ELEKTROD NEDİR? Kaynak işlemi sırasında ; Üzerinden kaynak akımının geçmesini sağlayan, İş parçasına bakan ucu ile iş parçası arasında kaynak arkını

Transkript

1 ELEKTROD NEDİR? Kaynak işlemi sırasında ; Üzerinden kaynak akımının geçmesini sağlayan, İş parçasına bakan ucu ile iş parçası arasında kaynak arkını oluşturan, Gerektiğinde ergiyerek kaynak ağzını dolduran kaynak Malzemesidir.

2 ELEKTRODUN KISIMLARI ÇEKİRDEK ÖRTÜ Çekirdek: * Alaşımsız çelikler * Alaşımlı çelikler * Paslanmaz çelik * Alüminyum alaşımı * Cu-Sn alaşımı gibi malzemeler imal edilir. Çekirdeğin Görevleri: Kaynak akımının geçmesini sağlamak Kaynak arkının oluşmasını sağlamak Ergiyerek kaynak metalini oluşturmak

3 ÇELİK : Demir ( Fe ) ile Karbon ( C ) un ve diğer alaşım elementleri (Cr, Ni,V,Mn, W, Si, S, P,.., vb) nin yaptığı birleşiktir. Düşük Karbonlu Çelikler (St ) Alaşımsız Çelikler AZ Alaşımlı Çelikler Alaşımlı Çelikler C Orta Karbonlu Çelikler (St ) C Yüksek Karbonlu Çelikler ( St.70 ) C C = max. % 1.7 Si = max. % 0.6 Mn= max. % 1.6 S = max. % 0.03 P = max. % 0.03 olabilir. Diğer Alaşım Elementleri % 5 veya daha az Diğer Alaşım Elementleri % 5 den fazla

4 KAYNAK ELEKTROTLARININ SINIFLANDIRILMASI 1- ERGİMEYEN ELEKTROTLAR * Sadece kaynak arkını oluşturmak amacı ile kullanılan elektrotlardır. 3 Karbon Elektrotlar (Amorf, Grafit, Elektrografit) 3 Tungsten Elektrotlar (TIG kaynak işleminde kullanılır) 2- ERGİYEN TİP ELEKTROTLER Ê Hem ark oluşumunu sağlamak, hem de ilave metal amaçlı kullanılan elektrotlardır. Örtüsüz elektrotlar Örtülü elektrotlar

5 KAYNAK ELEKTROTLARININ SINIFLANDIRILMASI 1-ÖRTÜSÜZ ELEKTROTLAR ÇIPLAK ELEKTROTLAR (DOLU TELLER) TOZALTI KAYNAK TELLERİ MIG/MAG KAYNAK TELLERİ ÖZLÜ TELLER

6 KAYNAK ELEKTROTLARININ SINIFLANDIRILMASI 2-ÖRTÜLÜ ELEKTROTLAR ÖRTÜ KALINLIKLARINA GÖRE SINIFLANDIRMA - İNCE ÖRTÜLÜ ELKETROTLAR - ORTAKALINLIKTA ÖRTÜLÜ ELEKTROTLAR - KALIN ÖRTÜLÜ ELEKTROTLAR ÖRTÜ KAREKTERLERİNE GÖRE SINIFLANDIRMA - RUTİL Karakterli örtülü elektrotlar - BAZİK Karakterli örtülü elektrotlar - SELÜLOZİK Karakterli örtülü elektrotlar - ASİT Karakterli örtülü elektrotlar - DEMİR TOZLU Elektrotlar

7 ÖRTÜLÜ ELEKTRODLARDA ÖRTÜNÜN GÖREVLERİ ÖRTÜ : Arkın düzgün oluşmasını ve kararlılığını sağlamak Kaynak banyosunu (metalini) havanın (Oksijen, Azot Hidrojen) olumsuz etkilerinden korumak Kaynak esnasında dikiş üzerinde bir curuf oluşturarak kaynak dikişin yavaş soğumasına sebep olmak Kaynak dikişine form kazandırmak (Oksijen ile) Değişik pozisyonlarda elektrotun rahat yakılmasını sağlamak Kaynak metalini alaşımlandırmak

8 ÖRTÜLÜ ÇUBUK ELEKTRODLARDA ÇEKİRDEK ve ÖRTÜNÜN GÖREVLERİ ÇEKİRDEK: Kaynak akımının geçmesini sağlamak, Kaynak arkının oluşmasını sağlamak, Eriyerek kaynak metalini oluşturmak.

