2011 YILI YAĞIŞ DEĞERLENDİRMESİ

Transkript

1 T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI Meteoroloji Genel Müdürlüğü YILI YAĞIŞ DEĞERLENDİRMESİ ARAŞTIRMA DAİRESİ BAŞKANLIĞI Hidrometeoroloji Şube Müdürlüğü HAZİRAN 212- ANKARA 1

2 T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI Meteoroloji Genel Müdürlüğü YILI YAĞIŞ DEĞERLENDİRMESİ Yusuf ULUPINAR Alaattin UĞURLU Halis ÖZCAN Özkan ÖZ Sefer KERVANKIRAN ARAŞTIRMA DAİRESİ BAŞKANLIĞI Hidrometeoroloji Şube Müdürlüğü HAZİRAN 212- ANKARA

3 İÇİNDEKİLER Sayfa No 1. GİRİŞ GENEL DURUM Uzun Yıllık Toplam Yağışlar BÖLGELERE GÖRE YAĞIŞLAR Marmara Bölgesi Ege Bölgesi Akdeniz Bölgesi İç Anadolu Bölgesi Karadeniz Bölgesi Doğu Anadolu Bölgesi Güneydoğu Anadolu Bölgesi KAYNAKLAR. 17 i

4 1. GİRİŞ Meteoroloji Genel Müdürlüğü (MGM) her yıl iklim değerlendirmeleri hazırlamaktadır. MGM hazırladığı yağış, sıcaklık vb. değerlendirmeler ile Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO), ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi (NOAA) ve Alman Meteoroloji Teşkilatı (DWD) nın hazırladıkları küresel iklim değerlendirme raporlarına da katkı sağlamaktadır. Bu çalışmada ülkemizi temsil edebilecek seçilmiş 119 adet istasyon kullanılmıştır. Bu istasyonların aylık toplam yağış miktarları değerlendirilmiştir. Yağış normal periyodu olarak - kullanılmıştır. Yağış dağılışı, normal ve anomali haritaları Coğrafi Bilgi Sistemleri kullanılarak çizilmiştir. Ülkemizde yılında (1 Ocak 31 Aralık) ortalama 655 mm yağış düşmüştür. En fazla yağış 2714 mm ile Rize de, en az yağış ise 231 mm ile Ceylanpınar da gerçekleşmiştir. yılında yağışlar genel olarak normalinden fazla, geçen yıl yağışından az olmuştur (Tablo 1). Bölgesel olarak normaline göre en fazla artış % 9.4 ile Doğu Anadolu Bölgesi nde, en fazla düşüş % 1.9 ile Marmara Bölgesi nde gerçekleşmiştir. Geçen yıl yağışlarına göre ise fazla artış % 44.3 ile Güneydoğu Anadolu Bölgesi nde, en fazla düşüş % 39,7 ile Marmara Bölgesi nde gerçekleşmiştir. Tablo 1. Yıllık Toplam Yağışlar YILLIK YAĞIŞ (1 Ocak / 31 Aralık ) NORMAL NORMALE GÖRE ARTMA GEÇEN YILA GÖRE ARTMA (mm) (mm) (mm) AZALMA ORANI AZALMA ORANI MARMARA % -1.9 AZALMA % AZALMA EGE % -5.5 AZALMA % AZALMA AKDENİZ % 3.6 ARTMA % -3.4 AZALMA İÇANADOLU % 8.3 ARTMA % AZALMA KARADENİZ % 6.4 ARTMA % 3. ARTMA DOĞU ANADOLU % 9.4 ARTMA % 9. ARTMA GÜNEYDOĞU ANADOLU % 2.3 ARTMA % 44.3 ARTMA GENEL % 2.3 ARTMA % -9.2 AZALMA BöLGELER yılı küresel yağış miktarı, - normalinin üzerinde olup en yağışlı yıl sıralamasında 2.sırada ve yılından sonra gelmektedir. Küresel yağış ortalaması, son yıllarda (, ve yılları hariç) normallerine göre daha fazla gerçekleşmiştir. NOAA tarafından hazırlanan 19- yılları arasındaki küresel yağış anomalisi grafiği verilmiştir ( Şekil 1). Yağış anomalisi, dünyanın çeşitli yerlerine göre değişim göstermektedir. ABD nin kuzey doğusunun büyük bölümü, orta Amerika, Güney Amerika kıyılarının büyük kısmı, Avustralya ve kuzey batı Çin deki yağışlar normale göre daha yağışlı geçmiştir. Buna karşın güney batı Kanada, ABD nin güney ve orta kesimleri, Meksika nın kuzeyi, kuzey-doğu Çin, Moğolistan, Hawaii, Fransız Polinezyası, Güney Pasifik Okyanusu ndaki Kiribati de normaline göre daha kurak geçmiştir (Şekil 2). WMO kayıtlarına göre Avrupa da özellikle Fransa ve Hollanda en kurak ilkbaharı yaşamıştır. Hollanda ise en yağışlı yaz mevsimi geçirmiştir. 1

