Türkiye de Kaliteli Renal Replasman Tedavisi Sunumunun Önündeki Engeller ve Çözümler

Transkript

1 NEFROLOJİ KIŞ OKULU 2016 Prof. Dr. Cengiz Utaş Anısına Türkiye de Kaliteli Renal Replasman Tedavisi Sunumunun Önündeki Engeller ve Çözümler Prof Dr Gültekin Süleymanlar Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji BD, Antalya

2

3 Veri Kaynakları

4 Kronik Böbrek Hastalığı-TR (Klinik / Toplumsal Önemi) Sıktır; her 6-7 kişiden birisinde görüldüğü tahmin edilmektedir Morbidite ve mortalitesi yüksektir. Erken evrelerde farkındalığı çok düşüktür (~ %2) Bu nedenle erken tanı ve müdahale olanağı düşüktür SDBH nın tedavisi için gereken RRT lerinin doğrudan giderleri sağlık bütçemizin %5 ni oluşturmaktadır Ancak, zamanında fark edildiği zaman önlenebilen veya hiç olmazsa geciktirilebilen bir hastalıktır.

5 TÜRKİYE DE KBH SIKLIĞI:%15,7 KBH (Evre 1-5) Hasta Sayısı:%15, KBH (Evre 3-5) Hasta Sayısı:%5, Süleymanlar G. et al. NDT, 2011;26(6):

6 KBH Epidemiyoloji -TR 75 < N (x 1000) (%) kat Süleymanlar G. et al. NDT, 2011;26(6):

7 10 8 Kronik Böbrek Hastalığında Farkındalık USA (NHANES III) ve TR Verileri 8,9 9,2 Evre 1-4 KBH lı Erişkinler 7, ,7 5,7 2 1, Tüm Yıllar 2006 TR 2010 TR Plantinga LC, et al. Arch Intern Med 2008;168: CREDIT Prevelans Çalışması 2006 TND Böbrek Sağlığı Otobüsü Projesi, 2010

8 % HD Gerektiren SDBH nda Primer Etyoloji DM KGN HT PBH PN DİĞER BİLİNMEYEN Türk Nefroloji Derneği Böbrek Kayıt Sistemi Verileri

9 SDBH Primer Nedenleri Parameter Turkey Europe Glomerulonephritis, Vasculitis Cystic/Hereditary/ Congenital North America Japan 6% 20% 13% 40% 4% 9% 5% 7% Diabetes 37% 25% 43% 35% Obstruction 1% 4% 1% 1% Insterstitial Nephritis 2% 5% 1% 1% Hypertension 32% 19% 26% 6% Other 19% 19% 11% 11% DOPPS-TR verisi;

10 Son Dönem Böbrek Hastalığı (KBH Evre V; RRT Gerektiren Evre) (2014) ~ (2015) Türkiye KBH Prevalansı Araştırması 10

11 RRT Öncesi Sorunlarımız KBH sık rastlanan bir halk sağlığı sorunudur KBH nın farkındalığı çok düşük olduğu için tanı ve tedavide ciddi gecikmeler olmaktadır SDBH nedeni olarak diyabet ve hipertansiyon sistemik hastalıkların oranları giderek artmaktadır Sevk zinciri iyi işlemediği için KBH hastalar nefroloğa geç refere edilmektedir Geç yönlendirme nedeniyle uygun RRT seçimi ve hazırlık aşaması yetersizdir

12 Renal Replasman Tedavilerinde Güncel Durum ve Değişimler Hasta Sayıları Merkez Sayıları Kurumsal Dağılım Personel Durumu

13 Renal Replasman Tedavisi (Yerine Koyma Tedavisi) Hemodiyaliz Transplantasyon Merkez HD Ev HD Günlük HD Gündüz HD Gece HD Periton Diyalizi SAPD APD Canlı Preemptif tx Akrabadan BTx Akraba olmayan vericiden BTx Kadaverik