9 RUTİL ELEKTRODLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ (1) Örtünün yaklaşık % 50 si Rutildir. Kullanımları kolaydır Son derece kararlı ark oluştururlar Orta derecede O 2 içerirler (Dikiş profilleri düzdür) Cürufu kolay kalkar DÜŞÜK O 2 YÜKSEK O 2 ORTA O 2

10 RUTİL ELEKTROTLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ (2) 20 mm den kalın kesitli parçaların soğuk kaynakları için uygun değildirler. Yüksek mukavemetli çelikler için uygun değildir Genellikle DC akım negatif (-) kutupta ve AC akımda kullanılırlar.

11 BAZİK ELEKTROTLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ. Kalsiyum Bileşiklerinden oluşan bir örtüye sahiptirler. O 2 içerikleri düşüktür. Bu nedenle dikiş profilleri dışbükey görünümündedir C de kurutulmuş bazik elektrodun H 2 içeriği 10ml / 100gr.dır. Bu özelliğinden ötürü HİDROJEN KONTROLLÜ ELEKTROT olarak adlandırılırlar.

12 BAZİK ELEKTROTLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ Soğukta kaynağa olanak verirler Kaynak dikişlerinin darbe dayanımları yüksek, sünek-gevrek geçiş sıcaklığı düşüktür. Tecrübeli kaynakçıya gereksinim vardır. Ark boyu diğer elektrotlara nazaran daha kısa tutulmalıdır. (1/2 x elektrot çapı). Cürufu kolay kalkmaz.

13 BAZİK ELEKTRODLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ 4 Genellikle DC akım ve pozitif (+) kutupta kullanılırlar. 4 Kalın örtülü olduklarından damla geçişleri küçük ve orta büyüklüktedir. 4 Neme karşı çok hassas olduklarından, orjinal paketlerinden çıkarılmış ve açıkta bekletilmiş elektrotlar kurutularak kullanılmalıdır.

14 SELÜLOZİK ELEKTROTLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ 4 Selüloz içerirler. 4 Ark atmosferinde H 2 bulunduğundan nufuziyetleri diğer elektrotlara nazaran % 70 daha fazladır. 4 Dikiş profilleri dışbükey görünümdedir. 4 Boru kaynakları için uygundurlar. (Çevresel ilerlemedeki pozisyon değişiklikleri ve kök aralığında gözenek bırakmamasından dolayı)

15 SELÜLOZİK ELEKTROTLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ 4 Yüksek mukavemetli çeliklerin kaynaklarında kullanılmazlar. 4 Genellikle DC akım ve pozitif (+) kutupta kullanılırlar. 4 Cürufları çok ince olup kolay kalkar (sigara külü gibi)

16 DEMİR TOZLU ELEKTROTLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ M Örtülerinde demir tozu bulunmasından ötürü yüksek verime sahip elektrotlardır. M Yüksek akımlar ile yüklenebilme özelliğine sahiptirler.

17 Örtülü elektrotların ambalaj üstündeki bilgiler

18 Örtülü elektrotların ambalaj üstündeki bilgiler

19 Örtülü elektrotların ambalaj üstündeki bilgiler

20 Örtülü elektrotların ambalaj üstündeki bilgiler

21 DIN /TS a göre alaşımsız ve az alaşımlı çeliklerin kaynağında kullanılan örtülü elektrotların gösterilişi