ARAÇLARIN ÝMAL, TADÝL VE MONTAJI HAKKINDA YÖNETMELÝK Cuma, 28 Kasým 2008

Transkript

1 ARAÇLARIN ÝMAL, TADÝL VE MONTAJI HAKKINDA YÖNETMELÝK Cuma, 28 Kasým Kasým 2008 CUMA Resmî Gazete Sayý : YÖNETMELÝK Sanayi ve Ticaret Bakanlýðýndan: ARAÇLARIN ÝMAL, TADÝL VE MONTAJI HAKKINDA YÖNETMELÝK BÝRÝNCÝ Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanýmlar Amaç MADDE 1 ( Bu Yönetmeliðin amacý, 2918 sayýlý Karayollarý Trafik Kanunu hükümleri uyarýnca araçlarýn yapým ve kullanma bakýmýndan karayolu yapýsýna ve trafik güvenliðine uyma zorluluðunu yerine getirmek üzere; tadil aþamasýnda ve tip onayý yönetmelikleri (MARTOY, TORTOY, MOTOY) kapsamý dýþýnda kalan yapým aþamasýndaki araçlar ile tip onayý yönetmelikleri kapsamýndaki araçlara Ulusal Tip Onayý verilmesine iliþkin usul ve esaslarý düzenlemektir. Kapsam MADDE 2 ( Bu Yönetmelik; 2918 sayýlý Karayollarý Trafik Kanunu hükümleri uyarýnca karayollarýnda kullanýlmasý amaçlanan motorlu araçlarýn ve bunlarýn römorklarýnýn; Tek tek tam araç onayýný, Tek tek çok aþamalý araç onayýný, 3) Seri tadilat tip onayýný, 4) Münferit tadilat onayýný, 5) MARTOY, TORTOY ve MOTOY uygulamalarý dâhilinde olan, ancak zorunlu olmayan yönetmelik hükümleri ile ilgili uygulamalarý, 6) MARTOY, TORTOY ve MOTOY kapsamý dýþýnda kalan ve seri olarak imal edilen motorlu araçlar veya römorklara tip onayý verilebilmesi için uyulmasý gereken esaslarý, Ýtfaiye araçlarý ve azami hýzý 25 km/saatin üzerinde olan yol süpürme araçlarýný kapsar. ( Bu Yönetmelik; Ulusal tip onayý için gerekli ilave hükümler hariç olmak üzere, MARTOY, TORTOY ve MOTOYa göre; Tam araç tip onayý, Çok aþamalý araç tip onayý, 3) Sýnýrlý sayýda tam araç tip onayý, 4) Sýnýrlý sayýda çok aþamalý araç tip onayý verilebilmesi için uyulmasý gereken esaslarý, Ordu hizmetleri için kullanýlan taktik araçlarý, iþ makineleri, sivil savunma ve kamu düzenini korumakla görevli birimler tarafýndan kullanýlmak üzere imal

2 edilen özel maksatlý araçlar, tutuklu ve hükümlü taþýmaya mahsus cezaevi araçlarýný kapsamaz. Dayanak MADDE 3 ( Bu Yönetmelik, 13/10/1983 tarihli ve 2918 sayýlý Karayollarý Trafik Kanununun deðiþik 29 uncu maddesine dayanýlarak hazýrlanmýþtýr. Tanýmlar MADDE 4 ( Bu Yönetmelikte geçen; AÝTM: Araçlarýn Ýmal, Tadil ve Montajý Hakkýnda Yönetmeliði, AÝTM münferit araç uygunluk belgesi: AÝTM onayý iþlemleri tamamlanarak, araçlarýn bu Yönetmelik hükümlerine uygunluðu sonucunda, tek tek araçlar ve münferit tadilat için onay kuruluþunca veya onay kuruluþunun yetkilendirdiði kuruluþça verilen belgeyi, c) AÝTM seri tadilat/seri imalat araç uygunluk belgesi: AÝTM onayý iþlemleri tamamlanarak, araçlarýn bu Yönetmelik hükümlerine uygunluðu sonucunda, seri imal edilen araçlar veya seri tadilat için imalatçý tarafýndan verilen belgeyi, ç) AÝTM onayý: Araçlarýn bu Yönetmelik hükümlerine uygun olduðuna dair verilen onayý, d) AÝTM tip onayý belgesi: Bu Yönetmeliðe göre seri olarak imal edilen araçlar ile seri tadilatlarda, her bir araç tipi