14 RRT Gören Prevalan SDBH Sayıları RRT Modalitesi Merkez Sayısı Hasta Sayıları (%) Hemodiyaliz ,315 (78) Periton diyalizi 117 3,506 (4,5) Transplantasyon 75 ~13,500 (17,5) 63,815 Toplam ~77,315 (100) * SB Organ, Doku Nakli ve Diyaliz Hizmetleri Daire Başkanlığı

15 Ev Hemodiyalizi Güncel Durum (Ekim 2015 )* 24 ilde 48 merkezde 307 ev HD i hastası takip edilmektedir. * SB Organ, Doku Nakli ve Diyaliz Hizmetleri Daire Başkanlığı

16 % Türkiye de RRT Oranları (2015 Ekim İtibariyle) 78 4,5 N: ,5 HD PD RTX RRT Türü * SB Organ, Doku Nakli ve Diyaliz Hizmetleri Daire Başkanlığı

17 Türkiye de RRT Hasta Sayıları TND Böbrek Kayıt Sistemi Verileri

18 Türkiye de SDBH (RRT Gerektiren) Sıklığı pmp İnsidens Prevelans (Milyon nüfus başına;pmp) TND Böbrek Kayıt Sistemi Verileri

19 Yetişkin Hastalarda Diyaliz Tedavisi- Ekim 2015 % ,5 HD Diyaliz Türü N: ,5 PD * SB Organ, Doku Nakli ve Diyaliz Hizmetleri Daire Başkanlığı

20 Türkiye de Diyaliz Hasta Sayıları HD PD TOTAL TND Böbrek Kayıt Sistemi Verileri

21 Türkiye de Hemodiyaliz Hizmetlerinde Güncel Durum (Ekim 2015 )* KURUM TÜRÜ MERKEZ SAYISI CİHAZ SAYISI (n;%) HASTA SAYISI (n;%) Sağlık Bakanlığı (31,3) (28,6) Özel (61,3) (63,3) Üniversite (7,4) (8,1) Genel Toplam * SB Organ, Doku Nakli ve Diyaliz Hizmetleri Daire Başkanlığı

22 Türkiye de Periton Diyaliz Hizmetlerinde Güncel Durum (Ekim 2015 )* KURUM TÜRÜ MERKEZ SAYISI PD GENEL SAPD APD Sağlık Bakanlığı Özel Üniversite Genel Toplam * SB Organ, Doku Nakli ve Diyaliz Hizmetleri Daire Başkanlığı

23 *:SB Verisi

24 Diyaliz Hasta Sayısı Kurumlara Göre Dağılımı * SB Organ, Doku Nakli ve Diyaliz Hizmetleri Daire Başkanlığı

25 Türkiye de HD Hastalarının Sektörel Dağılımı (2015 Ekim İtibariyle) N: ,3 % , ,4 SB UNİV. ÖZEL Sektörler * SB Organ, Doku Nakli ve Diyaliz Hizmetleri Daire Başkanlığı

26 Merkez Sayısı Hemodiyaliz Merkez Sayıları EKİM Yıllar * SB Organ, Doku Nakli ve Diyaliz Hizmetleri Daire Başkanlığı

27 Hemodiyaliz Merkezlerinde Çalışan Personel Sayısı (Aralık 2015) Sayı Sayı Sayı Sayı Sayı Sayı UZMAN PRATİSYEN NEFROLOG HEMŞİRE DİYALİZ TEKNİSYENİ Sağlık Bakanlığı Üniversiteler Özel ATT * SB Organ, Doku Nakli ve Diyaliz Hizmetleri Daire Başkanlığı

28 HD & Demografik Özellikler* Değişken Ortalama prevelans Yaş Kategorisi ,60% ,60% ,70% Erkek 56,10% DOPPS-TR verisi;

29 Yaş DOPPS 5 (2012, 2013)

30 Prevalan HD Hastalarında Yaşlı (>65 yaş) Hastaların Oranı % TND Böbrek Kayıt Sistemi Verileri

31 Organ Nakli Merkez Sayıları (Ocak 2016 Tarihi İtibariyle) ORGAN MERKEZ SAYISI Böbrek 75 Karaciğer 44 Kalp 16 Pankreas 9 Akciğer 4 Toplam 148 * SB Organ, Doku Nakli ve Diyaliz Hizmetleri Daire Başkanlığı

