Palyatif Bakım için Eksik bir Parçanın Tamamlanması: Kamu-Üniversite-Endüstri İşbirliği. 3. TÜKED Kongresi, Mart 2016, Dalaman - Muğla

Transkript

1 Palyatif Bakım için Eksik bir Parçanın Tamamlanması: Kamu-Üniversite-Endüstri İşbirliği Doç. Dr. Murat Gültekin Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Kanser Daire Başkanı Prof. Dr. Bülent Gümüşel Hacettepe Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Dekanı 3. T Kongresi, Mart 2016, Dalaman - Muğla

2 Palyatif Bakım (WHO) Nedir? İnsan hakkı Yaşamı tehdit eden hastalığa bağlı olarak ortaya çıkan problemlerle karşılaşan hasta ve ailede; ağrının ve diğer problemlerin, erken tanılama ve kusursuz bir değerlendirme ile fiziksel, psikolojik, sosyal ve manevi gereksinimlerin karşılanması yoluyla acı çekmenin önlenmesi ve hafifletilmesine yönelik uygulamaların yer aldığı ve yaşam kalitesini geliştirmenin amaçlandığı bir yaklaşım 2

3 Palyatif Bakıma Genel Bakış AKTİF TEDAVİ KÜR / YAŞAM SÜRESİNİ UZATMA PALYATİF TEDAVİ PALYATİF / HAYAT KALİTESİNİ ARTTIRMA Ö L Ü M Ö L Ü M Y A S 3

4 21. YÜZYıLDA PALYATIF BAKıM HAWLEY PH, J PAIN & SYMPT MANAGE 2014; 47 (1): 2-5 Palyatif Bakım ın Modern Tanımı: Hayatı tehdit eden hastalıklarda, hastalığın erken aşamasından itibaren yaşam süresini uzatmaya yönelik olan diğer tedavilerle birlikte uygulanabilen yaklaşım Ciddi bir hastalığın yol açtığı semptomlara, ağrı ve strese yönelik yaklaşımlarla birlikte hastaya ekstra bir destek verilmesini kapsar

5 HEMŞİRELİK REHABİLİTASYON Primer hekim Radyasyon onkolog Medikal onkolog Radyasyon hemşiresi Diğer Onkoloji hemşiresi Fizyoterapist Meşguliyet terapisti Palyatif Bakım: Multidisipliner Çalışma MEDİKAL HASTA ECZACILIK Algolog Cerrah Diğer uzmanlar EV BAKIMI PSİKOSOSYAL İnfüzyon ekibi Hemşire Bakıcı Klinik psikolog Sosyal hizmet uzmanı MANEVİ DESTEK UZMANLARI TAMAMLAYICI TIP UYGULAMALARI

6 Palyatif Bakım (Kanser) KANSERLİ HASTALAR (%95) HASTA PROFİLİ KANSERLİ HASTALAR (%45) 6

7 Bakanlığımızın Palyatif Bakım Yaklaşımı Önce kendi yaşadığı yerde bakım hizmeti Kür şansı olan ya da olmayan Sadece hastaları değil; yakınlarını da kapsayan Teşhis ile başlayıp, ölümden sonra da devam eden Akut/ Subakut/ Kronik Fiziksel / Manevi (Dini-Psikososyal)/ Maddi 7

8 Palyatif Bakım Hizmet Modelleri Palyatif bakım yatan hasta servisleri Akut, Subakut ve Kronik Palyatif bakım poliklinik hizmetleri Palyatif bakım konsültasyon hizmeti Evde bakım (home care) Gündüz bakım üniteleri (day care) Nursing Home (3. Basamak Huzurevi):?? Destekevi (Hospis):?? 8

9 Palyatif Bakım Her yıl 58 milyon insan ölüyor Dünyada her yıl 7.9 milyon insan kanser nedeniyle ölüyor (tüm ölümlerin %13 ü) Yaklaşık 100 milyonun insanın palyatif bakıma ihtiyacı var

