HAFTALIK RAPOR 29 Temmuz 2013

Transkript

1 HAFTALIK RAPOR 29 Temmuz 213 TCMB Temmuz ayı toplantısında faiz koridorunun üst bandında 7 baz puanlık artırıma gitti. TCMB, uzun süredir beklenen Temmuz ayı toplantısında, beklenildiği gibi faiz koridorunu genişletici yönde bir adım attı. Faiz koridorunun üst bandını beklentilerin bir miktar üzerinde 7 baz puan artıran TCMB, politika faiz oranını ise sabit bıraktı. TCMB ayrıca, bir hafta vadeli repo miktar ihalesi ve bir ay vadeli repo ihale miktarına ilişkin üst sınırların kaldırılmasına karar verirken, ek sıkılaştırma yapılan günlerde döviz satımı yapmama ve piyasa yapıcısı bankalara repo imkânı üzerinden fonlama yapmama kararı da aldı. Bu haftaki raporumuzda, ayrıntılarıyla TCMB nin son kararlarını inceleyeceğiz Grafik 1 TCMB Faiz Oranları (%) Ağırlıklı Ortalama Fonlama Maliyeti Borç Verme Borç Alma Politika Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Temmuz ayı Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısında beklendiği gibi faiz koridorunun üst bandında artırıma gitti. Piyasadaki beklentiler ila 1 baz puan arasında değişirken, baz puanlık artırım beklentisi çoğunluktaydı. Ancak TCMB 7 baz puanlık sürpriz bir artırıma giderek, gecelik borç verme faiz oranını %6. ten %7.2 e yükseltti. TCMB, politika faiz oranını %4., gecelik borç verme faiz oranını ise %3. te sabit bıraktı. TCMB ayrıca, açık piyasa işlemleri çerçevesinde piyasa yapıcısı bankalara repo işlemleri yoluyla tanınan borçlanma imkânı faiz oranını %6 dan %6.7 e yükseltti. TCMB, geç likidite penceresi uygulaması çerçevesindeki borçlanma faiz oranını % seviyesinde sabit tutarken, borç verme faiz oranını ise %9. ten %1.2 e çıkardı. TCMB, toplantı sonrası yayımladığı notta Temmuz ayında da yurtiçi nihai talebin sağlıklı bir toparlanma sergilediğini tekrarladı. Ayrıca TCMB, mevcut politika çerçevesi ve emtia fiyatlarındaki ılımlı seyrin yurtiçi iktisadi faaliyetteki artıştan dolayı cari işlemler açığında görülebilecek artışı sınırlandırdığını belirtti. TCMB nin bu ay enflasyon üzerindeki yukarı yönlü risklere dikkat çektiği görülüyor. TCMB, işlenmemiş gıda ve petrol fiyatlarındaki yükseliş ile döviz kurundaki oynaklığın enflasyon üzerindeki olumsuz etkilerinin kısa vadede devam edebileceğini belirtiyor. TCMB, bu etkinin geçici olabileceğini belirtmesine karşın, parasal sıkılaştırmanın gerekliliğini de ortaya koyuyor. Söz konusu gelişmeler, TCMB nin 3 Temmuz da yayımlayacağı Enflasyon Raporu nda orta noktası %.3 olan yılsonu enflasyon tahmininde yukarı yönlü bir güncellemeye gitmesine neden olabilir. Faiz koridorunun üst bandındaki artırımın yanı sıra TCMB Temmuz ayı toplantısında, bir hafta vadeli repo miktar ihalesi ve bir ay vadeli repo ihale miktarına ilişkin üst sınırların kaldırılmasına karar verdi. TCMB ayrıca, ek parasal sıkılaştırma yapılan günlerde döviz satımı yapılmayacağını açıkladı. TCMB nin, ek parasal sıkılaştırma yapılan günlerde döviz satımı yapılmayacağı yönündeki kararı, bundan sonra TCMB nin TL nin değerini piyasaya döviz satarak değil faiz yoluyla koruyacağını gösteriyor. Bu aynı zamanda, TCMB nin bundan sonra döviz rezervleri konusunda daha hassas olacağına da işaret etmekte. TCMB, ek parasal sıkılaştırma yapılan günlerde bankalara piyasa yapıcısı repo imkânı üzerinden fonlama yapılmayacağını da açıkladı. Bu kararla birlikte piyasada belirsizliğin arttığı günlerde hâlihazırda % seviyelerinde seyreden efektif fonlama maliyeti, faiz koridorunun üst sınırı olan %7.2 e kadar yükselebilecek. Faiz artırım kararından önce piyasa yapıcısı bankalar faiz koridorunun üst limiti olan %6. in baz puan altından fonlanıyordu. Ancak artık piyasada belirsizliğin arttığı günlerde piyasa yapıcısı bankalar böyle bir imkândan yararlanamayacak. Dolayısıyla piyasa yapıcısı bankalar için faiz koridorunun üst limiti 12 baz puan artırılmış oldu. TCMB böylece olağanüstü dönemler için piyasa maliyetlerini, geçmiş dönemlerdeki olağanüstü günlere göre daha fazla artırıyor. Bu durum banka maliyetlerini yukarı yönlü etkileyebilecek olmakla birlikte, önümüzdeki dönemde kredi faizlerine de yukarı yönlü yansıyabilecektir. Ancak, faizlerin sadece TCMB nin ek sıkılaştırmaya gittiği istisnai günlerde %7.2 e kadar