32 Böbrek Transplant Hasta Sayıları Total Kadavra kaynaklı Yıllar TND Böbrek Kayıt Sistemi Verileri

33 Yüzde PreTx RRT Tipi 70 65, , ,34 0 Hemodiyaliz Periton diyalizi Preemtif tx TND Böbrek Kayıt Sistemi-2014

34 SB Ulusal Organ Bekleme Listesindeki Organ Bekleyen Hasta Sayıları (29/01/2016 Tarihi İtibariyle)) ORGAN HASTA SAYISI Böbrek Karaciğer 2254 Kalp 660 Pankreas 271 Akciğer 51 Toplam * SB Organ, Doku Nakli ve Diyaliz Hizmetleri Daire Başkanlığı

35 Dünyada Organ Bağışı (Yıllık Donör Oranları, pmp) ÜLKE KADAVRA CANLI İspanya 36 9,4 ABD 27,2 18,2 İngiltere 20,4 17,6 İsveç 17,1 16,2 Almanya 10,7 8,4 İran 8,7 20 Türkiye 5,2 42,5 ETCO Registry 2014

36 SDBH Ekonomik Yük (Yıllık Maliyet) HD: 82,285 $ PD : 61,588 $ RTx: 29,983 $ USRDS 2011 RRT hastaları için harcanan: 2010 da 28.3 milyar $ HD: 24,242 $ PD : 18,418 $ RTx: 1. yıl: 23,393 $ 2. yıl: 10,028 $ Erek E Utaş C RRT hastaları için harcanan: 2011 de ~1,5 milyar $