5 Türkiye nin mevsimlik sıcaklık ve yağışları ile Kuzey Atlantik Salınımı (NAO) arasında negatif bir ilişki söz konusudur. NAO indeksinin pozitif olduğu Kasım ayında Türkiye de normallerinin %5 altında yağışlar gerçekleşmiştir. Şekil yılları küresel yağış anomalisi Şekil 2. yılı küresel yağış anomalisi 2

6 2. GENEL DURUM yılında Türkiye yağış dağılışına baktığımızda (Şekil 3) Doğu Karadeniz Bölgesi nde Giresun, Rize ve Hopa ya uzanan hatta yağış 164 mm ile 2714 mm arasında, Muğla, Alanya, Antakya ve Manavgat 1 ile 15 mm arasında, İç Anadolu Bölgesi, Ege Bölgesi nin doğusu, Kırklareli, Şanlıurfa ve Iğdır çevreleri 231 ile 5 mm arasında, diğer bölgelerimiz ise 5 ile 1 mm arasında yağış almaktadır. Şekil 3. Yılı Yağış Dağılım Haritası Şekil 4. Yağış Normalleri Haritası(-) yılında yağışlar genel olarak normalinden fazla, geçen yıl yağışından az olmuştur. Türkiye geneli yağış ortalaması 655 mm, normali (-) 643 mm ve geçen yıl ortalaması ise 722 mm.dir. Yağışlarda normale göre % 2,3 artma; geçen yıla göre ise % 9,2 azalma 3

7 gözlenmiştir. Normale göre artış en fazla %51 ile Çankırı da, en fazla düşüş %34 ile Yalova da görülmüştür (Şekil 5 ). yılı yağışlarına göre en fazla artış %79 ile Batman da, en fazla düşüş %62 ile Yalova da gerçekleşmiştir (Şekil 6 ). Şekil 5. Yağışlarının Normalleri İle Mukayese Haritası Şekil 6. Yağışlarının Yılı Yağışları İle Mukayese Haritası 4

8 Artma Azalama Oranı (%) Yağış (mm) Uzun Yıllık Toplam Yağışlar Uzun yıllar yağış dağılımına göre, kurak geçen, ve çok kurak geçen yıllarından sonra, yılından itibaren Ülkemiz daha yağışlı bir periyoda girmiştir. yılında da bu seyir devam etmektedir (Şekil 7). Son üç yılda yağışlar %2.3 ile % 25.5 arasında artış göstermektedir (Şekil 8). Türkiye Geneli Yıllık Yağışlar (mm) Yıllık Hareketli Ort. Yıllık Toplam Yağış Normali 64 mm Şekil 7. Uzun Türkiye Geneli Yağışları 3 Türkiye Geneli Yıllık Yağışların Normaline Göre Artma Azalma Oranları Şekil 8. Uzun Türkiye Geneli Yağışları Artma-Azalma Oranları 5