için AÝTM onayý iþlemleri tamamlanarak, araçlarýn bu Yönetmelik hükümlerine uygunluðu sonucunda Onay Kuruluþunca verilen belgeyi, e) Araç: Raylý araçlar ve iþ makineleri haricinde, karayollarýnda kullanýlmak üzere tasarlanmýþ, MARTOY, TORTOY ve MOTOY Yönetmeliklerinde ayrý ayrý tarifleri yapýlan motorlu araçlar ve römorklarý, tarým ve orman traktörleri ve römorklarý ve iki, üç veya dört tekerlekli motosikletler ve mopedler ile bunlarýn römorklarýný, f) Aksam: Bir aracýn parçasý olarak ayrý bir yönetmelik hükümlerine tabi olan ve söz konusu yönetmelik tarafýndan bu araçtan baðýmsýz olarak da tip onayý alabileceði belirtilen far gibi bir üniteyi, g) Aksam tip onayý belgesi: Araçlara ait aksam, sistem veya ayrý teknik ünitelerin ilgili AT Yönetmeliklerine veya ECE Regülasyonlarýna uygunluðu sonucunda Teknik Servis tarafýndan düzenlenen rapora göre onay kuruluþu Bakanlýkça veya AT Yönetmeliklerini veya ECE Regülasyonlarýný uygulayan ülkelerin onay kuruluþlarýnca verilen belgeyi, ð) Araç tip onayý belgesi: Araçlara MARTOY, TORTOY veya MOTOY Yönetmeliklerine göre onay kuruluþu Bakanlýkça veya Avrupa Birliði üyesi ülkelerin onay kuruluþlarýnca verilen belgeyi, h) AT: Avrupa Topluluðunu, ý) AT yönetmelikleri: Avrupa Birliði tarafýndan direktif olarak yayýmlanan ve Bakanlýkça yönetmelik olarak uyumlaþtýrýlarak yürürlüðe konulan motorlu araçlarla ilgili yönetmelikleri, i) Ayrý teknik ünite: Ýlgili yönetmeliklerin hükümlerine tabi olan ve ilgili yönetmelikte açýkça belirtilmesi þartýyla sadece bir veya daha fazla tanýmlanmýþ araç tipi ile ilgili olarak ayrý tip onayý alabilen, arkadan çarpmaya karþý koruma çerçevesi gibi aracýn bir parçasý olarak hazýrlanan üniteyi, j) Bakanlýk: Onay kuruluþu olan Sanayi ve Ticaret Bakanlýðýný, k) ECE - R: Motorlu araçlarla ilgili Birleþmiþ Milletler/Avrupa Ekonomik Komisyonu (BM/AEK) Teknik Düzenlemelerini (Regülasyonlarý), l) Ýmalatçý: Onay iþlemlerinin bütün unsurlarýndan ve imalatýn veya tadilatýn uygunluðunun saðlanmasýndan Onay Kuruluþuna karþý sorumlu olan ve onay

3 iþlemine tabi olan araç, sistem, aksam veya ayrý teknik ünite imalatýnýn veya tadilatýnýn bütün aþamalarýyla doðrudan ilgili olmasýna gerek olmayan, en az bir sözleþmeli veya kadrolu makine mühendisi istihdam eden kiþi veya kuruluþu, m) Ýþ makinesi: Yol inþaat makineleri ile benzeri tarým, sanayi, bayýndýrlýk, milli savunma ile çeþitli kuruluþlarýn iþ ve hizmetlerinde kullanýlan; iþ amacýna göre üzerine çeþitli ekipmanlar monte edilmiþ, karayolunda insan, hayvan, yük taþýmasýnda kullanýlamayan motorlu araçlarý, n) MARTOY: 1/4/1999 tarihli ve sayýlý Resmî Gazetede yayýmlanan Motorlu Araçlar ve Römorklarý Tip Onayý Yönetmeliðinin (98/14/AT) uygulamada bulunan son seviyesini, o) MOTOY: 23/12/2004 tarihli ve sayýlý Resmî Gazetede yayýmlanan Ýki veya Üç Tekerlekli Motorlu Araçlarýn Tip Onayý Yönetmeliðinin (2002/24/AT) uygulamada bulunan son seviyesini, ö) Onay kuruluþu: Teknik hizmetler kuruluþlarýný görevlendiren, sistem, aksam, ayrý