37 Diyaliz & Maliyet (C. Utaş, 2008) PERİTON DİYALİZİ HEMODİYALİZ YTL Kur $ TL Kur $ (TL/$) (TL/$) PD Solüsyon Fiyatı PSF - Tüm Kurumlar (KDV hariç) 18,25 1,35 13,50 Hemodiyaliz Seans Başı Maliyet (KDV hariç) 138,00 1, Kurum İskontosu 11% Ortalama Aylık HD Seans 13,0 İskontolu PD Solüsyon Fiyatı 16,24 Ortalama Yıllık HD Seans 156 Yıllık Tedavi Sayısı Ağırlıklı Hasta Başı Yıllık Tedavi Maliyeti Ağırlıklı Hasta Başı Yıllık Tedavi Maliyeti PD Hasta Sayısı 2005 Sonu HD Hasta Sayısı 2005 sonu EPO (İthal) EPO (İthal) EPO Kullanım Oranı (2005 Registry) 52,70% EPO Kullanım Oranı (2005 Registry) 60,40% EPO Kullanan Hasta Sayısı EPO Kullanan Hasta Sayısı Ortalama Haftalık Hasta Başı EPO Kullanımı (kutu) 0,25 Ortalama Haftalık Hasta Başı EPO Kullanımı (kutu) 0,50 Ortalama Aylık Hasta Başı EPO Kullanımı (kutu) 1,08 Ortalama Aylık Hasta Başı EPO Kullanımı (kutu) 2,17 Ağırlıklı Aylık Hasta Başı EPO Kullanımı (kutu) 0,57 Ağırlıklı Aylık Hasta Başı EPO Kullanımı (kutu) 1,31 HASTA BAŞINA YILLIK MALİYET Ağırlıklı Hasta Başı Yıllık EPO Maliyeti Ağırlıklı Hasta Başı Yıllık EPO Maliyeti DEMİR (Yerli) DEMİR (Yerli) Demir Kullanım Oranı (EPO Kullanım oranı ile aynı) 52,70% Demir Kullanım Oranı (EPO Kullanım oranı ile aynı) 57,20% Demir Kullanan Hasta Sayısı Demir Kullanan Hasta Sayısı DİYALİZ İLAÇLAR DAHİL Ortalama Haftalık Hasta Başı Demir Kullanımı (PO kutu) 0,25 Ortalama Haftalık Hasta Başı Demir Kullanımı (IV kutu) 0,50 Ortalama Aylık Hasta Başı Demir Kullanımı (PO kutu) 1,08 Ortalama Aylık Hasta Başı Demir Kullanımı (IV kutu) 2,17 Ağırlıklı Aylık Hasta Başı Demir Kullanımı (PO kutu) 0,57 Ağırlıklı Aylık Hasta Başı Demir Kullanımı (IV kutu) 1,24 Ağırlıklı Hasta Başı Yıllık Demir Maliyeti Ağırlıklı Hasta Başı Yıllık Demir Maliyeti Hemodiyaliz $ $ P BAĞLAYICI (2005 Registry) 86,20% P BAĞLAYICI (2005 Registry) 85,40% 0 P Bağlayıcı Kullanan Hasta Sayısı P Bağlayıcı Kullanan Hasta Sayısı Ortalama Haftalık Hasta Başı P-bağlayıcı Periton Kullanımı (PO diyaliz kutu) 0, Ortalama $ Haftalık Hasta Başı P-bağlayıcı Kullanımı (PO kutu) $ 0,50 Ortalama Aylık Hasta Başı P-bağlayıcı Kullanımı (PO kutu) 1,08 Ortalama Aylık Hasta Başı P-bağlayıcı Kullanımı (PO kutu) 2,17 Ağırlıklı Aylık Hasta Başı P-bağlayıcı Kullanımı (PO kutu) 0,93 Ağırlıklı Aylık Hasta Başı P-bağlayıcı Kullanımı (PO kutu) 1,85 Ağırlıklı Hasta Başı Yıllık P-bağlayıcı Maliyeti 264 Ağırlıklı Hasta Başı Yıllık P-bağlayıcı Maliyeti Periton diyalizi yılda hasta başına $ VİTAMİN D (İthal) VİTAMİN D (İthal-oral) Vit D Kullanım Oranı (PO) (2005 Registry) 39,8% Vit D Kullanım Oranı (PO) (2005 Registry) 14,8% Vit D Kullanan Hasta Sayısı Vit D Kullanan Hasta Sayısı Ortalama Haftalık Hasta Başı Vit D Kullanımı (PO kutu) 0,23 Ortalama Haftalık Hasta Başı Vit D Kullanımı (PO kutu) 0,23 Ortalama Aylık Hasta BaşıVit D Kullanımı (PO kutu) 1,00 Ortalama Aylık Hasta BaşıVit D Kullanımı (PO kutu) 1,00 Ağırlıklı Aylık Hasta BaşıVit D Kullanımı (PO kutu) 0,40 DAHA UCUZ Ağırlıklı Aylık Hasta BaşıVit D Kullanımı (PO kutu) 0,15 Ağırlıklı Hasta Başı Yıllık Vit D (PO) Maliyeti Ağırlıklı Hasta Başı Yıllık Vit D (PO) Maliyeti Vit D Kullanım Oranı (IV) (2005 Registry) 1,7% Vit D Kullanım Oranı (IV) (2005 Registry) 29,1% Vit D Kullanan Hasta Sayısı 57 Vit D Kullanan Hasta Sayısı Ortalama Haftalık Hasta Başı Vit D Kullanımı (IV kutu) 0,17 Ortalama Haftalık Hasta Başı Vit D Kullanımı (IV kutu) 0,17 Ortalama Aylık Hasta Başı Vit D Kullanımı (IV kutu) 0,74 Ortalama Aylık Hasta Başı Vit D Kullanımı (IV kutu) 0,74 Ağırlıklı Aylık Hasta Başı Vit D Kullanımı (IV kutu) 0,01 Ağırlıklı Aylık Hasta Başı Vit D Kullanımı (IV kutu) 0,22 Ağırlıklı Hasta Başı Yıllık Vit D (IV) Maliyeti Ağırlıklı Hasta Başı Yıllık Vit D (IV) Maliyeti AĞIRLIKLI YILLIK HASTA BAŞI TOPLAM MALİYET AĞIRLIKLI YILLIK HASTA BAŞI TOPLAM MALİYET HASTA BAŞI HD - PD FARKI TL USD TL USD İthal Edilen (Harcanan Döviz) Miktar 4.641, % İthal Edilen (Harcanan Döviz) Miktar , HASTA BAŞI HD - PD DÖVİZ ÇIKIŞ FARKI 5824