2 Oca.8 May.8 Eyl.8 Oca.9 May.9 Eyl.9 Oca.1 May.1 Eyl.1 Oca.11 May.11 Eyl.11 Oca.12 May.12 Eyl.12 Oca.13 May yükselebileceğini vurgulamak gerekiyor. TCMB nin ek sıkılaştırmaya gitmediği günlerde ortalama fonlama maliyetinin yine düşük seviyelerde kalması olası görünüyor. TCMB nin, parasal sıkılaştırmaya gidilmesi gerekliliğini iki temel gelişmeye dayandırdığını görüyoruz. Birincisi, son dönemde özellikle ABD Merkez Bankası nın (FED) çıkış stratejisinin konuşulmaya başlanmasıyla birlikte ortaya çıkan belirsizliklerle gelişmekte olan ülkelere olan sermaye akımlarındaki yavaşlama ve kredi artış oranlarının referans değerinin üzerindeki seyrini sürdürmesi olarak ortaya çıkıyor. İkinci gelişme ise enflasyon üzerindeki yukarı yönlü risklerin artması olarak belirtiliyor. Grafik Kredi Büyümesi (13 Haftalık Hareketli Ortalama, Kurdan Arındırılmış, %), BDDK Küresel krizin ardından yavaşlayan ekonomisine destek olmak amacıyla ABD Merkez Bankası nın (FED) uygulamaya başladığı niceliksel genişleme (QE) programlarıyla piyasaya aktardığı para, kriz döneminde görece güçlü ekonomileriyle dikkat çeken gelişmekte olan ülkelere gelmeye başlamıştı. Söz konusu dönemde Türkiye ye gelen sermaye akımlarının etkisiyle yurtiçi kredi hacminde belirgin bir artış yaşandı. Yurtiçi kredi büyümesi TCMB tarafından referans değer olarak belirtilen %1 seviyesinin oldukça üzerine çıktı. Ancak artık FED in çıkış stratejisi tartışılıyor. Çıkış stratejisi kapsamında bankanın QE3 ü 213 yılı bitmeden azaltmaya başlayacağı ihtimalinin ortaya çıkmasıyla birlikte, gelişmekte olan ülkelerden de sermaye çıkışları başladı. Buna rağmen, yurtiçi kredi büyümesinin hala yüksek seyrini sürdürdüğü görülüyor. TCMB nin hesaplamasıyla farklılık gösterebilecek olmasına karşın, bizim hesaplamamıza göre kurdan arındırılmış 13 haftalık kredi büyümesi %32 ye ulaşmış görünüyor. Alınan sıkılaştırma önlemlerinin önümüzdeki sonbahar aylarından başlayarak etkisini göstermesiyle birlikte, kredi büyümesinde de bir yavaşlama başlayabilecektir. Grafik 3 İşlenmemiş gıda fiyatlarındaki yükselişin İşlenmemiş Gıda Fiyatları (y-y, %) etkisiyle Haziran ayında hızlı bir artış gösteren TÜFE (y-y, %) (Sağ Eksen) Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE), yıllık bazda 3 14 Mayıs ayındaki %6. ten Haziran ayında 3 12 %8.3 a yükseldi. Mısır da ortaya çıkan siyasi 2 gerginlik arz kaynaklı endişelerle petrol 1 2 fiyatlarını yukarı yönlü desteklerken, ABD ham 1 8 petrol fiyatları son 14 ayın en yüksek 1 6 seviyelerine ulaştı. FED in çıkış stratejisine 4 başlama ihtimalinin ortaya çıkmasıyla birlikte - 2 kurda da oynaklık arttı ve TL değer kaybetmeye -1 başladı. TCMB nin de belirttiği gibi işlenmemiş gıda fiyatlarında görülen seyir, petrol fiyatlarının yukarı yönlü hareketi ve kurdaki oynaklık enflasyon üzerindeki yukarı yönlü riskleri artırıyor. Piyasada yılsonu enflasyon beklentileri, zaten TCMB nin %.3 lük beklentisinin üzerindeydi. Ancak oluşan son risklerle birlikte yılsonu enflasyon beklentilerinin de yukarı yönlü güncellendiği ve %7 nin üzerine çıktığı görülüyor. Kur etkisinin (kurlarda yeni bir yükseliş olmayacağı varsayımı altında) enflasyon üzerindeki etkisinin Ağustos ayından itibaren azalması ve son ayların en yüksek gıda enflasyonunun yaşanmasının ardından gıda fiyatlarında yaşanacak gerileme ile petrol ve doğalgaz fiyatlarında aşırı bir fiyat artışı olmaması, manşet enflasyonda sonbaharda yavaşlama görülmesini sağlayabilecektir. 2 VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü İstanbul