teknik ünite ve Araç tip onayý, AÝTM onayý ve AÝTM uygunluk belgelerini veren ve gerektiðinde geri alan ve AÝTM uygunluk belgesiyle ilgili uygulamalarý kendisi yapacaðý gibi, baþka bir kuruluþu da bu konuda yetkilendirebilen, bu konuda yapýlacak uygulamalarý belirleyen, diðer onay kuruluþlarýyla muhatap olan ve bunlarla temaslarý yürüten, imalatçýnýn üretim uygunluk düzenlemelerine uyup uymadýðýný belirlemekten sorumlu ve yetkili kuruluþ olan Bakanlýðý, p) Sistem: Fren, emisyon kontrol tertibatý, iç donaným gibi ilgili yönetmeliklerdeki þartlara uygun olmasý gereken herhangi bir araç sistemini, r) Tadilat: Ýmalatýndan sonra veya hizmet süresinde, aracýn niteliðini deðiþtirecek þekilde yapýlan iþlemi, s) Tadilat seti: Bir tadilatýn yapýlabilmesi için üretilen, gerekli bütün aksam ve parçalardan oluþan, ilgili yönetmelik kapsamýnda prototip araçlar üzerinde gerekli deneyler yapýlarak, Onay Kuruluþu tarafýndan bir veya daha fazla tanýmlanmýþ araç tipi ile ilgili olarak uygunluk onayý verilen seti, þ) Taktik araç: Öncelikle silahlý kuvvetler tarafýndan arazide, muharebe veya taktik operasyonlar ile doðrudan iliþkili veya destekleyici mahiyette kullanýlmak üzere askeri araþtýrma ve geliþtirmeler neticesinde tasarýmlanan ve askeri özellikleri bulunan aracý, t) Tam araç: MARTOY, TORTOY ve MOTOY yönetmelikleri ve bu Yönetmeliðin ilgili bütün hükümlerine uygun olarak, bir aþamada tip onayý veya AÝTM uygunluk onayý alarak imal edilen aracý, u) Tamamlanmamýþ araç: MARTOY, TORTOY ve MOTOY yönetmelikleri ve bu Yönetmeliðin ilgili hükümlerine uyabilmek için en az bir aþamada daha tamamlanmasý gereken ve buna uygun tip onayý veya AÝTM uygunluk belgesi alarak imal edilmiþ aracý, ü) Tamamlanmýþ araç: MARTOY, TORTOY ve MOTOY yönetmelikleri ve bu Yönetmeliðin ilgili bütün hükümlerine uygun olarak, çok aþamalý tip onayý veya AÝTM uygunluk belgesi alarak imal edilen aracý, v) Tanýtým bildirimi: Baþvuru sahibi tarafýndan sunulan ve bu Yönetmeliðin Ek Vinde belirtilen belgeyi, y) Tanýtým dosyasý: Baþvuru sahibi tarafýndan onay kuruluþuna veya onay kuruluþunun yetkilendirdiði kuruluþa tanýtým bildirimi gereðince verilen bilgi, çizim, fotoðraf ve bunun gibi belgeleri içeren dosyayý, z) Tanýtým paketi: Tanýtým dosyasý ile onay kuruluþunun veya onay kuruluþunun yetkilendirdiði kuruluþun görevlerini yerine getirmeleri sürecinde tanýtým dosyasýna eklenmiþ olan deney raporlarý ve diðer belgeleri, a Tanýtým paketi fihristi: Tanýtým paketi içinde bulunan belgelerin uygun bir þekilde numaralandýrýlarak veya bütün sayfalarýn tanýmlanabilmesine imkân verecek þekilde iþaretlenerek bir liste halinde yazýlmasýný,