38 (Yıl) (5 Yıllık Sağkalım, %) YAŞAM BEKLENTİSİ SAĞKALIM , ,5 87, , ,1 55,4 62, , Genel Diyaliz Tx 0 TX Hasta TX Graft Diyaliz Genel HD PD

39

40 RRT indeki Sorunlarımız Ülkemizdeki RRT gerektiren SDBH hasta sayısı giderek artmaktadır Primer RRT yöntemi, HD dir. İkinci sırada BTx vardır. PD penetransında azalma devam etmektedir; bu durum tıbbi ve ekonomik açılardan olumsuz bir gelişmedir Diyaliz popülasyonumuz giderek yaşlanmaktadır. HD popülasyonunda yaşlı (>65 yaş) hasta oranlarındaki artış dikkat çekicidir Son yıllardaki BTx sayılarında artış memnuniyet verici olmakla birlikte gereksinimi karşılamaktan uzaktır. Günümüzde den fazla SDBH hastası BTx beklemektedir BTx ında esas kaynak canlı donörlerdir. Kadavra organ bağışı ve kadavradan BTx oranlarında düşük devam etmektedir BTx sağkalım, rehabilitasyon ve ekonomik açılardan diyalize göre daha üstündür.

41 Diyaliz Tedavisinde Amaçlarımız / Beklentilerimiz Mortaliteyi azaltmak Morbiditeyi azaltmak Yaşam kalitesini arttırmak Maliyeti azaltmak

42 Diyaliz Tedavisinin Başarısını Etkileyen Temel Faktörler TIBBİ FAKTÖRLER PSİKO-SOSYAL FAKTÖRLER EKONOMİK FAKTÖRLER

43 Tıbbi Faktörler / Hedefler Diyalize zamanında başlamak Damara erişim yolu olarak AV Fistülü kullanarak ve yeterli kan akımı sağlamak Yeterli diyaliz yapmak (Yeterli diyaliz dozu) Volüm kontrolünü ve HT tedavisini başarmak Kalsiyum, fosfor ve PTH dengesini sağlamak Anemiyi etkin şekilde tedavi etmek Asit-baz dengesinin kontrolünü sağlamak Yeterli ve dengeli beslenme ile malnütrisyonu önlemek İnfeksiyon ve inflamasyonu önlemek ve/veya tedavi etmek.

44 Hemodiyalizde Kalite Göstergeleri ve Değişimleri Sağkalım Diyalize başlama şekli: Acil / Elektif Damara erişim Yüksek akımlı membran kullanımı Diyaliz dozu-diyaliz yeterliliği (Kt/V vs) Beslenme: Serum albümini HT oranı Ca/P/PTH Anemi /Epo kullanımı Hepatit serolojisi

45 Prevalan HD Hastalarında Diyaliz Süreleri

46 Yüzde HD Hastalarında Diyalize Başlama Şekli Acil Elektif TND Böbrek Kayıt Sistemi Verileri

47 HD Hastalarında Damara Erişim ,13 44,13 0,36 1,62 N:9737 / İnsidan Prevalen 31,55 23,96 13,38 3,87 AVF AVG KALICI KAT. GEÇİCİ KAT. TND Böbrek Kayıt Sistemi Verileri

