Animal Epidemic Zoonose Hastaliklar

Transkript

1 1 2 Animal Epidemic Zoonose Hastaliklar Bulasici Hayvan Hastaliklari (animal epidemic) Hayvanalarin epidemik hastaliklari genel olarak bir pathojenin sebep oldugu, bulasabilen ve cabuk yayilabilen hastaliklar olarak tanimalnir. Normal hastaliklar ve bulasici hastaliklar bir cok ülkede cok kalin cizgilerle birbirinde kanun ve yönetmeliklerler ayrilmis bunlarin tek tek tanimlari yapilmistir. Ancak bu konuda uluslararasi tam bir konsensin olustugunu söylemk ne yazikki mümkün degil. Mesela kedilerin bulsici hastaligi (Panleukopenie) yasal anlamda bir cok ülkede bu anlamda degerlendirilmektedir. Yani yasal bir regulationa sahip degil Animal Epidemik hastaliklarin siniflandirilmasi: Animal epidemik hastaliklar hastaliga sebep olan pathojenlere göre: Prionen- (Transmissible spongiforme Enzephalopathien,Bovine spongiforme Enzephalopathie, BSE), Virauslar (Mesela;. Tollwut), Bacterien (Mesela;. Brucellose),Mantarlar (Mesela. Krebspest) ve Paraziter Hastaliklar olarak cesitliklik gösterirler Bunlarin disinda tekhücreliler (Mesela; Toxoplasmose), Solucanlar (Mesela; Echinokokkose), Uyuz (Mesela; Varroose) ya da Insektler (mesela;. Hypodermose) bunlar arsinda en önemlileri olarak gösterilebilirler. Animal epidemikler yayilma larina göre de Enzootien (Belli bir bölgede ki görülme derecelerine göre), Epizootie ( ortaya ciktigi bölgenin disina yailmalarina göre), Panzootie ( bir ülkeden bir baska ülkeye hatta bir kitadan bir baska kitaya yailmalarina göre)olarak ta siniflandirilirlar. Epzootiolojik karekterlerine göre de siniflandirilirlar ki bu bu bu tür hastaliklarla mücadelede cok önem tasimaktadir.. Buna göre: Geonosen ( Mesela; Listeriose), Lebensmittelinfektionen (foodborne diseases, Mesela;-BSE), Aerosole (Mesela Tüberkülose), Kontaktinfektionen (Mesela; Virale Hämorrhagische Septikämie) vb. gibi. Hayvanlarin bulasici hastaliklarinin günümüzdeki anlami: Insanlara bulasbilen hastaliklarlar (Zoonos hastaliklar, asagida ayrintilari ile aciklanmistir) anlaminda ki kayiplar ne yazikki her gecen gün yeninverasiyonlari ile gündemimize gelmektedir. Sadece hayvanlara bulasabilen hastaliklar anlaminda da cok büyük ekonomok kayiplara neden olmaktadir mesela yillari arsinda hollandada ortaya cikan domuz vebasi 2,3 Miyar Euro ve telef olan domuzlar anlaminda da 12 Milyon euro kayiba sebebiyet vermistir. Hayvanlarin bulasici hastaliklarinin direkt ya da indirekt yarattigi zararlarin potensiyelgücü ne yazikki biolojik silahlarin gelistirlmei anlaminda da ilgileri üzerine cekmistir. Mesela ikinci dünya savasinda Ingiltere Anthrax virusun üzerinde yaptigi calismalar ve bunlarin yarattigi tahribat deney bölgesi olan Islanda da (Gruinard) ancak yillari arasinda giderilebildi. Bu bahsi edilen tarihe kadar söz konusu olan bölgeye ancak koruyucu elbise vb. önlemlerle ayak