4 b Teknik hizmetler kuruluþu (teknik servis): Onay kuruluþu adýna deney veya kontrolleri yürütecek bir deney laboratuarý olarak atanmýþ bir kurum veya kuruluþunu (bu görev onay kuruluþu tarafýndan da yerine getirilebilir), cc) TORTOY: 8/6/2008 tarihli ve sayýlý Resmî Gazetede yayýmlanan Tarým veya Orman Traktörleri, Bunlarýn Römorklarý ve Birbiriyle Deðiþtirilebilir Çekilen Makinalarý ile Sistemleri, Aksamlarý, Ayrý Teknik Üniteleri ile Ýlgili Tip Onayý Yönetmeliðinin (2003/37/AT) uygulamada bulunan son seviyesini ifade eder. ÝKÝNCÝ Uygulama Usul ve Esaslarý AÝTM onayý baþvurusu MADDE 5 ( AÝTM onayý baþvurusuna iliþkin esaslar aþaðýda belirtilmiþtir. Bu Yönetmelik kapsamýndaki araçlarýn seri imalatýnda ve tip onayý bulunan araçlarýn seri tadilatýnda her bir tip araç için ayrý bir baþvuru yapýlýr. Münferit imalat ve tadilatlarda her bir araç için ayrý bir baþvuru yapýlýr. c) Tadilat setleri için, set ile tadil edilmiþ ve tahribatlý deneylerde yapýlabilecek numune ile onay kuruluþu veya onay kuruluþu tarafýndan görevlendirilmiþ teknik servislere baþvurulur. Gerekirse ana araç imalatçýsýnýn görüþü alýnýr. Bu setler ile üreticisi tarafýndan, setle birlikte verilen montaj talimatýna uygun olarak yapýlan seri tadilatlar sadece talimata uygun montaj yapýldýðý kontrol edilerek, uygunsa onaylanýr. ç) Araç AÝTM tip onayý veya AÝTM uygunluk belgesi baþvurularý, imalatçý tarafýndan onay kuruluþuna veya onay kuruluþunun yetkilendirdiði kuruluþa yapýlýr. Baþvuruya, ilgili araca göre bu Yönetmeliðin ekinde yer alan Ek Vte belirtilen bilgileri içeren bir tanýtým dosyasýyla birlikte Ek IV ve/veya Ek VIIde belirtilen ilgili yönetmeliklerden uygulanabilir olanlardan her biri uyarýnca sahip olunan tip onayý belgeleri, eðer bu belgeler yoksa, teknik servislerden o araç için ilgili yönetmeliklere göre alýnmýþ deney raporlarý ve gerektiðinde bu Yönetmelikte istenilen belgeleri içeren tanýtým paketi ve tanýtým paketi fihristinden oluþan bilgi ve belgeler eklenir. d) Çok aþamalý AÝTM onayý baþvurusunda; Birinci aþamada, tamamlanmamýþ araç ve aracýn tamamlanma durumuna göre bu Yönetmeliðin ekinde yer alan Ek Vte belirtilen bilgileri içeren bir tanýtým dosyasýyla birlikte Ek IV ve/veya Ek VIIde belirtilen ilgili yönetmeliklerden uygulanabilir olanlardan her biri uyarýnca sahip olunan tip onayý belgeleri, eðer yoksa, yetkili teknik servislerden o araç için ilgili yönetmeliklere göre alýnmýþ deney raporlarý ve gerektiðinde bu Yönetmelikte istenilen belgeleri içeren tanýtým paketi ve tanýtým paketi fihristinden oluþan bilgi ve belgeler eklenir, Ýkinci veya daha sonraki aþamalarda, tamamlanmamýþ aracýn bir önceki aþama uygunluk belgesi veya AÝTM uygunluk belgesinin bir sureti ile aracýn tamamlanma durumuyla ilgili olarak bu Yönetmeliðin ekinde yer alan Ek Vte belirtilen bilgileri içeren ve bu Yönetmelikte istenilen bilgi ve belgeler, ilgili yönetmeliklerden uygulanabilir olanlardan her biri uyarýnca sahip olunan tip onayý belgeleri, eðer bu belgeler yoksa, teknik servislerden o araç için ilgili yönetmeliklere göre alýnmýþ deney raporlarý, tanýtým dosyasý, tanýtým paketi ve tanýtým paketi fihristi yer alýr. e) MARTOY, TORTOY ve MOTOY kapsamý dýþýnda kalan araçlarýn seri imalatý ve bu yönetmeliklerin kapsamýndaki araçlarýn seri tadilatýnda her tip için ayrý bir baþvuru yapýlýr. AÝTM onayý iþlemleri MADDE 6 ( AÝTM onayý iþlemlerine iliþkin olarak onay kuruluþunca;