48 Sağkalım & Diyaliz Türü

49 Prevalan HD Hastalarında Damar Erişim Yolu TND Böbrek Kayıt Sistemi Verileri

50 HD Hastalarında Yüksek Akımlı Diyalizör Kullanımı % TR Avrupa ABD

51 HD Seans Sıklığı TND Böbrek Kayıt Sistemi Verileri

52 HD Hastalarında Kt/V Üre 1,2 TND Böbrek Kayıt Sistemi Verileri

53 HD Hastalarında Serum Albümin Düzeyi Düşük (<3,5 g/dl) Olanlar % TND Böbrek Kayıt Sistemi Verileri

54 Sistolik Kan Basıncı Patient Percentile 95th 75th mean 50th 25th 5th DOPPS 5 (2012,2013)

55 HD Hastalarında HT Oranları % TND Böbrek Kayıt Sistemi Verileri

56 Hematolojik Laboratuvar Verileri Parameter Turkey Europe North America Japan Hemoglobin, g/dl 11.5(2.3) 11.3(2.4) 10.9(2.0) 10.5(2.1) Ferritin, ng/ml 771 [466,1114] 407 [234,651] 670 [361,980] 60.0 [28.0,143.3] TSAT (%) 33.9 (27.6) 27.5 (21.3) 29.4 (19.1) 23.4 (21.0) Albumin, g/dl 4.00 (0.65) 3.73 (0.86) 3.74 (0.72) 3.69 (0.72) C-reactive protein (CRP), mg/l 9.10 [3.20,31.00] 6.00 [3.00,14.70] [0.50,3.90] DOPPS-TR verisi;

57 Anemi Tedavisi Parameter Turkey Europe North America Japan ESA 57% 86% 83% 88% Oral iron 0% 1% 8% 4% ESA type Epoetin 43% 54% 78% 33% Darbepoetin 44% 39% 22% 54% Pegylated epoetin beta 13% 8% 0% 13% Subcutaneous ESA use 85% 10% 7% 3% Epoetin dose equivalent, U/wk IV iron type 8000 [4800,10800] 6000 [4000,10667] 7500 [4000,14400] 4000 [2667,6667] Sucrose only 99% 55% 78% 0% Gluconate only 1% 30% 18% 0% Dextran only 1% 4% 3% 0% Other 0% 12% 2% 100% IV iron dose, mg/month 181[72,326] 217[145,435] 217[145,406] 116[58,174] DOPPS-TR verisi;

58 HD Hastalarında ESA Kullanımı TND Böbrek Kayıt Sistemi Verileri

59 HD Hastalarında Demir Kullanımı TND Böbrek Kayıt Sistemi Verileri

60 KBH-KMH Laboratuvar Verileri Parameter Turkey Europe North America Japan Phosphorus, mg/dl 4.70(2.17) 4.87(2.64) 5.08(2.43) 5.43(2.48) Total calcium, mg/dl 9.14(1.40) 8.96(1.32) 8.92(1.12) 8.82(1.31) PTH, pg/ml 321[173,535] 241[129,442] 323[198,519] 118[61,190] Albumin, g/dl 4.00(0.65) 3.73(0.86) 3.74(0.72) 3.69(0.72) DOPPS-TR verisi;

61 Yüzde Hemodiyaliz Hastalarında PTH Düzeylerinin Dağılımı 35 32, , ,95 14, , <150 pg/ml pg/ml pg/ml pg/ml <1000 pg/ml TND Böbrek Kayıt Sistemi Verisi-2014

62 Prevalan HD Hastalarında PTH Düzeyleri TND Böbrek Kayıt Sistemi Verileri

63 Prevelan HD Hastalarında Hepatit Serolojisi TND Böbrek Kayıt Sistemi Verileri

64 Yaşam Kalitesi Parameter Physical component summary (PCS) score Mental component summary (MCS) score Center for Epidemiological Studies Depression Scale (CES-D) CES-D > 10 (depressive symptoms), % Turkey Europe North America Japan 39.9(16.6) 35.2(18.5) 35.1(18.8) 42.6(17.8) 41.4(18.5) 43.7(20.9) 47.1(20.1) 45.1(19.8) 10.9(9.7) 10.2(10.6) 8.14(9.68) 9.36(10.14) 55% 45% 29% 38% DOPPS-TR verisi;

