TORAKS TRAVMALARI Ulusal Travma ve Acil Cerrahi Derneği Travma ve Resüsitasyon Kursu (TRK)

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "www.travma.org TORAKS TRAVMALARI Ulusal Travma ve Acil Cerrahi Derneği Travma ve Resüsitasyon Kursu (TRK)"

Chagatai Erol Uzer
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 TORAKS TRAVMALARI

2 Amaçlar İlk muayene sırasında yaşamı kesin tehdit edici yaralanmaların saptanması ve tedavisi İkincil muayene sırasında gözlenen ve potansiyel olarak yaşamı tehdit edici yaralanmaların saptanması ve tedavisi İğne torasentez, toraks tübü, perikardiyosentez islemlerinin yapılabilmesi amaç ve komplikasyonlarının öğrenilmesidir.

3 İlk muayene sırasında saptanacak yaşamı kesin tehdit edici yaralanmalar Havayolu Obstrüksüyonu Tansiyon Pnömotoraks Açık Pnömotoraks Masif Hemotoraks Flail Chest (=Yelken Göğüs) Kalp Tamponadı

4 Yaşam tehdit edici yaralanmaların ilk değerlendirmesi Hava yolu Solunum Dolaşım Torakotomi

5 Tansiyon pnömotoraks Aynı taraftaki akciğerin kollabe olması Mediasten ve trakeanın karşı tarafa itilmesi Venöz dönüşün bozulması Karşı akciğere bası Akciğer veya göğüs duvarından tek yönlü valv şeklinde hava kaçağı Tanısı kesinlikle klinik olarak konulur radyolojik değil

6 Tansiyon pnömotoraks - en sık nedenler PEEP ile mekanik ventilasyon Spontan pnömotoraks (bül) Travmatik akciğer parankim yaralanmaları Subklavyen / internal jügüler venöz kateter uygulamaları

7 Tansiyon pnömotoraks - klinik tablo Respiratuvar distres Taşikardi Hipotansiyon Trakeal deviasyon Solunum seslerinin tek taraflı kaybı Boyun venlerinin distansiyonu Siyanoz (geç dönemde) Perküsyonla hiperrezonans* (kalp tamponadından ayırmada önemli)

8 Tansiyon pnömotoraks ayırıcı tanı kalp tamponadı

9 Tansiyon pnömotoraks tedavisi Acil toraks dekompresyonu (geçici olarak midklavikular 2. interkostal boşluğa iğne ile torasentez yapılarak uygulanan bu işlem olayı basit pnömotoraksa çevirir) Toraks tübü (definitif olup 5. interkostal boşluğa midaksiller hattın anterioruna takılır)

10 Açık pnömotoraks (emici göğüs yarası = sucking chest wound) Göğüs duvarında açık kalan büyük defekt İntratorasik ve atmosferik basınç dengelenir Defekt trakea çapının 2/3 ü ise hava bu yolu tercih edecektir (en az direnç) Ventilasyon bozulur hipoksi gelişir Geçici 3 nokta kapatma Definitif toraks tübü tam kapatma

11 Masif Hemotoraks 1500 ml den fazla kan birikimi ile oluşur Sıklıkla hiler damarları yaralayan penetran travmaya bağlı Hipovolemi / hipoksi Boyun venleri kollabe veya distandü! Volüm replasmanı + toraks tübü Ototransfüzyon cihazı! Torakotomi gerekli mi?

12 Yelken göğüs (flail chest) Birden fazla kotun çift taraflı fraktürü sonucu belirli bir segmentin diğer kısımlarla kemiksel bütünlüğünü yitirmesi Paradoksal hareket oluşur Morbidite ve mortalite den asıl sorumlu olan akciğer parankim hasarıdır! Alveolo-kapiller membran yaralanması! Tanı kesinlikle klinik, radyolojik değil

13 Kalp tamponadı Genellikle penetran yaralanmalardan sonra Kalp büyük damar ve perikardial yaralanmalara bağlı Perikard fikse fibröz bir yapı cc kan bile klinik açıdan önemli Klasik Beck triadı 1- arteryel basınç düşmesi 2-derinden ve azalmış gelen kalp sesleri 3-venöz basıncın artışı Pulsus paradoksus Kussmaul belirtisi (paradoksal venöz basınç anomalisi)

14 Yelken göğüs Kan gazı değerleri gerek tanı, gerekse tedavinin takibi açısından çok önemli Nemli oksijen Sıvı resüsitasyonu (altta yatan hasarlı akciğer parankimi nedeni ile aşırı sıvıdan kaçın!) Analjezinin sağlanması Gerekiyorsa entübasyon+ventilatör (PEEP)

15 Kalp tamponadı İV sıvı replasmanı Perikardiyosentez!? Subksifoidal pencere! Ekokardiyografi (acil serviste!) Transözofageal ekokardiyografi!? Tedavi acil torakotomi

16 İkincil değerlendirme ve potansiyel ölümcül toraks yaralanmaları Daha detaylı bir fizik muayene Ayakta direkt toraks grafisi Arteryel kan gazı EKG