5 Tanýtým dosyasýndaki özelliklere uygun olmak kaydýyla, bu Yönetmelikte belirtilen ilgili yönetmeliklerin teknik özelliklerine uyan, imal veya tadil edilmiþ her bir araç için 7 nci maddede belirtilen iþlemler çerçevesinde AÝTM uygunluk belgesi, Tanýtým dosyasýndaki özelliklere uygun olmak kaydýyla bu Yönetmelikte belirtilen ilgili yönetmeliklerin teknik özelliklerine uyan seri imalat ve seri tadilatta her bir tip için 7 nci maddede belirtilen iþlemler çerçevesinde AÝTM tip onayý belgesi, verilir. ( Bir araç, sistem, aksam veya ayrý teknik ünitenin bu Yönetmelikteki hükümlere uygun olmakla birlikte, yol güvenliði açýsýndan ciddi bir tehlike oluþturduðunun belirlenmesi halinde, onay kuruluþu veya onay kuruluþunun yetkilendirdiði kuruluþ AÝTM tip onayý belgesi veya AÝTM uygunluk belgesi vermeyi reddedebilir. AÝTM onayý sýrasýnda izlenecek iþlemler MADDE 7 ( AÝTM onayý sýrasýnda izlenecek iþlemler aþaðýda belirtilmiþtir. 5 inci maddenin ( bendine göre bir baþvuru yapýldýðý taktirde imalatçý onaylatýlacak münferit araç için örneði bu Yönetmeliðin ekinde yer alan Ek V/A3te verilmiþ olan AÝTM uygunluk belgesini düzenler ve tanýtým dosyasýyla birlikte onay kuruluþunun onayýna sunar. 5 inci maddenin ( bendine göre bir baþvuru yapýldýðý takdirde onay kuruluþu, onaylanacak araç üzerinde araç tanýtým belgesinde bulunan, aksam, sistem ve ayrý teknik ünitelerini inceleyerek ve belgeleri kontrol ederek aracýn orijinal tanýtým paketindeki ilgili bilgilere uygun olarak yapýlmýþ olduðunu bütün ilgili yönetmelik þartlarý için teyit eder. c) 5 inci maddenin (ç) bendine göre bir baþvuru yapýldýðý takdirde onay kuruluþu; Birinci aþamada; tamamlanmamýþ araç için araç tanýtým belgesinde bulunan, aracýn; aksam, sistem ve ayrý teknik ünitelerini inceleyerek ve belgeleri kontrol ederek, aracýn orijinal tanýtým paketindeki ilgili bilgilere uygun olarak yapýlmýþ olduðunu bütün ilgili yönetmelik þartlarý için teyit eder, Ýkinci veya daha sonraki aþamalarda; aracýn tamamlanma durumuna göre bu Yönetmeliðin ekinde yer alan Ek Vte belirtilen þartlarý saðladýðýný, araç tanýtým dosyasýndaki detaylara ve ilgili yönetmeliklerin her birinin gerektirdiði teknik koþullara uygunluðunu teyit ve daha önceden alýnmýþ onayý geçersiz kýlacak þekilde deðiþiklik yapýlýp yapýlmadýðýný kontrol eder. ç) Motorlu araçlar ve römorklarý ile motosiklet ve mopedlerin münferit imalat ve tadilatlarýnda baþvurular ancak imalatçý adýna, aracý projelendiren, Bakanlýk veya Bakanlýk adýna görevlendirilmiþ kuruluþlarca yetki belgesi verilmiþ makine mühendisleri tarafýndan yapýlýr. Yetkili mühendisler, imalatçý firmanýn personeli veya Makine Mühendisleri Odasý Büro Tescil Belgesi sahibi Serbest Mühendislik ve Müþavirlik Bürosu personelidir. Tarým veya orman traktörleri ile römorklarý için ise baþvurular, makine mühendisleri yaný sýra tarým makineleri dalýnda eðitim