65 Hemodiyalizde Kalite Sorunları Son yıllarda yıllık mortalite oranlarında yükselme olmuştur Acil koşullarda HD başlama oranları artmıştır Farkındalığın düşük, nefrologa geç yönlendirme sonucunda KBH Evre 4 sıklıkla ıskalanmaktadır İnsidan HD olgularında kateter kullanımı yüksektir. Prevalan HD olgularında AVF oranlarında gerileme vardır HD dozlarında azalma ve diyaliz yeterliliği göstergelerinde bozulma eğilimi vardır Volüm kontrolündeki yetersizlik nedeniyle HT oranı hâla yüksektir PTH düzeyleri yıllar içinde giderek artmaktadır Hepatit serolojilerinde küçükte olsa artış söz konusudur

66 Geri-ödeme ve Maliyet Analizi

67 Geri-ödeme ve Maliyet* YILLAR MALİYET GERİ ÖDEME ENFLASYON ((TÜFE+ÜFE)/2) ENFLASYONA GÖRE , ,40 138,00 6,23 146, ,10 145,00 7,73 148, ,50 145,00 11,89 166, ,40 145,00 4,31 173, ,60 145,00 7,19 185, ,90 155,00 7,27 199, ,00 160,00 7,26 213,99 *: DiaDer

68 Geri-ödeme ve Maliyet* *: DiaDer

69 Farklı Ülkelerde Diyaliz Hizmetleri için Haftalık Geriödeme Rakamları (USD) Belçika Almanya Hollanda İngiltere Fransa ABD Ontario, Kanada b Hastane HD d d Ev HD /1905 c SAPD APD J Am Soc Nephrol 23: , 2012

70 Hasta Taşıma / Yiyecek İkramı Diyaliz Merkezleri tarafından yapılan diyaliz tedavisinin ayrılmaz parçaları olan hasta taşıma Tedavi esnasında verilmek zorunda kalınan yiyecek ikramı SUT diyaliz geri ödeme tedavi paketine dahil değildir Dolayısıyla bu hizmetlerin ücreti diyaliz merkezlerine ödenmemektedir

71 HD Sorunlarının Çözümüne Yönelik Öneriler-1 Evre 4 KBH ında hastaların nefrologa yönlendirilmeli ve RRT için hazırlık yapılmalıdır Evre 5 de RRT si gerekir, uygun tedavi çok yönlü değerlendirme ile seçilir (Böbrek transplantasyonu (BTX)> diyaliz) Diyaliz yöntemlerinin (hemodiyaliz ve periton diyalizi) kendine özgü avantaj ve dezavantajları her hasta seçiminde göz önünde bulundurulmalıdır Sağkalım oranı yüksek, morbiditesi ise düşük olan tedavi modalitelerini (Ev Hemodiyalizi, nokturnal HD, kısa günlük diyaliz) yaygınlaştırmalıyız

72 HD Sorunlarının Çözümüne Yönelik Öneriler-2 Hastalarda damar yolunu koruma bilinci oluşturulmalı ve hedef damara erişim yolu, AVF olmalıdır Kateterden kaçınılmalıdır. Tünelsiz kateter kullanılacaksa subklavian ven kullanılmamalıdır Diyaliz yeterliliğinden, metabolik ve volüm kontrolünden taviz verilmemelidir. Kaliteli diyalizin bir bedeli vardır. Enflasyona göre gerçek maliyet analizine dayanan geri ödeme modeli uygulanmalıdır PD tedavisinin teşvik edilmeli ve desteklenmelidir BTx sayısında artışa rağmen gereksinimi karşılamaktan uzaktır. Kadavra organ bağışı ve BTx düşüklüğü en önemli sorundur. Çok sektörlü yaklaşım geliştirilmelidir KBH önleme ve kontrol programını hayata geçirmeliyiz

73 BHÖK Programının Bileşenleri Birinci basamak (primer önleme); KBH gelişiminin önlenmesi İkinci basamak (sekonder önleme); KBH nın erken tanısı, progresyonunun yavaşlatılması ve komplikasyonlarının kontrolü Üçüncü basamak (tersiyer önleme); son evre KBH hastalarında en uygun tedaviyi sunmak, morbidite ve mortalitenin azaltılması)

74 KBH Önleme ve Kontrol Programı Primer önleme Sekonder önleme KBH Tersiyer önleme Normal faktörleri 4 5 RRT KBH risk

75

76 Teşekkürler