3 Tablo 1: GOÜ Reel Faiz Karşılaştırması 213 Yılsonu Enflasyon Beklentisi Politika Faizi (%) Reel Faiz (%) Hindistan Çek Cumhuriyeti Türkiye İsrail Güney Afrika Macaristan 4 4 Meksika Endonezya Romanya Rusya Brezilya Kaynak: Bloomberg, IMF, VakıfBank FED in varlık alımlarını azaltmaya başlayabileceği endişelerinin ortaya çıkmasıyla, gelişmekte olan ülkeler (GOÜ) bu endişelerden en çok etkilenen ülke grubu oldu. GOÜ lerden fon çıkışı başlarken, para birimlerinde de değer kaybı yaşandı. Bununla birlikte GOÜ Merkez Bankalarının birçoğunun beklemede kalmayı tercih ettiği görülüyor. Ancak Brezilya ve Endonezya Merkez Bankaları, yıl başından bu yana uyguladıkları faiz artırımlarını Temmuz ayında da devam ettirerek politika faiz oranlarında baz puanlık artırıma gittiler. TCMB ise politika faiz oranını sabit tutarken, faiz koridorunun üst bandında 7 baz puanlık bir artırıma gitti. GOÜ lerde oluşan reel faizler karşılaştırıldığında, Türkiye nin -%2.2 ile en düşük reel faiz veren üçüncü ülke olduğu görülüyor. Ancak yukarıda da belirttiğimiz gibi TCMB nin ek parasal sıkılaştırma uyguladığı günlerde faiz, koridorun üst sınırı olan %7.2 e kadar yükselebilir. Ancak faizlerin %7.2 te gerçekleşmesi halinde Türkiye pozitif reel faiz veren bir ülke oluyor. Oluşan negatif reel faiz oranları, Türkiye de politika faiz oranının hala düşük kaldığını gösteriyor. FED in çıkış stratejisiyle ilgili belirsizliğin sürdüğü ve piyasa faizlerinde yukarı yönlü baskının arttığı bir ortamda, TCMB nin önümüzdeki günlerde yeni bir 2-1 baz puanlık artırıma gitme olasılığını göz önünde bulundurarak, bundan sonraki dönemde TCMB nin politika faiz oranında da 1 baz puanlık bir artırıma gitmesi ihtimalinin bulunduğunu düşünüyoruz. Sonuç olarak TCMB, Temmuz ayı toplantısında faiz koridorunun üst bandında beklentilerin bir miktar üzerinde ölçülü bir artırıma gitti. TCMB, borç verme faiz oranını %7.2 e yükseltirken, zorunlu karşılık oranlarında ve ROK larda ise herhangi bir değişiklik yapmadı. TCMB, faiz kararına ek olarak bir hafta vadeli repo miktar ihalesi ve bir ay vadeli repo ihale miktarına ilişkin üst sınırları kaldırdı. Ayrıca, 24 Temmuz 213 tarihinden itibaren ek parasal sıkılaştırma uygulaması yapılan günlerde, döviz satımı ve bankalara piyasa yapıcısı repo imkânı üzerinden fonlama yapılmayacağını da açıkladı. TCMB nin, ek parasal sıkılaştırma yapılan günlerde döviz satımı yapılmayacağı yönündeki kararı, bundan sonra TCMB nin TL nin değerini piyasaya döviz satarak değil faiz yoluyla koruyacağını, söz konusu günlerde, bankalara repo imkânı üzerinden fonlama yapılmaması ise hâlihazırda % seviyelerinde seyreden efektif fonlama maliyetinin piyasalarda belirsizliğin arttığı günlerde faiz koridorunun üst sınırı olan %7.2 e kadar çekilebileceğini gösteriyor. Bu ay enflasyon üzerindeki yukarı yönlü risklere dikkat çeken TCMB, yılın üçüncü enflasyon raporunda yılsonu enflasyon tahmini üzerinde de yukarı yönlü bir güncellemeye gidebilir. TCMB nin, enflasyon görünümünün orta vadeli hedeflerle uyumlu oluncaya kadar para politikasının temkinli duruşunun sürdürüleceğini ve gerektiğinde ek parasal sıkılaştırmaya gidilebileceğini belirtmesi, TCMB nin sonraki toplantılarda faiz artırımlarına devam edebileceğini gösteriyor. Bugün beklentilerin üzerinde bir faiz artırımına gidilmesine karşın, özellikle ABD olmak üzere yurtdışı piyasalardaki gelişmeler bu faiz artırımının yeterli olmayabileceğini ve önümüzdeki dönemde TCMB nin yeni bir faiz artırımına gitme ihtimalinin oluştuğunu gösteriyor. Bu durumun özellikle ABD parasal genişleme tartışılmaya devam ettiği, bu bağlamda Türk Lirası ve faiz üzerinde baskıların devam ettiği bir ortamda yüksek olasılıklı görünüyor. TCMB nin önümüzdeki aylarda faiz koridorunun üst bandında yeni bir faiz arttırımı yapması (en az 7 baz puan) durumunda halihazırda %4. olan politika faiz oranında da artırıma gitmesi gündeme gelebilecektir. 3 VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü İstanbul