9 196 Artma Azalama Oranı (%) Yağış (mm) BÖLGELERE GÖRE YAĞIŞLAR 3.1 Marmara Bölgesi Yılı bölge yağış ortalaması 595 mm, normali 667 mm geçen yıl ortalaması ise 986 mm.dir. Yağışlarda normale göre % 1,9 geçen yıla göre ise % 39,7 azalma gözlenmiştir (Şekil 9 ve Şekil 1 ). Marmara Bölgesi Yıllık Yağışlar (mm) Yıllık Hareketli Ort. Yıllık Toplam Yağış Normali 667 mm Şekil 9. Uzun Yağışları 6 Marmara Bölgesi Yıllık Yağışların Normaline Göre Artma Azalma Oranları Şekil 1. Uzun Artma-Azalma Oranları 6

10 Yağış (mm) Balıkesir Bandırma Bilecik Bursa Çanakkale Edirne Gönen Kırklareli Kocaeli Lüleburgaz Sakarya Sarıyer Şile Tekirdağ Uzunköprü Yalova YAĞIŞ 8MM) Yağışlar, Bandırma, Gönen ve Tekirdağ da normalinden fazla; Balıkesir ve Bilecik te normali civarında; diğer merkezlerde ise normalinden azdır. Geçen yıl yağışlarına göre de bölgedeki tüm istasyonlar daha az yağış almıştır (Şekil 11). 175 MARMARA BÖLGESİ Şekil 11. İstasyonlara Ait Yağışlar NORMAL 3.2 Ege Bölgesi Yılı bölge yağış ortalaması 587 mm normali 621 mm geçen yıl ortalaması ise 79 mm.dir. Yağışlarda normale göre % 5,5 geçen yıla göre ise % 25,7 azalma gözlenmiştir (Şekil 12 ve Şekil 13). Ege Bölgesi Yıllık Yağışlar (mm) Yıllık Hareketli Ort. Yıllık Toplam Yağış Normali 621 mm Şekil 12. Uzun Yağışları 7

11 Afyon Akhisar Aydın Bolvadin Denizli Dikili Edremit İzmir Kütahya Manisa Milas Muğla Salihli Simav Uşak YAĞIŞ (mm) Artma Azalama Oranı (%) Ege Bölgesi Yıllık Yağışların Normaline Göre Artma Azalma Oranları Şekil 13. Uzun Artma-Azalma Oranları Yağışlar Afyonkarahisar, Denizli, Kütahya, Milas ve Uşak ta normalinden fazla; Akhisar da normali civarında; diğer merkezlerde ise normalinden azdır. Yağışlar Kütahya da geçen yıl yağışından fazla; Afyon, Milas, Muğla ve Uşak ta geçen yıl yağışı civarında; diğer merkezlerde ise geçen yıl yağışından azdır (Şekil 14 ). EGE BÖLGESİ Şekil 14. İstasyonlara Ait Yağışlar NORMAL 8

12 Artma Azalama Oranı (%) Yağış (mm) Akdeniz Bölgesi Yılı bölge yağış ortalaması 789 mm normali 763 mm geçen yıl ortalaması ise 818 mm.dir. Yağışlarda normale göre % 3,5 artma, geçen yıla göre ise % 3,4 azalma gözlenmiştir (Şekil 15 ve Şekil 16). Akdeniz Bölgesi Yıllık Yağışlar (mm) Yıllık Hareketli Ort. Yıllık Toplam Yağış Normali 763 mm Şekil 15. Uzun Yağışları 6 Akdeniz Bölgesi Yıllık Yağışların Normaline Göre Artma Azalma Oranları Şekil 16. Uzun Artma-Azalma Oranları 9