2 basilabiyordu.zoonos karekterli bulasici hayavan hastaliklarindan potentiel Biolojik silah olarak - Memeli hayvanlarin cicek hastaligi, Tularemi, Brucellose, Rotz, Psittakose, Q-Fieber, Atlarin enzephalomyelitit- gibi hastaliklari saybiliriz. Mücadele: Hastaliklarin yayilma yollari ve hastaliga yakalanmis hayvanalarin tespiti Infektionlarla mücadelede en önemli veriler olmalari itibari ile hayvanlarin etkin bir kayitaltina alinmalari cok büyük bir anlam tasimaktadir. Animal Epidemik hastaliklarla mücadelede Avrupa Birligi (EU) icerinsinde ki ulusal mevzuatlar cok büyük önem tasimaktadir. Bunlar özet olarak Bildirimi mecburi hastaliklar ve Ihbari mecburi hastaliklar olark iki ana grupta tanimlanmaktadirlar ki buda ilgili her birim icin baglayici hükümler icermektedir. Mesela; Bu anlamda mücadele yükümlülügü geregi her hayvan sahibi diagnos, therapie, bulasmayi önlemeye yönelik her türlü hygienik önlemler ve hatta söz konusu hayvani öldürm dahil kesinkez yükümlülükler tasir. Bulasici hastaligin Epizootiolojik karakterine göre alinmasi zorunlu tedbirler, devlet veteriner dairelerince alinir ve sinir ötesi vakalarda ayni daireler gümrük daireleri ile koordineli calismalar yürütürler. Tabiki burada gerek ulusal mezatlar ve gerekse Birlik mevzuatlari bu hastaliklarla mücadelede tam bir uyum icerisinde yapilmaktadir diyebiliriz. Dünya hayvan saglik Örgütü (OIE (Office International des Epizooties)): Avrupa birligi disinda bu tür hastaliklarla mücadele de Dünya hayvan saglik örgütü (Office International des Epizooties, OIE) cok aktif ve etkili bir mücadeele yürütmektedir. Bu Örgüt Animal Epidemik hastaliklari iki liste olarak mercek altina almaktadir. Liste-A: Bu grup altinda 15 tane hastalik bildirmi/ihbari mecburi hastaliklar olarak verilmektedir. Bunlar: Sap Hastaligi, Vesikuläre Domuz hastaligi, kücük gevis getiren hayvanlarin vebasi, Lumpy-skinhastaligi, Mavi dil hastaligit, Afrika at vebasi, Klasik domuz vebasi, Newcastle hastaligi, Stomatitis vesicularis, sigir vebasi, Ineklerin akciger Infektionu, Rifttal-hummasi, Koyun ve Kecilerin cicek hastaligi, Afrika domuz vebasit und kanatli vebasi. Liste-B: Bu liste de 93 hastalik ismi yer almakta ki ekonomik zaratrlar disinda hayvanlarin serbest dolasimi vb gibi konular da cok büyük kistlamalar söz konusu degil. Bu hastaliklar asagidaki listede ayrintilari ile verilmistir. Avrupa birligi (Europäische Union) Avrupa birligi bu tür hastaliklarla mücadelede iki lste olarak bunlari tanimlamaktadir. Ihbari mecburi hastaliklar. Bulasici hastalik süphesi durmlarindaki durumu kapsar Bildirmi mecburi bulasici hastalik tespiti mevcut durumlari kapsar. Avrupadaki bazi ülkelerden kontrol edilen Hastaliklar (Ihbari mecburi hastaliklar ve bunlarin yasal statüleri:

3 OIE yasal düzenleme:-bulasici hastaliklarin listesi (Almanya, Avusturya und Isvicre (AP = Ihbari mecburi, MP = Bildirimi mecburi Ü = Kontrol, Gr. = Gruppe D=Almanya, A=Avusturya, CH= Isvicre) Status Status Status Tierseuche Tierart Erreger Zoonose D A CH Acarapidose Arilar Acarapis woodi yok AP Gr. 4 Actinobacillose der Schweine Affenpocken Afrikanische Pferdepest At domuz Maymun A. pleuropneumoniae yok yok Gr. 3 Orthopoxvirus simiae evet AP yok yok African Horse Sickness Virus AP AP 3 Gr. 1 Afrikanisches Schweinepest-Virus AP AP4 Gr. 1 Equine infectious anemia virus nein AP AP 42 Gr. 2 Infectious Salmon Anemia Virus AP AP 5 Gr. 2 Afrikanische Schweinepest Domuz Ansteckende Blutarmut der Einhufer Atlar Ansteckende Blutarmut der Lachse Baliklar Ansteckende Atlar Gebärmutterentzündung T. equigenitalis MP yok Gr. 3 Ansteckende Porcines Domuzlar Schweinelähmung Teschovirus AP AP Gr. 4 Aujeszkysche Krankheit Birden fazla Suid Herpesvirus 1 AP AP 6 Gr. 2 Bienenbeutenkäferbefall Arilar Aethina tumida AP AP Gr. 4 Befall mit der Tr. clareae und Tr. Arilar Tropilaelaps-Milbe koenigerum AP AP Gr. 4 Beschälseuche Atlar Trypanosoma equiperdum AP AP Gr. 2 Bläschenausschlag der Equines Atlar Pferde Herpesvirus 3 yok AP yok Blauzungenkrankheit gevisgetirenlerr Blauzungenvirus AP AP Gr. 1 Borna-Krankheit At ve Koyun Bornavirus tartisilan MP AP yok BHV-1-Infektion (IBR- Bovines Sigirlar IPV) Herpesvirus 1 AP AP 8 Gr. 2 Bösartiges sigirlar Bovines MP yok Gr. 4

4 Katarrhalfieber Herpesvirus 3 Bovine Virusdiarrhoe sigirlar Bovines Virusdiarrhoe- AP AP Gr. 4 Virus Brucellose der Rinder sigirlar Brucella abortus evet AP AP Gr. 2 Brucellose der Schafe und Ziegen Koyun keci Brucella melitensis evet AP AP Gr. 2 Brucella-ovis-Infektion Koyun Brucella ovis yok AP Gr. 3 Brucellose der Schweine Domuzlar Brucella suis evet AP AP Gr. 2 Campylobacteriose Bircok Campylobacter ssp. evet MP AP Gr. 4 Caprine Arthritis- Caprines Arthritis- Keciler Enzephalitis Encephalitis-Virus yok yok Gr. 2 Rabbit Chinaseuche (RHD) Tavsanlar hemorrhagic yok yok Gr. 4 disease virus Chlamydienabort Koyun keci Chlamydophila abortus evet MP yok Gr. 4 Chlamydiose Bir cok Chlamydophila spp. evet MP AP Gr. 3 Ebola Maymun Ebolavirus evet AP yok yok Echinokokkose Bir cok Echinococcus ssp. evet MP Gr. 4 Enzootische Epizootic Hämorrhagie der Hirsche Karaca hemorrhagic disease virus AP yok Gr. 4 Enzootische Leukose der Rinder Enzootische Pneumonie der Schweine Equine Arteriitis Sigirlar, Büffel Domuzlar Atlar Euterpocken des Rindes Sigirlar Geflügelcholera Geflügelpest ( Vogelgrippe ) Faulbrut Kuslar Kuslar Arilar Bovines Leukämie- Virus Mycoplasma hyopneumoniae Equine arteriitis virus Parapoxvirus bovis 2 Pasteurella multocida Aviäres Influenzavirus P. larvae (Amerikanische) M. pluton (Europäische) AP AP Gr. 2 yok yok Gr. 3 MP yok Gr. 4 evet MP yok yok yok AP yok evet AP AP Gr. 1 AP yok AP yok Gr. 3 Gr. 3