4 Haftalık Veri Takvimi (29 Temmuz 2 Ağustos 213) Tarih Ülke Açıklanacak Veri Önceki Beklenti Türkiye Tüketici Güven Endeksi (Temmuz) (açıklandı) ABD Bekleyen Konut Satışları (Haziran, a-a) %6.7 -%1.2 İtalya İş Dünyası Güveni (Haziran) Japonya Sanayi Üretimi (Haziran, a-a, öncül) %1.9 -%1.8 İşsizlik Oranı (Haziran) %4.1 % Türkiye TCMB Enflasyon Raporu ABD Tüketici Güveni (Temmuz) Euro Bölgesi İş Dünyası Güven Endeksi (Temmuz) Almanya TÜFE (Temmuz, öncül, a-a) %.1 %.3 Japonya PMI İmalat Endeksi ( Temmuz ) Türkiye Dış Ticaret Dengesi (Haziran) 9.9 milyar $ 8.1 milyar $ ABD Merkez Bankası Toplantısı ve Faiz Kararı (Temmuz) %.2 %.2 GSYH (2.çeyrek, ç-ç) %1.8 %1.1 Chicago PMI Endeksi (Temmuz) Haftalık Mortgage Verileri ADP Özel istihdam (Temmuz) 188 bin 177 bin Euro Bölgesi İşsizlik Oranı (Haziran) %12.2 %12.2 TÜFE (Temmuz, öncül, a-a) %1.6 %1.6 Almanya İşsizlik Oranı (Temmuz) %6.8 %6.8 Perakende Satışlar (Haziran) %.4 %.4 İtalya İşsizlik Oranı (Haziran) %12.2 %12.3 TÜFE (Temmuz, öncül, a-a) %.3 -%1.6 ÜFE (Haziran, y-y) -%.1 -% ABD Haftalık İşsizlik Başvuruları 343 bin 34 bin ISM İmalat Endeksi (Temmuz) PMI İmalat Endeksi (Temmuz) Euro Bölgesi PMI İmalat Endeksi (Temmuz).1.1 Merkez Bankası Toplantısı ve Faiz Kararı (Ağustos) %. %. Almanya PMI İmalat Endeksi (Temmuz).3.3 İtalya PMI İmalat Endeksi (Temmuz) Fransa PMI İmalat Endeksi (Temmuz) İngiltere PMI İmalat Endeksi (Temmuz) Merkez Bankası Toplantısı ve Faiz Kararı (Ağustos) %. % ABD Tarımdışı İstihdam (Temmuz) 19 bin 184 bin İşsizlik Oranı (Temmuz) %7.6 %7. Çekirdek Kişisel Tüketim Harcamaları Endeksi (Haziran, a-a) %.1 %.1 Dayanıklı Mal Siparişleri (Haziran) % Fabrika Siparişleri (Haziran) %2.1 %2.2 ISM New York Endeksi (Temmuz) Euro Bölgesi ÜFE (Haziran, y-y) -%.3 %.3 4 VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü İstanbul

5 21-I 21-II 21-III 21-IV 211-I 211-II 211-III 211-IV 212-I 212-II 212-III 212-IV 213-I TÜRKİYE Türkiye Büyüme Oranı 1 Reel GSYH (y-y, %) 1. Mevsim ve Takvim Etkisinden Arın. GSYH (ç-ç, %) Takvim Etkisinden Arın. GSYH (y-y, %) Kaynak:TÜİK Kaynak:TÜİK Sektörel Büyüme Hızları (y-y, %) Sektörler (Sabit Fiyatlarla) Sektör Payları (%) (213 I.Çeyrek) 212 I. Çeyrek 212 II. Çeyrek 212 III. Çeyrek 212 IV. Çeyrek 213 I.Çeyrek Tarım Sanayi İnşaat Ticaret Otel.veLokantalar Ulaş. ve Haber Mali Kur Konut Sah Eğitim Sektörel Büyüme Hızları (y-y, %) Sağ. İş. ve Sos. Hiz Vergi-Süb GSYH Kaynak: TÜİK Tarım Sanayi İnşaat Ticaret Ulaştırma Kaynak:TÜİK