13 Yağış (mm) Adana Alanya Anamur Antakya Antalya Beyşehir Burdur Elmalı Fethiye Finike Islahiye Isparta İskenderun K.Maraş Kozan Manavgat Mersin Silifke YAĞIŞ (mm) Adana, Alanya, Burdur, Elmalı, Fethiye, İslahiye, K.Maraş ve Silifke de normalinden fazla; Yağışlar Antalya, Beyşehir, Isparta ve Kozan da normalinden az; diğer merkezlerde ise normali civarındadır. Yağışlar Adana, Alanya, Antakya, İslahiye, Mersin ve Silifke de geçen yıl yağışından fazla; Beyşehir, Finike, Isparta, İskenderun, K.Maraş, Kozan ve Manavgat ta geçen yıl yağışından az; diğer merkezlerde ise geçen yıl yağışı civarındadır (Şekil 17 ). AKDENİZ BÖLGESİ Şekil 17. İstasyonlara Ait Yağışlar 3.4 İç Anadolu Bölgesi NORMAL Yılı bölge yağış ortalaması 423 mm normali 39 mm geçen yıl ortalaması ise 497 mm.dir. Yağışlarda normale göre % 8,3 artma, geçen yıla göre ise % 14,9 azalma gözlenmiştir (Şekil 18 ve Şekil 19 ). İç Anadolu Bölgesi Yıllık Yağışlar (mm) Yıllık Hareketli Ort. Yıllık Toplam Yağış Normali 39 mm Şekil 18. Uzun Yağışları 1

14 Aksaray Akşehir Ankara Cihanbeyli Çankırı Emirdağ Eskişehir Gemerek Kangal Karaman Karapınar Kayseri Kırıkkale Kırşehir Konya Nevşehir Niğde Sivas Sivrihisar Yozgat YAĞIŞ (mm) Artma Azalama Oranı (%) İç Anadolu Bölgesi Yıllık Yağışların Normaline Göre Artma Azalma Oranları Şekil 19. Uzun Artma-Azalma Oranları Yağışlar Akşehir, Emirdağ ve Yozgat ta normalinden az; Gemerek, Kangal, Kırıkkale ve Kırşehir de normali civarında; diğer merkezlerde ise normalinden fazladır. Yağışlar Cihanbeyli, Konya ve Sivrihisar da geçen yıl yağışından fazla; Emirdağ, Kangal, Karaman ve Niğde de geçen yıl yağışı civarında; diğer merkezlerde geçen yıl yağışından azdır (Şekil 2). İÇANADOLU BÖLGESİ Şekil 2. İstasyonlara Ait Yağışlar NORMAL 11

15 Artma Azalama Oranı (%) Yağış (mm) Karadeniz Bölgesi Yılı bölge yağış ortalaması 922 mm normali 867 mm geçen yıl ortalaması ise 895 mm.dir. Yağışlarda normale göre % 6,4 geçen yıla göre ise % 3, artma gözlenmiştir (Şekil 21 ve Şekil 22). Karadeniz Bölgesi Yıllık Yağışlar (mm) Yıllık Hareketli Ort. Yıllık Toplam Yağış Normali 867 mm Şekil 21. Uzun Yağışları 25 Karadeniz Bölgesi Yıllık Yağışların Normaline Göre Artma Azalma Oranları Şekil 22. Uzun Artma-Azalma Oranları 12

