veritabanı Çeşitleri Hiyerarşik Binary tree (ağaç yapısı) (Bire-çok ilişki) Aynı tip veri saklama Etkili arama (+) Daha az veri tekrarı (+) Veritabanı bütünlüğü ve güvenliği (+) Kompleks yapı (-) Yapısal ilişki (-) Çoklu-çok ilişki (-) Bakım zorluğu (-)

17 Veritabanı Çeşitleri Network Birbirine bağlanan kayıtlar. Her bir kayıt birden fazla parent a sahip olabilir. Kayıtlar, farklı bilgileri veya farklı veri tiplerini saklayabilir. Sistem kompleks Tasarım ve Bakım zorluğu

18 Veritabanı Çeşitleri RDBMS Veri tekrarı olmaması, bütünlük, paylaşım Veri doğruluğu, güvenliği, standart Kolay veri erişimi, hızlılık ve bakım Verimlilik, eş zamanlık, bakım ve kurtarma hizmetleri Karmaşıklık (-) Çökmesinin etkileri (-)

19 Veritabanı Neleri Kapsar Veriler (Data) Tablolar (Tables) Dosyalar (Files) İlişkiler (Data modeling) Erişim (Access) Güvenlik (Security) Uygulama programı (Application)

20 Veritabanı Üzerindeki Çalışmalar Çok sayıda veriyi uzun süre saklama Paralel işleme. Yük dağılımı Veri analizleri, veri madenciliği Dağınık veritabanları (distributed DB) Kompleks veri tipleri Veri tabanları arasında entegrasyonlar. Mobil veri tabanları Nesne yönelimli veri tabanları

21 Araştırma Network veritabanı Veri madenciliği