6 Oca.1 Mar.1 May.1 Tem.1 Eyl.1 Kas.1 Oca.11 Mar.11 May.11 Tem.11 Eyl.11 Kas.11 Oca.12 Mar.12 May.12 Tem.12 Eyl.12 Kas.12 Oca.13 Mar.13 May.13 Mar.11 May.11 Tem.11 Eyl.11 Kas.11 Oca.12 Mar.12 May.12 Tem.12 Eyl.12 Kas.12 Oca.13 Mar.13 May.13 Harcama Bileşenlerinin Büyüme Hızları (y-y, %) Harcama Bileşenleri (Sabit Fiyatlarla) Sektör Payları (%) (213 I.Çey.) 212 I. Çey. 212 II. Çey. 212 III. Çey. 212 IV. Çey. 213 I. Çey. Yer. Hanehalkı Tük. Har Dev. Nihai Tük. Har Gay. Safi Ser. Oluş Kamu Sektörü Özel Sektör Mal ve Hiz. İhracatı Harcama Bileşenleri Büyüme Hızları (%) Mal ve Hiz. İthalatı GSYH Kaynak:TÜİK Tüketim Devlet Yatırım İhracat İthalat Kaynak: TÜİK Sanayi Üretim Endeksi İmalat Sanayi Üretim Endeksi Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (y-y, %) Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (a-a, %) (Sağ Eksen) 3 Aylık Hareketli Ortalama (y-y, %) Kaynak: TÜİK 6

7 May.8 Ağu.8 Kas.8 Şub.9 May.9 Ağu.9 Kas.9 Şub.1 May.1 Ağu.1 Kas.1 Şub.11 May.11 Ağu.11 Kas.11 Şub.12 May.12 Ağu.12 Kas.12 Şub.13 May.13 Haz.1 Ara.1 Haz.2 Ara.2 Haz.3 Ara.3 Haz.4 Ara.4 Haz. Ara. Haz.6 Ara.6 Haz.7 Ara.7 Haz.8 Ara.8 Haz.9 Ara.9 Haz.1 Ara.1 Ara.11 Ara.12 May.6 Kas.6 May.7 Kas.7 May.8 Kas.8 May.9 Kas.9 May.1 Kas.1 May.11 Kas.11 May.12 Kas.12 May.13 Sektörel Sanayi Üretim Endeksi Ara Malı İmalatı (y-y, %) Dayanıklı Tüketim Malı İmalatı (y-y, %) Dayanıksız Tüketim Malı İmalatı (y-y, %) Sermaye Malı İmalati (y-y, %) Yıllık Değişim Oranı (%) Sektörler Mayıs Ayı Petrol Ürünleri Tekstil Gıda Kimyasal Madde Ana Metal Sanayi Metalik Olm. Diğ. Mineral Taşıt Araçları Elektrikli Teçhizat Kaynak:TÜİK Giyim Kaynak: TÜİK Toplam Otomobil Üretimi Sanayi Ciro Endeksi Toplam Otomobil Üretimi (Adet) (12 aylık Har. Ort.) Aylık Sanayi Ciro Endeksi (21=1) 1.8 Kaynak: OSD, VakıfBank Kaynak:TÜİK Beyaz Eşya Üretimi Beyaz Eşya Üretimi (Adet) Kaynak:Hazine Müsteşarlığı 7

8 Kapasite Kullanım Oranı Kapasite Kullanım Oranı (%) 9 8 Dayanıklı Tüketim Malları Dayanıksız Tüketim Malları Ara Malları Yatırım Malları Toplam Sanayide Verimlilik Verilen İnşaat Ruhsatları Çalışan Kişi Başına (3 Aylık) Çalışılan Saat Başına (3 Aylık) 9,. 8,. 7,. 6,.,. 4,. 3,. 2,. 1,.. Verilen İnşaat Ruhsatları (Yüzölçümü,1 m2) Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Kaynak:Hazine Müsteşarlığı PMI Endeksi PMI Imalat Endeksi 1.2 Kaynak:Reuters 8