5 Frühlingsvirämie der Karpfen Hypodermose Baliklar Sigirlar Rhabdovirus carpio H. bovis, H. lineatum yok yok Gr. 4 ohne AP 22 Gr. 3 Infektiöse Agalaktie Schafe, Ziegen Mycoplasma ssp. yok yok Gr. 2 Infektiöse Bursitis der Infectious bursal Hühner disease virus MP MP 23 ohne Infektiöse Infectious Hämatopoetische Baliklar hematopoietic AP AP 5 Gr. 2 Nekrose necrosis virus Infektiöse Hühner- Laryngotracheitis Herpesvirus 1 MP MP 23 Gr. 3 Infektiöse Pankreasnekrose Baliklar Virus der infektiösen Pankreasnekrose MP yok Gr. 3 Koi- Baliklar Koi-Herpesvirus Herpesvirusinfektion AP yok yok Krebspest Krepsler Aphanomyces astaci yok yok Gr. 3 Kryptosporidiose Bir cok Cryptosporidium ssp. evet yok Gr. 4 Leptospirose Bir cok Leptospira ssp. eve MP Gr. 3 Listeriose Bir cok L. monocytogenes eve MP Gr. 4 Lumpy-skin-Krankheit Gevis getirenler Capripoxvirus bovis nodularis AP AP 42 Gr. 1 Lungenadenomatose Koyun keci Betaretrovirus yok yok Gr. 4 Lungenseuche der Mycoplasma Sigirlar Rinder mycoides AP AP Gr. 1 Lungenseuche der Mycoplasma Keciler Ziegen capricolum yok yok Gr. 4 Maedi Koyun keci Maedi-Visna-Virus MP yok Gr. 4 Marek-Krankheit Hühner- Herpesvirus 2 MP MP yok Maul- und Klauenseuche Equiden Maul-und- Klauenseuche- evet AP AP Gr. 1 Virus Milzbrand Bir cok Bacillus anthracis evet AP AP Gr. 2 Myxomatose tavsan Leporipoxvirus myxomatosis yok yok Gr. 3 Neosporose Sigir, köpek Neospora caninum yok yok Gr. 4 Newcastle-Krankheit kuslar Newcastle- evet AP AP Gr. 1

6 Orf (Ecthyma contagiosum) Disease-Virus Kyun keci Parapoxvirus ovis MP yok yok Paratuberkulose Gevis getirenler M. paratuberculosis tartismali MP AP Gr. 4 Pest der kleinen Peste des petits Koyun keci Wiederkäuer ruminants virus AP AP Gr. 1 Pferdeenzephalomyelitis atlar Alphaviren evet AP AP Gr. 2 Pockenseuche der Schafe Capripoxvirus ovis Koyun keci und Ziegen und caprae AP AP Gr. 1 Proliferative Nierenkrankheit der Baliklar T. bryosalmonae yok yok Gr. 4 Fische PRRS domuzlar PRRS-Virus yok yok Gr. 2 Psittakose Papaganlar Chlamydophila psittaci evet AP AP Gr. 3 Pseudotuberkulose Schafe, Ziegen C. pseudotuberculosis yok yok Gr. 4 Q-Fieber Gevis getirenler Coxiella burnetii evet MP yok Gr. 3 Räude Bir cok Sarcoptes scabiei evet yok AP Gr. 3 Rauschbrand Gevis getirenler Clostridium chauvoei AP AP Gr. 3 Rhinitis atrophicans Domuz Pasteurella multocida u.a. MP yok yok Rifttalfieber Rift Valley fever Gevis getirenler virus evet AP AP Gr. 1 Rinderpest Sigirlar Rinderpestvirus AP AP Gr. 1 Rotz Atlar Burkholderia mallei evet AP AP Gr. 2 Salmonellose Bir cok Salmonella ssp. evet MP Gr. 3 Salmonellose der Rinder Sigirlar Salmonella ssp. evet AP Gr. 3 Säugerpocken Bir cok Orthopoxvirus ssp. evet MP MP yok Schweinepest Domuzlar SP-Virus AP AP Gr. 1 Stomatitis papulosa sigirlar Parapoxvirus bovis nein 1 MP yok yok Stomatitis vesicularis Equiden Vesicular stomatitis virus evet AP AP 4 Gr. 1 Tollwut Bir cok Rabiesvirus evet AP AP Gr. 2 Toxoplasmose Bir cok Toxoplasma gondii evet MP Gr. 4 Transmissible Bir cok Prion tartismali AP AP Gr. 2