17 İkincil muayene sırasında saptanacak yaşamı potansiyel tehdit edici yaralanmalar Pulmoner Kontüzyon Miyokard Kontüzyonu Aort Yaralanması Diyafragma Rüptürü Trakeobronşial Ayrışma Özofagus Yaralanması

18 Pulmoner kontüzyon Tek başına veya flail chest ile birlikte Sinsi potansiyel ölümcül Ciddi hipokside erken entübasyon! Eşlik eden KOAH / böbrek yetersizliği varsa erken entübasyon Yakın takip pulse oksimetre kan gazı ölçümleri EKG monitörizasyonu ventilatör

19 Miyokard kontüzyonu Genellikle kot/sternum fraktürü var EKG Mİ bulguları Multiple erken ventriküler vurular Sinüzal taşikardi Atriyal fibrilasyon Dal (sağ) bloğu ST değişiklikleri CVP artışı Sağ ventrikül disfonksiyonu Yoğun bakımda yakın takip!

20 Travmatik aort rüptürü Çoğu deselerasyon türü yaralanmalardan sonra görülür Büyük kısmı olay yerinde kaybedilir Yaşayanların çoğunda ligamentum arteriozum yakınında yaralanma var Mediastene kan kaçabilir Çoğunda belirgin sınırlı hematom var Hipotansiyon var Supine toraks grafisi Toraks BT Anjiografi (tanıda altın standart) Transözofageal US

21 Toraksda majör yaralanma olduğunu düşündüren radyolojik işaretler Genişlemiş mediasten (en sık ve anlamlı bulgu)! 1. ve 2. kot fraktürleri Aort topuzunun silinmesi Trakea nın sağa deviasyonu Sağ ana bronş un yükselmesi / sağa deviasyonu Sol ana bronş un depresyonu Pulmoner arter ve aorta arasındaki boşluğun silinmesi Özofagus un (NG sonda) sağa deviasyonu

22 Travmatik diyafragma rüptürü Penetran tavmada küçük / künt travmada ise geniş radyal yarıklar oluşur Sağ taraftaki defektleri KC kapatır Solda daha sık Tanı Direkt grafi BT Toraks tübü (periton lavaj mayii gelmesi) Laparoskopi

23 Trakeobronşial ağaç yaralanmaları LARİNKS YARALANMASI Ses kalınlaşması Subkutan anfizem Krepitasyon palpasyonu TRAKEA YARALANMASI Penetran travma aşikar / Künt travma sinsi Boyun damar ve özofagus yaralanmaları eşlik edebilir Bronkoskopik inceleme ve BT tanıya yardımcı BRONŞ YARALANMASI Çoğu künt travma sonrası karinanın 2-3 yakınında Subkutan anfizem/tansiyon Pnömotoraks / Persistan Pnömotoraks / Bronkoskopi

24 Özofagus travması Sıklıkla penetrandır İatrojenikde olabilir (endoskop/dilatatör) Mediastinit / ampiyem Bu hastalarda mutlaka şüphelenilmeli Kot fraktürü olmadan sol pnömo-hemotoraks, alt sternum veya epigastriuma ağır künt travma + şok toraks tübünden partiküllü içerik gelmesi, medistinal hava varlığı Kontrastlı grafi / özofagoskopi Torakotomi ile direkt onarım / drenaj

25 Diğer toraks yaralanmaları Subkutan anfizem Toraks ın crush yaralanması (travmatik asfiksi) superior vena cava sendromu Basit pnömotoraks Hemotoraks (en sık interkostal/internal mammarial arter ve akciğer parankim yaralanması ile) Skapula ve kot fraktürleri

26 Diğer toraks tübü endikasyonları Olası ağır akciğer hasarı olan ve transfer edilecek seçilmiş hastalar Olası ağır akciğer yaralanması olan ve ekstraabdominal yaralanmaları nedeni ile genel anestezi alacaklar Önemli toraks travması geçiren ve pozitif basınçlı ventilasyon tedavisi gerektiren hastalar

27 Özet Toraks travması politravmatize hastalarda sık rastlanılan ve yaşamı tehdit edebilecek boyutlarda bir travma türüdür. Bu hastalar genellikle entübasyon, ventilasyon ve tüp torakostomi gibi nisbeten basit girişimlerle tedavi edilebilir veya geçici olarak rahatlatılabilirler. Bu tür yaralanmaları tanıyabilmek ve gerekli prosedürleri uygulayabilecek eğitime sahip olmak yaşam kurtarıcı olabilir.

Benzer belgeler

Öğrenim Hedefleri TORAKS TRAVMASI. Giriş. Epidemiyoloji. Epidemiyoloji. Travmaya bağlı ölümlerin %25 nedeni toraks travmalarıdır

Öğrenim Hedefleri TORAKS TRAVMASI. Giriş. Epidemiyoloji. Epidemiyoloji. Travmaya bağlı ölümlerin %25 nedeni toraks travmalarıdır TORAKS TRAVMASI Akdeniz Üniversitesi Acil Tıp Anabilim Dalı Doç. Dr. Fırat BEKTAŞ 2 Öğrenim Hedefleri İlk bakıda yaşamı kesin tehdit eden yaralanmaların saptanması ve tedavisi, İkincil bakıda tespit edilen