9 Şub.6 Haz.6 Eki.6 Şub.7 Haz.7 Eki.7 Şub.8 Haz.8 Eki.8 Şub.9 Haz.9 Eki.9 Şub.1 Haz.1 Eki.1 Şub.11 Eki.11 Şub.12 Eki.12 Şub.13 Haz. Ara. Haz.6 Ara.6 Haz.7 Ara.7 Haz.8 Ara.8 Haz.9 Ara.9 Haz.1 Ara.1 Ara.11 Ara.12 Mar.8 Haz.8 Eyl.8 Ara.8 Mar.9 Haz.9 Eyl.9 Ara.9 Mar.1 Haz.1 Eyl.1 Ara.1 Mar.11 Eyl.11 Ara.11 Mar.12 Eyl.12 Ara.12 Mar.13 Haz.4 Ara.4 Haz. Ara. Haz.6 Ara.6 Haz.7 Ara.7 Haz.8 Ara.8 Haz.9 Ara.9 Haz.1 Ara.1 Ara.11 Ara.12 Haz.4 Ara.4 Haz. Ara. Haz.6 Ara.6 Haz.7 Ara.7 Haz.8 Ara.8 Haz.9 Ara.9 Haz.1 Ara.1 Ara.11 Ara.12 ENFLASYON GÖSTERGELERİ TÜFE ve Çekirdek Enflasyon ÜFE TÜFE (y-y, %) Çekirdek-I Endeksi (y-y, %) ÜFE (y-y, %) TÜFE Harcama Grupları (Katkı, Puan) Gıda ve Enerji Enflasyonu (y-y, %) Ev Eşyası Giyim ve Ayakkabı Lokanta ve Oteller Alkollü İçecekler ve Tütün Ulaştırma Konut Gıda ve Alkolsüz İçecekler Yıllık Aylık Gıda Enerji Tüfe ÜFE Alt Sektörler (y-y, %) Dünya Gıda ve Emtia Fiyat Endeksi Tarım Sanayi İmalat Sanayi BM Dünya Gıda Fiyat Endeksi UBS Emtia Fiyat Endeksi (sağ eksen) Kaynak:TCMB Kaynak: Bloomberg 9

10 Haz.8 Eki.8 Şub.9 Haz.9 Eki.9 Şub.1 Haz.1 Eki.1 Şub.11 Eki.11 Şub.12 Eki.12 Şub.13 İTO Enflasyon Göstergeleri Türk- İş Mutfak Enflasyonu İstanbul Toptan Eşya Fiyat Endeksi (y-y,%) İstanbul Ücretliler Geçinme Endeksi (y-y,%) Türk-İş Gıda Enflasyonu ( a-a, %) Kaynak:İTO Kaynak: Türk-İş Enflasyon Beklentileri Tük. Güven Endeksi-Fiyat Beklentileri Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%) 24 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%) Fiyatların değişim yönüne ilişkin beklenti 89.3 Kaynak: TÜİK Reel Efektif Döviz Kuru TÜFE Bazlı (23=1)

11 Mar.8 Haz.8 Eyl.8 Ara.8 Mar.9 Haz.9 Eyl.9 Ara.9 Mar.1 Haz.1 Eyl.1 Ara.1 Mar.11 Eyl.11 Ara.11 Mar.12 Eyl.12 Ara.12 Mar.13 2-I 2-III 26-I 26-III 27-I 27-III 28-I 28-III 29-I 29-III 21-I 21-III 211-I 211-III 212-I 212-III 213-I Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Oca.11 Nis.11 Tem.11 Eki.11 Oca.12 Nis.12 Tem.12 Eki.12 Oca.13 Nis.13 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Oca.11 Nis.11 Tem.11 Eki.11 Oca.12 Nis.12 Tem.12 Eki.12 Oca.13 Nis.13 Nis. Eki. Nis.6 Eki.6 Nis.7 Eki.7 Nis.8 Eki.8 Nis.9 Eki.9 Nis.1 Eki.1 Nis.11 Eki.11 Nis.12 Eki.12 Nis.13 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Oca.11 Nis.11 Tem.11 Eki.11 Oca.12 Nis.12 Tem.12 Eki.12 Oca.13 Nis.13 İŞGÜCÜ GÖSTERGELERİ İşsizlik Oranı İşgücü Durumu Mevsimsellikten Arındırılmış İşsizlik Oranı (%) İşsizlik Oranı (%) , 27, 2, 23, 21, 19, İşgücü Arzı (kişi) İstihdam Edilenler (kişi) Kaynak: TÜİK Kaynak: TÜİK İşgücüne Katılım Oranı Sektörlerin Toplam İşgücü İçindeki payı İşgücüne Katılma Oranı (%) İstihdam Oranı (%) Tarım Sanayi İnşaat Hizmetler (Sağ Eksen) Kaynak: TÜİK Kaynak: TÜİK İşkur İstatistikleri Sanayi İstihdam Endeksi (21=1) 2, 18, 16, 14, 12, 1, 8, 6, 4, 2, İş Arayanların Sayısı (kişi) Sanayi İstihdam Endeksi 11 Kaynak: Hazine Müsteşarlığı Kaynak: Hazine Müsteşarlığı

12 2-I 2-III 26-I 26-III 27-I 27-III 28-I 28-III 29-I 29-III 21-I 21-III 211-I 211-III 212-I 212-III 213-I Kurulan-Kapanan Şirket Sayısı Reel Brüt Ücret - Maaş Endeksleri 4,7 4,2 3,7 3,2 2,7 2,2 1,7 1,2 7 Kurulan-Kapanan Şirket Sayısı (Adet) Sanayi Sektörü Reel Brüt Ücret - Maaş Endeksleri Kaynak: TOBB Kaynak: Hazine Müsteşarlığı 12