7 spongiforme Enzephalopathien (z. B. BSE) Transmissible Schweine- Domuzlar Gastroenteritis Coronavirus 1 MP yok Gr. 4 Trichinellose Domuzlar Trichinella ssp. evet tartismali Gr. 4 Trichomonadenseuche Sigirlar Tritrichomonas foetus AP AP 4 Gr. 2 Tuberkulose Bir cok Mycobacterium ssp. evet MP tartismali Gr. 2 Tuberkulose der Rinder Sigirlar Mycobacterium bovis evet AP AP Gr. 2 Tularämie Tavsanlar Francisella tularensis evet MP yok Gr. 4 Varroose Arilar Varroa destructor yok AP Gr. 4 Vesikuläre Swine vesicular Domuzlar Schweinekrankheit disease virus ja AP AP Gr. 1 Vibrionenseuche Sigirlar Campylobacter fetus AP AP Gr. 2 Verotoxin-bildende Escherichia coli Bir cok Escherichia coli evet MP yok Virale Hämorrhagische Viral hemorrhagic Baliklar Septikämie septicemia virus AP AP Gr. 2 Visna Koyun keci Maedi-Visna-Virus MP yok Gr. 4 Vogelpocken kuslar Avipoxvirus ssp. MP MP yok ZOONOS HASTALIKLAR Zoonos (zoon (canli) - nosos (Hastalik)) yunanca bir kelime olup hayvandan insana ya da insan dan hayvnalara gecebilen infektion hastaliklar demektir. Bu anlamdaki ilk bilimsel tanimlama 1959 yilinda Dünya Saglik Örgütü tarafindan yapilmis olup hastalik ve bulasici hastaliklarin dogal yollardan insana ve baska omurgali hayvanlara gecebilen hastaliklar sekilinde sinirli bir tanimlama seklinde yapilmistir. Fakat günümüzde Zoonos tanimi bulasma ve bulastiran canli anlaminda sinirli bir tanimlama bicimi olmaktan cikmistir. Gerek bir cok Zoonos hastaligin diagnosundaki zorluklar ve gerekse bir cok ülkede bazi Zoonoslarin ihbari mecburi hastaliklardan sayilmamasi nedeniyle bu hastaliklarin Inzidenz ve Prevalenz`lerine tahmin etmek oldukca zor olmaktadir. Bu tür hastalillara yakalanma olasiliklari pathojenin görülme sikligi ve söz konusu mesela hayvalarla olan direkt kontaktlarla direkt iliskilidir Burada beslenme aliskalkanliklarinin Zoonoslarin ortaya cikmasinda önemli bir faktör olduklarinida eklemek gerekir. Mesela müslaman ve yahudierde Zysticercose görülme sikligi