görmüþ, Bakanlýk veya Bakanlýk adýna görevlendirilmiþ kuruluþlarca yetki belgesi verilmiþ ziraat mühendisleri tarafýndan da yapýlabilir. Bu durumda, yetkili ziraat mühendisleri, imalatçý firmanýn personeli veya Ziraat Mühendisleri Odasý Büro Tescil Belgesi sahibi Serbest Mühendislik ve Müþavirlik Bürosu personelidir. d) Bu Yönetmeliðin ekleri Yönetmelik kapsamýndaki araçlarda zorunlu olarak uygulanýr. ÜÇÜNCÜ Tescil ve Trafiðe Çýkma, Alternatif Ýþlemler Tescil ve trafiðe çýkma MADDE 8 ( Bu Yönetmeliðe göre tek tek onaylanmýþ yeni

6 araçlarýn tesciline veya trafiðe çýkmasýna, sadece onay kuruluþu veya onay kuruluþunun yetkilendirdiði kuruluþ tarafýndan tasdik edilmiþ uygunluk belgeleri taþýmalarý halinde izin verilir. Tamamlanmamýþ araçlarýn sürekli tescillerine ve trafiðe çýkmalarýna tamamlanmadýklarý sürece izin verilmez. Seri imalat nedeni ile AÝTM onayý olan araçlar, imalatçý firmanýn düzenleyeceði uygunluk belgesi ile tescil edilirler. Tadilatlar yasal süre içerisinde aracýn kayýtlarýna, bu Yönetmelik uyarýnca verilen seri tadilat veya tadilat uygunluk belgelerine göre iþlenir. Onay kuruluþunca yapýlabilen iþlemler MADDE 9 ( Özgün niteliklerinden dolayý, bir veya daha fazla sayýda ilgili yönetmeliðin bir veya daha fazla þartýna uymasý mümkün olmayan, ileri teknoloji ve kavramlarý bünyesinde bulunduran araçlar için, imalatçýnýn talebi üzerine onay kuruluþu araca ait özgün niteliklerin açýkça belirtildiði bir uygunluk belgesi verebilir. ( Ordu hizmetleri için kullanýlan taktik araçlarý, iþ makineleri, sivil savunma ve kamu düzenini korumakla görevli birimler tarafýndan kullanýlmak üzere imal edilen özel maksatlý araçlar, tutuklu ve hükümlü taþýmaya mahsus cezaevi araçlarýnýn tahsis edilen hizmet dýþýnda kullanýlmasý veya üçüncü þahsa devri halinde, kullanýcýdan aranacak þartlar, onay kuruluþu tarafýndan belirlenir. DÖRDÜNCÜ Çeþitli ve Son Hükümler Düzenleme yetkisi MADDE 10 ( Bakanlýk, bu Yönetmeliðin uygulanmasý ile ilgili her türlü alt mevzuat düzenlemelerini yapmaya yetkilidir. Muafiyet MADDE 11 ( Ýtfaiye araçlarý ve azami hýzý 25 km/saatin üzerinde olan yol süpürme araçlarý yapýlarý ve iþlevleri itibarý ile bu Yönetmeliðin çeþitli hükümlerinden veya tamamýndan muaf tutulabilir. Muafiyet kararý onay kuruluþu tarafýndan verilir. Yürürlükten kaldýrýlan yönetmelik MADDE 12 ( 21/10/2004 tarihli ve sayýlý Resmî Gazetede yayýmlanan Araçlarýn Ýmal, Tadil ve Montajý Hakkýnda Yönetmelik yürürlükten kaldýrýlmýþtýr. Atýflar MADDE 13 ( Bu Yönetmeliðin 12 nci maddesi ile yürürlükten kaldýrýlan Araçlarýn Ýmal, Tadil ve Montajý Hakkýnda Yönetmeliðe yapýlmýþ olan atýflar, bu Yönetmeliðe yapýlmýþ sayýlýr. Kazanýlmýþ haklar GEÇÝCÝ MADDE 1 ( Bu Yönetmeliðin yürürlüðe girdiði tarihten önce ilgililerce alýnmýþ tip onaylarý ve seri tadilat onaylarýna iliþkin kazanýlmýþ haklar saklýdýr. Yürürlük MADDE 14 ( Bu Yönetmelik 1/1/2009 tarihinde yürürlüðe girer. Yürütme MADDE 15 ( Bu Yönetmelik hükümlerini Sanayi ve Ticaret Bakaný yürütür.