13 May.3 Kas.3 May.4 Kas.4 May. Kas. May.6 Kas.6 May.7 Kas.7 May.8 Kas.8 May.9 Kas.9 May.1 Kas.1 May.11 Kas.11 May.12 Kas.12 May.13 May.3 Kas.3 May.4 Kas.4 May. Kas. May.6 Kas.6 May.7 Kas.7 May.8 Kas.8 May.9 Kas.9 May.1 Kas.1 May.11 Kas.11 May.12 Kas.12 May.13 May.3 Kas.3 May.4 Kas.4 May. Kas. May.6 Kas.6 May.7 Kas.7 May.8 Kas.8 May.9 Kas.9 May.1 Kas.1 May.11 Kas.11 May.12 Kas.12 May.13 DIŞ TİCARET GÖSTERGELERİ İthalat-İhracat İhracat (milyon dolar) İthalat (milyon dolar) Dış Ticaret Dengesi Dış Ticaret Dengesi (milyon dolar) İhracat* İthalat İmalat (y-y, %) Madencilik (y-y, %) Tarım (y-y, %) Ara Malları (y-y, %) Sermaye Malları (y-y, %) Tüketim Malları (y-y, %) *12 aylık toplam veriler kullanılmıştır. Cari İşlemler Dengesi Sermaye ve Finans Hesabı Cari İşlemler Dengesi (12 Aylık-milyon dolar) Cari İşlemler Dengesi (milyon dolar-sağ eksen) Doğrudan Yatırımlar (12 aylık-milyon dolar) Portföy Yatırımları (12 aylık-milyon dolar) Diğer Yatırımlar(12 aylık-milyon dolar) 13

14 TÜKETİM GÖSTERGELERİ Tüketici Güveni ve Reel Kesim Güveni Tüketim Harcamaları Tüketici Güven Endeksi Reel Kesim Güven Endeksi (sağ eksen) Reel Hanehalkı Tüketimi (y-y, %) CNBC-e Güven Endeksleri Krediler CNBC-e Tüketici Güven Endeksi Krediler (y-y, %) Kaynak: CNBC-e Kaynak: BDDK Bireysel ve Ticari Krediler Bireysel Krediler (y-y, %) Ticari Krediler (y-y, %) Kaynak: BDDK 14

15 KAMU MALİYESİ GÖSTERGELERİ Bütçe Dengesi Bütçe Gelirleri ve Harcamaları Bütçe Dengesi (12 Aylık toplam-milyar TL) 4 Bütçe Gelirleri (12 aylık toplam-milyar TL) Bütçe Harcamaları (12 aylık toplam-milyar TL) Kaynak:TCMB Kaynak:TCMB Vergi Gelirleri Faiz Dışı Denge Vergi Gelirleri (Nominal y-y, %) Vergi Gelirleri (Reel y-y, %) Faiz Dışı Denge (12 aylık-milyar TL) Kaynak:TCMB, VakıfBank Kaynak:TCMB Borç Stoku İç ve Dış Borç Stoku Toplam Borç Stoku (milyar TL) İç Borç Stoku (milyar TL) Dış Borç Stoku (milyar TL-sağ eksen) Kaynak: Hazine Müsteşarlığı Kaynak: Hazine Müsteşarlığı 1

16 Haz.6 Ara.6 Haz.7 Ara.7 Haz.8 Ara.8 Haz.9 Ara.9 Haz.1 Ara.1 Ara.11 Ara.12 Ocak 24 Temmuz 4 Ocak Temmuz Ocak 6 Haziran 6 Aralık 6 Haziran 7 Aralık 7 Haziran 8 Aralık 8 Haziran 9 Aralık 9 Haziran 1 Aralık 1 Haziran 11 Aralık 11 Haziran 12 Aralık 12 Haziran 13 Haz.4 Ara.4 Haz. Ara. Haz.6 Ara.6 Haz.7 Ara.7 Haz.8 Ara.8 Haz.9 Ara.9 Haz.1 Ara.1 Ara.11 Ara Türkiye nin Net Dış Borç Stoku Türkiye nin Dış Borç Stoku Profili Türkiye'nin Net Dış Borç Stoku/GSYH (%) TCMB (milyar dolar-sol eksen) Kamu Sektörü (milyar dolar) Özel Sektör (milyar dolar) Kaynak: Hazine Müsteşarlığı Kaynak: Hazine Müsteşarlığı LİKİDİTE GÖSTERGELERİ TCMB Faiz Oranı Reel ve Nominal Faiz Borç Alma Faiz Oranı (%) Borç Verme Faiz Oranı (%) Reel Faiz Nominal Faiz Kaynak:TCMB Kaynak:TCMB, VakıfBank Para Arzı M2 (bin TL) M3 (bin TL) M1 (bin TL-sağ eksen) Kaynak:TCMB 16