8 hristiyanlara göre azdir cünkü bu topluluklar domuz eti yemezler. Toxoplasma nin prevalenze ingilizler de fransizlara göre daha düsüktür cünkü ingilizler cig ya da kizartilmis ete daha az rahbet ederler. Salmonellose bilindigi gibi daha cok gida maddeleri (yumurta, süt ürünler, beyaz et)ile bulasir ki bu yüzden en cok görülen Zoonos hastaliktir. Mesela gidalarin yüksek isilarda muhafaza edilmeleri salmonellanin üreme vi cogalmasina neden olur. Organtranplantationlari sonucu bu tür hastaliklarin bulasma sekilleri göstermeleri de burada önem tasimaktadir. Mesela 2005 yilinda ispanyada bir kadin da kuduza rastlanmasi ve sonraki tetkiklerde bir hindistanli kadindan alinan bir cok organ naklinin sebeb oldugu ortaya cikti. Immunkompetet insanlarda bu anlamda Zoons hastaliklar riski gruplari arasinda sayilirlar. Mesela Aids hastalar, yasli ve cocuk yastaki insanlar. ggebe kadinlarda ayni sekilde tehlike altindaki gruplardan sayilirlar. Özellikle Fötus bu anlamda tehlike altindadir. Bazi meslek gruplari mesela; veterinerler, ciftciler yine ayni sekilde zoonos tehlikesi altindadirlar. Yabani hayvan larda Zoonoslar anlaminda tehlike olustururlar Cünkü bir cok ülkede bu anlamda gerek kontroller ve gerekse transportlardaki yetmezlikler bu anlamda tehlike unsurklaridir. Hayvan ve hayvansal ürünlerle temasta olan herkes bu anlamda hastalik tehlikesi altindadir. Zoonoslarin önlenmesi insanlar arsindaki bulasma önlemlerinden farkli degildir. Burada azami hygiene en önemli önlem olarak görülmektedir. (ahirlarin temizligi, ellerin yikanmasi, giyeceklerin desinfektionu gibi) Tuberküloz ve parazitlerle mücadele gibi bir cok rutin mücadele de zoonoslardaki görülme sikligini azaltacaktir. Saglikli görülen bir hayvanin da zoons bir hastaligin tasiyicisi olacagi hic akildan cikarilmamalidir. Bulasmayi önleme amacli arastirmalarda bir cok hastalik ile ilgili ilginc ve kalici tedbirler gelistirmis ve gelistirmektedir. Mesela Yersiniose deki konakcilar arciligiyla bulasmanin olabilecegi ve sekilde Pandemielerin olusabileceginin tespitinde deki önlemler gibi Yine hepimizin bildigi kedi ile insan arasinda asyada görülen SARS (akciger hastaligi, Coronavirus) hastaligindaki virusun mutation özellik kazanmasi önce kediden insana daha sonra da insanlar arasinda yayginlasmasi ya da Kus gribinin ileride böyle bir tehlike gösterme ihtimali gözden kacirilmamasi gereken en basit örnekleridir. Günümüzde Insan-Hayvan öznelinde karsilikli bulasabilen yaklasik 200 hastalik bilinmektedir.bu anlam daki Pathogeniteteye (yunanca pathos = hastalik ; gennan = olusturan, yapan ) sebep olan etmenler: Prionen (eng. Proteinaceous Infectious particle), Viren(Virus), Bacterien (Bacteria), Mantarlar (deut. Pilze, lat. Fungi), Protozoen (griech. Protozoon), Helminthen (solucanlar, Vermes), Arthropoden ((Eu-)Arthropoda) I.) Zoonos hastaliklarin siniflandiralmasi: 1.) Zoonos hastaloklar Reservoir (Reservoir-, Esas-, Ara-, Transport-, (Paratenik- Toplayici)Yan-, Tesadüf-, Yanlis-, ve Sonkonakcilar) olma temelinde cesitli gruplara ayrilir 1.1.) Zooanthroponoslar:

9 Hayvandan insana gecen infektionlar. Mesela; Toxocara canis 1.2.) Anthropozoonoslar: Insandan hayvana gecebilen infektionlar. Mesela; Entamoeba histolytica 1-3.) Amphixenoslar: Hem insandan hayvana hemde hayvan dan insana gecebilen infektionlar. Mesela: Taenia saginata 2.) Yasam zyklus larina göre: bu baslik altinda kisaca asgidaki gibi siniflandirilir: 2.1.) Direkte (ortho) Zoonose Burada söz konusu olan Zoonos hastaliklar direkt kontakt ya da mechanik Vektor ler araciligi ile bir Vertebrat tan diger bir Vertebrat a gecer. Mesela; Sarcoptes scabie. 2.2.) Zyklozoonos lar: Bu tür zoonoslarda Pathojen degisik ara konakcilar arsinda ki yer degisiklikleri seklinde görülür ve son konakci yine Vertebrat lardir. Bu bulasma sekli da ha cok heteroxen Zyklus sahibi parasiter pathojen lerde gözlenir 2.3.) Metazoonos lar: Bu bulasmaseklinde pathojen degisik konakcilar arasinda sürekli bir yder degiastirmeyi yasamak zorunda ve ara konakci bir Invertebrattir. 2.4.) Saprozoonoslar: Burada dikkat cekici olan konakcilarin hayvan olmayisidir. Konakci olarak daha cok Bitkiler, toprak ve su gözlemlenir. Mesela; Ancylostoma, Giardia intestinalis. 2.5.) Latentzoonoslar.Bulasma daha cok mesela et yoluyla olusur. Pathojen burada arakonakcida da hastalik symptomlarina neden olur. II.) Zoonoslar ve bunlara neden olan Pathojenler: 1.) Viral Zoonoslar: FSME (FSME, engl. tick-borne encephalitis, TBE, Frühsommer-Meningitiserkrankung) Hanta-Virose (Bunyaviridae ailesinden olup. humanpathogenen türlerinden Hantaan- Virus, Puumala-Virus, (Dobrava-Belgrad-Virus, Seoul-Virus, Korea-Fieber-Virus kapsar) Japon Encephalitis (Tropikal bir hastaliktir) Lymphozytäre Choriomeningitis Sap hastaligi (MKS) Kuduz (grich.lyssa, lat. die Rabies, franz. Rage, deut. Tollwut) Kus Gribi (HPAI, Highly Pathogenic Avian Influenza, Variante A/H5N1) Caliciviren (Norwalk-like, Noro-Viren)