10 Semptom % Ağrı 84 Yorgunluk 69 Anoreksi 66 Ağızda kuruma 57 Konstipasyon 52 Çabuk doyma hissi 51 Dispne 50 >10% kilo kaybı 50 Uyku problemleri 49 Depresyon 41 Öksürük 38 Bulantı 36 Ödem 28 Tad değişikliği 28 Anksiyete 24 Neden Palyatif Bakım? Semptom % Kusma 23 Konfüzyon 21 Baş dönmesi 19 Dispepsi 19 Disfaji 18 Geğirme 18 Karın şişliği 18 Hafıza problemleri 12 Sedasyon 10 Hıçkırık 9 Kaşıntı 9 Diyare 6 Tremor 5 Bayılma 3 Kliniğe yatan hastaların %80 i Polikliniğe başvuran hastaların %50 si Palyatif bakıma ihtiyaç duymaktadır Ruçan Uslu ve ark., Ege Üniv. 10

11 Türkiye de Palyatif Bakım (Mevcut Durum) Yıllarca üzerinde durulmamış Kültürel/ İnsan Kaynakları/ Hekimlerin farkındalığı (Geleneksel Türk Aile Yapısı) Sınırlı sayıda palyatif bakım tedavisi merkezi Ağrı merkezi sayısı yüksek ancak çoğu büyük şehirlerde yerleşik 11

12 Türkiye de Palyatif Bakım B2 Palya-Türk Projesi 12

13 Türkiye de Palyatif Bakım Palyatif Bakım Merkezi Hospis En sıklıkla: AĞRI 13

14 Türkiye de Opioid Kullanımı

15 Türkiye de Morfin Kullanımı

16 Morfin Tablet Üretilme Girişimi Kanser Dairesi, TİTCK, Hacettepe Üniversitesi Eczacılık Fakültesi, İLKO İlaç ile 2013 yılında ilk toplantı İşbirliği ile yerli morfin tabletlerin üretimi İlaç Morfin MIR 15 mg Morfin MIR 30 mg Morfin MCR 15 mg Morfin MCR 30 mg Morfin MCR 60 mg Morfin MCR 100 mg Özellik Oral, Hızlı Salınım Oral, Hızlı Salınım Oral, Yavaş Salınım Oral, Yavaş Salınım Oral, Yavaş Salınım Oral, Yavaş Salınım

17 Hacettepe Üniversitesi İlko İlaç Protokolü 2013 yılında: Morfin tabletlerin geliştirilmesi, üretilmesi ve ruhsatlandırılmasında işbirliği yapılmasına ilişkin protokol imzalandı. Sosyal Sorumluluk Projesi 17

18 Yerli Morfin Tabletlerin Geliştirilmesi Bolvadin Afyon Alkaloidleri Fabrikası Morfin etken maddesi (pharmaceutical grade)

19 Yerli Morfin Tabletlerin Geliştirilmesi Hacettepe Üniversitesi Eczacılık Fakültesi İlko Ar-Ge Merkezi işbirliği ile ön-formülasyon ve formülasyon geliştirilmesi BE çalışmaları için Referans Ürünün TEB den getirilmesi BE çalışmalarının tamamlanması

20 Yerli Morfin Tabletlerin Geliştirilmesi 9 ay içerisinde çalışmaların tamamlanması Ruhsat başvuru dosyasının TİTCK sunumu 16 Aralık 2014 tarihinde Morfia 15 ve 30 mg/30 Tb ruhsatlandırılması

21 Sağlık Bakanlığı THSK Teşvik Ödülü Eczacılık Fakültemiz ve İLKO İlaç Hemen Salım Sağlayan ve Kontrollü Salım Sağlayan Morfin Sülfat Tabletlerin Formülasyonlarının Türkiye de Geliştirilip Ruhsatlandırılması (1 Nisan 2015)

22 22 Şubat 2016 da SGK Geri Ödeme Listesine girdi

23 Yapılacaklar 1. SB tarafından alınıp Palyatif Merkezlerde kullanılması 2. Kırmızı reçete ile ilgili düzenlemeler 3. Kontrollü salım tabletlerinin ruhsatlanması ve geri ödemeye alınması 4. TTS formunun geliştirilmesi 5. Bolvadin Alkaloid fabrikasının ürettikleri üzerinden yeni ürünler (Oksikodon vb)

24 Ü KE D Türkiye de Palyatif Bakım: Hızla Gelişiyor 24

25 Ü KE D Türkiye de Palyatif Bakım

26 Teşekkür ederiz.