16 Yağış (mm) Akçakoca Amasya Artvin Bayburt Bolu Çorum Düzce Giresun Gümüşhane Hopa İnebolu Kastamonu Ordu Rize Samsun Sinop Ş.Karahisar Tokat Tortum Trabzon Zonguldak YAĞIŞ (mm) Yağışlar Akçakoca, Amasya, Bolu, Çorum, Düzce, Gümüşhane, Şebinkarahisar ve Zonguldak ta normalinden az; Samsun, Tortum ve Trabzon da normali civarında; diğer merkezlerde ise normalinden fazladır. Yağışlar Artvin, Giresun, Hopa, Ordu, Rize, Sinop ve Trabzon da geçen yıl yağışından fazla; Bayburt ve İnebolu da geçen yıl yağışı civarında; diğer merkezlerde ise geçen yıl yağışından azdır (Şekil 23). KARADENİZ BÖLGESİ Şekil 23. İstasyonlara Ait Yağışlar 3.6 Doğu Anadolu Bölgesi NORMAL Yılı bölge yağış ortalaması 642 mm, normali 586 mm, geçen yıl ortalaması ise 589 mm.dir. Yağışlarda normale göre % 9,4 geçen yıla göre ise % 9, artma gözlenmiştir (Şekil 24 ve Şekil 25). Doğu Anadolu Bölgesi Yıllık Yağışlar (mm) Yıllık Hareketli Ort. Yıllık Toplam Yağış Normali 586 mm Şekil 24. Uzun Yağışları 13

17 Afşin Ağrı Arapkir Ardahan Bingöl Bitlis Elazığ Erzincan Erzurum Hakkari Hınıs Iğdır Kars Malatya Muş Sarıkamış Tunceli Van YAĞIŞ (mm) Artma Azalama Oranı (%) Doğu Anadolu Bölgesi Yıllık Yağışların Normaline Göre Artma Azalma Oranları Şekil 25. Uzun Artma-Azalma Oranları Yağışlar Bitlis ve Tunceli de normalinden az; Afşin, Ağrı, Bingöl, Kars ve Malatya da normali civarında; diğer merkezlerde ise normalinden fazladır. Yağışlar Ağrı, Ardahan, Kars, Sarıkamış ve Tunceli de geçen yıl yağışından az; Afşin, Bingöl, Erzurum ve Iğdır da geçen yıl yağışı civarında; diğer merkezlerde ise geçen yıl yağışından fazladır (Şekil 26). DOĞU ANADOLU BÖLGESİ Şekil 26. İstasyonlara Ait Yağışlar NORMAL 14

18 Artma Azalama Oranı (%) Yağış (mm) Güneydoğu Anadolu Bölgesi Yılı bölge yağış ortalaması 551 mm normali 539 mm geçen yıl ise 382 mm.dir. Yağışlarda normale göre % 2,3 geçen yıla göre ise % 44,3 artma gözlenmiştir (Şekil 27 ve Şekil 28). Güneydoğu Anadolu Bölgesi Yıllık Yağışlar (mm) Yıllık Hareketli Ort. Yıllık Toplam Yağış Normali 539 mm Şekil 27. Uzun Yağışları 8 Güneydoğu Anadolu Bölgesi Yıllık Yağışların Normaline Göre Artma Azalma Oranları Şekil 28. Uzun Artma-Azalma Oranları 15

19 Adıyaman Batman Ceylanpınar Cizre Diyarbakır G.Antep Kilis Mardin Siirt Siverek Ş.Urfa 157 YAĞIŞ (mm) Yağışlar Batman, Diyarbakır, Gaziantep ve Siverek te normalinden fazla; Adıyaman, Ceylanpınar ve Mardin de normalinden az; diğer merkezlerde ise normali civarındadır. Yağışlar Adıyaman da geçen yıl yağışı civarında; diğer merkezlerde ise geçen yıl yağışından fazladır (Şekil 29 ). GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİ Şekil 29. İstasyonlara Ait Yağışlar NORMAL 16

20 4. KAYNAKLAR Kol, Ç., Küpçü, S., Spatial Analiz,, İşlem Şirketler Grubu, Ankara Meteoroloji Genel Müdürlüğü, Bilgi İşlem ve İstatistik Şube Müdürlüğü- TUMAS, Şubat 212 url: NOAA, 212: State of the Climate Global Analysis Annual, url: Özcan, H. Aylık yağış analizleri, DMİ, web site: url: Sensoy, S., Ulupınar, Y., Kervankıran, S., Demircan, M., Özcan, H., 212: Yılı İklim Değerlendirmesi, MGM web site: url: 17