17 Dünya Piyasalarında Son Açıklanan Ekonomik Göstergeler Reel Büyüme (y-y,%) Enflasyon (y-y,%) Cari Denge/GSYH* (%) Merkez Bankası Faiz Oranı (%) Tüketici Güven Endeksi ABD ** Euro Bölgesi Almanya Fransa İtalya Macaristan *** Portekiz İspanya Yunanistan İngiltere Japonya Çin Rusya Hindistan ** Brezilya G.Afrika ** Türkiye **** Kaynak: Bloomberg, *: Cari denge verileri IMF den alınmaktadır ve 212 verileridir. **: 211 verisi, ***: 21 verisi, ****: VakıfBank hesaplaması 213-IMF Beklentisi (Temmuz 213) Reel Büyüme (y-y,%) Beklentiler Enflasyon (y-y,%) Cari Denge /GSYH (%) İşsizlik Oranı (%) Borç St./GSYH (%) Gelişmiş Ülkeler Gelişmekte Olan Ülkeler Tüm dünya ABD Euro Bölgesi Almanya Fransa İtalya Macaristan Portekiz İspanya Yunanistan İngiltere Japonya Çin Rusya Hindistan Brezilya G.Afrika TÜRKİYE

18 Türkiye Makro Ekonomik Görünüm En Son Yayımlanan Reel Ekonomi 213 Yılsonu Beklentimiz GSYH (Cari Fiyatlarla, Milyon TL) (213, 1Ç) -- GSYH Büyüme Oranı (Sabit Fiyatlarla, y-y%) (213, 1Ç) 3.7 Sanayi Üretim Endeksi (y-y. %) (takvim etk arnd) (Mayıs 213) -- Kapasite Kullanım Oranı (%) (Haziran 213) -- İşsizlik Oranı (%) (Nisan 213) 9. Fiyat Gelişmeleri TÜFE (y-y. %) (Haziran 213) 6.8 ÜFE (y-y. %) (Haziran 213) -- Parasal Göstergeler (Milyon TL) M1 148,4 167,44 183,414 ( ) -- M2 66, ,77 798,326 ( ) -- M3 7, ,61 841,94 ( ) -- Emisyon 49,347 4,6 63,89 ( ) -- TCMB Brüt Döviz Rezervleri (Milyon $) 78,33 1,32 13,9 ( ) -- Faiz Oranları TCMB O/N (Borç Alma).. 3. ( ) -- TRLIBOR O/N ( ) -- Ödemeler Dengesi (Milyon $) Cari İşlemler Açığı 7,92 47,476 7,24 (Mayıs 213) 4,6 İthalat 24, ,4 23,29 (Mayıs 213) -- İhracat 134,97 12,37 13,316 (Mayıs 213) -- Dış Ticaret Açığı 1,93 84,8 9,893 (Mayıs 213) 91, Borç Stoku Göstergeleri (Milyar TL) Merkezi Yön. İç Borç Stoku (Haziran 213) -- Merkezi Yön. Dış Borç Stoku (Haziran 213) -- Kamu Net Borç Stoku (213, 1Ç) -- Kamu Ekonomisi (Milyon TL) 211 Haziran 212 Haziran Bütçe Gelirleri 26,686 24,84 31,44 (Haziran 213) -- Bütçe Giderleri 23,97 31,74 32,63 (Haziran 213) -- Bütçe Dengesi 3,89-6,27-1,199 (Haziran 213) -- Faiz Dışı Denge 4,6-4, (Haziran 213) -- 18

19 Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar Cem Eroğlu Müdür Nazan Kılıç Müdür Yardımcısı Ümit Ünsal Müdür Yardımcısı umit.unsal@vakifbank.com.tr Fatma Özlem Kanbur Uzman fatmaozlem.kanbur@vakifbank.com.tr Sinem Ulusoy Uzman Yardımcısı sinem.ulusoy@ vakifbank.com.tr Bu rapor Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. tarafından t güvenilir olduğuna inanılan kaynaklardan sağlanan bilgiler kullanılarak hazırlanmıştır. h Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. bu bilgi ve verilerin doğruluğu hakkında herhangi bir garanti vermemekte ve bu rapor ve içindeki bilgilerin kullanılması nedeniyle doğrudan veya dolaylı olarak oluşacak zararlardan dolayı sorumluluk kabul etmemektedir. Bu rapor sadece bilgi vermek amacıyla hazırlanmış olup, hiçbir konuda k yatırım önerisi olarak yorumlanmamalıdır. Türkiye Vakıflar r Bankası T.A.O. bu b raporda yer alan bilgilerde daha önceden bilgilendirmee yapmaksızın kısmen veya tamamen değişiklik yapma hakkına sahiptir. Vakıfbank Ekonomik Araştırmalarr