10 Humane Rotavirus 2.).Prion induzierte Zoonoslar: Transmissible spongiforme Enzephalopathie (TSE), BSE (Bovine spongiforme Enzephalopathie), Scrapie (Paraplegia enzootica) 3.) Bakterielle Zoonosen [Bearbeiten] Campylobacter-Enteritis (en cok görüleni; Campylobacter jejuni) Bartonellosen Borreliose Brucellose Leptospirose Listeriose Anthrax (Milzbrand, sarbon) Pest: (lat. pestis = Seuche, bulasici, veba) Psittakose (Ornithose) Erysipelothrix rhusiopathiae (Rotlauf) Salmonellose Tuberkulose Tularämie Q-Fieber (Balkan-Grippe) Zoonotische Mykosen Trichophytie 4.) Parasitäre Zoonosen Anisakidae Cryptosporidiose Zystizerkose Toxoplasmose Protozoa Babesiose Chagas-Krankheit (süd amerika hastaligi olarakta bilinir;trypanosomiasis), Cryptosporidiose Encephalitozoonose Giardiasis Leishmaniose Sarcocystiose Toxoplasmose Helminthen Anisakiasis Ankylostoma

11 Askariasis Bethriozephalose Dirofilaria Dipylidiasis Echinokokkose Fasciolosis Schistosomiasis Teaniasis Toxocariasis Trichinose Zysticercose Insekten 5.) Acariose (Acari) Sarcoptes, Chorioptes, Cheyletiella Psoroptes Literatur: Wolfgang Bisping: Kompendium der staatlichen Tierseuchenbekämpfung. Stuttgart: Enke 1999, ISBN Thomas Blaha: Angewandte Epizootiologie und Tierseuchenbekämpfung. Urban & Fischer, München, ISBN Arnulf Burckhardt: Grundlagen der Tierseuchenbekämpfung. Enke-Verlag Stuttgart, ISBN Hans J. Selbitz und Wolfgang Bisping: Tierseuchen und Zoonosen. Gustav Fischer Verlag Jena, ISBN H. Krauss, A. Weber, M. Appel, B. Enders, A. v. Graevenitz, H. D. Isenberg, H. G. Schiefer, W. Slenczka, H. Zahner: Zoonosen. Von Tier zu Mensch übertragbare Infektionskrankheiten. 3. Auflage. Deutscher Ärzte-Verlag, Köln 2004, ISBN "Haltung der Bännetkänguruh in der Europa, 2000, Dr.R.Boztepe Chance der LUCHSE zum Rückehr in Heimat (Südhessen, Odenwald), Dr. vet.med R. Boztepe 1 The reproduction of part or the entire document is permitted under the condition that in a clear and readable form the source ( ) and the note attached "All rights reserved"

12 2 The information used may only be used for personal or professional purposes or for use in a club, any use for commercial or advertising purposes is excluded.